DOWÓD Z OPINII KATEDRY GENETYKI UKW JAKO NARZĘDZIE DO WALKI Z KRADZIEŻĄ DREWNA

Transkrypt

1 INSTRUKCJA WYKORZYSTANIA PRZEZ STRAŻ LEŚNĄ ANALIZ DNA DRZEW PROWADZONYCH PRZEZ KATEDRĘ GENETYKI UNIWERSYTETU KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY więcej na stronie I. CELE POWOŁANIA BIEGŁEGO Z ZAKRESU ANALIZY DNA DRZEW LEŚNYCH. 1. Udowodnienie wyrębu/ zaboru drzew albo zaboru drewna z lasu, w tym również ze stosu (zapasu) porównanie profili genetycznych materiału zabezpieczonego w lesie (materiał porównawczy) z materiałem, którego pochodzenie z lasu należy udowodnić (materiał dowodowy zabezpieczony np. u sprawcy). Zgodność profili genetycznych upoważnia do wnioskowania o sprawstwie lub udziale osoby w czynie. PATRZ SPRAWA W NADL. STRZELCE KRAJEŃSKIE. 2. Weryfikacja wersji zdarzeń przedstawionych przez podejrzanego - zaprzeczenie wyjaśnień podejrzanego (linii obrony) albo wykazanie nieprawdziwości zeznań świadka - zgodność profili genetycznych upoważnia do wnioskowania o sprawstwie lub udziale osoby w czynie. Niezgodność profili genetycznych materiału dowodowego i porównawczego upoważnia do wnioskowania o pochodzeniu zabezpieczonego drewna (np. osoba podejrzana stwierdza, że drewno pochodzi z jej lasu prywatnego niezgodność profili genetycznych wyklucza taką możliwość). PATRZ SPRAWA W NADL. SŁAWA ŚLĄSKA 3. Udowodnienie wykorzystania rzeczy/miejsca do czynności z przedmiotem przestępstwa (drewnem) zgodność profili materiału dowodowego i porównawczego pozwala na przyjęcie, że czynu dokonano z użyciem określonej pilarki, pojazdu albo drewno pochodzące z czynu znajdowało się w określonym miejscu (np. zostało przewiezione pojazdem podejrzanego, było piłowane na posesji podejrzanego, było składowane w gospodarstwie podejrzanego itp.). II. LISTA GATUNKÓW DRZEW, DLA KTÓRYCH MOŻLIWA JEST ANALIZA DNA stan na dzień 1 listopada 2013 r.): 1. sosna zwyczajna (Pinus silvestris L.). 2. świerk pospolity (Picea abies L.) 3. jodła pospolita (Abies alba Mill.) 4. modrzew europejski (Larix decidua Mill.) 5. dąb szypułkowy ( Quercus rober L.) 6. dąb bezszypułkowy (Quercus petrea L.) 7. buk zwyczajny (Fagus silvatica L.) III. SŁOWNIK. 1. Materiał porównawczy materiał w postaci: fragmentu pnia po wyrąbanym drzewie (pień pokradzieżowy), drewno ze stosu, z którego dokonano zaboru, w tym legary po stosie (jeżeli z tego samego gatunku), elementy części odczubowej (liście, igły, trociny jeżeli ich pochodzenie z zabranego drzewa nie budzi wątpliwości), zabezpieczone na miejscu popełnieniu czynu. 1

2 2. Materiał dowodowy materiał w postaci fragmentów drewna (w tym przerobionego), igieł, liści, trocin, które mogą pochodzić z przedmiotu przestępstwa, zabezpieczony dla potrzeb dochodzenia (u osoby podejrzanej, świadka, innych osób); jego profil genetyczny będzie porównywany z profilem genetycznym materiału porównawczego. 3. Próba jeden fragment materiału dowodowego albo materiału porównawczego, którego profil genetyczny będzie określany. IV. NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE STRAŻY LEŚNEJ. Wyposażenie przydatne będzie nie tylko w procesie zabezpieczania materiałów do analiz DNA, ale w każdym postępowaniu dowodowym. 1. Piła ręczna albo mechaniczna. 2. Siekiera. 3. Koperty papierowe samoklejące w rozmiarach: C6 liście, igły, wióry C5 fragmenty gałęzi C4 fragmenty pni pokradzieżowych. 4. Zszywacz/taker. 5. Metryczki do opisywania dowodów/ materiałów porównawczych. 6. Ołówek, marker, pisak wodoodporny do opisania próby. 7. Aparat fotograficzny. 8. Pędzel/ szczoteczka - 2 szt. - do oczyszczania prób i osobno do omiatania materiału z urządzeń (pilarki), w celu zapobieżenia przeniesieniu fragmentów prób. 9. Do prac kancelaryjnych koperty, lak, referentka. V. UWAGI OGÓLNE. Za standard należy przyjąć zabezpieczanie materiału do badań DNA w czasie oględzin miejsca/ rzeczy, bez względu na to, czy w procesie zaistnieje konieczność przeprowadzenia takiej analizy. Przebieg czynności procesowych - myślenie przyszłościowe - przewidzieć przyszłe postępowanie dowodowe przed sądem. Należy dążyć do zabezpieczenia w planie finansowym nadleśnictwa kwoty na ewentualne wydatki procesowe/ sporządzać wykaz kosztów poniesionych w dochodzeniu - ma to też znaczenie w wymiarze księgowym, gdyż wpływa no poziom strat/kosztów. Jeżeli materiał nie został pobrany w czasie oględzin istnieje konieczność sporządzenia odrębnego protokołu na zasadzie art k.p.k. Próbki materiału należy pobrać niezwłocznie po ujawnieniu kradzieży, niszczenia drzew, w celu wyeliminowania negatywnego wpływu czynników zewnętrznych degradujących DNA. O możliwości wyizolowania DNA decyduje czas zabezpieczenia próby. Poprawnie zabezpieczony i przechowywany materiał może być wykorzystany do badań po upływie nawet kilkudziesięciu miesięcy. Próba może pochodzić także z posuszu, pod warunkiem, że nie jest porażona grzybami. Pobierając próbę z posuszu, należy wyizolować fragment drewna nieporażonego (wyciętego z maksymalnie odizolowanej od czynników zewnętrznych fragmentu). Minimalna waga jednej próby to ok. 100 mg, co w przybliżeniu odpowiada jednej igle świerka lub pojedynczemu wiórowi o wielkości zbliżonej do monety 10-cio groszowej W miejscu wykonywania czynności procesowej konieczna jest identyfikacja gatunku, z 2

3 wyjątkiem gatunku dąb tu wystarczające jest określenie próby nazwą rodzajową dąb. VI. POSTĘPOWANIE. PRACE TERENOWE. WYRĄB I ZABÓR DRZEWA W CELU PRZYWŁASZCZENIA ujawnione pnie po wyrąbanych drzewach w lesie. Wariant I. Czynność procesowa: oględziny miejsca popełnienia przestępstwa. Cel czynności: pobranie materiału porównawczego, pozyskanie dowodów rzeczowych i wprowadzenie ich do procesu. Sposób dokumentowania: protokół oględzin miejsca. Należy skrupulatnie odnotować datę i czas rozpoczęcia czynności, wskazać warunki pogodowe, osoby uczestniczące w czynności ( np. pracownik Służby Leśnej; osobę podejrzaną/podejrzanego - gdy ustalono i bierze udział w czynności). W czasie oględzin, z uwagi na brak możliwości wyznaczenia SPO SLO, wskazane jest posługiwanie się urządzeniem GPS w celu określenia współrzędnych pnia ( jest to istotne np. czasie ewentualnych przyszłych czynności sądu). W czasie oględzin pnia wskazać jego lokalizacją (np. GPS, położenie w stosunku do innego pnia lub stałego punktu odniesienia [SPO]), gatunek drzewa, wymiary wysokości, średnice, wysokość progu, itp., cechy morfologiczne zabarwienie, występowanie zgnilizny, mimośrodowość, deformacje, występowanie/ brak korowiny; sporządzić adnotację o przystąpieniu do pobrania próby materiału porównawczego, opisać sposób pobrania, z użyciem jakich narzędzi, z której części pnia, wielkość próby wymiary, cechy próby kształt, wady, inne cechy identyfikujące, sposób oznakowania próby jej numer, fakt oznaczenia etykietą, sposób przytwierdzenia etykiety; z czynności wykonujemy dokumentację fotograficzną przed pobraniem, w trakcie pobrania i po pobraniu o fakcie wykonania fotografii adnotacja w protokole; 1) z pnia odciąć warstwę z cechami mechanoskopijnymi (rzazami) może ona posłużyć do tradycyjnego porównania pnia z zabezpieczonym odziomkiem/ grupowania prób, (protokół oględzin rzeczy porównania pni) odnotować w protokole fakt dokonania czynności; 2) z części pnia pozostałej w gruncie odciąć fragment z korą o grubości 2-3 cm pozwalający na wycięcie klina (jak kawałek tortu) i szerokości po zewnętrznej części obwodu ok. 10 cm; 3) odciąć klin drewna z korą; (patrz zdjęcia poniżej) 3

4 Fot. Klin drewna z częścią korową (fot. A.Dzialuk). 4) oczyścić próbę z trocin i innych zanieczyszczeń; 5) do próby takerem przytwierdzić wcześniej opisaną etykietę z numerem kolejnym próby, oznaczeniem gatunku, numerem pnia, z którego pobrano próbę, wymiary próby, datę i czynność w czasie której zabezpieczono próbę i wskazać personalia osoby dokonującej zabezpieczenia; 6) wykonać fotografię próby z etykietą; 7) próbę umieścić w kopercie z oznaczeniem nr próby bez zaklejania koperty; 8) opisać w protokole numer próby, jej cechy, sposób pobrania, fakt przytwierdzenie etykiety. Tryb postępowania dla każdego pnia taki sam. Jeżeli w czynności brała udział osoba podejrzana/podejrzany bezwzględnie w protokole należy wykonać adnotację o tym, że nie wnosi ona uwag co do sposobu przeprowadzenia czynności i sposobu zabezpieczenia prób. Osoba podejrzana/podejrzany podpisuje każdą stronę protokołu. Pouczyć o prawie złożenia oświadczenia co do przeprowadzonej czynności. Wariant II. Czynność procesowa: pobranie materiału porównawczego. Cel czynności: pobranie materiału porównawczego i wprowadzenie go do procesu. Sposób dokumentowania: protokół pobrania materiału porównawczego. Postępowanie jak przy sporządzaniu protokołu oględzin miejsca, przy czym opisać wyłącznie pnie, z których pobierany jest materiał porównawczy; w protokole dla zachowania porządku należy zachować numerację/oznaczenie pni jak we wcześniejszym protokole oględzin, nawet jeżeli próby nie są pobierane ze wszystkich pni; w protokole pobrania materiału porównawczego należy krótko opisać pień, jego pozycję; opisać sposób pobrania, z użyciem jakich narzędzi, z której części pnia, wielkość próby wymiary, cechy próby kształt, wady, inne cechy identyfikujące, sposób oznakowania próby jej numer, fakt oznaczenia etykietą, sposób przytwierdzenia etykiety; z czynności wykonać dokumentację fotograficzną przed pobraniem, w trakcie pobrania i po pobraniu o fakcie wykonania fotografii adnotacja w protokole; nie ma przeciwwskazań do pobrania w tym samym czasie płaszczyzn do badań mechanoskopijnych, należy o tym uczynić wzmiankę w protokole. 4

5 Wariant III. Czynność procesowa: pobranie materiału porównawczego. Cel czynności: pobranie materiału porównawczego i wprowadzenie go do procesu. Sposób dokumentowania: protokół oględzin miejsca popełnienia przestępstwa/ protokół pobrania materiału porównawczego. Przedmiot zabezpieczenie: liście/igły, części korony. Materiał porównawczy w postaci liści/igieł, gałęzi, kory z fragmentami części wewnętrznych pnia (patrz zdjęcie) może być pobrany jeżeli jego pochodzenie z wyrąbanego drzewa nie budzi wątpliwości (wyeliminowanie podejrzenia, że materiał pochodzi z drzewa rosnącego w pobliżu albo pozyskanego legalnie), dlatego powinien być zabezpieczony w czasie oględzin miejsca popełnienia przestępstwa; dokumentowanie i sposób postępowania taki sam jak w przypadku zabezpieczenia drewna, przy czym etykieta lub opis umieszczany jest na kopercie, którą należy zakleić niezwłocznie po pobraniu materiału. Należy zwrócić uwagę na precyzyjny opis położenia części, z której pobierana jest próba w stosunku do pnia po wyrąbanym drzewie. Fot. Kora, którą można wykorzystać w badaniach DNA. (fot. A.Dzialuk) ZABEZPIECZENIE MATERIAŁU DOWODOWEGO Wariant I. Czynność procesowa: oględziny rzeczy - drewna Cel czynności: zabezpieczenie materiału dowodowego i wprowadzenie go do procesu Sposób dokumentowania: protokół oględzin rzeczy - drewna, protokół zatrzymania rzeczy, protokół przeszukania*. (zgodnie z art. 228 kpk przedmioty wydane lub znalezione w czasie przeszukania należy poddać oględzinom, a w ich trakcie dokonać spisu i opisu tych rzeczy - oględziny nie muszą stanowić odrębnej czynności procesowej i mogą być dokumentowane w protokole przeszukania, nie jest wyłączona możliwość sporządzenia obok protokołu przeszukania protokołu oględzin. Pamiętać o zatwierdzeniu protokołów jeżeli wymaga tego procedura. 5

6 W protokole oględzin określić czas, miejsce, osobę przeprowadzającą czynność, udział innych osób. W czasie oględzin rzeczy bezwzględnie zadbać o obecność w czasie dokonywania czynności osoby podejrzanej/ dorosłego domownika/ osoby przybranej do czynności, uzyskać od niej oświadczenie, co do przebiegu czynności z zaznaczeniem, iż była obecna przez cały czas trwania oględzin. W protokole opisujemy miejsce składowania/położenie drewna, jego postać, gatunek, wymiary, w sposób szczegółowy należy opisać odcinki posiadające szczególne cechy pozwalające na identyfikację drewna w zestawieniu z materiałem zabezpieczonym w miejscu wyrębu (części odziomkowe z płaszczyznami rzazów, zakorki, zabitki, zgnilizny, przebarwienia); 1) przystępując do pobrania materiału dowodowego do badań DNA uczynić o tym wzmiankę w protokole, opisać z jakiego odcinka drewna, wskazać jego położenie, gatunek cechy szczególne, 2) wykonać dokumentację fotograficzną przed pobraniem próby 3) pobrać próbę, podać wymiary i kształt pobranego materiału, opisać cechy, 4) oczyścić z trocin i innych zanieczyszczeń 5) wypełnić etykietę z podaniem numeru kolejnego materiału dowodowego, czasu i okoliczności jego zabezpieczenia, wskazać osobę dokonującą czynności; 6) przytwierdzić opisaną etykietę takerem, 7) wykonać dokumentację fotograficzną próby, 8) umieścić w kopercie dostosowanej do wielkości zabezpieczonego materiału, koperty nie zaklejać, dla każdego fragmentu materiału dowodowego osobna koperta. W protokole opisać sposób pobrania prób, podać liczbę zabezpieczonych fragmentów.! Sporządzić protokół zatrzymania rzeczy, spis i opis rzeczy; w razie przeprowadzenia przeszukania - sporządzić protokół. Wariant II. Protokół pobrania materiału dowodowego - analogicznie. Jeżeli pozostawiono drewno na przechowanie, to podstawą podjęcia czynności jest żądanie uprawnionego organu do okazania przedmiotu powierzonego, nie jest wymagany kolejny nakaz zatrzymania rzeczy, przeszukania, fakt żądania udokumentować dodatkowo notatką urzędową; z pobrania materiału dowodowego sporządzić protokół. Wariant III. Zabezpieczanie materiału dowodowego z pojazdów, narzędzi, składnic, magazynów. Cel czynności: zabezpieczenie materiału dowodowego i wprowadzenie go do procesu Sposób dokumentowania: protokół oględzin rzeczy, protokół zatrzymania rzeczy, protokół przeszukania. Uwagi ogólne. w deskach szukać odcinków z fragmentami kory (oflisy) w przypadku pilarki opisać miejsce jej ujawnienia, z której części urządzenia pobrano materiał, w jaki sposób, jaki wygląd ma zabezpieczony materiał ( trocin, fragmentów korowiny, wyrwanych włókien); w przypadku konieczności odizolować trociny/fragmenty zabrudzone np. olejem w opisie zaznaczyć, iż stwierdzono optycznie zanieczyszczenie materiału dowodowego, z jednej pilarki całość trocin w jeden pakiet przy czym zanieczyszczone w osobną kopertę pod tym samym numerem co czyste tylko z 6

7 adnotacją o stwierdzonym zanieczyszczeniu; opisać markę numery identyfikacyjne urządzenia wykonać dokumentację fotograficzną - protokół oględzin rzeczy - pilarki; opis próby wykonać bezpośrednio na kopercie. W przypadku pojazdu wskazać markę, numer rejestracyjny, miejsce postoju w czasie oględzin, w której części pojazdu ujawniono materiał dowodowy, określić jego postać, sposób zabezpieczenia, czym pobrano, zabezpieczenie materiału w kopercie odpowiedniej wielkości, etykietę umieścić na kopercie albo opisać w sposób czytelny niedający się usunąć, opieczętować; dobrze uzyskać oświadczenie właściciela pojazdu/dysponenta/innej obecnej osoby, co do pochodzenia materiału w pojeździe. VII. PRACE KANCELARYJNE. Po zabezpieczeniu i pobraniu prób w terenie, najszybciej jak to możliwe, należy przewieźć je do kancelarii Straży Leśnej celem oczyszczenia, dokładnego opisania, wstępnego osuszenia, przygotowania do przechowywania. Kolejność czynności: 1) Próba z etykietą po wyjęciu z koperty powinna być sprawdzona pod względem prawidłowości przymocowania etykiety, zgodności opisu z próbą; nie dotyczy prób w postaci liści/igieł itp. zamkniętych niezwłocznie po pobraniu; 2) oczyszczona przy użyciu pędzla/miotełki z zanieczyszczeń; 3) zaleca się, by miejsce przytwierdzenia metryki do próby(tj. widoczną na powierzchni etykiety część zszywki) zalakować; 4) do koperty, w której ma być umieszczona próba przytwierdzić drugą etykietę o takiej samej treści lub opisać kopertę dobrze widocznym flamastrem zamieszczając treść tożsamą z etykietą na próbie; 5) w razie konieczności wykonać dokumentację fotograficzną prób (zalecane w przypadku niedostatecznego udokumentowania wyglądu prób w czasie zabezpieczania w terenie) Próby mokre należy osuszyć za pomocą papierowych ręczników. Próby należy pozostawić do swobodnego schnięcia, w pomieszczeniu z temperaturą ok. 20º C, przewiewnym, zabezpieczone przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych (np. zacienione miejsce w kancelarii Straży Leśnej). próby należy odizolować od podłoża poprzez ułożenie na ręcznikach papierowych, gazetach. Próby należy przechowywać w sposób pozwalający na zachowanie opisu identyfikacyjnego. Należy dochować wszelkich starań, aby na próbach nie pojawiła się pleśń (np. codziennie odwracać próby aby umożliwić swobodne schnięcie całej powierzchni). Zabronione jest: suszenie prób na kaloryferach lub grzejnikach lub w ich bezpośredniej bliskości, suszenie z wykorzystaniem suszarek, wentylatorów itp.; przechowywanie prób w torbach/workach foliowych, zamkniętych papierowych kartonach. 6) Po wstępnym osuszeniu, które może trwać nawet kilka dni, koperty z próbami można zakleić a miejsce styku klejonych powierzchni opieczętować pieczęcią posterunku i zalakować. 7

8 Po dokonaniu czynności sporządzić notatkę urzędową o zabezpieczeniu i zalakowaniu kopert o ich ilości oznaczeniu, miejscu przechowywania. Opakowaniem zbiorczym może być ażurowa skrzynka (patrz zdjęcie). Fot. Prawidłwo przechowywane próby w ażurowej skrzynce, umożliwającej schnięcie drewna. (fot. A.Dzialuk) Zabronione jest: umieszczanie prób w wielu kopertach: np. próba w małej kopercie wstawiona do większej koperty z metryczką a ta wstawiona do dużej koperty opisanej pisakiem, która następnie przechowywana jest w kartonie, w którym koperty z materiałem dowodowym oddzielone są od kopert z materiałem porównawczym za pomocą warstwy nawoskowanego papieru (patrz zdjęcia poniżej) Fot. Nieprawidłowo spakowana próba - widoczne aż trzy koperty. (fot. A.Dzialuk) 8

9 Fot. Karton przeładowany próbami skutecznie uniemożliwiał schnięcie drewna. (fot. A.Dzialuk) Fot. W efekcie wszystkie próby pokryły się pleśnią. (fot. A.Dzialuk) 7) Następnie wydać postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych - uznać za dowód zabezpieczony materiał (w przypadku późniejszego stwierdzenia jego zbędności dla postępowania można uznać dowód za zbędny i usunąć go z procesu - postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych). 8) Sporządzić wykaz dowodów rzeczowych i odnotować w księdze dowodów. Sposób powołania biegłego z zakresu analiz DNA drzew Możliwe są dwa rozwiązania: 1) powołanie biegłego już na etapie dochodzenia, co jest wskazane i powinno być praktykowane, chociażby z uwagi na podstawy sporządzenia aktu oskarżenia - dołożenie 9

10 należytej staranności i zachowanie zasad procesowych, a przede wszystkim wyczerpanie wszelkich metod dowodowych i zabezpieczenie dowodów na potrzeby postępowania jurysdykcyjnego; 2) złożenie wniosku na etapie postępowania jurysdykcyjnego o dopuszczenie opinii biegłego z zakresu analizy DNA drewna (jest to wniosek, który nie musi być uwzględniony); zabezpieczony materiał do badań przekazać do sądu wraz z aktem oskarżenia (aktami sprawy i wnioskiem o rozpatrzenie aktu oskarżenia). W KAŻDYM PRZYPADKU KONIECZNA JEST WCZEŚNIEJ OPISANA PROCEDURA ZABEZPIECZENIA MATERIAŁU DOWODOWEGO/PORÓWNAWCZEGO I WPROWADZENIA GO DO PROCESU! Decyzja o powołaniu biegłego. Skontaktować się z Katedrą Genetyki UKW w Bydgoszczy (kontakt) Wydać postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego - instytucji naukowej; w postanowieniu określić materiał porównawczy i materiał dowodowy, zaznaczyć obowiązek zwrotu materiału porównawczego i dowodowego po wydaniu opinii; termin opinii zakreślić na czas nie krótszy niż 1 miesiąc - dlatego z uwagi na terminy prowadzenia dochodzenia (chociaż są one instrukcyjne i nie prowadzą do nieważności postępowania w razie ich niedotrzymania) należy dość szybko podjąć decyzję o badaniu DNA, albo złożyć wniosek o przedłużenie czasu trwania dochodzenia. Rachunek za sporządzoną opinię powinien być wystawiony na Straż Leśną nadleśnictwa X, a nie na nadleśnictwo X ze względów procesowych. Biegłemu przesłać: 1) pismo przewodnie, (wzór) 2) postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego, (wzór) Jeśli to możliwe, należy wstępnie spasować próby w celu ograniczenia liczby prób konieczne jest wstępne grupowanie prób, pod warunkiem, że nie zagraża to prawidłowości przeprowadzenia dowodu, należy zbadać cechy morfologiczne materiału, z którego pobierany jest materiał dowodowy i porównawczy, czyli określić, o ile to możliwe, potencjalne pary materiału dowodowego i porównawczego. Jeśli nie ma przesłanek do wstępnego sparowania prób, należy wydać ogólne postanowienie o porównaniu profili genetycznych materiału dowodowego i porównawczego. 3) oznaczone próby materiału dowodowego i porównawczego w opakowaniu zbiorczym, zabezpieczającym przesyłkę przed ingerencją osób trzecich i warunków zewnętrznych (np. karton z otworami wentylacyjnymi, który po zamknięciu należy opieczętować i zawinąć w papier), 4) dokumentację fotograficzną prób - sporządzoną w sposób tradycyjny albo na nośniku elektronicznym, 5) inne dokumenty lub materiały zgodnie z poczynionymi uzgodnieniami z biegłym. 10

11 Wzory niezbędnych dokumentów (patrz poniżej) znajdują się TUTAJ: POSTANOWIENIE O DOPUSZCZENIU DOWODU Z OPINII BIEGŁEGO METRYCZKA MATERIAŁU DOWODOWEGO I PORÓWNAWCZEGO PISMO PRZEWODNIE METRYCZKA DOWODU RZECZOWEGO PROTOKÓŁ OGLĘDZIN miejsca popełnienia przestępstwa wyrębu drzew w lesie PROTOKÓŁ POBRANIA MATERIAŁU W razie pytań lub wątpliwości dotyczących niniejszej instrukcji prosimy kontaktować się z panem Grzegorzem Makowskim z Nadleśnictwa Strzelce Krajeńskie (RDLP Szczecin). kom