wrzesieƒ-paêdziernik 9 10/2006

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "wrzesieƒ-paêdziernik 9 10/2006"

Transkrypt

1 wrzesieƒ-paêdziernik 9 10/2006

2 wrzesień październik 9 10/ 2006 PALESTRA P i s m o A d w o k a t u r y P o l s k i e j Rok LI nr Naczelna Rada Adwokacka

3 Redaktor Naczelny: Stanisław Mikke Wydaje Naczelna Rada Adwokacka Warszawa Kolegium: Zbigniew Banaszczyk Lech Gardocki Andrzej Marcinkowski Marek Antoni Nowicki Lech K. Paprzycki Krzysztof Piesiewicz Stanisław Rymar Krzysztof Pietrzykowski Andrzej Tomaszek Andrzej Warfołomiejew Witold Wołodkiewicz Józef Wójcikiewicz Stanisław Zabłocki Redaktor techniczny: Hanna Orłowska-Bernaszuk Na okładce: Witraż z herbem Lwowa znajdujący się w gmachu Galicyjskiej Kasy Oszczędności (1891 arch. J. Zachariewicz), obecnie Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego we Lwowie Fot. Jan Wilczewski Adres Redakcji: Warszawa, ul. Świętojerska 16 tel./fax , , redakcja@palestra.pl Internet: Opracowanie graficzne, fotoskład i druk: Agencja Wydawnicza MakPrint Warszawa, ul. Dyliżansowa 1 tel./fax: Ark. wyd.: 26,8. Papier: III Offset, 80 gr. Nakład: 6550 egz. ISSN indeks

4 Spis treści Zbigniew Banaszczyk, dr, UW, adwokat, (Warszawa) Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niewydaniem orzeczenia sądowego we właściwym czasie (art k.c.) Hieronim Krzysztof Ostrowski, doktorant UW (Warszawa) Roszczenia zwrotne sprzedawcy wynikające z zaspokojenia roszczeń kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową Tadeusz Zembrzuski, doktorant UW (Warszawa) Niezaskarżalność orzeczeń w przedmiocie skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki 27 Marcin Białecki, asystent, UKSW, aplikant adwokacki ORA w Łodzi (Łódź) Praktyczne aspekty mediacji jako alternatywnej formy rozstrzygania sporów w sprawach rodzinnych analiza prawnoporównawcza Hanna Kuczyńska, asystent INP PAN, apl. prok. (Warszawa) Wybrane problemy przekazywania skazanych na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego Bogumił Zygmont, aplikant adwokacki, doktorant UW (Warszawa) Zasada swobodnej oceny dowodów w postępowaniu lustracyjnym Jerzy Kulesza, dr, prokurator IPN (Warszawa) Fukcjonariusz państwa komunistycznego jako podmiot zbrodni komunistycznych 84 PUNKTY WIDZENIA Prawa udziałowe w spółkach kapitałowych a majątek wspólny małżonków wybrane zagadnienia Katarzyna Bilewska, adwokat, dr, adiunkt UW (Warszawa) Prawo udziałowe w spółce kapitałowej jako przedmiot majątku wspólnego małżonków Paweł Zdanikowski, asesor sądowy, asystent KUL (Lublin) KRYMINALISTYKA I DYSCYPLINY POKREWNE Lech Skuza, doktorant UJ (Kraków) Czy to zmierzch złotej ery DNA?, cz. I adwokatura dziś i jutro Andrzej Michałowski, adwokat (Warszawa) 3

5 Spis treści O kilku wyjściach z sytuacji bez wyjścia Andrzej Zwara, adwokat (Gdańsk) Najbliższe decyzje polskiej adwokatury BEZ TOGI Stanisław Mikke, adwokat (Warszawa) Instytucjonalni psychopaci CO PISZCZY W PRAWIE Marian Filar, prof. dr hab., UMK (Toruń) Twórczy wkład PO LEKTURZE Andrzej Bąkowski, adwokat (Warszawa) Armia Konna Budionnego w Polsce w 1920 r. w Dzienniku Izaaka Babla U ŹRÓDEŁ PRAWA EUROPY Witold Wołodkiewicz, adwokat, prof. dr hab., UW (Warszawa) Uwagi na marginesie ustawy uchwalonej przez Sejm w dniu 21 lipca 2006 roku (tzw. ustawy lustracyjnej) PROCESY ARTYSTYCZNE Marek Sołtysik, (Kraków) Poruszone zdjęcie Przybyszewskiego (2). Łańcuch samobójstw LWOWSKIE ROCZNICE Kazimierz Karolczak, dr hab., prof. Akademii Pedagogicznej im. KEN w Krakowie (Kraków) Polska pamięć o Lwowie Adam Redzik, dr (Warszawa) Z dziejów adwokatury lwowskiej Marian Mudryj, dr, doc., Lwowski Narodowy Uniwersytet im. Iwana Franki (Lwów), przekład: Adam Redzik, dr (Warszawa) Historie Lwowa, czyli miasto w cieniu granic WCZORAJ I DZIŚ Piotr Wiatrowski, dr, adiunkt, Akademia Ekonomiczna w Krakowie (Kraków) Zjawisko korupcji i jego penalizacja w ujęciu historycznym, cz. II Historia CZASOPIŚMIENNICTWa PRAWNICZEgo Stanisław Milewski, (Warszawa) Pokłosie Szkoły Głównej (2) PALESTRA PRZED LATY Rok 1964, nr 9 i 10. Wspomnienia pośmiertne, dr Zygmunt Fenichel; Przegląd 4

6 Spis treści ustawodawstwa ADWOKATURA ZA GRANICĄ Uchwała o charakterze normatywnym nr ustanawiająca ogólnokrajowe zasady wykonywania zawodu adwokata we Francji przekład: Agnieszka Czachowska, apl. adw. (Warszawa) Ukraińska ustawa o adwokaturze oprac. i przekład: Anna Lewandowska, doktorant UMCS (Lublin) PRAWO ZA GRANICĄ Jacek Czabański, doktorant, Uniwersytet w Turynie (Turyn), asystent Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości (Warszawa) Kalifornijskie prawo three strikes and you`re out: Próba oceny, cz. II PRAWA CZŁOWIEKA Marek Antoni Nowicki, adwokat (Warszawa), prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Europejski Trybunał Praw Człowieka przegląd orzecznictwa (kwiecień czerwiec 2006 r.) Z WOKANDY LUKSEMBURGA Tomasz Tadeusz Koncewicz, adwokat, dr, adiunkt Centrum Prawa Europejskiego Uniwersytetu Gdańskiego (Wrocław-Gdańsk) Jurysdykcja Trybunału Sprawiedliwości: Nietypowa międzynarodowa, czy szczególna wspólnotowa? RECENZJE Krzysztof. J. Stanik, Krzysztof Winiarski, Problematyka cen transferowych. Komentarz. oprac. Marek J. Lubelski, adwokat, dr hab., prof. Krakowskiej Szkoły Wyższej im. A. Frycza Modrzewskiego (Kraków) SYMPOZJA, KONFERENCJE Lwów: miasto społeczeństwo kultura. VIII Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona historii Lwowa, Lwów maja 2006 r. oprac. Adam Redzik, dr (Warszawa) PRAKTYCZNE ZAGADNIENIA PRAWNE PRAWO CYWILNE Odrzucenie zażalenia wniesionego przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego bez wzywania do usunięcia braków formalnych oprac. Karol Weitz, dr, adiunkt UW, Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego (Warszawa) Spółka kapitałowa jako organizacja pożytku publicznego oprac. Roman Trzaskowski, dr, adiunkt UKSW, Biuro Studiów i Analiz Sądu 5

7 Spis treści Najwyższego (Warszawa) PRAWO HANDLOWE Przesłanki automatycznego umorzenia udziałów w spółce z o.o. oprac. Katarzyna Bilewska, adwokat, dr, adiunkt UW (Warszawa) PRAWO PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Pierwsze wypowiedzi Sądu Najwyższego na temat mobbingu oprac. Teresa Flemming-Kulesza, sędzia SN (Warszawa) PYTANIA I ODPOWIEDZI PRAWNE Czy sąd ma obowiązek z urzędu brać pod uwagę nieważność czynności prawnej w każdym stanie sprawy i niezależnie od dotrzymania przez strony proceduralnych rygorów zgłaszania dowodów na tę okoliczność? oprac. Ewa Stawicka, adwokat (Warszawa) NAJNOWSZE ORZECZNICTWO Zbigniew Strus, sędzia SN (Warszawa) Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego Izba Cywilna Zbigniew Szonert, dr, sędzia NSA w st. spocz. (Warszawa) Przegląd orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego GLOSY Glosa do wyroku SN z 7 listopada 2005 r. V KK 59/05 oprac. Dobrosława Szumiło-Kulczycka, adwokat, dr, adiunkt UJ (Kraków). 288 Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 20 lipca 2005 r. I KZP 18/05 oprac. Antoni Bojańczyk, dr, adiunkt UKSW (Warszawa) Glosa do wyroku SN z 6 stycznia 2005 r., III CK 129/04 oprac. Anna Zbiegień, doktorantka UW (Warszawa) Glosa do wyroku SA w Gdańsku z 23 września 2005 r. I ACa 554/05 oprac. Marek Kowalski, adwokat (Gdańsk) Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 czerwca 2005 r. I OPS 2/05 oprac. Anna Młynarska-Sobaczewska, adwokat, dr, adiunkt UŁ (Łódź) i Marlena Sakowska-Baryła, dr, aplikant radcowski (Łódź) KRONIKA ADWOKATURY Z prac Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej List Prezesa NRA adw. Stanisława Rymara do Przewodniczącego KRS Varia XXVIII Mistrzostwa Polski Adwokatów w Tenisie Ziemnym, Ostróda 2006 oprac. Andrzej Szydziński, adwokat (Olsztyn), Urszula Kopeć, apl. adw. (Olsztyn) XX Mistrzostwa Polski Prawników w Tenisie Ziemnym 6

8 Spis treści oprac. Ryszard Kurnik, dyrektor SA w Katowicach (Katowice) System elektronicznej wokandy w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu Uroczystości w Piotrkowie Trybunalskim oprac. ks. Aleksander Jacyniak SJ Kres przygody z Wiechertem oprac. Jacek Trawczyński, adwokat, dr (Gdańsk) MIEJSCE W HISTORII Marek Sołtysik, (Kraków) Niewygodny Ostap Ortwin SZPALTY PAMIĘCI Adwokat Bohdan Oziemski ( ) oprac. Andrzej Bąkowski, adwokat (Warszawa) Adwokat Tadeusz Brodniewicz ( ) oprac. Ryszard Kenner, adwokat (Łódź) Adwokat Józef Dambek ( ) oprac. Henryk Kotoński, adwokat (Krotoszyn); Włodzimierz Rose, adwokat (Krotoszyn) LISTY DO REDAKCJI Krótko o nadużyciu Aleksander Stępkowski, dr, adiunkt UW (Warszawa) O nadużyciu raz jeszcze Adam Redzik, dr (Warszawa) Świadectwo IPN Zbigniew Womaczka, adw. dr (Warszawa) Table of contents Table of matieres Inhaltsverzeichnis

9 8

10 9 10/2006 Zbigniew Banaszczyk ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ NIEWYDANIEM ORZECZENIA SĄDOWEGO WE WŁAŚCIWYM CZASIE (ART k.c.) 1. Dyskusja na temat przewlekłości postępowania sądowego i związanej z nim odpowiedzialności Skarbu Państwa rozgorzała w doktrynie po ratyfikowaniu przez Polskę w dniu 19 stycznia 1993 r. Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (zwanej dalej Konwencją), a to na skutek wnoszonych na jej podstawie przez poszkodowanych licznych skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (zwanego dalej ETPCz). 2. Problematyka przewlekłości postępowania wiąże się z szerszym zagadnieniem tzw. prawa do sądu, które w proceduralnym aspekcie obejmuje trzy warunki rozpatrzenia sprawy: jawności, sprawiedliwości i braku nieuzasadnionej zwłoki. Warunki te wynikają nie tylko z Konstytucji RP, ale znajdują także potwierdzenie w art. 6 Konwencji, zgodnie z którym każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez ustanowiony ustawą niezawisły i bezstronny sąd 1. Po wydaniu przez Trybunał w Strasburgu wyroku w sprawie Kudła przeciwko Polsce 2, w którym powołując się na art. 13 Konwencji Trybunał stanął na stanowisku, że właściwa interpretacja art. 13 polega na uznaniu, iż gwarantuje on skuteczny krajowy środek odwoławczy od zarzutu naruszenia prawa do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, konieczne stało się stworzenie w ramach polskiego systemu prawnego instytucji umożliwiającej stronom postępowań sądowych wnoszenie skarg w związku z ich przewlekłością. Stąd też, jak należy sądzić, ustawą z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843) zwaną dalej ustawą, uregulowano zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania 1 J. Przybylska, Odpowiedzialność państwa za przewlekłość postępowania sądowego w sprawach cywilnych, Rejent 2004, nr 9, s Zob. obszernie, M. Sykulska, Prawo do skutecznego środka odwoławczego na przewlekłość postępowania skutki wyroku Kudła przeciwko Polsce dla polskiego prawa i praktyki, GSP 2005, t. 13, s. 390 i n. Por. E. Bagińska, Odpowiedzialność odszkodowawcza za wykonywanie władzy publicznej, Warszawa 2006, s

11 Zbigniew Banaszczyk PALESTRA skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy w rozsądnym czasie zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu (art. 1 ust. 1 ustawy) Ustawa regulująca obszar skarg na przewlekłość postępowania sądowego ma zastosowanie do tych przypadków przewlekłości postępowania, które mają miejsce po dniu wejścia jej w życie. Jej przepisy nie mogą więc zostać zastosowane do postępowań, w których opóźnienia usunięto przed dniem wejścia w życie ustawy, ani po wydaniu orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie 4. Jednakże, jeżeli opóźnienia w rozpoznawaniu sprawy istniały już w dacie wejścia w życie ustawy, to jej przepisy mają do nich zastosowanie Przesłanką uprawniającą do wniesienia skargi jest naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, czyli innymi słowy przewlekłość postępowania. Zgodnie z art. 2 ustawy przewlekłość postępowania ma miejsce, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż jest to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia danej sprawy 6. Ustawodawca wskazał również kryteria pozwalające ustalić, czy w konkretnej sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania. Stosownie bowiem do art. 2 ust. 2 ustawy, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, uwzględniając: charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Zgodnie z orzecznictwem SN, ocena dokonywana przez sąd właściwy dla rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania nie odnosi się do wcześniejszych 3 Zgodnie z art. 1 ust. 2 przepisy ustawy stosuje się odpowiednio, gdy na skutek działania lub bezczynności sądu albo komornika sądowego doszło do naruszenia prawa strony do przeprowadzenia i zakończenia bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy egzekucyjnej lub innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. W zakresie dotyczącym przewlekłości tego postępowania por. M. Krakowiak, Skarga o stwierdzenie przewlekłości postępowania egzekucyjnego, PPE 2005, nr 1 6, s. 22 i n. oraz cytowana tam literatura. 4 Zasadnicze podłoże i uwarunkowanie prawne rozważania aspektów intertemporalnego oddziaływania przepisów ustawy o skardze na przewlekłość postępowania stanowi uniwersalna zasada nieretroakcji przepisów prawa; zob. uchwała SN z 19 stycznia 2005 r., III SPP 115/04, OSNP 2005, nr 9, poz Uchwała SN z 18 stycznia 2005 r., III SPP 113/04, MoP 2005/3/ Pojęcie danej sprawy obejmuje jak to wynika z art. 1 ust. 2 i art. 2 ust.1 ustawy tak sprawę w postępowaniu rozpoznawczym, jak i sprawę egzekucyjną lub inną dotyczącą wykonania orzeczenia sądowego. 10

12 9 10/2006 Odpowiedzialność za szkodę... etapów postępowania w sprawie, które zostały już zakończone (zamknięte) w wyniku wydania stosownych orzeczeń, lecz jedynie do etapu postępowania przed tym sądem, przed którym postępowanie to nadal się toczy. Należy jednakże zaznaczyć, iż ocena terminowości i prawidłowości czynności podejmowanych przez sąd na tym (aktualnym) etapie postępowania powinna być dokonywana przy uwzględnieniu przebiegu i wyników także wszystkich wcześniejszych etapów postępowania w tej sprawie (art. 12 ust. 2 i ust. 3 ustawy) skoro postępowanie ze skargi na przewlekłość postępowania ma w istocie służyć dyscyplinowaniu czynności podejmowanych na etapie toczącego się jeszcze postępowania w określonej sprawie i nie może być dodatkową przyczyną powodującą przedłużenie czasu jego trwania 7. W świetle art. 2 ustawy brak jest również podstaw do przyjęcia, że pojęcie nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu, którego dotyczy skarga, może obejmować także zwłokę, która jeszcze nie wystąpiła, a jedynie może wystąpić w przyszłości. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w art. 12 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym, uwzględniając skargę, sąd stwierdza, że w postępowaniu, którego ona dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania. Do wniosku takiego prowadzi nie tylko wykładnia gramatyczna, ale także logiczna. W kategoriach logicznych nie jest bowiem możliwe odnoszenie przewlekłości lub zwłoki do czasu przyszłego. Nie oznacza to jednak, że realna perspektywa wystąpienia nieuzasadnionej zwłoki w przyszłości nie ma znaczenia dla treści orzeczenia w sprawie o przewlekłość postępowania. Może ona stanowić jeden z elementów, który powinien być uwzględniany przez sąd przy orzekaniu o zastosowaniu środków przewidzianych w art. 12 ust. 3 i 4 ustawy. Dotyczy to jednak, zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy, wyłącznie sytuacji, w której sąd stwierdził już przewlekłość postępowania. Tylko bowiem w takiej sytuacji może on orzec o zastosowaniu tych środków Centralnym zagadnieniem dotyczącym odpowiedzialności władzy publicznej za przewlekłość postępowania jest ocena czasu jego trwania. Z uwagi na szczególnie cenne w tym względzie wywody J. Przybylskiej, w tym miejscu ograniczę się do przytoczenia zasadniczego jej stanowiska. Ocena czasu trwania postępowania może być dokonana w dwojaki sposób i zostać uzyskana poprzez odpowiedź na jedno z dwóch pytań: albo (1) ile czasu efektywnie zużywa się na rozprawę bądź łącznie na wszystkie posiedzenia (tzw. czas wydatkowany), albo też (2) jak długo trwa oceniany rodzaj postępowania od momentu wpłynięcia pozwu lub wniosku o wszczęcie postępowania do sądu do momentu jego zakończenia? 7 Tak SN w orz. z 18 lutego 2005 r., III SPP 19/05, OSNP 2005, nr 17, poz. 277; por. także orz. SN z 12 maja 2005 r., III SPP 76/05, OSNP 2005, nr 21, poz Zob. orz. SN z 17 listopada 2004 r., III SPP 21/04, OSNP 2005, nr 5, poz. 74 oraz orz. SN z 5 grudnia 2005 r., III SPP 78/05, OSNP 2005, nr 21, poz J. Przybylska, Odpowiedzialność..., s

13 Zbigniew Banaszczyk PALESTRA ETPCz opowiedział się stanowczo za drugim z przedstawionych rozwiązań, wiążąc przesłankę naruszenia rozsądnego terminu z łącznym czasem, jaki jest niezbędny do rozstrzygnięcia sprawy. Tym samym dla możliwości wykazania tej przesłanki odpowiedzialności istotne jest więc wskazanie terminu początkowego i końcowego ocenianego postępowania. Najczęściej początek dochodzenia roszczeń w sprawach cywilnych wiązany jest z wniesieniem pozwu lub wniosku o wszczęcie postępowania. Należy jednakże zwrócić uwagę, iż ETPCz, dokonując szerokiej wykładni terminu początkowego, upatruje go w pierwszym zgłoszeniu roszczenia przed właściwym podmiotem powołanym lub upoważnionym, w myśl przepisów prawa, do rozpatrzenia danej sprawy, wiążąc moment wszczęcia postępowania z chwilą rozpoczęcia tzw. postępowania przedsądowego (prejurysdykcyjnego). W odniesieniu natomiast do końcowego terminu przyjmuje się, że następuje on wraz z wydaniem ostatniego orzeczenia w sprawie, przy czym, jeżeli orzeczenie to jest zaskarżalne, termin końcowy następuje z chwilą bezskutecznego upływu terminu przewidzianego dla zaskarżenia orzeczenia (wyroku lub postanowienia). Należy jednak zwrócić uwagę, iż w odniesieniu do ustalenia terminu końcowego ETPCz w jednym z wyroków stwierdził, że rozstrzygający jest tu moment, w którym dochodzone przez skarżącego roszczenie stało się rzeczywiście skuteczne, więc kiedy zostało ostatecznie zaspokojone. W powyższym ujęciu przy ustalaniu rozsądnego czasu trwania postępowania w danej sprawie będzie zatem brana pod uwagę także długość postępowania egzekucyjnego 10, w sytuacji gdy zaspokojenie dochodzonego żądania może być zrealizowane dopiero w tej fazie. Oceniając długotrwałość postępowania, należy uwzględniać także wszelkie wydarzenia procesowe zachodzące pomiędzy terminem początkowym a końcowym, a zatem wszelkie stadia odwoławcze, a także w ograniczonym zakresie, tj. jedynie w przypadku postępowania incydentalnego lub postępowania w kwestii wstępnej postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym. Ustalone w powyższy sposób granice trwania postępowania podlegają następnie ocenie z punktu widzenia jego zgodności z zagwarantowanym skarżącemu prawem do sądu. Ustalone w praktyce orzeczniczej granice trwania postępowania nie powinny być zatem kojarzone jedynie z samym tylko czasem, pojmowanym jako dający się określić (miesiące, lata) przedział jego trwania. Ostatecznie bowiem ocenie podlega to, czy w ustalonych granicach czasu trwania konkretnej sprawy doszło do uchybień powodujących nadmierną zwłokę w rozstrzyganiu żądań skarżącego. 6. W odniesieniu do przyczyn przewlekłości postępowania można stworzyć 10 Zatem gdy strona postępowania cywilnego musi wszcząć postępowanie egzekucyjne dla uzyskania zasądzonego świadczenia, należy je uznać za drugie stadium postępowania co do meritum sprawy, a więc będzie także oceniane w świetle art. 6 ust. 1 Konwencji. Tak M. Krakowiak, Skarga..., PPE 2005, nr 1 6, s

14 9 10/2006 Odpowiedzialność za szkodę... pewne, dające się usystematyzować grupy tych zdarzeń, podzielonych ze względu na ich źródła. Najczęściej wyróżnianą grupę stanowią przypadki związane z brakami organizacyjnymi w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości. Należy podkreślić, iż Konwencja nakłada na państwa obowiązek zorganizowania systemów prawnych w sposób umożliwiający sądom spełnienie wszystkich wynikających z niego warunków, łącznie z obowiązkiem rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie. Nie można zatem bronić się przed zarzutem przewlekłości postępowania sądowego, wskazując na trudne, z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych lub kadrowych, warunki wymiaru sprawiedliwości. W orzecznictwie zarysował się jednak pogląd, zgodnie z którym nie można jednak wyrokować o zachowaniu lub niezachowaniu rozsądnego terminu rozpatrzenia konkretnej sprawy, ograniczając się wyłącznie do badania okoliczności towarzyszących tej tylko sprawie. Obowiązek bowiem rozpoznania przez sąd sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (w rozsądnym terminie) dotyczy wszystkich spraw wpływających do sądu. Wszystkie te sprawy powinny być rozpatrywane, co do zasady, według kolejności wpłynięcia ( 25 ust. 2 i 31 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 18 września 2003 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych, Dz.U. Nr 169, poz. 1646). Prowadzi to do wniosku, że ocena zarzutu przekroczenia przez sąd rozsądnego terminu rozpatrzenia sprawy nie może nie uwzględniać przeciętnego czasu oczekiwania na rozpatrzenie sprawy w prawidłowo funkcjonującym sądzie 11. Kolejną grupę przyczyn przewlekłości stanowią te, które mają swoje źródło w strukturze samego postępowania, albowiem zasady procesowe, jak i poszczególne przepisy dotyczące procedury, mają istotny wpływ na jej dynamikę, a co za tym idzie na możliwość powstania przewlekłości 12. Wreszcie ostatnią grupą przypadków stanowiących źródło przewlekłości są działania bądź zaniechania samych podmiotów postępowań. Dotyczy to wszakże takich przypadków, w których organ prowadzący postępowanie nie miał wpływu na zachowanie się jego uczestników 13. Podkreśla się, że korzystanie przez uczestników postępowania z prawa do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie oznacza nie tylko obowiązek powstrzymania się od czynności mających na celu wyłącznie przedłużenie sprawy 14, ale i podjęcia niezbędnych kroków umożliwiających 11 Tak orz. NSA z 26 listopada 2004 r., GPP 1/04, ONSAiWSA 2005, nr 5, poz Zob. orz. SN z 8 marca 2005 r., III SPP 34/05, OSNP 2005, nr 20, poz. 327, w którym SN podkreślił, iż Rzeczpospolita Polska ma, wypływający z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz z art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.), obowiązek takiego organizowania systemu jurysdykcyjnego, aby właściwe sądy mogły podołać rozstrzyganiu spraw sądowych w rozsądnych terminach. 13 Tak np. orz. SA w Katowicach z 17 listopada 2004 r., II S 8/04, KZS 2005, nr 6, poz Nie można zasadnie postawić sądowi zarzutu dopuszczenia do przewlekłości postępowania w sytuacji, gdy przyczyną wydłużenia czasu trwania tego postępowania jest fakt, że uczestnik postępo- 13

15 Zbigniew Banaszczyk PALESTRA sprawny przebieg postępowania. Niektórzy uznają wręcz, że brak dbałości strony o sprawny przebieg postępowania należy traktować jako jej przyczynienie się do powstania przewlekłości, które może prowadzić nawet do skutku w postaci odmowy udzielenia ochrony w ramach omawianej skargi Zgodnie z art. 5 ustawy skargę na przewlekłość postępowania wnosi się w toku postępowania w sprawie do sądu, przed którym toczy się postępowanie. Należy podkreślić, iż uprawniony może wnieść skargę tylko na przewlekłość takiego postępowania 16, które toczy się z jego udziałem i które wymienione jest w art. 3 ustawy Sądem właściwym do rozpoznania sprawy ze skargi o przewlekłość postępowania jest sąd przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie (art. 4 ust. 1 ustawy) 18, z wyjątkiem skargi o ewentualną przewlekłość postępowania przed Sądem Najwyższym lub Naczelnym Sądem Administracyjnym. W tych ostatnich bowiem przypadkach skargę rozpatrywać będzie odpowiednio Sąd Najwyższy lub Naczelny Sąd Administracyjny (art. 4 ust. 2 ustawy) W sprawie skargi o przewlekłość postępowania sąd wydaje orzeczenie w terminie dwóch miesięcy, licząc od daty złożenia skargi (art. 11 ustawy), przy czym co wynika z istoty tego postępowania może skargę uwzględnić lub oddalić (art. 12 ustawy). Podstawowym efektem uwzględnienia skargi jest zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawania czyni użytek z przysługujących mu w tym postępowaniu uprawnień procesowych, w tym między innymi takich, jak zgłaszanie wniosków o wyłączenie sądu lub sędziego, o zwolnienie z kosztów sądowych, o przeprowadzenie kolejnych dowodów, które mogą mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia w rozpoznawanej sprawie, wnoszenie zażaleń lub innych środków odwoławczych orz. SN z 18 lutego 2005 r., III SPP 19/05, OSNP 2005, nr 17, poz Zob. J. Przybylska, Odpowiedzialność..., s. 73 i cytowana tam literatura. 16 Ustawodawca wyłączył postępowanie egzekucyjne w administracji z zakresu stosowania instytucji skargi o stwierdzenie przewlekłości postępowania. Należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 54 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968) zobowiązanemu przysługuje skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego. Na przewlekłość postępowania egzekucyjnego skarga przysługuje również wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym, a także podmiotowi, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku oraz organowi zainteresowanemu w wykonaniu obowiązku. W orzecznictwie podkreślono autonomiczny charakter skargi na przewlekłość zawartej w art. 54 u.p.e.a. w stosunku do skargi w rozumieniu art. 227 k.p.a. Tak M. Krakowiak, Skarga..., PPE 2005, nr 1 6, s Skarga na przewlekłość postępowania nie przysługuje zatem na przewlekłość postępowania dyscyplinarnego prowadzonego np. przez organy adwokatury. Tak orz. SN z 16 czerwca 2005 r., KSP 3/05, OSNKW 2005, nr 9, poz Zob. E. Bagińska, Odpowiedzialność..., s Zob. orz. SN z 18 lutego 2005 r., III SPP 14/05, OSNP 2005, nr 16, poz. 261, w którym SN stwierdził, iż nie jest on właściwy do rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania toczącego się przed sądem okręgowym, choćby obejmowała ona także uprzednie postępowanie przed sądem apelacyjnym. 14

16 9 10/2006 Odpowiedzialność za szkodę... wy stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania. Na zawarte w skardze żądanie skarżącego sąd może także zlecić podjęcie w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności przez sąd rozpoznający sprawę co do istoty 20, jednakże zalecenia te nie mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy (art. 12 ust. 3 ustawy). Również na żądanie skarżącego sąd przy uwzględnieniu skargi może przyznać na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez komornika od komornika 21, odpowiednią sumę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej zł. Kwota ta stanowi górną granicę sumy pieniężnej, jaka może zostać przyznana w razie stwierdzenia przewlekłości postępowania. 10. W zakresie oceny charakteru prawnego przewidzianej w art. 12 ust. 4 ustawy odpowiedniej sumy pieniężnej należy stwierdzić, że zastosowana w ustawie redakcja odpowiednich przepisów stosunkowo wyraźnie wskazuje na to, iż ustawa nie reguluje w żadnym zakresie sposobu naprawienia ewentualnej szkody lub krzywdy wyrządzonej stronie poprzez przewlekłość prowadzonego postępowania. Po pierwsze, dla jej określenia ustawodawca nie posługuje się łatwym do zastosowania terminem odszkodowania lub zadośćuczynienia, mimo iż wobec braku ustawowych kryteriów wyznaczających wysokość tej kwoty stopień dolegliwości zarzuconej przewlekłości dla skarżącego może odgrywać tu niepoślednią rolę. Po drugie, należy wyeksponować fakt odpowiedniej redakcji art. 15 ustawy. Stosownie do tego przepisu strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika. Ze sformułowania tego przepisu wynika zatem, że ustawodawca nie traktował odpowiedniej sumy pieniężnej jako kwoty zaliczanej na poczet ewentualnego odszkodowania, a więc pełniącej funkcję kompensacyjną 22. Jedyna relacja pomiędzy kwotą 20 W ramach uprawnień z art. 6 ust. 3 (ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki) sąd rozpoznający skargę na przewlekłość postępowania nie może kierować bezpośrednio do komornika zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności. Natomiast może zobowiązać w trybie art. 6 ust. 3 dany sąd rejonowy do uskutecznienia nadzoru nad komornikiem w ramach art k.p.c. M. Krakowiak, Skarga..., s Jak wskazuje M. Krakowiak, Skarga..., s. 32: Nie ma bowiem znaczenia fakt, iż na podstawie art. 24 ust. 1 in principio ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, ten organ egzekucyjny ma obowiązek zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z jego działalnością egzekucyjną, a ubezpieczenie to obejmuje m.in. odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego ( 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 24 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej komorników sądowych Dz.U. Nr 232, poz. 2326). Kwota pieniężna, którą sąd fakultatywnie może zasądzić w przypadku uwzględnienia skargi na przewlekłość postępowania, i tylko na wyraźne żądanie skarżącego zawarte w treści skargi, nie ma charakteru odszkodowania za szkody, jakie ewentualnie podmiot poniósł w związku z przewlekłością postępowania. 22 Por. podobnie M. Zbrojewska, Skarga na przewlekłość postępowania karnego, Palestra 2004, 15

17 Zbigniew Banaszczyk PALESTRA przyznaną skarżącemu w ramach postępowania uregulowanego ustawą z kwotą odszkodowania zasądzoną na jego rzecz na podstawie art k.c. wynika o czym poniżej z zastosowania w procesie odszkodowawczym zasady compensatio lucri cum damno. Dlatego też należy przychylić się do przedstawionego w doktrynie poglądu, iż odpowiednia suma pieniężna jest pojęciem różnym od znanych polskiemu kodeksowi cywilnemu pojęć odszkodowania czy zadośćuczynienia i stanowi instytucję znaną wyłącznie omawianej ustawie Choć ustawodawca nie ustalił kryteriów oceny zasadności żądania przez skarżącego odpowiedniej sumy pieniężnej, to mimo iż nie ma ona charakteru odszkodowawczego w doktrynie podnosi się, iż przy jej zasądzeniu sąd winien brać pod uwagę, czy na skutek przewlekłości postępowania strona doznała jakiejś dolegliwości mającej wymiar majątkowy lub niemajątkowy, a w razie odpowiedzi pozytywnej skarżący winien ten fakt udowodnić. Nie można podzielić jednak poglądu, iż wysokość zasądzonej odpowiedniej sumy pieniężnej zależy od wyrażonego w pieniądzu rozmiaru doznanej dolegliwości, który musi być dodatkowo przez skarżącego udowodniony 24. Wydaje się, że dla ustalenia zasadności żądania przez skarżącego przyznania mu odpowiedniej sumy pieniężnej i określenia jej wysokości należy poza kryterium dolegliwości ustalonej przewlekłości postępowania dla strony brać także pod uwagę wpływ sądu na powstanie tej przewlekłości, a w szczególności to, czy przyczyną jej powstania są okoliczności zależne od sądu prowadzącego oceniane postępowanie, czy też od niego niezależne. Przy takim ujęciu kryteriów uzasadniających przyznanie skarżącemu odpowiedniej sumy pieniężnej, w tym ustalenia jej wysokości, przewidziana ustawą kwota zasądzana od sądu na rzecz skarżącego jest swoistego rodzaju sankcją nakładaną na sąd przewlekle rozpoznający sprawę. 12. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, postanowienie uwzględniające skargę na przewlekłość postępowania wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do faktu stwierdzenia tej przewlekłości. Ustawodawca nie przesądził jednak, czy w postępowaniu o odszkodowanie sąd, uwzględniając roszczenie powoda, winien i ewentualnie na jakiej podstawie wziąć pod uwagę wcześniejsze zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej, przyznanej w po- Nr 11 12, s. 29. Zdaniem autorki, suma pieniężna przyznana od Skarbu Państwa stanowi jedynie rekompensatę za naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki i nie stanowi naprawienia szkody. Zob. także E. Bagińska, Odpowiedzialność..., s Tak A. Góra-Błaszczykowska, Skarga na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, MoP 2005, nr 11, s. 538, odmiennie, jak należy sądzić, choć w odniesieniu do projektu ustawy, J. Przybylska, Odpowiedzialność..., s. 83 oraz E. Bagińska, Odpowiedzialność..., s. 373, która odpowiednią sumę pieniężną traktuje jako swoiste zadośćuczynienie, które jednak poza satysfakcją majątkową dla poszkodowanego zawiera element prewencyjno-dyscyplinujący organ, który dopuścił się przewlekłości. 24 Jak przyjmuje A. Góra-Błaszczykowska, Skarga..., s

18 9 10/2006 Odpowiedzialność za szkodę... stępowaniu ze skargi na przewlekłość, i pomniejszyć żądane odszkodowanie o tę kwotę 25. Ze względu na powszechne stosowanie w sprawach odszkodowawczych zasady compensatio lucri cum damno, wyrażającej metodę pomniejszania odszkodowania o korzyści uzyskane w wyniku wyrządzenia szkody, wydaje się, iż sąd w procesie odszkodowawczym winien, uwzględniając roszczenie, wziąć pod uwagę wcześniejsze zasądzenie kwoty uzyskanej w postępowaniu ze skargi na przewlekłość 26. W powyższym ujęciu odpowiednia suma pieniężna pozostaje bowiem w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę, jakim jest przewlekłość postępowania. Kwota ta, nie pełniąc funkcji odszkodowawczej, stanowi zatem korzystne następstwo wynikłe z powstałej przewlekłości, które w procesie odszkodowawczym musi zostać uwzględnione poprzez odpowiednie pomniejszenie zasądzanej kwoty odszkodowania. 13. Mimo że skarga o przewlekłość wnoszona jest w toku postępowania w sprawie i dotyczy postępowania, które nie zostało jeszcze zakończone w danej instancji, albowiem omawiana instytucja ma na celu przyspieszenie tego postępowania 27, to jednak, zgodnie z art. 16 ustawy, strona, która nie wniosła tej skargi, może dochodzić naprawienia szkody wynikłej z przewlekłości po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy. Wskazana zależność potwierdza tezę o odrębności instytucji skargi na przewlekłość w ramach której możliwe jest zasądzenie na rzecz skarżącego odpowiedniej sumy pieniężnej od ochrony odszkodowawczej, realizowanej w oparciu o art. 16 ustawy na podstawie art. 417 k.c. albo w oparciu o art. 15 ustawy na podstawie art k.c. 28. W przypadku dochodzenia odszkodowania przez stronę, która nie wniosła skargi na przewlekłość postępowania, a więc w trybie art. 16 ustawy, przewlekłość ta będzie oceniana w ramach przesłanki niezgodnego z prawem działania lub zaniechania organu władzy publicznej (sądowniczej). Będzie ona kwalifikowana raczej jako działanie, chociażby z tego powodu, iż ze względu na ostateczne zakończenie postępowania co do istoty, każde jego opóźnienie może być odniesione wyłącznie do działania, a nie zaniechania. W powyższym aspekcie przewlekłość postępowania sądowego może być rozumiana zgodnie z określeniem zawartym w art. 2 ust. 1 ustawy. Za przewlekłe uznamy więc takie postępowanie, w którym rozpoznanie sprawy trwa dłużej niż to jest konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla jej rozstrzygnięcia. Truizmem jest twierdzenie, iż każde przewlekłe postępowanie sądowe jest niezgodne z prawem. Niezgodność z pra- 25 Zob. obszernie A. Góra-Błaszczykowska, Skarga..., s Odmiennie E. Bagińska, Odpowiedzialność..., s Zob. M. Zbrojewska, Skarga..., s Należy także wskazać, że regulacja zawarta w art. 16 ustawy wywołuje taki skutek, że każdy, kto będzie chciał złożyć skargę do ETPCz, będzie musiał uprzednio dla spełnienia wymogu przewidzianego w art. 35 ust. 1 Konwencji, jakim jest wykorzystanie środków odwoławczych przewidzianych prawem wewnętrznym państwa, przeciwko któremu skarga jest kierowana wytoczyć powództwo w oparciu o art. 417 k.c.; tak M. Zbrojewska, Skarga..., s

19 Zbigniew Banaszczyk PALESTRA wem badanego zachowania się organu władzy sądowniczej winna być zatem ustalana wedle takich samych kryteriów, jakie znalazłyby zastosowanie w świetle art. 2 ust. 2 ustawy, przy uwzględnieniu (zgodnie z zasadą prymatu postanowień umów międzynarodowych nad prawem krajowym) postanowień Konwencji. 14. W doktrynie pojawiają się głosy 29, iż kontrola szybkości załatwiania spraw sądowych, i tym samym wpływanie na realizację zasady sprawności postępowania sądowego, była i jest możliwa do uzyskania bez sięgania do instytucji skargi na przewlekłość postępowania. Wskazuje się w tym przypadku na istniejące od dawna w polskim porządku prawnym przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 25 października 2002 r. w sprawie trybu sprawowania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów (Dz.U. Nr 187, poz. 1564), a zwłaszcza jego: 7, statuujący zadania prezesa sądu w postaci analizy materiałów statystycznych dotyczących pracy nadzorowanych sądów, stanu zaległości i sprawności postępowania, efektywności pracy sędziów, asesorów i referendarzy, a także w postaci bieżącej lub okresowej kontroli toku postępowania w sprawach indywidualnych, w przypadku ujawnienia okoliczności wskazujących, że są one prowadzone niesprawnie lub z naruszeniem prawa, oraz 8, zgodnie z którym przewodniczący wydziału powinien kontrolować wykonywanie obowiązków przez sędziów poprzez ocenę sprawności postępowania zwłaszcza w sprawach, w których postępowanie toczy się przewlekle, a także 38 punkt 9 Regulaminu wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych (rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 19 listopada 1987 r., Dz.U. Nr 38, poz. 218), stosownie do którego prezes sądu ma obowiązek rozpatrywania skarg, wniosków i listów obywateli dotyczących pracy sądu. Z uwagi na powyższe przepisy, podkreślano, iż wprowadzenie niniejszej ustawy nie było absolutnie konieczne, zwłaszcza w świetle wyraźnego brzmienia art. 77 ust. 1 Konstytucji w zw. z dawnym art. 417 k.c., a także dodajmy treścią obecnego art. 417 k.c. 15. Wydaje się ostatecznie, na co zwrócono już uwagę w doktrynie 30, że przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie, którego celem było przeciwdziałanie przewlekłości postępowań sądowych, prowadzi jedynie pozornie do skrócenia procesu reakcji porządku prawnego na patologię przewlekłości postępowań sądowych. Zamierzony przez ustawodawcę efekt byłby możliwy bowiem do osiągnięcia w dłuższym okresie czasu, także wyłącznie przez zastosowanie instytucji odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przewlekłością w wykonywaniu tego obszaru władzy publicznej. 29 Tak A. Góra-Błaszczykowska, Skarga..., s. 535; zob. także J. Przybylska, Odpowiedzialność..., s J. Przybylska, Odpowiedzialność..., s

20 9 10/2006 Odpowiedzialność za szkodę... Hieronim Krzysztof Ostrowski Roszczenia zwrotne sprzedawcy wynikające z zaspokojenia roszczeń kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową Ustawa z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego 1 stanowi implementację dyrektywy 99/44/EC Parlamentu Europejskiego oraz Rady z 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych oraz związanych z tym gwarancji 2. Paradygmatem do uchwalenia dyrektywy przez ustawodawcę unijnego były postanowienia Konwencji Wiedeńskiej o międzynarodowej sprzedaży towarów 3, która ma zastosowanie do stosunków prawnych obustronnie profesjonalnych. Wynikało to z potrzeby zsynchronizowania unormowań sprzedaży pomiędzy profesjonalistami i stosunku sprzedaży konsumenckiej, a umowa sprzedaży ma szczególne znaczenie dla swobodnego obrotu gospodarczego, swobody przepływu towarów i przemieszczania się ludzi, a także dla prawidłowego rozwoju konkurencji 4. Przedmiot aktu unijnego jest węższy niż Konwencji Wiedeńskiej. Dotyczy tylko niektórych aspektów sprzedaży, ściślej odpowiedzialności sprzedawcy za sprzedaż towaru, który jest niezgodny z umową. Pomija kwestie praw i obowiązków stron umowy 5. Odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową występuje w systemie common law, jako instytucja breach of contract. Przedmiotowy akt unijny ma stać się fundamentem rozwoju przyszłego ujednoliconego europejskiego prawa umów. Ustawa wprowadza do stosunków prawnych z udziałem konsumentów nowy reżim odpowiedzialności sprzedawcy, tj. odpowiedzialność za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, w miejsce obowiązującej do czasu wejścia w życie 1 Dz.U. z 2002 r. Nr 141, poz ze zm. dalej ustawa. 2 Dz. Urz. WE Nr L171 z 7 lipca 1999 r. dalej dyrektywa. 3 Konwencja Narodów Zjednoczonych z 11 kwietnia 1980 r. o międzynarodowej sprzedaży towarów, ratyfikowana przez Polskę 13 marca 1995 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 45, poz. 286 i 287), wprowadzona w życie 1 czerwca 1996 r. 4 Zob. uzasadnienie do projektu ustawy. 5 Zob. Marlena Pecyna, Ustawa o sprzedaży konsumenckiej komentarz, Zakamycze, Kraków 2004, s Ibidem, s

21 Hieronim Krzysztof Ostrowski PALESTRA ustawy, tj. do 1 stycznia 2003 r., rękojmi za wady rzeczy sprzedanej 7. Zakres pojęcia niezgodności towaru z umową jest szerszy niż pojęcie wady występującej przy rękojmi. W jej skład wchodzą zapewnienia o odpowiednich cechach oraz właściwościach towaru zawarte w reklamie pochodzącej od sprzedawcy, producenta (jego przedstawiciela), osoby wprowadzającej towar do obrotu krajowego (importera), a także podmiotu, który umieszcza swoje logo na towarze. Powyższe ma służyć kształtowaniu wiarygodności reklamy i przeciwdziałać reklamie oszukańczej. Włączenie zapewnień reklamowych do kryteriów, które decydują o zgodności towaru z umową, jest nowatorskie i ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, oznacza przełamanie zasady, że na treść umowy mają wpływ tylko oświadczenia jej stron. Po drugie, wprowadza rozszerzoną relewantność oświadczeń reklamowych, co jak wspomniano, ma oddziaływać na rzetelność i rzeczowość reklamy 8. Z momentem obowiązywania ustawy odpowiedzialność sprzedawcy za sprzedaż rzeczy wadliwej (niezgodnej z umową) będzie opierała się na następujących przepisach. Do sprzedaży profesjonalnej, gdzie po obu stronach transakcji występują przedsiębiorcy, oraz do sprzedaży w obrocie powszechnym, pomiędzy osobami fizycznymi działającymi w celach niekomercyjnych, zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące rękojmi za wady. Z kolei do sprzedaży konsumenckiej, gdzie po jednej stronie kontraktu występuje osoba fizyczna nabywająca rzecz ruchomą w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą, a po drugiej sprzedawca działający w zakresie swojego przedsiębiorstwa 10, stosuje się przepisy ustawy określające odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową. Dyrektywa używa pojęcia sprzedaż bardziej w ujęciu ekonomicznym niż jurydycznym. Dla jej celów jako sprzedaż traktowane są również umowy na dostawę towarów konsumpcyjnych, które mają być wytworzone lub wyprodukowane (sprzedaż sensu largo). Według polskiej systematyki, do umowy sprzedaży konsumenckiej będą wchodziły także: umowa o dzieło, dostawy, kontraktację oraz o sprzedaż komisową 11. Mając to na uwadze ustawodawca polski, mocą ustawy, dokonał nowelizacji Kodeksu cywilnego i rozciągnął stosowanie jej przepisów wprost do umowy dostawy i sprzedaży komisowej oraz odpowiednio do umowy o dzieło, ze względu na swoisty charakter niektórych unormowań tego kontraktu, co wymaga odpowiedniego modyfikowania norm 12 (art , art , art Zgodnie z ust. 4 art. 1 ustawy do sprzedaży konsumenckiej nie stosuje się przepisów art k.c. 8 Zob. E. Łętowska, Europejskie prawo umów konsumenckich, C.H. Beck, Warszawa 2004, s Legalna definicja przedsiębiorcy znajduje się w art k.c. 10 Zob. art. 1 ustawy. 11 Zob. E. Łętowska, Europejskie prawo (...), op. cit., s Zob. uzasadnienie do projektu ustawy. 20

22 9 10/2006 Roszczenia zwrotne sprzedawcy... k.c.). Conditio sine qua non stosowania przepisów o sprzedaży konsumenckiej do powyższych kontraktów jest ich konsumencki charakter. Sprzedawca towaru konsumpcyjnego, który jest niezgodny z umową, będzie odpowiadał wobec konsumenta. Odpowiedzialność ta nie zależy od winy, a także wiedzy sprzedawcy o niezgodności opiera się na zasadzie ryzyka. Nie jest jednak odpowiedzialnością absolutną. Sprzedawca w myśl art. 7 ustawy może uchronić się od odpowiedzialności, wykazując, że kupujący o niezgodności wiedział, lub oceniając rozsądnie powinien był wiedzieć, a także gdy niezgodność tkwiła w materiale dostarczonym przez konsumenta. Nie oznacza to jednak, że zawierając umowę konsument musi badać zakupioną rzecz. Podpisanie przez niego oświadczenia, że wie on o wszelkich niezgodnościach towaru, nie będzie wywoływało skutków prawnych, jako sprzeczne z art. 11 ustawy. Jednocześnie, w związku z włączeniem zapewnień reklamowych do oceny zgodności towaru z umową, sprzedawca będzie mógł uwolnić się od odpowiedzialności za oświadczenia zawarte w reklamie, jeżeli wykaże, przeprowadzenie dowodu w tym zakresie należy do sprzedawcy, że oświadczenia tego nie znał, ani oceniając rozsądnie znać nie mógł, nie miało to wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy, albo że treść oświadczenia została sprostowana przed zawarciem umowy (art. 5 ustawy). Obok odpowiedzialności za niezgodność towaru z umową ustawa wprowadza instytucję roszczeń zwrotnych sprzedawcy. Sprzedawca, który zaspokoił roszczenia kupującego wynikające z niezgodności towaru z umową, będzie mógł domagać się odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców występujących w tym samym łańcuchu umów, jeżeli niezgodność wynikła z działania lub zaniechania tych osób. Zgodnie z pkt 9 preambuły oraz art. 4 dyrektywy, państwa członkowskie powinny zapewnić w swoich przepisach wewnętrznych możliwość występowania sprzedawcy, który uwzględnił roszczenia konsumenta wynikające z niezgodności towaru z umową, o odszkodowanie przeciwko producentowi, poprzedniemu sprzedawcy w tym samym łańcuchu umów, lub innemu pośrednikowi. W piśmiennictwie zagranicznym określa się tę konstrukcję prawną jako odpowiedzialność działającą na kształt sieci 13. Dyrektywa wskazuje na możliwość zrzeczenia się praw do roszczenia zwrotnego przez sprzedawcę w drodze umowy, co by świadczyło o tym, że regulacje te mają mieć charakter dyspozytywny. Strony w drodze swobody zawierania umów mogłyby odpowiedzialność tę wyłączyć lub ograniczyć. Zdaniem Ewy Łętowskiej wprowadzenie możliwości wyłączenia lub ograniczenia roszczenia zwrotnego sprzedawcy może doprowadzić do sytuacji, gdy ostatni dystrybutor musiałby ponosić pełne ryzyko niezgodności towaru z umową, nawet spowodowanej przez innych uczestników łańcucha sprzedaży, jeżeli nie będzie miał równej im siły negocjacyjnej Zob. Czesława Żuławska, Uwagi o europeizacji prawa umów, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2001, z. 2, s. 237 i przywołana tam literatura. 14 Zob. Ewa Łętowska, Prawo europejskie inspiracją dla dogmatyki prawa, Studia Cywilistyczne, s

23 Hieronim Krzysztof Ostrowski PALESTRA Wprowadzenie możliwości dochodzenia odszkodowania przez przedsiębiorcę od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców występujących w łańcuchu sprzedaży przełamuje klasyczną, wywodzącą się od prawa rzymskiego zasadę, że umowa wywołuje skutki tylko między stronami. W literaturze określa się, że dyrektywa przełamuje zasadę obowiązywania umowy inter partes w następujących aspektach 15 : na umowie sprzedaży konsumenckiej opiera się odpowiedzialność producenta w trybie regresu, choć ten nie jest z reguły umową sprzedaży, odpowiedzialność sprzedawcy jest ukształtowana w sposób wiążący ją z działaniami osób trzecich, które w rozumieniu art. 474 k.c. nie są jego pomocnikami ani wyręczycielami (dotyczy to odpowiedzialności sprzedawcy za publiczne zapewnienia reklamowe producenta i jego przedstawiciela), odpowiedzialność sprzedawcy wobec konsumenta kształtuje się w sposób uzależniony od samozobowiązania się producenta gwaranta przy gwarancji handlowej, oświadczenie gwarancyjne może być zawarte w dokumencie gwarancyjnym lub reklamie, dyrektywa otwiera perspektywę wprowadzenia odpowiedzialności producenta wobec konsumenta za zgodność towaru z umową sprzedaży, w której producent nie uczestniczy. Ustawodawca polski, wdrażając do ustawy wymóg zawarty w dyrektywie, kierował się intencją zapewnienia finalnemu sprzedawcy (detaliście) odszkodowania w pełnym zakresie, potrzebą uzasadnionego gospodarczo i technicznie poszerzenia grona osób potencjalnie odpowiedzialnych, do którego zaliczy się producenta i każdego kolejnego odsprzedawcę, oraz chęcią uniknięcia nowych zasad odpowiedzialności 16. Według art. 12 ustawy w przypadku zaspokojenia roszczeń wynikających z niezgodności towaru z umową sprzedawca może dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców, jeżeli wskutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową sprzedaży konsumenckiej. Do odpowiedzialności odszkodowawczej stosuje się wprost przepisy Kodeksu cywilnego o skutkach niewykonania zobowiązania. Sprzedawca, który uwzględnił roszczenia konsumenta, będzie mógł uzyskać odszkodowanie od poprzednich sprzedawców w łańcuchu sprzedaży. Nie można zgodzić się z poglądem, że ustawodawca polski pominął producenta, jako podmiot, od którego sprzedawca może dochodzić odszkodowania, gdyż użyty w art. 12 ustawy zwrot poprzedni sprzedawcy nie dotyczy producentów 17. Dokonując inkorporacji art. 4 ustawy, ustawodawca polski Ibidem, s. 207, Czesława Żuławska, Uwagi (...), op. cit., s Zob. uzasadnienie do projektu ustawy. 17 Justyna Maliszewska-Nienarowicz, Sprzedaż konsumencka wybrane problemy prawne, Glosa, grudzień 2002, s. 14.

POSTANOWIENIE. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda Sygn. akt III SPP 15/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 kwietnia 2017 r. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 150/14. Dnia 12 sierpnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 150/14. Dnia 12 sierpnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SPP 150/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 12 sierpnia 2014 r. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Bogusław Cudowski SSN Halina Kiryło w sprawie ze skargi J.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r.

USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 3/05

Postanowienie z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 3/05 Postanowienie z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 3/05 Postanowienie w przedmiocie skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki nie podlega zaskarżeniu

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 17 czerwca 2004 r.

USTAWA. z dnia 17 czerwca 2004 r. Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) Sygn. akt III SPP 10/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 28 maja 2015 r. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) w sprawie ze skargi H. H. z udziałem

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 28/15. Dnia 15 grudnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 28/15. Dnia 15 grudnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SPP 28/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 grudnia 2015 r. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jolanta Frańczak SSN Maciej Pacuda w sprawie ze skargi M.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki

USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki Kancelaria Sejmu s. 1/5 USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2004

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda Sygn. akt III SPP 27/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 grudnia 2015 r. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda w sprawie ze skargi K.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Wróbel (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Wróbel (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) Sygn. akt III SPP 35/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 13 lipca 2017 r. SSN Andrzej Wróbel (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) w sprawie ze skargi H.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 16 sierpnia 2016 r. Poz. 1259. z dnia 28 lipca 2016 r.

Warszawa, dnia 16 sierpnia 2016 r. Poz. 1259. z dnia 28 lipca 2016 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 16 sierpnia 2016 r. Poz. 1259 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 28 lipca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Uzasadnienie

POSTANOWIENIE. Uzasadnienie Sygn. akt V CNP 7/05 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 sierpnia 2005 r. SSN Henryk Pietrzkowski w sprawie ze skargi P. M. i W. M. przy uczestnictwie Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I NSP 81/18. Dnia 24 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I NSP 81/18. Dnia 24 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt I NSP 81/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 stycznia 2019 r. SSN Grzegorz Żmij (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Tomasz Demendecki SSN Mirosław Sadowski w sprawie ze skargi T.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 30/17. Dnia 12 lipca 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 30/17. Dnia 12 lipca 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SPP 30/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 12 lipca 2017 r. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jolanta Frańczak SSN Andrzej Wróbel w sprawie ze skargi L. G. na

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 21 czerwca 2006 r. III SPZP 1/06. Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn, Andrzej Wróbel (sprawozdawca).

Uchwała z dnia 21 czerwca 2006 r. III SPZP 1/06. Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn, Andrzej Wróbel (sprawozdawca). Uchwała z dnia 21 czerwca 2006 r. III SPZP 1/06 Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn, Andrzej Wróbel (sprawozdawca). Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca

Bardziej szczegółowo

JAK ZŁOŻYĆ SKARGĘ NA PRZEWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA?

JAK ZŁOŻYĆ SKARGĘ NA PRZEWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA? JAK ZŁOŻYĆ SKARGĘ NA PRZEWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA?? Co to jest przewlekłość postępowania? Przewlekłość postępowania ma miejsce, jeśli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE Sygn. akt III SPP 20/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 czerwca 2012 r. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda SSN Romualda Spyt w sprawie ze skargi J.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Maria Grzelka

POSTANOWIENIE. SSN Maria Grzelka Sygn. akt IV CNP 84/06 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 24 października 2006 r. SSN Maria Grzelka w sprawie ze skargi W.D. - Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w K. o stwierdzenie niezgodności

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) Sygn. akt III SPP 34/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 9 lutego 2011 r. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec Sygn. akt III SPP 25/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 listopada 2015 r. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I CNP 32/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 19 marca 2014 r. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Iwona Koper

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Romualda Spyt (sprawozdawca) Sygn. akt III SPP 236/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 stycznia 2015 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Romualda Spyt (sprawozdawca) w sprawie ze skargi Zakładów

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Józef Iwulski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Józef Iwulski (sprawozdawca) Sygn. akt III SPP 14/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 21 lipca 2015 r. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Józef Iwulski (sprawozdawca) w sprawie ze skargi A. M.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda Sygn. akt III SPP 26/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 grudnia 2015 r. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda w sprawie ze skargi L.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska Sygn. akt I CNP 6/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 28 stycznia 2016 r. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska Sygn. akt III SPP 47/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 17 marca 2016 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk SSA Bohdan Bieniek (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk SSA Bohdan Bieniek (sprawozdawca) Sygn. akt III SPP 5/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 11 marca 2015 r. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk SSA Bohdan Bieniek (sprawozdawca) w sprawie ze skargi I. E.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 12/17. Dnia 4 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 12/17. Dnia 4 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SPP 12/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 4 kwietnia 2017 r. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Bogusław Cudowski SSN Dawid Miąsik w sprawie ze

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III KK 216/16. Dnia 14 grudnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III KK 216/16. Dnia 14 grudnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III KK 216/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 14 grudnia 2016 r. SSN Dariusz Świecki (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Józef Szewczyk SSN Włodzimierz Wróbel w sprawie K. W. skazanego

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05

Postanowienie z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05 Postanowienie z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05 Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego wydanego przed dniem 1 września 2004 r. jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CNP 52/18. Dnia 8 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Monika Koba

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CNP 52/18. Dnia 8 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Monika Koba Sygn. akt II CNP 52/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 stycznia 2019 r. SSN Monika Koba po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 stycznia 2019 r. skargi J. B. i

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Wiak (przewodniczący) SSN Jacek Widło SSN Grzegorz Żmij (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Wiak (przewodniczący) SSN Jacek Widło SSN Grzegorz Żmij (sprawozdawca) Sygn. akt I NSP 39/19 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 czerwca 2019 r. SSN Krzysztof Wiak (przewodniczący) SSN Jacek Widło SSN Grzegorz Żmij (sprawozdawca) w sprawie ze skargi M. G. z udziałem

Bardziej szczegółowo

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze Naczelny Sąd Administracyjny Izba Ogólnoadministracyjna Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Na podstawie art. 264 2 w związku z art. 15 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 27 marca 2002 r. III RN 9/01

Postanowienie z dnia 27 marca 2002 r. III RN 9/01 Postanowienie z dnia 27 marca 2002 r. III RN 9/01 Naczelny Sąd Administracyjny nie jest właściwy do rozpoznania skargi wniesionej w związku z niewydaniem przez organ rentowy decyzji w sprawie świadczeń

Bardziej szczegółowo

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014 r. III CZP 128/13

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014 r. III CZP 128/13 Id: 20382 [S]posób doręczenia określony w art. 1160 k.p.c., należy stosować także do wyroków sądów polubownych. ( ) [B]rak dostatecznych podstaw, aby przez pisemne zawiadomienie, o którym mowa w art. 1160

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSP 1/15. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSP 1/15. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt IV CSP 1/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 kwietnia 2015 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Krzysztof Strzelczyk w sprawie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 60/17. Dnia 16 stycznia 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 60/17. Dnia 16 stycznia 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SPP 60/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 16 stycznia 2018 r. SSN Halina Kiryło (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Bogusław Cudowski SSN Andrzej Wróbel w sprawie ze skargi B.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska Sygn. akt V CNP 59/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 9 maja 2014 r. SSN Marta Romańska w sprawie ze skargi MZ A. Sp. z o.o. z udziałem zagranicznym w L. o stwierdzenie niezgodności z prawem

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I CSK 489/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 11 maja 2011 r. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Hubert

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Andrzej Wróbel

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Andrzej Wróbel Sygn. akt III SPP 1/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 4 lutego 2010 r. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Andrzej Wróbel w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

Skarga na. przewlekłość. postępowania

Skarga na. przewlekłość. postępowania Aktywni obywatele świadome społeczeństwo Skarga na przewlekłość postępowania Rzeszów 2012 1 Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ul. Fredry 4/58 35-959 Rzeszów tel/fax (0-17) 86 20

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka Sygn. akt II PK 24/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 10 maja 2012 r. SSN Zbigniew Myszka w sprawie z powództwa K. Ż. przeciwko P. P. Sp. z o.o. w W. o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz SSA Barbara Trębska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz SSA Barbara Trębska (sprawozdawca) Sygn. akt II CZ 81/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 13 stycznia 2010 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz SSA Barbara Trębska (sprawozdawca) w sprawie ze skargi T. G.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda Sygn. akt III SPP 14/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 16 czerwca 2011 r. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt IV CSK 278/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 7 kwietnia 2011 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Irena

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 33/12. Dnia 18 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 33/12. Dnia 18 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt III CZP 33/12 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 18 lipca 2012 r. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Dariusz Dończyk SSN Krzysztof Pietrzykowski w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 9 lipca 2002 r. III RN 129/01

Postanowienie z dnia 9 lipca 2002 r. III RN 129/01 Postanowienie z dnia 9 lipca 2002 r. III RN 129/01 Decyzja w przedmiocie przyznania odszkodowania za szkodę spowodowaną wydaniem nieważnej decyzji administracyjnej i stwierdzeniem jej nieważności (art.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca) Sygn. akt I PZ 2/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 24 marca 2011 r. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca) w sprawie z powództwa G. M. i R. K.

Bardziej szczegółowo

ODPIS. Sygn. akt II OPP 27/14. POSTANOWIENIE Dnia 14 maja 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Marek Stojanowski

ODPIS. Sygn. akt II OPP 27/14. POSTANOWIENIE Dnia 14 maja 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Marek Stojanowski Sygn. akt II OPP 27/14 ODPIS POSTANOWIENIE Dnia 14 maja 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Sędziowie NSA Włodzimierz Ryms Zofia Flasińska (spr.) Marek Stojanowski

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Jan Górowski

POSTANOWIENIE. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Jan Górowski Sygn. akt III CZ 42/06 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 21 lipca 2006 r. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Jan Górowski w sprawie ze skargi spółki

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt III CNP 71/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 4 czerwca 2009 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Marek Sychowicz

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec Sygn. akt III SPP 45/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 2 marca 2016 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek Sygn. akt II PK 108/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 lutego 2018 r. SSN Bohdan Bieniek w sprawie z powództwa B. B. przeciwko Urzędowi Gminy P. o sprostowanie świadectwa pracy, odszkodowanie,

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 123/14. Dnia 22 lipca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 123/14. Dnia 22 lipca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SPP 123/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 lipca 2014 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II CSK 293/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 marca 2014 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Anna Kozłowska SSN Zbigniew

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 29 stycznia 2008 r. II UZ 45/07

Postanowienie z dnia 29 stycznia 2008 r. II UZ 45/07 Postanowienie z dnia 29 stycznia 2008 r. II UZ 45/07 Ustanowienie dla strony w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych adwokata lub radcy prawnego z urzędu na podstawie art. 117 6 k.p.c. nie jest równoznaczne

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda Sygn. akt III SK 23/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 grudnia 2014 r. SSN Maciej Pacuda w sprawie z powództwa Elektrociepłowni Z. S.A. z siedzibą w Z. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04

Uchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04 Uchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04 Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) Sędzia SN Bronisław Czech Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 3 czerwca 2005 r. III SPP 109/05

Postanowienie z dnia 3 czerwca 2005 r. III SPP 109/05 Postanowienie z dnia 3 czerwca 2005 r. III SPP 109/05 Obowiązkiem każdego państwa strony Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U.

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt III SK 14/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 1 września 2010 r. SSN Andrzej Wróbel (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Hajn SSN Halina Kiryło

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk Sygn. akt III SK 15/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 19 października 2012 r. SSN Krzysztof Staryk w sprawie z powództwa E. O. prowadzącej działalność gospodarczą w formie Przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski Sygn. akt III SK 12/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 19 maja 2009 r. SSN Jerzy Kwaśniewski w sprawie z powództwa Zakładu Elektroenergetycznego H. Cz. E. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca) Sygn. akt I UZ 4/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 24 marca 2011 r. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca) w sprawie z odwołania S. L. przeciwko

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Sygn. akt V CZ 93/08 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 29 stycznia 2009 r. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote w sprawie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 18/12. Dnia 1 czerwca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 18/12. Dnia 1 czerwca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt II UZ 18/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 1 czerwca 2012 r. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Kuczyński SSN Maciej Pacuda w sprawie z wniosku M. R.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Tyczka-Rote Sygn. akt I CNP 68/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 18 kwietnia 2012 r. SSN Katarzyna Tyczka-Rote w sprawie ze skargi M. S. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku zaocznego

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz Sygn. akt III CZ 69/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 30 stycznia 2014 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 56/13. Dnia 10 października 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 56/13. Dnia 10 października 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt II UZ 56/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 października 2013 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Hajn SSN Romualda Spyt w sprawie z wniosku Z.D.

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZP 51/06

Uchwała z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZP 51/06 Uchwała z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZP 51/06 Sędzia SN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) Sędzia SN Zbigniew Strus Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II CSK 717/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 11 lipca 2012 r. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt III CSK 126/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 stycznia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Anna

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 14 maja 2009 r. I BP 23/08

Postanowienie z dnia 14 maja 2009 r. I BP 23/08 Postanowienie z dnia 14 maja 2009 r. I BP 23/08 Od dnia 21 października 2005 r. wierzyciele mogą żądać wydania zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego odnośnie do orzeczeń sądowych wydanych po

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE Sygn. akt II UZ 61/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 listopada 2013 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt IV CNP 99/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 23 kwietnia 2009 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera Sygn. akt I PZ 4/06 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 28 marca 2006 r. SSN Katarzyna Gonera w sprawie z powództwa J. W. przeciwko M. Polska Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o przywrócenie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska Sygn. akt II CZ 59/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 października 2014 r. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca) SSN Tomasz Grzegorczyk

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca) SSN Tomasz Grzegorczyk Sygn. akt KSP 12/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 listopada 2012 r. SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca) SSN Tomasz Grzegorczyk po rozpoznaniu

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek Sygn. akt IV CNP 77/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 marca 2013 r. SSN Anna Owczarek w sprawie ze skargi powódki o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt Sygn. akt I PZ 19/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 28 października 2014 r. SSN Romualda Spyt w sprawie z odwołania M. B. przeciwko A. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o odprawę

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSA Barbara Trębska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSA Barbara Trębska (sprawozdawca) Sygn. akt II CZ 55/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 października 2014 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSA Barbara Trębska (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec Sygn. akt II UK 88/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 1 września 2010 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska Sygn. akt V CSK 5/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 maja 2018 r. SSN Marta Romańska w sprawie z powództwa J.B. i A.B. przeciwko D.G. i M.S. o zapłatę, na posiedzeniu niejawnym w Izbie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 232/14. Dnia 18 grudnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 232/14. Dnia 18 grudnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SPP 232/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 18 grudnia 2014 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka SSN Maciej Pacuda w sprawie ze skargi T. M.

Bardziej szczegółowo

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2014 r. III CZ 39/14

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2014 r. III CZ 39/14 id: 20385 1. Przedmiotem orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie jest rozstrzygnięcie sporu określonego treścią powództwa albo zakończenie postępowania co do tego sporu. Toczący się przed sądem polubownym

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA Trybunał Konstytucyjny w Warszawie. dot. Sygn. akt: SK 25/14

Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA Trybunał Konstytucyjny w Warszawie. dot. Sygn. akt: SK 25/14 Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA.52-2.2.2014 Trybunał Konstytucyjny w Warszawie dot. Sygn. akt: SK 25/14 W imieniu Naczelnej Rady Adwokackiej, na podstawie 29 ust. 2 Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego,

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt V CSK 58/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 15 października 2010 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Sygn. akt I CSK 252/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 marca 2010 r. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący) SSN Jacek Gudowski SSN Karol Weitz (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący) SSN Jacek Gudowski SSN Karol Weitz (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 104/14 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 lutego 2015 r. Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący) SSN Jacek Gudowski SSN Karol Weitz (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt V CSK 498/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 29 stycznia 2009 r. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Katarzyna

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II CNP 21/17 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 28 lutego 2018 r. SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek SSN Maria Szulc po

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Romualda Spyt Sygn. akt III SPP 234/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 stycznia 2015 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Romualda Spyt w sprawie ze skargi D. J.

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 13 stycznia 2010 r. II PZ 27/09

Postanowienie z dnia 13 stycznia 2010 r. II PZ 27/09 Postanowienie z dnia 13 stycznia 2010 r. II PZ 27/09 Sprawa o utworzenie zakładowego funduszu socjalnego i przekazanie środków pieniężnych na ten fundusz jest sprawą z zakresu prawa pracy o prawa majątkowe,

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 37/16 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 14 września 2016 r. SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc Protokolant Bożena Kowalska

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski Sygn. akt II CZ 57/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 30 października 2013 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski ze skargi Z.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski Sygn. akt II CSK 428/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 18 lutego 2015 r. SSN Henryk Pietrzkowski w sprawie z powództwa "P. G." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. i Z. B. przeciwko

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. w sprawie nieletniej Sandry K. urodzonej 6 października 1992 r. o czyn karalny przewidziany w art. 190 1 k.k. oraz art. 280 1 k.k.

POSTANOWIENIE. w sprawie nieletniej Sandry K. urodzonej 6 października 1992 r. o czyn karalny przewidziany w art. 190 1 k.k. oraz art. 280 1 k.k. Sygn. akt V CZ 64/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 15 października 2010 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Marta Romańska (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 18 marca 2008 r. II PZ 1/08

Postanowienie z dnia 18 marca 2008 r. II PZ 1/08 Postanowienie z dnia 18 marca 2008 r. II PZ 1/08 Pismem, które nie zostało należycie opłacone jest zarówno pismo, od którego w ogóle nie została uiszczona opłata lub opłatę uiszczono po upływie terminu,

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II BU 26/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 13 czerwca 2007 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera Sygn. akt I BP 10/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 czerwca 2017 r. SSN Katarzyna Gonera w sprawie z powództwa K. K. przeciwko Ognisku Pracy Pozaszkolnej [ ]o uznanie za bezskuteczne zmiany

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE Sygn. akt I PZ 2/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 kwietnia 2017 r. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Beata Gudowska SSN Piotr Prusinowski w sprawie z powództwa J.

Bardziej szczegółowo