Europejskie Międzykulturowe. Miejsce Pracy: POLSKA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Europejskie Międzykulturowe. Miejsce Pracy: POLSKA"

Transkrypt

1 Europejskie Międzykulturowe Miejsce Pracy: POLSKA Dominika Bilicka, Anna Paszkowska-Rogacz, Monika Stawiany-Marchwicka Redaktor: Anna Paszkowska-Rogacz Wrzesień 2006

2 Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

3 Copyright 2006 Projekt partnerski Europejskie Międzykulturowe Miejsce Pracy. Wszystkie prawa zastrzeżone. Przedruk i rozpowszechnianie materiału z niniejszej publikacji jest dozwolony wyłącznie na zasadach niekomercyjnych, pod warunkiem podania źródła. Niniejszy dokument nie w pełni wyraża oficjalne stanowisko Komisji Europejskiej lub Rady Europy, ich państw członkowskich czy organizacji współpracujących z tymi instytucjami. Zdjęcie na stronie tytułowej: Łódź, ul. Piotrkowska, Pomnik Twórców Łodzi Przemysłowej - Izrael Poznański, Henryk Grohman i Karol Scheibler

4 Spis treści SPIS TABEL... I SPIS RYSUNKÓW... II LISTA SKRÓTÓW... III WAŻNE DEFINICJE... IV WSTĘP... 7 CZEŚĆ 1: ANALIZA SYTUACYJNA Zarys ogólny kontekst narodowy Kontekst różnorodności kulturowej w Polsce Rynek pracy przed przemianami politycznymi w Polsce Rynek pracy dzisiaj Charakterystyka mniejszości etnicznych i narodowych w Polsce Liczba obcokrajowców mieszkających w kraju OGÓŁEM Repatriacja i konstytucyjne prawo do osiedlenia się w Polsce osób polskiego pochodzenia Prowadzenie działalności gospodarczej przez cudzoziemców (liczba/rodzaje) Reakcja rządu Mniejszości etniczne Warunki i procedury zatrudnienia obcokrajowców Reakcja obywateli Reakcja śrdoowisk biznesowych Reakcja środowisk akademickich Warunki i procedury przyjmowania obcokrajowców na uczelnie wyższe w Polsce Reakcja mediów Rola Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Telewizja publiczna Radio publiczne Obcokrajowcy w mediach Sektor prywatny, publiczny i edukacja Różnorodność kulturowa w sektorze prywatnym Charakterystyka sektora prywatnego w Polsce Przykłady Różnorodność kulturowa w sektorze publicznym Charakterystyka sektora publicznego w Polsce Przykłady Różnorodność kulturowa w edukacji Charakterystyka sektora edukacji Przykłady Wnioski

5 CZĘŚĆ 2: STUDIA PRZYPADKÓW WSTĘP Studium przypadku: Fundacja Edukacji i Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego FERSO Opis instytucji oraz wielokulturowego środowiska pracy Metodologia Wyzwania pojawiające się w interkulturowym miejscu pracy Przykłady rozwiązań, dotyczących pracy z przedstawicielami innych narodowości Zalecenia na przyszłość dla wielokulurowych środowisk pracy Studium przypadku: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi Ogólna charakterystyka instytucji Elementy Struktury Uczelni odpowiedzialne za nawiązywanie relacji międzykulturowych Dział Współpracy z Zagranicą (DWZ) Dział Projektów Międzynarodowych Studenci obcokrajowcy w WSHE Informacje podstawowe Wywiad z mentorem studentów obcokrajowców Wyniki wywiadów ze studentami Profil osobowy studentów obcokrajowców WSHE Współpraca z odmiennymi narodowościami Stosunek wobec odmiennych narodowości, dyskryminacja i rasizm Problemy wynikające z różnic kulturowych Wnioski na podstawie wywiadów przeprowadzonych wśród studentów cudzoziemców Wnioski na podstawie wywiadów przeprowadzonych wśród studentów polskich Wnioski dotyczące wielokulturowej praktyki szkolnej Studium przypadku: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 2 im. Wojskowej Akademii Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Rys historyczny Struktura szpitala Informacje dla lekarzy cudzoziemców ubiegających się o prawo wykonywania zawodu w Polsce Dane z wywiadu wstępnego Dane z kwestionariuszy Profil osobowy respondentów Międzynarodowe problemy w miejscu pracy Stosunek wobec odmiennych narodowości, dyskryminacja i rasizm Problemy wynikające z różnic kulturowych Dodatkowe szkolenia/potrzeby edukacyjne Dobre i złe praktyki Studium przypadku: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna I Teatralna Im. Leona Schillera w Łodzi Opis instytucji oraz wielokulturowego środowiska pracy Historia Szkoły Program nauczania Wyposażenie Szkoły Filmowej Studia i studenci Metodologia Przykłady rozwiązań, dotyczących pracy z przedstawicielami innych narodowości Wyzwania pojawiające się w interkulturowym miejscu pracy Zalecenia na przyszłość dla wielokulurowych środowisk pracy

6 5 Studium przypadku: Europejskie Centrum Usługowe Philips w Łodzi Philips w Polsce Profil osobowy badanych Współpraca z odmiennymi narodowościami Stosunek wobec odmiennych narodowości, dyskryminacja i rasizm Problemy wynikające z różnic kulturowych Dodatkowe szkolenia, potrzeby edukacyjne Dobre i złe przykłady PODSUMOWANIE WYKAZ WAŻNYCH INSTYTUCJI BIBLIOGRAFIA

7 SPIS TABEL Tabela 1. Liczba obcokrajowców mieszkających w kraju w czasie ostatnich 10 lat M = mężczyźni, K = kobiety (dokumentacja statystyczna: 16 Tabela Narodowość zatrudnionych w Polsce obcokrajowców w latach ) (dokumentacja statystyczna: 18 Tabela 1. 3.Wydane przyrzeczenia i zezwolenia na pracę w I półroczu 2006 r (dokumentacja statystyczna: www. mswia.gov.pl) Tabela Zezwolenie na pracę dla cudzoziemców wybranych grup pracowniczych oraz grup zawodów w I półroczu 2006r. (dokumentacja statystyczna: 20 Tabela Zezwolenie na prace według wielkości przedsiębiorstw w I półroczu 2006 r. (dokumentacja statystyczna: www. mswia.gov.pl) Tabela 1. 6 Zezwolenie na pracę dla cudzoziemców ze względu na kraj pochodzenia, długość ważności pozwolenia oraz wielkość firmy (dokumentacja statystyczna: 31 Tabela Inwestorzy w Polsce Tabela 1. 8 Pozwolenia na pracę przyznane cudzoziemcom w I półroczu 2006 zgodnie z miejscem pochodzenia oraz branżami (dokumentacja statystyczna: 38 Tabela 1. 9 Pozwolenia na pracę przyznane w I półroczu 2006 cudzoziemcom delegowanym do Polski w celu eksportu usług zgodnie z miejscem pochodzenia, branżami, grupami zawodowym i terminem ważności zezwoleń w obrębie regionów (dokumentacja statystyczna: 41 Tabela Pozwolenia na pracę przyznane w I półroczu 2006 cudzoziemcom delegowanym do Polski w celu eksportu usług zgodnie z miejscem pochodzenia, branżami, grupami zawodowym i terminem ważności zezwoleń ogółem (dokumentacja statystyczna: 43 Tabela 2. Bilans zmian struktury użytkowania ziemi rolniczej (w%) - źródło: GUS Tabela 2.2 Sytuacja ekonomiczna Polski w latach (przed transformacja systemową) źródło: M. Schaffer "The National Economies of Europe" i

8 Spis rysunków Rysunek 1. Polska w Europie... 4 Rysunek Obcokrajowcy posiadający obywatelstwo polskie w 2002 roku ( osób) Rysunek Obcokrajowcy nieposiadający obywatelstwa polskiego w 2002 roku (1124 osoby) Rysunek Osoby z niepewnym obywatelstwem w 2002 roku (14180 osób) ii

9 Lista skrótów PPP Partnerstwo Publiczno Prywatne WAM Wojskowa Akademia Medyczna WSHE Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna EVS Wolontariat Europejski UE Unia Europejska MEN Ministerstwo Edukacji Narodowej PSZ Publiczne Służby Zatrudnienia EURES Europejskie Służby Zatrudnienia iii

10 Ważne definicje Agencje zatrudnienia prowadzą działalność polegającą na świadczeniu usług w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego i pracy tymczasowej. Bezrobotny - oznacza to osobę, niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, bądź, jeśli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych w systemie wieczorowym albo zaocznym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Cudzoziemiec to osoba nie posiadająca obywatelstwa polskiego. Członek rodziny cudzoziemca będącego lub niebędącego obywatelem UE to małżonek obywatela UE, zstępny obywatela UE lub zstępny jego małżonka, w wieku do 21 lat lub pozostający na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka, wstępny obywatela UE lub wstępnego jego małżonka, pozostający na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka. Dokument podróży - dokument uznany przez właściwy organ Rzeczypospolitej Polskiej, uprawniający do przekroczenia granicy, wydany cudzoziemcowi przez organ państwa obcego, organ polski lub organizację międzynarodową albo podmiot upoważniony przez organ państwa obcego lub obcą władzę o charakterze państwowym. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. iv

11 Karta pobytu - oznacza to dokument wydany cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenie na osiedlenie się, status uchodźcy lub zgodę na pobyt tolerowany. Konsul - oznacza to konsula w rozumieniu ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823). Najbliższa rodzina repatrianta - oznacza to małżonka repatrianta i małoletniego pozostającego pod władzą rodzicielską conajmniej jednego z małżonków. Obywatel UE to obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej, obywatela państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi. Obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie przepisów. Obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa. Projekt Europejskie Miejsce Pracy zajmuje się zagadnieniami międzykulturowymi, które pojawiają się w pracy. Oparty jest na doświadczeniach 10 krajów europejskich, z krajami stowarzyszonymi włącznie. Poprzez analizy sytuacyjne i studia przypadku zostanie zbadane miejsce pracy w różnych sektorach w każdym kraju partnerskim, zostaną stworzone analizy porównawcze oraz wyciągnięte wnioski na przyszłość. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Prawo nie określa wysokości minimalnego kapitału. Repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wjazdowej w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe. v

12 Wielokulturowość czyli współistnienie odmiennych wartości i tradycji określonych w ramach jednego organizmu państwowego. Wiza - zezwolenie wydane cudzoziemcowi przez organ polski lub organ, którego właściwość w tej sprawie wynika z postanowień umów międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską, uprawniające go do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w czasie, w celu i na warunkach w nim określonych. Wykonywanie pracy przez cudzoziemca - oznacza to zatrudnienie, wykonywanie innej pracy zarobkowej lub pełnienie funkcji w zarządach osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą. vi

13 Wstęp Firmy europejskie są w ostatnich latach obiektem wielkich przemian, ponieważ w czasie ostatniego dziesięcioletnia doszło w Europie do transformacji politycznych i ekonomicznych, których skutkiem jest wzrost kulturowej różnorodności wśród jej mieszkańców. Powiększeniu granic Unii Europejskiej towarzyszyły zmiany polityki zatrudnieniowej związane z naczelną zasadą swobodnego przepływu pracowników, czego dalszym efektem był rozwój mobilności zawodowej pracowników. Polacy zdają sobie sprawę z szans i zagrożeń wynikających z tego stanu rzeczy. Z jednej strony przewidywane jest przesunięcie się do Polski inwestycji zagranicznych z krajów obecnej UE, z drugiej zaś, prognozy wskazują na zjawisko zwiększania się liczby imigrantów do Polski. Przyjmując odpowiedzialną rolę, związaną z osobowotowarową kontrolą graniczną, Polska jest otwarta na przybyszy z całego świata. Analitycy rynku przewidują utrzymanie się tego trendu w najbliższych latach, a zatem miejsca pracy staną nieuchronnie swoistym laboratorium współistnienia różnych kultur. Społeczeństwo wielokulturowe, to zbiór ludzi różnych ras i religii. To mieszanka ludzi urodzonych i wychowanych w odmiennych systemach wartości, różniących się w poglądzie na podstawowe sprawy, niemogących zgodzić się nawet na to, czym jest piękno, dobro i sprawiedliwość. Różnorodność kulturowa szybko stała się zjawiskiem normalnym w wielu obszarach Europy. Codzienne sytuacje w miejscu pracy, w służbach publicznych, w szkołach i uczelniach coraz częściej doprowadzają do nawiązywania kontaktów pomiędzy przedstawicielami obcych kultur nawet, jeśli uczestnicy tych interakcji nie wykazują ze swojej strony szczególnej inicjatywy. W tej nowej sytuacji pracownicy różnych szczebli oraz klienci firm mogą spotkać się z nowymi, trudnymi wyzwaniami, które wymagają od nich niestandardowych form zachowań, do których nie byli wcześniej przygotowani i szkoleni. Relacje pomiędzy przedstawicielami odmiennych kultur wymagają często od pracowników nowych umiejętności, wykraczających poza te, które okazywały się wystarczające w środowisku jednolitym kulturowo. Również same organizacje deklarują konieczność vii

14 dokonania rewizji swojej polityki i procedur tak, by z jednej strony odpowiadały one na zapotrzebowanie pracowników a z drugiej przynosiły korzyści samym organizacjom. W wielokulturowych organizacjach nieuchronnie, bowiem pojawiają się kwestie związane z równością, rasizmem, identyfikacją kulturową i konfliktem wartości. Jednym ze sposobów radzenia sobie przez firmy z tą sytuacją może być stworzenie spójnego programu rozwoju wśród pracowników kompetencji międzylkulturowych. Pojawiają się, zatem następujące pytania: Jak skutecznie dotychczas odpowiadały firmy na wyzwania nowej wielkulturowej rzeczywistości?, Czy te same trudności i możliwości pojawiały się w różnych sektorach gospodarki?, Jakich pułapek udało się niektórym firmom uniknąć i jakie dobre wzory można upowszechnić w państwach EU?, Jakiego rodzaju potrzeby szkoleniowe dotychczas rozpoznano, Do jakiego kręgu odbiorców można adresować ewentualne szkolenia w zakresie podnoszenia kompetencji międzykulturowych?. Te kluczowe kwestie stanowią podstawę projektu Międzykulturowe Miejsce Pracy (EIW, ) realizowanego w ramach międzynarodowego programu Leonardo da Vinci. Koncepcja projektu powstała na Uniwersytecie DCU w Irlandii, a do wykonania włączyło się dziesięć instytucji partnerskich. Podstawowym zadaniem projektu jest zbadanie problemu wielokulturowości w międzynarodowych miejscach pracy w krajach partnerskich. Efektem tej analizy będzie identyfikacja potrzeb szkoleniowych a następnie opracowanie materiałów edukacyjnych z uwzględnieniem wspólnych europejskich standardów. Projekt oparty jest na doświadczeniach dziesięciu krajów europejskich, z krajami stowarzyszonymi włącznie, w których obecne jest już zjawisko integracji obcokrajowców w ich nowym miejscu pracy. Niniejsza publikacja składa się z dwóch części: (1) Analiza sytuacyjna i (2) Studia Przypadków. Analiza sytuacyjna dotyczy bieżących zagadnień związanych w międzykulturowością w miejscach pracy w Polsce, z uwzględnieniem takich kwestii jak status imigrantów oraz mniejszości etnicznych i narodowych oraz reakcje na obecność przybyszów widoczne w działaniach rządu, obywateli i mediów. Studia przypadków są poświecone ocenie sytuacji w konkretnych instytucjach z sektora publicznego i prywatnego. Zagadnienia międzykulturowe, które się pojawiają się w 2

15 miejscu pracy w Polsce zostały przeanalizowane w oparciu o przegląd literatury przedmiotu, wywiady oraz grupy fokusowe. Podstawowym celem raportu jest przytoczenie przykładów Dobrych praktyk oraz sformułowanie zaleceń, którymi mogliby się kierować politycy i praktycy w tworzeniu zasad współistnienia różnych kultur. Raport dostarcza również informacji przydatnych pracownikom, którzy zamierzają podjąć pracę w Polsce. Praca ta nie wyczerpuje wszystkich zagadnień wielokulturowości w miejscu pracy, a autorzy z konieczności dokonali ich wyboru. Partnerzy projektu EIW będą wdzięczni za wszelkie informacje zwrotne, których udzielą czytelnicy i ewentualni użytkownicy raportu. Osoby chętne do dyskusji i podzielenia się swoimi refleksjami zapraszamy również na stronę internetową projektu Międzynarodowe Miejsce Pracy ( 3

16 Cześć 1: Analiza sytuacyjna 1. Zarys ogólny kontekst narodowy Polska ze swoją ponad tysiącletnią historią, trzydziestoma ośmioma milionami mieszkańców, powierzchnią większą niż powierzchnia Wielkiej Brytanii i tylko nieco mniejszą niż powierzchnia Niemiec, odgrywa znaczącą rolę w politycznym, kulturalnym i ekonomicznym życiu Europy. Terytorium Polski rozciąga się na kilometrów kwadratowych. Położona jest między południowym brzegiem Morza Bałtyckiego a Karpatami i Sudetami. Na wschodzie granicą kraju jest Bug, a na zachodzie Odra i Nysa Łużycka. Całkowita długość granic Polski to 3504 kilometrów. Granice z Białorusią (418 km), należącym do Rosji Kalingradem (210 km) i Ukrainą (535 km) stanowią zewnętrzną granicę Unii Europejskiej, której długość całkowita na terytorium Polski sięga 1163 kilometrów. Polskie granice ze Słowacją (541 km), Republiką Czech (790 km), Niemcami (467 km) i Litwą (104 km) stanowią wewnętrzne granice Unii Europejskiej o łącznej długości 1902 kilometrów (Rysunek 1.1). Rysunek 1. Polska w Europie 4

17 1.1 Kontekst różnorodności kulturowej w Polsce Rynek pracy przed przemianami politycznymi w Polsce W 1988 roku przywódcy PZPR rozpoczęli negocjacje z przedstawicielami ówczesnej nieoficjalnej opozycji. W pierwszych miesiącach 1989 roku, w wyniku obrad Okrągłego Stołu podpisano porozumienie, na mocy którego zarządzono częściowo wolne wybory do parlamentu (35% miejsc w sejmie miała zająć opozycja) i całkowicie wolne wybory do senatu. Wybory odbyły się 4 czerwca 1989 roku i przyniosły Solidarności zwycięstwo przytłaczającą liczbą głosów. Było jasne, że Partia Komunistyczna nie będzie w stanie kontynuować rządów w obliczu tak masowego oporu ze strony ludzi. Choć parlament nazwany niekomunistycznym powrócił i wybrał generała Jaruzelskiego na prezydenta Rzeczypospolitej, urząd premiera został powierzony kandydatowi Solidarności Tadeuszowi Mazowieckiemu, który był głównym doradcą gdańskiego komitetu strajkowego w 1980 roku. 29 lipca 1989 roku parlament zmienił nazwę państwa oraz konstytucję. Polska Rzeczpospolita Ludowa przeszła do historii. Rozpoczęła się era Trzeciej Rzeczpospolitej Polskiej. Wydarzenia w Polsce przyspieszyły upadek całego bloku komunistycznego. Porozumienie z Jałty legło w gruzach. Kompromis Okrągłego Stołu i pokojowa zmiana ustroju z komunistycznego na demokratyczny były możliwe dzięki fundamentalnym zmianom w polityce ZSRR, który w okresie pomiędzy 1986 a 1988 rokiem zaczął realizować idee głasnost'i i pierestrojki - politycznej i ekonomicznej otwartości na resztę świata. W okresie przed 1989r. Polska gospodarka była scentralizowana, kierowana z jednego miejsca. Nie mówiono wówczas o bezrobociu, które miała charakter ukryty. Przybywający wówczas cudzoziemcy to głównie wielcy przywódcy z krajów Wschodu, przedstawiciele partii komunistycznych wizytujący świetność gospodarki ludowej lub też ściśle wytypowane i odpowiednio wyszkolone, indoktrynowane lub zastraszone grupy pracowników z Rosji i Azji (Mongolia, Wietnam) delegowani do pracy w Polsce, izolowani od otaczającej ich rzeczywistości. Obcokrajowcy przebywali w oddzielnych hotelach zakładowych, żyli w swojej własnej enklawie. Nie dopuszczano wówczas do współistnienia kultury polskiej i innych narodów. 5

18 1.1.2 Rynek pracy dzisiaj Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej troszczy się o sprawy związane z rynkiem pracy. Strategia rządu w tym zakresie to Narodowa Strategia Przyrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach Głównym celem tej strategii jest osiągnięcie największego zaangażowania populacji w proces pracy. Osiągnięcie tego celu będzie związane z możliwością adaptacji przedsiębiorstw do zmieniających się warunków rynku pracy, jak również poprawienie zatrudnienia i rozwój przedsiębiorczości. Współczynnik aktywności zawodowej populacji wynosi 54,8%, ale wskaźnik zatrudnienia wynosi ok. 43%, w tym 49,7% pośród mężczyzn i 38% pośród kobiet. Ze względu na cel Unii Europejskiej, którym jest osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia na poziomie 70%, Polska traktuje rynek pracy priorytetowo. Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w UE, wprowadzony przez Radę Ministrów w maju 1999 roku, zawiera plan przepisów prawnych związanych z adaptacją rynku pracy, zgodnych z przepisami obowiązującymi obecnie w Unii Europejskiej. Populacja czynna zawodowo to część populacji mająca 15 lub więcej lat, zdolna to pracy i wykonująca ją bez względu na miejsce i czas trwania pracy, jak również pomagająca w prowadzeniu interesów rodzinnych, szukająca pracy i zdolna do podjęcia pracy (bezrobocie). Bezrobocie jest zjawiskiem społecznym, polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów. Pod pojęciem bezrobotnego można rozumieć osobę niezatrudnioną, nie prowadzącą działalności gospodarczej i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia (w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy). Jest to szeroka definicja. W rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy bezrobotnym jest osoba, która ukończyła 18 rok życia (pełnoletnia), nie ukończyła 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn, aktualnie nie uczy się na żadnym szczeblu kształcenia lub nie jest skierowana na szkolenie przez PUP, jest zameldowana i pozostaje w naszym kraju legalnie. Stopa bezrobocia jest to iloraz bezrobotnych przez aktywnych zawodowo w danej kategorii ludności. Aktywni zawodowo definiowani są przez GUS jako osoby pracujące plus osoby poszukujące pracy plus bezrobotni plus niepełnosprawni (z 6

19 możliwością zatrudnienia w niektórych zawodach). Natomiast do aktywnych zawodowo cywili nie wlicza się pracowników: wojska, policji oraz służb ochrony państwa. W styczniu 2000 roku rząd przyjął Narodowy Plan Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich pierwszy dokument napisany zgodnie ze wskazówkami Europejskiej Metodologii Zatrudnienia w odniesieniu do czterech filarów tego planu i miary efektywności realizacji programu. Jednakże dokument ten bardzo szybko stracił znaczenie, choć wciąż obowiązuje. Założenia makroekonomiczne zmieniły się od tego czasu. Zmniejszyło się tempo rozwoju gospodarki polskiej, a reforma administracyjna pozbawiła instytucje zatrudnienia spójności działań, ruch małych i średnich przedsiębiorstw był ograniczony przez wzrost kosztów pracy w szerokim tego słowa znaczeniu (podatki i koszty zarobków dla podmiotów z najmniejszymi zarobkami). Rynek pracy został zasypany pokoleniem z wyżu demograficznego tymi, których nie objęła reforma oświaty. Druga fala bezrobocia stała się faktem. Najważniejszymi problemami polskiego bezrobocia i polityki rynku pracy stały się: rozbieżności pomiędzy deklarowanymi programami, a realizowaną polityką; nadmierna autonomia projektów edukacyjnych, podatkowych, restrukturyzacyjnych, prywatyzacyjnych dotyczących prawa pracy i projektów socjalnych sprawiła, że złożone podejście do polityki bezrobocia stało się niemożliwe. Niespójność owych projektów wpłynęła na działalność rządu poprzez perspektywiczne poglądy ministerstwa, dominację i traktowanie problemów rynku pracy jako kwestię, za którą odpowiedzialność ponosi jedynie minister pracy; brak stabilnych źródeł finansowania, to znaczy brak odpowiedniej stymulacji podatkowej, która mogłaby doprowadzić do utworzenia nowych miejsc pracy i sposobów ich finansowania; brak gwarantowanych odszkodowań Funduszu Pracy dla aktywnej polityki pracy obecnie premia dla pracodawcy wynosi 2,45% z całości 7

20 rekompensaty w porównaniu z wcześniejszymi 3%, a jest to suma niewystarczająca, która musi być pokrywana z dotacji budżetowej; nieodpowiednia jakość i zdolność instytucji zatrudnienia do realizacji zadań: instytucja zatrudnienia z jednej strony, a ich aktywacja z drugiej, ma wpływ na dane o wzajemnych relacjach między władzami zarządów najwyższego szczebla, jak również jest przyczyną niespójnej i nieefektywnej struktury zarządzania względem administracji rządowej. Dopiero ostatnio różne typy agencji zatrudnienia i doradztwa zawodowego, jak również biura zatrudnienia tymczasowego zaczęły rozwijać się na dużą skalę. Niepubliczne, komercyjne instytucje zatrudnienia są podstawowym składnikiem dynamiki polityki rynku pracy, większe grupy ludzi przepływają z miejsca na miejsce podejmując pracę nietypową pod względem formy i wymiaru czasowego. Istnienie takich agencji będzie zmieniało nawyki zarówno pracujących jak i bezrobotnych. Tylko 8% bezrobotnych, co oznacza około 250 tysięcy osób, korzysta z pomocy doradców, a 70% z nich to ludzie 24-letni. Oznacza to brak jakiegokolwiek powszechnego zwyczaju szukania profesjonalnego wsparcia w procesie zmiany kierunku kariery zawodowej. Przewiduje się, że rozwój środowiska publicznych instytucji zatrudnienia nastąpi poprzez aktywację pozarządowych organizacji, w szczególności tych, których działania będą zgodne z ustawą z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z dnia 14 lipca 2003 r.) skierowaną do ludzi bezrobotnych pozostających bez pracy przez okres co najmniej 36 miesięcy, borykających się z wieloma problemami z adaptacją do rynku pracy. Na dzień 31 grudnia 2005 roku Polska miała ponad 38,1 miliona mieszkańców ( Według prognoz Głównego Urzędu Statystycznego liczba mieszkańców będzie się wciąż nieznacznie zwiększać do roku 2017, kiedy to powinna przekroczyć 39 milionów. Następnie ma się zmniejszać i w 2026 roku ma spaść poniżej liczby obecnej. Tendencja ta spowodowana jest procesami, które zachodzą w Polsce od lat 80-tych spadkiem liczby urodzin i dłuższym okresem życia. Obecnie współczynnik przyrostu naturalnego utrzymuje się na poziomie 1,3. Zmniejszający się 8

21 współczynnik przyrostu naturalnego jest wynikiem procesów ekonomicznych (w wyniku niepewnej sytuacji na rynku pracy, rodzice odkładają decyzje o posiadaniu dziecka). Powodem jest również zmiana nastawienia społeczeństwa małżeństwa zawierane są w coraz późniejszym wieku i zawieranych jest ich coraz mniej. Procesy demograficzne mające miejsce w ostatnich latach spowodowały zmianę w strukturze wiekowej populacji. Obecnie rynek pracy nasycony jest osobami urodzonymi w czasie wyżu demograficznego, co powoduje napięcia na rynku pracy. Wzrost liczby ludności w wieku niemobilnym również ma znaczenie dla rynku pracy. Według prognoz tendencja ta ma się zwiększyć. Wymusza to konieczność działań, które aktywowałyby tę grupę. Liczba ludności w wieku produkcyjnym będzie się stale zwiększać aż do końca bieżącej dekady. Później nastąpi stopniowy wzrost liczby ludności w wieku nieprodukcyjnym szczególnie w grupie osób w wieku poprodukcyjnym. Stopień zależności (stosunek liczby osób powyżej 65 roku życia do liczby osób w wieku lat), który obecnie wynosi 18% - co jest całkiem korzystne w porównaniu z sytuacją w innych krajach będzie się stopniowo pogarszał. Według prognoz w 2050 roku osiągnie 50%. Tendencje demograficzne mają znaczący wpływ na społeczną i ekonomiczną sytuację Polski. Ich bieg sprawia, że szczególne obawy wiązane są z dwoma obszarami: sytuacją na rynku pracy i systemem świadczeń społecznych dla osób starszych (w szczególności systemem emerytur i opieki medycznej). Oceny sytuacji narodowego rynku pracy według Ośrodka Badania Opinii Społecznej z początku 2004 roku są bardzo krytyczne wobec warunków pracy w Polsce. Powszechnie uważa się, że sytuacja jest bardzo zła (92% badanych). Tylko co dwudziesty badany (5%) opisuje ją jako przeciętną, nie zanotowano natomiast żadnej opinii pozytywnej. Można tylko dodać, że badani z miesiąca na miesiąc wyrażają swe niezadowolenie z polskiego rynku pracy w coraz bardziej umiarkowany sposób, rzadko opisując go jako bardzo zły lub zły. Opinie krytyczne na temat rynku pracy są bardzo wyraźnie widoczne w każdej z badanych grup socjo-demograficznych, gdyż są opiniami dominującymi. Najwięcej z nich wyrażają bezrobotni (73% bardzo złych ocen), gospodynie domowe (68%) i ludzie, których sytuacja finansowa jest bardzo zła (65%). Brak nadziei na poprawę sytuacji rynku pracy to pogląd przeważający we wszystkich grupach społecznych i 9

22 demograficznych. Stosunkowo największym optymizmem w swych ocenach wykazują się uczniowie i studenci (36% z nich spodziewa się poprawy) i młodzi ludzie ogólnie (poniżej 24 roku życia 30%), jak również ludzie, którzy oceniają swoją sytuację finansową jako dobrą (27%) i ludzie z wyższym wykształceniem (23%) Charakterystyka mniejszości etnicznych i narodowych w Polsce W Polsce mieszkają przedstawiciele dziewięciu mniejszości narodowych ( są to: Białorusini, Czesi, Litwini, Niemcy, Ormianie, Rosjanie, Słowacy, Ukraińcy, Żydzi oraz czterech mniejszości etnicznych: Karaimi, Łemkowie, Romowie i Tatarzy. Ponadto tereny województwa pomorskiego zamieszkują Kaszubi - społeczność posługująca się językiem regionalnym. Po przeprowadzeniu powszechnego spisu ludności w 2002 roku można było ustalić dokładną liczbę przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych. Polskę zamieszkują następujące mniejszości narodowe i etniczne: Niemcy są mniejszością narodową. W powszechnym spisie ludności przeprowadzonym w 2002 roku, obywateli Polski zadeklarowało narodowość niemiecką. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej mieszkają w województwie opolskim osób, województwie śląskim , województwie dolnośląskim 1792, województwie warmińsko-mazurskim 4311, województwie pomorskim 2016, województwie zachodnio-pomorskim 1014, województwie wielkopolskim 820, województwie kujawsko-pomorskim 636, województwie lubuskim 513, województwie mazowieckim 351, województwie łódzkim 263. W niektórych gminach województwa opolskiego Niemcy stanowią większość mieszkańców i w związku z tym odgrywają znaczną rolę we władzach samorządowych. W województwie tym mniejszość niemiecka uplasowała się na drugim miejscu w ostatnich wyborach samorządowych, dzięki czemu jej przedstawiciele tworzą grupę współrządzącą w ramach wojewódzkich władz samorządowych. Mniejszość niemiecka jako jedyna ma swoich reprezentantów w parlamencie polskim Henryka Krolla i Helmuta Paździora. Wśród szkół dla mniejszości narodowej najwięcej jest szkół z nauką języka niemieckiego. W sumie jest takich placówek oświatowych 325, a uczęszcza do nich

23 uczniów. Większość członków mniejszości niemieckiej to katolicy, a tylko niektórzy z nich deklarują protestantyzm (Kościół Ewangelicko-Augsburski). Ukraińcy stanowią mniejszość liczącą obywateli Polski. W powszechnym spisie ludności przeprowadzonym w 2002 roku, narodowość ukraińską zadeklarowali mieszkańcy: województwa warmińsko-mazurskiego osób, województwa zachodniopomorskiego 3703, województwa podkarpackiego 2984, województwa pomorskiego 2831, województwa dolnośląskiego 1422, województwa podlaskiego 1366, województwa lubuskiego 615, województwa mazowieckiego 579, województwa małopolskiego 472, województwa lubelskiego 389, województwa śląskiego 309. W wyniku przeprowadzonej w 1947 r. akcji "Wisła", ludność ukraińska zamieszkująca tereny południowo-wschodniej Polski, została przesiedlona. W efekcie największe skupiska mniejszości ukraińskiej znajdują się obecnie na terenach województw: zachodniopomorskiego, warmińsko-mazurskiego i dolnośląskiego. Części Ukraińców udało się uniknąć przesiedlenia z rodzimych terenów, a części pozwolono na powrót do kraju przodków. Stąd też skupiska mniejszości ukraińskiej w województwie podkarpackim i małopolskim. Mniejszość ukraińska posiada własnych przedstawicieli we władzach samorządowych, głównie w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie osoby pochodzenia ukraińskiego są reprezentowane na różnych szczeblach samorządów, w tym na stanowisku przewodniczącego sejmiku województwa. Dane statystyczne dotyczące działalności edukacyjnej, przeprowadzane w ostatniej dekadzie pokazują, że liczba szkół mniejszości ukraińskiej oraz liczba uczniów w tych szkołach wzrasta. Języka ukraińskiego naucza się w 136 szkołach, do których uczęszcza 2774 uczniów. Wzrasta również liczba ukraińskich nauczycieli. Większość z nich posiada wykształcenie wyższe. Pod względem religijnym Ukraińcy mieszkający w Polsce są członkami Kościoła Katolickiego Obrządku Greckokatolickiego i Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Białorusini są mniejszością liczącą obywateli Polski, zamieszkującą głównie województwo podlaskie, gdzie stanowią znaczną część miejscowej ludności. W powszechnym spisie ludności przeprowadzonym w 2002 roku, narodowość białoruską zadeklarowało: osób w województwie podlaskim, 11

24 541 w województwie mazowieckim, 226 w województwie warmińsko-mazurskim, 137 w województwie lubelskim, 117 w województwie pomorskim, 117 w województwie zachodniopomorskim. Mniejszość białoruska ma swoich reprezentantów we władzach lokalnych, głównie w województwie podlaskim. Mniejszość białoruska jest reprezentowana w parlamencie polskim przez posłów Eugeniusza Czykwina, Aleksandra Czuża i senatora Sergiusza Plewę. Języka białoruskiego uczy się 3664 uczniów w 40 szkołach publicznych. Niemal wszyscy nauczyciele są wykwalifikowani do nauczania języka białoruskiego, gdyż są absolwentami wyższych studiów filologicznych. Większość z przedstawicieli mniejszości białoruskiej to członkowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Litwini są mniejszością narodową. W powszechnym spisie ludności przeprowadzonym w 2002 roku, 5639 obywateli Polski zadeklarowało narodowość litewską. Przedstawiciele litewskiej mniejszości narodowej mieszkają w: województwie podlaskim 5097 osób, województwie mazowieckim 99, województwie warmińsko-mazurskim 83, województwie pomorskim 75, województwie zachodniopomorskim 67, województwie dolnośląskim 53. Jednolite społeczności mniejszości litewskiej można znaleźć na terenach gmin: Puńsk, Szypliszki, Krasnopol i Sejny (województwo podlaskie). W gminie Puńsk Litwini stanowią ponad 80% ludności i w rezultacie uzyskali większość stanowisk we władzach samorządowych. Mają także swoich przedstawicieli we władzach powiatu sejneńskiego. Ich system nauczania jest dobrze zorganizowany. W roku szkolnym 2003/2004 ich języka ojczystego uczono na wszystkich poziomach nauczania w 19 szkołach. Uczęszcza do nich 720 litewskich dzieci i nastolatków. Wszyscy nauczyciele języka litewskiego posiadają dyplomy uniwersyteckie. Większość z Litwinów mieszkających w Polsce należy do Kościoła Rzymskokatolickiego. Słowacy to mniejszość licząca 1710 obywateli Polski, zamieszkująca teren Spisza i Orawy. Przedstawiciele słowackiej mniejszości narodowej mieszkają w: województwie małopolskim 1572 osoby, województwie śląskim 40 osób, województwie mazowieckim 20. Języka słowackiego w 11 szkołach uczy się 331 uczniów. Słowacy są członkami Kościoła Rzymskokatolickiego. 12

25 Rosjanie to mniejszość licząca 3244 obywateli Polski, mieszkających przede wszystkim w: województwie mazowieckim 614 osób, województwie podlaskim 511, województwie dolnośląskim 362, województwie śląskim 275, województwie zachodniopomorskim 221, województwie pomorskim 199, województwie łódzkim 179, województwie wielkopolskim 160, województwie lubuskim 124, województwie warmińsko-mazurskim 112, województwie małopolskim 106. Większość Rosjan mieszkających w Polsce należy do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Niewielka ich część to starowiercy, od 1983 reprezentowani przez Naczelną Radę Staroobrzędowców. Powstała ona w drugiej połowie XVII wieku w wyniku rozłamu Cerkwii Rosyjskiej po soborze 1654 roku, a pod koniec XVIII wieku przybyła na Suwalszczyznę. Żydzi w liczbie 1055 obywateli Polski są rozproszeni i mieszkają w: województwie mazowieckim 397 osób, województwie dolnośląskim 204, województwie śląskim 92, województwie łódzkim 65, województwie małopolskim 50. Pierwsze wzmianki o Żydach zamieszkujących tereny Polski pochodzą z X wieku, a pierwszy polski oficjalny dokument nadający Żydom przywileje i autonomię to Statut Kaliski z XIII wieku. II wojna światowa przyniosła nie tylko zagładę prawie 90% polskich Żydów, ale doprowadziła również do przerwania ciągłości żydowskiej tradycji oraz życia religijnego i kulturalnego w Polsce. Tuż po zakończeniu II wojny światowej w kilku falach emigracyjnych wyjechała większość z tych, którzy przeżyli holocaust, ale dopiero wydarzenia końca lat sześćdziesiątych (marzec 1968), kiedy użyto problemu żydowskiego do rozgrywek politycznych, przyczyniły się do rozbicia środowiska żydowskiego w Polsce. Obecnie nie ma w Polsce szkół publicznych, w których by uczono hebrajskiego czy jidisz jako języka ojczystego. W Warszawie i Wrocławiu działają dwie prywatne szkoły, w których uczy się hebrajskiego. Kursy jidisz organizowane są przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce. Żydzi wyznają judaizm. Ormianie, których w Polsce mieszka 262, są rozprzestrzenieni po całym kraju, głównie w: województwie mazowieckim 73 osoby, województwie wielkopolskim 26, województwie śląskim 23, województwie małopolskim 22, województwie lubuskim 20. Najwcześniejsze ślady osad ormiańskich na Rusi Kijowskiej 13

26 sięgają XI wieku. Potwierdzenie swojej autonomii ormiańskie kolonie w Kamieńcu Podolskim i Lwowie uzyskały w 1356 roku. Po II Wojnie Światowej większość Ormian zamieszkujących południowo-wschodnie kresy Polski, przeniosła się na obszary południowo-zachodnie. Ormianie żyjący w Polsce to zazwyczaj katolicy obrządku ormiańskiego lub łacińskiego. Czesi są mniejszością narodową. W powszechnym spisie ludności przeprowadzonym w 2002 roku, 386 obywateli Polski zadeklarowało narodowość czeską. Przedstawiciele mniejszości czeskiej mieszkają w: województwie łódzkim 111 osób, województwie śląskim 61, województwie dolnośląskim 47, województwie mazowieckim 37. Mniejszość ta zamieszkuje przede wszystkim rejon Kotliny Kłodzkiej i Zelów (koło Piotrkowa Trybunalskiego). Pierwsze grupy Czechów przybyły do Polski między XVI a XVIII wiekiem. Byli to głównie ewangelicy, którzy musieli uciekać ze swojego kraju z powodu prześladowań religijnych. W Polsce nie ma żadnej szkoły publicznej, w której mogliby uczyć się swojego języka ojczystego. Romowie to mniejszość etniczna. W powszechnym spisie ludności przeprowadzonym w 2002 roku, obywateli polskich zadeklarowało narodowość romską, z czego: 1678 zamieszkuje województwo małopolskie, 1319 województwo dolnośląskie, 1291 województwo mazowieckie, 1189 województwo śląskie, 1086 województwo wielkopolskie, 1018 województwo łódzkie, 847 województwo opolskie, 712 województwo podkarpackie, 699 województwo zachodniopomorskie, 670 województwo lubelskie, 634 województwo kujawskopomorskie, 426 województwo warmińsko-mazurskie, 365 województwo podlaskie, 338 województwo świętokrzyskie, 272 województwo lubuskie, 187 województwo pomorskie. Romowie żyją w całym kraju, a znaczna większość z nich zamieszkuje miasta. Należą do czterech grup etnicznych Polska Roma, Romowie Karpaccy (znani również jako Romowie Górscy, Bergitka Roma), Kełderasze i Lowarzy. Pierwszy dokument potwierdzający ich obecność w Polsce pochodzi z 1401 roku z Krakowa. Poczynając od XVI wieku, do Polski przybyło wielu Romów niemieckich, którzy później nazwali się Polską Romą. Bergitka Roma to potomkowie grupy cyganów, którzy podróżowali po Karpatach, a którzy przybyli do Polski z Niziny Węgierskiej. Kełderasze (Kelderari kotlarze) i 14

27 Lowarzy (Lovari - handlarze końmi) przybyli do Polski po roku 1850 z obecnych terenów Węgier i Rumunii. Większość dzieci i nastolatków pochodzenia romskiego uczęszcza do szkół publicznych, gdzie uczy się w systemie zintegrowanym razem z uczniami polskimi. Działa również kilka klas romskich. Parafialna Podstawowa Szkoła Romska w Suwałkach to wyjątkowy przypadek to jedyna niepubliczna szkoła ucząca dzieci pochodzenia romskiego za darmo. Ale ok. 30% dzieci romskich nie chodzi w ogóle do szkoły. Romowie w Polsce to wyznawcy głównie Kościoła Rzymskokatolickiego, ale część członków tej społeczności należy także do Kościoła Zielonoświątkowców i Związku Świadków Jehowy. Tatarzy, których w Polsce mieszka 447, żyją w rdzennych koloniach tatarskich w województwie podlaskim (Bohoniki i Kruszyniany) 319 osób, w województwie pomorskim 28, mazowieckim 22, wielkopolskim 20. Do końca XIV wieku polscy Tatarzy mieszkali na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Ich przodkowie byli albo emigrantami albo uciekinierami ze Złotej Ordy oraz z Krymu. Polscy Tatarzy utracili swój język ojczyzny i nie prowadzą żadnych szkół. Są Muzułmanami. Łemkowie to grupa 5850 obywateli Polski, którzy kiedyś mieszkali na tak zwanej Łemkowszczyźnie, położonej w Beskidzie Niskim oraz w części Beskidu Sądeckiego. W wyniku akcji Wisła z 1947 roku, większość Łemków została przesiedlona. Obecnie Łemkowie żyją w: województwie dolnośląskim 3082 osoby, w województwie małopolskim 1580 osób, w województwie lubuskim 784, w województwie podkarpackim 147, w województwie zachodniopomorskim 66. Niektórzy Łemkowie uważają się za część ukraińskiej grupy etnicznej, a niektórzy deklarują się jako odrębna mniejszość narodowa. Stowarzyszenie Łemków oraz niektóre szkoły publiczne organizują naukę ich języka ojczystego. Łemkowie są wyznawcami Kościoła Katolickiego Obrządku Greckokatolickiego oraz Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Karaimi to najmniej liczna mniejszość etniczna w Polsce. W powszechnym spisie ludności przeprowadzonym w 2002 roku, 43 osoby zadeklarowały narodowość karaimską. Karaimi rozproszeni są po Warszawie i jej okolicach, w Trójmieście, Opolu, Wrocławiu, Szczecinie i Krakowie. Karaimi są pochodzenia 15

28 tureckiego. Ich przodkowie przybyli do Polski z Krymu w XIII wieku i osiedli na ziemiach księstwa halicko-wołyńskiego (Łuck, Halicz, Lwów). Karaimi wyróżniają się spośród innych mniejszości, tym, iż wyznają swoją własną religię, mającą korzenie w judaizmie Liczba obcokrajowców mieszkających w kraju Według bieżących danych (Tabela 1., Rysunek 1. 2., Rysunek 1. 3., Rysunek 1. 4.) w Polsce zatrudnianych jest coraz więcej obcokrajowców, choć nie zmienia to znacznie sytuacji na polskim rynku pracy. Ich liczba nie przekracza 1% całej siły roboczej w Polsce. Popularność polskiego rynku pracy jest również odzwierciedlona w dużej liczbie osób ubiegających się o pozwolenie na dłuższy pobyt w tym kraju. W 2005 roku obcokrajowców wystąpiło o takie pozwolenia. Imigranci legalizujący swój pobyt w Polsce to w większości obywatele niezamożnych krajów trzecich nie należących do Unii Europejskiej. W Polsce mieszka ok obcokrajowców wraz z rodzinami, którzy przyjechali tu pracować. W Polsce mieszka legalnie zatrudnionych obcokrajowców (Tabela 1). Liczbę pracowników nielegalnych szacuje się na 50 do 300 tysięcy. W 2005 roku wydano prawie zezwoleń na pracę i przyrzeczeń pracy. Ponad połowa wszystkich obcokrajowców pracuje w Warszawie lub na Mazowszu. Wojewódzki Urząd Pracy wydał prawie takich pozwoleń. W tym roku obcokrajowcom wydano już 7000 przyrzeczeń i zezwoleń na podjęcie pracy, w tym 4712 pozwoleń na pracę dla obcokrajowców zatrudnianych przez polskich pracodawców (72 podania odrzucono). Szczegółowe informacje dotyczące statystyki i liczby cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej można znaleźć na stronie Tabela 1. Liczba obcokrajowców mieszkających w kraju w czasie ostatnich 10 lat M = mężczyźni, K = kobiety (dokumentacja statystyczna: Specyfikacja Ogółem Miasto Wieś Razem M K Razem M K Razem M K 16

29 OGÓŁEM Obywatele polscy Urodzeni w Polsce Urodzeni za granicą Niepewne miejsce urodzenia Obcokrajowcy Urodzeni w Polsce Urodzeni za granicą Niepewne miejsce urodzenia Osoby z niepewnym obywatelstwem Urodzone w Polsce Urodzone za granicą Niepewne miejsce urodzenia Urodzeni w Polsce (93,6%) Urodzeni za granicą (6,3%) Niepewne miejsce urodzenia (0,1%) Rysunek Obcokrajowcy posiadający obywatelstwo polskie w 2002 roku ( osób) 17

30 Urodzeni w Polsce (16,5%) Urodzeni za granicą (81,4%) Niepewne miejsce urodzenia (2,0%) Rysunek Obcokrajowcy nieposiadający obywatelstwa polskiego w 2002 roku (1124 osoby) Urodzeni w Polsce (27,0%) Urodzeni za granicą (2,1%) Niepewne miejsce urodzenia (70,9%) Rysunek Osoby z niepewnym obywatelstwem w 2002 roku (14180 osób) Sektory, w których zatrudnieni są pracownicy zagraniczni Tabela 1. 2., Tabela 1. 3., Tabela 1. 4., Tabela 1. 5.)to: oświata, medycyna, rolnictwo, sport, przemysł, gastronomia, przedsiębiorstwa z obcym kapitałem Tabela Narodowość zatrudnionych w Polsce obcokrajowców w latach ) (dokumentacja statystyczna: Nr Narodowość Ogółem 1 Ukraińcy

31 2 Rosjanie Białorusini Wietnamczycy Ormianie Niemcy Francuzi Amerykanie Anglicy Hindusi Turcy Włosi Kazachowie Chińczycy Mongołowie Bułgarzy Holendrzy Szwedzi Koreańczycy Litwini Tabela 1. 3.Wydane przyrzeczenia i zezwolenia na pracę w I półroczu 2006 r (dokumentacja statystyczna: www. mswia.gov.pl) Województwo wnioski udzielone wydane zezwolenia w tym wydane o wydanie przyrzeczenia na pracę przedłużenia zezwolenia na wydania zezwoleń na pracę pracę zezwolenia na pracę ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety P O L S K A DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO POMORSKIE LUBELSKIE

32 LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMO RSKIE Tabela Zezwolenie na pracę dla cudzoziemców wybranych grup pracowniczych oraz grup zawodów w I półroczu 2006r. (dokumentacja statystyczna: Obywatelstwo Ogółem Ogółem wydanych zezwoleń na pracę 5194 Kadra kierownicza, razem 2451 doradcy, eksperci w tym: funkcje w zarządach osób prawnych 924 Robotnicy wykwali- fikowani 1022 Pracownicy przy pracach prostych 467 Informatycy 122 Prawnicy 33 Zawody artystyczne 111 Zawody medyczne

33 w tym Lekarze 66 Pielęgniarki i położne 15 Zawody nauczycielskie 215 w tym nauczania języków obcych 137 Tabela Zezwolenie na prace według wielkości przedsiębiorstw w I półroczu 2006 r. (dokumentacja statystyczna: www. mswia.gov.pl) Kontynent, państwo stałego pobytu Ogółem wydane zezwolenia na pracę Wg wielkości przedsiębiorstwa do pracowników pracowników pracowników powyżej 250 pracowników Ogółem Repatriacja i konstytucyjne prawo do osiedlenia się w Polsce osób polskiego pochodzenia W rezultacie upadku komunizmu powstał problem związany z powrotem do ojczyzny wielu mieszkańców krajów Europy Środkowej i Wschodniej. W przypadku Polski problem ten jest szczególnie złożony ze względu na zmiany granic i deportacje Polaków podczas różnych okresów historycznych ( 21

Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu

Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu - Działania Pełnomocnika Wojewody Mazowieckiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. Warszawa, dnia 11 czerwca 2013 r. Przestawione dane dotyczą społeczności

Bardziej szczegółowo

5. Struktura narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne

5. Struktura narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne 5. Struktura narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne Polska jest zaliczana do państw jednolitych pod względem narodowościowym, etnicznym i religijnym. Wzrastające otwarcie na świat powoduje

Bardziej szczegółowo

Mniejszości narodowe i etniczne w województwie wielkopolskim. Patryk Pawełczak pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych

Mniejszości narodowe i etniczne w województwie wielkopolskim. Patryk Pawełczak pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych Mniejszości narodowe i etniczne w województwie wielkopolskim Patryk Pawełczak pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych Kraj urodzenia Wyniki Spisu z 2011 r. wykazały, że 3413,4 tys.

Bardziej szczegółowo

Data złożenia Formularza zgłoszeniowego:. Godzina złożenia Formularza zgłoszeniowego:... Numer Identyfikacyjny Kandydata/Kandydatki:...

Data złożenia Formularza zgłoszeniowego:. Godzina złożenia Formularza zgłoszeniowego:... Numer Identyfikacyjny Kandydata/Kandydatki:... Załącznik nr 1 do Regulaminu Rekrutacyjnego Formularz Zgłoszeniowy Data złożenia Formularza zgłoszeniowego:. Godzina złożenia Formularza zgłoszeniowego:... Numer Identyfikacyjny Kandydata/Kandydatki:...

Bardziej szczegółowo

Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu

Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu Migracje Polaków Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu Podział migracji ze względu na zasięg: migracje wewnętrzne, czas trwania: Czasowe, trwałe cel: turystyka lecznictwo pielgrzymki

Bardziej szczegółowo

Tytuł. Prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Natalia Chojnacka

Tytuł. Prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Natalia Chojnacka Tytuł Prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce Natalia Chojnacka Mniejszość narodowa- Definicja Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym precyzuje, że mniejszość

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ REKRUTACYJNY KANDYDATA NA BENEFICJENTA OSTATECZNEGO PROJEKTU

FORMULARZ REKRUTACYJNY KANDYDATA NA BENEFICJENTA OSTATECZNEGO PROJEKTU FORMULARZ REKRUTACYJNY KANDYDATA NA BENEFICJENTA OSTATECZNEGO PROJEKTU Wykonawca Projektu Tytuł Projektu Nr Projektu Priorytet, w ramach którego realizowany jest Projekt Działanie, w ramach którego realizowany

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie sierpień 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie lipiec 2017 r. sierpień 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań losów zawodowych absolwentów KUL, rok ukończenia 2014 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Wyniki badań losów zawodowych absolwentów KUL, rok ukończenia 2014 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wyniki badań losów zawodowych absolwentów KUL, rok ukończenia 2014 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Lublin, lipiec 2016 Celem badania jest uzyskanie informacji na temat satysfakcji z ukończonych

Bardziej szczegółowo

Etnografia cz. 1 Mniejszości narodowe

Etnografia cz. 1 Mniejszości narodowe Kurs Organizatora Turystyki PTTK 2009/2010 Etnografia cz. 1 Mniejszości narodowe Małgorzata Gładyś Koło nr 23 przy Oddziale Międzyuczelnianym PTTK w Warszawie Część 1 Zakres materiału Mniejszości narodowe

Bardziej szczegółowo

Komentarz do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej art. 5

Komentarz do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej art. 5 Art. 5. 1. Ustawę stosuje się do: - osób posiadających obywatelstwo polskie, mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; - mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

ROZWÓJ PORADNICTWA ZAWODOWEGO W REGIONIE

ROZWÓJ PORADNICTWA ZAWODOWEGO W REGIONIE ROZWÓJ PORADNICTWA ZAWODOWEGO W REGIONIE Katarzyna Żmudzińska Wicedyrektor ds. rynku pracy Gdańsk, dnia 7 czerwca 2016 r. Rozwój poradnictwa zawodowego w regionie KONTEKST STRATEGICZNY 2 Strategia Rozwoju

Bardziej szczegółowo

REJESTR AGENCJI ZATRUDNIENIA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM. Kielce, 8 listopada 2018 r.

REJESTR AGENCJI ZATRUDNIENIA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM. Kielce, 8 listopada 2018 r. REJESTR AGENCJI ZATRUDNIENIA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Kielce, 8 listopada 2018 r. Wojewódzki Urząd Pracy, działając w imieniu Marszałka Województwa Świętokrzyskiego, na mocy art. 8 ust.1 pkt 17, art.

Bardziej szczegółowo

Internetowa Biblioteka Małopolskich Obserwatoriów

Internetowa Biblioteka Małopolskich Obserwatoriów Internetowa Biblioteka Małopolskich Obserwatoriów Wyszukiwanie tematyczne zestawienie kategorii, obszarów i zakresów tematycznych 1. Edukacja.. 2. Rynek pracy.. 3. Polityka rynku pracy.. 4. Integracja

Bardziej szczegółowo

w województwie śląskim wybrane aspekty

w województwie śląskim wybrane aspekty URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Aurelia Hetmańska Sytuacja ludzi młodych Sytuacja ludzi młodych w województwie śląskim wybrane aspekty Katowice, listopad 2013 r. Województwo śląskie w skali kraju koncentruje:

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku Szczecin 2016 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE POLSKI

CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE POLSKI GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE Informacja sygnalna Warszawa Rzeszów, 30 marca 2012 r. CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE

Bardziej szczegółowo

Sytuacja młodych na rynku pracy

Sytuacja młodych na rynku pracy Sytuacja młodych na rynku pracy Plan prezentacji Zamiany w modelu: w obrębie każdego z obszarów oraz zastosowanych wskaźników cząstkowych w metodologii obliczeń wskaźników syntetycznych w obrębie syntetycznego

Bardziej szczegółowo

PO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty

PO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty PO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty Poprawa dostępu do zatrudnienia Wspieranie aktywności zawodowej Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia Rozwój i upowszechnienie

Bardziej szczegółowo

Czy rynek pracy potrzebuje absolwentów szkół wyższych? Analiza porównawcza pomiędzy regionami.

Czy rynek pracy potrzebuje absolwentów szkół wyższych? Analiza porównawcza pomiędzy regionami. OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA BIUR KARIER 13-14 września 2012r. Innowacyjna działalność Akademickich Biur Karier w dobie globalizacji oraz permanentnego kryzysu gospodarczego Czy rynek pracy potrzebuje absolwentów

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 3. Dział III. Małe ojczyzny i wspólne państwo. Prawidłowe odpowiedzi zaznaczono w tekście przez podkreślenie.

ZADANIE 3. Dział III. Małe ojczyzny i wspólne państwo. Prawidłowe odpowiedzi zaznaczono w tekście przez podkreślenie. ZADANIE 3 Dział III. Małe ojczyzny i wspólne państwo Prawidłowe odpowiedzi zaznaczono w tekście przez podkreślenie. 1. Samorząd gminny przywrócono w Polsce w roku: a) 1989 b) 1990 c) 1998 d) 1999. 2. W

Bardziej szczegółowo

Mniejszości narodowe:

Mniejszości narodowe: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce Mniejszości narodowe: Mniejszości etniczne: (Dz. U. z 2005 r. Nr 17, poz. 141; Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz

Bardziej szczegółowo

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY (wg stanu na dzień 18 stycznia 2016 roku) OCHRONA MIĘDZYNARODOWA 1. Wnioski (dane aktualizowane raz w tygodniu) Tabela 1: Liczba obywateli Ukrainy, którzy w latach 2003-2015

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój - ma przyczynić się do zwiększenia możliwości zatrudnienia osób młodych do 29 roku życia bez pracy, w tym w

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój - ma przyczynić się do zwiększenia możliwości zatrudnienia osób młodych do 29 roku życia bez pracy, w tym w Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój - ma przyczynić się do zwiększenia możliwości zatrudnienia osób młodych do 29 roku życia bez pracy, w tym w szczególności osób, które nie uczestniczą w kształceniu

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje czerwiec Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy czerwiec 2015 r. Województwo pomorskie maj 2015 r. czerwiec 2015 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r.

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r. Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Warszawa, 28 czerwca 2012 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 2012-07-19 Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach PO KL 1. Formy

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Departament Rynku Pracy PROGRAM 30 MINUS. Informacja

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Departament Rynku Pracy PROGRAM 30 MINUS. Informacja MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Departament Rynku Pracy PROGRAM 30 MINUS Informacja dotycząca wykorzystania w roku 2010 środków rezerwy Funduszu Pracy przeznaczonych na realizację Programu aktywizacji

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje styczeń Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy styczeń 2016 r. Województwo pomorskie grudzień 2015 r. styczeń 2016 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 listopada 2014 r. Poz. 1525 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 września 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego

Bardziej szczegółowo

Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunki wykonywania przez cudzoziemców pracy na

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA 214-25 DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Niniejsza informacja została opracowana na podstawie prognozy ludności na lata 214 25 dla województw (w podziale na część miejską

Bardziej szczegółowo

Języki mniejszości narodowych i etnicznych oraz język regionalny a władze samorządowe

Języki mniejszości narodowych i etnicznych oraz język regionalny a władze samorządowe Języki mniejszości narodowych i etnicznych oraz język regionalny a władze samorządowe Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji 1 MNIEJSZOŚCI NARODOWE I ETNICZNE I ICH JĘZYKI A SAMORZĄDY JĘZYK REGIONALNY

Bardziej szczegółowo

DEFINICJA REPATRIANTA

DEFINICJA REPATRIANTA wtorek, 13.11.2018 DEFINICJA REPATRIANTA Repatriantem jest osoba, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej wydanej w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe. Za

Bardziej szczegółowo

RAPORT MIESIĘCZNY. za miesiąc październik listopada 2016

RAPORT MIESIĘCZNY. za miesiąc październik listopada 2016 za miesiąc październik 2016 3 14 listopada 2016 RAPORT MIESIĘCZNY ZA PAŹDZIERNIK 2016 Zarząd Spółki LOYD S.A. z siedzibą w Warszawie działając w oparciu o postanowienia Pkt 16 Załącznika do Uchwały Nr

Bardziej szczegółowo

TRENDY NA RYNKU PRACY

TRENDY NA RYNKU PRACY TRENDY NA RYNKU PRACY IX Konferencja Małopolska otwarta na wiedzę Kraków, 5 czerwca 2017 r. Rynek pracy w Małopolsce sytuacja na rynku pracy poprawia się: zwiększa się liczba podmiotów gospodarczych, zwiększa

Bardziej szczegółowo

Priorytet VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich. Województwo Plan działania na lata 2007 2008 Plan działania na rok 2009

Priorytet VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich. Województwo Plan działania na lata 2007 2008 Plan działania na rok 2009 Załącznik nr 4. Charakterystyka założeń Planów działań na lata 2007 2008 i 2009 rok dla Priorytetów VI IX PO KL według województw, z punktu widzenia działań skierowanych do osób w wieku 50+/45+ w aspekcie

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku Szczecin 2018 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2018 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2018 roku Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2018 roku Szczecin 2018 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w czerwcu 2018 roku 2 wynosiła 3,7% tj. o 1,1

Bardziej szczegółowo

Spotkanie informacyjne

Spotkanie informacyjne Cudzoziemcy jako nowa grupa docelowa w konkursach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 (Działanie 7.1) Spotkanie informacyjne Częstochowa, 21 lutego 2019 CEL KONKURSU

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY ZAŁĄCZNIK NR 1 Centrum Szkoleń Domasik- Magdalena Domasik Projekt pt.: Najkrótsza droga do pracy Działanie 6.1. Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

Informacja o sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i realizacji przez Samorząd Województwa Pomorskiego zadań w zakresie polityki rynku pracy

Informacja o sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i realizacji przez Samorząd Województwa Pomorskiego zadań w zakresie polityki rynku pracy Informacja o sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i realizacji przez Samorząd Województwa Pomorskiego zadań w zakresie polityki rynku pracy Prezentacja przygotowana w Wojewódzkim Urzędzie Pracy

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie październik 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie wrzesień 2017 r. październik 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na podlaskim rynku pracy w 2017 roku

Sytuacja na podlaskim rynku pracy w 2017 roku Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku Sytuacja na podlaskim rynku pracy w 2017 roku Wojewódzka Rada Rynku Pracy w Białymstoku, 18 września 2017 roku 1 Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia w woj. podlaskim

Bardziej szczegółowo

Obcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013

Obcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013 Obcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013 Karolina Hansen Marta Witkowska Warszawa, 2014 Polski Sondaż Uprzedzeń 2013 został sfinansowany

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji

USTAWA z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji Dz.U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1118 USTAWA z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji Uznając, że powinnością Państwa Polskiego jest umożliwienie repatriacji Polakom, którzy pozostali na Wschodzie, a zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku Szczecin 2017 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Krakowie

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Krakowie GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Krakowie Warszawa, dnia 28 listopada 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS BENEFICJENCI ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH W 2013 R. Podstawowe źródło danych opracowania

Bardziej szczegółowo

wieku ogółem W miastach Na wsi Ogółem: 100,0 100,0 100,0 W tym: 0-6 lat 7-14 lat lat lat lat lat lat 65 lat i więcej

wieku ogółem W miastach Na wsi Ogółem: 100,0 100,0 100,0 W tym: 0-6 lat 7-14 lat lat lat lat lat lat 65 lat i więcej 1. Tabela przedstawia strukturę ludności Polski według wieku w 1998 roku (w odsetkach) Ludność w Odsetek ludności według Odsetek ludności według wieku wieku wieku ogółem W miastach Na wsi Ogółem: 100,0

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie grudzień 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie listopad 2017 r. grudzień 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY (wg stanu na dzień 31 lipca 2016 roku) OCHRONA MIĘDZYNARODOWA 1. Wnioski (dane aktualizowane raz w tygodniu) Tabela 1: Liczba obywateli Ukrainy, którzy w latach 2003-2016

Bardziej szczegółowo

Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny

Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny Dr Krzysztof Szwarc Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny Gdańsk 2011 Po transformacji gospodarczej nastąpiły w Polsce diametralne zmiany

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku Szczecin 2014 Według danych

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie maj 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie kwiecień 2017 r. maj 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie listopad 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie październik 2017 r. listopad 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku. Wojewódzka Rada Rynku Pracy Białymstoku 2 czerwca 2017 roku

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku. Wojewódzka Rada Rynku Pracy Białymstoku 2 czerwca 2017 roku 1 Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku Wojewódzka Rada Rynku Pracy Białymstoku 2 czerwca 2017 roku Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej w % Wskaźnik zatrudnienia ludności

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1 PKT 26A USTAWY, W RAMACH KTÓRYCH MOŻNA UZYSKAĆ POMOC W ZAKRESIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ ORAZ POMOCY W AKTYWNYM POSZUKIWANIU

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Urząd Pracy w Nowym Targu. Bezrobotni w Gminie Szaflary oraz ich aktywizacja zawodowa w 2012 roku

Powiatowy Urząd Pracy w Nowym Targu. Bezrobotni w Gminie Szaflary oraz ich aktywizacja zawodowa w 2012 roku Powiatowy Urząd Pracy w Nowym Targu Bezrobotni w Gminie Szaflary oraz ich aktywizacja zawodowa w 2012 roku Mieszkańcy powiatu i gminy Szaflary Powiat nowotarski Gmina Szaflary Zamieszkuje 188 602 osoby,

Bardziej szczegółowo

Współpraca przygraniczna przykłady dobrych praktyk

Współpraca przygraniczna przykłady dobrych praktyk Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku Współpraca przygraniczna przykłady dobrych praktyk KONFERENCJA W RAMACH PROJEKTU Lepszy dostęp do informacji dla pracowników transgranicznych w europejskich regionach

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA. Gdańsk 29.05.2014. Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

KONFERENCJA. Gdańsk 29.05.2014. Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. KONFERENCJA Gdańsk 29.05.2014 Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2004-2013 95 435 138 PLN 109 222 205 PLN 403 287 141 PLN 607 944 484

Bardziej szczegółowo

Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie

Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie 1. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2015, poz. 149); 2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki z dnia 1 kwietnia 2015 r. w sprawie wydawania

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku Szczecin 2019 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w grudniu 2018 roku 2 wynosiła 3,5% tj. o 0,8 pkt proc.

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie czerwiec 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie maj 2017 r. czerwiec 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

Więcej cudzoziemców zgłoszonych do ZUS w Polsce

Więcej cudzoziemców zgłoszonych do ZUS w Polsce Więcej cudzoziemców zgłoszonych do ZUS w Polsce W latach 2008-2018 systematycznie wzrastała liczba cudzoziemców objętych ubezpieczeniami społecznymi w Polsce. O ile w grudniu 2008 roku ubezpieczeniom emerytalnym

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,4% ludności w wieku 15 lat i więcej. W województwie mazowieckim populacja pracujących wyniosła

Bardziej szczegółowo

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce (data opracowania: kwiecień 2015 r.)

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce (data opracowania: kwiecień 2015 r.) Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce (data opracowania: kwiecień 2015 r.) Główne wnioski: W 2014 r. wzrosła skala zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, szczególnie wysoki wzrost dotyczy podejmowania

Bardziej szczegółowo

Dane uczestnika. Dane kontaktowe uczestnika

Dane uczestnika. Dane kontaktowe uczestnika Formularz rekrutacyjny kandydata do uczestnictwa w projekcie Opolska Agencja Pracy - program wsparcia młodych niepełnosprawnych Nr projektu POWR.01.02.01-16-1K06/18 Dane uczestnika Imię Nazwisko PESEL

Bardziej szczegółowo

Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne

Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Analizy i informacje Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim Biuro Programowania Rozwoju Wydział Zarządzania

Bardziej szczegółowo

Mobilność zawodowa i przestrzenna osób młodych w Polsce. młodzieŝ. Gdańsk Jarosław Oczki

Mobilność zawodowa i przestrzenna osób młodych w Polsce. młodzieŝ. Gdańsk Jarosław Oczki młodzieŝ Gdańsk 12.12.2012 Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Mobilność zawodowa i przestrzenna osób młodych w Polsce Jarosław Oczki

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ Kobiety Mężczyźni.

WOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ Kobiety Mężczyźni. WOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ 2002 Ludność według płci (w tys.) Razem 1208,6 -mężczyźni 591,2 -kobiety 617,4 W miastach (711,6): -mężczyźni

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Kształcenie i Szkolenia Zawodowe. Oferta programu dla sektora kształcenie i szkolenia zawodowe Konkurs 2015

Erasmus+ Kształcenie i Szkolenia Zawodowe. Oferta programu dla sektora kształcenie i szkolenia zawodowe Konkurs 2015 Erasmus+ Kształcenie i Szkolenia Zawodowe Oferta programu dla sektora kształcenie i szkolenia zawodowe Konkurs 2015 P r o g r a m E R A S M U S + 2014-2020 2015 drugi rok wdrażania programu Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2014 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2014 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2014 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC CZERWCA 2014 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2014 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze łódzkich

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku Szczecin 2015 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia

Bardziej szczegółowo

ludności aktywnej zawodowo (pracujących i bezrobotnych) przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r.

ludności aktywnej zawodowo (pracujących i bezrobotnych) przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r. Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) przeprowadzonego Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności realizowane jest

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2015 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2015 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC WRZEŚNIA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze

Bardziej szczegółowo

Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych

Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych Międzynarodowe warsztaty Zatrudnienie, równouprawnienie, bezpieczeństwo socjalne (nestor) Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych Nikogo nie wolno pozostawić samemu sobie pomysły działań i

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PŁAC SPECJALISTÓW

ANALIZA PŁAC SPECJALISTÓW ANALIZA PŁAC SPECJALISTÓW Przygotowana dla Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych Kontakt: Dział Analiz i Raportów Płacowych info@raportplacowy.pl www.raportplacowy.pl +48 12 350 56 00

Bardziej szczegółowo

1. Dane uczestnika. 2. Dane kontaktowe uczestnika

1. Dane uczestnika. 2. Dane kontaktowe uczestnika Formularz rekrutacyjny kandydata do uczestnictwa w projekcie Feniks 1. Dane uczestnika Imię Nazwisko PESEL Wykształcenie (należy zaznaczyć X właściwy poziom ISCED) zaznaczyć X w przypadku braku numeru

Bardziej szczegółowo

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Gdańsk, 31 marca 2017 r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na polskim rynku pracy RYNEK PRACY

Sytuacja na polskim rynku pracy RYNEK PRACY Sytuacja na polskim rynku pracy RYNEK PRACY Maciej Frączek Czynniki warunkujące sytuację na polskim rynku pracy* - strukturalny charakter bezrobocia, spowodowany niewystarczającymi lub nieodpowiednimi

Bardziej szczegółowo

Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat

Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat WOJEWODA MAZOWIECKI URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE INFORMACJA PRASOWA, 25 września 2013 r. Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat Mniejsze bezrobocie i krótszy czas

Bardziej szczegółowo

Projekt U S T A W A. z dnia

Projekt U S T A W A. z dnia Projekt z dnia U S T A W A o zmianie niektórych ustaw w związku z wejściem w życie Protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach. Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach. Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia Wydział Humanistyczno Ekonomiczny kierunek Filologia

Bardziej szczegółowo

Wynik badania ankietowego dotyczącego szkolenia z zakresu spójności społecznej integracji uczniów z innych kręgów kulturowych w polskich szkołach

Wynik badania ankietowego dotyczącego szkolenia z zakresu spójności społecznej integracji uczniów z innych kręgów kulturowych w polskich szkołach Wynik badania ankietowego dotyczącego szkolenia z zakresu spójności społecznej integracji uczniów z innych kręgów kulturowych w polskich szkołach Określenie problemu Wiele aktów prawnych (zobacz: Prawo)

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Zatrudnimy tylko doświadczonego pracownika

Zatrudnimy tylko doświadczonego pracownika Zatrudnimy tylko doświadczonego pracownika Na koniec I kwartału 2012 roku stopa bezrobocia uplasowała się na poziomie 13,3 proc. Według danych serwisu Szybkopraca.pl w tym okresie najłatwiej było znaleźć

Bardziej szczegółowo

Nabory wniosków w 2012 roku

Nabory wniosków w 2012 roku Nabory wniosków w 2012 roku 1. Program Kapitał Ludzki część centralna część regionalna 2. Regionalne Programy Operacyjne 3. Program Infrastruktura i Środowisko 3 Program Operacyjny Kapitał Ludzki - część

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KIELCACH

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KIELCACH WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KIELCACH Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej AGENCJE ZATRUDNIENIA zarejestrowane w województwie świętokrzyskim - informacja o działalności w 2015 roku Kielce, 2016

Bardziej szczegółowo

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, październik 2013 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r. Wprowadzenie Niniejsza informacja

Bardziej szczegółowo

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach. Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach. Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia Wydział Humanistyczno-Ekonomiczny kierunek Filologia

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Ankieta wyzwania i trudności związane z zatrudnianiem cudzoziemców perspektywa pracodawców

Ankieta wyzwania i trudności związane z zatrudnianiem cudzoziemców perspektywa pracodawców Ankieta wyzwania i trudności związane z zatrudnianiem cudzoziemców perspektywa pracodawców 23 24 35 42 Ankieta internetowa Okres realizacji sierpień 2018 124 firmy Różne branże wielkopolskie zachodniopomorskie

Bardziej szczegółowo

RAPORT O STANIE BEZROBOCIA I PRZECIWDZIAŁANIU BEZROBOCIU W ŚWIDNICY W 2018 r.

RAPORT O STANIE BEZROBOCIA I PRZECIWDZIAŁANIU BEZROBOCIU W ŚWIDNICY W 2018 r. RAPORT O STANIE BEZROBOCIA I PRZECIWDZIAŁANIU BEZROBOCIU W ŚWIDNICY W 2 r. WYDZIAŁ FUNDUSZY ZEWNĘTRZNYCH I ROZWOJU GOSPODARCZEGO URZĘDU MIEJSKIEGO W ŚWIDNICY www.um.swidnica.pl Lipiec 219 r. 1 Spis treści

Bardziej szczegółowo

Urząd Statystyczny w Krakowie

Urząd Statystyczny w Krakowie Województwo małopolskie jest jednym z mniejszych regionów Polski, za to czwartym pod względem liczby mieszkańców. Należy do największych w kraju ośrodków edukacji, kultury i turystyki. Jego południowa

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ REKRUTACYJNY. Kod kandydatki /kandydata:... (uzupełnia osoba przyjmująca zgłoszenie) Dane kandydatki/kandydata

FORMULARZ REKRUTACYJNY. Kod kandydatki /kandydata:... (uzupełnia osoba przyjmująca zgłoszenie) Dane kandydatki/kandydata FORMULARZ REKRUTACYJNY. Data wpływu (uzupełnia osoba przyjmująca zgłoszenie) Kod kandydatki /kandydata:........ (uzupełnia osoba przyjmująca zgłoszenie) Tytuł projektu Nr umowy o dofinansowanie projektu,,opieka

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Rybińska, Anna ElŜbieta Strzała. 2.2. Organizacje poŝytku publicznego. 2.2.1. Profil statystyczny 1

Aleksandra Rybińska, Anna ElŜbieta Strzała. 2.2. Organizacje poŝytku publicznego. 2.2.1. Profil statystyczny 1 Aleksandra Rybińska, Anna ElŜbieta Strzała 2.2. Organizacje poŝytku publicznego 2.2.1. Profil statystyczny 1 Według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. w rejestrze organizacji poŝytku publicznego KRS zarejestrowanych

Bardziej szczegółowo

Analiza sytuacji przedsiębiorstw w subregionie konińskim

Analiza sytuacji przedsiębiorstw w subregionie konińskim Analiza sytuacji przedsiębiorstw w subregionie konińskim Konińska Izba Gospodarcza Maj 212 Charakterystyka podmiotów gospodarczych w regionie W subregionach województwa Wielkopolskiego średnio ok. 97%

Bardziej szczegółowo