TELEFON DO KOMENDY CHORĄGWI

Transkrypt

1 TELEFON DO KOMENDY CHORĄGWI sekretariat Komendy Chorągwi (całodobowo) recepcja Domu Harcerza - przekaże wiadomość komu trzeba!

2 1. KOMUNIKAT HARCERSKIEJ AKCJI LETNIEJ i ZIMOWEJ 3 2. PODSTAWOWE FORMY WYPOCZYNKU HALiZ INSTRUKCJA ORGANIZACYJNA HALiZ DOKUMENTACJA OBOWIĄZUJĄCA W CZASIE TRWANIA FORM WYPOCZYNKU HALiZ OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH UCZESTNIKÓW, KADRY I PERSONELU HALiZ PROGRAM OBÓZ/KOLONIA ZUCHOWA najciekawsza zbiórka w roku harcerskim! Program obozu Kolonia zuchowa Obóz starszoharcerski Wędrownicy w czasie HAL Temat całego Obozu: STAROŻYTNA GRECJA BÓG POD NAMIOTEM? OPIEKA MEDYCZNA PODCZAS HALiZ BEZPIECZEŃSTWO PRZEDE WSZYSTKIM!!! ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA OPIEKUNA-WYCHOWAWCY ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA KIEROWNIKA I OPIEKUNA-WYCHOWAWCY Podstawy prawne odpowiedzialności Odpowiedzialność cywilna Odpowiedzialność karna PIONIERKA OBOZOWA KADRA I RADA OBOZU OBOZY SPECJALNOŚCIOWE - PRZEPISY O UBEZPIECZENIACH WYKAZ PRZEPISÓW PAŃSTWOWYCH I ORGANIZACYJNYCH DOTYCZĄCYCH HARCERSKIEJ AKCJI LETNIEJ I ZIMOWEJ 43 Redakcja: hm. Hanna Piotrowska Komendant Chorągwi Gdańskiej ZHP hm. Marek Boraczyński Z-ca Komendanta Chorągwi Gdańskiej ZHP hm. Weronika Pyda-Ledwoń Członkini Komendy Chorągwi Gdańskiej ZHP hm. Anna Deptuła Z-ca Komendanta Chorągwi Gdańskiej ZHP, Komendantka MAK phm. Piotr Kubiszyn Chorągwiany Administrator systemu Ewidencja ZHP hm. Monika Kosmowska szczepowa w Hufcu Gdańsk-Wrzeszcz-Oliwa hm. Lucjan Brudzyński Z-ca Naczelnika ZHP hm. Beata Szymańska Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej Chorągwi Gdańskiej ZHP phm. Jerzy Aleksandrowicz Instruktor Komendy Chorągwi Gdańskiej ZHP hm. Iwona Kręczkowska Przewodnicząca Chorągwianej Komisji Stopni Instruktorskich hm. Arkadiusz Ćwikliński Szef Zespołu Wychowania Duchowego Chorągwi Gdańskiej ZHP phm. Krystyna Król Szefowa referatu zuchowego Chorągwi Gdańskiej ZHP phm. Łukasz Kochowski Szef referatu starszoharcerskiego Chorągwi Gdańskiej ZHP pwd. Martyna Radomska Namiestniczka zuchowa Hufca Sopot Dorota Mehlberg Wydział Organizacyjny Komendy Chorągwi Gdańskiej ZHP

3 Druhno! Druhu! Gorąco zachęcamy Was do organizowania obozów harcerskich i kolonii zuchowych, które będą podsumowaniem i dopełnieniem całorocznej pracy zuchów, harcerzy, harcerzy starszych i wędrowników. Obóz jest najlepszą do tego okazją! Obozownictwo zmienia charakter człowieka. Zuch, harcerz, harcerz starszy i wędrownik będą mieli wspaniałą okazję do poszerzenia swojej wiedzy i zdobycia nowych umiejętności oraz przeżycia tego, co w trakcie zwykłych zbiórek się nie zdarza. Komenda Chorągwi Gdańskiej ZHP 1. KOMUNIKAT HARCERSKIEJ AKCJI LETNIEJ i ZIMOWEJ KOMUNIKAT HARCERSKIEJ AKCJI LETNIEJ i ZIMOWEJ z 20 maja 2014 roku Komendanta Gdańskiej Chorągwi ZHP obowiązujący w okresie wakacji letnich w 2014 r. (nr 1) Druhny i Druhowie! Zbliżają się wakacje - czas, gdy zuchy oraz harcerki i harcerze wyruszą na kolonie i obozy, a tam będą zdobywały nowe stopnie i sprawności, podejmowały kolejne próby i wyzwania, przeżywały harcerską szkołę życia wraz ze swoimi rówieśnikami. Zróbmy wszystko, aby każdemu z członków naszej Chorągwi umożliwić udział w magicznej kolonii zuchowej czy niezapomnianym obozie harcerskim i przeżycie prawdziwej harcerskiej przygody. W dniu 26 maja br. wchodzą w życie znowelizowane przepisy art. 92a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Ust. 1b tegoż artykułu nakłada na kierownika formy wypoczynku oraz wychowawcę obowiązek dostarczenia organizatorowi wypoczynku informacji z Krajowego Rejestru Karnego, iż nie był on skazany za przestępstwa umyślne określone w ust. 1a. Zgodnie z ust. 1b osoby zatrudnienie na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie mogą złożyć oświadczenie (zamiast informacji z KRK) o niekaralności za przestępstwa, o których mowa w ust. 1a. Życzę wszystkim uczestnikom Harcerskiej Akcji Letniej wspaniałych przeżyć, zdobycia nowych doświadczeń i umiejętności, poznania nowych ludzi i odwiedzenia ciekawych miejsc, chęci do aktywnego spędzania tego niepowtarzalnego czasu. Proszę też o zachowanie wszelkich zasad bezpieczeństwa!

4 I. OBOWIĄZKI KOMENDANTA HUFCA Komendant Hufca: odpowiada za zgłoszenie wypoczynku do bazy MEN w formie elektronicznej i papierowej oraz niezwłoczne poinformowanie kuratora oświaty o zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku zgodnie z 6d Rozporządzenia MEN z dnia 21 stycznia 1997 r. z późniejszymi zmianami (papierowa wersja zgłoszenia oraz informacje o zmianie danych zawartych w zgłoszeniu muszą być podpisane przez właściwego komendanta); jest zobowiązany do przeprowadzenia w hufcu szkoleń lub warsztatów dotyczących zasad zatwierdzania form wypoczynku i przestrzegania zasad znajdujących się w komunikatach HALiZ oraz w przepisach organizacyjnych i państwowych, w szczególności zaś dotyczących BEZPIECZEŃSTWA (w tym BHP) oraz ochrony danych osobowych w trakcie przygotowywania i realizacji formy wypoczynku; powinien zadbać o to, by komendanci form wypoczynku - co 3 lata - uczestniczyli w szkoleniach uzupełniających wiedzę głównie w zakresie zmian obowiązującego prawa państwowego i wewnętrznego, które co roku organizuje Komenda Chorągwi Gdańskiej ZHP; nadzoruje przebieg HALiZ/NALiZ, w tym dokonuje bieżącej kontroli stanu przygotowań do NALiZ i HALiZ w nadzorowanych jednostkach, wizytuje jednostki w ramach nadzoru przebiegu akcji w hufcu, odpowiada za prawidłowe i terminowe rozliczenie akcji; odpowiada za terminowe sporządzenie i przekazanie do Komendy Chorągwi sprawozdania statystycznego i opisowego z przebiegu HAL/NAL (ze wszystkich działań podejmowanych przez jednostki organizacyjne hufca); może powołać pełnomocnika ds. HAL/NAL (Instrukcja Organizacyjna HALiZ). Zobowiązuję komendantów hufców do wnikliwego zapoznania się z obowiązującymi w ZHP instrukcjami związanymi z organizacją HALiZ oraz z przepisami państwowymi i ich przestrzegania. W celu prawidłowej realizacji powyższych zadań komendant hufca ZHP nie powinien jednocześnie pełnić funkcji komendanta lub kwatermistrza form wypoczynku czy komendanta lub kwatermistrza bazy HALiZ. W sytuacjach nadzwyczajnych zgody na odstępstwo od powyższych zasad udziela Komendant Chorągwi Gdańskiej ZHP na pisemny wniosek komendanta hufca wraz z uzasadnieniem. II. OBOWIĄZKI KOMENDANTA WYPOCZYNKU HALIZ 1. Do obowiązków komendanta formy wypoczynku HALiZ należy: 1) wypełnianie zadań przewidzianych w 11 ust. 4 ppkt. 1) do 9) Rozporządzenia MEN z dnia 21 stycznia 1997 r. z późniejszymi zmianami, 2) przygotowanie formy wypoczynku pod względem programowym, organizacyjnym i kwatermistrzowskim oraz rzetelne i terminowe rozliczenie jej po zakończeniu, 3) uzgodnienie, z właściwą komendą lub komendantem bazy obozowej przyjmującej formę wypoczynku, kwestii rozliczeń finansowych, w szczególności wypoczynku dotowanego z budżetu państwa lub przez jednostki samorządu terytorialnego, w przypadku form wypoczynku realizowanych w bazach obozowych innych hufców naszej Chorągwi lub w bazie chorągwianej, 4) dobór pozostałej kadry i personelu, systematyczna współpraca z zespołem oraz dbałość o dobrą atmosferę w czasie funkcjonowania formy wypoczynku, w przypadku organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży zaliczanych do grup zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub wymagających różnego rodzaju terapii w ramach wypoczynku kadra

5 musi posiadać odpowiednie kwalifikacje, potwierdzone uprawnieniami, do prowadzenia niezbędnych terapii oraz sprawowania opieki na wychowankami zaliczanymi do grup zagrożonych, 5) niezwłoczne informowanie właściwego komendanta o wszelkich zmianach danych zawartych w zgłoszeniu formy wypoczynku do kuratora oświaty mających miejsce od chwili wydania zaświadczenia o zgłoszeniu wypoczynku (zgłaszany m. in. zmiany liczby uczestników, wszelkie zmiany związane z wychowawcami sprawującymi opiekę nad uczestnikami wypoczynku łącznie ze zmianą danych personalnych wychowawców), 6) zgromadzenia aktualnych informacji z Krajowego Rejestru Karnego lub oświadczeń o niekaralności komendanta formy wypoczynku oraz wszystkich wychowawców za przestępstwa umyślne wymienione w art. 92a ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), 7) zgłoszenie formy wypoczynku w powiatowym centrum zarządzania kryzysowego w miejscu wypoczynku oraz uzgodnienie zasad przekazywania informacji o potencjalnych zagrożeniach dla uczestników tego wypoczynku. Komendant formy wypoczynku ponosi odpowiedzialność za: a. bezpieczeństwo zdrowia i życia uczestników i kadry, b. przestrzeganie Statutu ZHP, c. realizację programu, d. bieżące prowadzenie dokumentacji, w tym wydawanie rozkazów (dokumentacja ta musi być prowadzona właściwie i na bieżąco, odpowiedzialność za jej brak ponosi bezpośrednio KOMENDANT FORMY WYPOCZYNKU zgodnie z rozporządzeniem MEN z 21 stycznia 1997 r. Dz. U. Nr 12,poz. 67 z póżn. zm.), e. prawidłową gospodarkę sprzętową, f. rzetelne prowadzenie dokumentacji finansowej wspólnie z kwatermistrzem lub księgowym formy wypoczynku, g. ochronę danych osobowych uczestników, kadry i personelu formy wypoczynku, h. zgromadzenie wszystkich środków finansowych przed rozpoczęciem formy wypoczynku, i. rzetelne i terminowe złożenie rozliczenia, j. dokonanie podsumowania pracy, łącznie z oceną pracy kadry sporządzenie i przekazanie do właściwej komendy ewentualnych wniosków o wyróżnienie, nagrodzenie lub niezatrudnianie w roku przyszłym członków kadry, k. wykonywanie innych zadań, powierzonych przez władze harcerskie, l. wprowadzenie Zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej podczas trwania obozu/kolonii. 2. Komendant formy wypoczynku jest zobowiązany do natychmiastowego informowania Komendanta lub pełnomocnika Komendanta Chorągwi ds. HAL 2014 o wszelkich zdarzeniach nadzwyczajnych, sytuacjach kryzysowych oraz wypadkach wymagających konsultacji i leczenia szpitalnego. W przypadku zajścia zdarzenia nadzwyczajnego lub sytuacji kryzysowej komendant formy wypoczynku oraz jego przełożeni zobowiązani są do powstrzymania się od udzielania wywiadów lub wypowiedzi dla środków masowego przekazu do czasu uzgodnienia treści i formy wypowiedzi z Komendantem Chorągwi lub jego rzecznikiem prasowym. 3. Organizatorzy wszystkich form wypoczynku zobowiązani są do określenia na piśmie Warunków uczestnictwa dla uczestników i ich rodziców, zawierających następujące informacje: czas trwania, miejsce - adres wypoczynku, kontakt, sposób transportu - godziny wyjazdu i powrotu, ubezpieczenie, kwalifikacje kadry, program pobytu, wyżywienie sposób przygotowania i liczba posiłków, wykaz niezbędnego wyposażenia uczestnika.

6 III. ZATWIERDZANIE FORM WYPOCZYNKU Zgodnie z Rozporządzeniem MEN z 21 stycznia 1997 roku w sprawie warunków, jakie muszą spełnić organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania oraz Rozporządzeniem MEN z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie zmian w tym Rozporządzeniu WSZYSTKIE FORMY WYPOCZYNKU PODLEGAJĄ ZGŁOSZENIU DO KURATORIUM OŚWIATY łącznie z wypoczynkiem w miejscu zamieszkania (np. półkolonie) i wyjazdami lub przedsięwzięciami czy imprezami jednodniowymi. Zgłoszeniu nie podlegają zbiórki harcerskie organizowane w miejscu zamieszkania uczestników. Zatwierdzaniu podlegają także harcerskie bazy obozowe i stanice uruchamiane przez jednostki Chorągwi Gdańskiej ZHP, które nie realizują przedsięwzięć programowych dla obozujących na nich form wypoczynku. IV. ZARZĄDZAM NASTĘPUJĄCE ZASADY ZATWIERDZANIA FORM WYPOCZYNKU HARCERSKIEJ I NIEOBOZOWEJ AKCJI LETNIEJ 2014: 1. Komendant hufca wraz z organizatorem wypoczynku dokonuje zgłoszenia wypoczynku na formularzu w wersji elektronicznej (na podstawie loginu i hasła zarejestrowanego organizatora wypoczynku) i papierowej (podpisanej przez komendanta hufca) nie później niż 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku. Za datę dokonania zgłoszenia uważa się datę (datownik na kopercie) faktycznego wysłania do Kuratorium Oświaty wersji papierowej formularza zgłoszenia wypoczynku lub datę jego dostarczenia. Formularz wysyłany jest do Kuratorium Oświaty właściwego ze względu na siedzibę organizatora wypoczynku. Zapisany w pliku PDF formularz zgłoszenia wypoczynku należy również przesłać do Komendy Chorągwi na adres wypoczynek@gdanska.zhp.pl. Wszelkie konsekwencje wynikające z braku kompletu dokumentów (w tym wymaganych załączników w formie papierowej i elektronicznej) ponoszą solidarnie komendant hufca wraz z komendantem wypoczynku. 2. Organizator zatwierdza wypoczynek letni we właściwej komendzie: Formy wypoczynku powyżej 5 dni lub dla więcej niż 25 osób lub formy wypoczynku dla dzieci i młodzieży zaliczanych do grup zagrożonych niedostosowaniem społecznym albo wymagających socjoterapii w ramach wypoczynku - zatwierdzane będą przez Komendanta lub pełnomocników Komendanta Chorągwi ds. HAL Formy wypoczynku do 5 dni i dla nie więcej niż 25 osób (biwaki), wypoczynek w miejscu zamieszkania oraz wyjazdy, przedsięwzięcia lub imprezy jednodniowe zatwierdzane będą przez komendantów hufców. Komendant formy wypoczynku, bez względu na czas jej trwania i liczbę uczestników, przedkłada do zatwierdzenia: A. pod względem programowo-organizacyjnym: a. starannie wypełniony raport przedobozowy zawierający: a) wykaz kadry (zał. nr 3a) z kserokopiami dokumentów potwierdzających kwalifikacje tej kadry, b) zobowiązanie do odpowiedzialności materialnej komendanta, kwatermistrza i innych osób, którym powierzono mienie ZHP,

7 c) deklaracje kadry w sprawie bezpieczeństwa życia i zdrowia uczestników form wypoczynku HALiZ, b. zaświadczenie o zgłoszeniu wypoczynku w KO (numer zgłoszenia ze strony internetowej), c. polisę ubezpieczeniową NNW obejmującą kadrę i uczestników zawartą na cały czas trwania formy wypoczynku łącznie z kwaterką, dojazdem i powrotem, suma ubezpieczenia 1 osoby nie może być niższa niż ,00 zł, d. regulaminy jakie obowiązywać będą podczas trwania wypoczynku, e. potwierdzenie opłacenia składek członkowskich przez uczestników i kadrę formy HALiZ, f. dokument (umowa) określający zasady korzystania z obiektu/terenu, g. zatwierdzony w hufcu plan pracy obozu, kolonii zuchowej, biwaku lub innej formy wypoczynku, h. Wzór Warunków uczestnictwa dla uczestników i rodziców; B. pod względem finansowym: a. wypełniony preliminarz finansowy, do którego należy dołączyć: a) imienny wykaz kadry przewidzianej do zatrudnienia podczas formy wypoczynku z podaniem stanowisk i zakresów obowiązków, formy zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia oraz oświadczenia tych osób do celów podatkowych, b) imienny wykaz kadry pełniącej funkcje na podstawie umowy wolontariatu oraz zakresów obowiązków, przewidzianej do zwolnienia z odpłatności za wyżywienie, c) umowy o wynajęcie lub użyczenie samochodu do celów zaopatrzenia (zał. nr 4 lub 4a do Instrukcji finansowej HALiZ). Komendant harcerskiej bazy obozowej lub stanicy przedkłada do zatwierdzenia: A. pod względem organizacyjnym: a. starannie wypełniony raport przedobozowy zawierający: a) zobowiązanie do odpowiedzialności materialnej komendanta, kwatermistrza i innych osób, którym powierzono mienie ZHP, b) deklaracje kadry i personelu w sprawie bezpieczeństwa życia i zdrowia uczestników form wypoczynku HALiZ; b. polisę ubezpieczeniową NNW obejmującą kadrę i personel zawartą na cały czas funkcjonowania bazy lub stanicy łącznie z jej uruchomieniem i likwidacją, suma ubezpieczenia 1 osoby nie może być niższa niż ,00 zł, c. regulaminy jakie obowiązywać będą w trakcie funkcjonowania bazy lub stanicy (dla form wypoczynku korzystających z bazy lub stanicy oraz wewnętrzne obowiązujące kadrę i personel bazy lub stanicy); B. pod względem finansowym: a. wypełniony preliminarz finansowy z potwierdzeniem przez skarbnika hufca zgromadzenia wymaganych środków finansowych, do którego należy dołączyć: a) imienny wykaz kadry i personelu przewidzianego do zatrudnienia podczas formy wypoczynku z podaniem stanowisk i zakresów obowiązków, formy zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia oraz oświadczenia tych osób do celów podatkowych, b) imienny wykaz kadry i personelu pełniącego funkcje na podstawie umowy wolontariatu oraz zakresów obowiązków, przewidzianej do zwolnienia z odpłatności za wyżywienie, c) umowy o wynajęcie lub użyczenie samochodu do celów zaopatrzenia (zał. nr 4 lub 4a do Instrukcji finansowej HALiZ). Uprawnienia do samodzielnego zatwierdzania form wypoczynku powyżej 5 dni mają Komendanci Hufców: Gdańsk-Wrzeszcz-Oliwa i Gdynia.

8 Wyjazdy zagraniczne oraz formy wypoczynku prowadzone przez komendantów hufców zatwierdzane są w Komendzie Chorągwi. Obozy specjalnościowe lub realizujące elementy specjalności wymagają uprzedniej akceptacji Kierownika Wydziału Wychowania Wodnego i Morskiego oraz Specjalności lub wskazanego przez niego instruktora tegoż Wydziału. Kursy instruktorskie wymagają uprzedniej akceptacji Komendanta MAK. Zatwierdzanie form wypoczynku w Komendzie Chorągwi odbywać się będzie do dnia 31 lipca 2014 r. włącznie nie później jednak niż 7 dni przed planowanym dniem rozpoczęcia wypoczynku. Osoby zatwierdzające formy wypoczynku w Komendzie Chorągwi proszone są o wcześniejsze uzgodnienie dnia i godziny spotkania. 3. W przypadku form wypoczynku trwających do 5 dni i dla nie więcej niż 25 uczestników, wypoczynku w miejscu zamieszkania oraz wyjazdów, przedsięwzięć lub imprez jednodniowych komendanci hufców dostarczą do Komendy Chorągwi informacje o zatwierdzonych formach wypoczynku za pośrednictwem formularza elektronicznego. Informacje te należy przekazywać na bieżąco, nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem danej formy wypoczynku, do Komendy Chorągwi w formie elektronicznej za pośrednictwem linku: Komendanci hufców zobowiązani są do starannego prowadzenia, gromadzenia i przechowywania dokumentacji form wypoczynku przez siebie zatwierdzonych. 4. Po zakończeniu Harcerskiej Akcji Letniej komendy hufców zobowiązane są do jej podsumowania i oceny. Powinno się to odbyć podczas zbiórki komendy hufca. Szczególną uwagę należy zwrócić na organizację form letniego wypoczynku przez gromady i drużyny. Do Komendy Chorągwi należy przesłać: raporty poobozowe wypełnione i podpisane przez komendantów form wypoczynku w terminie do 7 dni po zakończeniu wypoczynku sprawozdania opisowe i statystyczne oraz wykaz drużyn, które wzięły udział w HAZ do 5 września 2014 r. DOKUMENTACJA WYPOCZYNKU (dotyczy wszystkich form wypoczynku podczas HAL 2014): 1. organizacyjna: 1) raport przedobozowy zatwierdzony przez KCh lub KH, 2) umowa (porozumienie) na korzystanie z obiektu/terenu, 3) polisa ubezpieczeniowa NNW uczestników i kadry (zawartą na dojazd, pobyt i powrót), 4) wykaz uczestników (w książce pracy formy wypoczynku), 5) pisemne potwierdzenie przez uczestników i kadrę znajomości obowiązujących regulaminów (np. w książce pracy obozu lub podobozów), 6) umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy wolontariacie, oddelegowania pracownicze oraz zakresy obowiązków kadry z potwierdzeniem ich przyjęcia, 7) książka pracy wraz z rozkazami komendanta, 8) książeczka ratownika, gdy organizowane będą kąpiele wodne,

9 9) potwierdzenie zgłoszenia wypoczynku do Kuratorium Oświaty, 10) podpisane deklaracje w sprawie życia i zdrowia dziecka przez kadrę i personel, 11) kopie dokumentów potwierdzających kwalifikacje kadry i wolontariuszy, w tym kadry specjalistycznej, 12) zobowiązania o odpowiedzialności materialnej kadry, której powierzono majątek, finanse, 13) w przypadku uczestników wypoczynku nie będących członkami ZHP zgodę na przetwarzanie danych osobowych zawartych w części II Karty kwalifikacyjnej uczestnika wypoczynku dla potrzeb niezbędnych do przygotowania, realizacji i rozliczenia wypoczynku (zgodnie z Ustawą z dn. 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U r. Nr 101 poz. 926, z późn. zm.), 14) informacje z Krajowego Rejestru Karnego (lub, w przewidzianych prawem przypadkach, oświadczenia) komendanta formy wypoczynku i instruktorów (wychowawców) o niekaralności za przestępstwa umyślne określone w art. 92a ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). W przypadku składania oświadczeń należy udokumentować zatrudnienie na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie; 2. programowa: 1) zatwierdzony program (plan pracy) obozu, kolonii zuchowej lub innej formy wypoczynku, 2) książka pracy (prowadzi ją każda jednostka realizująca własny program), 3) dzienniki zajęć wychowawcy; 3. medyczna: 1) karty kwalifikacyjne uczestników (z częścią dodatkową), 2) aktualne książeczki zdrowia kadry i personelu kuchennego, 3) dokumentacja sanitarna placówki, 4) rejestr udzielonych porad lekarskich i wydanych lekarstw, 5) rejestr wypadków; 4. finansowa zgodnie z Instrukcją finansową HALiZ, rozdział VII. Przypominam również o: 1. Bezwzględnym przestrzeganiu przez kadrę instruktorską zasad bezpieczeństwa zdrowia i życia wszystkich uczestników wypoczynku: dotyczy szczególnie kąpieli, poruszania się po drogach publicznych, korzystania ze środków lokomocji, ochrony przeciwpożarowej i innych niezbędnych do funkcjonowania. 2. Bezwzględnym przestrzeganiu Statutu ZHP przez kadrę instruktorską, ale także przez pracowników i inne osoby, nie będące członkami ZHP, których obowiązuje całkowity zakaz palenia tytoniu i spożywania napojów alkoholowych na terenie obozów i ośrodków prowadzonych przez ZHP. 3. Umieszczeniu w widocznym miejscu, wszystkich obowiązujących regulaminów oraz potwierdzeniu ich znajomości przez uczestników i kadrę własnoręcznymi podpisami. Każdy komendant placówki jest osobiście odpowiedzialny za bezpieczeństwo zdrowia i życia uczestników. 4. Zakazie prowadzenia przez organizatora wypoczynku jakichkolwiek punktów handlowych na terenie formy wypoczynku! Punkty takie mogą być prowadzone, za wiedzą i zgodą komendanta formy wypoczynku, przez zewnętrzny podmiot gospodarczy, który prowadzi tego rodzaju działalność gospodarczą legalnie oraz posiada wszystkie niezbędne pozwolenia, zezwolenia i koncesje.

10 5. W związku z przypadkami gubienia przez instruktorów dokumentu Zaświadczenie o ukończeniu kursu kierowników placówek letniego i zimowego wypoczynku proszę komendantów hufców o zwrócenie uwagi instruktorkom i instruktorom na fakt, iż zaświadczenie to jest dokumentem państwowym i nie jest wskazane wystawianie jego duplikatów. Od 1 marca 2010 r. za wystawienie duplikatu obowiązują następujące opłaty: pierwszy duplikat 20zł drugi duplikat - 50zł Instruktorka lub instruktor, którzy zagubili zaświadczenia są zobowiązani do wystąpienia do Komendy Chorągwi w formie pisemnej z prośbą o wystawienie duplikatu wraz z wyjaśnieniem, co stało się z oryginałem tego dokumentu. Komendant Gdańskiej Chorągwi ZHP hm. Hanna Piotrowska termin zadanie odpowiedzialny co najmniej 21 dni przed terminem rozpoczęcia do 31 lipca 2014 r., nie później niż 7 dni przed planowanym dniem rozpoczęcia wypoczynku do 5 czerwca 2014 r. wysłać formularz wypełniony w generatorze wniosków na stronie MEN oraz wersję papierową do kuratorium oświaty właściwego ze względu na siedzibę organizatora zatwierdzenie formy wypoczynku w Komendzie Chorągwi lub Komendzie Hufca dostarczyć do KCh - tryb zatwierdzania form wypoczynku w hufcu, - wyznaczyć osoby odpowiedzialne za zatwierdzanie programu i finansów komendant hufca, obozu/kolonii komendant hufca obozu/kolonii pełnomocnicy Komendanta Chorągwi ds. HAL 2014 w hufcach do 20 czerwca 2014 r. terminy dyżurów Komendy Hufca w czasie HAL komendant hufca na bieżąco, niezwłocznie po zatwierdzeniu, nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem danej formy wypoczynku do 5 września 2014 r. Wykaz zatwierdzonych biwaków, form wypoczynku w miejscu zamieszkania oraz wyjazdów, przedsięwzięć lub imprez jednodniowych organizowanych w okresie wakacji 2014 r. przesłać do Komendy Chorągwi sprawozdanie opisowe i statystyczne HAL komendant hufca komendant hufca

11 2. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania Na podstawie art. 92a ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496) zarządza się, co następuje: 1. Organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej są obowiązani do zapewnienia bezpiecznych warunków wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej. Organizatorzy wypoczynku są również obowiązani zatrudniać odpowiednio przygotowaną kadrę pedagogiczną. 2. Organizatorami wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (uchylony). 2. Liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy nie może przekraczać 20 osób, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, jeżeli przepisy w sprawie ogólnych warunków bezpieczeństwa i higieny nie stanowią inaczej. 3. W przypadku dzieci do 10 roku życia liczba uczestników pozostających pod opieką jednego wychowawcy nie może przekraczać 15 osób. 4. Liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy ulega zmniejszeniu, jeżeli uczestnikami są dzieci i młodzież niepełnosprawna wymagająca stałej opieki lub pomocy. Zmniejszenie liczby uczestników następuje w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. 4. Wysokość opłat wnoszonych przez uczestników ustala organizator wypoczynku. 5. Pierwszeństwo w korzystaniu z różnych form wypoczynku, finansowanych z budżetu państwa, mają dzieci: 1) będące sierotami, wychowankowie domów dziecka oraz innych placówek opiekuńczo-wychowawczych, a także rodzin zastępczych, 2) z rodzin wielodzietnych, żyjących w trudnych warunkach materialnych, 3) z zaburzeniami somatycznymi potwierdzonymi zaświadczeniem lekarskim i zamieszkujące w środowisku ekologicznie zagrożonym Organizator wypoczynku może zorganizować wypoczynek po przedstawieniu kuratorowi oświaty, właściwemu ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora, zgłoszenia wypoczynku, którego wzór określa załącznik nr 1 do rozporządzenia, zawierającego: 1) dane dotyczące organizatora wypoczynku, 2) informację na temat formy wypoczynku, czasu trwania wypoczynku i liczby uczestników wypoczynku, 3) dane dotyczące kwalifikacji pracowników pedagogicznych lub wolontariuszy i kierownika wypoczynku, 4) informację na temat programu pracy z dziećmi i młodzieżą, 5) informację na temat rodzaju zakwaterowania, miejsca wypoczynku i opieki medycznej podczas wypoczynku, 6) w przypadku obozów wędrownych informację na temat przebiegu trasy obozu wędrownego. 2. Do zgłoszenia wypoczynku, o którym mowa w ust. 1, organizator wypoczynku dołącza: 1) w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie hotelarskim lub innym obiekcie, w którym są świadczone usługi hotelarskie, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz. U. z 2006 r. Nr 22, poz. 169) - kopię wydanej właścicielowi, zarządcy lub użytkownikowi obiektu opinii właściwej miejscowo komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej lub

12 protokołu okresowej kontroli Państwowej Straży Pożarnej, o której mowa w 4 ust. 1 pkt 2 tego rozporządzenia, 2) w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie do wypoczynku: a) szkic poszczególnych pomieszczeń obiektu, z określeniem ich funkcji, zawierający szkic pomieszczenia do spania, stołówki i pomieszczeń do zajęć wychowawczo-rekreacyjnych, b) kopię wydanej właścicielowi, zarządcy lub użytkownikowi obiektu opinii właściwej miejscowo komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej lub protokołu okresowej kontroli Państwowej Straży Pożarnej, w zakresie spełnienia przez obiekt wymagań przeciwpożarowych, 3) w przypadku organizowania wypoczynku bez stałej infrastruktury komunalnej, w szczególności obozów pod namiotami: a) szkic sposobu zagospodarowania terenu przeznaczonego na obóz, zawierający szkic rozmieszczenia poszczególnych części obozu: mieszkalnej, żywieniowej, zespołu służby zdrowia, umywalni, ustępów, b) kopię wydanej właścicielowi, zarządcy lub użytkownikowi obiektu lub terenu opinii właściwej miejscowo komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej lub protokołu okresowej kontroli Państwowej Straży Pożarnej, w zakresie spełnienia przez obiekt lub teren wymagań przeciwpożarowych. 3. W przypadku organizowania wypoczynku poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz wypoczynku trwającego do 5 dni, organizowanego dla nie więcej niż 25 uczestników, organizator wypoczynku może zorganizować wypoczynek po przedstawieniu kuratorowi oświaty, właściwemu ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora, zgłoszenia wypoczynku, którego wzór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. 4. Organizator wypoczynku przedstawia kuratorowi oświaty zgłoszenie wypoczynku, o którym mowa w ust. 1 i 3, w wersji papierowej i elektronicznej, począwszy od dnia 1 marca i 1 października odpowiednio w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii letnich i ferii zimowych, nie później jednak niż na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku. 6a. 1. W przypadku stwierdzenia braków lub nieprawidłowości w zgłoszeniu wypoczynku, o którym mowa w 6 ust. 1 i 3, kurator oświaty niezwłocznie wzywa organizatora wypoczynku do ich uzupełnienia lub poprawienia w wyznaczonym terminie. 2. Zgłoszenie wypoczynku poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia. 6b. 1. Kurator oświaty, właściwy ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora wypoczynku, w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania zgłoszenia wypoczynku, o którym mowa w 6 ust. 1 i 3, wydaje organizatorowi wypoczynku zaświadczenie o zgłoszeniu wypoczynku. 2. Niezwłocznie po wydaniu zaświadczenia o zgłoszeniu wypoczynku, kurator oświaty, o którym mowa w ust. 1, przesyła kuratorowi oświaty, państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu i komendantowi powiatowemu (miejskiemu) Państwowej Straży Pożarnej, właściwym ze względu na miejsce lokalizacji wypoczynku, wersję elektroniczną zgłoszenia wypoczynku, o którym mowa w 6 ust. 1 i 3, wraz z załącznikami wymienionymi w 6 ust. 2, nie ujawniając: 1) w przypadku gdy organizatorem wypoczynku jest osoba fizyczna - numeru PESEL, 2) danych dotyczących kwalifikacji kierownika wypoczynku zawartych w części A.5 załącznika nr 1 do rozporządzenia, 3) danych zawartych w części A.6 załącznika nr 1 do rozporządzenia, 4) danych dotyczących kwalifikacji kierownika wypoczynku oraz danych dotyczących wychowawców, zawartych w części 4 załącznika nr 2 do rozporządzenia. 6c. 1. Niezwłocznie po wydaniu zaświadczenia o zgłoszeniu wypoczynku, kurator oświaty, o którym mowa w 6b ust. 1, podaje do publicznej wiadomości informację o wydanych zaświadczeniach o zgłoszeniu wypoczynku poprzez umieszczenie w publicznej bazie następujących danych: 1) w przypadku gdy organizatorem wypoczynku jest szkoła, placówka, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie-posiadająca osobowości prawnej - numeru zaświadczenia o zgłoszeniu wypoczynku, nazwy organizatora wypoczynku i jego danych teleadresowych (adres siedziby, numery telefonów i faksów, adresy poczty elektronicznej), liczby uczestników wypoczynku, terminu i miejsca lokalizacji wypoczynku (miejscowość, powiat i województwo), 2) w przypadku gdy organizatorem wypoczynku jest osoba fizyczna - numeru zaświadczenia o zgłoszeniu wypoczynku, liczby uczestników wypoczynku, terminu i miejsca lokalizacji

13 wypoczynku (miejscowość, powiat i województwo), z zastrzeżeniem ust Kurator oświaty ujawnia imię i nazwisko organizatora wypoczynku oraz jego dane teleadresowe (adres zamieszkania oraz adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zamieszkania, numery telefonów i faksów, adresy poczty elektronicznej) na pisemny wniosek zainteresowanych. 3. Dane zawarte w publicznej bazie danych, o której mowa w ust. 1, oraz zasobach informatycznych kuratorów oświaty i służb, o których mowa w 6b ust. 2, są usuwane corocznie w dniach 30 września i 31 marca odpowiednio w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii letnich i ferii zimowych. 6d. Organizator wypoczynku niezwłocznie informuje kuratora oświaty, właściwego ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora wypoczynku, o zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku, o którym mowa 6 ust. 1 i 3, lub załącznikami wymienionymi w 6 ust Organy prowadzące szkoły lub dyrektorzy szkół upoważnieni przez te organy mogą udostępniać na potrzeby placówek wypoczynku obiekty szkolne oraz urządzenia i tereny. 2. Zasady i warunki użytkowania obiektów szkolnych oraz urządzeń i terenów ustalane są w formie umowy pomiędzy ich dysponentem a organizatorem wypoczynku Obiekt albo teren, w którym ma być zorganizowany wypoczynek, musi spełniać wymogi dotyczące bezpieczeństwa, ochrony przeciwpożarowej, warunków higieniczno-sanitarnych oraz ochrony środowiska określonych przepisami o ochronie przeciwpożarowej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ochronie środowiska, a w przypadku organizacji wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - obiekt musi być ponadto dostosowany do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczestników wypoczynku. 2. Żywienie uczestników wypoczynku powinno odbywać się zgodnie z zasadami higieny oraz racjonalnego żywienia określonymi w odrębnych przepisach Organizator wypoczynku jest obowiązany zapewnić uczestnikom wypoczynku bezpieczne i higieniczne warunki w czasie wypoczynku. 2. Uczestnicy wypoczynku korzystają z wyznaczonych kąpielisk pod opieką wychowawcy i przynajmniej jednego ratownika z odpowiednimi kwalifikacjami. 3. Warunki korzystania z kąpieli, organizacji kąpielisk oraz organizowania wycieczek górskich i krajoznawczo-turystycznych określają odrębne przepisy. 4. W razie wypadków uczestników wypoczynku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące postępowania w razie wypadków w szkołach i placówkach publicznych. 5. Zasady organizowania opieki medycznej nad uczestnikami wypoczynku określają odrębne przepisy Uczestnicy wypoczynku, w celu wzięcia udziału w wypoczynku, składają organizatorowi wypoczynku karty kwalifikacyjne. 2. Wzór karty kwalifikacyjnej uczestnika wypoczynku określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Wypoczynkiem kieruje nauczyciel, czynny instruktor harcerski w stopniu co najmniej podharcmistrza lub inna osoba, posiadająca co najmniej trzyletni staż pracy opiekuńczo-wychowawczej lub dydaktycznowychowawczej, spełniająca warunki określone w 12 ust. 2. Przepis 12 ust. 3 stosuje się odpowiednio. 2. Nauczyciel, czynny instruktor harcerski lub inna osoba, o których mowa w ust. 1, muszą posiadać zaświadczenie o ukończeniu kursu dla kierowników wypoczynku obejmującego program stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia. 3. Obowiązek posiadania zaświadczenia, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy osób zajmujących stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach. 4. Do obowiązków kierownika wypoczynku należy w szczególności: 1) kierowanie wypoczynkiem zgodnie z obowiązującymi przepisami, 2) opracowywanie planu pracy oraz rozkładu dnia wypoczynku i kontrola ich realizacji, 3) ustalenie i przydzielenie szczegółowego zakresu czynności poszczególnym pracownikom, 4) kontrola wykonywania obowiązków przez pracowników, 5) zapewnienie uczestnikom wypoczynku właściwej opieki i warunków bezpieczeństwa od momentu przejęcia ich od rodziców (prawnych opiekunów) do czasu ponownego przekazania rodzicom (prawnym opiekunom),

14 6) zapewnienie odpowiednich warunków zdrowotnych i higieniczno-sanitarnych w miejscu wypoczynku zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie stanu sanitarnego pomieszczeń i otoczenia, 7) informowanie o zachowaniu dzieci i młodzieży oraz ich stanie zdrowia - na wniosek rodziców (prawnych opiekunów), 8) zapewnienie zróżnicowanej diety uczestnikom wypoczynku, 9) przechowywanie dostarczonych przez organizatora wypoczynku kopii dokumentów poświadczających kwalifikacje pracowników pedagogicznych lub wolontariuszy Wychowawcami w różnych formach wypoczynku mogą być: 1) nauczyciele, 2) studenci szkół wyższych kierunków i specjalności, których program obejmuje przygotowanie pedagogiczne, po odbyciu odpowiedniego przeszkolenia, 3) słuchacze kolegiów nauczycielskich i nauczycielskich kolegiów językowych, po odbyciu odpowiedniego przeszkolenia, 4) osoby posiadające zaświadczenia o ukończeniu kursu dla wychowawców kolonijnych, obejmującego program określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia, 5) instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej przewodnika, 6) przodownicy turystyki kwalifikowanej oraz instruktorzy Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, 7) trenerzy i instruktorzy sportowi. 2. Osoby wymienione w ust. 1 pkt 4-7 powinny spełniać następujące warunki: 1) mieć ukończone 18 lat życia, 2) posiadać co najmniej średnie wykształcenie, z zastrzeżeniem ust Warunek określony w ust. 2 pkt 2 nie dotyczy instruktorów harcerskich, o których mowa w ust. 1 pkt 5, pełniących funkcję wychowawcy w formach wypoczynku prowadzonych przez organizacje harcerskie. 4. Do obowiązków wychowawcy należy w szczególności: 1) zapoznanie się z kartami kwalifikacyjnymi uczestników wypoczynku, 2) prowadzenie dziennika zajęć, którego wzór stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia, 3) opracowywanie planów pracy wychowawczej grupy, 4) organizowanie zajęć zgodnie z rozkładem dnia, 5) sprawowanie opieki nad uczestnikami grupy w zakresie higieny, zdrowia, wyżywienia oraz innych czynności opiekuńczych, 6) zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom grupy, 7) prowadzenie innych zajęć zleconych przez kierownika wypoczynku. 12a. Organizatorzy wypoczynku są obowiązani przechowywać kopie dokumentów poświadczających kwalifikacje pracowników pedagogicznych i kierownika wypoczynku. 13. Kierownik lub przynajmniej jeden z wychowawców placówki wypoczynku organizowanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej powinien znać język obcy w stopniu umożliwiającym porozumienie się w kraju docelowym. 14. Kursy, o których mowa w 11 ust. 2 oraz w 12 ust. 1 pkt 4, mogą być organizowane przez kuratoria oświaty i placówki doskonalenia nauczycieli, a także osoby prawne i fizyczne za zgodą i pod nadzorem kuratora oświaty. 15. Nadzór nad wypoczynkiem sprawuje kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce lokalizacji wypoczynku W razie stwierdzenia prowadzenia wypoczynku niezgodnie z obowiązującymi przepisami, a w szczególności stwierdzenia warunków zagrażających zdrowiu lub bezpieczeństwu uczestników wypoczynku, organ sprawujący nadzór nad wypoczynkiem może zawiesić prowadzenie wypoczynku przez organizatora wypoczynku lub - w przypadku otrzymania wniosku odpowiedniego organu - zdecydować o zakończeniu prowadzenia wypoczynku przez organizatora wypoczynku. W tym przypadku organizator wypoczynku jest obowiązany przenieść uczestników do innego obiektu, spełniającego warunki wymagane odrębnymi przepisami, lub zapewnić uczestnikom niezwłoczny powrót do miejsca zamieszkania.

15 2. Organ sprawujący nadzór nad wypoczynkiem zawiadamia o zawieszeniu lub zakończeniu prowadzenia wypoczynku przez organizatora wypoczynku kuratora oświaty właściwego ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora wypoczynku. 17. (uchylony). 18. Traci moc rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 lipca 1993 r. w sprawie rodzajów, organizacji i zasad działania publicznych placówek wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej (Dz. U. Nr 67, poz. 323 i z 1994 r. Nr 101, poz. 494). 19. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 marca 1997 r. 3. ZAŚWIADCZENIA/OŚWIADCZENIA O NIEKARALNOŚCI Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty Dz. U. z 1991 Nr 95 poz. 425 z późn. zm. (wyjątek) Art. 92a. 1. W czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów mogą być organizowane kolonie, obozy i inne formy wypoczynku. 1a. W czasie wypoczynku dzieci i młodzieży zorganizowanego w formach, o których mowa w ust. 1, wychowawcą lub kierownikiem tej formy wypoczynku nie może być osoba karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124) albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu. 1b. W celu potwierdzenia warunku, o którym mowa w ust. 1a, kandydat na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku dzieci i młodzieży jest obowiązany przedstawić organizatorowi wypoczynku dzieci i młodzieży informację z Krajowego Rejestru Karnego. Kandydat na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku, który jednocześnie jest zatrudniony na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie, składa w formie pisemnej oświadczenie o niekaralności za przestępstwa, o których mowa w ust. 1a. 2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa, w drodze rozporządzenia, warunki, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasady jego organizowania i nadzorowania.

16 4. PODSTAWOWE FORMY WYPOCZYNKU HALiZ INSTRUKCJA ORGANIZACYJNA HALiZ W ramach HALiZ organizowane są: kolonie zuchowe, obozy stałe i wędrowne, zimowiska w kraju i za granicą oraz biwaki, półkolonie, a także inne formy pracy jednostek ZHP w ramach NALiZ. Jeżeli w niniejszej instrukcji mówi się o letnim i zimowym wypoczynku HALiZ, oznacza to równoważnie wymienione niżej formy, które podlegają zgłoszeniu kuratorowi oświaty właściwemu dla siedziby lub miejsca zamieszkania organizatora - zgodnie z wymogami Rozporządzenia MEN z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997 Nr 12, poz. 67) ze zmianami z dnia 9 grudnia 2009 r. (Dz. U Nr 218, poz. 1696), z wyjątkiem biwaków, o których mowa w pkt ppkt. b). Kolonia zuchowa Organizatorami kolonii mogą być: - gromada zuchowa - szczep, związek drużyn, hufiec, chorągiew - w tym przypadku organizatorzy winni zadbać o udział całych gromad lub większych zespołów (szóstek) z jednej gromady zuchowej. Kolonia zuchowa (od 6 dni) organizowana jest w obiektach stałych, spełniających wymogi określone przepisami. W wyjątkowych przypadkach zezwala się na organizowanie kolonii pod namiotami z zastrzeżeniem, że organizator zapewni uczestnikom właściwe warunki bytowe, w tym: - namioty z podłogami (zalecane namioty ocieplane podpinką), - odpowiedni sprzęt noclegowy, a w razie potrzeby dodatkowe koce dla uczestników, - półki i wieszaki na rzeczy osobiste, - odpowiednie zaplecze sanitarne, umożliwiające m.in. bezpieczne korzystanie z toalety nocą lub w razie niepogody. Obóz stały Organizatorami obozów stałych mogą być: - drużyna, krąg lub inna jednostka działająca na zasadach drużyny lub kręgu, - szczep, - związek drużyn, - hufiec, - chorągiew, - Główna Kwatera ZHP. Obozy stałe pod względem programowym mogą mieć charakter: - podsumowania śródrocznej pracy jednostki organizacyjnej, - kształceniowy (np. kursy instruktorskie, zastępowych, przybocznych), - specjalnościowy (np. żeglarskie, łącznościowe, szybowcowe, przyrodnicze, etnograficzne, wspinaczkowe, kursy językowe, na prawo jazdy, inne), - prozdrowotny, rehabilitacyjny, terapeutyczno-rewalidacyjny, resocjalizacyjny, - rekreacyjno-wypoczynkowy. Obóz stały (od 6 dni) organizowany jest pod namiotami lub w obiektach stałych, zlokalizowany: - w stałej bazie obozowej (stanicy obozowej, ośrodku), - w miejscu przystosowanym do obozowania. Organizatorzy obozów muszą zapewnić uczestnikom właściwe warunki bytowe, w tym: - namioty sprawne technicznie (w przypadku obozów pod namiotami),

17 - odpowiedni sprzęt noclegowy, a w razie potrzeby dodatkowe koce dla uczestników, - półki i wieszaki na rzeczy osobiste, - odpowiednie zaplecze sanitarne, umożliwiające m.in. bezpieczne korzystanie z toalety nocą lub w razie niepogody. Obóz wędrowny Obóz wędrowny (od 6 dni) organizowany dla harcerzy posiadających przygotowanie turystyczne i kondycyjne, a w przypadku obozów turystyki kwalifikowanej (np. żeglarskie, kajakowe, górskie, rejsy, spływy) także z przygotowaniem specjalistycznym, w tym z umiejętnościami posługiwania się sprzętem specjalistycznym. Wędrówka może odbywać się m.in. po trasach typowych, przygotowanych przez PTTK czy PTSM (znakowane szlaki turystyczne), z noclegami pod namiotami, w bazach i schroniskach turystycznych lub w innych przystosowanych do tego obiektach stałych. Członkiem kadry obozów wędrownych turystyki kwalifikowanej (kajakowe, górskie, itp.) musi być osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia specjalistyczne. Zgrupowanie obozów Organizatorami zgrupowań obozów mogą być: - szczep, - związek drużyn, - hufiec, - chorągiew, - Główna Kwatera ZHP. Jest formą obozu stałego jak w pkt skupiającą uczestników lub jednostki organizacyjne: - z jednego szczepu związku drużyn, hufca, - ze środowisk ZHP (drużyn, szczepów, hufców) lub spoza ZHP, zwanych podobozami. Podobozy działają według własnego zatwierdzonego programu, a ich zajęcia oraz praca kadry podlegają kontroli ze strony komendanta zgrupowania jako kierownika wypoczynku. Zgrupowanie przejmuje zadania organizacyjno-gospodarcze (np. transport, zaopatrzenie, żywienie, służba zdrowia, kąpielisko). Podobozy mogą mieć charakter samodzielnych obozów środowisk prowadzących dokumentację i rozliczenia finansowe, zgodnie z postanowieniami niniejszej instrukcji. Zloty i akcje Organizatorami zlotów i akcji mogą być: - hufiec, - chorągiew, - Główna Kwatera ZHP, - ruch programowo-metodyczny. W celu przygotowania i przeprowadzenia zlotów i akcji organizatorzy powołują komendę lub sztab jako jednostkę nadrzędną dla środowisk (jednostek ZHP) biorących w nich udział. Obozy zagraniczne Organizowane są w ramach współpracy ZHP z organizacjami skautowymi skupionymi w WAGGGS i WOSM, organizacjami harcerskimi za granicą bądź jako wyjazdy krajoznawczo-turystyczne organizowane przez jednostki ZHP. Obozy zagraniczne powinny być konsultowane w trakcie planowania, zatwierdzania i realizacji z właściwym dla organizującej obóz jednostki ZHP pełnomocnikiem komendanta chorągwi ds. zagranicznych lub instruktorem hufca ds. zagranicznych. Ogólne zasady organizowania przedsięwzięć zagranicznych, reprezentowania ZHP za granicą oraz udziału w zlotach i obozach międzynarodowych określone zostały w Zasadach współpracy zagranicznej ZHP. Strona zagraniczna może wymagać potwierdzenia przynależności danej jednostki do ZHP (jako organizacji członkowskiej WOSM/WAGGGS) przez komisarzy zagranicznych ZHP. Pomocy w jego uzyskaniu udziela pełnomocnik komendanta chorągwi ds. zagranicznych.

18 Formy wypoczynku NALiZ Nieobozowa Akcja to rodzaj harcerskiej formy wypoczynku (od 5 dni), zorganizowanej dla członków ZHP oraz dzieci nienależących do ZHP. Nieobozową Akcję prowadzi zgodnie z przyjętym planem pracy pełnoletnia i doświadczona kadra instruktorska spełniająca wymogi ww. Rozporządzenia MEN. Zimowisko w miejscu zamieszkania/ półkolonia to forma, której kadra organizuje codzienne zajęcia, bez noclegów, zlokalizowana w obiekcie stałym, umożliwiającym przygotowanie i spożycie co najmniej jednego gorącego posiłku oraz prowadzenie zajęć świetlicowych i sportowych. Imprezy NALiZ to pojedyncze imprezy sportowe, kulturalne, turystyczne, organizowane w miejscu zamieszkania, przez hufiec, szczep, związek drużyn lub drużynę, w czasie ferii zimowych i letnich dla zuchów, harcerzy i dzieci nie należących do ZHP. Uczestnicy imprez muszą mieć zapewniony nadzór pełnoletniego opiekuna. Biwak Jest jedną z form działalności podstawowych jednostek ZHP, trwającą do 5 dni, organizowaną: a) w okresie ferii letnich i zimowych oraz zimowej i wiosennej przerwy świątecznej - jako forma HALiZ, zgodnie z ww. Rozporządzeniem MEN, b) w innym czasie - w zakresie krajoznawstwa i turystyki - musi być zatwierdzony w macierzystym hufcu, który prowadzi rejestr biwaków. (Karta biwaku stanowi załącznik nr 1 do niniejszej instrukcji). Zimowisko Organizatorami zimowisk mogą być: - drużyna, krąg lub inna jednostka działająca na zasadach drużyny lub kręgu, - szczep, - związek drużyn, - hufiec, - chorągiew, - Główna Kwatera ZHP. Zimowiska pod względem programowym mogą mieć charakter: - kontynuacji śródrocznej pracy jednostki organizacyjnej, - kształceniowy (np. kursy instruktorskie, zastępowych, przybocznych), - specjalnościowy (np. żeglarskie, łącznościowe, szybowcowe, przyrodnicze, etnograficzne, kursy językowe, na prawo jazdy, inne), - prozdrowotny, rehabilitacyjny, terapeutyczno-rewalidacyjny, resocjalizacyjny, Zimowisko (od 6 dni) należy lokalizować w obiekcie stałym, spełniającym wymogi określone przepisami, zapewniającym warunki do realizacji programu, tereny sportowo-turystyczne, miejsce do zajęć kulturalnych. Wypoczynek letni i zimowy dla dzieci i młodzieży niezrzeszonej w ZHP Są to obozy i kolonie dla dzieci i młodzieży spoza ZHP, organizowane przez harcerskie komendy w ramach działalności statutowej (zgodnie z 4 ust. 1 pkt 24) Statutu ZHP), zgodnie z przepisami obowiązującymi w ZHP. Ww. formy organizowane są na następujących warunkach: 1) Organizatorami mogą być harcerskie komendy, po wcześniejszym zapewnieniu udziału w wypoczynku członkom ZHP, zaspokojeniu potrzeb kadrowych, bazowych i sprzętowych, nadzorowanych jednostek organizacyjnych lub terytorialnych. 2) Zaleca się organizowanie ich jako odrębnych obozów i kolonii. 3) Mogą być prowadzone z wykorzystaniem harcerskich metod i form pracy oraz dorobku programowego, bez używania mundurów ZHP. hm. Marek Boraczyński Z-ca Komendanta Chorągwi Gdańskiej ZHP

19 5. DOKUMENTACJA OBOWIĄZUJĄCA W CZASIE TRWANIA FORM WYPOCZYNKU HALiZ Każda forma wypoczynku HALiZ posiada i prowadzi następującą dokumentację: I. organizacyjną: 1) zaświadczenie kuratora oświaty o zgłoszeniu wypoczynku, 2) raport przedobozowy zatwierdzony przez KCh lub KH, 3) umowę (porozumienie) na korzystanie z obiektu/terenu, 4) polisę ubezpieczeniową NNW uczestników i kadry (zawartą na dojazd, pobyt i powrót), ew. inne polisy ubezpieczeniowe (np. OC wychowawców nie będących instruktorami ZHP), 5) wykaz uczestników (w książce pracy formy wypoczynku), 6) pisemne potwierdzenie przez uczestników i kadrę znajomości obowiązujących regulaminów (np. w książce pracy obozu lub podobozów), 7) umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy wolontariacie, oddelegowania pracownicze oraz zakresy obowiązków kadry z potwierdzeniem ich przyjęcia, 8) deklaracje w sprawie bezpieczeństwa, życia i zdrowia dziecka podpisane przez kadrę i personel, 9) kopie dokumentów potwierdzających kwalifikacje kadry i wolontariuszy, w tym kadry specjalistycznej, 10) książkę pracy wraz z rozkazami komendanta formy wypoczynku, 11) zobowiązania o odpowiedzialności materialnej kadry, której powierzono majątek, finanse, 12) aktualną książeczkę ratownika, gdy organizowane będą kąpiele wodne, 13) w przypadku uczestników wypoczynku nie będących członkami ZHP zgodę na przetwarzanie danych osobowych zawartych w części II Karty kwalifikacyjnej uczestnika wypoczynku dla potrzeb niezbędnych do przygotowania, realizacji i rozliczenia wypoczynku (zgodnie z Ustawą z dn. 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U r. Nr 101 poz. 926, z późn. zm.), 14) informacje z Krajowego Rejestru Karnego (lub, w przewidzianych prawem przypadkach, oświadczenia) komendanta formy wypoczynku i instruktorów (wychowawców) o niekaralności za przestępstwa umyślne określone w art. 92a ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). W przypadku składania oświadczeń należy udokumentować zatrudnienie na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie; II. programową: 1) zatwierdzony program (plan pracy) formy wypoczynku (obozu/podobozu) 2) książkę pracy formy wypoczynku (obozu/podobozu), którą prowadzi każda forma wypoczynku realizująca własny program, 3) dzienniki zajęć wychowawców (zgodnie ze wzorem stanowiącym zał. nr 6 do Rozporządzenia MEN); III. medyczną: 1) karty kwalifikacyjne uczestników (z częścią dodatkową stanowiącą załącznik nr 5 do Instrukcji organizacyjnej HALiZ), 2) aktualne książeczki zdrowia kadry i personelu kuchennego, 3) dokumentację sanitarną placówki,

20 4) rejestr udzielonych porad lekarskich i wydanych lekarstw, 5) rejestr wypadków; IV. finansową zgodnie z Instrukcją finansową Harcerskiej Akcji Letniej i Zimowej, Rozdział VII; V. sanitarną - instrukcje uwzględniające specyfikę prowadzonej działalności w określonych warunkach technicznych (kuchnia): 1) dokumentacja sanitarna obozu według zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej, 2) instrukcja higieny osobistej pracowników i higieny na stanowisku pracy, 3) instrukcja higienicznego korzystania z WC dla pracowników kuchni w bazie obozowej, 4) instrukcja utrzymania porządku, czystości i higieny w kuchni oraz jej otoczeniu, 5) instrukcja mycia okapu nad stanowiskiem smażenia, 6) instrukcja mycia i dezynfekcji rąk, 7) instrukcja przyjęcia towaru oraz sposobu magazynowania, 8) instrukcja wydawania dań, napojów oraz zwrotu naczyń stołowych do zmywalni. hm. Marek Boraczyński Z-ca Komendanta Chorągwi Gdańskiej ZHP 6. OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH UCZESTNIKÓW, KADRY I PERSONELU HALiZ 1. Dane osobowe podlegające ochronie prawnej to dane, które w sposób nie budzący wątpliwości wskazują (opisują) konkretną osobę. Zaliczany do nich następujące informacje: Imiona i nazwisko, PESEL, NIP, Data urodzenia, Miejsce urodzenia, Imiona rodziców, Obywatelstwo, Adres zamieszkania (korespondencyjny), Nr rachunku bankowego, Stan cywilny, Nr i seria dokumentu tożsamości, Imiona i nazwiska dzieci, Daty i miejsca urodzenia dzieci, Dane członków rodziny zgłaszanych do ubezpieczenia zdrowotnego (imię i nazwisko, stopień pokrewieństwa, data urodzenia, PESEL, NIP, Seria i nr dowodu osobistego, informacja o posiadaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności i informacja o samym stopniu niepełnosprawności, adres zameldowania członka rodziny), Imię i nazwisko osoby, którą należy powiadomić w razie wypadku, Dane medyczne. Wszelkie dokumenty, które mogą zawierać powyższe dane czyli - karty kwalifikacyjne uczestników wypoczynku, książka pracy obozu (podobozów), dzienniki wychowawców, umowy zlecenia, umowy o pracę, umowy wolontariackie, oświadczenia osób które zatrudniamy podczas formy wypoczynku, deklaracje itd. itp. są dokumentami podlegającymi ochronie i wymagają właściwego traktowania. Dostęp do tych danych powinien być ograniczony tylko dla osób uprawnionych ze wskazaniem:

21 Komendant (kierownik wypoczynku) posiada pełen dostęp do danych i jest jednocześnie odpowiedzialny za prawidłowe przechowywanie oraz udostępnianie tych danych, Osoba sprawująca opiekę medyczną posiada uprawnienia otrzymane od komendanta (kierownika placówki) do wglądu do danych osobowych potrzebnych w zakresie sprawowania opieki medycznej, Instruktor (wychowawca) posiada dostęp do danych tylko tych osób (uczestników), nad którymi sprawuje bezpośrednią opiekę. Dane osobowe podlegające ochronie (dokumenty, które je zawierają) powinny być przechowywane w sposób uniemożliwiający dostęp do nich przez osoby nieuprawnione (w warunkach obozowych może to być np. pomieszczenie lub domek zamykane, do którego dostęp mamy za wiedzą i zgodą komendanta formy wypoczynku, sejf, skrzynia zamykana na klucz lub kłódkę, bagażnik samochodu lub każde inne miejsce oraz sposób zapewniający brak dostępu do tych danych osobom nieuprawnionym). Każdy członek kadry formy wypoczynku, który będzie miał styczność z danymi osobowymi podlegającymi ochronie powinien przejść krótki instruktaż związany z przetwarzaniem danych osobowych oraz złożyć kierownikowi wypoczynku oświadczenie potwierdzające odbycie przeszkolenia i zawierające zobowiązany do ochrony danych osobowych, do których ma dostęp podczas formy wypoczynku. Materiały związane z ochroną danych osobowych podczas HALiZ zostaną opublikowane na stronie internetowej Chorągwi w dziale Dokumenty HAL i HAZ. phm. Piotr Kubiszyn Chorągwiany Administrator systemu Ewidencja ZHP 7. PROGRAM 7.1. Obóz/kolonia zuchowa najciekawsza zbiórka w roku harcerskim! Niektórzy opowiadają o surowym życiu w obozie. Są to zwykłe żółtodzioby stary puszczanin nie ma surowego życia, umie chodzić koło siebie i urządzić się wygodnie dzięki setkom małych sposobików( )Stary skaut ma głowę pełną pomysłów, to znaczy że zawsze znajdzie sposób wygrzebania się z trudności albo niewygody. Lord Baden Powell of Gilwell Skauting dla chłopców Zbliżają się wakacje okazja do zorganizowania niezapomnianej zbiórki, nieograniczonej czasem i murami harcówki. Zbiórki, która pozwoli zdobyć i rozwinąć umiejętności cechujące prawdziwego skauta/harcerza. Obóz/kolonia zuchowa to kontynuacja i zarazem podsumowanie całorocznej pracy drużyny/gromady. Dla ciebie to egzamin z umiejętności organizatorsko-wychowawczych a dla twoich podopiecznych próba harcerskiej/zuchowej dojrzałości. W wielu środowiskach sytuacja materialna lub kadrowa uniemożliwia zorganizowanie wyjazdowego obozu - jednak nie rezygnujcie! Zachęcamy Was do organizowania Nieobozowej Akcji Letniej. Podsumowanie całorocznej pracy gromady i drużyny może odbyć się także w formie biwaku lub cyklu spotkań, które możecie zakończyć nocowaniem w Waszej szkole (wbrew pozorom spędzenie nocy w harcówce lub na terenie szkoły może być ekscytujące, a jednocześnie nie nadwyręży kieszeni rodziców) lub w obozowisku w pobliżu miejscowości Waszego zamieszkania. Zachęcamy Was do planowania i organizowania ciekawych harcerskich przygód! hm. Anna Deptuła Z-ca Komendanta Chorągwi Gdańskiej ZHP

22 7.2. Program obozu Program obozu jest jednym z dokumentów niezbędnych do zatwierdzenia obozu, ale przede wszystkim jest planem działania, od którego zależy czego uczestnicy nauczą się w czasie obozu, co zobaczą, co przeżyją, z czym wrócą do domu i co będą opowiadać swoim kolegom. Część pierwsza: 1. Organizator wypoczynku, rodzaj wypoczynku (obóz stały, wędrowny, kolonia zuchowa, NAL). 2. Miejsce obozowania z uwzględnieniem charakterystyki terenu, krajobrazu, możliwości dojazdu, np. mapka. 3. Termin. 4. Charakterystyka uczestników i kadry instruktorskiej (zakresy obowiązków kadry pedagogicznej). 5.Charakter, organizacja obozu, kolonii (podział na jednostki). 6.Bibliografia niezbędna do poprowadzenia zajęć. 7.Obrzędowość. 8.Pionierka i zdobnictwo obozowe. Część druga: 1.Cele i zamierzenia wychowawcze i organizacyjne - wynikające z potrzeb organizatorów, uczestników, rodziców... - dostosowane do możliwości organizatorów i uczestników (realne). 2.Obowiązujące regulaminy, w tym regulamin uczestnika Część trzecia: TABELA TERMINARZ zawierający następujące informacje: - dzień i data, podział na pory dnia (rano, po południu, wieczorem) tematyka i forma realizacji zajęć, stopnie i sprawności, odpowiedzialny za zajęcia, uwagi, inne wg potrzeb hm. Hanna Piotrowska Komendant Chorągwi Gdańskiej ZHP 7.3. Kolonia zuchowa Jak pomóc zuchowi opanować wybuch złości? Podczas kolonii zuchowej dziecko jest pod naszą opieką 24 godziny na dobę, dlatego bardzo często zachowania, których nie byliśmy w stanie dostrzec w czasie śródrocznej pracy wychodzą na jaw w warunkach kolonijnych. Poniżej przedstawiam kilka skutecznych (sprawdzonych przeze mnie wielokrotnie w praktyce) sposobów na to, jak pomóc zuchowi poradzić sobie z wybuchem złości. 1. Nie gaś złości dziecka na siłę, pozwól mu rozładować negatywne emocje. Oczywiście, taki sposób, aby nie przeszkadzało innym dzieciom. 2. Znajdź spokojne miejsce, w którym rozzłoszczony zuch będzie mógł odzyskać równowagę. 3. Absolutnie nie komentuj publicznie wybuchu złości swojego podopiecznego. 4. Nie wypytuj dziecka o przyczyny jego zachowania podczas ataku złości nie uzyskasz odpowiedzi, a tylko spowodujesz skupienie dziecka na przeżywanych negatywnych emocjach. 5. Postaraj się skierować uwagę dziecka na inne tory. 6. W żadnym wypadku nie spuszczaj rozzłoszczonego dziecka z oczu. Pamiętaj, że maluch targany silnymi negatywnymi emocjami nie myśli racjonalnie. 7. W momencie, w którym widzisz, że złość i agresja dziecka powoli zmierza ku wyciszeniu nie zmuszaj go do innej aktywności jeśli nie ma na to ochoty. 8. Pozwól dziecku na dojście do równowagi we własnym tempie.

23 9. Bacznie obserwuj zachowanie zucha tuż po wybuchu złości często zdarza się tak, że dziecko krótko po swoim złym zachowaniu ma bardzo złe samopoczucie, ma poczucie winy, nie zachowuje się racjonalnie, dlatego może być mu ciężko z tym co zaszło. 10. Jeśli widzisz, że dziecko tego potrzebuje porozmawiaj z nim na temat tego co wywołało w nim złość. Natomiast jeśli zauważysz, że nie chce rozmawiać, mówiąc wprost odpuść mu, ale pamiętaj, że należy wrócić do tematu, spróbować znaleźć przyczynę, aby spróbować ją wyeliminować w przyszłości. NAJWAŻNIEJSZE! Nie bierz do siebie, tego co się stało, spróbuj się zdystansować, do całej sytuacji jeśli wiesz, że wybuch złości Twojego podopiecznego nie był Twoja winą. PRAKTYCZNE PORADY DLA ZUCHMISTRZÓW phm. Krystyna Maja Król Referat Zuchowy Chorągwi Gdańskiej ZHP O CZYM WARTO PAMIĘTAĆ PRZED KOLONIĄ ZUCHOWĄ? Drodzy Zuchmistrzowie, mamy nadzieję, że Wasze kolonie dopinacie już na ostatni guzik. Kolonia Zuchowa jest najważniejszym elementem w rocznej pracy gromady. To pewne! Co zrobić, by ten wspólnie spędzony czas był najlepszą wakacyjną przygodą naszych podopiecznych, a jednocześnie pozwalały nam spokojnie spać? 1. Spotkanie z rodzicami. Oto kilka rad, które mogą się przydać To ważny dzień. Na spotkaniu zapewne pojawi się kilka nowych rodziców, którzy chcą wysłać swoją pociechę na nasza kolonię. Tacy rodzice zadają najwięcej pytań i mają największe obawy. Musimy być przygotowani na wszystkie plus jedno pytanie. Dobrym pomysłem może okazać się prezentacja multimedialna (podzielona na sekcje: informacje ogólne, kadra, program, odwiedziny, itd.) oraz broszurki dla rodziców, w których zawrzemy najważniejsze informacje: godzina oraz miejsce wyjazdu i powrotu, dzień odwiedzin (godziny, regulamin), telefony do kadry oraz słowniczek pojęć zuchowych. 2. Słowniczek pojęć zuchowych. Czasami rodzice (oraz zuchy jadące po raz pierwszy na kolonię) mogą czuć się zagubieni w kolonijnej terminologii. Zaopatrzmy ich w słowniczek pojęć zuchowych, w którym zawrzemy najważniejsze pojęcia obowiązujące na kolonii. Pląs - zabawa polegająca na wykonywaniu różnych ruchów do piosenki. Dycha - namiot wojskowy, 10 osobowy, w którym śpią przeważnie członkowie jednej szóstki. N-S (enes ) duży namiot wojskowy z charakterystycznymi okrągłymi oknami. Kanadyjka składane łóżko polowe, wykonane z drewna i brezentu. Krąg rady jest to obrzędowy element każdej zbiórki. Wykorzystuje się go także na obozie, przeważnie na zakończenie dnia. Zebrani siadają w kręgu, komendant kolonii rozpoczyna obrady kręgu rady o wypowiedzenia kilku słów na podsumowanie dnia, przekazuję buławkę (przedmiot charakterystyczny dla danej zbiorowości lub związany z fabuła dnia, który dobiega końca) i tym samym zachęca wszystkich uczestników spotkania do wypowiedzenia kilku słów. Jak głosi tradycyjne zuchowe powiedzenie Wszystkie spory, wszystkie zwady załatwiamy w kręgu rady jest to moment, w którym zuchy mogą opowiedzieć o swoich negatywnych emocjach i dzięki temu można wspólnie znaleźć rozwiązanie dręczących je problemów lub też dzieci mogą podzielić się z resztą tym, co im się podobało danego dnia, czy też wnieść swoje sugestie do planu lub sposobu prowadzenia zajęć itp. Bardzo istotna forma ze względu na budowanie postaw demokratycznych wśród zuchów.

24 Iskierka przyjaźni zwyczaj harcerski stosowany w kręgu. Drużynowy puszcza iskierkę, polegającą na uściśnięciu dłoni osoby stojącej obok. W ten sposób iskierka zatacza całe koło. Przekazywanie iskierki jest momentem obrzędowym, odbywa się w ciszy i skupieniu. Kadra - to grupa instruktorów odpowiadająca za zuchy podczas kolonii. Toi Toi popularny rodzaj przenośnych toalet. świeczkowisko/świecowisko/kominek forma podobna do ogniska, ale odbywająca się przy świeczkach. Oboźny osoba pilnująca porządku i dyscypliny na obozie. Podobóz autonomiczna terytorialnie i programowo jednostka wchodząca w skład zgrupowania obozów. Szóstka grupa kilku zuchów, wykonująca razem zadania podczas zbiórek, na czele której stoi szóstkowy. Majsterka Majsterka zuchowa ma formę zajęć plastyczno-technicznych. Wyróżnia się od zwykłych zajęć tym, że ma ona swój cel i fabułę. 3. Podział obowiązków. Pamiętajcie, nikt nie może być odpowiedzialny za wszystko. To tak jakby każdy był odpowiedzialny za nic. Prostym i jednocześnie bardzo efektywnym narzędziem jest podział obowiązków. Ważne, aby podział obowiązków był dopasowany do funkcji, którą dana osoba będzie pełnić na kolonii, a także był przejrzysty i zrozumiały dla wszystkich. Jeżeli macie dużo kadry warto zrobić osobnego z-cę ds. programu, a osobnego ds. organizacji. Do tego kwatermistrz, oboźny i oczywiście komendant. Niezawodni są też opiekunowie szóstek, którymi często może być młodsza kadra. Przykładowy podział obowiązków: KOMENDANT -> przedkolonijne spotkanie z rodzicami główny dowodzący -> przyjmowanie wizytacji (kuratorium, chorągiew, inne) -> współpraca ze środowiskiem obozowania -> podsumowanie kolonii + ocena pracy kadry Z-CA DS. PROGRAMU -> przygotowanie ramówki -> nadzór nad przygotowaniem programu ->prowadzenie spotkań programowych ->nadzór nad imprezami wspólnymi (podobozów) ->prowadzenie dokumentacji programowej kolonii ->nadzór nad realizacja programu ->prowadzenie współzawodnictwa szóstek OBOŹNY -> kontakt z bazą -> zagospodarowanie miejsca obozowania ->podział obowiązków między opiekunów szóstek -> prowadzenie zbiórek, apeli -> dopilnowanie regulaminowego umundurowania -> wyznaczanie służby (kuchennej/wartowniczej) ->pilnowanie ramowego planu dnia KWATERMISTRZ -> nadzór nad finansami kolonii -> kontakt z bazą w sprawach sprzętowych -> nadzór nad zapotrzebowaniem kolonijnym -> zabezpieczenie programu podczas podróży -> rozliczenie kolonii Z-CA DS. ORGANIZACJI -> przygotowanie kart oraz ulotek kolonijnych -> przygotowanie dzienniczków wychowawców -> przygotowanie regulaminów oraz zapoznanie z nimi uczestników -> prowadzenie dokumentacji kolonii ->przyjmowanie wizytacji ->informacje dla rodziców (przed wyjazdem) -> spisanie i przechowywanie (w bezpiecznym miejscu!) kart uczestników OPIEKUN SZÓSTKI ->utrzymywanie szóstki oraz miejsca jej obozowania w czystości -> chodzenie z zuchami na mycie, posiłki, miejsca zajęć OPIEKUN WYCHOWAWCA -> opieka nad dziećmi 24 h na dobę/7 dni w tygodniu -> podawanie leków -> wypełnianie dzienniczka wychowawcy pwd. Martyna Radomska Namiestniczka Zuchowa Hufca ZHP Sopot Referat Zuchowy Chorągwi Gdańskiej ZHP

25 Jak formułować pisemną opinię o zuchu? Dobrze widziane przez rodziców naszych podopiecznych jest przekazanie im po kolonii zuchowej pisemnej opinii o ich dziecku. Jednakże, aby taką opinią nie zrobić więcej krzywdy niż pożytku, warto dobrze przemyśleć co i w jaki sposób chcemy napisać, no i spróbować zastosować poniższe porady. 1. Unikamy kolokwialnych sformułowań opinię piszemy, w miarę własnych możliwości językiem literackim. 2. Piszemy konkrety opisujemy sytuacje, które miały miejsce w czasie, którego opinia dotyczy. 3. Formułując opinie odnosimy się tylko i wyłącznie do zachowań, które miały miejsce nie wydajemy sądów na temat dziecka, nie interpretujemy ich przekazujemy FAKTY. 4. Nigdy nie oceniamy dziecka opisujemy jedynie jego zachowanie. 5. Sytuacje, które przywołujemy w opinii muszą być opisane szczegółowo. 6. Stosujemy metodę naprzemienną 7. Starajmy się podzielić opinię na kategorie np. Samoobsługa * Kontakty z rówieśnikami * Stosunek do kadry * Aktywność na zajęciach. Dzięki temu łatwiej będzie nam uporządkować wypowiedź. 8. Podejmując się pisania opinii o dziecku najpierw musimy sami jasno postawić cel, który chcemy osiągnąć, a także przemyśleć konsekwencje, które może wywołać nieumiejętnie sporządzona opinia. 9. Prawidłowo, czyli rzetelnie, kompletnie i czytelnie, sporządzona opinia, może spowodować zwrócenie uwagi rodziców lub opiekunów naszego zucha na te aspekty jego zachowania, których w warunkach domowych rodzic/opiekun nie jest w stanie dostrzec. 10. Tekst opinii sporządzonej przez drużynowego przeznaczony jest dla rodziców lub opiekunów prawnych zucha, są tam zawarte informacje, które według polskiego prawa są danymi osobowymi wrażliwymi, podlegającymi ochronie. PRAKTYCZNE PORADY DLA ZUCHMISTRZÓW phm. Krystyna Maja Król, Referat Zuchowy Chorągwi Gdańskiej ZHP 7.4. Obóz starszoharcerski MAŁY PORADNIK PROGRAMOWY Obóz to możliwość sprawdzenia i podsumowania całorocznej pracy drużyny i zastępów. Pełniąc na obozie różne funkcje, wykonując inne niż w ciągu roku zadania, harcerze starsi zdobywają nowe doświadczenia i przygotowują się do podejmowania odpowiedzialności za drużynę i jej rozwój. Przeciętna zbiórka drużyny trwa do 2 godzin, zbiórek w roku mamy około 40, zatem na zbiórkach harcerze starsi spędzają w przybliżeniu 80 godzin. Dla porównania czternastodniowy obóz to aż 336 godzin wspólnej pracy. Choćby dlatego rola obozu jest tak ważna w pracy drużyny. Znając realia naszych hufców, gdzie przeważnie jeździmy na zgrupowania obozów, gdzie program dla harcerzy i harcerzy starszych, a czasem i wędrowników z całego hufca realizowany jest w jednym podobozie, chcę zaproponować Wam, droga Kadro Starszoharcerska, pewne rozwiązanie podobóz metodyczny. CO TO TAKIEGO, TEN PODOBÓZ METODYCZNY? Podobóz metodyczny to specyficzny rodzaj podobozu, gdzie zlokalizowani są tylko harcerze starsi. Rozwiązanie takie jest bardzo dobre w sytuacji gdy w środowisku nie działają drużyny starszoharcerskie, a chcemy aby zaczęły działać. Kadrą takiego podobozu mogą być drużynowi i instruktorzy, którzy wiedzą jak pracować z harcerzami starszymi. PROGRAM Mówi się, iż obóz jest zwieńczeniem całorocznej pracy drużyny. To prawda, jeśli jego program wynika z rocznego programu pracy drużyny. Wtedy harcerze mogą poczuć, iż to, co robili w trakcie roku, przydało się im na obozie. Jeśli jednak obóz organizowany jest przez kilka środowisk jest już trudniej. Tu proponuję

26 zorganizować wczesną wiosną spotkanie Kadry Starszoharcerskiej i pomyśleć nad tematyką obozu. Najlepiej sprawdza się wtedy burza mózgów. Uczestnicy dyskusji rzucają pomysły, które natychmiast zostają zapisane na dużym arkuszu. Zapisujcie wszystko, co Wam przyjdzie do głowy czasem z nieprawdopodobnych pomysłów powstają fantastyczne imprezy. Gdy inwencja twórcza już się wyczerpie, przeanalizujcie i omówcie to, co wypisaliście, wykreślając pomysły, których rzeczywiście nie da się zrealizować. W programie obozu starszoharcerskiego powinny znaleźć się projekty. Będą to niewielkie i krótkoterminowe akcje, których chęć realizacji harcerze zgłoszą przed obozem, a nawet już w trakcie jego trwania. Dobrze przygotowane i przeprowadzone projekty dają szansę wykazania się harcerzom tym, co ich pasjonuje. Fabuła, a może nie...? Harcerze, jadąc na obóz, muszą wiedzieć, czego się po nim spodziewać. Dlatego powinni twórczo uczestniczyć w projektowaniu i realizacji obozowej fabuły. W przypadku obozu starszoharcerskiego fabuła może wydawać się niepotrzebna i trudna do wprowadzenia w życie. Nic bardziej mylnego! Zainteresowani fabułą harcerze starsi z pewnością odciążą kadrę w wymyślaniu obrzędowości, projektowaniu wystroju obozu czy przygotowaniu obozowych imprez. Jednak nie ma sensu planowanie fabuły, jeśli z całości programu wynika, że nie będzie na nią czasu (np. na obozie specjalnościowym). Plan B Zdarza się, że przez prawie cały obóz pada deszcz. Wówczas przychodzi czas na tzw. obozowy program B. Jest to zestaw zajęć i zadań, które można przeprowadzić na miejscu, nie ruszając się z namiotów. Najlepiej podzielić go na zajęcia poranne, popołudniowe i wieczorne, jednak bez rozpiski na poszczególne daty. Gdy zajdzie potrzeba, wybierasz zadanie odpowiadające porze dnia i nikt już nie powie, że w czasie deszczu jest nudno. Warto też zrobić dodatkową listę krótkich zajęć harców, wyjść i innych pomysłów, które potem mogą uratować niejedną sytuację. W chwili, gdy zaplanowana impreza kończy się nieoczekiwanie np. 45 min. wcześniej, powstaje dziura programowa. Wtedy można zajrzeć do listy dodatkowych zajęć i sprawa załatwiona półgodzinny harc ratuje obozowiczów przed nudą. Jeśli masz jakikolwiek problem lub chcesz się czymś pochwalić pisz: harcerzestarsi@gdanska.zhp.pl Opracowane przez phm. Łukasz Kochowski na podstawie: J. Czarkowski, M. Grodzki, M. Maryl Obóz starszoharcerski Poradnik drużynowego drużyny starszoharcerskiej Materiał pochodzi ze strony Wędrownicy w czasie HAL Z wędrownikami w czasie HAL problem jest taki, iż przeważnie stanowią oni kadrę podstawową, bądź pomocniczą na naszych drużynowych, szczepowych bądź hufcowych obozach. Przeważnie nie starcza już czasu, by wędrownicy mogli zorganizować sobie jeszcze osobny obóz, czasem jest ich też zbyt mało, by jechać gdzieś, jako drużyna. Poza tym istnieją jeszcze dwa bardzo ważne problemy związane z HAL wśród wędrowników: 1) Żeby wędrownik gdzieś pojechał, musi czuć celowość, wizję i fajność obozu. Musi chcieć. 2) Ma duże wymagania względem programu -> każde zajęcia muszą być naprawdę dobrze przygotowane; nie ma mowy o niedomówieniach, niedociągnięciach, które można zatuszować improwizacją, bo to pierwszy krok do odejścia takiego wędrownika z harcerstwa. Jednym z rozwiązań w takich sytuacjach jest wyjazd na Wędrowniczą Watrę nie zabiera ona aż tyle czasu, jak osobny obóz, nie wymaga też wszystkich przygotowań logistycznych i uprawnień (poza zorganizowaniem sobie wyżywienia w trakcie wędrówek i dotarcia na miejsce startu). Jest to optymalne rozwiązanie, tym bardziej, że na samym Zlocie roi się od rówieśników naszych wędrowników, od których można czerpać inspiracje, wymieniać z nimi doświadczenia, numery telefonów, być może nawiązać w przyszłości jakąś współpracę. Sami organizatorzy zaś zapewniają moc atrakcji, których sami sobie byśmy nie byli w stanie zaaranżować np. nocne koncerty. Inne możliwości, które możemy wykorzystać, by zapewnić atrakcyjny czas dla

27 naszych wędrowników w czasie HAL to np.: obozy wędrowne innych drużyn, rejsy organizowane przez Zespół Pilota, Rajd Grunwaldzki. Niemniej jeśli w naszym środowisku istnieje choćby zalążek drużyny wędrowniczej (choćby patrol zadaniowy, zastęp), warto wówczas postarać się o organizację pełnowymiarowego obozu stricte wędrowniczego lub stacjonarnego (pamiętajmy, że możemy zaangażować wszystkich wędrowników w jego organizację - jest to doskonałe narzędzie mające na celu ich usamodzielnienie). Opcjonalnie możemy też zorganizować kilkudniowe wędrówki - nie jest to to samo, co obóz, ale taka forma może być łatwiejsza czasowo do zorganizowania. W obydwu przypadkach będziemy jednak potrzebowali instruktora w stopniu minimum phm. - dla małych jednostek jest to przeważnie bariera nie do przeskoczenia, dlatego warto jest dogadywać się z innymi drużynami. W Chorągwi Gdańskiej jest kilka środowisk, które jeździły dotąd na obozy wędrowne: 5 DHS Feniks z Hufca Gdańsk-Portowa Szczep Burza z Hufca Gdańsk-Śródmieście i inni, o których jeszcze nie wiemy Wróćmy jednak do sytuacji najczęstszej - wędrownicy na obozach szczepowych/hufcowych jako uczestnicy (przeważnie nieliczni) bądź kadra. W trakcie HAL organizowanej przez nasze środowiska, warto poświęcić trochę osobnej uwagi tym wędrownikom BEZ WZGLĘDU NA TO ILU ICH JEST. Przeważnie jest tak, że mamy jakiś uczestników, którzy są mniej (lub nie są wcale) zaangażowani w organizację obozu, a na zajęciach przeznaczonych dla innych pionów metodycznych mogą się zwyczajnie nudzić. Również nasza stała kadra pomocnicza nie jest przez cały czas zajęta przygotowaniami zajęć. Można ten fakt wykorzystać, by zaplanować w trakcie trwania obozu kilka zajęć specjalnie dla wędrowników jest kilka momentów, w których bez problemu możemy znaleźć na to czas, np. po ciszy nocnej jakieś małe dodatkowe ognisko oddalone od miejsca obozowego, osobny wypad dla wędrowników w czasie tzw. chatek robinsona, wędrownicza trasa w trakcie INO, zajęcia, które wędrownicy sami sobie zorganizują w czasie tych bloków programowych, które nie wymagają aż takiego dużego udziału całej kadry. Warto też by kadra stała również brała udział w tych zajęciach, w miarę swoich możliwości czasowych wówczas i ona będzie mogła trochę odpocząć od pracy z dziećmi i wziąć udział w zajęciach odpowiednich do ich poziomu wiekowego (by się to jednak udało trzeba przypilnować, by zdecydowana większość przygotowań obozowych została zakończona PRZED obozem). Warto również jeździć na obozy z innymi środowiskami - to ułatwi organizację osobnych zajęć dla WSZYSTKICH grup metodycznych. Przykładem tak zaplanowanej HAL jest obóz, który zorganizował Szczep Bór z Hufca Gdańsk-Śródmieście w Olpuchu w roku Poniżej przedstawiamy podstawowe cele i założenia części wędrowniczej oraz niektóre konspekty i materiały pomocnicze do tych zajęć, jakie zostały opracowane przez phm. Patrycję Wysocką HR, ówczesną drużynową 99 GDW Leniwce. Niech te materiały staną się dla Was źródłem inspiracji do szukania podobnych, a także dużo lepszych rozwiązań na zajęcia przeprowadzone w waszych środowiskach! 7.6. Temat całego obozu: STAROŻYTNA GRECJA Myśl przewodnia części wędrowniczej: Szukam Człowieka Diogenes z Synopy Referat Wędrowniczy Chorągwi Gdańskiej Jaki powinien być "prawdziwy człowiek" ("prawdziwy wędrownik")? To pytanie będzie nam towarzyszyć przez cały obóz, będziemy do niego wracać, aż na koniec obozu każdy indywidualnie odpowie sobie na to pytanie - jakim człowiekiem (wędrownikiem), POWINIENEM być i jakim CHCĘ być? CELE OBOZU, CZĘŚĆ WĘDROWNICZA 1) Rozwój własny wędrowników (ich ciała, umysłu i ducha) 2) Nabycie przez wędrowników umiejętności związanych z pracą w grupie oraz poczucie odpowiedzialności za grupę 3) Pogłębienie wiedzy wędrowniczej 4) Integracja ze Szczepem W czasie obozu zostało stworzone specjalne miejsce tylko dla wędrowników, do którego inni

28 uczestnicy obozu nie mieli wstępu podkreślenie elitarności grupy wędrowniczej przed pozostałymi uczestnikami obozu. Miejsce to zgodnie z tematyką obozu, zostało nazwane Świątynią Hestii. W świątyni panowały zasady, które zostały ustalone wcześniej przez samych wędrowników i przez nich zaakceptowane np. zasady prowadzenia dyskusji, które miały ułatwić pracę w trakcie zajęć, ale też zasady, które pozwalały się wędrownikom bardziej identyfikować z tym miejscem np. nie wchodzenie w butach do świątyni lub zasada, iż w czasie wolnym od zajęć w świątyni każdy wędrownik może położyć się, odpocząć, przespać i nikt nie ma prawa zakłócać jego spokoju. W miejscu tym rozwieszone też zostały imienne koperty, dzięki którym wędrownicy mogli sobie przekazywać różne informacje, życzliwe słowa, a może jakąś informację zwrotną, której nie potrafili powiedzieć wprost. W kopertach znajdowali też sentencje na dzień, która miała im towarzyszyć wciągu całego dnia, jej też odpowiadały wędrownicze zajęcia. W zajęciach brało udział przeważnie od 5 do 10 uczestników. CEL ZAMIERZENIA ZADANIA Rozwój własny Rozwój umiejętności pracy w grupie Pogłębienie wiedzy wędrowniczej Integracja ze Szczepem 1) wędrownicy będą bardziej świadomi siebie, swojej wartości 2) wędrownicy będą znali swoje mocne i słabe strony, dzięki czemu będą wiedzieli, jakie talenty powinni rozwijać, a nad czym powinni popracować w kolejnym roku harcerskim i będą świadomie stawiać przed sobą kolejne wyzwania 3) Wędrownicy będą zmotywowani do stawiania przed sobą kolejnych wyzwań 4) Uczestnicy obozu rozwiną umiejętności twórczego i logicznego myślenia 1) W wędrownikach rozwinie się poczucie odpowiedzialności za grupę 2) Będą wiedzieli, jak ważne dla pracy zespołu jest wzajemne zaufanie 3) Wędrownicy nauczą się jeszcze lepiej ze sobą współpracować 1) Wędrownicy będą znali znaczenie konstytucji w drużynie wędrowniczej 2) Uczestnicy obozu zweryfikują swoją wiedzę harcerską 3) Wędrownicy będą umieli samodzielnie wykonać laskę wędrowniczą, będą znali jej zastosowania oraz musztrę z nią 1) Wędrownicy będą lepiej znali członków szczepu, a członkowie szczepu, wędrowników Ognisko rozpoczynające, Granice, Siła Zmysłów, Teatr Grecki, prowadzenie przez wędrowników przez czas obozu wędrowniczego pamiętnika (Hasła dnia będą wisieć w wędrowniczym kąciku Świątynia Hestii - ale też każdy dostanie je do wklejenia do pamiętnika, by mógł do nich wracać w kolejnych dniach, czy po obozie) Wędrownicza Wędrówka, Autorozwój Wędrownicze ognisko Teatr Grecki, RPG Leniwy poranek, Wędrówka Wędrownicza, Wędrówka do Wschowa, Wycieczka do Garczyna, Chatki Firma Paintball, Rejs, Olimpiada, Granice, Teatr Grecki, Kajaki połączone z akcją oczyszczania rzeki Konstytucja Techniki Harcerskie, bieg harcerski, autorozwój, Paintball Laska wędrownicza, ćwiczenie musztry w czasie wędrówek wszystkie zajęcia wspólne 2) Zachęcenie HS ze szczepu do 99GDW część zajęć wspólnych z HS (np. Teatr Grecki)

29 8. BÓG POD NAMIOTEM? Materialna treść życia harcerza może się zamykać w harcerstwie, ale moralna istota tego harcerstwa, tak jak ją wypracowało rycerstwo i jak ją wyrobiło życie harcerskie w ostatnich latach polega na służbie. Harcerz czuje, że nie jest przypadkowo na świecie i że nie jest obojętnym, co z życiem swym uczyni: ale czuje się zależnym, poddanym jakiemuś wyższemu Prawu, które pełniąc dźwiga w górę, które przekraczając stacza w przepaść. Ks. Kazimierz Lutosławski HR (główny projektant Krzyża harcerskiego) Obóz szkoła życia. Bez cywilizacji, gier komputerowych, pizzy na telefon( ) Noc, a ty czuwasz, aby spać mogli twoi przyjaciele. Obierasz wiadro ziemniaków, aby było co jeść( )Ty biegasz po lesie, ktoś sieka dla ciebie cebulę na gulasz. Ktoś inny zbudował zadaszenie nad jadalnią, co błogosławisz, gdy pada deszcz. Zimno ci ktoś poda ci koc, polar, uśmiechnie się przy tym do ciebie. Braterstwo. Współodpowiedzialność. Służba. Miłość bliźniego. Wielkie słowa a potrzeba tak niewiele Znajdź czas i daj go swoim harcerkom i harcerzom, aby poleżeć i przyjrzeć się gwiazdom. Ich ogromnej odległości od Ziemi( )Posłuchaj śpiewu ptaków. Przyjrzyj się startującej z powierzchni jeziora kaczce. Pomyśl o Tym, który to wszystko stworzył Zachęcamy Was do nieco innego spojrzenia na program obozu; poniżej przedstawiamy kilka pomysłów uwzględniających realizację wychowania duchowego w codziennym obozowym życiu: Zakończenie dnia - w wieczornym kręgu, podając sobie płonącą świeczkę podsumujcie kończący się dzień podziękujcie za czyjąś uczynność, przeproście za swoje wybryki. Bez komentarzy, odpowiedzi, krótkie dziękuję, przepraszam. Taki harcerski rachunek sumienia W miejscu na uboczu, ale w pobliżu kręgu namiotów, urządźcie polową kapliczkę, powieście krzyż. Umożliwi to harcerzom i instruktorom poranną i wieczorną modlitwę w miejscu bliskim a zarazem spokojnym, gdzie można się skupić. Zazwyczaj harcerze wiedzą (choć staramy się to ukryć), kiedy odbędą się ważne obozowe momenty Przyrzeczenie Harcerskie, nadanie stopni, naramienników wędrowniczych Może więc zamiast silić się na element zaskoczenia, pomóc im przygotować się i przeżyć tę chwilę głęboko? W średniowieczu rycerze przed pasowaniem czuwali całą noc. Może warto powrócić do tego zwyczaju? Wędrownik, po oczyszczeniu ciała w kąpieli, po oczyszczeniu ducha w kręgu przyjaciół może udać się na całonocne czuwanie w lesie samotnie, choć w zasięgu słyszalności obozu? Wstający dzień wraz ze świtem przyniesie nowe imię Zastanówcie się, jak zorganizować niedzielną Mszę udacie się na nią do pobliskiego kościoła, czy zorganizujecie tzw. Mszę polową przy obozowej kapliczce/ polowym ołtarzu, którą odprawi harcerski kapelan lub zaproszony miejscowy ksiądz? Pamiętajcie, że powinniście umożliwić realizację praktyk religijnych wszystkim harcerzom bez względu na ich wyznanie. Nie wolno ani nakazywać, ani zakazywać czynności religijnych! Uszanujcie prawo waszych harcerzy do swobodnego, zgodnego z ich indywidualnymi potrzebami realizowania praktyk religijnych. Organizując zwiad zwróćcie uwagę, czy w pobliskiej wsi jest cerkiew? A może meczet? Warto je odwiedzić, zapoznać się z wiarą innych ludzi. A kapliczki przydrożne? Stojące krzyże, często z XIX wieku i starsze? W szarych blokowiskach, w miastach takich się nie spotyka. A pobliskie sanktuaria? Warto je zobaczyć, odbyć krótką pielgrzymkę. Tekst jest streszczeniem artykułu phm. Dominika Jana Domina Czuwaj hm. Arkadiusz Ćwikliński, hm. Anna Deptuła

30 9. OPIEKA MEDYCZNA PODCZAS HALiZ Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie opieki medycznej na obozach jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania. Nakłada ono na wszystkich organizatorów wypoczynku dla dzieci i młodzieży obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków wypoczynku i właściwej opieki. Od 1 stycznia 1999 r. przestał obowiązywać przepis nakazujący organizatorom wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej zapewnianie opieki medycznej we własnym zakresie. Pozostał ogólny obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków wypoczynku i garść przepisów szczegółowych, które wskazują m.in. na obowiązek zatrudnienia pracownika medycznego. Przepisy te nie określają liczby i rodzaju pracowników medycznych, których należy zatrudnić. Nie ma aktu prawnego regulującego kwestię sposobu organizacji opieki medycznej podczas wypoczynku. Może być to podpisanie przez organizatora umowy z lokalnym ośrodkiem zdrowia lub gabinetem lekarskim, który zapewni taką opiekę, lub zatrudnienie wśród kadry pielęgniarki albo ratownika medycznego. W przypadku obozów pod namiotami, obozów wędrownych z dala od ośrodków zdrowia, należy zapoznać się dodatkowo z Instrukcją Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 24 czerwca 2010 r. w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami (Rozdział VII 38 i 39). Zatrudniając pracownika medycznego należy pamiętać, o tym że: 1. Za pielęgniarkę uznaję się osobę z odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi i czynnym prawem wykonywania zawodu pielęgniarki. Prawo takie zgodnie z ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej z dn. 5 lipca 1996 r. otrzymać może od okręgowej rady pielęgniarek i położonych osoba, która: posiada obywatelstwo polskie, posiada dyplom ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej, odbyła staż podyplomowy, posiada pełną zdolność do czynność prawnych, posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu. Wynika z tego jasno, że funkcji "piguły" nie może pełnić student medycyny ani lekarz czy lekarz stażysta. 2. Za lekarza w świetle przepisów uznaje się osobę, która ma odpowiednie kwalifikacje zawodowe i prawo wykonywania zawodu. Prawo takie, zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z dn. 5 grudnia 1996 r. przyznaje okręgowa rada lekarska osobie, która: jest obywatelem polskim, posiada dyplom lekarza, posiada pełną zdolność do czynności prawnych, posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza, wykazuje nienaganną postawę etyczną. Lekarz stażysta ani tym bardziej student medycyny nie może w świetle przepisów być zatrudniony jako lekarz ze względu na formalny brak kwalifikacji związany z brakiem prawa wykonywania zawodu (lekarz stażysta do zakończenia stażu i zdania egzaminu państwowego ma ograniczone prawo wykonywania zawodu i może je realizować JEDYNIE w miejscu odbywania stażu lub miejscu oddelegowania).

31 Uwaga: W niniejszym opracowaniu nie wzięto również pod uwagę możliwości zatrudnienia obcokrajowca, który wykonuje zawód na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. 3. Zawód ratownika medycznego zgonie z ustawą o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dn. 8 września 2006 r. może wykonywać osoba, która: posiada pełną zdolność do czynności prawnych, posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu, wykazuje znajomość języka polskiego w stopniu wystarczającym do wykonywanie tego zawodu, spełnia następujące wymagania: ukończyła studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub ukończyła publiczną szkołę policealną lub niepubliczną szkołę policealną o uprawnieniach szkoły publicznej i posiada dyplom potwierdzający uzyskanie tytuły zawodowego ratownik medyczny ( ). Czynności ratunkowe, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego są określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dn. 29 grudnia 2006 r. 4. Zawód felczera zgodnie z ustawą o zawodzie felczera z d. 20 lipca 1950 r. mogą wykonywać osoby, które: ukończyły liceum felczerski albo szkołę felczerską w Polsce; ( ) posiadają pełną zdolność do czynności prawnych; posiadajmy stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu felczera; władają językiem polskim w mowie i w piśmie, w stopniu niezbędnym do wykonywania zawodu felczera; Szczegółowe uprawnienia zawodowe (zakres czynności, które może wykonywać) felczera określone są w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dn. 11 marca 2005 r. Na uwagę zasługuje fakt, że zakres czynności, które mogą wykonywać pielęgniarki, ratownicy medyczni czy felczerzy w świetle obowiązujących nas przepisów nie tylko jest mniejszy niż lekarza, ale również zawody te różnią się owymi zakresami między sobą. Warto więc przed zatrudnieniem kogokolwiek dobrze zapoznać się z przepisami i wybrać taką osobę, która najlepiej się sprawdzi w danych warunkach, a ponadto jeśli wybieramy pielęgniarkę, ratownika medycznego czy felczera, dobrze jest mieć gdzieś w pobliżu lekarza, który w razie czego wie, że w okolicy znajduje się obóz harcerski i zgodzi nam się pomóc. Na koniec warto dodać, że mimo iż przepisy nie określają dokładnie rodzaju pracownika medycznego, warto wziąć pod uwagę, że jako organizatorzy obozów mamy obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków wypoczynku i właściwej opieki. Właściwą opiekę medyczną są w stanie zapewnić tylko i wyłącznie osoby z czynnym prawem wykonywania zawodu, a nie studenci, stażyści czy uczniowie, ponieważ nie mają oni żadnych uprawnień do udzielania fachowej pomocy medycznej, a tym samym całą odpowiedzialność za brak odpowiedniej opieki medycznej spada na barki organizatora. APTECZKA W momencie, gdy mamy pielęgniarkę/pielęgniarza na obozie, to ona/on dba najczęściej o to, aby znajdowało się w niej to co niezbędne i jako jedyna osoba powinna mieć do niej dostęp. Nie zwalnia nas to jednak z obowiązku dopilnowania odpowiedniego wyposażenia apteczki. Organizując samodzielnie obóz najlepiej wspólnie z Nią/Nim i/lub lekarzem ustalić w o należy się zaopatrzyć. Jednak jeśli chcemy dodatkowo mieć własną apteczkę na terenie obozu warto znać podstawową zawartość przydatnej apteczki. Warto wiedzieć, co w takiej apteczce mieć powinniśmy, co możemy, a czego nie powinniśmy. Nie ma idealnego składu apteczki i za każdym razem trzeba poświęcić chwilkę, aby jak najlepiej dopasować ja do naszych aktualnych potrzeb. Wiadomo przecież, że idąc w góry czy na obóz wędrowny ograniczymy się do niezbędnego minimum pozwalającego bezpiecznie dotrzeć w razie wypadku do najbliższego punktu, gdzie zostanie udzielona nam fachowa pomoc, a jadąc na obóz stacjonarny

32 możemy brać prawie nie ograniczoną ilość rzeczy. Ponadto nie będziemy kupować sprzętu, który jest przydatny tylko ratownikom medycznym lub lekarzom, a sami nie potrafimy z niego skorzystać. Skład apteczki powinien być zawsze dobierany w zależności od sytuacji w jakiej może ona być potrzebna. Należy dobrać odpowiednią ilość środków w zależności od: - czasu, przez jaki apteczka ma być używana (np. wycieczka jednodniowa, wyjazd wakacyjny itd.) - ilości osób (samotna wycieczka w góry, letnia kolonia itd.) - stanu wiedzy i umiejętności osób, które będą korzystać z apteczki - osób, na potrzeby których jest tworzona apteczka (w końcu sami najlepiej znamy dzieci pozostające pod naszą opieką i ich pomysły). Poniżej zamieszczam listę rzeczy, które powinny być w każdej apteczce. Uwaga jest to tylko lista, bez podanych ilości, a więc nie konkretny, jedyny i najlepszy skład, ponieważ jak wspomniano wcześniej, za każdym razem ilość trzeba dobrać do warunków. OPATRUNKI I SPRZĘT MEDYCZNY rękawiczki jednorazowe lateksowe (najlepiej różnych rozmiarów) plastry z opatrunkiem (najlepiej komplet różnych typów i rozmiarów) plaster bez opatrunku bandaż elastyczny (szer cm) opaska dziana podtrzymująca 4m x 10 cm opaska dziana podtrzymująca 4m x 5 cm kompres gazowy jałowy 9 cm x 9 cm kompres gazowy jałowy 7 cm x 7 cm kompres gazowy jałowy 5 cm x 5 cm gaza bawełniana jałowa 1 m2 gaza bawełniana jałowa 1/4 m2 chusta trójkątna maseczka do sztucznego oddychania koc ratunkowy pęseta agrafki różnych rozmiarów nożyczki latarka termometr kamizelka ostrzegawcza z paskiem fluorescencyjnym (przydatna głównie w trakcie wędrówek, zwłaszcza wieczornych) Jeśli mamy kogoś kto umie się posługiwać to dodatkowo warto mieć: kołnierz usztywniający * szyny unieruchamiający Kramera ŚRODKI STOSOWANE NA RANY, INNE USZKODZENIA I STŁUCZENIA * woda utleniona * sól fizjologiczna * zasypka (Limagin, Linomag, Alantan - otarcia i odparzenia) * Panthenol aerozol lub Bepanthen Plus krem * Altacet tabl. lub żel do stosowania miejscowego LEKI Bez odpowiednich kwalifikacji zawodowych NIE WOLNO podawać leków osobie trzeciej, tak więc w naszej apteczce nie mają prawa znaleźć się ŻADNE leki. Witaminy czy wapno to też leki! Jeśli jesteśmy organizatorami wypoczynku, na którym jest zatrudniona pielęgniarka i lekarz lub lekarz jest "na wezwanie" listę leków należy ustalić z nimi. Leki powinny pozostawać pod nadzorem pielęgniarki, tak aby niepowołana osoba nie mogła z nich skorzystać. Każdorazowo o zasadności podania jakiegokolwiek leku powinien decydować lekarz lub pielęgniarka jeśli jest do tego uprawniona. hm. Monika Kosmowska lekarz Komendantka Szczepu w Hufcu Gdańsk Wrzeszcz-Oliwa