Marketing internetowy. Aspekty prawne.

Transkrypt

1 Marketing internetowy. Aspekty prawne. Studia podyplomowe Wydział Informatyki Politechniki Białostockiej

2 Dobra niematerialne i źródła ochrony Prawo autorskie i prawa pokrewne Prawa własności przemysłowej Know-how Prawo do baz danych utwór wynalazek (patent) baza danych przedmiot praw pokrewnych znak towarowy (prawo ochronne) wzór użytkowy (prawo ochronne) wzór przemysłowy (prawo z rejestracji)

3 Utwór Każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Wymagane cechy utworu: Oryginalność ocena dokonywana retrospektywnie, czy nie powiela wcześniejszych utworów Indywidualność czy dany przejaw działalności nosi piętno twórcy Ustalenie czy przejaw działalności został uzewnętrzniony

4 Oryginalny nikt wcześniej mojego psa tak nie sfotografował Indywidualny piętno twórcze zaplanowany kadr, scenografia Ustalony zapisany na karcie pamięci aparatu fotograficznego

5 Oryginalny nikt wcześniej mojego psa tak nie narysował Indywidualny piętno twórcze twórcza kreska rysownika Ustalony narysowany na kartce Uwaga! Przy określaniu, czy dany przejaw działalności jest utworem w rozumieniu prawa bez znaczenia jest wartość artystyczna lub materialna

6 Oryginalny jeżeli nikt tak wcześniej tej łazienki nie sfotografował Indywidualny czy nosi piętno autora? czy to wymuszony kadr? Ustalony zapisany na karcie pamięci aparatu fotograficznego Źródło: pokojowe-30m2-centrum-+-ul-prozna-zielna-metro-swietokrzyska-od-1- marca/ Moim zdaniem, to nie jest utwór. Nie ma cechy indywidualności, gdyż jest to jedynie bierne, mechaniczne odtworzenie rzeczywistości.

7 Utwór jest chroniony od momentu jego ustalenia (uzewnętrznienia). Nie potrzebna są dodatkowe formalności lub rejestracje. Przykłady formy ustalenia (uzewnętrznienia) utworu: plik komputerowy (tekstowy / graficzny) zdjęcie na karcie pamięci aparatu rysunek / tekst na kartce papieru (serwetce / tablicy) ustalenie bez nośnika deklamacja wiersza (ustalenie następuje w głowach słuchaczy)

8 Utwór jest dobrem (bytem) niematerialnym Plik komputerowy, wydruk zdjęcia, karta pamięci, karta papieru z zapisanym wierszem to tylko nośniki materialne utworu. W stosunku do jednego utworu może być wiele nośników materialnych. Utwór będzie jeden.

9 Rodzaje utworów - przykłady: wyrażone słowem (powieść, wpis na blogu / fanpage u, kod źródłowy programu) plastyczne (obraz, grafika, logo, projekt graficzny strony www) fotograficzne wzornictwa przemysłowego (projekt obudowy odkurzacza) architektoniczne, urbanistyczne muzyczne, słowno-muzyczne (podcast) sceniczne, choreograficzne audiowizualne (film, krótki filmik)

10 Prawo autorskie nie chroni idei, odkryć lub pomysłów. Prawo autorskie chroni sposób ich wyrażenia. Uwaga! Ochronie nie będzie podlegał pomysł na kampanię marketingową, ale sposób wdrożenia tego pomysłu. Jeżeli dla przykładu pomysł na marketing internetowego sklepu zoologicznego będzie polegał na wykorzystaniu wymyślonej postaci rysunkowego psa o nieproporcjonalnie dużej głowie, to sam pomysł nie będzie chroniony na gruncie prawa autorskiego. Chroniona może być narysowana postać psa. Utworami nie są: akty normatywne i ich projekty dokumenty urzędowe proste informacje prasowe

11 utwór zależny (opracowanie) utwór pierwotny utwór inspirowany parafraza

12 utwór zależny (opracowanie) utwór pierwotny utwór inspirowany

13

14 Utwór zależny (opracowanie) ma w sobie element (warstwę) twórczą z utworu pierwotnego. Na rozpowszechniania utworu zależnego (opracowania) konieczna jest zgoda podmiotu uprawnionego do utworu pierwotnego Utwór pierwotny Fifty Shades of Grey (autor E.L. James) Fifty Shades of Grey (autor E.L. James) Utwór zależny Fifty Shades of Grey (reż. Sam Taylor- Johnson) Pięćdziesiąt twarzy Greya (przekład Monika Wiśniewska)

15 Utwór inspirowany nie ma w sobie twórczych elementów utworu pierwotnego. Czerpie z niego jedynie inspirację. Na rozpowszechniania utworu inspirowanego nie jest konieczna zgoda podmiotu uprawnionego do utworu pierwotnego

16 Prawo autorskie autorskie prawo osobiste autorskie prawo majątkowe prawo do autorstwa utworu prawo do dysponowania utworem prawo do integralności utworu prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu prawo do nadzoru korzystania z utworu prawo do kontroli nad korzystaniem z utworu prawo do decyzji o pierwszym udostępnieniu

17 Prawo autorskie autorskie prawo osobiste autorskie prawo majątkowe prawa nie można przenieść ani wyłączyć przeniesienie autorskiego prawa majątkowego (można to porównać do umowy sprzedaży rzeczy) Licencja do utworu Licencja niewyłączna Licencja wyłączna

18 Umowa przenoszącą autorskie prawa majątkowe wymaga formy pisemnej (inaczej jest nieważna). Umowa przenosząca autorskie praw majątkowych musi wskazywać pola eksploatacji, na których prawo jest przenoszone. po zawarciu umowy przenoszącej autorskie prawa majątkowe wyłącznie nabywca praw będzie mógł korzystać z utworu umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe może przenosić prawa na części z możliwych pól eksploatacji pole eksploatacji oznacza odrębny sposób korzystania z utworu przeniesienie autorskich praw majątkowych nie oznacza przeniesienia egzemplarza utworu

19 Przykładowe pola eksploatacji (zgodnie z ustawą): w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową; w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym

20 Przykładowe pola eksploatacji (po ludzku): powielanie utworu i jego sprzedaż, np. wytłoczenie CD z utworami artysty i sprzedaż CD; publikacja artykułu na stronie internetowej udostępnienie utworu muzycznego w Spotify udostępnienie filmu w Netflixie umieszczenie grafiki na kartce pocztowej i sprzedaż kartek

21 Przykładowe postanowienie w umowie 1 Wykonawca przenosi na Zamawiającego całość autorskich praw majątkowych do Produktu i jego elementów bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na wszystkich polach eksploatacji określonych w art. 50 i art. 74 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a w szczególności na następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie i zwielokrotnianie w całości lub części jakąkolwiek techniką, środkami i w jakiejkolwiek formie i na jakichkolwiek nośnikach, w tym wprowadzanie do pamięci komputera, serwerów i sieci komputerowych (Internet) i telefonicznych oraz ich udostępnianie użytkownikom takich sieci; b) wprowadzanie do obrotu, użyczanie, najem lub udostępnianie pod innym tytułem prawnym oryginału Produktu lub jego elementów oraz ich egzemplarzy i opracowań; c) publiczne wykonywanie, wystawianie, wyświetlanie, odtwarzanie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie w taki sposób, aby każdy mógł mieć dostęp do Produktu lub jego elementów w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności w Internecie i innych sieciach komputerowych lub telefonicznych, w tym przy wykorzystaniu multimedialnych platform cyfrowych i technik interaktywnych; d) wykorzystanie we wszelkiego rodzaju działaniach reklamowych, promocyjnych, marketingowych, w tym w zakresie marketingu bezpośredniego oraz interaktywnego, niezależnie od postaci, formy i pola eksploatacji, w tym w reklamie typu ATL (above-the-line) z wykorzystaniem medialnych środków oddziaływania (np. telewizja, prasa, tzw. outdoor reklama zewnętrzna, internet) oraz BTL (below-the-line) z wykorzystaniem pozamedialnych środków oddziaływania (POS-y, stoiska wystawowe, wystawy sklepowego, stojaki, bannery, ulotki, itp.); e) dokonywanie opracowań, w szczególności tłumaczeń, przystosowywania, zmian oraz wykonywania praw zależnych i zezwalanie na wykonywanie praw zależnych bez potrzeby uzyskiwania oddzielnej zgody Wykonawcy i bez prawa do odrębnego wynagrodzenia.

22 Przykładowe postanowienie w umowie 2 Z chwilą zapłaty wynagrodzenia, w ramach tego wynagrodzenia, Agencja przenosi na Klienta majątkowe prawa autorskie do Utworu na wszystkich polach eksploatacji znanych w dacie przeniesienia, w tym na wszystkich polach eksploatacji wymienionych w art. 50 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności na następujących polach eksploatacji: a) w zakresie utrwalenia i zwielokrotnienia Utworu wytworzenia egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową. b) w zakresie obrotu egzemplarzami Utworu, na których Utwór utrwalono wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem egzemplarzy Utworu lub materialnych nośników w tym również w internecie. c) w zakresie rozpowszechnienia Utworu w sposób inny niż określony w lit. b) - wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnienie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w tym również w Internecie. d) inny sposób, niż obrót egzemplarzami, użyczenie publiczne, najem publiczny, udostępnienie Utworu, publikacja części lub całości w Internecie, na stronach www i innych mediach elektronicznych i sieciach informatycznych, utrwalanie i zwielokrotnianie Utworu, w czasie usług on-line, udostępnianie części lub całości Utworu w sieciach informatycznych, zwielokrotnianie drukiem, elektroniczna publikacja, emisja w formie audio lub viedo w tym video na żądanie, prawo do zwielokrotniania w każdej możliwej technice w tym określoną technika drukarską lub cyfrową, wprowadzanie zwielokrotnionych egzemplarzy do obrotu łącznie z prawem nadawania, reprodukcja, wgrywanie do pamięci komputera lub na inne nośniki cyfrowe, jak płyta CD, DVD. Sporządzanie kopii przejściowych w celu udostępnienia w Internecie, umieszczanie na serwerze, przekazywanie na inny serwer, obrót oryginałem lub egzemplarzami. e) wprowadzanie we własnym zakresie lub przez osoby trzecie wszelkich zmian i modyfikacji Utworu, dokonywanych ręcznie lub komputerowo, dotyczących Utworu, w całości lub w częściach, związanych ze zmianą istniejących bądź wprowadzeniem nowych elementów słownych, graficznych i kolorystycznych. Wszelkie zmiany mogą być wykonywane przez osoby trzecie wybrane przez Klienta.

23 Przykładowe dodatkowe postanowienia w umowie własność egzemplarzy: Wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych do utworów na Klienta przechodzi własność egzemplarzy nośników, na których utwory zostały utrwalone. prawa zależne: Wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych do utworów Agencja przenosi na Klienta również wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego w odniesieniu do utworów, które powstały na podstawie takich utworów (dzieła zależne) w nieograniczonym zakresie. prawa osobiste: Agencja zobowiązuje się, iż nie będzie wykonywała przysługujących jej praw osobistych do utworów w sposób ograniczający Klienta w wykonywaniu praw do utworów. W szczególności Agencja upoważnia Klienta do decydowania o zachowaniu ich integralności oraz do korzystania z utworów bez konieczności wskazywania ich autora.

24 Umowa licencji niewyłącznej może być zawarta w dowolnej formie: pisemnej, ustnej, mailowej, dorozumianej. Umowa licencji wyłącznej wymaga formy pisemnej. wyłączność licencji musi być wyraźnie wskazana w umowie domniemanie zakazu udzielania sublicencji licencja może być udzielona na czas oznaczony lub nieoznaczony domniemanie, że licencji udzielona na okres 5 lat domniemanie odpłatności

25 Wolne licencje / otwarte licencje wolne licencje z założenia zezwalają na nieograniczone, nieodpłatne i niewyłączne korzystanie z dzieł w oryginale i w opracowaniu wolne licencje dają ich użytkownikom szerokie uprawnienia copyleft mechanizm nakładający na twórcę dzieła zależnego obowiązek udostępnienia go na tej samej licencji, na jakiej udostępniono oryginalny utwór licencje Creative Commons to gotowe rozwiązanie prawne (gotowe treści licencji. Twórca chcąc skorzystać z licencji oznacza swój utwór wybraną licencją. Korzystający korzysta z utworu w zakresie przyznanym licencją. (tylko dwie licencje CC są wolne w powyżej podanym rozumieniu)

26 Licencje Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY można korzystać w niemal nieograniczonym zakresie, ale trzeba oznaczyć, kto jest autorem utworu Użycie niekomercyjne CC BY-NC można korzystać z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych Na tych samych warunkach CC BY-SA jeżeli stworzymy utwór zależny, to możemy go rozpowszechniać na podstawie licencji identycznej, na jakiej nam udostępniono utwór Bez utworów zależnych CC BY-ND nie możemy na podstawie udostępnionego nam utworu tworzyć utworów zależnych

27 Autor: Paweł Chojecki, mecenaschojecki.pl Ten utwór jest dostępny na licencji: (CC BY-NC 4.0) Uznanie autorstwa- Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe

28 Dozwolony użytek prywatny każdy może korzystać na własne potrzeby z rozpowszechnionego utworu bez konieczności uzyskiwania zgody osoby uprawnionej utwór powinien być (legalnie) rozpowszechniony własne potrzeby prywatne (niekomercyjne) potrzeby nasze i bliskich korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przykłady: pożyczenie kupionej książki koledze, skopiowanie CD pożyczonej od koleżanki, opublikowanie czyjegoś zdjęcia na prywatnym profilu FB (z ograniczeniem publiczności), pobranie (a nie rozpowszechnianie) pliku z filmem z sieci

29 Dozwolony użytek publiczny, przykłady: prawo cytatu wolność panoramy: wolno rozpowszechniać utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku biblioteki

30 Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów oraz rozpowszechnione utwory plastyczne, utwory fotograficzne lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym celami cytatu, takimi jak wyjaśnianie, polemika, analiza krytyczna lub naukowa, nauczanie lub prawami gatunku twórczości. cytat w ramach nowego, samoistnego utworu przytaczamy fragmenty utworów lub drobne utwory, utwory plastyczne, utwory fotograficzne w całości cytat musi być uzasadniony odpowiednie oznaczenie cytatu (autor i źródło) między bajki należy włożyć ilościowe określenie granic dopuszczalnego cytatu

31 Uwaga! Cytat musi być wtórny wobec wkładu twórczego autora w nowy, samoistny utwór. Autor wykorzystanego zdjęcia jastrzębia Marcin Rejment Źródło:

32 Wizerunek podobizna osoby (zdjęcie, rysunek) konieczna jest zgoda osoby na rozpowszechnianie jej wizerunku w braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. zgoda nie jest potrzebna jeżeli jest to wizerunek osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

33

34 Baza danych zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości zbiór dane (lub inne materiały / elementy) systematyka zgromadzenia dostępność danych istotny nakład inwestycyjny poczyniony na sporządzenie, weryfikację lub prezentację zawartości

35 ochrona baz danych nie wymaga rejestracji ochrona wynika z ustawy o ochronie baz danych ochrona przysługuje producentowi producentem jest podmiot, który poczynił nakłady inwestycyjne na stworzenie bazy danych zbiór baza danych może być jednocześnie chroniona jako utwór

36 Dziękuję Paweł Chojecki, adwokat tel pawel.chojeck(at)adwokatura.pl mecenaschojecki.pl

37 Ja również dziękuję! Prawo jest niezmiernie interesujące