PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XL. Nr

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XL. Nr"

Transkrypt

1 PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XL. Nr OWADY ZAPYLAJĄCE KONICZYNĘ CZERWONĄ (TRIFOLIUM PRATENSE L.) W MIłOCINIE KOŁO RZESZOWA, OBSERWOWANE W LATACH Rafał Sionek Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin. Wojewódzki Inspektorat w Rzeszowie Rzeszów. ul. Langiewicza 28 Streszczenie W latach prowadzono obserwacje nad składem gatunkowym i liczehnością owadów zapylających koniczynę czerwoną w Miłocinie koło Rzeszowa. Spośród błonkówek stwierdzono występowanie pszczoły miodnej (Apis mellifica L.). 15 gatunków trzmieli (Bambus Latr.), oraz 2 gatunki dzikich pszczół samotnic z rodzaju AndrelU1 spp. Zagęszczenie owadów zapylających podano w oparciu o wskaźnik tak zwanej.pszczoły przeliczeniowej". Słowa kluczowe: trzmiel. koniczyna czerwona. zagęszczenie pszczół. WSTĘP I CEL BADAŃ Produkcja nasion koniczyny czerwonej wymaga lokalizacji plantacji na terenach zgodnych z wymaganiami glebowo-klimatycznymi oraz zasobnych w owady zapylające tę roślinę. Literatura poruszająca ternatykę błonkówek zapylających koniczynę czerwoną jest obszerna. D y I e w s k a i in. (1979) poruszają szereg zagadnień dotyczących metod określania liczebności owadów zapylających tę roślinę. A n a s i e w i c z (1975), H o n c z a - r c n k o (1963), B i I i ń s k i (1977), M o s t o w s k a (1979), S o w a i in. (1977, 1983) analizowali zagadnienia oblotu, składu gatunkowego pszczołowatych, oraz zapylania przez nie koniczyny. B i I i ń s k i (1970) i J a b ł o ń s ki (1974) prowadzili obserwacje nad przegryzaniem kwiatów koniczyny czerwonej przez trzmiele, natomiast J a b ł o ń s k i (1975) badał wielkość zagęszczenia owadów potrzebnych do dobrego zapylenia tej rośliny. Kompleksowe badania nad liczebnością i składem gatunkowym owadów zapylających koniczynę czerwoną na terenie Polski prowadzili S o w a i in. ( ). Powyższe prace zawierają szereg istotnych danych dotyczących zagęszczenia owadów zapylających tę roślinę na terenie naszego kraju, wskazujących rejony najbardziej odpowiednie pod tym względem. Ponadto w pracach tych wprowadzono i zmodyfikowano wskaźniki pozwalające 209

2 określić zagęszczenie owadów w przeliczeniu na "pszczołę przeliczeniową". Województwo rzeszowskie posiada dogodne warunki klimatyczno- -glebowe dla uprawy koniczyny czerwonej na nasiona. Istnieje jednak konieczność zbadania na tym terenie przydatności poszczególnych rejonów pod uprawę tej rośliny, z uwzględnieniem wszystkich elementów mających wpływ na jej wzrost i zapylanie. Celem niniejszego opracowania byłosprawdzenie przydatności metod obliczania zagęszczenia owadów oraz praktycznego wykorzystania tych wskaźników opracowanych przez wyżej wymienionych autorów. METODYKA W latach prowadzono badania nad składem gatunkowym i liczebnością owadów zapylających koniczynę czerwoną w okolicach Rzeszowa na plantacjach położonych w miejscowości Miłocin, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego przy Zespole Szkół Rolniczych. Powierzchnia plantacji wynosiła 10 ha w 1983 roku i 8 ha w 1984 roku. Lustracji plantacji dokonywano w odstępach 2-3-dniowych zależnie od przebiegu warunków atmosferycznych w okresie II-go odrostu koniczyny czerwonej w terminach w 1993 roku oraz w 1994 roku. Liczebność owadów zapylających badano metodą przemarszów opracowaną przez D y I e w - s k ą i in. (1970) w godzinach pomiędzy czyli w okresie największego oblotu owadów zapylających, Dodatkowo odławiano trudniejsze do zidentyfikowania okazy celem dokładnego oznaczenia do gatunku. Uzyskane tą metodą wyniki pozwoliły określić procentowy udział poszczególnych gatunków na badanych plantacjach oraz ich dynamikę oblotu w okresie II-go odrostu koniczyny. Opady atmosferyczne oraz średniodobowe temperatury powietrza przedstawione na ryc. 1 i ryc.2 pochodzą ze stacji meteorologicznej w Jasionce położonej w odległości 5 km od Miłocina. Zakres temperatur powietrza w godzinach obserwacji wynosił odpowiednio w roku 1993 w lipcu 16,0-27,9 C (śr. 23,4 C), sierpniu 13,0-28,O C (śr. 22,5 C), wrześniu (I i II dekada) 11,4-28,6 C (śr. 20,0 C), w roku 1994 w sierpniu 16,1-29,4 C (śr. 23,0 C), wrześniu 11,6-28,0 C (śr. 18,4 C), październiku (I dekada) 12,1-22,4 C (śr. 16,7 C). Wykorzystując wskaźniki opracowane przez S o w ę i in. (1983) określono obsadę owadów zapylających w przeliczeniu na.pszczołę przeliczeniową". 210

3 WYNIKI Z błonkówek odwiedzających koniczynę czerwoną, które odegrały istotną rolę w zapylaniu tej rośliny na badanych plantacjach stwierdzono występowanie pszczoły miodnej (Apis mellifica L.), trzmieli (Bombus Latr.), oraz pszczół samotnic z rodzaju Andrena F. Procentowy udział omawianych gatunków w obu analizowanych okresach roku przedstawiono w tabeli 1. Pszczoła miodna stanowiła łącznie w badanym okresie 60,5% całej populacji błonkówekwystępujących na koniczynie czerwonej, trzmiele 39,1 %, pszczoły samotnice 0,4%. Na uwagę zasługuje fakt utrzymywania się prawie stałego składu gatunkowego w obydwu analizowanych latach. W zależności od przebiegu warunków meteorologicznych w poszczególnych latach, obsada pszczoły miodnej wahała się w granicach szt/ha w 1983 r. i szt/ha w 1984 r. (dane dotyczą II-go odrostu koniczyny czerwonej). Tabela Udział procentowy Apoidea w oblocie koniczyny czerwonej w latach Percentage of red clover pollinators Apoidea in Rok - Year \983 Rok - Year 1984 Razem - Total Grupa zapylaczy Ogółem Udział Ogółem Udział Ogółem Udział Pollinator group Tatal procent. Total procent. Total procent. number Percen- number Percen- number Percen- (szt. ) tage (%) (szt.) tage (%) (szt. ) tage (%) Apis mellifica L ,5 Bombus Latr. \ ,\ ,1 Andrena F ,3 20 0,4 Razem - Total Największe nasilenie pszczoły miodnej obserwowano w okresie pełni kwitnienia rośliny. Szczególnie dobrze zaznaczyła się ta zależność w roku 1984 (ryc.2). W roku 1983 ze względu na niesprzyjający przebieg warunków meteorologicznych, okres pełni kwitnienia wyprzedził nieco maksimum pojawu pszczoły miodnej (ryc.1). Podobnie w wypadku trzmieli, maksimum pojawu obserwowano w okresie pełni kwitnienia. Porównując dynamikę oblotu Arnellifica L. i Bombus Latr. przedstawioną na ryc. 1 i ryc.2 zwraca uwagę fakt mniejszego reagowania trzmieli na zmiany warunków atmosferycznych. Pojawiały się one wcześniej na plantacji i dłużej na niej przebywały. Obsada trzmieli w 1983 roku wynosiła szt/ha natomiast w roku szt/ha. Spośród 2032 szt. trzmieli zaobserwowanych podczas przemarszów oraz odłowionych okazów oznaczo- 211

4 icc ~c :J co ~ H io 1~ ł~~ 60 ;::~~.0_ i~- «1< JO ~CG'ii c- ~ I 20 I I 10 I I..J -5 ~'5 a Lipiec- JWy >- c ~ > ł ~o os! = u i]'ci] 6C o ~~j...l.2;g! 20 ooz.c - Api8 mellifica L. - Bomhll.f Latr. Ryc. 1. Sezonowa dynamika oblotu koniczyny czerwonej przez pszczołę miodną (A.mellijica L.) i trzmiele (Bombus Latr.) w roku Sesonal dynamics ot" visiting of red clover by honeybees (A.me/lijica L.) and bumblebees (Bombus Latr.) in no 15 gatunków. Dominującymi były Biterrestris (L.) i Bducorum (L.). Gatunki te łącznie stanowiły w 1983 roku 59,9% całego składu trzmieli, a w 1984 roku 45,3%. Oba gatunki zostały podane łącznie z uwagi na trudności w bezbłędnym odróżnieniu ich od siebie podczas przemarszów. Szacunkowo dominował gatunek Blucorum. Łącznie w badanym okresie oba gatunki sta- 212

5 :l ~ ~ 70 l~ 0" ~".w ~~~ g.--.- e ti 40 ~< i..- JO - Apis mellifica L. - Bombus Lathr Ryc. 2. Sezonowa dynamika oblotu koniczyny czerwonej przez pszczołę miodną (A.mellifica L.) i trzmiele (Bombus Latr.) w roku Sesonal dynamics of visiting of red clover by honeybees (A.mellifica L.) and burublebees tbombus Latr.) in nowiły 52,7% występujących trzmieli. Subdominantem był B./apidarius (L.) mający 17.2% udziału w całej populacji trzmieli. Z pozostałych gatunków często spotykany był Bisylvarum (L.), B.hortorum (L.), B.pascuorum (Scop.), B.muscorum (F.). B.subterraneus (L.). Stanowiły one odpowiednio 3,7-7,4% ogółu populacji. Pozostałe tj. B.ruderarius (Mull.), B.hypnorum (L.), Bidistinguendus (Mor.), B. veteranus (Fabr.),B.pratorum (L.), B.ruderatus (F.), B.magnus Vogt. odwiedzały sporadycznie koniczynę czerwoną i stanowiły zaledwie 0,04-2,2% (tab.2 ). Z dzikich pszczół samotnic odłowiono zaledwie 213

6 Tabela 2 Skład gatunkowy trzmieli zapylających koniczynę czerwoną w miejscowości Miłocin w latach Bumblebee species percentagę pollinator ar red clover in Milocin in Gatunek Species Liczba odłowionych trzmieli Udział procentowy trzmieli Number bumblebee species Percentagę ol' bumblebee sp. Rok Rok Rok Rok Year Year L Year Year L B. terrestris (L.) Bducorum (L.) ,30 31,00 59,90* 45.30* 52.70* Bilapidarius (L.) ,60 18,80 17,22 Bisylvarum (L.) ,10 8, B.subtetraneus (L.) Hhanorum (L.) , Bipascuorum (Scop.) B.muscomm (F.) ,39 3, Bidistinguendus (Mor.) Iłruderarius (MulI.) ,<XJ Bipratorum (L.) B.hYPllomm (L.) O 6 6 O Ił.ruderatus (F.) ,50 0,34 B. magmis Vogt. 2 l Bveteranus (F.) O l 1 O 0, Razem - Total O<X) kilka okazów Andrena ovatula Kirby i A.gelriae Vecht. Błonkówki te stanowiły znikomy procent całej populacji owadów oblatujących koniczynę czerwoną i praktycznie nie można im przypisać większej roli w zapylaniu plantacji na której prowadzono obserwacje. Liczniej wystąpiłaa.ovalula. Jej pojaw na drugim odroście w 1983 roku obserwowano w miesiącu sierpniu. Odłowiono w tym czasie 12 szt. osobników tego gatunku (tab.l). W roku 1984 pojaw A.ovatuLa (7 szt. odłowionych), jak i A.geLriae (1 szt.) obserwowano w I połowie września w znacznie mniejszym nasileniu. Podjęto również próbę określenia obsady owadów zapylających badane plantacje, posługując się wskaźnikami opracowanymi przez S o w ę i in. (1983). Badania przeprowadzone przez tych autorów wykazały, że zagęszczenie 5000.pszczół przeliczeniowych" na 1 ha koniczyny czerwonej pozwala uzyskać z tej powierzchni ok. 1 q nasion. Do dobrego zapylenia tej rośliny potrzebna jest wg autorów liczba "pszczół przeliczeniowych", 214

7 co gwarantowałoby dolną granicę opłacalności plonu nasion koniczyny czerwonej wynoszącą 210 kg z ha. Opierając się na powyższych założeniach oraz na uzyskanych wynikach badań otrzymano dane wskazujące, że w roku 1983 obsada owadów zapylających koniczynę czerwoną w przeliczeniu na.pszczołę przeliczeniową" wynosiła średnio szt/ha a w 1984 roku szt/ha (tab.3). Tabela 3 Ogólne zagęszczenie owadów zapylających koniczynę czerwoną w miejscowości Miłocin w latach wyrażone liczbą pszczół przeliczeniowych Total density ot" pollinators of red clover in Miłocin in expressed in the numbers of unitbees Rok - Year 1983 Rok - Year 1984 Pszczoła przelicz. Number of unitbees szt/ha Średnio Average szt/ha Gatunek Wska- Średnio źnik Insect species Averagę przelicz. szt/ha Coefti- cient Wskaźnik przelicz. Coefti- cient Pszczoła przelicz. Number of unitbees szt/ha IJ/erres/ris + Hlucorum Inne - Other BOII/bus spp Apis mellifica 3842 l l 2690 Andre/Ul ~pp. 2 l 2 2 l 2 Razem - Total Powyższe wartości wskazują, że stan zapylaczy koniczyny czerwonej na badanych plantacjach utrzymywał się na poziomie ekonomicznej opłacalności uprawy tej rośliny na nasiona. Potwierdzają to dane o wielkości plonów uzyskanych przez gospodarstwo rolne. W 1982 roku otrzymano ok. 5,5 q nasion z ha, w 1983 r - 3,C5 q z ha, a w 1984 r. mniej niż 1 q. Tak duże rozbieżności w wielkościach uzyskanych plonów w poszczególnych latach spowodowane były różnym przebiegiem warunków atmosferycznych. Wynika z tego, że przebieg pogody w okresie kwitnienia (zapylania) oraz dojrzewania koniczyny czerwonej jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o wielkości plonu nasion, przy odpowiedniej obsadzie owadów zapylających. 215

8 WNIOSKI 1. Plantacje koniczyny czerwonej, na których prowadzono badania posiadały obsadę owadów zapylających na dolnej granic)' ekonomicznej opłacalności. 2. Najliczniej wystąpiła pszczoła miodna Apis mellijica L. oraz trzmiele Bombus spp') które reprezentowane były przez 15 gatunków. 3. Niewielki udział w oblocie koniczyny czerwonej miały pszczoły samotnice. Stwierdzono występowanie tylko dwóch gatunków z rodzaju Andrena (A.ovatula Kirby i Agelriae Vecht.). 4. Uzyskane wyniki potwierdzają możliwość praktycznego wykorzystania opracowanych współczynników i przyjętych metod analitycznych do typowania plantacji przeznaczonych na nasiona. 5. Lokalizacja plantacji nasiennych koniczyny czerwonej winna być poprzedzona obserwacjami terenowymi nad liczebnością owadów zapylających z uwzględnieniem współczynników opracowanych przez S o w <t i in. (1983). Składam serdeczne podziękowania pani dr hab. MIROSłAWIE DYLEWSKlEJ za cenne wskazówki i pomoc przy oznaczaniu owadów. LITERATURA A n a s i e w i c z A. (1975) - Dzikie błonkówki pszczołowate iapoidea. Hymenoptera y występujące w biocenozie kwitnącej koniczyny czerwonej. 1'0/.['is/1/0 Elli. 46(1 ); B i I i ń s kim. (1970) - Wyniki obserwacji nad przegryzaniem kwiatków przez trzmiele - Bombus Latr. (Hym., Apoideas, Pol. Pismo Elit. 40(1): B i Ii ń s k i M (1977) - Oblot koniczyny czerwonej przez owady zapylające. Pol. Pismo Ent. 47: D y I e w s k a M., R u s z k o w s k i A.. J a b ł o 11 s k i 8., B i I i 11 s k i M.. S o w a S., W r o n a S. (1970). Badania nad metodami określającymi liczebność owadów zapylających na plantacjach lucerny nasiennej. Wiad.Ekol., 16: H o n c z a r e n k o J. (1965) - Trzmiele (Bambus Latr.) zapylające koniczynę czerwoną (Trifolium pratense L.) w okolicach Szczecina. Szczec. Tow. Nauk., Wyd::. Nauk Przyr.- RoI. 20( l): J a h ł o ń s ki B. (1974) - Wpływ przegryzania przez trzmiele kwiatków koniczyny czerwonej na zawiązywanie nasion. Pszczeln.Zesz.Nauk., 18: J a b ł o ń s k i B. (1975) - Zagęszczenie owadów pszczołowatych na koniczynie czerwonej potrzebne do dobrego zapylenia. Pszczel.Zesz.Nauk., 19: M o s t o w s k a I. (1979) - Zapylanie koniczyny czerwonej - Tipratense L. przez pszczołę miodną - Apis mellifica L. na północy Polski (Hym., Apidae). Pol.Pismo Elli. 49(2):

9 s o was., R u s z k o w s k i A., B a wo Is k i S.. B i I i ń s kim. (1977) - Number of poili na lor insectes with reference lo seed setting in clover in differenl regions ol' Poland. Pszczeln.Zesz.Nauk., 21: S o was.. R u s z k o w s k i A., B i I i ń s k i M., K o s i o r A. (1983) - Liczebność i skład gatunkowy owadów zapylających koniczynę czerwoną (Trifolium pratense L.) w Polsce w lalach Biul. Inst. Hodowli i Aklimat.Roslin, 151: POLLlNATING INSECTS ON RED CLOVER (TRlFOL/UM PRATENSE L) GROWING IN THE MlłOCIN NEAR RZESZÓW IN R. Sionek Summary In pollinaring insects on red clover growing in the vicinity 01' the town of Rzeszów were collected, It was faund that in the area there were honeybees (Apis mellifica L.), tifteen species ofbumblebees (Bombus Lathr.) and twoaruirena F. species. The density of pollinators of red clover was converted into the number of unit-bees. Keywords: bumblebee, red clover, bee density. 217

OCENA ZESPOŁU ZAPYLACZY (HYMENOPTERA, APOIDEA) W UPRAWIE RZEPAKU OZIMEGO

OCENA ZESPOŁU ZAPYLACZY (HYMENOPTERA, APOIDEA) W UPRAWIE RZEPAKU OZIMEGO Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (3) 2011 OCENA ZESPOŁU ZAPYLACZY (HYMENOPTERA, APOIDEA) W UPRAWIE RZEPAKU OZIMEGO WOJCIECH SĄDEJ, MARIUSZ NIETUPSKI Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Bardziej szczegółowo

Wstępna ocena bioróżnorodności pszczołowatych w rejonach intensywnych upraw rzepaku ozimego. Mikołaj Borański Zbigniew Kołtowski Dariusz Teper

Wstępna ocena bioróżnorodności pszczołowatych w rejonach intensywnych upraw rzepaku ozimego. Mikołaj Borański Zbigniew Kołtowski Dariusz Teper Wstępna ocena bioróżnorodności pszczołowatych w rejonach intensywnych upraw rzepaku ozimego Mikołaj Borański Zbigniew Kołtowski Dariusz Teper Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności

Bardziej szczegółowo

Znaczenia pszczoły miodnej na świecie - w gospodarce człowieka i dla środowiska.

Znaczenia pszczoły miodnej na świecie - w gospodarce człowieka i dla środowiska. Znaczenia pszczoły miodnej na świecie - w gospodarce człowieka i dla środowiska. Konferencja pn. Ochrona owadów zapylających warunkiem zachowania ekosystemów i produkcji żywności Definicja pszczoły Pszczoły

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE DŁUGOŚĆ JĘZYCZKA PSZCZOŁY MIODNEJ A CHARAKTER OBLOTU KONICZYNY CZERWONEJ

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE DŁUGOŚĆ JĘZYCZKA PSZCZOŁY MIODNEJ A CHARAKTER OBLOTU KONICZYNY CZERWONEJ PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXIV GRUDZIEŃ 1980 DŁUGOŚĆ JĘZYCZKA PSZCZOŁY MIODNEJ A CHARAKTER OBLOTU KONICZYNY CZERWONEJ Andrzej Ruszkowski, Stanisława Sowa, Mieczysław Biliński, Zofia Kochańska, Jerzy

Bardziej szczegółowo

Występowanie trzmieli (Bombus spp.) na rzepaku ozimym implikacje dla ochrony upraw

Występowanie trzmieli (Bombus spp.) na rzepaku ozimym implikacje dla ochrony upraw Tom XXV ROŚLINY OLEISTE 2004 Maria Kelm, Iwona Fostiak, Mariusz Kaczmarzyk, Zdzisław Klukowski Akademia Rolnicza we Wrocławiu, Katedra Ochrony Roślin Występowanie trzmieli (Bombus spp.) na rzepaku ozimym

Bardziej szczegółowo

EKONOMICZNE EFEKTY ZAPYLANIA ROŚLIN UPRAWNYCH PRZEZ PSZCZOŁĘ MIODNĄ I DZIKO ŻYJĄCE PSZCZOŁOWATE (APOIDEA) WPROWADZENIE

EKONOMICZNE EFEKTY ZAPYLANIA ROŚLIN UPRAWNYCH PRZEZ PSZCZOŁĘ MIODNĄ I DZIKO ŻYJĄCE PSZCZOŁOWATE (APOIDEA) WPROWADZENIE Polskie 1995, 44 (1): 47-61 Towarzystwo PL ISSN 0023-4249 KOSMOS J ó z e f B a n a s z a k, T o m a s z C ie r z n ia k Katedra Biologii i Ochrony Środowiska WSP w Bydgoszczy Chodkiewicza 51, 85-667 Bydgoszcz

Bardziej szczegółowo

Praca i efektywność owadów zapylających

Praca i efektywność owadów zapylających Praca i efektywność owadów zapylających Dr inż. Joanna Klepacz-Baniak Plantpress Fot. 1. Wczesną wiosną matki trzmiele szukają miejsc na gniazdowanie Fot. 2. W przypadku agrestu wskutek odwiedzin kwiatów

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRZEGRYZANIA PRZEZ TRZMIELE KWIATOW KONICZYNY CZERWONEJ NA ZAWIĄZYWANIE NASION. Oddział Pszczelnictwa IS WSTĘP

WPŁYW PRZEGRYZANIA PRZEZ TRZMIELE KWIATOW KONICZYNY CZERWONEJ NA ZAWIĄZYWANIE NASION. Oddział Pszczelnictwa IS WSTĘP PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XVIII GRUDZIEŃ 1974 WPŁYW PRZEGRYZANIA PRZEZ TRZMIELE KWIATOW KONICZYNY CZERWONEJ NA ZAWIĄZYWANIE NASION Bolesław Jabłoński Oddział Pszczelnictwa IS WSTĘP Powszechnie wiadomo,

Bardziej szczegółowo

Metodyka oceny bioróżnorodności owadów zapylających

Metodyka oceny bioróżnorodności owadów zapylających Zakład Pszczelnictwa Pracownia Zapylania Roślin Metodyka oceny bioróżnorodności owadów zapylających Autor: mgr Mikołaj Borański Opracowanie przygotowane w ramach zadania 4.2: Ocena bioróżnorodności owadów

Bardziej szczegółowo

Wybór miejsca 4. Przygotowanie i założenie siedliska 5. Mieszanki nasion 7

Wybór miejsca 4. Przygotowanie i założenie siedliska 5. Mieszanki nasion 7 2 Spis treści Wprowadzenie 3 Wybór miejsca 4 Przygotowanie i założenie siedliska 5 Mieszanki nasion 7 Aby uzyskać informacje ogólne, odwiedź stronę: www.operationpollinator.com Zapytania techniczne: owady.pozyteczne@syngenta.com

Bardziej szczegółowo

Różnorodność, zagrożenia i ochrona pszczół na terenach rolniczych

Różnorodność, zagrożenia i ochrona pszczół na terenach rolniczych Różnorodność, zagrożenia i ochrona pszczół na terenach rolniczych dr Weronika Banaszak-Cibicka Zakład Hodowli Owadów Użytkowych Instytut Zoologii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Krajobraz rolniczy

Bardziej szczegółowo

OCENA EFEKTYWNOŚCI OBLOTU JABŁONI PRZEZ PSZCZOŁĘ SAMOTNICZĄ OSMIA RUFA L. (APOIDEA, MEGACHIUDAE) W BADANIACH IZOLATOROWYCH. Wstęp

OCENA EFEKTYWNOŚCI OBLOTU JABŁONI PRZEZ PSZCZOŁĘ SAMOTNICZĄ OSMIA RUFA L. (APOIDEA, MEGACHIUDAE) W BADANIACH IZOLATOROWYCH. Wstęp Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu - CCLXI (1994) ZDZISŁAW WILKANIEC, FRANCISZEK WYRWA OCENA EFEKTYWNOŚCI OBLOTU JABŁONI PRZEZ PSZCZOŁĘ SAMOTNICZĄ OSMIA RUFA L. (APOIDEA, MEGACHIUDAE) W BADANIACH IZOLATOROWYCH

Bardziej szczegółowo

STRATY SPOWODOWANE ZATRUCIAMI PSZCZÓŁ PESTYCYDAMI

STRATY SPOWODOWANE ZATRUCIAMI PSZCZÓŁ PESTYCYDAMI PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999 STRATY SPOWODOWANE ZATRUCIAMI PSZCZÓŁ PESTYCYDAMI Andrzej Pidek Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, ul.pornologiczna 18,96-100 Skierniewice, e-mail: apidek@insad.isk.skierniewice.pl

Bardziej szczegółowo

Bioróżnorodność populacji pszczół i owadów dziko zapylających w Unii Europejskiej i w Polsce Hajnalka Szentgyörgyi

Bioróżnorodność populacji pszczół i owadów dziko zapylających w Unii Europejskiej i w Polsce Hajnalka Szentgyörgyi Bioróżnorodność populacji pszczół i owadów dziko zapylających w Unii Europejskiej i w Polsce Hajnalka Szentgyörgyi Konferencja pt. Ochrona owadów zapylających warunkiem zachowania ekosystemów i produkcji

Bardziej szczegółowo

Dzikie owady zapylające wobec chemicznej ochrony roślin

Dzikie owady zapylające wobec chemicznej ochrony roślin Dzikie owady zapylające wobec chemicznej ochrony roślin Dr Dariusz Teper Instytut Ogrodnictwa, Oddział Pszczelnictwa w Puławach Zapylanie kwiatów roślin uprawnych jest jednym z najważniejszych, a jednocześnie

Bardziej szczegółowo

Rola i stan dzikiej entomofauny zapylającej, a chemiczna ochrona roślin

Rola i stan dzikiej entomofauny zapylającej, a chemiczna ochrona roślin Rola i stan dzikiej entomofauny zapylającej, a chemiczna ochrona roślin Zapylanie kwiatów roślin uprawnych jest jednym z najważniejszych, a jednocześnie najtańszym czynnikiem plonotwórczym. Proces ten

Bardziej szczegółowo

Dzień Pszczół

Dzień Pszczół Dzień Pszczół 08.08.2018 ZNACZENIE PSZCZÓŁ I DZIKICH OWADÓW DLA PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA EKOSYSTEMU Pszczołowate i inne dzikie owady poprzez swoją pracę wspierają powstawanie różnorodnych produktów:

Bardziej szczegółowo

Zadanie 4.2 Ocena bioróżnorodności owadów zapylających i pożytków pszczelich

Zadanie 4.2 Ocena bioróżnorodności owadów zapylających i pożytków pszczelich Zadanie 4.2 Ocena bioróżnorodności owadów zapylających i pożytków pszczelich Dariusz Gerula 1, Bogumiła Badek 2, Tomasz Białek 1, Małgorzata Bieńkowska 1, Mikołaj Borański 1, Ryszard Jemioła 1, Ewa Kołtowska

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE TRZMIELE ZACHODNIEGO POMORZA

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE TRZMIELE ZACHODNIEGO POMORZA PSZCZELNCZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXXV 1990 TRZMELE ZACHODNEGO POMORZA Mieczysław Biliński, Andrzej Ruszkowski, Krystyna Kaczmarska Oddział Pszczelnictwa SK w Puławach Stanisława Sowa Katedra Entomologii

Bardziej szczegółowo

Ocena bioróżnorodności dzikich owadów zapylających oraz pożytków pszczelich w rejonach intensywnych upraw rolniczych

Ocena bioróżnorodności dzikich owadów zapylających oraz pożytków pszczelich w rejonach intensywnych upraw rolniczych Zakład Pszczelnictwa, Puławy Pracownia Zapylania Roślin Ocena bioróżnorodności dzikich owadów zapylających oraz pożytków pszczelich w rejonach intensywnych upraw rolniczych Autorzy: mgr Mikołaj Borański,

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXVII 1993

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXVII 1993 PSZCZELNCZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXV 1993 PRÓBA OKREŚLENA STOPNA OWOCOWANA LUCERNY MESZAŃCOWEJ (MEDCAGO MEDA PERS.) PRZY MAKSYMALNYM ZAPYLANU JEJ PRZEZ OWADY Janina Gosek nstytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa,

Bardziej szczegółowo

Tempo rozwoju populacji murarki ogrodowej Osmia rufa (L.) (Hymenoptera: Apidae) w sztucznych gniazdach trzcinowych

Tempo rozwoju populacji murarki ogrodowej Osmia rufa (L.) (Hymenoptera: Apidae) w sztucznych gniazdach trzcinowych Wiad. entomol. 22 (3): 161-167 Poznań 2003 Tempo rozwoju populacji murarki ogrodowej Osmia rufa (L.) (Hymenoptera: Apidae) w sztucznych gniazdach trzcinowych The development rate of a red mason bee population

Bardziej szczegółowo

Ocena bioróżnorodności dzikich owadów zapylających oraz pożytków pszczelich w rejonach intensywnych upraw rolniczych

Ocena bioróżnorodności dzikich owadów zapylających oraz pożytków pszczelich w rejonach intensywnych upraw rolniczych Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Zapylania Roślin Ocena bioróżnorodności dzikich owadów zapylających oraz pożytków pszczelich w rejonach intensywnych upraw

Bardziej szczegółowo

Przyczyny zmniejszania się populacji pszczół i owadów dziko zapylających w Unii Europejskiej i w Polsce

Przyczyny zmniejszania się populacji pszczół i owadów dziko zapylających w Unii Europejskiej i w Polsce Przyczyny zmniejszania się populacji pszczół i owadów dziko zapylających w Unii Europejskiej i w Polsce Konferencja pn. Ochrona owadów zapylających warunkiem zachowania ekosystemów i produkcji żywności

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ ZAPYLANIA SADÓW JABŁONIOWYCH W POLSCE PRÓBA SZACUNKU METODĄ KOSZTÓW ZASTĄPIENIA. Janusz Majewski

WARTOŚĆ ZAPYLANIA SADÓW JABŁONIOWYCH W POLSCE PRÓBA SZACUNKU METODĄ KOSZTÓW ZASTĄPIENIA. Janusz Majewski 126 JANUSZ MAJEWSKI ROCZNIKI NAUKOWE EKONOMII ROLNICTWA I ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, T. 101, z. 3, 2014 WARTOŚĆ ZAPYLANIA SADÓW JABŁONIOWYCH W POLSCE PRÓBA SZACUNKU METODĄ KOSZTÓW ZASTĄPIENIA Janusz Majewski

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXXIV 1990 TRZMIELE PODLASIA I KURPIÓW

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXXIV 1990 TRZMIELE PODLASIA I KURPIÓW PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXXIV 1990 TRZMIELE PODLASIA I KURPIÓW Stanisława Sowa Katedra Entomologii ART w Olsztynie Mirosława Dylewska Zakład Zoologii Systematycznej PAN w Krakowie Andrzej Ruszkowski,

Bardziej szczegółowo

Znaczenie pszczoły miodnej w zapylaniu roślin entomofilnych

Znaczenie pszczoły miodnej w zapylaniu roślin entomofilnych Znaczenie pszczoły miodnej w zapylaniu roślin entomofilnych Rola pszczół miodnych jako zapylaczy roślin staje się coraz ważniejsza, ponieważ w obecnej dobie powszechnej chemizacji rolnictwa i ogólnie dużego

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999 PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999 WARTOŚĆ PSZCZELARSKA I POTRZEBY ZAPYLANIA GORCZYCY BIAŁEJ ORAZ RZEPAKU I RZEPIKU JAREGO Bolesław Jabłoński, Zbigniew Koltowski, Kazimiera Szklanowska* Instytut

Bardziej szczegółowo

ń ż Ż

ń ż Ż Ł ń ć ń Ż ń ż Ż Ę ń Ź Ż Ń ż ń ż Ż ń ż Ć Ę Ę ć ć ż ć ń ć ć ć ć ć ć Ę ń ć ń Ż ć Ą Ż ć ń ż ć ć Ń Ń ż ć ć ć Ż ć ź ż ć ć ć ż Ę ć ć Ń ć ż ć Ą ć ć ć Ę ć ń ż ć ć ń Ń ż ń ć Ą ż ć ń ć ż ż Ę Ź Ż Ż ń Ę Ż Ę Ę ż ń ż

Bardziej szczegółowo

Pszczoła miodna owadem zapylającym

Pszczoła miodna owadem zapylającym Pszczoła miodna owadem zapylającym Dr Zbigniew Kołtowski Instytut Ogrodnictwa, Oddział Pszczelnictwa w Puławach Rola pszczoły miodnej jako owada zapylającego staje się coraz ważniejsza, ponieważ w obecnej

Bardziej szczegółowo

Ę ź Ą

Ę ź Ą Ę ź Ą Ę Ł Ń Ż Ż ć Ł ć ć ć ć Ż Ż Ć Ż ć Ż Ż Ń Ć Ć Ć Ż ć ć ć Ć ć Ż Ż Ć Ć Ż Ż Ź Ż Ż ć ć ć Ż Ż Ć Ć Ż Ź Ż Ż ć Ż Ż Ć Ż ć Ż Ł Ń Ę ć Ż Ł Ż ć Ć ć ć Ę Ż ć Ć Ż ć ć Ź Ć ć Ć Ź ć ć ć Ć ć ć Ż ć ć ć ć Ż Ę ć Ę Ć ć Ć Ą Ż

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

DYNAMIKA POPULACJI WCIORNASTKA TYTONIOWCA THRIPS TABACI LIND. WYSTĘPUJĄCEGO NA CEBULI UPRAWIANEJ WSPÓŁRZĘDNIE Z MARCHWIĄ

DYNAMIKA POPULACJI WCIORNASTKA TYTONIOWCA THRIPS TABACI LIND. WYSTĘPUJĄCEGO NA CEBULI UPRAWIANEJ WSPÓŁRZĘDNIE Z MARCHWIĄ DYNAMIKA POPULACJI WCIORNASTKA TYTONIOWCA THRIPS TABACI LIND. WYSTĘPUJĄCEGO NA CEBULI UPRAWIANEJ WSPÓŁRZĘDNIE Z MARCHWIĄ POPULATION DYNAMICS OF THRIPS TABACI LIND. OCCURRING ON ONION CULTIVATED WITH CARROTS

Bardziej szczegółowo

Jak edukować o owadach zapylających? Lokalne kampanie edukacyjne.

Jak edukować o owadach zapylających? Lokalne kampanie edukacyjne. Logo Instytucji JAGIELLONIAN UNIVERSITY IN KRAKOW Jak edukować o owadach zapylających? Lokalne kampanie edukacyjne. SZKOLENIE PT. EDUKATOR BIORÓŻNORODNOŚCI PAWŁOWICE, 22 24.06.2016 Wiktoria Rojek Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Ł Ę Ę ż ń ć ż ń ż ć Ą ć ń ż Ę ń ć ż ń ż ć ć ż ńć ż ć ć ć ń Ę Ł ż ż ń ż ż ć ż

Ł Ę Ę ż ń ć ż ń ż ć Ą ć ń ż Ę ń ć ż ń ż ć ć ż ńć ż ć ć ć ń Ę Ł ż ż ń ż ż ć ż Ł ż ć żń Ę ń żń Ę żń ż Ń Ą Ę ć ń ż Ł ń ć ź Ę ć ć ć ż ć ć ć Ę ń Ź ń Ę Ę Ę ń ń ż ż źń Ź ć Ł Ę Ę ż ń ć ż ń ż ć Ą ć ń ż Ę ń ć ż ń ż ć ć ż ńć ż ć ć ć ń Ę Ł ż ż ń ż ż ć ż Ł ń ć żń żń ń ń ń ż Ł ć Ą ć ń ż ń ć

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. Michał Kostiw, inż. Barbara Robak IHAR PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

prof. dr hab. Michał Kostiw, inż. Barbara Robak IHAR PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Ziemniak Polski 2011 nr 4 1 PRESJA MSZYC, WEKTORÓW WIRUSÓW, I ZAGROŻENIE PLANTACJI NASIENNYCH ZIEMNIAKA PRZEZ WIRUSY Y I LIŚCIOZWOJU W 2011 ROKU prof. dr hab. Michał Kostiw, inż. Barbara Robak IHAR PIB,

Bardziej szczegółowo

POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH InŜynieria Rolnicza 11/2006 Sławomir Kocira, Stanisław Parafiniuk Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Lublinie POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ

PORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ PORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ COMPARISON OF THE FAUNA OCCURRING ON ROOT VEGETABLES CULTIVATED UNDER ORGANIC AND CONVENTIONAL SYSTEMS

Bardziej szczegółowo

Dylewska M. 1956: Orientacja przestrzenna je y z gatunku Erinaceus roumanicus Barter-Hamilton. Folia Biologica 5 (1-2):

Dylewska M. 1956: Orientacja przestrzenna je y z gatunku Erinaceus roumanicus Barter-Hamilton. Folia Biologica 5 (1-2): Wojtusiak R., Bocheński Z., Dylewska M., Gieszczykiewicz J. 1953: Homing experiments on birds. Part IX. Further investigation on three-sparrows, Passer montanus L. Acta Ornithologica Musei Zoologici Polonici

Bardziej szczegółowo

STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY UPRAW RZEPAKU Z UWZGLĘDNIENIEM TROSKI O PSZCZOŁY MIODNE I INNE OWADY ZAPYLAJĄCE

STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY UPRAW RZEPAKU Z UWZGLĘDNIENIEM TROSKI O PSZCZOŁY MIODNE I INNE OWADY ZAPYLAJĄCE STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY UPRAW RZEPAKU Z UWZGLĘDNIENIEM TROSKI O PSZCZOŁY MIODNE I INNE OWADY ZAPYLAJĄCE Tytuł: Stosowanie środków ochrony upraw rzepaku z uwzględnieniem troski o pszczoły miodne i inne

Bardziej szczegółowo

NEKTAROWANIE I WYDAJNOSC MIODOWA KILKU ODMIAN WYKI OZIMEJ (VICIA VILLOSA ROTH) WSTĘP

NEKTAROWANIE I WYDAJNOSC MIODOWA KILKU ODMIAN WYKI OZIMEJ (VICIA VILLOSA ROTH) WSTĘP PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XV, NR 1-2 WRZESIEŃ 1971 NEKTAROWANIE I WYDAJNOSC MIODOWA KILKU ODMIAN WYKI OZIMEJ (VICIA VILLOSA ROTH) Stanisław Wrona ZDHAR Bartążek WSTĘP Wyka ozima jest cenną rośliną

Bardziej szczegółowo

Biologia kwitnienia i obfitość pylenia Anemone japonica Houtt. = Anemone x hybrida hort. BOŻENA DENISOW, MAŁGORZATA BOŻEK

Biologia kwitnienia i obfitość pylenia Anemone japonica Houtt. = Anemone x hybrida hort. BOŻENA DENISOW, MAŁGORZATA BOŻEK ACTA AGROBOTANICA Vol. 59, z. 1 2006 s. 139 146 Biologia kwitnienia i obfitość pylenia Anemone japonica Houtt. = Anemone x hybrida hort. BOŻENA DENISOW, MAŁGORZATA BOŻEK Katedra Botaniki, Pracownia Biologii

Bardziej szczegółowo

Wydajność pyłkowa i oblot przez owady kwiatów Malope trifida Cav. ANNA WRÓBLEWSKA

Wydajność pyłkowa i oblot przez owady kwiatów Malope trifida Cav. ANNA WRÓBLEWSKA ACTA AGROBOTANICA Vol. 59, z. 1 2006 s. 133 138 Wydajność pyłkowa i oblot przez owady kwiatów Malope trifida Cav. ANNA WRÓBLEWSKA Katedra Botaniki Akademia Rolnicza, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin e-mail:

Bardziej szczegółowo

Wiadomości wprowadzające.

Wiadomości wprowadzające. - Wymagania edukacyjne z warzywnictwa. Wiadomości wprowadzające. znajomość różnych gatunków warzyw umiejętność rozróżniania podstawowych gatunków warzyw znajomość rodzajów produkcji warzywnej znajomość

Bardziej szczegółowo

PStCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE WARTOŚĆ PSZCZELARSKA I WYMOGI ZAPYLANIA GRYKI TETRAPLOIDALNEJ. Oddział Pszczelnictwa ISK w Puławach

PStCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE WARTOŚĆ PSZCZELARSKA I WYMOGI ZAPYLANIA GRYKI TETRAPLOIDALNEJ. Oddział Pszczelnictwa ISK w Puławach PStCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXXIV 1990 WARTOŚĆ PSZCZELARSKA I WYMOGI ZAPYLANIA GRYKI TETRAPLOIDALNEJ Bolesław Jabłoński Oddział Pszczelnictwa ISK w Puławach Kazimiera Szklanowska Akademia Rolnicza

Bardziej szczegółowo

Ę Ę ć ć Ę Ą Ę Ą Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę Ż Ę Ę Ę Ę ć Ę Ę ć Ę ć

Ę Ę ć ć Ę Ą Ę Ą Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę Ż Ę Ę Ę Ę ć Ę Ę ć Ę ć Ł ź Ą Ł Ę Ż Ę Ą ź ź Ę Ę Ę Ę ć ć Ę Ą Ę Ą Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę Ż Ę Ę Ę Ę ć Ę Ę ć Ę ć ź Ę Ę Ę ź Ę ć ź Ę ć Ę ź ć Ę ć Ę Ł ź Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę ć ź Ę ć Ę Ę Ę Ę ź Ę Ę ź ź ź ź ź Ę ź ź ź Ę ć ć Ń ź ź ź ź ź Ą ć ź

Bardziej szczegółowo

ź ź ŁĄ ź Ę Ę Ę Ę ź ź Ę Ę Ł ź

ź ź ŁĄ ź Ę Ę Ę Ę ź ź Ę Ę Ł ź Ł Ę Ę Ć ź ź ŁĄ ź Ę Ę Ę Ę ź ź Ę Ę Ł ź ź ź ź ź Ę Ę Ł Ń Ł ź Ź ź ź ź Ą ź ź Ę Ę Ł Ę ź Ę Ę Ł Ę ź Ę Ą ź ź ź Ć ź ź Ę ź Ę ź Ę Ą Ę Ę Ę Ą ź Ą Ę Ę Ł ź Ć ź ź Ć ź Ę Ę Ł ź Ć ź Ą Ł Ć Ć Ę Ę Ę Ć Ł Ń ź ź Ę Ę Ł Ż ź Ć Ć Ż

Bardziej szczegółowo

Ć Ź ć Ę ć Ę Ć Ź Ź Ć

Ć Ź ć Ę ć Ę Ć Ź Ź Ć Ź Ć Ć Ź ć Ę ć Ę Ć Ź Ź Ć Ł Ą Ę Ć ć ćź ć Ź Ź Ź Ź Ą Ć ć Ł Ł Ł Ę ć ć Ź Ą ć Ę ć Ź Ź Ź Ź ć Ź Ź ć Ź ć Ł ć Ą Ć Ć Ć ć Ź Ą Ź ć Ź Ł Ł Ć Ź Ą ć Ć ć ć ć ć Ć Ć ć Ć ć ć Ł Ę Ź ć Ć ć Ź Ź Ć Ź Ź ć ć Ź ć Ź Ź Ź Ą Ę Ń Ź Ć Ą

Bardziej szczegółowo

pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002

pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002 Kod kraju pochodzenia 12. Soja Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po dwuletnim okresie w 2011 i 2012 roku. Doświadczenia przeprowadzono w trzech punktach doświadczalnych: SDOO w Przecławiu,

Bardziej szczegółowo

Ź ź Ź

Ź ź Ź ć Ą Ź ź Ź Ę Ń Ż Ź ć ć ć Ź ć Ż ć ć Ł Ż Ź Ź ć ć ć Ż Ą Ź ć ć Ż Ź ć Ń Ż Ń Ć Ż Ż Ń ć ć Ż ć Ź Ż Ź Ż Ż Ż Ż ć ć ć ć Ż Ż ć ć Ż ć Ź Ę ć Ń ć Ź Ń Ź Ł ć Ż Ż Ż Ź Ż ć Ę Ę Ę Ł Ę Ę Ę Ż Ę ć Ź Ź ć Ź Ń Ź Ż ć ź Ż Ń Ł Ł Ą ć

Bardziej szczegółowo

The reclaimed sites of "Górażdże" Limestone Quarry as a potential habitat for wild bees occurence

The reclaimed sites of Górażdże Limestone Quarry as a potential habitat for wild bees occurence Marcin Sikora, Aneta Sikora, Iwona Lis, Paweł Michołap, Tomasz Strojny The reclaimed sites of "Górażdże" Limestone Quarry as a potential habitat for wild bees occurence Zrekultywowane tereny kopalni Górażdże

Bardziej szczegółowo

ż

ż ż ż ż ń Ł Ń Ś Ę ż Ą ż ż ż Ż ż Ę ń ż ż ż Ą Ą ż Ą ń ż ń ć ż ć ć Ę Ą ż Ń Ę Ę Ę ż ź ż ż ć ż ż ć ć Ę Ą ż Ę ż ć ż ć ż Ę Ą ż Ę Ę Ę ż Ę ż ż ż Ż ż ć ż ń ć ń ż ż ż Ą Ę Ą ń ń ń ń ń ż Ą ć ż Ź ż ć Ą Ż ż Ś Ą ż Ą Ą ż

Bardziej szczegółowo

ź Ę

ź Ę ź Ę Ę ń Ń Ń Ą Ę ń ń Ę ć Ó ź ń ń ć Ę Ę ń ć ń ć Ę ń ń Ę Ą Ł ć ń Ę Ą ń Ę ń ń Ę ń Ę Ę Ę Ź Ę ń ć ć Ę ć Ź Ź Ź Ź Ń ć ć Ń Ę ć ć ć ć ć Ź ć ć ć ć Ę ń ć ń Ę Ę Ź ń Ó Ł Ź ć ć Ę ź ź Ń ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ą ć ć Ę ć ń

Bardziej szczegółowo

ż ń Ł ń ń ż ż ż ż ż

ż ń Ł ń ń ż ż ż ż ż Ą ń ż ż ż Ś ż ń Ł ń ń ż ż ż ż ż ż Ś ń Ł ń ż ć ż ż ż ż Ł Ł ż ż ć ż ń Ź ć ż Ę ż ń ć Ź ż Ł ż Ł ż ż ć Ś ż ć ż Ą ż ń ż Ź ż Ź Ą ż ń ż ż ń ć ż ć ć ż ż ż ż ć ż ć Ś ż ń ż ż Ź ż ć ż Ę ż ć ż Ę Ą ń ż Ę Ź ż ć ć ć ć

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE TRZMIELE ŚLĄSKA GÓRNEGO I OPOLSKIEGO. Mieczysław Biliński, Andrzej Ruszkowski Oddział Pszczelnictwa ISK Puławy

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE TRZMIELE ŚLĄSKA GÓRNEGO I OPOLSKIEGO. Mieczysław Biliński, Andrzej Ruszkowski Oddział Pszczelnictwa ISK Puławy PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXXIV 1990 TRZMIELE ŚLĄSKA GÓRNEGO I OPOLSKIEGO Mieczysław Biliński, Andrzej Ruszkowski Oddział Pszczelnictwa ISK Puławy Andrzej Kosior Zakład Ochrony Przyrody PAN Kraków

Bardziej szczegółowo

ć Ą Ą Ł Ą

ć Ą Ą Ł Ą ź ź ź ć ć Ą Ą Ł Ą ź ź Ę Ą ź Ą ć Ł Ł Ą Ś Ę ź ź Ą Ą ź ć ć Ł Ę ć ź ć ć Ą Ć ź ź ź ć ć ć ć ć ź ź ć ć ź ć Ś Ę ć ć ć ć Ł ź ź ź ź ć Ę Ż ć ć ć ć Ę Ę ć Ę Ę ć ć Ę ć ć Ł ć Ć ć Ł Ł Ę Ę ć Ę ć ź ć Ń Ł Ł Ł Ś ć ć ć Ę Ś

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999 OBLOT MARCHWI PRZEZ SAMOTKI (HYLAEUS F., HYMENOPTERA, COLLETIDAE), PROCENT SAMIC W ICH POPULACJI ORAZ PRÓBA WYKORZYSTANIA ICH DO ZAPYLANIA MARCHWI Andrzej Ruszkowski,

Bardziej szczegółowo

Ż ć ć Ł Ł ć ć Ł ć ć

Ż ć ć Ł Ł ć ć Ł ć ć ć Ć Ż Ć ć Ż ć ć Ż ć ć ć Ń Ż ć ć Ł Ł ć ć Ł ć ć Ą ć Ł ć ć Ł Ł ć Ż ć ć ć ź ź Ń ć Ń ź Ó Ó ć Ć ć Ó Ń Ć ć ć ć ć ć ć ć ź ć Ź ć ć ć ź Ż Ć ź Ł ź ź Ą Ż Ł ć Ą Ż ć Ń ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź Ć ź ć ć Ż Ć Ć ć ć Ć ć ź ć

Bardziej szczegółowo

ń ń ń ń ń Ż ć Ż Ł Ż Ł Ś ć ń Ś Ę Ż ć ń Ż Ż Ż Ą Ż Ż Ł Ż Ś

ń ń ń ń ń Ż ć Ż Ł Ż Ł Ś ć ń Ś Ę Ż ć ń Ż Ż Ż Ą Ż Ż Ł Ż Ś ź Ł ń Ż Ż ń Ą ć ń ń ń Ż Ł ń ń ń ń ń ń ń Ż ć Ż Ł Ż Ł Ś ć ń Ś Ę Ż ć ń Ż Ż Ż Ą Ż Ż Ł Ż Ś ń Ę Ę ń ń ć Ż Ż Ą Ą Ż ć ć ń ć ć ń ć ń ń Ż Ż ń Ż Ż Ż ń Ź Ż Ż Ę ń Ł ń Ś Ł Ż ń ń Ś ń ć Ż Ż Ż Ę Ł Ż ń ń Ż ń Ą Ż ń Ż Ż ń

Bardziej szczegółowo

ź ć

ź ć Ę Ą Ą Ł Ł Ą ź ć ć Ę Ź Ź Ź Ą Ę Ń Ł Ą Ć ŁĄ ŁĄ Ł Ę Ę Ć ć Ź Ź Ć Ć ć ć ć Ź ć ć ć Ź Ź Ć Ć Ź Ć Ą ć ć Ź ć Ć Ź Ć Ź Ź ć Ć Ć Ź Ł Ć Ź ć Ć Ć ć Ź ć Ę ć Ć Ć Ć Ć Ź Ć Ć Ź ć Ć Ć ć Ć Ł ć Ć Ć ć Ć Ć Ź ć ć Ć ć ć Ć Ą Ń ź Ć Ć

Bardziej szczegółowo

Plan nasadzeń strefy nektarodajnej w miejscowości Rusocice (gmina Czernichów)

Plan nasadzeń strefy nektarodajnej w miejscowości Rusocice (gmina Czernichów) Plan nasadzeń strefy nektarodajnej w miejscowości Rusocice (gmina Czernichów) Mgr Wiktoria Rojek Instytut Nauk o Środowisku, Uniwersytet Jagielloński Spis treści Opis koncepcji.... 1 Lokalizacja strefy

Bardziej szczegółowo

Ż Ź Ż ż Ś Ś Ź Ż Ż Ż Ż Ż ć ć Ż

Ż Ź Ż ż Ś Ś Ź Ż Ż Ż Ż Ż ć ć Ż ż Ż Ź Ż ż Ś Ś Ź Ż Ż Ż Ż Ż ć ć Ż ć Ż Ę ż Ż Ź Ź ż Ż Ż ć Ż ż ć ż ć Ż Ż Ż ż Ż Ń ż Ż Ż ż ż ż ć ć Ż ć Ź ż ż Ź ż ć ż ć Ę ć ż Ł Ż ż ż ć ć Ż Ż ż Ż ż Ż ć Ż Ż ć Ż ż Ż Ż ć ć ć ć Ę ż ż ż Ę ź ż Ź Ź ż Ż Ń ć Ż Ź Ż Ż

Bardziej szczegółowo

ż Ę Ł Ą ż ż ż ź Ł ć Ł ż ć ć Ść ć ź ż ż Ź ć ć ć ć ć ć ć ż ż Ś Ś ż Ś ć ż ć ć Ł Ść ż Ś ż Ś ż ć ż ć ć ć ż ć ż ć ż ż ż ż ć ż ż Ł ć ż ć Ł ż Ź Ę ż ż Ś ć ż ż ć Ź Ś ż Ą ż ć Ś ć ć ż ć ć Ś ż Ź Ł ć ć ć Ć ć ć Ś ć ż

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU

URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU OPRACOWANIA SYGNALNE Gdańsk, marzec 2005 r. Pogłowie zwierząt gospodarskich w województwie pomorskim w grudniu 2004 r. Bydło W grudniu 2004 r. pogłowie bydła wyniosło 167,2

Bardziej szczegółowo

Ś Ę Ą Ł Ś Ł Ł Ł Ł Ł Ś Ś Ł Ł Ł Ą Ł Ł Ł Ł Ł Ą Ą Ł

Ś Ę Ą Ł Ś Ł Ł Ł Ł Ł Ś Ś Ł Ł Ł Ą Ł Ł Ł Ł Ł Ą Ą Ł ę Ą Ł Ł Ś Ę Ą Ł Ś Ł Ł Ł Ł Ł Ś Ś Ł Ł Ł Ą Ł Ł Ł Ł Ł Ą Ą Ł Ł ś ś ś ś ę ś ę ę ś ść ść ść ę ę ę ść ę ś Ą Ą ś Ż ść Ź Ś Ą ę ść ść ść Ą ś Ż ę Ż Ń Ą Ł ś ę ś ę ś ś ę ś ś ść Ę Ś ś Ś ś Ś ś Ś ź ę ź ę ść ś ę Ę ś Ł ść

Bardziej szczegółowo

NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ

NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ Inżynieria Rolnicza 1(126)/2011 NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ Jarosław Figurski, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Ę Ż Ż Ż ś ż Ż

Ę Ż Ż Ż ś ż Ż Ż ż ż ś ś ż ż ż ś ż Ż Ź ś Ź Ź ś ś ż ż ś ś ś ś Ż ś Ż Ę Ż Ż Ż ś ż Ż ś ś ś Ż Ą ż ś ś ź Ż ż ż ś ś ż Ł Ż ź ż ż ś ś Ę ż ż ż ż Ę ś ż ć ś Ę ż ś ż ś Ż ż ś ż ś ść ść Ę ż ż ż ś ż Ą Ż Ś ś Ą Ż ż ż ś Ę ś Ż ś Ń ś ż Ą

Bardziej szczegółowo

Zboża rzekome. Gryka

Zboża rzekome. Gryka Zboża rzekome Grupę roślin rolniczych określanych jako zboża rzekome tworzą gatunki uprawne, które botanicznie nie są spokrewnione ze zbożami. Są to gatunki należące do klasy roślin dwuliściennych, jednak

Bardziej szczegółowo

Nowość w ochronie truskawek! ...i życie nabiera smaku!

Nowość w ochronie truskawek! ...i życie nabiera smaku! Nowość w ochronie truskawek!...i życie nabiera smaku! Edycja 2015 Luna w Polsce i na świecie Grupa produktów Luna to kilka formulacji fungicydów dostosowanych do lokalnych potrzeb w różnych krajach. Wspólną

Bardziej szczegółowo