SAMORZĄDOWY PROGRAM WYBORCZY

Transkrypt

1 SAMORZĄDOWY PROGRAM WYBORCZY WERSJA ROZSZERZONA MĄDRZE Zadbamy o rozwój intelektualny Polaków przez całe życie ZDROWO Zadbamy o zdrowe życie i bezpłatną pomoc medyczną wysokiej jakości. BEZPIECZNIE Zadbamy o wszechstronne bezpieczeństwo Polaków. SAMORZĄDNIE Mieszkańcy wiedzą najlepiej, jak rządzić swoją ulicą, miejscowością, województwem.

2 MĄDRZE Zadbamy o rozwój intelektualny Polaków przez całe życie OŚWIATA I WYCHOWANIE Bezpłatne przedszkola blisko domu dla wszystkich dzieci, w wymiarze co najmniej 8 godzin dziennie. Od 2006 roku liczba przedszkoli wzrosła o 33 proc. Stało się to pod naciskiem Komisji Europejskiej uznającej niewielki odsetek dzieci uczęszczających do przedszkoli za jeden z najważniejszych problemów społecznych w Polsce. Jednocześnie jak pokazuje raport NIK w porównywalnym okresie wzrosła liczba rodziców, którym odmówiono przyjęcia dziecka do przedszkola. SLD opowiada się za tworzeniem nowych przedszkoli. Dobrym rozwiązaniem jest budowa przedszkoli modułowych. Koszt budowy przedszkola modułowego wraz z wyposażeniem to ok 5 mln zł. Ponadto SLD uważa, że edukacja przedszkolna powinna podobnie jak szkolna zostać w całości objęta subwencją z budżetu państwa. Zapewnienie miejsca w żłobku dla każdego dziecka, którego rodzice zdecydują się na tę formę opieki. SLD proponuje tworzenie żłobków z wykorzystaniem środków europejskich. Rekomendowanym rozwiązaniem jest również współpraca pracodawców i samorządów przy powoływaniu żłobków przy zakładach pracy. Liberalizacja przepisów dotyczących warunków technicznych obiektów żłobkowych i infrastruktury towarzyszącej. Pozwoli to na wygospodarowanie w istniejących żłobkach dodatkowych miejsc dla dzieci. Konieczne jest wprowadzenie wieloletniego planu rozwoju żłobków na terenie kraju, aby w ciągu 10 lat osiągnąć poziom opieki żłobkowej taki, jak przedszkolnej. Tworzenie szkół na obszarze nowych osiedli mieszkaniowych gwarantowanie miejsca na budynki szkolne w planach zagospodarowania przestrzennego. SLD postuluje szybki powrót do planowania ogólnego z mocą prawa miejscowego. Każde miasto powinno mieć plan ogólny zagospodarowania przestrzennego, w którym zapisane zostaną obowiązkowe rezerwy terenów pod potrzeby oświatowe, rekreacyjne, zdrowotne i inne związane z obsługą mieszkańców. W przypadku budownictwa wielorodzinnego, deweloperzy powinni partycypować w kosztach utworzenia tzw. infrastruktury społecznej proporcjonalnie do stopnia zainwestowania obszaru objętego w planie np. okręgiem szkolnym. Likwidacja gimnazjów z zachowaniem dwunastoletniego okresu edukacji szkolnej. Niezależnie od wyników badań PISA, w których polscy uczniowie osiągnęli dobre wyniki, SLD podtrzymuje stanowisko w sprawie konieczności likwidacji gimnazjów. Uznajemy je za nieudany eksperyment oświatowy. Uważamy, że takie same cele edukacyjne można było osiągnąć dokonując reformy podstawy programowej, bez zmiany struktury organizacyjnej polskiego szkolnictwa. Podkreślamy, że gimnazja przyczyniają się do kumulacji problemów wychowawczych. Opowiadamy się jednocześnie za utrzymaniem 12-letniego okresu edukacji szkolnej, co stanowi gwarancję dla utrzymania miejsc pracy nauczycieli. Obrona Karty Nauczyciela. Uznajemy Kartę Nauczyciela za zbiorowy układ pracy. Stoimy na stanowisku wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 czerwca 2010 roku, w którego uzasadnieniu czytamy: Warunków zatrudniania i wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w publicznych szkołach i innych placówkach oświatowych nie można traktować wyłącznie jako przywilejów. Są to bowiem instrumenty prawne służące zapewnieniu bezpłatnej oświaty o odpowiedniej jakości i na możliwie równym poziomie. Zmiana algorytmu liczenia subwencji ogólnej w części oświatowej. Obecnie subwencja pokrywa tylko część wydatków oświatowych ponoszonych przez samorządy. SLD postuluje przejęcie w całości przez państwo finansowania płac nauczycieli i wyceny pozostałych składników kształcenia. Subwencja powinna pokrywać przynajmniej w stopniu podstawowym pozostałe koszty. Wówczas dopłata z samorządu do subwencji wpłynie realnie na podniesienie jakości nauczania, a nie na zapychanie dziur w budżecie państwa z pieniędzy lokalnych. Dzieci nie wychodzą głodne ze szkoły: szklanka mleka i owoce w szkole. SLD proponuje by owoce, które z powodu embarga nałożonego przez Rosję nie zostaną sprzedane, przeznaczyć do rozdania w szkołach. Uważamy, że każde dziecko powinno otrzymywać w szkole porcję owoców oraz szklankę mleka. Szkoła powinna propagować zdrowe nawyki żywieniowe. Ograniczenie lekcji religii/etyki do jednej tygodniowo. Respektowanie prawa dotyczącego lekcji religii i etyki w szkołach. Organizowanie lekcji etyki dla chętnych uczniów. Lekcje religii obligatoryjnie na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej. W obecnej sytuacji prawnej wyprowadzenie katechizacji ze szkół wymaga wypowiedzenia przez Polskę konkordatu. Dlatego SLD opowiada się za restrykcyjnym respektowaniem obowiązującego prawa. Uważamy także, że należy zmniejszyć liczbę lekcji religii. W dzisiejszej szkole religia (w ciągu 12-letniego cyklu edukacji) jest jednym z najczęściej nauczanych przedmiotów. Zapewnienie wpływu dyrektora szkoły na dobór nauczyciela religii i ocenę jego pracy. Obecnie wpływ na dobór nauczyciela religii i jego ocenę ma tylko biskup. Uważamy, że uprawnienia te należy nadać dyrektorowi szkoły, który ponosi pełną odpowiedzialność za działalność dydaktyczną prowadzoną na jej terenie. Wprowadzenie egzaminów kompetencyjnych obejmujących wiedzę z zakresu pedagogiki dla nowo zatrudnianych katechetów, w tym duchownych. Wyposażenie każdej szkoły podstawowej w tablice interaktywne. Polska szkoła powinna być szkołą nowoczesną, dobrze wyposażoną, korzystającą z interaktywnych metod nauczania. Tablica interaktywna umożliwia prowadzenie przez nauczycieli lekcji w formie interesującej dla uczniów. Koszt wyposażenia każdej szkoły podstawowej w Polsce w tablicę interaktywną to ok.35 mln zł. Lekcje programowania komputerowego w szkołach. Nauka programowania daje dzieciom możliwość zapoznania się z językiem nowoczesnej technologii. Jego poznanie umożliwia zrozumienie świata technologii informacyjno-komunikacyjnej oraz stanie się jej aktywnym twórcą. Nauka programowania pozwala rozwijać myślenie kreatywne, doskonalić umiejętności analityczne, nadążać za postępem techniki. Lekcje programowania mogą być realizowane we współpracy z partnerami biznesowymi z sektora nowych technologii. Rewitalizacja szkół tysiąclatek po 50 latach istnienia tysiąclatki powinny z pomocą państwa stać się szkołami XXI wieku. W niemal każdym polskim mieście powiatowym znajduje się szkoła wybudowana w ramach obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego. Dzisiaj większość z tych szkół wymaga kapitalnego remontu. Koszt rewitalizacji jednej szkoły tysiąclatki to w zależności od stanu zużycia technicznego budynku od 2 do 8 mln zł. Odbudowa szkolnictwa zawodowego we współpracy z przedsiębiorcami. W latach 90-tych szkolnictwo zawodowe zostało skazane na zagładę jako rzekomy anachronizm. Od 1989 roku liczba szkół zawodowych w Polsce zmniejszyła się o 42 proc. Technika miały w myśl reformy rządu AWS- -UW zostać całkowicie zlikwidowane. Ta błędna decyzja została odwrócona dzięki staraniom rządu SLD. Dzisiaj następuje rehabilitacja szkolnictwa zawodowego dającego absolwentom konkretne umiejętności potrzebne na rynku pracy. Państwo i samorządy powinny prowadzić politykę wspierania i promowania edukacji zawodowej. Proponujemy współpracę szkół zawodowych z konkretnymi zakładami pracy, co zapewni uczniom perspektywę pewnej pracy w wyuczonym zawodzie. Zakłady pracy powinny wspomóc samorządy przy tworzeniu warsztatów szkolnych, aby uczniowie mogli pracować na najnowszym sprzęcie. Przywrócenie zlikwidowanych stołówek szkolnych. W ostatnich latach w wielu szkołach w Polsce doszło do likwidacji szkolnych stołówek i przekazaniu ich obowiązków firmom cateringowym. W wielu przypadkach oznaczało to obniżenie jakości żywienia oraz podwyżkę cen. SLD opowiada się za modelem, w którym posiłki przygotowywane są na terenie szkoły. Pod warunkiem opieki nad stołówkami zawodowego dietetyka. Posiłki powinny być pod ścisłą kontrolą dietetyczną, aby zapobiegać otyłości i niedożywieniu. Dzieci powinny być odżywiane, a nie zapychane śmieciowym jedzeniem. Szkolna stołówka pełni również funkcję socjalną, wyrównującą szansę. Dzięki jej funkcjonowaniu każde dziecko otrzymuje ciepły posiłek. Sprzeciwiamy się również formom segregacji na szkolnych stołówkach, kiedy to dzieci w zależności od zamożności rodziców otrzymują posiłki różnej jakości. 2 3

3 Całodniowa opieka nad uczniami w szkołach w ramach świetlic i bogata oferta zajęć pozalekcyjnych. Według badań ZNP świetlice nie funkcjonują w 22 proc. szkół podstawowych i w 30 proc. szkół gimnazjalnych. SLD uważa, że pełnowartościowa szkoła to taka, która zapewnia dzieciom opiekę w godzinach pracy rodziców. SLD proponuje, żeby samorząd finansował (przy wsparciu finansowym z budżetu państwa) zajęcia świetlicowe oraz bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych (zarówno dla dzieci zdolnych jak i mających problemy w nauce). To najlepsza forma wyrównywania szans rozwojowych dzieci. Wakacje i ferie zimowe dla dzieci w systemie współpracy między gminami. Według danych CBOS w 2013 roku blisko połowa gospodarstw domowych nie wysłała swoich dzieci na wakacyjny wypoczynek poza miejscem zamieszkania. Ofertą SLD dla tych rodzin jest współpraca samorządów przy organizacji letniego i zimowego wypoczynku. Gminy położone w atrakcyjnych turystycznie miejscach mogą organizować letni wypoczynek dla dzieci z innych gmin przy wykorzystaniu budynków oświatowych. NAUKA I KULTURA Centrum Nauki Mały Kopernik w każdym powiecie. To naukowy Orlik, który wyrówna szanse rozwoju młodych ludzi w całym kraju. Centrum Nauki Kopernik w Warszawie (powstałe przy współudziale rządu SLD) okazało się gigantycznym sukcesem. SLD chce aby dostęp do podobnych placówek w nowoczesny sposób popularyzujących naukę miały dzieci na terenie całego kraju. SLD proponuje budowę w każdym powiecie Centrum Nauki Mały Kopernik. Centra powinny być budowane w oparciu o mechanizm finansowania, który sprawdził się przy budowie Orlików. 1/3 budżet centralny, 1/3 samorząd wojewódzki, 1/3 samorząd gminny. Koszt budowy nowego obiektu (nowoczesna architektura jest również elementem edukacyjnym centrum) wraz z wyposażeniem nie powinien przekroczyć 7 mln zł. Taka kwota była średnio wydatkowana przez każdy powiat w programie Orlik Rozwój i upowszechnianie uniwersytetów trzeciego wieku. SLD będzie wspierać aktywność intelektualną seniorów poprzez dotowanie uniwersytetów trzeciego wieku. Wykorzystamy potencjał uniwersytetów jako wsparcie w procesie zarządzania gminami i powiatami. Energia, wiedza i czas seniorów powinny być wykorzystywane np. w Gminnej Radzie Seniorów, która jest doskonałym ciałem doradczym w gminie. SLD będzie wspierać powstawanie Rad Seniorów. Tworzenie domów kultury seniora miejsc, gdzie seniorzy będą mogli rozwijać swoje zainteresowania i spędzać czas z innymi ludźmi. Największym problemem osób starszych jest samotność. Domy Kultury z ofertą dedykowaną specjalnie dla seniorów są pomysłem SLD na zapewnienie im możliwości kontaktu z rówieśnikami, a także spotkań międzypokoleniowych. Dom Kultury Seniora będzie łączył funkcję kulturową z funkcją socjalizacyjną. Kursy obsługi komputera i Internetu dla seniorów. Wykluczenie cyfrowe seniorów jest jednym z największych problemów współczesności. Zadaniem władz publicznych powinno być przeciwdziałanie mu. Samorządy rządzone przez lewicę będą organizować kursy obsługi komputerów i Internetu, a także obsługi nowoczesnych sprzętów elektronicznych, aby seniorzy mogli w pełni korzystać ze wszystkich możliwości współczesnego świata. Organizowanie imprez miejskich w porach przyjaznych dla seniorów i w miejscach dla nich dostępnych dzięki możliwości łatwego dojazdu komunikacją publiczną. Miasto nie jest tylko dla młodych, zdrowych i bogatych. Część imprez miejskich według SLD powinna być dedykowana dla osób starszych. Współpraca samorządów i instytucji kultury zwiększająca uczestnictwo w życiu kulturalnym wszystkich pokoleń. Oferta kulturalna instytucji kultury powinna według SLD być pluralistyczna i dostosowana do potrzeb i gustów wszystkich grup wiekowych. Nic o nas bez nas decyzje dotyczące kultury podejmowane przy współudziale instytucji kultury, organizacji pozarządowych i towarzystw kulturalnych. Urzędnicy nie mogą arbitralnie zarządzać kulturą. Wszystkie decyzje dotyczące świata kultury i jego instytucjonalnych ram muszą być według SLD podejmowane przy współudziale ludzi kultury. Powinny powstać społeczne rady kultury, reprezentowane przez możliwie wszystkie środowiska kulturalne w powiecie; ich zadaniem poza czuwaniem nad otwartością, brakiem cenzury i opiniowaniem planu imprez, powinna być koordynacja kalendarza imprez, aby np. imprezy powiatowe nie nakładały się z gminnymi. Ochrona placówek kultury przed likwidacją. SLD sprzeciwia się likwidacji jakiejkolwiek instytucji kultury. Placówki z problemami powinny być restrukturyzowane pod nowym kierownictwem. Zamykanie instytucji kultury pod pretekstem oszczędności jest formą współczesnego barbarzyństwa. Dopuszczamy jednak możliwość zmiany sposobu organizacji i prowadzenia instytucji lub ich konsolidacji, po przeprowadzeniu audytu i przedstawieniu programu działania w nowej formie, ponieważ jako organizacja postępowa, wiemy, że potrzeby kulturalne społeczeństwa ewoluują wraz z nim. Zapewnienie autonomii programowej instytucji kultury i ochrona swobód twórczych przeciwstawianie się cenzurze. Sprzeciwiamy się próbom cenzury kultury przez środowiska religijne i nacjonalistyczne. Ze szczególną ostrością sprzeciwiamy się cenzurze sztuki pod pretekstem tzw. obrazy uczuć religijnych. Naszym zdaniem ten przepis powinien zostać usunięty z Kodeksu Karnego, jako nieprzystający do państwa neutralnego światopoglądowo. ZDROWO Zadbamy o zdrowe życie i bezpłatną pomoc medyczną wysokiej jakości. OPIEKA MEDYCZNA Wstrzymanie prywatyzacji i komercjalizacji szpitali. Przekształcenie szpitali-spółek w spółki użyteczności publicznej działające na zasadzie non-profit. SLD stoi na stanowisku, że ochrona zdrowia jest jedną z usług publicznych, które nie powinny podlegać urynkowieniu. Innymi słowy, na ludzkim zdrowiu nie należy zarabiać. Celem służby zdrowia jest leczenie pacjentów, a nie zarabianie pieniędzy. Dlatego sprzeciwiamy się przekształcaniu szpitali w spółki prawa handlowego, które zgodnie z prawem powinny działać w celu osiągnięcia zysku. Szpitale już przekształcone w spółki prawa handlowego chcemy przekształcić w spółki użyteczności publicznej działające na zasadzie non-profit. NFZ finansuje wyłącznie publiczną służbę zdrowia. Uważamy, że NFZ powinien kontraktować usługi tylko publicznym szpitalom. Obecnie mamy do czynienia z sytuacją, w której najwyżej wyceniane dziedziny opieki medycznej są kontraktowane przez prywatne placówki o wąskiej specjalizacji. Prowadzi to do niedofinansowania publicznych szpitali, w których funkcjonują również oddziały świadczące usługi nisko wyceniane przez NFZ. Prowadzi to do osłabienia systemu publicznej służby zdrowia. Uważamy, że system prywatnej opieki medycznej powinien istnieć obok systemu publicznego finansowanego z NFZ. W każdym powiecie Centra Informacyjne Zdrowia Publicznego zajmujące się udzielaniem pomocy pacjentom w poruszaniu się po systemie opieki zdrowotnej, informowaniem o prawach pacjenta i podejmowaniem interwencji w przypadku ich naruszenia. Takie instytucje ułatwią pacjentom pełne wykorzystanie możliwości systemu i zapewnią realną możliwość egzekwowania prawa pacjenta. 4 5

4 Dzienne ośrodki opieki medycznej dla seniorów w każdym powiecie w ramach samorządowych programów zdrowotnych. Geriatria jest najbardziej niedofinansowaną dziedziną opieki medycznej w Polsce. W całej Polsce jest zaledwie ok. 300 lekarzy geriatrów. Wobec starzenia się społeczeństwa powinna stać się jednym z priorytetów rządu i samorządów. W rankingu ONZ nt. jakości życia seniorów Polska zajmuje siódme miejsce od końca w Europie. Opieka medyczna i stomatologiczna w szkołach w ramach samorządowych programów zdrowotnych. Jak wskazują dane GUS blisko 600 tys. polskich dzieci nie chodzi do dentysty z powodu biedy. Według NIK 92 proc. polskich nastolatków cierpi z powodu próchnicy. W dzisiejszej Polsce opieka dentystyczna uległa prawie całkowitemu urynkowieniu. Dlatego SLD opowiada się za przywróceniem opieki dentystycznej w szkołach. Uważamy, że ochrona zdrowia dzieci, w tym również opieka stomatologiczna, jest niezbędnym atrybutem dobrego samorządu. Profilaktyka dentystyczna w szkołach nie jest kosztem ale inwestycją w zdrowe społeczeństwo. Etaty lekarzy w szkołach mogą być finansowane w ramach systemu rezydentur. Skrócenie kolejek do konsultacji specjalistycznych w kluczowych dziedzinach opieki zdrowotnej poprzez tworzenie samorządowych programów zdrowotnych. W sytuacji, gdy rząd nie radzi sobie ze skróceniem kolejek do lekarzy specjalistów sprawy w swoje ręce powinny brać lewicowe samorządy finansujące programy prozdrowotne w dziedzinach najbardziej wrażliwych na danym obszarze. Refundacja zabiegów in vitro w ramach samorządowych programów zdrowotnych. To sztandarowy program lewicy, który został wprowadzony w sytuacji, gdy rząd PO-PSL nie potrafi od lat uchwalić ustawy regulującej in vitro. Częstochowa rządzona przez prezydenta z SLD, jako pierwsza w kraju wprowadziła takie rozwiązanie dla par. Miejski program in vitro ruszył w tym mieście pod koniec 2012 roku. W wyniku realizacji programu in vitro urodziło się dotąd siedmioro dzieci, w tym bliźnięta. Wśród nich jest pięć dziewczynek i dwóch chłopców. Każda zakwalifikowana do programu para, otrzymuje jednorazowe dofinansowanie do zabiegu zapłodnienia pozaustrojowego w wysokości 3 tys. zł. Koordynacja zarządzania szpitalami na poziomie wojewódzkim. Tworzenie przez samorząd wojewódzki planów lecznictwa szpitalnego dla szpitali powiatowych poprawiających dostępność przestrzenną do świadczeń zdrowotnych, zwłaszcza tych o niskiej rentowności; pacjenci muszą mieć wiedzę, jaki szpital wykonuje dane leczenie, a szpital musi mieć pewność, że inna placówka nie będzie z nim konkurować o tego samego pacjenta; rejonizacja oddziałów szpitalnych (a nie szpitali) zapewni kompleksową i sprawną opiekę medyczną. Bezpłatna teleopieka nad osobami starszymi błyskawiczna forma pomocy w razie zagrożenia życia (tzw. przycisk życia). Podstawowym czynnikiem w teleopiece jest specjalny przycisk życia, który wbudowany jest w urządzenie stacjonarne lub przenośne. Pozwala on, w stanach zagrożenia zdrowia lub życia, połączyć się z placówką medyczną i wezwać adekwatną do sytuacji pomoc. Placówka podejmuje stosowną interwencję nawiązuje kontakt z osobą wzywającą pomocy, ustala przyczynę, powiadamia kolejno sąsiadów oraz bliskich, by sprawdzili sytuację na miejscu i weryfikuje, czy wizyta kontrolna u podopiecznego odbyła się. W przypadku braku kontaktu głosowego wzywa odpowiednie służby: pogotowie ratunkowe, straż pożarną, policję. Operator teleopieki dysponuje szczegółowymi danymi o osobie, która wzywa pomocy, np. kontaktem do bliskich, danymi o stanie zdrowia, przyjmowanych lekach i miejscu ich przechowywania, najkrótszej drodze dojazdowej do miejsca zamieszkania itp. Abonament miesięczny w systemie teleopieki to koszt rzędu 50 zł, który będzie finansowany przez lewicowe samorządy. Świecka służba zdrowia wyciąganie konsekwencji wobec lekarzy nadużywających klauzuli sumienia. W ostatnich miesiącach mieliśmy w Polsce do czynienia z przykładami naruszania przez lekarzy tzw. klauzuli sumienia. Dla SLD w systemie służby zdrowia najważniejsi są pacjenci i ich prawa. Klauzula sumienia zgodnie z prawem dotyczy jednostek nie całych placówek. Dlatego SLD wzywa NFZ do wypowiadania kontraktów szpitalom lub oddziałom, których kierownictwo ogłosiło, że na ich terenie obowiązuje klauzula sumienia. Ponadto SLD uważa, że lekarza korzystający z klauzuli sumienia, którzy nie wskażą innego lekarza, który wykona dany zabieg powinni być pociągani do odpowiedzialności zawodowej lub karnej. SPORT I REKREACJA Ochrona i rozwój ogrodów działkowych jako naturalnych obszarów zieleni miejskiej i terenów rekreacyjno-wypoczynkowych poprzez wpisywanie ogrodów do planów zagospodarowania przestrzennego. Sojusz Lewicy Demokratycznej zawsze dbał interesy polskich działkowców. W lipcu 2005 r. w uzgodnieniu z Polskim Związkiem Działkowców Sojusz Lewicy Demokratycznej wniósł do Sejmu, a następnie doprowadził do uchwalenia ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych. W okresie rządów prawicy zdecydowanie występowaliśmy przeciwko próbom likwidacji ogrodów działkowych. W 2008 roku nasz klub złożył projekt nowelizacji specustawy drogowej, dzięki której przywrócono odszkodowania dla działkowców. W wyniku zaskarżenia niektórych przepisów ustawy o ROD przez Trybunał Konstytucyjny SLD złożył własny projekt ustawy zabezpieczający interesy działkowców. SLD uważa, że prawa działkowców powinny być chronione również na poziomie samorządowym, poprzez tworzenie komunalnych związków działkowców (w przypadku występowania działkowców ze związku krajowego), gwarancję niezmienności praw działkowców po opuszczeniu struktur związku, umieszczanie w planach ogólnych zagospodarowania zapotrzebowania terenowego dla rozwoju ogrodnictwa działkowego. Budowa ścieżek rowerowych oraz uporządkowanie i rozwój sieci pieszych szlaków turystycznych. Należy ścieżki rowerowe i szlaki turystyczne łączyć w spójne systemy, które umożliwią pełnienie przez nie funkcji komunikacyjnej i rekreacyjnej. Wprowadzimy jeden system oznaczania szlaków pieszych i rowerowych na terenie całego kraju i powierzymy jednej z najstarszych organizacji pozarządowych, PTTK zarządzanie wszystkimi szlakami w Polsce. Uporządkowanie chaosu na szlakach turystycznych poprawi skuteczną informację i wpłynie na realny wzrost zainteresowania turystów wieloma regionami w Polsce, a tym samym poprawi dochody z turystyki lokalnych społeczności. Wspieranie sportu masowego i sportu dzieci i młodzieży. Preferencyjne stawki wynajmu gminnych obiektów sportowych dla sportu masowego. Samorząd nie może zarabiać na wynajmowaniu obiektów sportowych na cele sportu masowego i sportu dzieci i młodzieży. Dbanie o zdrowie i kondycję fizyczną mieszkańców jest zadaniem samorządu a nie źródłem dochodu. Rozbudowa programu Senior starszy sprawniejszy (m.in. zajęcia basenowe, nordic walking). Lewicowy samorząd będzie adresował programy sportowe specjalnie do seniorów. Programy te będą uwzględniać zainteresowania seniorów oraz ich stan sprawności fizycznej. Obniżenie opłat za użytkowanie wieczyste gruntów przeznaczonych na działalność sportową. SLD proponuje zdecydowane obniżenie (10-cio krotne, z poziomu 3% wartości gruntu do poziomu 0,3% tej wartości) opłat za użytkowanie wieczyste gruntów przeznaczonych na działalność związków i klubów sportowych, które to opłaty stanowią obecnie ogromne obciążenie finansowe, często przekraczające w praktyce budżety roczne tych organizacji. Proponujemy komunalizację mienia należącego do Skarbu Państwa i użytkowanego przez kluby sportowe. Gminy użyczałyby wówczas grunty za symboliczną opłatą. Możliwość odliczenia od dochodu do opodatkowania kwot przeznaczonych na udział dzieci w zajęciach sportowych prowadzonych przez kluby sportowe. Propozycja umożliwi rodzicom finansowanie sportowych pasji ich dzieci. Ponadto SLD proponuje możliwość odliczenia od dochodu do opodatkowania kwot wydanych na zakup akcji lub udziałów w spółkach będących klubami sportowymi a także w ramach limitu przewidzianego ustawowo darowizn przekazanych na cele związane z prowadzeniem klubu sportowego, w tym klubu sportowego prowadzonego przez osobę fizyczną. 6 7

5 BEZPIECZNIE Zadbamy o wszechstronne bezpieczeństwo Polaków. PRACA Integracja usług społecznych świadczonych przez Powiatowe Urzędy Pracy i Ośrodki Pomocy Społecznej. W celu efektywnej realizacji usług społecznych świadczonych przez PUP-y i OPS-y niezbędna jest ich rzeczywista integracja. Integracja powinna polegać na świadczeniu usług dla klientów zarejestrowanych w obu instytucjach z wykorzystaniem systemów informatycznych w taki sposób, aby nie dublować części działań i zwiększyć efektywność wsparcia. Tworzenie i udostępnianie przedsiębiorcom aktualnych baz absolwentów i przyszłych absolwentów związanych z danym regionem. Przedsiębiorcy z dużym wyprzedzeniem mogą zaplanować zapotrzebowanie na fachowców w ściśle określonych specjalizacjach, nawet w okresach 3 i 5-letnich. To daje możliwość kształcenia, odszukania osób już kształcących się w danej specjalizacji i skojarzenia ich z danym pracodawcą. Powiatowe Urzędy Pracy, aby być skuteczne w polityce zatrudnienia, powinny działać częściowo jako centra headhunterskie to pozwoli na zaspokojenie potrzeb lokalnych przedsiębiorców, ale także na zebranie odpowiednich danych dla planowania kształcenia w regionie, zgodnego z zapotrzebowaniem pracodawców. W tym kontekście konieczne jest wprowadzenie obowiązkowego doradztwa zawodowego świadczonego przez Publiczne Służby Zatrudnienia w ostatniej klasie gimnazjum (lub w ósmej klasie szkoły podstawowej w wypadku systemowej likwidacji gimnazjów). Walka z bezrobociem wśród osób młodych powinna zaczynać się już na poziomie szkoły, bowiem podstawowym powodem, który wpływa na poziom bezrobocia wśród młodzieży jest, obok braku jakichkolwiek kwalifikacji, niedopasowanie struktury kształcenia do potrzeb rynku pracy, czyli dysproporcja pomiędzy tym co młodzież otrzymuje w systemie szkolnym a wymaganiami jakie stawiają przed osobami wchodzącymi na rynek pracy pracodawcy. Tworzenie subwencjonowanych miejsc pracy, np. związanych z dbaniem o czystość gmin. Wsparcie poprzez pracę jest efektywniejsze niż utrzymywanie ludzi na zasiłkach. Od paru lat rośnie grupa długotrwale bezrobotnych. Udział bezrobotnych bez prawa do zasiłku wynosi niezmiennie ok. 86%. Za realizację polskiej polityki wzrostu zatrudnienia odpowiada najbiedniejszy z samorządów samorząd powiatowy. Należy przeznaczyć pieniądze na programy związane np. z czystością miast i utrzymaniem terenów zielonych. Zaniedbania w utrzymywaniu infrastruktury około drogowej, infrastruktury zabezpieczającej przed powodziami, publicznych miejsc wypoczynku dają lokalnej władzy ogromne pole do popisu w organizowaniu pracy subwencjonowanej. Jak pokazują doświadczenia innych krajów organizowanie robót publicznych jako pierwszego etapu w programach aktywizacji zawodowej to jedna z dróg do uzyskiwania samodzielności ekonomicznej osób pozostających bez zatrudnienia. Wsparcie poprzez pracę jest efektywniejsze niż utrzymywanie ludzi na zasiłkach (głównie niskich zasiłkach otrzymywanych z pomocy społecznej). Bezrobotny, który odmówi podjęcia pracy nie powinien otrzymywać zasiłków z pomocy społecznej. Służby zatrudnienia powinny na poziomie gminnym, ściśle współpracować z instytucjami zajmującymi się pomocą społeczną. System pożyczek celem stworzenia warunków do rozwijania małej i średniej przedsiębiorczości. Stwarzanie warunków do rozwijania małej i średniej przedsiębiorczości przede wszystkim poprzez uruchomienie efektywnego wsparcia dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą przy pomocy środków z Funduszu Pracy (BGK i powiatowe urzędy pracy) oraz lokalnych i regionalnych (tanich) funduszy pożyczkowych. Wspieranie rozwoju spółdzielczości socjalnej w ramach regionalnego programu rozwoju ekonomii społecznej. Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków. Spółdzielnia socjalna działa na rzecz: społecznej reintegracji jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu, zawodowej reintegracji jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy a działania te nie są wykonywane w ramach prowadzonej przez spółdzielnię socjalną działalności gospodarczej. Spółdzielnia socjalna może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków oraz ich środowiska lokalnego, a także działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.). Przywrócenie Wydziałów Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sądach rejonowych. Przez siedem lat rządów koalicji PO-PSL trwała stopniowa likwidacja Wydziałów Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Sądy Pracy padły również ofiarą likwidacji kilkudziesięciu sądów rejonowych przez ministra Gowina. Reforma została cofnięta, jednak w wielu miastach nie przywrócono Wydziałów Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Dostęp do sądownictwa pracy blisko miejsca zamieszkania jest gwarancją skutecznego egzekwowania praw pracowniczych. MIESZKANIA Wprowadzenie taryf socjalnych za prąd, wodę, gaz i śmieci. Bezpieczeństwo energetyczne to nie tylko projekt geopolityczny. Dla lewicy bezpieczeństwo energetyczne to także bezpieczeństwo socjalne, troska o to, że najsłabsi ekonomicznie konsumenci będą mogli uregulować rachunki za gaz. Unia Europejska dopuszcza w swoim prawie stosowanie taryf socjalnych dedykowanych wobec odbiorców słabszych ekonomicznie. Taryfy socjalne są rozwiązaniem dla odbiorców o niskich dochodach, rencistów, emerytów, rodzin wielodzietnych, osób niepełnosprawnych, osób przewlekle chorych. System taryf socjalnych jest rozwinięty m.in. w Wielkiej Brytanii. Regulator brytyjski zachęca dostawców do stosowania mechanizmów wsparcia dla odbiorców słabych ekonomicznie. Dostawcy mają pełną swobodę w wyborze mechanizmów finansowania taryfy socjalnej: stosują rabaty, upusty, zamrażają ceny i stawki. Przykładowo w ramach tzw. rabatu zimowego niektórzy odbiorcy mogą liczyć na upust nawet w wysokości 100 funtów rocznie. Mieszkania komunalne dla osób wkraczających w dorosłe życie rotacyjne, bez możliwości wykupu. Problem braku dostępności mieszkań jest jednym z najważniejszych problemów społecznych w Polsce. Skutkuje on m.in. poważnymi problemami demograficznymi. SLD zapewni młodym Polakom wkraczającym w dorosłe życie mieszkania na start. Byłaby to forma pomocy czasowej (max. do 5 lat) do momentu uzyskania przez lokatorów możliwości nabycia mieszkania w innej formie. Mieszkania na start powstawałyby w formie zbliżonej do nowoczesnych akademików, a dzięki założonej rotacji, byłyby następnie przekazywane kolejnym pokoleniom wkraczającym na rynek pracy. Mieszkania dla seniorów z opieką pielęgniarską w zamian za przekazanie mieszkania gminie. Wiele starszych osób nie stać na utrzymanie własnego mieszkania lub domu, dlatego gmina powinna zapewnić samodzielne mieszkanie z niezbędną opieką i funkcją integracyjną dla seniorów. To nie Domy Pomocy Społecznej, a prawdziwe mieszkania dla Seniorów. Forma odpłatności za mieszkanie w takim domu mogłaby być dwojaka pełnopłatne lub darmowe, dla osób, które zdecydują się na przekazanie własnego mieszkania gminie. Pełnopłatność oznacza dopasowanie czynszu do możliwości osób korzystających. Program przyznawania mieszkań komunalnych osobom, które zadeklarują wyremontowanie pustostanów. W polskich miastach jest wiele pustostanów, których samorządy nie są w stanie zagospodarować. Równolegle istnieje zjawisko głodu mieszkań. SLD proponuje skojarzenie tych dwóch zjawisk, stąd pomysł aby osoby, które zadeklarują wyremontowanie pustostanu mogły go otrzymać jako mieszkanie komunalne. 8 9

6 Ochrona lokatorów oraz instytucji użyteczności publicznej (szkół, przedszkoli) przed skutkami reprywatyzacji. Lewicowe samorządy będą stały po stronie lokatorów, a nie po stronie kamieniczników. Po 70 latach Polska nie jest nikomu nic winna. II RP nie zwracała majątku zabranego przez zaborców. Krzywdy jednych nie można naprawiać krzywdą drugich. Lewicowy samorząd to samorząd realizujący zasadę zera tolerancji wobec tych, którzy prześladują lokatorów. Bezpłatne porady prawne dla lokatorów dotkniętych reprywatyzacją. Zadaniem samorządu jest zapewnienie wsparcia lokatorom zagrożonych reprywatyzacją, również w formie porad prawnych. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE W każdej gminie posterunek policji jako nieodzowny element prewencji. Na początku rządów koalicji PO-PSL w Polsce były 804 posterunki policji. Dzisiaj jest ich tylko 430. Trwa proces likwidowania instytucji publicznych w Polsce lokalnej. SLD sprzeciwia się temu procederowi. Przywrócimy posterunek policji w każdej gminie. Policja blisko obywateli pełni funkcję prewencyjną i wpływa na poprawę stanu bezpieczeństwa. Likwidacja radarów gminnych. Użytkownicy dróg od lat mają słuszne przekonanie, że radary stawiane przez gminy służą nie zwiększeniu poziomu bezpieczeństwa, lecz poprawie stanu gminnych finansów. SLD opowiada się za likwidacją gminnych radarów. Instytucją uprawnianą do umieszczania przy drogach radarów powinien być wyłącznie Główny Inspektorat Transportu Drogowego, a pożytki z mandatów powinny zasilać wyłącznie Skarb Państwa. Rozwój monitoringu wizyjnego. SLD popiera zrównoważony rozwój monitoringu wizyjnego w gminach. Rozbudowa sieci monitoringu wizyjnego powinna być konsultowana społecznie i uwzględniać ochronę prywatności mieszkańców. NIEPEŁNOSPRAWNI Dostosowanie przestrzeni publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych. Każdy remont powinien uwzględniać potrzeby osób niepełnosprawnych. Lewicowe samorządy nie będą korzystać z kruczków prawnych (tzw. estetyzacja) pozwalających na ignorowanie potrzeb osób niepełnosprawnych. Asystenci osób niepełnosprawnych w urzędach. Osoby niepełnosprawne w urzędach powinny otrzymywać realną zindywidualizowaną i kompleksową pomoc w urzędach. Będziemy skutecznie egzekwować prawo do pomocy w urzędach, np. poprzez badanie ukrytego klienta. Pomoc dla pełnoletnich osób niepełnosprawnych po śmierci ich rodziców. Obecnie pełnoletnie osoby niepełnosprawne po śmierci opiekujących się nimi rodziców są pozostawione samym sobie. SLD uważa, że państwo powinno wziąć za nie odpowiedzialność i przedstawić ofertę opiekuńczą dostosowaną do stopnia ich niepełnosprawności. SAMORZĄDNIE Mieszkańcy wiedzą najlepiej, jak rządzić swoją ulicą, miejscowością, województwem. WIĘCEJ SAMORZĄDNOŚCI Samorządowcy do Senatu. Prezydenci, burmistrzowie, wójtowie powinni móc łączyć mandat Senatora RP ze swoimi funkcjami. W Senacie pracowaliby za darmo. Polska lokalna wydała wielu wspaniałych gospodarzy. To osoby będące prawdziwymi lokalnymi liderami, osoby potrafiące zarządzać dużymi instytucjami, osoby dzięki którym Polska była w stanie na dobrym poziomie wykorzystać fundusze unijne. Najwyższy czas, aby cała Polska skorzystała z kompetencji lokalnych liderów. Nie stać nas na ignorowanie ich dorobku i doświadczenia. Dlatego SLD chce, aby prezydenci miast, burmistrzowie i wójtowie oraz członkowie zarządów województw, niebędący radnymi sejmików wojewódzkich, mogli startować w wyborach do Senatu, a następnie łączyć swój mandat lokalny z mandatem senatorskim. Mandat senatorski powinni jednak sprawować społecznie. Z tego tytułu nie powinno należeć im się uposażenie. Chcemy, aby sprawowanie mandatu senatorskiego było rodzajem służby lokalnych liderów dla całej Polski. Budżet partycypacyjny w wysokości minimum 1 proc. budżetu gminy. Budżet partycypacyjny powinien oznaczać faktyczne współdecydowanie obywateli o istotnej części wydatków gminy. Wyodrębnienie budżetów sołectw jako budżetów zadaniowych. Pieniądze samorządów wydawane są tym efektywniej im bliżej obywateli są podejmowane decyzje. Wzmocnienie roli referendów lokalnych. Obniżenie liczby podpisów potrzebnych do rozpisania referendum, przy jednoczesnym przyznaniu samorządom ustawowego prawa do podniesienia tego progu. SLD uważa, że należy obniżyć ustawowy próg liczby podpisów potrzebnych do rozpisania referendum lokalnego. Jednocześnie chcemy nadać w ustawie poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego możliwość podniesienia tego progu w celu uwzględniania lokalnej specyfiki. Uporządkowanie prawa samorządowego poprzez jego kodyfikację. Dokonanie przeglądu wszystkich ustaw ustrojowych samorządów terytorialnych powinno być priorytetowym zadaniem prawodawców w najbliższych latach. Wzajemna sprzeczność wielu przepisów, przeregulowanie ustaw i chaos zmian legislacyjnych (np. ustawa o samorządzie gminnym była zmieniana ponad 100 razy od 1990 roku) stwarzają konieczność przeglądu, przeredagowania i uproszczenia wielu przepisów. W miejsce kilkunastu ustaw ustrojowych o samorządach terytorialnych powinna powstać jedna ustawa Prawo samorządowe. Kodyfikacja pozwoli również na dokonanie niezbędnych zmian ustrojowych upraszczających funkcjonowanie samorządów, wyraźne rozgraniczenie kompetencyjne poszczególnych szczebli samorządowych i ujednolicenie procedur ustrojowych na wszystkich szczeblach. Konieczne jest stworzenie monitoringu funkcjonowania samorządów prowadzonego przez jedną instytucję rządową w pełnym zakresie działalności samorządowej, w celu sprawnego reagowania państwa na potrzeby samorządowe. Dziś taki monitoring prowadzą jedynie korporacje samorządowe, ale tylko w zakresie działalności swoich członków. Ustawa o miastach. Miasta, zwłaszcza małe muszą otrzymać specjalne kompetencje, aby powstrzymać postępują degradację. W 1990 roku ustawa o samorządzie terytorialnym zrównała pod względem organizacyjnym i kompetencyjnym wszystkie samorządy gminne. Od tego czasu pojęcie miasta jest czysto umowne, a z faktu posiadania statusu miasta nic nie wynika. Od przeszło dekady dostrzega się jednak konieczność lepszego dopasowania organizacyjnego i kompetencyjnego miast, jako szczególnych obszarów funkcjonalnych, których oddziaływanie i obsługa wykracza daleko poza własne granice. Funkcje miast nieustannie ewoluują i wciąż mocniej różnicują od obszarów wiejskich. Ustawa o miastach winna zawierać, poza kwestiami ustrojowymi, opis szczególnych kompetencji przypisanych wyłącznie dla miast (np. zarządzanie drogami, kompetencje 10 11

7 planistyczne, urbanistyczne, zarządzanie zintegrowanym transportem publicznym). Katalog zadań miejskich powinien stanowić otwartą listę, która może być uzupełniana wraz z ewolucją i rozwojem miast. Ustawa uporządkuje funkcje miast względem ich otoczenia, zatrzyma postępującą żywiołową urbanizację terenów wiejskich, wymusi kształtowanie ładu przestrzennego w miastach i utworzy prawne podstawy faktu zróżnicowania terenów miejskich i wiejskich oraz wskrzesi nowe możliwości rozwoju, zwłaszcza dla małych miasteczek, które coraz bardziej degradują się w stronę ośrodków wiejskich. Ustawa mogłaby zawierać zapisy o metropoliach i powinna być lewicową odpowiedzią na nieudolne próby stworzenia ustawy metropolitalnej przygotowywanej bezskutecznie od 20 lat przez Unię Metropolii Polskich. Szersze zlecanie zadań publicznych organizacjom pozarządowym. SLD uważa, że samorząd terytorialny powinien zlecać realizację części zadań organizacjom pozarządowym. Ten model współpracy samorządów z NGO sami realizowany jest z powodzeniem w państwach skandynawskich. Przeprowadzanie procedury rozwodowej w sądach rejonowych. SLD opowiada się za zwiększeniem dostępności procedury rozwodowej i przeniesieniem jej do sądów rejonowych. Przejęcie utrzymania infrastruktury torowej przez państwo, co ułatwi samorządom wojewódzkim świadczenie mieszkańcom usług transportu kolejowego. Stworzenie Generalnej Dyrekcji Kolei Żelaznych (na wzór GDDKiA). Przejęcie utrzymania infrastruktury torowej przez państwo co ułatwi samorządom wojewódzkim świadczenie mieszkańcom usług transportu kolejowego. ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Propagowanie polityki zrównoważonego rozwoju w ramach istniejących województw; peryferie regionów mają takie same prawa rozwoju, jak ich stolice. Istnieją dwie zasadnicze koncepcje rozwoju regionalnego. Pierwsza to rozwój poprzez metropolie. Druga to koncepcja zrównoważonego rozwoju. Pierwsza koncepcja mówi, że dodatkowe pieniądze należy dać tym, którzy sobie świetnie radzą. Druga mówi, że należy pomóc tym, którzy nie ze swojej winy popadli w trudności. Pierwszą koncepcję realizuje rząd Platformy. Druga koncepcja to koncepcja Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Jednoznacznie opowiadamy się za wspieraniem regionów i subregionów, które mają trudności rozwojowe. Uważamy, że zadaniem państwa i władz wojewódzkich jest zmniejszanie różnic w rozwoju między regionami lub subregionami. Wyprowadzenie dużej części urzędów centralnych poza Warszawę. Jednym ze sposobów na zrównoważony rozwój regionalny jest dekoncentracja urzędów centralnych. Taki model z powodzeniem funkcjonuje w Niemczech. Urzędy federalne często mieszczą się w miastach, które nie są nawet stolicami landów. Np. Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe, Federalny Urząd Statystyczny w Wiesbaden, Federalna Agencja Pracy w Norymberdze, Federalny Sąd Pracy w Chemnitz, Federalny Instytut Fizykalno-Chemiczny w Brunszwiku, Federalny Urząd Transportu w Flensburgu, Archiwum Bundeswehry w Fryburgu. W Czechach Sąd Konstytucyjny znajduje się w Brnie, na Słowacji w Koszycach, a w Rosji w Petersburgu. Również w Polsce powinniśmy zdecydować się na decentralizację urzędów. Trybunał Konstytucyjny może być w Łodzi lub Lublinie, a Główny Urząd Statystyczny chociażby w Częstochowie, czy Sosnowcu. Przykładowe urzędy, które mogą zostać zdecentralizowane: Urząd Lotnictwa Cywilnego, Urząd ds. Cudzoziemców, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Główny Inspektorat Farmaceutyczny, Urząd Patentowy, Główny Inspektorat Danych Osobowych, Główny Urząd Geodezji i Kartografii itp. Ich decentralizacji wzmocni mniejsze ośrodki miejskie i obniży koszty funkcjonowania tych urzędów. Dekoncentracja urzędów wiąże się z rozwojem sieci transportowej i telekomunikacyjnej pomiędzy nowymi ośrodkami władzy centralnej a stolicą. Wpłynie to dobitnie na rozwój regionów i podniesienie jakości życia, a także zaowocuje mocnym wzrostem gospodarczym. WIĘCEJ PIENIĘDZY DLA SAMORZĄDÓW Przywrócenie finansowania samorządów do poziomu z 2004 roku, czyli oddanie samorządom zabranych w ostatnim dziesięcioleciu 8 mld złotych rocznie. Zwiększenie udziału gmin w podatku PIT z 37,5% do 50,5%, a w podatku CIT z 6,71% do 8,04%. W czasach rządu kierowanego przez Leszka Millera powstała najważniejsza ustawa dająca realną autonomię samorządów terytorialnych od państwa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. To wielkie osiągnięcie realnej decentralizacji państwa było przełomem w zarządzaniu samorządami. Samodzielność i niezależność samorządów stała się faktem. Ustawa, jak zawsze, była wielkim kompromisem pomiędzy oczekiwaniami korporacji samorządowych i możliwościami państwa, ale po raz pierwszy stworzyła stabilne podstawy pod działalność zdecentralizowanego państwa. Uzależnienie dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego głównie od podatku od osób fizycznych (PIT) było rozwiązaniem adekwatnym do potrzeb samorządowych, pod warunkiem stabilności systemu podatkowego. Wprowadzono wówczas zasadę progresji dochodów wraz z powiększaniem katalogu kompetencji samorządów w ramach dalszej decentralizacji państwa. Od czasów rządu PiS-u ten stabilny system został mocno nadszarpnięty poprzez zmniejszenie dochodów z PIT- -ów (zmiana progów podatkowych w 2006 r., wprowadzenie ulgi prorodzinnej), bez jakiejkolwiek rekompensaty dla dochodów jednostek samorządu terytorialnego, a w następnych latach przez zlecanie samorządom lub przekazywanie ustrojowe kolejnych zadań bez adekwatnych środków. Najbardziej kuriozalnym przypadkiem destabilizacji finansów było skokowe podniesienie płac w oświacie bez właściwego podniesienia subwencji oświatowej. W dużej mierze dzisiejszy poziom zadłużenia samorządów nie tylko jest skutkiem boomu inwestycyjnego związanego z funduszami unijnymi, ale także kredytowaniem nieudolnych i świadomych decyzji rządów Jarosława Kaczyńskiego i Donalda Tuska. Dziś potrzebne są konkretne zmiany w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, rekompensujące utracone dochody i wydatki na zadania zlecone przez państwo. Poziom wzrostu dochodów jednostek samorządu terytorialnego w skali państwa powinien wzrosnąć o ok 8 mld zł. Osiągnięcie tego możliwe jest poprzez przywrócenie trzech progów podatkowych podatku od osób fizycznych oraz zwiększenie udziału w podatku PIT (w przypadku gmin) do 50,5%. Być może należy przemyśleć większą dywersyfikację dochodów jednostek samorządu terytorialnego poprzez zmianę proporcji udziału w podatkach PIT i CIT lub poprzez udział w podatku VAT (choćby na symbolicznym poziomie). Wymaga to jednak szczegółowych wyliczeń. Konieczne są też zmiany w naliczaniu subwencji w części oświatowej i zwłaszcza w części równoważącej (tzw. janosikowe). Od 25 lat trwają prace nad standaryzacją oświaty i wciąż nie ma żadnych efektów. Bez rzetelnej wyceny standardów oświatowych będziemy w permanentnym stanie niedoszacowania wydatków oświatowych. Przykład: w przeciętnym mieście 40-tysięcznym subwencja oświatowa pokrywa jedynie 55% wydatków oświatowych. Pozostałe środki miasto musi wyłożyć z dochodów własnych. Podobna sytuacja zaczyna dziać się w opiece społecznej każdego roku wzrasta udział dochodów własnych w wydatkach na opiekę społeczną, a efektywność tejże pozostawia wiele do życzenia. Część równoważąca subwencji ogólnej powinna stać się funduszem interwencyjnym dla samorządów mających przejściowe problemy np. z wysokim bezrobociem, lokalnym załamaniem gospodarczym lub innymi nieprzewidzianymi zdarzeniami społeczno-gospodarczymi, a nie tak jak dzisiaj jest obligatoryjną jałmużną bogatych dla biednych. Utworzenie Krajowego Funduszu Wsparcia Gmin, aby każdą gminę było stać na wykorzystanie środków unijnych. Przed nami nowa unijna perspektywa finansowa na lata To wielka szansa ale i wielkie wyzwanie. Wiele samorządów nie będzie w stanie czerpać z funduszy unijnych, bo nie będą mogły pozwolić sobie wkład własny. Proponujemy utworzenie Krajowego Funduszu Wsparcia Gmin. Państwo powinno przekazywać lub pożyczać gminom pieniądze na wkład własny do realizacji funduszy unijnych. Tym, które radzą sobie gorzej. Inaczej słabsze gminy obejdą się smakiem, a fundusze unijne skonsumują wielkie metropolie