UCHWAŁA NR XXXI/377/2017 RADY MIEJSKIEJ W WIELICZCE. z dnia 26 stycznia 2017 r.

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR XXXI/377/2017 RADY MIEJSKIEJ W WIELICZCE z dnia 26 stycznia 2017 r. w sprawie przyjęcia "Gminnego programu wspierania rodziny w Gminie Wieliczka na lata " Na podstawie art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tj.: Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z późn. zm.) oraz art. 18, ust. 2, pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj.: Dz. U. z 2016 r., poz. 446 z późn. zm.), Rada Miejska w Wieliczce uchwala, co następuje: Przyjmuje się Gminny program wspierania rodziny w Gminie Wieliczka na lata stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Wieliczka Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3. Przewodniczący Rady Miejskiej w Wieliczce Tadeusz Luraniec Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 1

2 Załącznik do Uchwały Nr XXXI/377/2017 Rady Miejskiej w Wieliczce z dnia 26 stycznia 2017 r. Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Wieliczka na lata Rodzina jest sobą, jeżeli buduje się na takich odniesieniach, na wzajemnym zaufaniu, na zawierzeniu wzajemnym. Tylko na takim fundamencie można też budować proces wychowania, który stanowi podstawowy cel rodziny i jej pierwszorzędne zadanie. Jan Paweł II I Wstęp Rodzina jest pierwszą, podstawową, najważniejszą instytucją Państwa, odgrywającą ogromną rolę w kształtowaniu tożsamości i postaw człowieka. To w rodzinie, w jej naturalnym środowisku rodzi się hierarchia wartości, kodeks postępowań, kształtuje się kręgosłup moralny młodego człowieka. Rodzina, jako pierwsza instytucja świadomie i nieświadomie kształtuje osobowość dzieci i młodzieży i przygotowuje nowe pokolenia do pełnienia ról społecznych. To z rodziny dziecko czerpie wiedzę o otaczającym świecie, przyjmuje obowiązujące poglądy, postawy, wzory zachowania. Rodzina stanowi najlepsze środowisko dla kształtowania się więzi społecznych bez których żadne społeczeństwo nie jest trwać i rozwijać się. Nie istnieje w żadnym Państwie inna instytucja społeczna, która mogłaby zastąpić rodzinę. Dlatego tak ważne jest zapewnienie rodzinom stabilizacji by mogły należycie wypełnić swe funkcje. Nawet niewielkie zmiany, trudności mogą powodować destabilizację życia rodzinnego. Współczesna rodzina boryka się z wieloma problemami, zagrożona jest licznymi czynnikami, które czynią ją dysfunkcyjną. Wśród czynników zagrażających współczesnej rodzinie należy wymienić: niski poziom kulturalny, intelektualny, moralny dorosłych, niezaradność życiową, ubóstwo, bezdomność, brak stabilizacji zawodowej i materialnej, niewydolność opiekuńczo- wychowawczą, chorobę, niepełnosprawność, alkoholizm, narkomanię, karalność sądową, przemoc wobec dzieci i dorosłych członków rodzin. Każdy z tych czynników wymaga odmiennego podejścia i oddziaływań specjalistów. Z uwagi na doniosłą rolę rodziny w wychowywaniu przyszłego pokolenia oraz zagrożenia i problemy, jakie dotykają rodzinę, potrzebne jest okazanie rodzinie profesjonalnego wsparcia. Wsparcie rodziny powinno odbywać się już na poziomie profilaktyki wówczas istnieje szansa, że oddziaływania przyniosą skuteczne, zamierzone zmiany w rodzinie. Najważniejsze w wspieraniu rodziny jest zapewnienie odpowiednich warunków dla rozwoju dzieci i młodzieży. Gminny Program Wspierania Rodziny na lata jest propozycją, ofertą zintegrowanych działań na rzecz rodziny realizowanych na terenie Miasta i Gminy Wieliczka w oparciu o Ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 r. II. Podstawa prawna: a) ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tj.: Dz. U. z 2016 r., poz. 575), b) ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj.: Dz. U. z 2016 r., poz. 930 z późn. zm.), Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 1

3 c) ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tj.: Dz. U. z 2015 r., poz z późn. zm.), d) ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj.: Dz. U. z 2016 r., poz. 487), e) ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tj.: Dz. U. z 2016 r., poz. 224). III. Diagnoza społeczna Gmina Wieliczka leży na południowy-wschód od Krakowa, zajmując obszar 100,1 km². Strukturę administracyjną gminy tworzą miasto Wieliczka (zajmujące teren o powierzchni 13,4 km², graniczące bezpośrednio z obszarem miejskim Krakowa), oraz 29 sołectw : Brzegi, Byszyce, Chorągwica, Czarnochowice, Dobranowice, Golkowice, Gorzków, Grabie, Grabówki, Grajów, Jankówka, Janowice, Kokotów, Koźmice Małe, Koźmice Wielkie, Lednica Górna, Mała Wieś, Mietniów, Pawlikowice, Podstolice, Raciborsko, Rożnowa, Siercza, Strumiany, Sułków, Sygneczów, Śledziejowice,Węgrzce Wielkie, Zabawa. Katalog przyczyn udzielania pomocy osobom i rodzinom z terenu Gminy obejmuje takie stany i zdarzenia jak ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwałą i ciężką chorobę, przemoc w rodzinie, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,, trudności w przystosowaniu po opuszczeniu zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii a także zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej Według statystyki Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieliczce głównym problemem klientów pomocy społecznej w gminie jest ubóstwo. Ubóstwo jest dominującą przyczyną trudnej sytuacji życiowej naszych rodzin. W grupie tych osób są takie, które charakteryzuje permanentny brak środków do życia. Są to rodziny, które cechuje niezaradność życiowa i które kumulują takie zjawiska jak wielodzietność, inwalidztwo, przewlekłe choroby, alkoholizm itp. W rodzinach tych panuje pewien kulturowy styl życia przekazywany z pokolenia na pokolenie. Bezrobocie jest drugim ważnym powodem przyznawania pomocy. Zjawisko to jest drugą bardzo ważną przyczyną trudnej sytuacji życiowej. Bezrobocie jest obecnie jednym z najważniejszych problemów polskiej gospodarki. Jego wzrost oznacza bowiem wzrost liczby osób korzystających z pomocy społecznej. Bardzo częstą przyczyną powodującą niedostatki finansowe oraz trudności w samodzielnym funkcjonowaniu jest zła sytuacja zdrowotna długotrwałe i przewlekłe choroby. Niepełnosprawność stanowi szczególnie dotkliwy problem dla ludzi starych, samotnych, którzy nie mogą liczyć na pomoc rodziny i których renty i emerytury nie wystarczają na zaspokojenie swoich podstawowych potrzeb. Niemożność właściwej dbałości o podtrzymanie zdrowia, wynikająca z braku środków na zakup leków, niektórych usług medycznych nie dotowanych przez państwo - powoduje pogłębianie się stanów chorobowych i niezaradności. Statystyka M-GOPS w Wieliczce wskazuje też na złą kondycję rodzin, w których stwierdzono problemy powodujące bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Szczegółowe dane dotyczące powodów trudności życiowych podopiecznych M-GOPS prezentuje zamieszczona poniżej tabela. Tab. Nr 1 Powody przyznania pomocy przez MGOPS Lp. Powody Liczba rodzin Liczba Liczba Liczba Liczba osób osób rodzin rodzin w rodzinie w rodzinie Liczba osób w rodzinie 1 ubóstwo bezdomność potrzeba ochrony macierzyństwa a w tym: wielodzietność bezrobocie niepełnosprawność Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 2

4 6 długotrwała lub ciężka choroba bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenie gospodarstwa domowego - ogółem a rodziny niepełne w tym: 7b rodziny wielodzietne przemoc w rodzinie alkoholizm trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego zdarzenia losowe Z danych opracowanych przez Urząd Miasta i Gminy Wieliczka wynika, że na terenie gminy zamieszkuje ogółem 7444 rodzin z dziećmi. Dzietność w Gminie Wieliczka obrazuje poniższa tabela. Tab. Nr 2. Liczba rodzin w gminie wg liczby posiadanych dzieci (dane szacunkowe) w rodzinie Liczba rodzin 1 dziecko dzieci dzieci i więcej dzieci 78 W dniu 31 października 2013 r. na XXXVII zwyczajnej sesji Rady Miejskiej w Wieliczce podjęta została uchwała w sprawie podjęcia działań zmierzających do poprawy warunków życia rodzin wielodzietnych zamieszkałych na terenie Miasta i Gminy Wieliczka poprzez wprowadzenie Programu Wielicka Karta Dużej Rodziny 3+. Program skierowany jest do rodzin zamieszkałych na terenie Miasta i Gminy Wieliczka, mających na utrzymaniu troje i więcej dzieci do czasu uzyskania przez nie pełnoletności lub - w przypadku kontynuowania nauki - do ukończenia 25 roku życia. Wprowadzenie Programu Wielicka Karta Dużej Rodziny 3+ ma na celu promocję i skuteczne wspieranie wielodzietności, tak ważnej dla rozwoju demograficznego Polski. Program ma promować model rodziny wielodzietnej. Jego cele to wspieranie rodzin wielodzietnych i zwiększanie rozwojowych i życiowych szans wychowujących się w tych rodzinach dzieci. Program zakłada wydanie specjalnej karty, która będzie umożliwiała rodzinom wielodzietnym korzystanie z dóbr oferowanych przez Gminę. Obecnie trwają prace zespołu powołanego przez Burmistrza naszej gminy do opracowania Programu Wielicka Karta Dużej Rodziny 3+ nad systemem ulg, zwolnień oraz preferencji dla rodzin wielodzietnych. Wielicka Karta Dużej Rodziny 3+ będzie oddziaływała w wielu obszarach życia społecznego. Proponowane ulgi będą uprawniać rodziny do korzystania z oferty kulturalnej, edukacyjnej i sportowej na korzystnych dla nich warunkach. Wielickie rodziny wielodzietne będą mogły również skorzystać z szeregu upustów cenowych i promocji organizowanych przez przedsiębiorców, którzy przystąpią do tej inicjatywy. Wielicka Karta Dużej Rodziny 3+ wg wniosków złożonych na dzień r. wg wniosków złożonych na dzień r. liczba rodzin, którym wydano Wielicką Kartę Dużej Rodziny liczba członków rodzin, którym wydano Wielicką Kartę Dużej Rodziny w tym rodziców w tym dzieci Od 16 czerwca 2014 r. w Gminie Wieliczka można także korzystać z ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 3

5 Karta Dużej Rodziny wg wniosków złożonych na dzień r. wg wniosków złożonych na dzień r. liczba rodzin, którym wydano Ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny liczba członków rodzin, którym wydano Ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny w tym rodziców w tym dzieci Jak wynika z powyższych tabeli zauważalny jest wzrost rodzin wielodzietnych korzystających z kart dużej rodziny. Liczbę dzieci w poszczególnych miejscowościach gminy w latach przedstawiają poniższe tabele. Tab. Nr 3. w rodzinach w poszczególnych miejscowościach w Gminie Wieliczka w 2013 r. Miejscowość w wieku 0-3 lat w wieku 4-6 lat w wieku 7-12 lat w wieku lat w wieku lat Wieliczka Brzegi Byszyce Chorągwica Czarnochowice Dobranowice Golkowice Gorzków Grabie Grabówki Grajów Jankówka Janowice Kokotów Koźmice Małe Koźmice Wielkie Lednica Górna Mała Wieś Mietniów Pawlikowice Podstolice Raciborsko Rożnowa Siercza Strumiany Sułków Sygneczów Śledziejowice Węgrzce Wielkie Zabawa RAZEM Tab. Nr 4 w rodzinach w poszczególnych miejscowościach w Gminie Wieliczka w 2014 r. Miejscowość w wieku 0-3 lat w wieku 4-6 lat w wieku 7-12 lat w wieku lat w wieku lat Wieliczka Brzegi Byszyce Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 4

6 Chorągwica Czarnochowice Dobranowice Golkowice Gorzków Grabie Grabówki Grajów Jankówka Janowice Kokotów Koźmice Małe Koźmice Wielkie Lednica Górna Mała Wieś Mietniów Pawlikowice Podstolice Raciborsko Rożnowa Siercza Strumiany Sułków Sygneczów Śledziejowice Węgrzce Wielkie Zabawa RAZEM Tab. Nr 5 w rodzinach w poszczególnych miejscowościach w Gminie Wieliczka w 2015 r. Miejscowość w wieku 0-3 lat w wieku 4-6 lat w wieku 7-12 lat w wieku lat w wieku lat Wieliczka Brzegi Byszyce Chorągwica Czarnochowice Dobranowice Golkowice Gorzków Grabie Grabówki Grajów Jankówka Janowice Kokotów Koźmice Małe Koźmice Wielkie Lednica Górna Mała Wieś Mietniów Pawlikowice Podstolice Raciborsko Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 5

7 Rożnowa Siercza Strumiany Sułków Sygneczów Śledziejowice Węgrzce Wielkie Zabawa RAZEM Z analizy tabeli wynika, że najliczniejszą grupę wiekową stanowią dzieci w przedziale 7-12 lat. Zauważalny jest również wzrost liczby dzieci w poszczególnych grupach wiekowych w roku 2015 w porównaniu do roku 2013 r. Poniższe tabele przedstawiają ofertę dostępnych żłobków i klubów malucha, przedszkoli, zespołów wychowania przedszkolnego, punktów przedszkolnych oraz szkół i gimnazjów z terenu Miasta i Gminy Wieliczka wraz z liczbą dzieci do nich uczęszczających w latach z uwzględnieniem podziału na obszar wiejski i miejski. Tab. Nr 6 Żłobki i Kluby Malucha Lp. Forma opieki Miejsce prowadzenia- obszar miejski Liczba miejsc Żłobek ul. Politechniczna 19, miasto Wieliczka Żłobek ul. Mietniowska 3E, miasto Wieliczka Żłobek ul. Różana Klub ul. Marii Konopnickiej 11, miasto Wieliczka Klub ul. Leśna 17, miasto Wieliczka Tab. Nr 7 Żłobki i Kluby Malucha Lp. Forma opieki Miejsce prowadzenia - obszar wiejski Liczba miejsc Żłobek wieś Śledziejowice Klub wieś Chorągwica Klub wieś Grabówki Tab. Nr 8 Przedszkola i oddziały przedszkolne - oddział miejski Lp. Nazwa typu placówki, szkoły Przedszkole Samorządowe Nr 1 w Wieliczce Przedszkole Samorządowe Nr 2 w Wieliczce Przedszkole Samorządowe Nr 3 w Wieliczce Przedszkole Samorządowe Nr 4 w Wieliczce Przedszkole Samorządowe Nr 5 w Wieliczce Szkoła Podstawowa Nr 2 w Wieliczce -oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa Nr 3 w Wieliczce -oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa Nr 4 w Wieliczce - oddz. rzedszkolne Tab. Nr 9 Przedszkola i oddziały przedszkolne - obszar wiejski Lp. Nazwa typu placówki, szkoły Przedszkole Samorządowe w Koźmicach Wielkich Przedszkole Samorządowe w Mietniowie Przedszkole Samorządowe w Strumianach Przedszkole Samorządowe w Śledziejowicach Szkoła Podstawowa w Byszycach-oddz.przedszkolne Szkoła Podstawowa w Golkowicach - oddz. przedszkolne Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 6

8 7 Szkoła Podstawowa w Gorzkowie - oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Grabiu - oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Grajowie - oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Janowicach - oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Koźmicach Wlk oddz. przedszkolne 12 Szkoła Podstawowa w Mietniowie -oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Podstolicach - oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Raciborsku - oddz.przedszkolne Szkoła Podstawowa w Sierczy - oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Sygneczowie - oddz. przedszkolne Szkoła Podstawowa w Śledziejowicach oddz. przedszkolne 18 Szkoła Podstawowa w Węgrzcach Wlk. - oddz. przedszkolne Tab. Nr 10 Szkoły Podstawowe - obszar miejski Lp. Nazwa typu placówki, szkoły Szkoła Podstawowa Nr Szkoła Podstawowa Nr Szkoła Podstawowa Nr Tab. Nr 11 Szkoły Podstawowe w Gminie obszar wiejski Lp. Nazwa typu placówki, szkoły Szkoła Podstawowa w Byszycach Szkoła Podstawowa w Golkowicach Szkoła Podstawowa w Gorzkowie Szkoła Podstawowa w Grabiu Szkoła Podstawowa w Grajowie Szkoła Podstawowa w Janowicach Szkoła Podstawowa w Kożmicach Wlk Szkoła Podstawowa w Mietniowie Szkoła Podstawowa w Podstolicach Szkoła Podstawowa w Raciborsku Szkoła Podstawowa w Sierczy Szkoła Podstawowa w Sygneczowie Szkoła Podstawowa w Śledziejowicach Szkoła Podstawowa w Węgrzcach Wlk Tab Nr 12 Gimnazja - obszar miejski Lp. Nazwa typu placówki, szkoły Gimnazjum w Wieliczce Tab. Nr 13 Gimnazja w Gminie obszar wiejski Lp. Nazwa typu placówki, szkoły Gimnazjum w Dobranowicach Gimnazjum w Golkowicach Gimnazjum w Koźmicach Wielkich Gimnazjum w Węgrzcach Wielkich W ofercie ww. placówek i szkół funkcjonowały w latach oddziały integracyjne: Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 7

9 Szkoła Podstawowa Nr 4 w Wieliczce Szkoła Podstawowa w Sierczy Gimnazjum w Wieliczce Gimnazjum w Węgrzcach Wielkich Tab. Nr 14 w szkołach ponadgimnazjalnych w latach Lp. Nazwa typu placówki, szkoły Liceum Ogólnokształcące im. J. Matejki Powiatowe Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, w tym: ZSZ Technikum Pomoc w opiece i wychowaniu dziecka na terenie miasta i gminy Wieliczka zapewniają również Placówki Wsparcia Dziennego oraz Grupy Świetlicowe z programem profilaktycznym. Na terenie Miasta Wieliczka działa również Ośrodek Kuratorski. Placówki te podejmują na rzecz swoich wychowanków oraz ich rodzin szereg działań: profilaktycznych, mających na celu wspieranie posiadanych przez dziecko zdolności i umiejętności oraz kształtowanie pozytywnych interakcji społecznych; wychowawczych, kształtujących właściwe postawy i zachowania, uczących kreatywnego gospodarowania czasem wolnym oraz przygotowujących do samodzielnego podejmowania inicjatyw; kompensacyjnych, których celem jest minimalizowanie zaniedbań wychowawczych i edukacyjnych. W 2015 r. placówki wsparcia dziennego oferowały wsparcie dla 95 dzieci i młodzież. Liczbę dostępnych miejsc placówek wsparcia dziennego przedstawia Tabela nr 15. Tab. Nr 15 Placówki wsparcia dziennego Lp. Nazwa adres Forma placówki Placówka wsparcia dziennego- świetlica 1 środowiskowa Św. Kingi 2 Placówka wsparcia dziennego- świetlica środowiskowa "Aniołeczek" 3 Placówka wsparcia dziennego - Siemacha Spot ul. Sikorskiego 6, Wieliczka, ul. Kosiby 31, Wieliczka; Liczba miejsc opiekuńcza 20 opiekuńcza ul. Kościuszki 51, Wieliczka; Specjalistyczna ŁĄCZNIE Organ prowadzący Caritas Archidiecezji Krakowskiej Gmina Wieliczka Stowarzyszenie Siemacha Na terenie Miasta i Gminy Wieliczka działają również grupy świetlicowe z programem profilaktycznym. Liczbę miejsc w grupach świetlicowyc przedstawia poniższa tabela: Tab. Nr 16 w grupach świetlicowych w roku szkolnym 2015/2016 Lp. Nazwa świetlicy/prowadzący 1 Kolorowe motyle przy SP w Byszycach 8 2 Promyki Świetlica przy SP Grajów-Filia w Dobranowicach 27 3 Magiczne Kryształy przy SP w Janowicach 26 4 Wesoła Golkowianka przy SP w Golkowicach 28 5 Słoneczny Dom przy SP nr Przystań przy SP w Mietniowie 22 Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 8

10 7 Rozgwiazda przy SP w Mietniowi-Filia w Pawlikowicach 23 8 Wyspa przy SP w Podstolicach 16 9 Czarodziejska Łódź przy SP w Gorzkowie Świetlne Koło przy SP w Grabiu Wesołe Wilgi Świetlica przy SP w Koźmicach Wielkich Iskierki przy SP w Sierczy Akademia Śmiechu przy SP nr Na dobre i na złe w Czarnochowicach Radosne Promyki przy SP w Raciborsku Świetlica Słoneczko przy SP W Węgrzcach Wielkich Świetlica Zabawianka w Zabawie Świetlica Huncwotówka w Bogucicach Świetlica Dobrolandia przy SP w Grajowie 21 ogółem 420 W 2015 r. na terenie Miasta i Gminy Wieliczka sprawowano 155 nadzorów kuratorskich, w tym: w sprawach opiekuńczych 111 w sprawach nieletnich 44 Liczba nieletnich w Ośrodku Kuratorskim: z terenu miasta Wieliczka 8 z terenów wiejskich gminy Wieliczka 10 Asystent rodziny Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieliczce realizuje zadania wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oferując dla mieszkańców Miasta i Gminy Wieliczka usługi asystenta rodziny. W ośrodku pomocy społecznej zatrudnionych jest trzech asystentów rodziny. Są to osoby spełniające warunki o których mówi art. 12 ust. 1 Ustawy o wspieraniu rodzin i systemie pieczy zastępczej. Ponadto, należy zaznaczyć, że są to osoby mające doświadczenie w pracy z dziećmi, młodzieżą oraz dorosłymi. Asystent rodziny bezpośrednio świadczy usługi rodzinom przeżywającym trudności i pomaga w dotarciu do usług oferowanych przez system wsparcia. Praca asystenta rodziny obejmuje następujące obszary: obszar umiejętności opiekuńczo- wychowawczych (podnoszenie, wzmacnianie kompetencji opiekuńczowychowawczych rodzin, proponowanie udziału w szkołach dla rodziców, kierowanie na terapię, współpraca z Powiatową Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, współpraca ze szkołami, przedszkolami, świetlicami, placówkami) obszar formalno- prawny (pomoc w uzyskaniu dokumentów, pomoc w przygotowaniu pism urzędowych: wniosków, podań, pozwów sądowych) obszar zawodowy (motywowanie do rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy, pomoc w napisaniu CV, listów motywacyjnych, motywowanie do podjęcia pracy, dostarczanie ofert pracy, nauka pozyskiwania ofert pracy: Internet, prasa, PUP, trening prezentacji rozmów kwalifikacyjnych) obszar finansowy (pomoc, udzielanie informacji o przysługujących rodzinom uprawnieniach: zasiłki, renty, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia) obszar zdrowia (motywowanie do posiadania ubezpieczenia, motywowanie do dbania o zdrowie, pomoc w ustalaniu terminów wizyt, prowadzenie monitoringów wizyt, towarzyszenie w trakcie wizyt lekarskich, współpraca z służbą zdrowia, pomoc w pozyskiwaniu orzeczeń o stanie zdrowia) obszar mieszkaniowy (poprawa sytuacji mieszkaniowej poprzez udzielenie pomocy w kwestiach oczekiwania na przydział mieszkania socjalnego, pomoc w wynajęciu mieszkań, motywowanie do przeprowadzania remontów mieszkań, dbałości o estetykę mieszkań, pozyskiwanie sponsorów w celu poprawy warunków mieszkaniowych rodzin). Ośrodek pomocy społecznej wychodzi naprzeciw potrzebom asystentów poprzez oferowanie szkoleń, dających możliwość podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Asystent rodziny pełni w środowiskach rodzinnych Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 9

11 wiele ról, m.in. jest rzecznikiem rodziny, mediatorem rodziny i w rodzinie, konsultantem, superwizorem, nauczycielem, wychowawcą, terapeutą, doradcą, krytykiem. Praca z rodzinami bywa bardzo obciążająca i wyczerpująca dlatego niezwykle ważnym jest zadbanie o osobę asystenta rodziny. Asystent rodziny wykonując swe obowiązki służbowe jeśli pojawia się taka potrzeba, korzysta ze wsparcia osoby drugiej którą może być pracownik socjalny, asystent, kierownik działu jak również Policja. Ponadto asystent rodziny korzysta z superwizji zarówno koleżeńskiej jak i profesjonalnej świadczonej przez psychologa/ terapeutę. Asystenci rodziny pracują pięć dni w tygodniu, zgodnie z zadaniowym czasem pracy nie przekraczając 40 godzin w tygodniowym wymiarze czasu pracy, godziny pracy asystenta dostosowane do potrzeb rodzin. Asystenci rodziny na obecną chwilę pracują średnio z 11 rodzinami. Tab. Nr 17 Liczba rodzin którym udzielono wsparcia w formie Asystenta Rodziny Zakres danych Liczba asystentów rodzin Liczba rodzin objętych wsparciem objętych wsparciem Na podstawie powyższych danych wynika, że w latach liczba rodzin, którym udzielono wsparcia w pełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przedstawia się rosnąco. Dane dotyczące liczby dzieci z terenu Miasta i Gminy Wieliczka umieszczonych i instytucjonalnej pieczy zastępczej przedstawia poniższa tabela: w rodzinnej Tab. Nr 18 z terenu Miasta i Gminy Wieliczka umieszczonych w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej Zakres danych umieszczonych w rodzinnej pieczy zastepczej, rodziny spokrewnione um ieszczonych w instytucjonalnej pieczy zastępczej Liczba powrotów Rodziny spokrewnione dzieci do rodzin biologicznych Instytucjonalna piecza zastępcza Z analizy powyższej tabeli wynika, że w 2013 r. trafiło do pieczy zastępczej więcej dzieci niż w latach następnych. Może to świadczyć o lepszej profilaktyce w zakresie wsparcia rodzin biologicznych. W stosunku do roku 2013 lata następne to także zwiększona liczba dzieci powracających do rodziny biologicznej. Dotyczy to instytucjonalnej pieczy zastępczej. IV. Cele programu Cel główny: Zapewnienie zintegrowanego i kompleksowego systemu wsparcia rodziny na terenie Gminy Wieliczka. Cele szczegółowe: 1. Poprawa jakości opieki sprawowanej przez biologicznych rodziców. 2. Zapewnienie szczególnej ochrony dzieciom w rodzinach zagrożonych. 3. Umożliwienie powrotu dzieciom z pieczy zastępczej do rodzin biologicznych. 1. Cel Poprawa jakości opieki sprawowanej przez biologicznych rodziców. Zadania: - Szczegółowe i wieloaspektowe rozpoznanie sytuacji rodziny przez pracownika socjalnego. - Umożliwienie konsultacji i poradnictwa specjalistycznego dla rodziców. Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 10

12 - Opracowywanie i wdrażanie projektów i programów profilaktyczno - edukacyjnych dla rodzin i dzieci. - Kierowanie osób uzależnionych na leczenie i terapię, również za pośrednictwem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. - Pomoc rodzinom dotkniętych przemocą, działanie Zespołu Interdyscyplinarnego ds Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. - Działania edukacyjne na rzecz rodziców mające na celu poprawę świadomości rodzicielskich, m.in. wsparcie w prawidłowym wypełnianiu ról opiekuńczych oraz wychowawczych wobec dzieci. - Udzielanie rodzinom pomocy finansowej, rzeczowej i usługowej - Udzielenie rodzinom pomocy w zdobyciu nowych kwalifikacji zawodowych oraz w znalezieniu pracy. - Przydzielenie rodzinom asystenta rodziny. - Opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną przez asystenta rodziny we współpracy z rodziną i pracownikiem socjalnym. - Umożliwienie asystentom rodziny oraz pracownikom socjalnym korzystania ze szkoleń. - Przydzielenie asystenta rodziny rodzicom, których dzieci opuszczają młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii, schronisko dla nieletnich lub zakład poprawczy. 2. Cel Zapewnienie szczególnej ochrony dzieciom w rodzinach zagrożonych. Zadania: - Zapewnienie rodzinom wsparcia asystenta rodziny. - Zapewnienie pomocy usługowej dla rodzin z dziećmi, w tym opiekuńczych i specjalistycznych. - Kierowanie dzieci na zajęcia do placówek wsparcia dziennego. - Kierowanie rodziców z dziećmi do psychologa lub pedagoga. - Kierowanie dzieci na kolonie i obozy realizujące programy przeciwdziałania uzależnieniom. - Objęcie rodzin przeżywających trudności pomocą rodzin wspierających. - Kierowanie rodzin wspierających na szkolenia. - Współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinnej lub instytucjonalnej pieczy zastępczej. - Prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny przeżywającej trudności. 3. Cel Umożliwienie powrotu dzieciom z pieczy zastępczej do rodzin biologicznych. Zadania: - Przydzielenie rodzinom asystenta rodziny. - Współpraca asystenta rodziny lub pracownika socjalnego z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej w przygotowaniu planu pomocy dziecku przebywającemu w pieczy zastępczej. - Motywowanie rodziców biologicznych do utrzymywania osobistych kontaktów z dziećmi przebywającymi w pieczy zastępczej, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów. - Udzielenie pomocy rodzicom biologicznym w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej. - Opracowanie przez asystenta rodziny we współpracy z rodziną biologiczną i koordynatorem pieczy zastępczej planu pracy, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej. - Udział asystenta rodziny w okresowej ocenie sytuacji dziecka, której dokonuje organizator pieczy zastępczej. - Wsparcie finansowe i rzeczowe rodzin dostosowane do bieżących potrzeb. - Pomoc rodzinom w prawidłowym prowadzeniu gospodarstwa domowego. Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 11

13 - Organizowanie treningów rodzicielskich. - Angażowanie rodziców do ponoszenia współodpowiedzialności za sprawy dziecka (wybór szkoły, zawodu, doping do nauki, do poprawy zachowania). Do realizacji założonych celów będą prowadziły działania, których wybór zostanie poprzedzony szczegółową analizą sytuacji danej rodziny. Podstawowym narzędziem służącym do diagnozy jest wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego. Pełna i efektywna realizacja celów założonych w programie będzie możliwa dzięki kompleksowemu spojrzeniu na rodzinę przeżywającą trudności oraz podjęciu systemowych rozwiązań przy współpracy wszystkich osób, instytucji i organizacji pracujących z dziećmi i rodzicami. Priorytetem naszych działań jest uznanie podmiotowości dziecka oraz jego prawa do wychowania w rodzinie lub jak najszybszego powrotu do rodziny. Cele szczegółowe Poprawa jakości opieki sprawowanej przez biologicznych rodziców Harmonogram działań programowych Tabela nr 3. Harmonogram działań programowych Zadania Szczegółowe i wieloaspektowe rozpoznanie sytuacji rodziny przeżywającej trudności Konsultacje i poradnictwo specjalistyczne dla rodziców Opracowywanie i wdrażanie projektów i programów profilaktyczno-edukacyjnych dla rodzin i dzieci Kierowanie osób uzależnionych na leczenie i terapię, również za pośrednictwem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Pomoc rodzinom dotknietych przemocą, działanie Zespołu Interdyscyplinarnego ds Przemocy w Rodzinie. Działania edukacyjne na rzecz rodziców majace na celu poprawę świadomości rodzicielskich, m.in. wsparcie w prawidłowym wypełnianiu ról opiekuńczych oraz wychowawczych wobec dzieci. Prowadzenie grup wsparcia, szkoła dla rodziców. Udzielanie rodzinom pomocy finansowej rzeczowej i usługowej Osoba/zespół/partnerzy/odpowiedzialni za realizację pracownik socjalny psycholog, radca prawny, specjalista terapii uzależnień i przeciwdziałania przemocy w rodzinie, pracownik socjalny Zespół ds Profilaktyki Ochrony Zdrowia i Osób Niepełnosprawych pracownik socjalny, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Sąd Rejonowy, pracownik socjalny, zespół interdyscyplinarny, Policja, służba zdrowia pracownik socjalny, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, asystent rodziny, pracownik socjalny, MGOPS, osoby prywatne, organizacje pozarządowe Udzielenie rodzinom pomocy w zdobyciu nowych kwalifikacji zawodowych oraz w znalezieniu pracy, realizacja prac społecznie użytecznych i robót publicznych pracownik socjalny, MGOPS, PUP, pracodawcy Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 12

14 Przydzielenie rodzinom asystenta rodziny Przydzielenie asystenta rodzicom, których dzieci opuszczają młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii, schronisko dla nieletnich lub zakład poprawczy Opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną przez asystenta we współpracy z rodziną i pracownikiem socjalnym Udział asystenta rodziny w szkoleniach. Sympozja dla pracowników socjalnych Udział pracowników socjalnych w szkoleniach dotyczących pracy z rodziną Zapewnienie pomocy usługowej dla rodzin z dziećmi, w tym opiekuńczych i specjalistycznych Zapewnienie miejsc w placówkach wsparcia dziennego Kierowanie rodziców z dziećmi do psychologa lub pedagoga pracownik socjalny, asystent rodziny, Sąd pracownik socjalny, asystent rodziny asystent rodziny, pracownik socjalny MGOPS, organizator szkolenia MGOPS, organizator szkolenia pracownik socjalny, Oddział Rejonowy PCK, MGOPS, Fundacja Leonardo Placówki wsparcia dziennego: Aniołeczek w formie opiekuńczej Św. Kingi w formie opiekuńczej Siemacha SPOT w formie specjalistycznej pedagodzy szkolni, psycholog w MGOPS, pracownik socjalny, asystent rodziny Zapewnienie szczególnej ochrony dzieciom w rodzinach zagrożonych Zapewnienie dzieciom wypoczynku letniego, w tym kolonie i obozy realizujące programy przeciwdziałania uzależnieniom Poszukiwanie kandydatów na rodziny wspierające i ewentualne kierowanie rodzin wspierających na szkolenia stosownie do rozpoznanych potrzeb Współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej Kuratorium Oświaty, pracownik socjalny, szkoła, MGOPS, ZHP, Solny Gwarek MGOPS, MGOPS Umożliwienie powrotu dzieciom z pieczy zastępczej do rodzin biologicznych Weryfikacja sytuacji dziecka w rodzinach przeżywajacych trudności Utrzymywanie osobistych kontaktów rodziców z dziećmi przebywającymi w pieczy zastępczej z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów Zapewnienie możliwości skorzystania z usług asystenta pracownik socjalny, asystent rodziny, kurator rodziny biologiczne, opiekunowie pieczy zastępczej, pracownicy socjalni, asystent rodziny, kurator, psycholog pracownik socjalny, asystent rodziny, PCPR, Sąd Rodzinny i Nieletnich Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 13

15 rodziny Współpraca asystenta rodziny lub pracownika socjalnego z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej w przygotowaniu planu pomocy dziecku przebywającemu w pieczy zastępczej Udzielenie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymaniu pracy zarobkowej Opracowanie we współpracy z rodziną biologiczną planu pracy, który jest zbieżny z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej Pomoc rodzinom w prawidłowym prowadzeniu gospodarstwa domowego asystent rodziny, pracownik socjalny, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej pracownicy socjalni, PUP, pracodawcy m.in. asystent rodziny, rodzina wspierająca pracownicy socjalni, opiekunowie pieczy zastępczej, rodzice biologiczni pracownicy socjalni, asystent rodziny, krewni, rodziny wspierające Karta Dużej Rodziny Stypendia Opieka nad dziećmi do lat 3 Wsparcie dla rodzin VI. Czas realizacji programu Motywowanie i przygotowanie rodziców do ponoszenia odpowiedzialności za sprawy dziecka (wybór szkoły, zawodu, zachęanie do nauki, do poprawy zachowania) Zachęcanie do korzystania z oferty, pozyskiwanie nowych partnerów Karty Dużej Rodziny, organizowanie pikniku Zaspokojenie potrzeb najuboższych, wyrównywanie szans edukacyjnych Uruchomienie żłobka samorządowego w celu zaspokojenia potrzeb w tym zakresie Świadczenie wychowawcze 500+ pedagog szkolny, psycholog, wychowawca dziecka w szkole, pracownicy socjalni, opiekunowie w pieczy zastępczej MGOPS, partnerzy Karty Dużej Rodziny MGOPS Gmina Wieliczka MGOPS Realizacja gminnego programu wspierania rodziny została zaplanowana na lata Jest on dokumentem otwartym, może podlegać okresowej weryfikacji, modyfikacji i uzupełnieniu. VII. Określenie sposobu przeprowadzenia konsultacji Gminny program wspierania rodziny będzie poddany konsultacjom społecznym. Informacje o konsultacjach wraz z dołączonym projektem aktu prawnego będą zamieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie internetowej oraz tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta i Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieliczce. W konsultacjach mogą uczestniczyć organizacje działające na terenie Miasta i Gminy Wieliczka. Przeprowadza się je w celu poznania opinii organizacji na temat projektu aktu poddanego konsultacji. Konsultacje będą miały formę pisemnego wyrażenia opinii i uwag na formularzu stanowiącym załącznik do niniejszego programu. Termin wyrażenia opinii nie może być krótszy niż 5 dni od dnia upublicznienia informacji. Wyniki konsultacji Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka przedstawi Radzie Miejskiej, nie są one wiążące i mają charakter opiniodawczy. VIII. Ewaluacja programu Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 14

16 Ewaluacja programu będzie oparta na gromadzeniu, analizie i interpretacji danych. Zostaną one pozyskane poprzez bezpośrednią rozmowę, obserwację lub telefoniczny kontakt z członkami rodzin, asystentem rodziny, opiekunami pieczy zastępczej, środowiskiem sąsiedzkim, pracownikami instytucjonalnych form pomocy rodzinie. IX. Realizatorzy i partnerzy programu: 1. Miejsko Gminny Ośrodek Pomicy Społecznej w Wieliczce. 2. Urząd Miasta i Gminy w Wieliczce. 3. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce. 4. Komenda Powiatowa Policji w Wieliczce. 5. Placówki Oświatowe. 6. Fundacja Leonardo. 7. Caritas Archidiecezji Krakowskiej. 8. Stowarzyszenie Siemacha. 9. Spółdzielnia Socjalna Przyszłość" z siedzibą w Wieliczce. 10. Sąd Rodzinny i Nieletnich. 11. Powiatowy Urząd Pracy w Wieliczce. 12. Placówki Służby Zdrowia. 13. Powiatowa Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Wieliczce. 14. Grupy świetlicowe z programem profilaktycznym. 15. Sołtysi/Przewodniczący zarządów osiedli. 16. Radni Rady Miejskiej w Wieliczce. 17. Zespół kuratorski. 18. Straż Miejska w Wieliczce. 19. Placówki opiekuńczo-wychowawcze. 20. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wieliczce. 21. Gminny Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Wieliczce. 22. Koła Gospodyń Wiejskich. 23. Parafie. 24. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Wieliczce. 25. Stowarzyszenie Inicjatyw Spłecznych Solny Gwarek. X. Źródła finansowania programu Źródła finansowania zadań określone są w uchwale budżetowej na rok Zgodnie z art. 197 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej istnieje możliwość otrzymania dotacji celowych z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych z zakresu realizacji zadań wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej do wysokości 50 % wydatków przeznaczonych na realizację zadania. W przypadku środków pochodzących z programów rządowych wysokość dotacji nie może przekroczyć 70 % wydatków. Kwoty ujęte w uchwale budżetowej na rok 2017 mogą być niewystarczające na sfinansowanie działań programowych. Wydatki poniesione na realizację zadań w 2017 roku będą podstawą do określenia rzeczywistych kosztów i zaplanowania budżetu na kolejne lata. XI. Sposób kontroli realizacji programu Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 15

17 W terminie do dnia 31 marca każdego roku Burmistrz składa Radzie Miasta roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawia potrzeby związane z realizacją zadań. Przewodniczący Rady Miejskiej w Wieliczce Tadeusz Luraniec Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 16

18 Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 1

19 Uzasadnienie Do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny (art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej). Konieczność wprowadzenia tego programu wynika z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Nawiązuje on także do gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną, który wchodzi w skład strategii rozwiązywania problemów społecznych miasta i gminy wieliczka na lata Założeniem programu jest tworzenie warunków oraz narzędzi do prawidłowego funkcjonowania rodzin, ich wsparcie i rozwój. Program zakłada wsparcie rodziny w prawidłowym wypełnianiu ról opiekuńczych oraz wychowawczych wobec dzieci; działania edukacyjne na rzecz rodziców mające na celu poprawę świadomości rodzicielskich; praca z rodzinami mająca na celu zapobieganie sytuacjom kryzysowym; aktywizacja społeczności lokalnej na rzecz wsparcia rodziny oraz promowanie działań na rzecz rodziny. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego (tj.: Dz. U. z 2016 r., poz z późn. zm) program podlegał konsultacjom społecznym, które zostały przeprowadzone w trybie Uchwały nr XLII/657/2010 Rady Miejskiej w Wieliczce z dnia 16 lipca 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Małop. z 2010 r., Nr 440, poz. 3239). Zważywszy na powyższe, konieczne jest przyjęcie przez Radę Miejską w Wieliczce Programu Wspierania Rodziny na lata Przewodniczący Rady Miejskiej w Wieliczce Tadeusz Luraniec Id: 1E96A D1D-85F5-B8D2D11CBCD0. Podpisany Strona 2