DEKRET. + Stefan Cichy Przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski

Transkrypt

1 ISBN Za zgodność z oryginałem: + Stefan Cichy Przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski Legnica, dnia 22 października 2010 r. Copyright by Konferencja Episkopatu Polski Warszawa, Skwer Kard. S. Wyszyńskiego 6 Przedruk tekstów wyłącznie za zezwoleniem Konferencji Episkopatu Polski Abp Józef Michalik METROPOLITA PRZEMYSKI PRZEWODNICZĄCY KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI SEP DEKRET l września 20 lor. W imieniu Konferencji Episkopatu Polski zezwalam na druk tekstu "Dodatek do Obrzędów pogrzebu. Obrzędy pogrzebu związane z kremacją zwłok. Obrzęd złożenia urny w grobie". Przekład polski, zatwierdzony przez Konferencję Episkopa-tu Polski, został potwierdzony przez Kongregację Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów dekre-tem z dnia 7 lipca 2010, N. Prot 972/09/L. Wszelkie prawa przedruku w całości lub w czę-ści są zastrzeżone Konferencj i Episkopatu Polski. Zachowując preferencję do tradycyjnego grze-bania ciał zmarłych wyrażam nadzieję, że i ten sposób pochówku doczesnych szczątków naszych bliskich zmarłych, odbywany z należnym szacun-kiem, pomoże głębiej przeżyć prawdę o przemijal-ności naszego ziemskiego bytowania i nadziei na zmartwychwstanie w Chrystusie. L.S. +Jćzef Michalik Metropolita Przemyski Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski

2 CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM Prot. 972/09/L POLONIAE Instante Excellentissimo Domino Iosepho Michalik, Archiepiscopo Premisliensi Latinorum, Coetus Episcoporum Poloniae Praeside, litteris die 12 octobris 2009 datis, vigore facultatum huic Congregationi a Summo Ponti:fice BENEDICTO XVI tributarum, textum, lingua polonica exaratum, quod depositionem urnae post cremationem spectat, ut Appendicem ad Ordinem Exsequiarum, prout in adiecto exstat exemplari, perlibenter probamus seu con:firmamus. In textu imprimendo mentio :fiatde approbatione ab Apostolica Sede concessa. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Ex aedibus Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, die 7 iulii 20 l O. +Antonius Card. Canizares Llovera Praefectus +Iosephus Augustinus Di Noia, OP Archiepiscopus a Secretis OBRZĘDY POGRZEBU ZWIĄZANE Z KREMACJĄ ZWŁOK OBRZĘD ZŁOŻENIA URNY W GROBIE WPROWADZENIE 1. Kościół uczy, że ciała zmarłych powin-ny być traktowane z szacunkiem i miłością wy-pływającą z wiary i nadziei zmartwychwstania. Zgodnie z biblijną tradycją Kościół usilnie zaleca zachowanie dotychczasowego zwyczaju grzebania ciał zmarłych, dopuszcza jednak kremację zwłok, jeśli nie została dokonana z pobudek przeciwnych nauce chrześcijańskiej, a zwłaszcza jeśli nie pod-waża wiary w zmartwychwstanie ciała. (por. KPK, kan. 1176; KKK 2301). 2. Pewne dyspozycje dotyczące kremacji podają "Obrzędy pogrzebu dostosowane do zwy-czajów diecezji polskich" (Katowice 199 F). Ze wskazań tych wynika, że przed kremacją należy odprawić obrzędy w kościele, kaplicy cmentarnej lub w pomieszczeniu krematorium według form podanych w rytuale. Zawsze jednak należy pod-kreślać pierwszeństwo grzebania ciał, które "Koś-ciół wyżej ceni, ponieważ sam Chrystus chciał być pogrzebany. Należy również unikać niebez-pieczeństwa zgorszenia lub zdziwienia ze strony wiernych" (n. 15).

3 6 DODATEK DO OBRZĘDÓW POGRZEBU WPROWADZENIE 3. Wyższość grzebania zwłok uzasadnia póź- tuale formami i odpowiednio dobranymi stacjami niejsze wyjaśnienie Kongregacji Sakramentów (Obrzędy pogrzebu, s ). Do takiej praktyki i Kultu Bożego (1977 r.), która na pytanie: czy należy wychowywać wiernych. można odprawić obrzędy pogrzebowe nad urną b) Urnę po kremacji składa się w grobie lub z prochami zmarłego, wyjaśnia, że "nie wydaje się w specjalnym kolumbarium (ściana lub kaplica na stosownym, aby nad prochami celebrowano obrzę- " cmentarzu) bez zewnętrznej okazałości, z udziałem dy, które mają na celu uczczenie ciała zmarłego. jedynie najbliższej rodziny, przy zastosowaniu ni- Nie chodzi tutaj o potępienie kremacji, ale o za- żej podanych obrzędów. chowanie prawdziwości i czytelności znaku liturc) W uzasadnionych przypadkach, np. po sprogicznego. Prochy bowiem wyrażają zniszczenie wadzeniu urny z prochami z zagranicy, obrzędy ludzkiego ciała oraz zaciemniają i nie oddają idei pogrzebowe, podane w rytuale, można sprawować «snu» w oczekiwaniu zmartwychwstania. Ponadto nad samą urną, którą stawia się przed prezbiterium to właśnie ciału, a nie prochom, oddaje się cześć na odpowiednim podwyższeniu, obok zapalonego w czasie liturgii, ponieważ od chwili chrztu świętepaschału. go stało się ono świątynią uświęconą przez Ducha Świętego" ("Notitiae" 13 (1977) s. 45). 4. W podobnym duchu szacunku do ciała zmarłego wyraża się również Katechizm Kościoła Katolickiego, który stwierdza: "Żegnając zmarłe-go, Kościół «poleca go Bogu». Jest to ostatnie pożegnanie, jakie wspólnota chrześcijańska oddaje swemu członkowi, zanim jego ciało będzie wyniesione i pogrzebane" (n. 1690). 5. Narastająca w Polsce praktyka kremacji

4 zwłok wymaga następujących ustaleń i wytycz-nych duszpastersko-liturgicznych: a) Obrzędy pogrzebowe z ostatnim pożegna-niem włącznie, z udziałem rodziny i wspólnoty parafialnej, zasadniczo należy odprawić przed kre-macją ciała zmarłego, zgodnie z podanymi w ry-

5 OBRZĘD ZŁOŻENIA URNY W GROBIE l [ W zależności od okoliczności, zwłaszcza jeśli przed krema-cją nie miały miejsca żadne obrzędy pogrzebowe, złożenie urny do grobu może poprzedzić liturgia słowa i modlitwy ostatniego pożegnania podane w Trzeciej formie pogrzebu zjedną stacją (Obrzędy pogrzebu, s ) odpowiednio je zmieniając (zamiast "ciało", winno się mówić "doczesne szczątki", itp.). Jeśli przed kremacją zostały odprawione obrzędy zgodnie z rytuałem, złożeniu urny do grobu towarzyszą następujące obrzędy: OBRZĘDY WSTĘPNE (w kaplicy/kościele lub przy grobie) K. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. K. Ojciec miłosierdzia i Bóg wszelkiej pociechy niech będzie z wami wszystkim. W. I z duchem twoim. l ] Prowadzący obrzęd wzywa do modlitwy tymi lub podobnymi słowami: Niedawno pożegnaliśmy naszego brata (na-szą siostrę) N. Obecnie pragniemy złożyć jego (jej) doczesne szczątki w grobie. Współczuje-my najbliższej rodzinie zmarłego (zmarłej).

6 10 DODATEK DO OBRZĘDÓW POGRZEBU OBRZĘD ZŁOŻENIA URNY W GROBIE Wierzymy, że śmierć jest początkiem lepsze-go życia, a nasza rozłąka ze zmarłymi jest przejściowa. Ufamy, że spotkamy się znowu z N. w domu naszego Ojca. Módlmy się słowami psalmu 23: Pan jest moim pasterzem,* niczego mi nie braknie. Pozwala mi leżeć* na zielonych pastwiskach. Prowadzi mnie nad wody, gdzie odpocząć mogę,* orzeźwia moją duszę. Wiedzie mnie po ścieżkach właściwych * przez wzgląd na swoją chwałę. Chociażbym przechodził przez ciemną dolinę,* zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną. Kij Twój i laska pasterska* są moją pociechą. Stół dla mnie zastawiasz* na oczach moich wrogów. Namaszczasz mi głowę olejkiem,* kielich mój pełny po brzegi. Dobroć i łaska pójdą w ślad za mną*przez wszystkie dni życia. I zamieszkam w domu Pana* po najdłuższe czasy. MODLITWA Módlmy się. Panie Jezu Chryste, Ty jesteś dobrym Pasterzem i troszczysz się o nas. Nie opuszczasz nas nawet w śmierci. Prosimy Cię, zaprowadź naszego brata (naszą siostrę) N. do wiekui-stej światłości i pozwól mu (jej) zamieszkać w Domu Ojca niebieskiego na wieki. Jeżeli okoliczności za tym przemawiają, można również wybrać z liturgii słowa odpowiednio dobrane czytania biblijne (Obrzędy pogrzebu, s ). O ile urnę zanosi się w procesji do grobu, wykonuje się odpowiednio dobrane śpiewy. OBRZĘDY PRZY GROBIE K. Na ziemi nie mamy stałego miejsca, ale oczekujemy nowego w przyszłym świecie. Umocnieni wiarą, że Bóg wskrzesi zmarłych do życia, żegnamy doczesne szczątki zmarłego (zmarłej) N. i pragniemy złożyć je w grobie. Błagajmy Boga, aby naszego brata (siostrę) wskrzesił w chwale i doprowadził do społeczności Świętych.

7 12 DODATEK DO OBRZĘDÓW POGRZEBU Prośmy o to słowami modlitwy Pańskiej. W. Ojcze nasz... Można także odmówić jedną Z modlitw powszechnych (Obrzędy pogrzebu, s. 75, ). MODLITWA KOŃCOWA Ojcze miłosierny, dzięki Ci składamy za wszystkie dobrodziejstwa, którymi obda-rzyłeś Twojego sługę (Twoją służebnicę) N. w ziemskim życiu i które za jego pośredni-ctwem nam przypadły w udziale. Boże, Ty w chrzcie świętym uczyniłeś nasze-go brata (naszą siostrę) swoim dzieckiem. Wysłuchaj nasze prośby i otwórz mu (jej) bramy raju, nam zaś, którzy pozostajemy na ziemi, daj moc, abyśmy się wzajemnie pocie-szali słowami wiary, aż spotkamy się wszy-scy w Chrystusie i na zawsze połączymy się z Tobą i z naszymi zmarłymi. Przez Chrystu-sa, Pana naszego. Albo: Boże, Tobie polecamy naszego brata (na-szą siostrę) N. i prosimy Cię, Ojcze pełen miłosierdzia, odpuść mu (jej) grzechy, któ-re popełnił( a) z ludzkiej ułomności, aby umarły(a) dla świata żył(a) dla Ciebie. Przez Chrystusa, Pana naszego. OBRZĘD ZŁOŻENIA URNY W GROBIE Kapłan kropi grób wodą święconą mówiąc: Panie Boże, pobłogosław ten grób, w którym składamy urnę z doczesnymi szczątkami naszego brata (naszej siostry) N., i obmyj jego (jej) duszę z wszelkiej winy, aby razem z wszystkimi świętymi miał (miała) udział w radości życia wiecznego. Następnie kapłan rzuca na urnę grudkę ziemi mówiąc: Z prochu powstałeś i prochem jesteś, ale Pan cię wskrzesi w dniu ostatecznym. Żyj w pokoju. Złożymy teraz urnę z doczesnymi szczątkami naszego brata (naszej siostry) do grobu. Ponieważ Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy z umarłych i zapowiedział, że odnowi nasze śmiertelne ciała na podobień-stwo swojego ciała uwielbionego, ufamy, że wskrzesi je, gdy przyjdzie w chwale. ZŁOŻENIE URNY DO GROBU Urnę wkłada się do grobu, następnie kapłan czyni znak krzyża i mówi: W krzyżu naszego Pana Jezusa +Chrystusa jest zmartwychwstanie i życie. 13

8 14 DODATEK DO OBRZĘDÓW POGRZEBU Odpoczywaj w pokoju. BŁOGOSŁAWIEŃSTWO K. Niech was błogosławi Bóg, Ojciec wszel-kiej pociechy, który stworzył człowieka i dał wierzącym nadzieję zmartwychwstania. K. Niech Bóg udzieli żyjącym przebacze-nia grzechów, a wszystkim zmarłym światła i pokoju. K. Niech nam da szczęśliwe życie wieczne z Chrystusem, który prawdziwie zmartwychwstał. K. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, + i Duch Święty. SPIS TREŚCI Dekret Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski 3 Dekret Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów...4 Obrzędy pogrzebu związane z kremacją zwłok. Obrzęd złożenia urny w grobie. Wprowadzenie 5 Obrzęd złożenia urny w grobie...9 KOŃCOWA MODLITWA ZA ZMARŁYCH K. Wieczny odpoczynek racz mu (jej) i wszystkim zmarłym dać, Panie. W. A światłość wiekuista niechaj im świeci. K. Niech odpoczywają w pokoju.

9 Na zakończenie śpiewa się: Witaj Królowo albo inną pieśń maryjną według miejscowego zwyczaju.