Rola i miejsce organizacji pozarządowych w procesie tworzenia prawa w Polsce

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rola i miejsce organizacji pozarządowych w procesie tworzenia prawa w Polsce"

Transkrypt

1 Rola i miejsce organizacji pozarządowych w procesie tworzenia prawa w Polsce Konsultowanie projektów i planów rządowych i samorządowych dotyczących obszaru ochrony zdrowia Dr n. pr. Marek Woch 9 czerwca 2017 r. Kraków 1

2 Współczesne państwo powinno realizować formułę dialogu i współpracy w dochodzeniu do najlepszych rozwiązań prawnych. Państwo, które opiera swe funkcjonowanie na dostępności informacji o swej działalności i na wsparciu obywatelskiej partycypacji, to państwo realizujące koncepcję tzw. otwartego rządu (open government). 2

3 Jedna z wielu definicji państwa Przez pojęcie państwo należy rozumieć zespół instytucji i ludzi występujących w jego imieniu, a przy takim założeniu przedmiotem referendum ogólnokrajowego może być tylko ta sprawa, która ma szczególne znaczenie dla tych instytucji i podmiotów, nie zaś wyłącznie dla obywateli bądź ich grupy albo części terytorium państwa. M. Jabłoński, Ogólna charakterystyka instytucji referendum ogólnokrajowego po uchwaleniu nowej Konstytucji RP, Acta Universitatis Wratislaviensis 1999, nr 2047, Przegląd Prawa i Administracji, t. XXXIX, s Pogląd ten jest aprobowany przez innych autorów. Zob. K. Skotnicki, Opinia dotycząca wniosku obywatelskiego o podjęcie przez Sejm uchwały przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego w sprawie zmian w ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sejmowy 2005, nr 3(68), s i piśmiennictwo tam powołane.

4 Definicja prawa - prawo podmiotowe Przez prawo podmiotowe rozumie się powszechnie taką normę, która: po pierwsze, wskazuje ściśle określonego adresata (obywatel, inny podmiot); po drugie, daje adresatowi normy możliwość wyboru zachowania się (tzn. spełnienia lub niespełnienia tej normy), który może zależnie od tego, czy chce, czy nie chce dochodzić swoich praw, odpowiednio się zachować. Po trzecie, gdy przepis ten kształtuje sytuację prawną adresata normy. Jeżeli te trzy cechy występują: jest wyraźny adresat, jest ukształtowanie sytuacji prawnej tego podmiotu i podmiot ma prawo wyboru zachowania się.

5 Definicja prawa - normy programowe Przy klasyfikacji norm odnoszących się do praw lub wolności na prawa podmiotowe i normy programowe, ważne jest też, co uznaje się za normę programową. Otóż za normy programowe uznaje się takie normy, które nakazują realizację lub dążenie do osiągnięcia pewnego celu. Chodzi tu o cele normo dawcy, cele i zadania kierowane pod adresem władzy publicznej, a nie prawo po stronie obywatela. Norma programowa nie wykazuje zatem, jak należy się zachować po to, aby zrealizować pewien cel, lecz określa, jaki cel powinien być zrealizowany. Często wskazuje, jaki cel może być zrealizowany uwzględniając możliwości, jakie władza publiczna posiada.

6 Akt normatywny Akt normatywny tekst zawierający sformułowane w języku prawnym i zapisane w postaci przepisów normy prawne. Normy te mają najczęściej charakter generalny i abstrakcyjny. Niekiedy pod tym pojęciem rozumie się także wszelkie teksty formułujące normy postępowania.

7 Tworzenie aktów normatywnych Do tworzenia aktów normatywnych uprawnione są ściśle określone podmioty. W społeczeństwach demokratycznych są to najczęściej organy wymienione w Konstytucji. Konstytucja określa też w jakim trybie odbywa się tworzenie aktów normatywnych oraz jakie formy one przyjmują (np. ustawa, rozporządzenie, czy dekret). Oprócz aktów normatywnych prawa wewnętrznego, wyróżnia się również akty normatywne prawa międzynarodowego oraz prawa europejskiego.

8 Budowa i zawartość aktu normatywnego Typowy akt normatywny zawiera tytuł, przepisy merytoryczne, przepisy nowelizujące, przepisy przejściowe i dostosowujące oraz przepisy końcowe. Oprócz przepisów prawnych, akty prawne zawierają również części nie posiadające charakteru normatywnego. Są to najczęściej tytuł, numeracja przepisów, oznaczenia struktury wewnętrznej aktu normatywnego (tytuły, rozdziały), wskazanie normy kompetencyjnej na podstawie której akt wydano czy załączniki graficzne.

9 Generalny charakter aktów normatywnych Charakter generalny oznacza, iż akty normatywne kierowane są do grupy adresatów określanych przez ich cechy (czyli adresaci nie są określani indywidualnie, imiennie). Adresatami mogą być wszystkie osoby podlegające jurysdykcji państwa, a więc zarówno obywatele, jak i cudzoziemcy, grupa osób określona cechami, np. przedsiębiorcy, podatnicy itp. lub zamieszkująca określony obszar, np. mieszkańcy konkretnej gminy.

10 Abstrakcyjny charakter aktów normatywnych Abstrakcyjny charakter aktów normatywnych oznacza, iż zawierają one ogólne sposoby postępowania, a konkretniej reguły wielokrotnego (powtarzalnego) powinnego zachowania. Wątpliwości budzą akty, przypominające formą akty normatywne, jednak nie formułujące norm generalnych i abstrakcyjnych, a wywołujące skutki doniosłe dla systemu prawa, np. ustawa budżetowa czy dyrektywy prawa europejskiego. Witold Płowiec: Sposoby pojmowania aktu normatywnego [w:] Prawo wobec wyzwań współczesności. Paweł Wiliński (red.). Poznań: 1994.

11 Promulgacja aktów normatywnych Z zasad państwa prawa wynika, że dla ważności aktu normatywnego powszechnie obowiązującego wymagane jest, obok wydania go przez umocowany do tego organ w przypisanym trybie, także ogłoszenie (promulgacja) w dzienniku urzędowym. W polskim prawie regulowane jest to ustawą z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe, t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz

12 Wejście w życie. Okres vacatio legis Wejście w życie aktu normatywnego poprzedza zazwyczaj tzw. vacatio legis. Przepisy przywołanej ustawy nie wyłączają możliwości nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, może to nastąpić tylko wówczas, gdy zasada demokratycznego państwa prawnego nie stoi temu na przeszkodzie. Sytuacja taka jest wyjątkiem od ogólnej zasady nieretroaktywności prawa (lex retro non agit).

13 Otwarcie na debatę Zainteresowanie formułą otwartych rządów w Polsce odżywa w debacie publicznej wraz z ogłoszeniem 20 września 2011 r. deklaracji Partnerstwa na rzecz Otwartego Rządu podpisanej przez Brazylię, Indonezję, Meksyk, Norwegię, Filipiny, Republikę Południowej Afryki, Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone Ameryki. 13

14 Celem partnerstwa jest rozwój zasad zapisanych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz w Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji z dnia 31 października 2003 r. 14

15 W przyjętej 20 września 2011 roku deklaracji inicjującej Partnerstwo państwa w nim uczestniczące zobowiązują się do przestrzegania zasady otwartości w kontaktach z obywatelami, tak aby świadczone usługi były jak najlepsze, przy optymalnym wykorzystaniu zasobów publicznych, zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań i zapewnieniu bezpieczeństwa wspólnotom. Deklarują też zwiększenie dostępu do informacji na temat działań rządowych ( ), wsparcie uczestnictwa w życiu społecznym ( ), wdrażanie najwyższych standardów rzetelności zawodowej w całej administracji. 15

16 Ponadto, cztery zasadnicze cele wymienione w deklaracji: a) zwiększanie dostępu do informacji o działalności państwa; b) wsparcie partycypacji obywateli w procesach decyzyjnych i formułowaniu polityki wolnej od dyskryminacji, opartej na zasadzie równości; c) wdrażanie najwyższych zawodowych standardów uczciwości w administracji; d) zwiększenie dostępu do nowych technologii w celu zapewnienia otwartości i odpowiedzialności państwa. Stały Komitet Rady Ministrów rekomendował przystąpienie Polski do partnerstwa, ale do chwili obecnej Centrum Informacyjne Rządu nie podało informacji o stanowisku Rady Ministrów w tej sprawie. 16

17 Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych 17

18 Co to są konsultacje społeczne? publiczne? Konsultacje publiczne to proces, w którym przedstawiciele władz (każdego szczebla: od lokalnych po centralne) przedstawiają obywatelom swoje plany dotyczące np. aktów prawnych (ich zmiany lub propozycje nowych przepisów), inwestycji lub innych przedsięwzięć, które będą miały wpływ na życie codzienne i pracę obywateli. Konsultacje nie ograniczają się jednak tylko do przedstawienia tych planów, ale także do wysłuchania opinii na ich temat, ich modyfikowania i informowania o ostatecznej decyzji. Konsultacje publiczne to sposób uzyskiwania opinii, stanowisk, propozycji itp. od instytucji i osób, których w pewien sposób dotkną, bezpośrednio lub pośrednio, skutki proponowanych przez administrację działań. 18

19 Etapy procesu konsultacji publicznych: Informowanie o zamierzeniach/planach, prezentacja poglądów na sposoby rozwiązania problemu, wymiana opinii, znajdowanie rozwiązań, informowanie o finalnej decyzji. 19

20 Konsultacje publiczne rozumiane jako wszelkie możliwe formy wysłuchania zainteresowanych stron w procesie stanowienia prawa są jednym z narzędzi poprawy jakości prawa. Służą one w szczególności: gromadzeniu informacji na temat problemu społeczno-gospodarczego i możliwych sposobów jego rozwiązania, rozpowszechnieniu informacji o podejmowanych działaniach, zwiększeniu akceptacji społecznej dla tworzonego rozwiązania. 20

21 Po co robimy konsultacje? Konsultacje mają przyczynić się do budowania społeczeństwa obywatelskiego poprzez umożliwienie jego członkom włączenia się w życie politycznogospodarcze kraju, dając im prawo wyrażania opinii w kwestii zamierzeń i prac rządu. 21

22 Zgromadzenie brakujących danych Głównym celem konsultacji jest poszerzenie wiedzy na temat problemu społeczno-gospodarczego i możliwych sposobów jego rozwiązania. Pozwalają na uzyskanie szerszego poglądu na daną sprawę oraz informacji tym cenniejszych, że uzyskanych od podmiotów, których projektowane rozwiązanie dotyczy. Ich doświadczenia mogą pomóc w oszacowaniu kosztów i korzyści każdego rozwiązania, a także wskazać nowe sposoby podejścia do problemu. 22

23 Rozpowszechnienie informacji o podejmowanych działaniach Kolejnym celem konsultacji jest poinformowanie społeczeństwa o konkretnych rozwiązaniach (cel informacyjny). Co prawda, na etapie prac parlamentarnych do dokumentu mogą zostać wprowadzone zmiany (które też powinny podlegać konsultacjom), jednak ogólny jego kształt (np. typ interwencji publicznej) nie podlega zazwyczaj zmianie. Wczesna informacja umożliwia partnerom społecznym przygotowanie się do przyjętych rozwiązań. 23

24 Zwiększenie akceptacji dla tworzonego rozwiązania Powszechnie akceptowane prawo jest zazwyczaj przestrzegane nawet wtedy, gdy nie ma sankcji za jego łamanie, podczas gdy rozwiązania nieakceptowane są znacznie częściej omijane, nawet pomimo grożących sankcji. Podmioty konsultujące doceniają możliwość wniesienia wkładu w tworzone rozwiązanie. Nawet odrzucenie proponowanej uwagi może wpłynąć na wzrost akceptacji dla danego rozwiązania, o ile uzasadnienie będzie w wyczerpujący sposób wskazywało na jego przyczyny. 24

25 Kiedy należy zasięgać opinii? Zgodnie z Wytycznymi do oceny skutków regulacji współpraca z partnerami społecznymi powinna mieć miejsce na każdym etapie prac nad opracowaniem ustawy, rozporządzenia, dokumentu międzynarodowego, w tym pozalegislacyjnych dokumentów UE (przede wszystkim Ocen Wpływu (Impact Assessments), Zielonych i Białych Ksiąg, Komunikatów Komisji) oraz projektów aktów prawnych UE lub innej interwencji publicznej. Przede wszystkim dotyczy to dokumentów przy których przeprowadzana jest ocena skutków regulacji (OSR) lub inne podobne analizy. OSR przeprowadzana przed powstaniem założeń do aktu prawnego stanowi, zgodnie z nowelizacją Regulaminu Pracy Rady Ministrów z 29 października 2013 r. (M.P. z 2013 r. poz. 979) integralną część procesu opracowania, opiniowania, uzgadniania i rozpatrywania projektów aktów normatywnych przyjmowanych przez Radę Ministrów. Oznacza to, że konsultacje powinny rozpocząć się jeszcze przed przygotowaniem projektu założeń. 25

26 Tabela 1. Cele i rodzaje badań na poszczególnych etapach prac Etap prac Cel konsultacji Rekomendowany rodzaj badania a. Identyfikacja problemu b. Formułowanie celów c. Analiza opcji (kosztów oraz korzyści) - Zebranie opinii o nieprawidłowościach (w tym monitoring i ewaluacja wprowadzonych uprzednio rozwiązań) - Zebranie danych liczbowych, potwierdzających skalę problemu - Badanie jakościowe (spotkanie publiczne, grupa fokusowa) - Badanie ilościowe (wywiad kwestionariuszowy) - Weryfikacja celów - Badanie jakościowe (grupa fokusowa) - Zebranie danych pozwalających oszacować koszty i korzyści - Weryfikacja analizy kosztów i korzyści Badanie ilościowe (wywiad kwestionariuszowy, panel obywatelski) - Badanie jakościowe (grupa fokusowa) 26

27 d. Przygotowanie raportu z OSR e. Przygotowanie założeń i projektu dokumentu Weryfikacja OSR Weryfikacja projektu założeń lub poinformowanie o przyjętych w dokumencie rozwiązaniach. Badanie jakościowe (badanie poprzez stronę internetową, prośba o opinie, grupa fokusowa) Badanie jakościowe (badanie poprzez stronę internetową, prośba o opinie w tym Konsultacje międzyresortowe, grupy fokusowe w tym konferencje uzgodnieniowe) 27

28 Należy zaznaczyć, że zgodnie z metodyką Wytycznych do OSR prace nad przygotowaniem dokumentu powinny składać się każdorazowo z etapów a-e w prezentowanej powyżej kolejności. W tym świetle wprowadzenie nowej ścieżki legislacyjnej, obowiązującej od dnia 1 kwietnia 2009 r. nie ma znaczenia dla stosowania niniejszych Zasad. Nowa ścieżka formalizuje się na podstawie 19.1 Regulaminu pracy Rady Ministrów, postępowanie w ww. punktach, zmienia także podmiot odpowiedzialny za realizacje punktu e, jednak w żadnym stopniu nie zmienia działań, które powinny zostać podjęte w procesie przygotowywania aktu prawnego. 28

29 a. Pierwszym etapem prac nad interwencją publiczną jest identyfikacja problemu. Jest to kluczowy moment prac nad interwencją publiczną i dlatego na tym etapie powinniśmy zebrać jak najbardziej szczegółowe dane, które Będę wykorzystywane także podczas dalszych etapów prac nad dokumentem. 29

30 Zazwyczaj o istnieniu problemu dowiadujemy się od stale współpracujących partnerów społecznych, lub na podstawie samodzielnie zaobserwowanych nieprawidłowości. Zgromadzone w ten sposób informacje mogą być niepełne, ponieważ dotyczą jedynie wycinka rzeczywistości. Zazwyczaj nie są to dane ilościowe, pozwalające na dokładne określenie skali problemu. 30

31 Na tym etapie możemy zastosować metody pozwalające na zebranie jak największej ilości rzetelnych danych. Najlepiej użyć do tego metody ustrukturyzowanego wywiadu poprzedzonego w razie potrzeby spotkaniem grupy fokusowej. Grupa fokusowa może również okazać się pomocna przy analizie danych zebranych w kwestionariuszu. 31

32 Wskazówka: Dobrą praktyką jest załączenie sprawozdania z przeprowadzonych na tym etapie konsultacji do raportu z oceny skutków regulacji. Pozwoli on ocenić trafność przyjętych na dalszym etapie rozwiązań. 32

33 Ponieważ kluczowym zagadnieniem podczas zbierania danych na tym etapie jest reprezentatywność wyników, w przypadku problemu dotykającego niewielkiej liczby podmiotów, można ograniczyć się do samego zorganizowania grupy fokusowej. Powinniśmy zaprosić do niej przedstawicieli wszystkich interesariuszy, którzy mogą dostarczyć nam potrzebnych danych. 33

34 b. Korzystając z danych zgromadzonych w poprzednim etapie formułujemy cele, którymi będziemy się kierować rozwiązując problem. Mimo że określenie celów jest zasadniczo zadaniem administracji, to również na tym etapie wskazane jest zasięgniecie opinii partnerów społecznych np. przez grupę fokusową lub wysłuchanie publiczne. Osiągniemy tym samym większą akceptację społeczną dla proponowanych później rozwiązań. 34

35 c. Po określeniu celów powinniśmy opracować sposoby ich realizacji. Zgodnie z Wytycznymi do oceny skutków regulacji powinno się rozpatrzyć możliwie wiele opcji porównując koszty i korzyści każdej z nich. Do tego celu zostaną wykorzystane dane zebrane w punkcie a., w razie potrzeby uzupełnione kolejnymi badaniami. 35

36 d. Projekt raportu z oceny skutków regulacji, zawierający przygotowaną w punkcie c. analizę opcji i wstępną rekomendację wyboru opcji przekazujemy do konsultacji społecznych. Najlepszą formą konsultacji będą tutaj spotkania publiczne lub pisemna prośba o opinie (jeżeli interesariusze są zinstytucjonalizowani). W wypadku kwestii spornych możemy rozważyć zastosowanie wysłuchania publicznego. Po zakończeniu tego etapu publikujemy ostateczny raport z oceny skutków regulacji wraz z uzasadnieniem (rekomendacja wyboru opcji). 36

37 Dopiero, jeżeli w raporcie z przeprowadzonej OSR rekomenduje się podjęcie prac nad aktem prawnym bądź dokumentem nielegislacyjnym, przystępujemy do przygotowania założeń do niego. Poza skierowaniem do formalnych (wymaganych ustawowo) uzgodnień z partnerami społecznymi, należy dokument opublikować na stronie internetowej urzędu w specjalnie przeznaczonym do tego, łatwym do znalezienia miejscu (zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1414, z pózn. zm.) w przypadku projektów ustaw i rozporządzeń obowiązkowa jest publikacja na stronach Biuletynu Informacji Publicznej, w celu zwiększenia przejrzystości powinniśmy to zrobić także w przypadku innych rodzajów dokumentów). Umożliwi to szerokiemu gronu zainteresowanych dostęp do dokumentu i zebranie jak największej liczby opinii. Kolejne wersje dokumentu powinny być konsultowane w taki sam sposób. 37

38 Konsultacje krok po kroku Przed przeprowadzeniem konsultacji musimy określić ich cel. Ważne jest czy zbieramy dane liczbowe np. informacje o skali problemu, czy też informacje o jego charakterze i informujemy interesariuszy o podejmowanych działaniach oraz zbieramy ich opinie. Od określenia celu zależą przede wszystkim wybór metody konsultowania oraz identyfikacja respondentów, których chcemy zaangażować. Cel konsultacji jest w dużej mierze uzależniony od etapu prac, na którym przeprowadzane jest badanie. Na początku prac nad przygotowaniem OSR najważniejszym naszym zadaniem jest zebranie danych do identyfikacji problemu. Na etapie analizy opcji należy obowiązkowo skorzystać z pomocy partnerów społecznych przy identyfikacji możliwych i akceptowalnych rozwiązań, a także zebranie danych niezbędnych do oceny kosztów i korzyści. Na dalszych etapach gdy przygotowana jest cała OSR lub projekt aktu prawnego celem naszych konsultacji jest weryfikacja opracowanych rozwiązań i oszacowanych dla nich kosztów i korzyści w celu uniknięcia możliwych błędów.

39 Identyfikacja grup docelowych Zaangażowanie właściwych partnerów społecznych jest jednym z głównych czynników decydujących o jakości i efektywności konsultacji. Konsultacje mogą być otwarte (dostępne dla każdego interesariusza, który zechce wyrazić swoją opinię), ograniczone do określonej grupy respondentów (na przykład do przedsiębiorców) lub skierowane do konkretnych podmiotów.

40 Identyfikacja grup docelowych c.d. Nawet jeżeli istnieje ustawowy obowiązek konsultacji z określonymi podmiotami, nie gwarantuje on objęcia konsultacjami wszystkich grup, które powinny wziąć w nich udział. Określenie wszystkich istotnych interesariuszy powinno być częścią identyfikacji problemu. Powinny zostać uwzględnione grupy, które mogą być objęte planowanymi działaniami w wyniku dalszych prac niektóre z tych grup mogą znaleźć się poza zasięgiem dokumentu, niemniej mogą one wnieść do niego istotny wkład.

41 Wskazówka: Rozpowszechnionym i godnym polecenia zwyczajem jest wykorzystanie listy interesariuszy którzy brali udział w poprzednich konsultacjach podobnego zagadnienia lub tych, którzy profesjonalnie zajmują się konsultowaną tematyką. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że niektóre z tych podmiotów mogły zakończyć swoją działalność oraz mogły pojawić się nowe potencjalne grupy respondentów. Dlatego też nie powinno się ograniczać się do wykorzystywania jedynie starych list adresowych. 41

42 W celu zgromadzenia zróżnicowanych opinii, umożliwiających jak najdokładniejsze poznanie rzeczywistości i realizacje głównego celu przeprowadzania konsultacji, musimy dotrzeć do jak najszerszej grupy interesariuszy. Poza użyciem metody standardowej bazy podmiotów (patrz ramka powyżej) konieczne jest uwzględnienie podmiotów mniej zaangażowanych, które mogą nie zdawać sobie sprawy z możliwości wzięcia udziału w konsultacjach. Bezpośrednie zwrócenie się do nich może być jedynym sposobem uzyskania od nich cennego wkładu merytorycznego. 42

43 Wybór metody konsultacji Większość opisanych poniżej sposobów konsultowania nie jest skomplikowana i najprawdopodobniej organ wnioskujący będzie w stanie przeprowadzić udane badanie opinii korzystając wyłącznie z własnego doświadczenia. Dotyczy to przede wszystkim badań, nie wymagających doboru próby statystycznie reprezentatywnej.

44 Metody umożliwiające wyrażanie opinii (badania jakościowe) Co do zasady nie istnieje standardowy kwestionariusz, który jest wypełniany przez respondentów. Partnerzy społeczni mają możliwość nieskrępowanego skomentowania zaproponowanych rozwiązań, jak również zgłoszenia własnych propozycji. Główną zaletą tego rodzaju metod jest możliwość zainicjowania burzy mózgów, która umożliwia zbieranie różnych pomysłów np. na rozwiązanie problemu, określenie ryzyka niepowodzenia czy oszacowanie korzyści i kosztów. Różnorodność owocuje jednak niską standaryzacją odpowiedzi. Danych uzyskanych na podstawie tych metod nie możemy zazwyczaj traktować jak danych reprezentatywnych dla całej badanej populacji.

45 Spotkania publiczne (konferencje) Spotkania publiczne to zorganizowane przez organ wnioskujący na forum publicznym spotkania z adresatami interwencji, na którym zespół konsultacyjny prezentuje efekty swojej pracy. Publiczność ma możliwość zadawania pytań i komentowania propozycji. Spotkania publiczne są najbardziej rozpowszechnioną metodą konsultacji. Służą weryfikowaniu publicznej reakcji na istotne propozycje ze strony władz. Metody tej powinniśmy używać jako forum wymiany informacji, a także do identyfikowania problemów, poglądów i preferencji społecznych. Aby uczynić spotkania publiczne bardziej efektywnymi, możemy podzielić uczestników na zespoły robocze oraz wydzielić czas na zadawanie pytań.

46 Prośba o opinie Jeżeli partnerzy społeczni są stosunkowo nieliczni i zinstytucjonalizowani, możemy się do nich zwrócić z pisemną prośbą o opinię. Konsultacje tego typu są łatwiejsze w organizacji niż spotkania publiczne, jednak bardziej czasochłonne musimy zapewnić wystarczająco długi czas na udzielanie odpowiedzi. Opcja ta nie umożliwia dialogu pomiędzy poszczególnymi respondentami komunikacja przebiega pomiędzy administracją i każdym respondentem z osobna. Jednocześnie daje nam możliwość weryfikacji opinii danych przekazywanych przez różnych partnerów społecznych.

47 Wysłuchania publiczne Wysłuchania publiczne to oficjalne, panelowe spotkania publiczne. W panelu biorą udział reprezentanci administracji oraz najważniejszych partnerów społecznych, a spotkanie powinno być organizowane pod przewodnictwem organizacji neutralnej wobec przedmiotu dialogu. Wypowiedzi panelistów reprezentują oficjalne stanowisko organizacji, dlatego wystąpienia są najczęściej poprzedzane przez propozycje pisemne zgłaszane do panelu. 47

48 Wysłuchania publiczne c.d. Metoda ta znajduje zastosowanie przede wszystkim w przypadku sporu pomiędzy uczestnikami spotkania, na przykład przedstawicielami administracji i organizacji społecznych lub też w przypadku wzajemnie się znoszących postulatów rozwiązań/zmian. Ta forma dialogu pozwala na jednoczesne prezentowanie poglądów i na udzielenie przez obie strony odpowiedzi na wątpliwości partnerów i osób zgromadzonych na spotkaniu. Pozwala przedstawić racje każdej z pozostających w konflikcie stron. Wskazówka: Metoda ta powinna również być wykorzystana do budowania lub przywracania zaufania w procesie podejmowania decyzji dzięki przejrzystej formie zaangażowania społeczeństwa. 48

49 Konsultacje poprzez strony internetowe Metoda ta polega na opublikowaniu dokumentu i ewentualnie pytań (problemów) na stronach internetowych urzędu z prośbą o nadsyłanie uwag w określonym terminie. Potencjalnie pozwala na zdobycie komentarzy od bardzo dużej liczby odbiorców. Główną wadą tej metody jest wymóg, aby zainteresowani partnerzy społeczni często zaglądali na strony internetowe urzędu. Dlatego najlepiej sprawdza się ona, gdy interesariusze zostali już poinformowani o podjętych działaniach, na przykład na wcześniejszym etapie konsultacji. 49

50 Zogniskowane wywiady grupowe (Grupy fokusowe) Metoda ta polega na dyskusji zaproszonych wcześniej respondentów (7-8 osób) dobranych zgodnie z kryteriami wynikającymi z celów projektu. Aby korzystanie z tej metody było efektywne, konieczne jest zaangażowanie dobrze wyszkolonych moderatorów spotkań. Metoda ta poprzedza często zaprojektowanie badania ilościowego, pozwalając na zbudowanie trafnego kwestionariusza. Możemy również użyć jej po badaniu ilościowym w celu ułatwienia interpretacji zgromadzonych danych. Stosowana samodzielnie pozwala na badanie reakcji partnerów społecznych na nowe pomysły i uzyskanie informacji bardziej konkretnych niż przy organizacji spotkań publicznych. 50

51 Wywiad ustrukturyzowany/kwestionariusz (badanie ilościowe) Konsultacje w tej grupie metod przeprowadzane są przy użyciu specjalnego przygotowanego formularza - kwestionariusza, zawierającego zazwyczaj wystandaryzowane pytania dotyczące określonego problemu lub zagadnienia, uporządkowane w odpowiedniej kolejności i pogrupowane w pewne bloki tematyczne. Kwestionariusz swoją konstrukcją steruje przebiegiem badania, dlatego bardzo istotna jest właściwa konstrukcja pytań. 51

52 Wywiad ustrukturyzowany/kwestionariusz (badanie ilościowe) c.d. Metody z tej grupy stosujemy w przypadku konieczności zadania tych samych pytań dużej liczbie respondentów. Służą przede wszystkim do zbierania danych ilościowych (badanie ilościowe), które pomogą przy analizie problemu i przy ocenie kosztów i korzyści poszczególnych rozwiązań. 52

53 Wywiad ustrukturyzowany/kwestionariusz (badanie ilościowe) c.d. Zaletą tej formy jest możliwość przedstawienia konkretnych pytań, co pozwala na uzyskanie standaryzowanych, łatwych do interpretacji odpowiedzi. Główną wadą natomiast jest fakt, że odpowiedzi udzielą jedynie te podmioty, do których skierujemy zapytanie (a i to nie zawsze wszystkie). Kwestionariusz może również nie obejmować wszystkich istotnych zagadnień, o których moglibyśmy się dowiedzieć stosując jakościowe metody badań. Metoda ta pozwala jednak uzyskać odpowiedzi od znacznie większej liczby interesariuszy niż przy badaniu fokusowym. Metody tej nie powinno się stosować jako jedynej, jeśli ma dotrzeć do jak najszerszego kręgu respondentów. 53

54 Wskazówki dotyczące budowy kwestionariusza: a. Kwestionariusz powinien zawierać wstęp informujący o kontekście, zasięgu i celu konsultacji. b. Powinien wskazywać etap przeprowadzanych właśnie konsultacji w procesie opracowywania dokumentu. c. Powinien informować o informacjach zwrotnych, których respondent może oczekiwać. d. Powinien zawierać informacje o ochronie danych osobowych respondenta i klauzule poufności. e. Można wyróżniać pytania przy pomocy różnych kolorów, krojów i stylów czcionki. f. Należy jednak oszczędnie używać grafiki rozprasza ona uwagę i może utrudniać dostęp do kwestionariusza w wypadku kwestionariuszy internetowych. 54

55 Wskazówki dotyczące budowy kwestionariusza: c.d. g. W przypadku kwestionariuszy internetowych należy upewnić się, że strony mieszczą się na ekranie i nie wymagają przewijania. h. Kwestionariusz musi zawierać jasną informację o sposobie jego wypełniania. W celu uniknięcia pomyłek w odpowiednich miejscach można poinstruować respondenta. i. Pytania w kwestionariuszu powinny być uszeregowane od ogólnych do szczegółowych. Szczegółowość pytań powinna rosnąć w miarę odpowiadania na kolejne pytania. 55

56 Wskazówki dotyczące budowy kwestionariusza: c.d. j. Jeżeli chcemy skierować kwestionariusz do różnego typu podmiotów możemy zastosować pytania odsyłające. Kwestionariusz powinien zawierać reguły przejść w celu uniknięcia sytuacji zadania pytania nieodpowiedniemu respondentowi. k. Jeżeli jest to uzasadnione można oprzeć kwestionariusz na wynikach poprzednich konsultacji, co umożliwi bardziej szczegółowe uchwycenie problemu. l. Na końcu kwestionariusza należy pozostawić miejsce na swobodną wypowiedź w temacie konsultacji. m. Na końcu kwestionariusza można zapytać, czy respondent zgadza się na kontakt w celu wyjaśnienia nieścisłości i zadania dodatkowych pytań. W takim przypadku należy umieścić prośbę o wpisanie danych kontaktowych (nr telefonu, ). 56

57 Wywiad kwestionariuszowy (lub wywiad indywidualny) Wywiad kwestionariuszowy polega na osobistej, bezpośredniej rozmowie z respondentem, przeprowadzanej przez ankietera. Ankieter może sterować wywiadem, upewniając się, że odpowiedź udzielona przez respondenta zostanie zrozumiana oraz tłumacząc niejasności. Wywiad bezpośredni to badanie, w którym główny nacisk skupiony jest na uzyskiwanie informacji podczas indywidualnej rozmowy z badanym. Główną zaletą tej metody jest uzyskanie swobodnej wypowiedzi respondenta. Moderator tak kieruje przebiegiem rozmowy, aby uzyskać wszelkie istotne informacje z punktu widzenia celu badawczego. 57

58 Panele obywatelskie Panele obywatelskie polegają na wydzieleniu grupy obywateli, która będzie regularnie brała udział w badaniach opinii społecznej. Najczęściej grupy takie liczą ok wyselekcjonowanych osób, reprezentatywnych dla danej społeczności. Badania mogą być przeprowadzane telefonicznie bądź osobiście. Główną zaletą tej metody jest łatwość, z jaką dociera się do adresatów. Wadą, podobnie jak przy wywiadzie kwestionariuszowym, jest czasochłonność i pracochłonność. 58

59 Konsultacje pisemne i z wykorzystaniem poczty elektronicznej Tradycyjne konsultacje pisemne (lub bardziej nowoczesne z wykorzystaniem poczty elektronicznej) pozwalają nam na zaoszczędzenie czasu wymaganego na komunikację z adresatem. Metoda ta wymaga większego zaangażowania od partnerów społecznych, w wyniku czego uzyskuje się mniej odpowiedzi niż przy wywiadzie kwestionariuszowym. Istnieje również większe ryzyko, że uzyskamy odpowiedzi tylko na część pytań, ponieważ ankietowany mógł źle zrozumieć postawiony przed nim problem. Zaletą tej formy jest łatwość jej przeprowadzenia. 59

60 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź Konsultując zagadnienie upewnijmy się, że respondenci mają wystarczająco dużo czasu na przeanalizowanie ważnych kwestii, sformułowanie i dostarczenie odpowiedzi. Należy zaznaczyć, że dotyczy to wszystkich metod konsultacji respondenci muszą mieć czas na zapoznanie się ze specyfiką zagadnienia i ewentualnymi dokumentami. Organ wnioskujący określając termin na zajęcie stanowiska powinien brać pod uwagę przedmiot, zakres i objętość projektu dokumentu rządowego, zakres podmiotów na które oddziałuje oraz pilność sprawy. Czas trwania konsultacji zależy także od przyjętej metody konsultacji. Skrócenie okresu konsultowania powinno mieć miejsce jedynie w sytuacji wyjątkowej, m.in.. przy przyjęciu trybu pilnego pracy nad projektem ustawy. 60

61 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź c.d. a. Wywiad kwestionariuszowy jest przeprowadzany osobiście, a respondenci nie mają zwykle czasu na zapoznanie się z dokumentami. Dlatego czas trwania konsultacji uzależniony jest od planowanej liczby respondentów i przewidywanych trudności w dotarciu do nich. Jeżeli jest ich kilkunastu powinniśmy przeznaczyć dwa tygodnie, dla kilkudziesięciu i więcej (najczęstsza sytuacja) zaplanujmy miesiąc lub dłużej (w zależności od liczby pracowników administracji zaangażowanych w przeprowadzenie badania). 61

62 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź c.d. b. Panele obywatelskie są szczególnym przypadkiem wywiadu kwestionariuszowego. Duża liczba respondentów wymaga przeznaczenia znacznego czasu na konsultacje (nawet kilku miesięcy). W tym przypadku warto rozważyć wykorzystanie zewnętrznej firmy, która przeprowadzi badanie szybciej. 62

63 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź c.d. c. Na konsultacje pisemne (w formie kwestionariusza) należy przeznaczyć dodatkowy czas uwzględniający specyfikę działania poczty. Ponieważ adresat musi dodatkowo zapoznać się z zagadnieniem, czas na konsultacje pisemne nie powinien być krótszy niż 3 tygodnie (dodatkowo w korespondencji można załączyć kopertę zwrotną). 63

64 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź c.d. d. Wykorzystanie poczty elektronicznej do przesłania kwestionariusza pozwala nam ominąć opóźnienie powstałe przez przesyłanie materiałów w formie papierowej. Okres w tym przypadku możemy skrócić do 8 dni roboczych. Wskazane jest upewnienie się, czy adresat otrzymał wiadomość (np. przez funkcję potwierdzenie przeczytania lub w inny sposób). 64

65 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź c.d. e. Na spotkanie publiczne i wysłuchania publiczne należy przeznaczyć jeden dzień, jednak informacje o spotkaniu wraz z dokumentacją powinniśmy przedstawić najpóźniej na miesiąc przed spotkaniem. W przypadku wysłuchań publicznych ostateczną agendę (uwzględniającą wypowiedzi stron) ogłośmy najpóźniej na tydzień przed spotkaniem. 65

66 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź c.d. f. Wysyłający prośbę o opinię zwykłą pocztą powinien przeznaczyć na konsultacje dość długi czas minimum 3 tygodnie. Czas ten można skrócić do 2 tygodni w przypadku przesłania dokumentu pocztą elektroniczną. 66

67 Zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź c.d. g. Konsultacje poprzez strony internetowe umożliwiają dotarcie do szerokiej grupy respondentów, jednak wymagają dostatecznie długiego czasu, aby respondenci mogli uzyskać informacje o konsultacjach i zapoznać się z dokumentami. Minimalny okres dla tego rodzaju konsultacji to 3 tygodnie. 67

68 Komunikacja z interesariuszami Aby prawidłowo przeprowadzić konsultacje niezbędne jest nawiązanie i podtrzymanie kontaktu z respondentami. Z reguły to, pracownicy administracji wychodzą z inicjatywą konsultacji, ustanawiając odpowiednie kanały przepływu informacji. Jednak powinniśmy rozważyć ustanowienie stałego środka wymiany poglądów, który będzie powszechnie identyfikowany z konsultacjami. 68

69 Informacje zwrotne o wynikach konsultacji Informacje zwrotne o wynikach konsultacji powinny wskazywać na to, że urząd docenia czas i wysiłek respondentów poświęcony na pomoc administracji. Wzmacniają zaufanie partnerów społecznych do administracji i sprzyjają zaangażowaniu w przyszłe konsultacje. Informacja o tym, w jaki sposób został wykorzystany wkład interesariuszy pomaga tworzyć wizerunek administracji jako służącej interesom obywateli. 69

70 Informacje zwrotne o wynikach konsultacji c.d. Respondenci zabierając głos w konsultacjach liczą, że ich zdanie zostanie uwzględnione, lecz nie jest to możliwe w każdym przypadku. Aby podtrzymać zaangażowanie respondentów, pomimo nieuwzględnienia ich propozycji, powinniśmy w wyczerpujący sposób wyjaśnić im powody podjęcia takiej właśnie decyzji. 70

71 Informacje zwrotne o wynikach konsultacji c.d. Syntetyczna forma przekazywania informacji zwrotnych jest oceną skutków regulacji wraz z uzasadnieniem. W celu zapewnienia właściwej informacji na temat konsultacji możemy rozważyć opublikowanie bądź rozesłanie do jak największej liczby respondentów raportu z badania, w którym znajdzie się odniesienie do każdej z wniesionych uwag. Jeżeli warunki na to pozwalają możemy również rozważyć zorganizowanie spotkania publicznego poświęconego wynikom konsultacji. Generalnie pismo z uwagami od podmiotu oraz odpowiedź resortu która została wysłana do zgłaszającego uwagi skanuje się i zamieszcza się w BIP, i na stronie RCL. 71

72 Podstawowe regulacje prawne dotyczące roli i miejsca organizacji pozarządowych w procesie tworzenia prawa w Polsce 72

73 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz

74 Źródła prawa Art Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. 2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

75 Źródła prawa c.d. Art Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. 2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. 3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

76 Źródła prawa c.d. Art Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. 2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.

77 Źródła prawa c.d. Art Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty. 2. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów. 3. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

78 Art. 94. Źródła prawa c.d. 1. Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

79 Art. 51. Nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym. Każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa. Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą. Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa. 79

80 Art. 61. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy. 80

81 Podstawą do przeprowadzenia konsultacji społecznych w Jednostkach Samorządu Terytorialnego są przepisy ustaw o: samorządzie gminnym z 8 marca 1990 r. Dz. U. z 1990 r. Nr 16, poz. 95; samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 r. Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 578; samorządzie wojewódzkim z 5 czerwca 1998 r. Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 576; działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24 kwietnia 2003 r. Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz

82 Zgodnie z powyższymi przepisami rząd i samorządy mogą przeprowadzić konsultacje społeczne w wypadkach przewidzianych ustawą (wtedy często są one obowiązkowe) oraz w innych sprawach ważnych dla wspólnot samorządowych. 82

83 Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami określają uchwały rad odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego (gmin, miast, powiatów, województw). Zasady konsultowania projektów aktów prawa lokalnego z organizacjami pozarządowymi muszą być obligatoryjnie zawarte w stosownej uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego (art. 5 ust 5). Wymóg ten może być zrealizowany przez zawarcie tych zasad w rocznym lub jeszcze lepiej w wieloletnim programie współpracy. 83

84 Podstawą do przeprowadzenia konsultacji społecznych w Radzie Ministrów są przepisy ustaw o: działach administracji rządowej z 4 września 1997 r. Dz. U r. Nr 141, poz. 943; Radzie Ministrów z 8 sierpnia 1996 r. Dz. U. z 1996 r. Nr 106, poz. 492; związkach zawodowych z 23 maja 1991 r. Dz. U. z 1991 r. Nr 55, poz. 234; organizacjach pracodawców z 23 maja 1991 r. Dz. U r. Nr 55, poz

85 PONADTO Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie,,zasad techniki prawodawczej, Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908; Uchwała Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów, M.P. z 2013 r. poz. 979; t.j. M.P. z 2016 r. poz Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. z 2008 r. Nr 64, poz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 2011 r. w sprawie zgłaszania zainteresowania pracami nad projektami aktów normatywnych oraz projektami założeń projektów ustaw, Dz. U. z 2011 r. Nr181, poz

86 ,,Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych Dokument rekomendowany do stosowania decyzją Komitetu Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2009 r. (KRM ). 86

87 Co określa dokument? Dokument ten stanowi uzupełnienie części D Wytycznych do Oceny Skutków Regulacji, przyjętych przez Radę Ministrów 10 października 2006 r. Tym samym precyzuje on sposób wykonania obowiązków wynikających z 1 ust. 1 pkt. 4 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. Nr 100, poz. 908) oraz 27.1 Regulaminu pracy Rady Ministrów. Zmiana: Uchwała Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów, M.P. z 2013 r. poz. 979.

88 Co określa dokument? c.d. Należy jednak zaznaczyć, że zakres stosowania dokumentu jest szerszy niż wynikający z 19.1 Regulaminu pracy Rady Ministrów, ponieważ uwzględnia on wszystkie sposoby interwencji publicznych wskazane w Wytycznych do OSR. Dokument ten jest także spójny z ustawą z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. z 2008 r. Nr 64, poz

89 Ze względu na charakter i rangę dokumentu nie zmienia on ustawowych obowiązków administracji do konsultowania niektórych projektów dokumentów, na przykład ze związkami zawodowymi. Niniejszy dokument dotyczy przede wszystkim przeprowadzania konsultacji na etapach poprzedzających opiniowanie gotowych już projektów aktów prawnych oraz projektów dokumentów nie objętych dotychczas obowiązkami ustawowymi. Przedstawione rozwiązania mogą jednak umożliwić poprawę jakości także i tych obowiązkowych konsultacji społecznych. 89

90 Rozwiązania przedstawione w niniejszym dokumencie mają również zastosowanie do konsultowania dokumentów międzynarodowych, w tym pozalegislacyjnych dokumentów UE (przede wszystkim Ocen Wpływu (Impact Assessments), Zielonych i Białych Ksiąg, Komunikatów Komisji) oraz projektów aktów prawnych UE. Konsultacje tych dokumentów powinny być przeprowadzone na takich samych zasadach jak polskich dokumentów. 90

91 W opracowaniu niniejszego dokumentu skorzystano przede wszystkim z Głównych zasad i minimalnych standardów konsultacji zainteresowanych stron przez Komisję Europejską (COM(2002) 704). Ponadto skorzystano z Zasad dialogu społecznego dokumentu programowego rządu przyjętego przez Radę Ministrów 22 października 2002 r. oraz Przewodnika partycypacji. Jak dzielić się władzą. opracowanego w październiku 2007 r. przez Grupę roboczą ds. partycypacji FEANTSA. 91

92 Definicje i wyjaśnienia użytych terminów Badania ilościowe polegają na gromadzeniu danych, zbieranych od respondentów za pomocą formularzy - kwestionariuszy ankiet i wywiadów. Określona liczba respondentów, dobrana według reguł statystyki (grupa reprezentatywna), odpowiada na zawarte w kwestionariuszach pytania, a ich odpowiedzi mogą być analizowane przy pomocy narzędzi statystycznych. 92

93 Badania jakościowe mogą poprzedzać lub uzupełniać badania ilościowe, w zależności od ich celu. Badania tego typu prowadzone są na niewielkich i niereprezentatywnych próbach badawczych. Kładzie się w nich nacisk przede wszystkim na zebranie informacji dotyczących motywów, postaw i preferencji. Badania te wyjaśniają i pozwalają zrozumieć analizowane zjawiska, które nie mogą być potwierdzone statystycznie. 93

94 Interesariusze lub partnerzy społeczni to podmioty (obywatele, przedsiębiorcy, organizacje społeczne, jednostki samorządu terytorialnego) pozytywnie lub negatywnie zainteresowane konkretnymi działaniami administracji. 94

95 Interwencja publiczna rozumiana jest jako zarówno działanie jak i powstrzymywanie się od działania organów publicznych podczas rozwiązywania problemów. W efekcie interwencji publicznej mogą powstawać akty prawne, dokumenty nielegislacyjne (np. wytyczne, strategie) lub w wypadku powstrzymania się od działania raporty, opracowania, analizy i inne dokumenty będące efektem wewnętrznego procesu decyzyjnego. Interwencja publiczna w tym rozumieniu nie stanowi pomocy finansowej państwa (pomocy publicznej). 95

96 Instrument polityczny rozumiany jest jako narzędzie realizacji polityk przez instytucje publiczne, dzięki któremu osiąga się założone cele, polegające na mobilizacji zasobów (finansowych, ludzkich, organizacyjnych) za pomocą programów i projektów, informacji oraz prawodawstwa (ustawy, rozporządzenia). Instrument ten stanowi podstawowy sposób rozwiązywania problemów i jest jednym z elementów interwencji publicznej 96

97 Zasięganie opinii oznacza zbieranie przy pomocy różnych metod opinii partnerów społecznych podczas rządowych prac nad przygotowywaniem interwencji publicznej. Zamiennie do tego pojęcia używane są również: konsultacje oraz badanie (opinii). Jedną z form zasięgania opinii są obowiązkowe konsultacje publiczne. 97

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Standard Prowadzenia konsultacji założeń projektów i aktów normatywnych oraz zasad realizacji innych przedsięwzięć Preambuła Samorząd lokalny w odpowiedzi na potrzeby mieszkańców i organizacji społecznych

Bardziej szczegółowo

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r. WYKŁAD III SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r. I. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa II. Cechy systemu źródeł prawa w Polsce: 1. konstytucjonalizacja 2. dychotomiczny podział

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia

Bardziej szczegółowo

Stanowisko. I. Podstawy ustrojowe

Stanowisko. I. Podstawy ustrojowe Stanowisko Obywatelskiego Forum Legislacji przy Fundacji im. S. Batorego w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji publicznych projektów ustaw oraz ich założeń (tezy) I. Podstawy ustrojowe W

Bardziej szczegółowo

Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych

Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych MINISTERSTWO GOSPODARKI Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych Sierpień 2009 Dokument rekomendowany do stosowania decyzją Komitetu Rady Ministrów z dnia 30 lipca

Bardziej szczegółowo

3 Zasady przeprowadzania konsultacji społecznych

3 Zasady przeprowadzania konsultacji społecznych REGULAMIN Prowadzenia konsultacji społecznych przez Gminę Miasto Elbląg Konsultacje społeczne powinny tworzyć płaszczyznę do partycypacji publicznej mieszkańców miasta Elbląga oraz elbląskich organizacji

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP

ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP SYSTEM PRAWA Zbiór uporządkowanych i wzajemnie ze sobą powiązanych norm generalnych i abstrakcyjnych wysłowionych w tekstach aktów prawotwórczych i nieuchylonych

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie Modelowej Procedury Konsultacji Publicznych do systemu prawnego

Wdrożenie Modelowej Procedury Konsultacji Publicznych do systemu prawnego Wdrożenie Modelowej Procedury Konsultacji Publicznych do systemu prawnego Najistotniejszą wadą polskiego systemu prawnego, w zakresie regulacji procesu konsultacji publicznych jest luka polegająca na braku

Bardziej szczegółowo

Partycypacja społeczna. Joanna Pietrasik

Partycypacja społeczna. Joanna Pietrasik Partycypacja społeczna Joanna Pietrasik Demokracja przedstawicielska Demokracja partycypacyjna Co to znaczy partycypacja obywatelska? Formy partycypacji obywatelskiej dobrepraktyki.decydujmyrazem.pl Czym

Bardziej szczegółowo

Procedury i standardy konsultacji społecznych programów i polityk i publicznych realizowanych przez Gminę Miasto Płock

Procedury i standardy konsultacji społecznych programów i polityk i publicznych realizowanych przez Gminę Miasto Płock Projekt Potencjał Działanie - Rozwój: nowy wymiar współpracy Miasta Płocka i płockich organizacji pozarządowych Procedury i standardy konsultacji społecznych programów i polityk i publicznych realizowanych

Bardziej szczegółowo

Gdańsk, dnia 12 stycznia 2016 r. Poz. 63 UCHWAŁA NR XVI/494/15 RADY MIASTA GDAŃSKA. z dnia 26 listopada 2015 r.

Gdańsk, dnia 12 stycznia 2016 r. Poz. 63 UCHWAŁA NR XVI/494/15 RADY MIASTA GDAŃSKA. z dnia 26 listopada 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 12 stycznia 2016 r. Poz. 63 UCHWAŁA NR XVI/494/15 RADY MIASTA GDAŃSKA z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA GDAŃSKA. z dnia... 2015 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA GDAŃSKA. z dnia... 2015 r. Projekt z dnia 3 czerwca 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA GDAŃSKA z dnia... 2015 r. w sprawie określenia zasad i tryb przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami miasta

Bardziej szczegółowo

Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe

Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe CZ.1 Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe Źródła prawa powszechnie obowiązującego, stanowione przez terenowe organy administracji

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU. z dnia r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Bieruń

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU. z dnia r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Bieruń Projekt z dnia 22 grudnia 2016 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU z dnia... 2016 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Bieruń

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 722/XXVIII/2017 Rady Miasta Lublin. z dnia 30 marca 2017 r.

Uchwała Nr 722/XXVIII/2017 Rady Miasta Lublin. z dnia 30 marca 2017 r. Uchwała Nr 722/XXVIII/2017 Rady Miasta Lublin z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie trybu i zasad przeprowadzania konsultacji społecznych z Mieszkańcami Miasta Lublin Na podstawie art. 5a ust. 2 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XII/9/2016 RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU. z dnia 29 grudnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XII/9/2016 RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU. z dnia 29 grudnia 2016 r. UCHWAŁA NR XII/9/2016 RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Bieruń Na podstawie art. 5a ust. 2 ustawy

Bardziej szczegółowo

ZASADY NACZELNE USTROJU RP

ZASADY NACZELNE USTROJU RP ZASADY NACZELNE USTROJU RP Zasady naczelne ustroju RP Zawierają idee przewodnie ustawy zasadniczej. Są to normy prawne zawarte w Konstytucji, których szczególna doniosłość charakteryzuje się w tym, że

Bardziej szczegółowo

Konsultacje społeczne. Podstawy prawne

Konsultacje społeczne. Podstawy prawne Konsultacje społeczne Podstawy prawne Zasady i standardy UE Postanowienie Komisji Europejskiej z 11 grudnia 2002 roku dot. ogólnych zasad i standardy konsultacji publicznych Cel nadrzędny- pogłębienie

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONSULTACJI SPOŁECZNYCH. Rozdział 1. Zasady ogólne

REGULAMIN KONSULTACJI SPOŁECZNYCH. Rozdział 1. Zasady ogólne REGULAMIN KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Rozdział 1. Zasady ogólne 1 1. Regulamin konsultacji społecznych, zwany dalej Regulaminem, określa zasady i tryb prowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami gminy

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OLSZTYNA. z dnia... 2013 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OLSZTYNA. z dnia... 2013 r. Projekt z dnia 12 marca 2013 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OLSZTYNA z dnia... 2013 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy

Bardziej szczegółowo

Jednym z podstawowych aktów prawnych, regulujących udział mieszkańców w życiu publicznym, jest Europejska Karta Samorządu Lokalnego (EKSL).

Jednym z podstawowych aktów prawnych, regulujących udział mieszkańców w życiu publicznym, jest Europejska Karta Samorządu Lokalnego (EKSL). Jedną z bardzo ważnych kwestii, jakie pojawiają się w praktycznym aspekcie inicjowania i prowadzenia działań konsultacyjnych, jest ich formalne oraz nieformalne uregulowanie. Okoliczność ta jest o tyle

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN. z dnia r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN. z dnia r. Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia... 2011 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Szczecin, w sprawach ważnych dla Gminy, w których przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 22 sierpnia 2017 r. Poz. 49

Warszawa, dnia 22 sierpnia 2017 r. Poz. 49 Warszawa, dnia 22 sierpnia 2017 r. Poz. 49 ZARZĄDZENIE NR 37 MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) z dnia 21 sierpnia 2017 r. w sprawie opracowywania, uzgadniania, wydawania i ogłaszania aktów

Bardziej szczegółowo

U Z A S A D N I E N I E

U Z A S A D N I E N I E U Z A S A D N I E N I E Poczta Polska jest państwowym przedsiębiorstwem użyteczności publicznej powołanym na mocy ustawy z dnia 30 lipca 1997 r. o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej Poczta

Bardziej szczegółowo

Procedury i standardy konsultacji społecznych programów i polityk i publicznych realizowanych przez Gminę Miasto Płock

Procedury i standardy konsultacji społecznych programów i polityk i publicznych realizowanych przez Gminę Miasto Płock 1 Projekt Potencjał Działanie - Rozwój: nowy wymiar współpracy Miasta Płocka i płockich organizacji pozarządowych Procedury i standardy konsultacji społecznych programów i polityk i publicznych realizowanych

Bardziej szczegółowo

Techniki informacji i komunikacji

Techniki informacji i komunikacji Techniki informacji i komunikacji Dzienniki urzędowe Laboratorium nr 5 2017/2018 Dr Sylwia Kotecka-Kral CBKE WPAiE UWr System źródeł prawa Zadaniem osób udzielających porad prawnych czy urzędników jest

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/479/12 RADY MIASTA SZCZECIN z dnia 26 marca 2012 r.

UCHWAŁA NR XVII/479/12 RADY MIASTA SZCZECIN z dnia 26 marca 2012 r. UCHWAŁA NR XVII/479/12 RADY MIASTA SZCZECIN z dnia 26 marca 2012 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych Na podstawie art. 5a ust. 2 w zw. z art. 40 ust. l ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA. Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha

LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA. Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha Warszawa 2012 Spis treści 5 Spis treści Wykaz skrótów... 7 Słowo wstępne... 9 Rozdział I Konstytucja... 11 Rozdział II Inicjatywa obywatelska...

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia r. UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia... 2012 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych Na podstawie art. 5a ust. 2 w zw. z art. 40 ust. l ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr./../16 Rady Gminy Izabelin z dnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Konsultacji Społecznych"

Uchwała Nr./../16 Rady Gminy Izabelin z dnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Konsultacji Społecznych Projekt Uchwała Nr./../16 Rady Gminy Izabelin z dnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Konsultacji Społecznych" Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym

Bardziej szczegółowo

Aktywnie konsultujemy lepiej współpracujemy. Warsztat prowadzi Mirosława Tomasik 01.12.2013

Aktywnie konsultujemy lepiej współpracujemy. Warsztat prowadzi Mirosława Tomasik 01.12.2013 Aktywnie konsultujemy lepiej współpracujemy Warsztat prowadzi Mirosława Tomasik 01.12.2013 1 Konsultacje społeczne- cel Celem konsultacji społecznych jest nawiązanie dialogu pomiędzy mieszkańcami a władzą

Bardziej szczegółowo

OBWIESZCZENIE NR 8/2016 RADY MIEJSKIEJ W PABIANICACH. z dnia 29 lutego 2016 r.

OBWIESZCZENIE NR 8/2016 RADY MIEJSKIEJ W PABIANICACH. z dnia 29 lutego 2016 r. OBWIESZCZENIE NR 8/2016 RADY MIEJSKIEJ W PABIANICACH z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego uchwały Nr VIII/88/15 Rady Miejskiej w Pabianicach z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp Rozdział III

Spis treści. Wstęp Rozdział III Spis treści Wstęp... 9 Rozdział I Wiadomości ogólne o konstytucji jako najważniejszym w państwie akcie prawnym... 13 1. Pojęcie, geneza i funkcje konstytucji... 13 2. Konstytucja ustawą zasadniczą państwa...

Bardziej szczegółowo

LOKALNY INDEKS KONSULTACJI

LOKALNY INDEKS KONSULTACJI LOKALNY INDEKS KONSULTACJI Zasadniczym elementem Lokalnego Indeksu Konsultacji jest moderowana dyskusja, podczas której uczestnicy odpowiadają na pytania zawarte w Indeksie. Przygotowując dyskusję trzeba

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/15/11 RADY MIASTA OLSZTYN. z dnia 26 stycznia 2011 r.

UCHWAŁA NR IV/15/11 RADY MIASTA OLSZTYN. z dnia 26 stycznia 2011 r. UCHWAŁA NR IV/15/11 RADY MIASTA OLSZTYN z dnia 26 stycznia 2011 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Olsztyn Na podstawie art. 5a ust. 2 i

Bardziej szczegółowo

Prawo konstytucyjne. Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy

Prawo konstytucyjne. Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy Prawo konstytucyjne Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy Stosunek prawa międzynarodowego do prawa krajowego Artykuł 38. 1. Trybunał, którego zadaniem jest orzekać na podstawie prawa międzynarodowego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia r. Dru nr 638 Projekt z dnia... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA z dnia... 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z Opolską Radą Działalności Pożytku Publicznego lub z organizacjami pozarządowymi

Bardziej szczegółowo

ROCZNY PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY TRZESZCZANY

ROCZNY PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY TRZESZCZANY Załącznik do Uchwały Nr Rady Gminy Trzeszczany z dnia ROCZNY PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY TRZESZCZANY z organizacjami pozarządowymi oraz z innymi podmiotami, o których mowa w art.3 ust.3 ustawy z dnia 24 kwietnia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR../ /2017 RADY GMINY TRZESZCZANY z r.

UCHWAŁA NR../ /2017 RADY GMINY TRZESZCZANY z r. UCHWAŁA NR../ /2017 RADY GMINY TRZESZCZANY z.. 2017 r. - projekt- w sprawie przyjęcia Programu współpracy Gminy Trzeszczany z organizacjami pozarządowymi w roku 2018 Działając na podstawie: art. 18 ust.2

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr. Rady Miasta Milanówka. w sprawie wprowadzenia Regulaminu konsultacji społecznych

UCHWAŁA Nr. Rady Miasta Milanówka. w sprawie wprowadzenia Regulaminu konsultacji społecznych UCHWAŁA Nr. Rady Miasta Milanówka z dnia w sprawie wprowadzenia Regulaminu konsultacji społecznych Na podstawie art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXVIII/860/13 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 26 czerwca 2013 r.

UCHWAŁA NR XXXVIII/860/13 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 26 czerwca 2013 r. UCHWAŁA NR XXXVIII/860/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie zasad i trybów przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami miasta Katowice. Na podstawie art. 5a, w związku z art. 40 ust.

Bardziej szczegółowo

Id: D08360E8-7AA2-4DE9-9FF4-4EB2839F9F63. Projekt Strona 1

Id: D08360E8-7AA2-4DE9-9FF4-4EB2839F9F63. Projekt Strona 1 Projekt z dnia... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA z dnia... 2015 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych na terenie Miasta Opola Na podstawie art. 5 a ust. 2 ustawy z dnia 8

Bardziej szczegółowo

Część IV. System realizacji Strategii.

Część IV. System realizacji Strategii. Część IV. System realizacji Strategii. Strategia jest dokumentem ponadkadencyjnym, określającym cele, kierunki i priorytety działań na kilka lat oraz wymagającym ciągłej pracy nad wprowadzaniem zmian i

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR... MINISTRA ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI. z dnia r.

ZARZĄDZENIE NR... MINISTRA ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI. z dnia r. ZARZĄDZENIE NR... MINISTRA ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI z dnia... 2015 r. w sprawie prac nad projektami aktów normatywnych oraz projektami założeń projektów ustaw w resorcie administracji i cyfryzacji Na

Bardziej szczegółowo

Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie niezbędne uchwały. Koszalin, 23 września 2010

Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie niezbędne uchwały. Koszalin, 23 września 2010 Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie niezbędne uchwały Koszalin, 23 września 2010 Program współpracy 2011 Krok pierwszy: Uchwała konsultacyjna Brak określenia terminu,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK

PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1. Ilekroć w programie współpracy Miasta Kielce z organizacjami pozarządowymi

Bardziej szczegółowo

KONSULTACJE SPOŁECZNE PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA 2015 ROK

KONSULTACJE SPOŁECZNE PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA 2015 ROK KONSULTACJE SPOŁECZNE PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA 2015 ROK OGŁOSZENIE Wójta Gminy Pawłowiczki z dnia 15 października 2014 roku w sprawie konsultacji społecznych projektu: Rocznego

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁANIA NA ROK 2015 INFORMACJE O INSTYTUCJI OPRACOWUJĄCEJ PLAN DZIAŁANIA. Al. Ujazdowskie 1/3, 00-583 Warszawa. efs@kprm.gov.

PLAN DZIAŁANIA NA ROK 2015 INFORMACJE O INSTYTUCJI OPRACOWUJĄCEJ PLAN DZIAŁANIA. Al. Ujazdowskie 1/3, 00-583 Warszawa. efs@kprm.gov. PLAN DZIAŁANIA NA ROK 2015 INFORMACJE O INSTYTUCJI OPRACOWUJĄCEJ PLAN DZIAŁANIA Numer i nazwa osi priorytetowej Oś priorytetowa II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji Instytucja

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA LUBLIN. z dnia r. w sprawie trybu i zasad przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Lublin

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA LUBLIN. z dnia r. w sprawie trybu i zasad przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Lublin Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIASTA LUBLIN z dnia... 2015 r. w sprawie trybu i zasad przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Lublin Na podstawie art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

Projekt. Regulaminu w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z organizacjami pozarządowymi

Projekt. Regulaminu w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z organizacjami pozarządowymi Projekt Regulaminu w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z organizacjami pozarządowymi Rozdział 1. Przepisy ogólne 1. Regulamin określa zasady i tryb przeprowadzania konsultacji

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 4 marca 2013 r. Poz. 118

Warszawa, dnia 4 marca 2013 r. Poz. 118 Warszawa, dnia 4 marca 2013 r. ZARZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 13 lutego 2013 r. w sprawie prowadzenia prac legislacyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Strona1 Raport z monitoringu opracowania i wdrażania standardu prowadzenia konsultacji, założeń projektów i aktów normatywnych, zasad realizacji innych przedsięwzięć przez Gminę Frampol w projekcie pt.:

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 93 BURMISTRZA MIROSŁAWCA. z dnia 7 października 2015 r.

ZARZĄDZENIE NR 93 BURMISTRZA MIROSŁAWCA. z dnia 7 października 2015 r. ZARZĄDZENIE NR 93 BURMISTRZA MIROSŁAWCA z dnia 7 października 2015 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych Rocznego programu współpracy Gminy i Miasta Mirosławiec na 2016 rok z organizacjami

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XXI/177/2016 RADY MIASTA ŚWINOUJŚCIE. z dnia 28 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA Nr XXI/177/2016 RADY MIASTA ŚWINOUJŚCIE. z dnia 28 kwietnia 2016 r. UCHWAŁA Nr XXI/177/2016 RADY MIASTA ŚWINOUJŚCIE z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Miasto Świnoujście Na podstawie

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ,

PROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ, PROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ, W TYM WYKONYWANIA ZOBOWIĄZAŃ LEGISLACYJNYCH WYNIKAJĄCYCH Z ORZECZEŃ TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ I POSTĘPOWAŃ KOMISJI EUROPEJSKIEJ

Bardziej szczegółowo

RADY GMINY CYCÓW. z dnia.

RADY GMINY CYCÓW. z dnia. UCHWAŁA NR / /18 RADY GMINY CYCÓW PROJEKT z dnia. w sprawie uchwalenia Rocznego Programu Współpracy Gminy Cyców z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO Maciej M. Sokołowski ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO Warszawa, 16/10/2014 r. POJĘCIE ŹRÓDEŁ PRAWA Czynniki wpływające na treść prawa np. wola narodu czy prawodawcy, stosunki

Bardziej szczegółowo

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Strona1 Raport z monitoringu opracowania i wdrażania standardu wzajemnego informowania się JST i NGO o planach, zamierzeniach, kierunkach działań przez Gminę Frampol w projekcie pt.: Współpracujemy profesjonalnie!

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W WASILKOWIE. z dnia r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu konsultacji społecznych w Gminie Wasilków

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W WASILKOWIE. z dnia r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu konsultacji społecznych w Gminie Wasilków Projekt z dnia 10 lutego 2017 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W WASILKOWIE z dnia... 2017 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu konsultacji społecznych w Gminie Wasilków Na podstawie

Bardziej szczegółowo

PLAN USPOŁECZNIENIA STRATEGII ZINTEGROWANYCH INWESTCYCJI TERYTORIALNYCH AGLOMERACJI OPOLSKIEJ

PLAN USPOŁECZNIENIA STRATEGII ZINTEGROWANYCH INWESTCYCJI TERYTORIALNYCH AGLOMERACJI OPOLSKIEJ PLAN USPOŁECZNIENIA STRATEGII ZINTEGROWANYCH INWESTCYCJI TERYTORIALNYCH AGLOMERACJI OPOLSKIEJ Zgodnie z zapisami Zasad realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce w proces opracowania

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XL/279/14 RADY GMINY PRZYBIERNÓW. z dnia 12 listopada 2014 r.

UCHWAŁA NR XL/279/14 RADY GMINY PRZYBIERNÓW. z dnia 12 listopada 2014 r. UCHWAŁA NR XL/279/14 RADY GMINY PRZYBIERNÓW z dnia 12 listopada 2014 r. w sprawie realizacji zadania z projektu Dojrzałe partnerstwo. Model współpracy kluczem do sukcesu we współpracy gmin i organizacji

Bardziej szczegółowo

Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych ANKIETA

Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych ANKIETA ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel. (022) 828 91 28 wew. 135 fax. (022) 828 91 29 Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji

Bardziej szczegółowo

USTAWA O ORGANIZACJI I TRYBIE PRACY RADY MINISTRÓW ORAZ O ZAKRESIE DZIAŁANIA MINISTRÓW:

USTAWA O ORGANIZACJI I TRYBIE PRACY RADY MINISTRÓW ORAZ O ZAKRESIE DZIAŁANIA MINISTRÓW: Podsumowanie Dokument został przygotowany w ramach realizacji projektu INPRIS The Legislative Process in Poland: Strengthening Social Participation finansowanego przez CEE Trust. Dokument zawiera najważniejsze

Bardziej szczegółowo

Konsultacje społeczne w Mieście Będzin

Konsultacje społeczne w Mieście Będzin Konsultacje społeczne w Mieście Będzin SZKOLENIE W RAMACH PROJEKTU PARTYCYPACYJNY BĘDZIN WDROŻENIE PLATFORMY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH ONLINE W BĘDZINIE Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej 2014 rok PROJEKT

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 18 maja 2016 r. Poz. 2244 UCHWAŁA NR XIX/97/2016 RADY GMINY ŁYSZKOWICE z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji

Bardziej szczegółowo

ZASADY OPRACOWYWANIA I WYDAWANIA AKTÓW PRAWNYCH ORGANÓW GMINY

ZASADY OPRACOWYWANIA I WYDAWANIA AKTÓW PRAWNYCH ORGANÓW GMINY Rozdział XIV ZASADY OPRACOWYWANIA I WYDAWANIA AKTÓW PRAWNYCH ORGANÓW GMINY 74. Akt prawny to rezultat tworzenia lub stosowania prawa przez upoważniony przepisami prawa podmiot. 75. Organy gminy, tj. Rada

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia... o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

USTAWA. z dnia... o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Projekt USTAWA z dnia... o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1 W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz.U.1997.78.483) wprowadza się następujące zmiany: 1)

Bardziej szczegółowo

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE Przedstawiciel branży OZE Podstawy prawne OZE Co to jest energia odnawialna? odnawialne źródło energii - źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną,

Bardziej szczegółowo

Art. 88. - konkretyzacja: - ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych

Art. 88. - konkretyzacja: - ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych OBOWIĄZYWANIE PRAWA I. Zasady konstytucyjne: 1. Zasada państwa prawa i jej konsekwencje w procesie stanowienia prawa: niezwykle ważna dyrektywa w zakresie stanowienia i stosowania prawa wyrok 9 V 2005

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 2/16 Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2016 roku

Uchwała Nr 2/16 Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2016 roku Uchwała Nr 2/16 Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2016 roku w sprawie: ustalenia Regulaminu Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Poznaniu. Na podstawie art. 47 ust.

Bardziej szczegółowo

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Współpracujemy profesjonalnie! współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Raport z monitoringu opracowania i wdrażania standardu wzajemnego informowania się JST i NGO o planach, zamierzeniach, kierunkach działań przez Gminę Zwierzyniec w projekcie pt.: Współpracujemy profesjonalnie!

Bardziej szczegółowo

Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej

Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Standardy współpracy międzysektorowej w powiecie oleckim Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXIII/168/2016 RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ PISKIEJ. z dnia 22 grudnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XXIII/168/2016 RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ PISKIEJ. z dnia 22 grudnia 2016 r. UCHWAŁA NR XXIII/168/2016 RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ PISKIEJ z dnia 22 grudnia 2016 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Biała Piska Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Tworzenie a jakość prawa w ochronie zdrowia w Polsce

Tworzenie a jakość prawa w ochronie zdrowia w Polsce Tworzenie a jakość prawa w ochronie zdrowia w Polsce IX Sympozjum EBHC 2014-12-15 Autor: Jakub Adamski Food for thought o The most exciting phrase to hear in science, the one that heralds new discoveries,

Bardziej szczegółowo

Olsztyn, dnia 9 kwietnia 2013 r. Poz UCHWAŁA NR XXIX/3/2013 RADY MIEJSKIEJ W MRĄGOWIE. z dnia 28 lutego 2013 r.

Olsztyn, dnia 9 kwietnia 2013 r. Poz UCHWAŁA NR XXIX/3/2013 RADY MIEJSKIEJ W MRĄGOWIE. z dnia 28 lutego 2013 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Olsztyn, dnia 9 kwietnia 2013 r. Poz. 1475 UCHWAŁA NR XXIX/3/2013 RADY MIEJSKIEJ W MRĄGOWIE z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie określenia zasad i trybu

Bardziej szczegółowo

Partycypacja w procesie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Kraków, r.

Partycypacja w procesie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Kraków, r. Partycypacja w procesie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Kraków, 12.01.2016 r. Definicja PARTYCYPACJA PUBLICZNA udział mieszkańców w definiowaniu i rozwiązywaniu problemów lokalnych

Bardziej szczegółowo

Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań

Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej Prezentacja wyników badań Informacja o wynikach badań Prezentowane wyniki pochodzą z badań ogólnopolskich

Bardziej szczegółowo

PRZEBUDOWA FORMUŁY TRÓJSTRONNEJ KOMISJI DO SPRAW SPOŁECZNO- GOSPODARCZYCH

PRZEBUDOWA FORMUŁY TRÓJSTRONNEJ KOMISJI DO SPRAW SPOŁECZNO- GOSPODARCZYCH PRZEBUDOWA FORMUŁY TRÓJSTRONNEJ KOMISJI DO SPRAW SPOŁECZNO- GOSPODARCZYCH Przebudowa formuły Trójstronnej Komisji Trójstronna Komisja ds. Społeczno Gospodarczych nie może dalej funkcjonować w dotychczasowej

Bardziej szczegółowo

Lublin, dnia 26 listopada 2014 r. Poz. 3882 UCHWAŁA NR XXXIII/231/2014 RADY GMINY STĘŻYCA. z dnia 13 listopada 2014 r.

Lublin, dnia 26 listopada 2014 r. Poz. 3882 UCHWAŁA NR XXXIII/231/2014 RADY GMINY STĘŻYCA. z dnia 13 listopada 2014 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Lublin, dnia 26 listopada 2014 r. Poz. 3882 UCHWAŁA NR XXXIII/231/2014 RADY GMINY STĘŻYCA z dnia 13 listopada 2014 r. w sprawie uchwalenia Rocznego programu współpracy

Bardziej szczegółowo

3) jest stanowiony na podstawie i w granicach ustaw

3) jest stanowiony na podstawie i w granicach ustaw CZ. 2 1) jest to podstawowe źródło prawa powszechnie obowiązującego 2) obowiązuje powszechnie na obszarze działania organów, które go ustanowiły (a więc lokalnie) 3) jest stanowiony na podstawie i w granicach

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY LESZNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2017

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY LESZNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2017 Projekt Załącznik do Uchwały Nr / /2016 Rady Gminy Leszno z dnia listopada 2016 r. PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY LESZNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU

Bardziej szczegółowo

ZASADY I TRYB OPRACOWYWANIA I WYDAWANIA AKTÓW PRAWNYCH

ZASADY I TRYB OPRACOWYWANIA I WYDAWANIA AKTÓW PRAWNYCH Załącznik Nr 5 do Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Gminy Pruszcz Gdański ZASADY I TRYB OPRACOWYWANIA I WYDAWANIA AKTÓW PRAWNYCH 1 Zasady niniejsze dotyczą opracowywania: projektów uchwał Rady Gminy,aktów

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Podstawa prawna programu

Rozdział 1. Podstawa prawna programu PROJEKT PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KALETY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART. 3 UST. 3 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003 ROKU O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE

Bardziej szczegółowo

Co dziś? Dokumenty wewnętrzne i opinie - jawność uznaniowa

Co dziś? Dokumenty wewnętrzne i opinie - jawność uznaniowa Co dziś? Dokumenty wewnętrzne i opinie - jawność uznaniowa??? Prawo - orzecznictwo Irena Kamińska: W tym zakresie orzecznictwo na razie sobie radzi, stosując pojęcie dokumentu wewnętrznego. Taki dokument

Bardziej szczegółowo

WÓJT GMINY JELENIEWO OGŁASZA KONSULTACJE

WÓJT GMINY JELENIEWO OGŁASZA KONSULTACJE WÓJT GMINY JELENIEWO OGŁASZA KONSULTACJE 1. Celem konsultacji jest poznanie opinii organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności

Bardziej szczegółowo

Wytyczne w zakresie komitetów monitorujących na lata formularz zgłaszania uwag

Wytyczne w zakresie komitetów monitorujących na lata formularz zgłaszania uwag Załącznik do pisma DKF-VIII-073-09-AP/14 Wytyczne w zakresie komitetów monitorujących na lata 2014-2020 formularz zgłaszania uwag L.p. Przepis Treść uwagi Uzasadnienie uwagi 1. Strona 6 (Rozdział 4) 2)

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców. Rozdział 1. Przepisy ogólne

USTAWA. z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Pracodawcy mają prawo tworzyć, bez uzyskania uprzedniego zezwolenia, związki według

Bardziej szczegółowo

Roczny Program Współpracy gminy Olsztyn z Organizacjami Pozarządowymi na rok 2019

Roczny Program Współpracy gminy Olsztyn z Organizacjami Pozarządowymi na rok 2019 Projekt Roczny Program Współpracy gminy Olsztyn z Organizacjami Pozarządowymi na rok 2019 Postanowienia ogólne 1. Ilekroć w Programie jest mowa o: 1. Ustawie należy przez to rozumieć ustawę z dnia 24 kwietnia

Bardziej szczegółowo

RADY POWIATU NOWODWORSKIEGO. z dnia 12 czerwca 2014 r.

RADY POWIATU NOWODWORSKIEGO. z dnia 12 czerwca 2014 r. PADA POVlIATU w Nowym Dworse Mazowieckim ul. Ignacego Paderewskiego 18 O()- 'I 00 Nowy DW0r Mazowiecki RADY POWIATU NOWODWORSKIEGO z dnia 12 czerwca 2014 r. w sprawie prac nad opracowaniem Strategii Rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców. Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców Rozdział 1 Przepisy ogólne Opracowano na podstawie: Dz.U. z 1991 r. Nr 55 poz. 235, z 1996 r. Nr 34, poz. 148, z 1997 r.

Bardziej szczegółowo

U Z A S A D N I E N I E

U Z A S A D N I E N I E U Z A S A D N I E N I E 1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, określany dalej jako projekt, zmierza do osiągnięcia dwóch zasadniczych celów:

Bardziej szczegółowo

Statut FORUM ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH POWIATU TCZEWSKIEGO

Statut FORUM ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH POWIATU TCZEWSKIEGO Statut FORUM ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH POWIATU TCZEWSKIEGO WSTĘP Mając na względzie, iż istotną cechą i podstawą sukcesu demokratycznie zorganizowanej społeczności lokalnej jest aktywność obywatelska jej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXII/172/17 RADY GMINY KAMIENNIK z dnia 19 października 2017 r.

UCHWAŁA NR XXXII/172/17 RADY GMINY KAMIENNIK z dnia 19 października 2017 r. UCHWAŁA NR XXXII/172/17 RADY GMINY KAMIENNIK z dnia 19 października 2017 r. w sprawie uchwalenia Rocznego programu współpracy Gminy Kamiennik z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami realizującymi

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr / /15 - projekt - Rady Gminy w Biesiekierzu z dnia r.

Uchwała Nr / /15 - projekt - Rady Gminy w Biesiekierzu z dnia r. Uchwała Nr / /15 - projekt - Rady Gminy w Biesiekierzu z dnia. 2015 r. w sprawie uchwalenia rocznego programu współpracy Gminy Biesiekierz na rok 2016 z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami działającymi

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 2015 Rady Gminy i Miasta Raszków z dnia r. w sprawie przyjęcia programu współpracy Gminy i Miasta Raszków

Uchwała Nr 2015 Rady Gminy i Miasta Raszków z dnia r. w sprawie przyjęcia programu współpracy Gminy i Miasta Raszków Uchwała Nr 2015 Rady Gminy i Miasta Raszków z dnia.. 2015r. w sprawie przyjęcia programu współpracy Gminy i Miasta Raszków z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr Or WÓJTA GMINY PRZYRÓW z dnia 31 marca 2014

ZARZĄDZENIE Nr Or WÓJTA GMINY PRZYRÓW z dnia 31 marca 2014 ZARZĄDZENIE Nr Or.0050.23.2014 WÓJTA GMINY PRZYRÓW z dnia 31 marca 2014 w sprawie: przyjęcia Planu Komunikacji Projektu II Samooceny (CAF) w Urzędzie Gminy Przyrów Działając na podstawie: art. 33 ust.

Bardziej szczegółowo

z dnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi projektów aktów prawa miejscowego

z dnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi projektów aktów prawa miejscowego U C H WA Ł A R A D Y G M I N Y L E S Z N O z dnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi projektów aktów prawa miejscowego Na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy

Bardziej szczegółowo