Reakcja Austrii na kryzys imigracyjny Unii Europejskiej po 2011 roku. Słubice, 2017 Dr Agnieszka Nitszke INPiSM UJ

Transkrypt

1

2 Reakcja Austrii na kryzys imigracyjny Unii Europejskiej po 2011 roku. Słubice, 2017 Dr Agnieszka Nitszke INPiSM UJ

3 Struktura referatu 1.Pytania badawcze. 2.Polityka migracyjna Austrii. 3. Kryzys migracyjny 2015/2016 r. 4.Reakcja Austrii na propozycje Unii Europejskiej. 5. Wybory prezydenckie w Austrii w 2016 r. 6.Wnioski.

4 1. Pytania badawcze P1: Czy dotychczasowy austriacki model integracji imigrantów wyczerpał swoje możliwości?; P2: W jaki sposób rządy wielkiej koalicji (SPŐ i ŐVP) podchodzą do polityki imigracyjnej?; P3: W jaki sposób partie opozycyjne wykorzystują kryzys migracyjny do bieżącej walki politycznej?; P4: W jaki sposób Austria wpływa na kształtowanie polityki migracyjnej na poziomie UE?

5 Źródło: Open Knowledge Ősterreich,

6

7 Number of first time asylum applications received by the top ten recipients in the EU-28, Źródło: Asylum and first time asylum applicants by citizenship, age and sex Monthly data (rounded), Eurostat.

8

9 Poparcie dla partii [%], SPO OVP FPO Die Grune FRANK NEOS BZO , ,5 10,4 0 2,1 10, , ,5 12,4 5,7 5 3,

10 Kalendarium kryzysu migracyjnego w Austrii 2014 r. w Austrii złożono 4,5% wszystkich wniosków o azyl w UE; 2015 r. zwiększona presja migracyjna. Większość wniosków pochodziła od obywateli Syrii, Afganistanu i Iraku. Na kolejnych miejscach znaleźli się obywatele Kosowa, Pakistanu i Somalii; Czerwiec 2015 r. pierwsze problemy związane z kryzysem migracyjnym. Część gmin austriackich odmówiła przyjmowania uchodźców.

11 Kalendarium kryzysu migracyjnego w Austrii Sierpień 2015 r. rząd federalny powołał specjalnego koordynatora ds. azylu Christiana Konrada, który miał zająć się przygotowaniem miejsc dla migrantów przed nadchodzącą zimą. Od października 2015 r. gminy nie miały prawa weta przy przekazywaniu budynków na potrzeby migrantów. Wrzesień 2015 r. minister spraw wewnętrznych Johana Mikl-Leitner zadeklarowała stosowanie rozporządzenia Dublin III zgodnie z zasadą proporcjonalności, twierdząc, że jeśli migranci nie chcą ubiegać się o azyl w Austrii, to nie będą to tego zmuszani siłą. 5 września 2015 r. 9 tys. migrantów chciało przedostać się z Węgier przez Austrię do Niemiec. Dramatyczne obrazy z dworca kolejowego w Budapeszcie wywołały reakcję solidarności Wiedeńczyków, którzy witali migrantów na dworcu Zachodnim w Wiedniu oklaskami i poczęstunkiem. Wrzesień 2015 r. spór polityczny między Austrią i Węgrami. Kanclerz Werner Faymann skrytykował politykę Węgier wobec uchodźców, porównując węgierskie podejście do nazistowskich praktyk, mówiąc, że wsadzanie uchodźców do pociągów z przekonaniem, że pojadą gdzie indziej, budzi najgorsze wspomnienia z najczarniejszego czasu naszego kontynentu.

12

13 Kalendarium kryzysu migracyjnego w Austrii Październik 2015 r. nowy szlak migracyjny przez Styrię (ze Słowenii) w ciągu jednego dnia przedostało się do Austrii 7 tys. migrantów. Wówczas minister spraw wewnętrznych, Jahana Mikl-Leitner, na spotkaniu z mieszkańcami przygranicznych gmin powiedziała, że należy rozważyć model Twierdzy Europa, czyli wzmocnić i uszczelnić granice zewnętrze UE. Jednak samo określenie ma bardzo złe konotacje i spotkało się z krytyka polityków SPO. Październik 2015 r. krytyka polityki Austrii przez władze Bawarii. Odpowiedź Austrii Niemcy sami są winni zaistniałej sytuacji. Rząd Austrii odmówił stosowania się do nałożonego przez rząd Niemiec limitu 50 osób na godzinę. Październik 2015 r. 63 tys. wniosków o azyl od początku roku. Spowodowało to zaostrzenie procedur azylowych. Prawo do łączenia rodzin dla osób, którym przyznano ochronę uzupełniającą dopiero po trzech latach, pod warunkiem udokumentowania wystarczających dochodów. Grudzień 2015 r. 85 tys. wniosków o azyl od początku roku. Od września do grudnia 2015 r. 600 tys. osób przekroczyło granicę Austrii, większość w drodze do Niemiec. 7 grudnia 2015 r. wojska inżynieryjne rozpoczęły budowę płotu na granicy ze Słowenią. Ustanowiono strefę tranzytową, w której odbywają się kontrole tożsamości i rejestracja migrantów. W ten sposób setki osób zostały zawrócone na granicy ze Słowenią, gdy okazało się, że nie pochodzą z rejonów Syrii objętych działaniami wojennymi.

14 Kalendarium kryzysu migracyjnego w Austrii 17 stycznia 2016 r. kanclerz Werner Faymann ogłosił zawieszenie przez Austrię porozumienia Schengen. Dodatkowo, rozszerzono kontrolę graniczną i zaostrzono procedury nie wpuszczano na terytorium Austrii osób, co do których była pewność, że na granicy austriacko-niemieckiej ich wnioski zostaną odrzucone. Odciski linii papilarnych pobierane przez służby austriackie od osób, które deklarowały chęć podroży do Niemiec, nie były wprowadzane do systemu Eurodac, a dokumentacja tych osób podlegała zniszczeniu. 20 stycznia 2016 r. szczyt rządu federalnego z rządami landów. Zapewnienie, że w 2016 r. Austria przyjmie tylko 37,5 tys. nowych wniosków o azyl, w tym na podstawie prawa do łączenia rodzin. Krytyka rządu Austrii. Minister spraw wewnętrznych oraz przewodniczący OVP odrzucił te zarzuty, powołując się na zasadę prawa ultra posse nemo obligatur oraz przepisy art. 72 TFUE, który mówi, że można zawiesić procedury azylowe ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa wewnętrznego. Styczeń 2016 r. 7 tys. nowych wniosków o azyl. Minister obrony, Hans-Peter Doskozil, zadeklarował, że austriackie wojsko może być wykorzystane w misji wojskowo-cywilnej na Bałkanach, głównie w Macedonii, która miałaby unormować sytuację w tym regionie. Minister finansów Austrii zwrócił się do KE o zwrot Austrii 605 mln. euro wydatków związanych z przekroczeniem limitów przyjęć uchodźców w 2015 r. (11 tys. za osobę / 55 tys. osób).

15 Kalendarium kryzysu migracyjnego w Austrii Luty 2016 r. - limity dzienne: 80 wniosków o azyl i 3200 wniosków tranzytowych. Po ich przekroczeniu wstrzymywane są kolejne wpisy. Heeres-Nachrichtenamt (HNaA), Służba Wywiadu Wojskowego ostrzegła, że bez wzmocnienia granic zewnętrznych Austria może spodziewać się napływu nawet 500 tys. migrantów. Marzec 2016 r. minister spraw zagranicznych, Sebastian Kurz, oświadczył, że dotychczasowa polityka Austrii była błędna. Zaapelował o większą solidarność państw europejskich, w tym wypełniania limitów relokacji. 27 kwietnia 2016 r. ustawa pozwalająca rządowi w drodze nadzwyczajnego rozporządzenia reagować na nadzwyczajną presję migracyjną. Maj 2016 r. wzmocnienie kontroli granicznej z Włochami. Do końca 2016 r. zarejestrowano w Austrii 42 tys. nowych wniosków o azyl, z czego 36 tys. rozpatrzono pozytywnie, a zatem nie przekroczono limitu 37, 5 tys.

16 Raport Ministra Spraw Wewnętrznych do Parlamentu w sprawie Programu działalności legislacyjnej i prac Komisji Europejskiej oraz programu prezydencji holenderskiej, słowackiej i maltańskiej w RUE. Lepsze zarządzanie przepływami migracyjnymi Cel: wzmocnienie EASO, nowy program relokacji, wzmocnienie partnerstwa z krajami EPS. Stanowisko Austrii: Austria przyjmuje nowe propozycje KE z zainteresowaniem i widzi potrzebę nowego, bardziej skutecznego, podejścia do kontroli migracji. Zarządzanie granicami Cel: Powołanie do życia Europejskiej Agencji Straży Przybrzeżnej i Granicznej; zmiana w kodeksie granicznym Schengen - wprowadzenie zewnętrznych granic powietrznych; kontrole przy użyciu baz danych - SIS II, bazy danych Interpolu (skradzionych i utraconych dokumentów podróży) oraz krajowych systemów; instrukcja w zakresie użytkowania i zarządzania Europejskim System Nadzoru Granic (EUROSUR). Stanowisko Austrii: Austria z zadowoleniem przyjmuje propozycje przedstawione przez KE i będzie aktywnie uczestniczyć w negocjacjach, aby zagwarantować realizację skutecznej kontroli i lepszego zarządzania granicami zewnętrznymi.

17 Dyrektywa w sprawie Niebieskiej karty Cel: lepsze dostosowanie legalnej migracji do potrzeb europejskiego rynku pracy. Stanowisko Austrii: rząd austriacki ustosunkuje się do konkretnych propozycji. Ocena i ewentualna zmiana rozporządzenia Dublin III Cel: reforma systemu dublińskiego Stanowisko Austrii: rząd austriacki ustosunkuje się do konkretnych propozycji. Konsultacje w sprawie mechanizmu przesiedleń UE Cel: stworzenie stałego mechanizmu przesiedleń Stanowisko Austrii: Austria z zadowoleniem przyjmuje prace nad ustanowieniem stałego mechanizmu w sytuacjach kryzysowych jako elementu solidarności europejskiej w ramach WESA.

18 Europejski system relokacji Cel: stworzenie systemu relokacji, w którym udział wezmą wszystkie państwa członkowskie. Stanowisko Austrii: Austria wspiera działania w zakresie przesiedleń jako element międzynarodowej ochrony uchodźców. Proponuje zaadoptowanie austriackiej Inicjatywy "Save Lives" na potrzeby ogólnoeuropejskiego systemu przesiedleń. Wspiera program przesiedleń w połączeniu ze sprawiedliwym podziałem kwot na poziomie UE oraz w połączeniu ze skuteczną ochroną granic zewnętrznych UE i jednoczesnym zahamowaniem przemytu ludzi do UE. Wzmocnienie roli EASO Cel: lepsze zarządzanie kryzysem migracyjnym Stanowisko Austrii: rząd austriacki ustosunkuje się do konkretnych propozycji. Zmiana dyrektywy w sprawie procedur azylowych Cel: Stworzenie wspólnej ogólnoeuropejskiej listy bezpiecznych krajów pochodzenia Stanowisko Austrii: Austria popiera propozycję wspólnej listu bezpiecznych krajów pochodzenia jako ważnego elementu WESA.

19 Wybory prezydenckie 2016 polityczne tsunami Pierwsza tura - 24 kwietnia Druga tura 22 maja wyniki unieważnione decyzją TK Powtórzona druga tura - 4 grudnia: Alexander Van der Bellen 53,79% Norbert Hoffer 46,21%

20 Alexander Van der Bellen Styczeń 2016 r. skrytykował rząd za przyjęcie limitu uchodźców na poziomie 37,5 tys. osób; Maj 2016 r. - zaapelował o więcej humanitaryzmu w polityce azylowej; Opowiada się za możliwością posiadania podwójnego obywatelstwa. Norbert Hoffer Krytyka polityki "Grenzen auf, Augen zu ; Ścisła kontrola graniczna; Ochrona tymczasowa; Zniesienie świadczeń pieniężnych dla uchodźców; Rozwiązywanie problemów na miejscu (na innych kontynentach / w innych regionach).