11(69)/2013. Moją uwagę zwróciła dziewczyna, która w nienaturalny sposób

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "11(69)/2013. Moją uwagę zwróciła dziewczyna, która w nienaturalny sposób"

Transkrypt

1 11(69)/2013 W numerze Zaproście mnie do stołu... Powrót do przeszłości KĄTEM oka N a terenie byłej już zajezdni autobusowej w Będzinie otwarto w październiku Izbę Tradycji Komunikacji Miejskiej. O tym wydarzeniu pisaliśmy już w poprzednim numerze Szlaków. Jednak, że jest to miejsce wyjątkowe, warto temu zagadnieniu poświęcić więcej uwagi. Na stronach 4-5 znajdziecie Państwo reportaż, który przybliży to miejsce, ale również mamy nadzieję zachęci do jego odwiedzenia. A co ciekawego można zobaczyć na ekspozycji? Zachowano układ pomieszczeń i wyposażenie warsztatów pamiętające początki funkcjonowania będzińskiej zajezdni pomieszczenia mechaników, tapicernia, spawalnia, w nich maszyny tokarka, prasa, piła mechaniczna, wiertarka, maszyny do szycia i tym podobne. Ponadto kasowniki, siedzenia autobusowe, mundury, dokumenty, fotografie, bilety, odznaczenia, stare tablice kierunkowe, a nawet kompletny tylny most i silniki autobusowe. Ciekawym eksponatem jest kabina kierowcy ikarusa, na której można oglądać multimedialną prezentację o historii firmy, taborze i zgromadzonych na miejscu zabytkowych pojazdach. Jeśli dysponujecie Państwo jakimiś eksponatami, które mogłyby uzupełnić i wzbogacić ekspozycję, zachęcamy do skontaktowania się z sosnowieckim PKM-em, do którego należy izba tradycji. Redakcja W ramach kampanii Zawód: kontroler w październiku zawodowi kontrolerzy KZK GOP przeszli szkolenie z zakresu pierwszej pomocy. Jak ważne jest jej udzielenie w odpowiednio szybkim czasie, nie trzeba nikogo przekonywać. Tak naprawdę trzy pierwsze minuty po wypadku często decydują o tym, czy jego ofiara przeżyje, czy nie. Fot. Katarzyna Migdoł-Rogóż Będzie można jeździć taniej podpis W czasie podróży komunikacją miejską może przydarzyć się naprawdę wszystko Akcja reakcja S zkolenie odbywało się w dwóch grupach. Prowadzili je ratownicy medyczni z Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego w Katowicach. Ratownicy oprócz zajęć teoretycznych przeprowadzili również praktyczne. Każdy kontroler otrzymał certyfikat uprawniający go do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Naszym pasażerom, bliskim albo nawet nam samym też może się zdarzyć wypadek lub zatrzymanie akcji serca czy zwykłe omdlenie. W ubiegłe wakacje zdarzył mi się podobny przypadek w czasie pracy. Razem z moimi kolegami przeprowadzaliśmy kontrolę w jednym z katowickich autobusów, jadących w kierunku Ligoty. UWAGA PASAŻEROWIE Moją uwagę zwróciła dziewczyna, która w nienaturalny sposób osuwała się na współpasażerkę. Przez chwilę przyglądałem się jej, bo myślałem, że śpi. Jednak, kiedy nie odpowiadała na poszturchiwania kobiety siedzącej obok, wkroczyłem do akcji. Na przystanku obok AWF-u zatrzymaliśmy autobus na dłużej, dziewczyna straciła na chwilę przytomność. Było duszno, a ona miała na sobie kilka apaszek. Musiałem najpierw porozwiązywać to wszystko i zapewnić dopływ świeżego powietrza. Poprosiłem o otwarcie wszystkich drzwi. Staliśmy tak na przystanku dobre dziesięć minut. Po chwili dziewczyna ocknęła się, jednak nie wiedziała, co tak naprawdę się stało. Wszystko skończyło się dobrze. Ważna była ta pierwsza reakcja opowiada Sebastian, zawodowy kontroler. Uważa, że szkolenie z pierwszej pomocy jest bardzo potrzebne w ich codziennej pracy. Nie można się bać, bo wtedy przegapi się moment, w którym można kogoś uratować. Trzeba nauczyć się tylko zasad udzielania pierwszej pomocy, a to wcale nie jest trudne. Uważam, że takie umiejętności obowiązkowo powinien posiadać każdy kontroler tłumaczy. Kontrolerom najbardziej podobały się zajęcia praktyczne. Dostali fantomy, na których mogli ćwiczyć. Co ważne, imitowały one osoby w różnym wieku. Dzięki temu mogli nauczyć się, jak pomóc noworodkowi, małemu dziecku, młodzieży czy dorosłym. Wszystko poparte było przykładami z życia, o których opowiadali ratownicy. 33 zawodowych kontrolerów KZK GOP ukończyło pomyślnie dwudniowe szkolenie. Uczyli się, jak opatrywać rany, jak pomóc w czasie omdlenia, zasłabnięcia czy zatrzymania krążenia. Szkolenie było kompleksowe i wiemy, że będziemy je powtarzać sukcesywnie, ponieważ co jakiś czas zmieniają się techniki udzielania pierwszej pomocy. Na pewno wszyscy nowo przyjęci będą musieli je przejść wyjaśnia Tomasz Musioł, kierownik Referatu Kontroli w. Katarzyna ; T z dwrzlfdfkþ sodf }hzf} nd Ë õ zru}hf dwrzlfhö xolfd rf}wrzd ÊÓ z rvqrzfxþ xolfd duv}dzvnd ÌðÊÐ õsrg}lhpq sdvd kdqgorz ö z wrplxþ sodf rovnlhjr õgzru}hf dxwrexvrz ö z olzlfdfkþ sodf ldvw z Ë rg}lq rwzdufldþ ÑÝÓÓñÊÑÝÓÓ õgql urerf}hö Ĭ ÒÝÓÓñÊÎÝÓÓ õvrerw ö

2 2 CZYM ŻYJĄ GMINY Fot. Tramwaje Śląskie CHORZÓW w skrócie... KATOWICE 13 listopada br. w MDK Koszutka odbyły się uroczyste obchody 90. urodzin Józefa Hena, polskiego prozaika, publicysty, dramaturga i scenarzysty. Sala wypełniona była po brzegi miłośnikami jego literatury. Podziękowanie dla jubilata złożył między innymi prezydent Katowic Piotr Uszok. Spotkanie z jubilatem prowadzili redaktorzy Beata Netz oraz Maciej Szczawiński. CHORZÓW Aż dwa miejsca z Chorzowa zostały nagrodzone w konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego! W 14. edycji konkursu nagrodę marszałka otrzymały szyb Prezydent i Śląskie Międzyuczelniane Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych. W kategorii Zrewitalizowana przestrzeń publiczna doceniono otoczenie wieży wyciągowej, jako najlepszą rewitalizację przyrodniczo-krajobrazową. RUDA ŚLĄSKA Rudzka Jesień Kulturalna to cykl imprez odbywających się od października do połowy grudnia niemal w każdej placówce kulturalnej w mieście. Koncerty, spektakle, spotkania, kabareton i projekcje filmowe to propozycje miejskich ośrodków kultury na atrakcyjne spędzenie jesiennych wieczorów. Ta inicjatywa ma nie tylko być antidotum na jesienną chandrę, ale ma również wychowywać. ZABRZE Zakończył się remont torowiska wzdłuż ulicy 3 Maja, realizowany przez Tramwaje Śląskie. Zakres prac na odcinku o długości 1,7 kilometrów obejmował kompletną przebudowę torowiska. Zastosowano nowoczesną metodę tak zwane torowisko pływające (szyny zalewane masą poliuretanową). Koszt inwestycji wyniósł ponad 10 milionów złotych. Dodatkowo w ramach inwestycji został odbudowany około metrowy pas drogowy (położono między innymi nową warstwę asfaltu). 22 listopada w Zabrzu odbyła się konferencja z okazji 115 lat komunikacji tramwajowej. Wnętrze nowego wagonu z rodziny PESA Twist można było obejrzeć 22 listopada 2013 roku Wagon PESY już na Śląsku Nowy niskopodłogowy tramwaj z firmy PESA Bydgoszcz SA zaprezentowany został opinii publicznej 22 listopada br. w trakcie uroczystych obchodów 115-lecia elektrycznej komunikacji tramwajowej w aglomeracji śląsko-zagłębiowskiej. To pierwszy z zamówionych trzydziestu wagonów, które trafią do Tramwajów Śląskich. Produkcja pierwszego wagonu trwała około dwóch miesięcy miesiąc w hali konstrukcji stalowych i miesiąc w hali montażowej. Wcześniej inżynierowie Pesy i Tramwajów Śląskich ściśle współpracowali przy opracowaniu specyfikacji wagonu, dopasowując go do specyfiki sieci tramwajowej w miastach Śląska i Zagłębia. Przy produkcji wagonu pracuje około 200 osób, montując w nim między innymi blisko 17 kilometrów przewodów! Po zabudowaniu wszystkich elementów, jeszcze w bydgoskiej fabryce, wagon przeszedł szereg badań i testów, a wśród nich test diagnostyczny instalacji elektrycznej pojazdu, który w ciągu 2-3 godzin sprawdza aż 5 tysięcy punktów pomiarowych oraz test szczelności poszycia, dachu i wie- lu elementów zewnętrznych w tak zwanej deszczownicy. Po przejściu wszystkich badań wagon został wciągnięty na specjalną naczepę samochodu ciężarowego i w ten sposób przewieziony na Śląsk. Trzyczłonowy tramwaj z rodziny PESA Twist typ 2012N ma 32 metry długości i 2,4 metra szerokości. Do wnętrza prowadzi siedmioro drzwi, z czego pięć jest dwustrumieniowych, a dwoje jednostrumieniowych. Pojazd jest w 73 procentach długości niskopodłogowy. Napęd zapewniają silniki asynchroniczne zasilane falownikami o mocy 4 x 105 kw. Wagon wyposażony jest między innymi w sterowanie mikroprocesorowe, układ antypoślizgowy, system rekuperacji energii (odzyskiwanie energii w trakcie hamowania) oraz akumulatory, po- zwalające na poruszanie się przy braku napięcia w sieci trakcyjnej. Zakup 30 nowych niskopodłogowych tramwajów jest elementem wartego ponad 800 milionów złotych projektu: Modernizacja infrastruktury tramwajowej i trolejbusowej w aglomeracji górnośląskiej wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Zakup wagonów to zadanie nr 64, którego wartość wynosi 164,7 milionów złotych netto. Wyłoniony w drodze postępowania przetargowego wykonawca firma Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA zgodnie z umową dostarczy wszystkie 30 wagonów do 28 listopada 2014 roku. Część wagonów stacjonować będzie w zajezdni Rejonu nr 1 w Będzinie, a część w zajezdni Rejonu nr 2 w Katowicach-Zawodziu. Andrzej Zowada pýn}njrsýso Wpisane do rejestru dzienników i czasopism pod poz. Pr 1979 ; }dzv}h srg u n z zrlp whohirqlh Redaktor naczelna: Katarzyna Migdoł-Rogóż Redakcja: Anna Koteras, Łukasz Kosobucki, Emil Markowiak, Paweł Wieczorek Korekta: Renata Chrzanowska Opracowanie graficzne i skład: GREATIO Grzegorz Bieniecki Druk: Comsoft Krzysztof Ewicz Nakład: egzemplarzy Wydawca: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Adres redakcji: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Katowice, ul. Barbary 21a tel , fax: szlaki@kzkgop.com.pl

3 3 Mikołaj Rykowski i Tomasz Kalisz przed Kapeluszem Fot. Park Śląski Fot. Dominik Gajda ROZMOWA SZLAKÓW W ubiegłym roku aż sześćset samotnych osób przybyło w Wigilię do hali w Parku Śląskim Zaproście mnie do stołu Zapraszacie do stołu wigilijnego wszystkich, którzy są samotni. Dlaczego akurat wigilia dla samotnych? Tomasz Kalisz: Współczesny świat bardzo gwałtownie się zmienia, i to pod każdym względem. Ale ludzie są coraz bardziej samotni. I to jest chyba dzisiaj jeden z najważniejszych problemów ludzkości. W tym ciągłym zagonieniu ludzie po prostu się gubią, oddalają się od siebie, częściej rozpadają się rodziny. Ubóstwo było, jest i będzie zawsze, a wigilie dla ubogich są organizowane przez wiele organizacji czy instytucji. Oczywiście chwała im za to. My jednak dostrzegliśmy, że największym problemem, z jakim się na co dzień spotykamy, nie jest ubóstwo materialne, ale właśnie samotność i zagubienie. Stąd pomysł na wigilię dla samotnych, bez względu na ich status społeczny czy pochodzenie. Chcieliśmy, żeby to właśnie była prawdziwa Wigilia, ten wyjątkowy czas, popołudnie, wieczór. Bo wtedy też samotność najbardziej doskwiera. Kiedy jesteś sam w swoim domu i słyszysz za ścianą, jak ludzie śpiewają kolędy, cieszą się, są razem, to nie możesz czuć się dobrze. Chcieliśmy zorganizować taką wigilię jak w domu. Stół, przy którym zasiadają ludzie i nie są samotni, przeżywają coś razem. Gdzie dochodzi do interakcji, gdzie można się poznać, zbliżyć do kogoś, a nie tylko przyjść i nakarmić swój brzuch. Mikołaj Rykowski: Wigilia jest pamiątką wydarzenia, które każdy z nas zna bardzo dobrze, kiedy Maryja i Józef nie znaleźli miejsca w gospodzie, aby cieszyć się narodzinami Syna. Nikt ich nie przyjął, też byli samotni. Często za bardzo koncentrujemy się na pięknym wystroju, na choince, potrawach, na zaproszonej rodzinie. I nie ma w tym nic Kiedyś postanowili zapełnić puste miejsce przy wigilijnym stole. Zaprosili do niego kilka samotnych osób. W zeszłym roku zorganizowali dla nich wieczerzę właśnie w ten wyjątkowy wigilijny wieczór, kiedy prawie każdy z nas świętuje w gronie najbliższych. Tym razem do hali wystawowej Kapelusz w Parku Śląskim przyszło sześćset samotnych osób. Teraz są przygotowani przyjąć ich dwa razy tyle. Tomasz Kalisz i Mikołaj Rykowski opowiadają nie tylko o idei tego niecodziennego przedsięwzięcia. złego. Ale zauważyliśmy razem z moją żoną, że w tym czasie, kiedy powinniśmy właśnie myśleć o zbliżających się świętach, wiele osób wokół nas przeżywa pewnego rodzaju depresję. Okazało się, że w Wigilię i święta te osoby zostawały same. Znam osobiście takie osoby, które czas świąt określają jako najgorszy moment w roku, właśnie ze względu na samotność. MR: Dokładnie tak, bo to jest czas sprawdzenia. W momencie, kiedy nikt nie zaprasza cię na wigilię, dostajesz taki sygnał: nikt mnie nie zaprasza, nie jestem nikomu potrzebny, nikt mnie nie kocha, czy żyję czy też nie, jakie to ma znaczenie dla świata. Dlatego najwięcej samobójstw jest właśnie w okresie Bożego Narodzenia. Co można w takim razie zrobić? MR: Po prostu zaprosić ich do stołu. Zaczęliśmy z żoną od dwóch, trzech osób, a skończyło się na sześciuset w ubiegłym roku. TK: Tym bardziej, że jest tradycja pustego miejsca przy stole... MR: Właśnie o to chodzi, żeby nie była to tylko tradycja. Czy ono musi być wolne, bo co stałoby się z tradycją? Starajmy się takie miejsce zapełnić. Gdyby tak każdy do swojego domu zaprosił jedną samotną osobę, wtedy nie musielibyśmy organizować takiego spotkania, bo nikt nie byłby samotny. A tak robimy to już od jedenastu lat... Skąd pomysł, aby wigilia odbyła się w Kapeluszu? MR: Co roku przybywało nam samotnych gości na wigilii. Doszło do tego, że nie mieściliśmy się w naszym mieszkaniu, dlatego przenieśliśmy się do mojej restauracji w Parku Śląskim. Wioska rybacka znajduje się właśnie blisko Kapelusza. W restauracji były trzy takie wigilie, a ponieważ chętnych ciągle przybywało, udało nam się zorganizować wieczerzę w Kapeluszu, oczywiście dzięki uprzejmości Parku Śląskiego. TK: Władzom Parku spodobała się ta inicjatywa i użyczyły nam halę bezpłatnie. Ona jest sto metrów od restauracji Mikołaja, więc logistycznie było to najlepsze rozwiązanie. Udało się. Oczywiście nikt z nas nie wiedział, jak to wyjdzie, jaki będzie odzew. To był prawdziwy eksperyment. MR: Widzieliśmy pewne utrudnienia, bo jak dotrzeć do Kapelusza, który jest na terenie Parku, w Wigilię? Wiadomo, że komunikacja funkcjonuje tylko do pewnej godziny. Ale z pomocą przyszedł, do którego zwróciliśmy się z prośbą o dowóz wszystkich chętnych. Gdyby nie te autobusy, które wjechały pod sam Kapelusz, ta inicjatywa z pewnością by się nie powiodła. W tym roku będzie podobnie. Nawet kierowcy zgłosili się na ochotnika, tak im się spodobało. Okazuje się, że też są samotni tego wieczoru. Jak wyglądała Wasza wigilia? TK: Przyszło sześćset osób. O różnym statusie społecznym. Wszystko rozpoczęło się o modlitwą ekumeniczną. Był ksiądz katolicki i ewangelicki. Były świąteczne potrawy, kolędy i prezenty. Ale na jedzeniu się nie skończyło. Chodziło o to, aby te osoby przeżyły piękny czas i świętowały ważne wydarzenie, jakim jest narodzenie się Syna Bożego. Utarło się takie przekonanie, że jeśli coś jest za darmo, to musi być byle jakie. My uważamy inaczej, odwrotnie, jeśli dawać, to najlepsze rzeczy. Jeśli dzielić się, to tym, co mamy najlepsze, bo wtedy jest to darem dla innych. MR: Dla wielu z naszych gości były to niezapomniane chwile. Dla nas też. Uśmiechnięte i wzruszone osoby to najlepsze podziękowanie i nagroda. Oni doświadczają cudu tego wieczoru, doświadczamy go wszyscy. Żyją tym cały rok i o tym opowiadają. Pamiętam, jak podszedł do mnie mężczyzna i powiedział, że nie pamięta już, kiedy pił herbatę z filiżanki. Dając komuś miejsce przy stole powinniśmy obdarować go przede wszystkim miłością, bo jako chrześcijanie jesteśmy do tego powołani. A jak tę miłość pokazać? Przytulając się, składając sobie życzenia, ale wychodząc do swojego mieszkania? Czy bardziej byciem z drugim człowiekiem, pomaganiem mu, często tylko wysłuchaniem. To jest dla mnie miłość, która zawiera się w przykazaniu: Abyście się wzajemnie miłowali. Może nie zmienimy świata, ale mamy nadzieję, że ten wieczór może coś zmieni w życiu tych ludzi. To chyba nie tylko są świąteczne życzenia i Wasze marzenia? TK: Chcielibyśmy, aby za każdym razem udało się nam przełamać samotność. I otworzyć człowieka na nadzieję, która może mu w życiu towarzyszyć. MR: Cieszymy się, że wiele osób, mnóstwo instytucji, sponsorzy przykładają rękę do tego przedsięwzięcia. Chcemy, żeby ludzie zainteresowali się sobą nawzajem, przede wszystkim zauważyli siebie, zmienili myślenie, weszli w relację. Niech Wigilia będzie początkiem. Przecież jeśli możesz przyjąć kogoś obcego w Wigilię, to zrobisz to również w ciągu roku. Tak naprawdę ciężko byłoby spędzić święta, wiedząc, że ktoś obok ich nie ma. Moim marzeniem jest, aby w każdym większym mieście odbyła się taka wigilia w Wigilię, gdzie każdy, kto czuje się samotny, mógłby przyjść, gdzie będzie czekać właśnie to miejsce przy stole. Możemy mieć wpływ na innych? MR: Oczywiście, że tak. Właśnie przełamując samotność innych. Przykładem takiego działania jest piętnaście osób, które w ubiegłym roku zasiadały z nami do wigilii jako potrzebujący, samotni, a teraz są po drugiej stronie, chcą pomagać, zostały wolontariuszami. Czują się potrzebne i chcą zrobić coś dla innych. Cudowne w tym wszystkim jest dla mnie to, że do końca nie wiemy, czego możemy się spodziewać. Kto przyjdzie, jak to się uda? Dla mnie to zaufanie Bogu i wychodzenie z mojej bezpiecznej łodzi. Dlatego zapraszamy do stołu wszystkich, którzy nie chcą być samotni, ale też tych, którzy chcą pomagać. Rozmawiała Katarzyna Migdoł-Rogóż

4 4 RAPORT SZLAKÓW Fot. Arkadiusz Ławrywianiec W hali będzińskiej zajezdni autobusowej jest bardzo cicho. Pojazdy lśnią świeżą farbą i sprawiają wrażenie, jakby zjechały z taśmy produkcyjnej. Wszędzie jest bardzo czysto i nie ma tu krzątających się mechaników. Bo nie jest to zwykła zajezdnia, ale otwarta właśnie Izba Tradycji Komunikacji Miejskiej Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu. Brama wejściowa do byłej zajezdni Kasowniki dawniej i dziś Powrót do przeszłości P oczątki komunikacji autobusowej w Zagłębiu sięgają 1937 roku, kiedy to już od 9 lat kursowały po tutejszych miastach tramwaje. W 1948 roku powstała spółka Śląsko-Dąbrowskie Linie Komunikacyjne, która w 1951 roku przekształciła się w Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne (WPK). Ta firma działała na rzecz pasażerów przez kolejne 40 lat i to właśnie ona wykreowała to, co możemy dziś zobaczyć w będzińskiej izbie tradycji. Przed otwarciem zajezdni na ulicy Kazimierza Promyka zagłębiowskie autobusy stacjonowały na terenie zajezdni tramwajowej, która do rozbudowy alei Hugona Kołłątaja w latach siedemdziesiątych istniała przy jej skrzyżowaniu z ulicą Paryską. Uroczystego otwarcia zajezdni autobusowej dokonał 17 lipca 1963 roku wojewoda katowicki Jerzy Ziętek. Kolejnymi zajezdniami w Zagłębiu były obiekty w Dąbrowie Górniczej Gołonogu i Sosnowcu Zagórzu, które jako większe i nowocześniejsze przejęły z czasem obsługę komunikacyjną regionu i w 2007 roku oddział w Będzinie jako zajezdnia autobusowa został zamknięty. Przez kolejne lata prowadzono w nim remonty autobusów, a później zdecydowano o urządzeniu tu izby tradycji. Zdaniem Marka Pikuły, prezesa PKM Sosnowiec, będziński oddział spółki aż się prosił o wykorzystanie i stąd pomysł na zaadaptowanie jego pomieszczeń. Dla pasjonatów techniki Pierwsza z sal budynku warsztatowego prezentuje różnego rodzaju wyposażenie przestrzeni pasażerskiej w pojazdach. Znajduje się tu kilka modeli urządzeń do kasowania biletów, począwszy od konduktorskich szczypiec, przez kasowniki obsługiwane ręcznie i automatycznie. Rozmiary niektórych urządzeń mogą zaskakiwać, nie każdy pamięta też naklejanie zadrukowanych folii. W wielu autobusach istniały tak zwane filmy, czyli kasety z nawiniętym tworzywem, na którym nadrukowano numery i trasy linii. Pojazdy nowej generacji Wypielęgnowane eksponaty izby tradycji Silnik ogórka, czyli Jelcza RTO kasowniki, w których do skasowania biletu konieczne było pociągnięcie specjalnej wajchy. Odwiedzający izbę może również porównać rodzaje siedzeń i użytej na nich tapicerki. Stare siedzenia były może i bardziej siermiężne, ale z pewnością łatwiej je było czyścić. Do szycia tapicerki wykorzystywano w zakładzie oczywiście maszyny do szycia, więc sprowadzono tu kilka ich przemysłowych egzemplarzy, głównie produkcji czechosłowackiej. Przed laty pracowników Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego obowiązywały mundury, Elementy układu skrzyni biegów w które ubrano tu kilka manekinów. Sąsiednia sala może być fascynującym miejscem dla pasjonatów techniki, którzy interesują się mechaniką samochodową. W czasach, gdy działało WPK, części zamienne nie były tak dostępne jak teraz, ale pomysłowość tutejszych mechaników pozwalała pokonać wszelkie niedostatki. Zaprezentowano tu kilka urządzeń, które własnymi rękami skonstruowali pracownicy PKM-u, a służyły drobnym naprawom, okresowej konserwacji czy sprawdzaniu sprawności różnych mechanizmów w autobusach. Dawniej tabor autobusowy był dużo bardziej jednolity, a do tego prostszy w konstrukcji. Stąd wszelkie naprawy łatwiej było prowadzić własnymi siłami. Prezentacja historii komunikacji miejskiej w regionie odbywa się za pomocą kiosku multimedialnego. Aktor ubrany w mundur kierowcy opowiada historię przedsiębiorstwa. Dostępne są również historyczne zdjęcia autobusów kursujących w Zagłębiu. Na specjalnej tablicy zawieszono różne elementy informacji pasażerskiej. Na najstarszych tablicach nazwy wytłaczano, później stosowano W głównej hali znajdują się cztery zabytkowe autobusy. Najcenniejszym eksponatem jest Jelcz 043 RTO, bardziej znany pod określeniem ogórek. Autobusy te produkowano w latach w Jelczu-Laskowicach koło Wrocławia. Koncepcja rozpoczęcia produkcji takiego autobusu w Polsce narodziła się w latach pięćdziesiątych, gdy przewozy międzymiastowe w Polsce intensywnie się rozwijały. W 1958 roku Polska podpisała z Czechosłowacją umowę na przekazanie licencji na produkcję autobusu Škoda 706 RTO. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych autobus Jelcz RTO stał się najpopularniejszym środkiem drogowego transportu publicznego w Polsce. Egzemplarz sprowadzony do izby służył jako przewóz pracowników w fabryce w Jelczu-Laskowicach. Kolejny eksponat to Ikarus , czyli prościej mówiąc krótki ikarus. Gwałtowny rozwój Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w latach siedemdziesiątych i stale rosnąca popularność komunikacji miejskiej wymusiła znalezienie autobusu, który sprostałby trudnym warunkom eksploatacji. Dobra ocena dotychczas wykorzystywanych Ikarusów 556, a także poważne trudności z obsługą delikatnych Jelczy PR110, doprowadziły do wyboru Ikarusa 260 jako standardowego pojazdu nowej generacji. W Polsce pierwszą partię tych pojazdów zakupiło katowickie WPK w 1974 roku. Nowy ikarus wywoływał poruszenie na drogach, ponieważ jego nowoczesna konstrukcja diametralnie odbiegała od dotychczas eksploatowanych pojazdów. Nowatorskie rozwiązania techniczne,

5 5 RAPORT SZLAKÓW Ekspozycja uniformów pracowników WPK przestronne i bardzo pojemne wnętrze, a przede wszystkim bezpieczna, prosta i niezwykle wytrzymała konstrukcja zdecydowały o rozpoczęciu masowych dostaw tego modelu do Polski. WPK Katowice nabyło ich 1700 sztuk, czyli połowę tego, co kupiono w całej Polsce. Ikarus 260 stał się jednym z najpopularniejszych autobusów na świecie, o czym świadczy liczba 74 tysięcy sprzedanych egzemplarzy. Ostatni taki autobus zjechał z taśmy produkcyjnej w budapeszteńskiej dzielnicy Mátyásföld w 2002 roku. Połączenie jelcza i ikarusa Zakupy Ikarusów 260 zostały przerwane w 1985 roku, ponieważ na ulice polskich miast wyjechał nowy autobus Jelcz M11. Na skutek kryzysu lat osiemdziesiątych polscy konstruktorzy stworzyli nowy model pojazdu będący połączeniem Jelcza PR110 i Ikarusa 260. Podwozie firmy Csepel i silnik Rába MAN były produkcji węgierskiej, natomiast nadwozie było kopią produkowanych Zabytkowy Jelcz 043 RTO na francuskiej licencji Jelczy PR110. Nowe Jelcze były solidne i tanie, a części zamienne można było bez problemów sprowadzać z Węgier. Ciekawostką jest, że w rozliczeniu za podwozia z Budapesztu eksportowano na Węgry Fiaty 125p i 126p. W latach wyprodukowano 2600 sztuk takich jelczy. Czwarty autobus to Ikarus 280 przebudowany na pojazd pogotowia technicznego. Okazało się, że ten model autobusu świetnie nadaje się do przerobienia na zaplecze techniczne, czego dokonywano w wielu przedsiębiorstwach komunikacyjnych. W wielu miastach, nawet tych, gdzie ikarusy nie pełnią już zwykłej służby, służą do dziś jako wozy techniczne. Nowa epoka W izbie tradycji zgromadzono również wiele dokumentów technicznych, w tym oryginalne instrukcje w języku węgierskim, pozyskane od pasjonata ikarusów Adriana Słupskiego z Jaworzna. Wiele eksponatów udało się wypożyczyć na potrzeby izby dzięki uprzejmości Klubu Miłośników Transportu Miejskiego w Chorzowie. Na dołączenie do ekspozycji czekają kolejne pojazdy. Remont przechodzi Ikarus 280, czyli najsłynniejszy przegubowiec polskich miast, oraz ostatnie wyprodukowane w Jelczu-Laskowicach nadwozie autobusowe, którego nie zdążono wykorzystać ze względu na upadek przedsiębiorstwa. Jelczowi udało się jednak odrodzić, ma teraz wyprodukować niemal tysiąc ciężarówek dla wojska. Okazją do otwarcia izby było pożegnanie ostatniego sosnowieckiego ikarusa. Kultowe autobusy służyły w Zagłębiu od 1981 roku, czyli przez 32 lata. Nową epokę w zagłębiowskiej komunikacji udało się wprowadzić dzięki dużym zakupom kilkuletnich używanych pojazdów MAN-a i Mercedesa ze Skandynawii. Jeżdżące ikarusy wciąż można jeszcze spotkać w Warszawie, Łodzi, Katowicach, Częstochowie, Kielcach, Gliwicach, Bielsku-Białej, Opolu, ale najbardziej zadbane egzemplarze stoją właśnie w będzińskiej izbie tradycji. Emil Markowiak Urządzenie do ściągania piór resora Autobusy przyjazne rodzinom? K ilkakrotnie pisałem już, że nie wierzę w darmową komunikację, która jest dla mnie taką samą mrzonką, jak darmowa edukacja czy całkowicie darmowa służba zdrowia. Ale jest pewien wyjątek. Chciałbym, aby w aglomeracji pojawiły się darmowe bilety dla rodzin wielodzietnych. Bo jeżeli ktoś naprawdę powinien jeździć autobusami za darmo, to właśnie one. Dlatego dobrze, że pomysł wprowadzenia takiego rozwiązania wraca w Katowicach i mam nadzieję, że radnym starczy determinacji, aby taki program wprowadzić w życie. Potem, mam nadzieję, pomysł zostanie rozszerzony na cały region. Dopłaty do komunikacji dla rodzin wielodzietnych funkcjonują już nie tylko w Gdańsku czy Krakowie, ale także w kilku śląskich miastach wystarczy wspomnieć Wodzisław, Tychy czy Rybnik. Pomoc przybiera różnorakie formy, ale zazwyczaj są to zniżki dla dzieci albo dopłaty do biletów komunikacyjnych w ramach specjalnych programów, na przykład rodzina 3+. Niestety, choć powiedziano w tej sprawie A, to jeszcze nikt nie odważył się powiedzieć B. Wszystkie dotychczasowe inicjatywy to pomysły, owszem, chwalebne, ale niedokończone. Takie można by rzec półśrodki. Do tej pory bowiem żadne miasto w naszym regionie, ani żaden z przewoźników czy organizatorów komunikacji nie odważył się na wprowadzenie prawdziwie darmowej komunikacji, czyli takiej, która skutkowałaby jasnymi zasadami: dzieci z rodzin wielodzietnych jeżdżą autobusami i tramwajami po prostu za darmo. Ale czy takie rozwiązanie, ocierające się nieco o populizm, jest w ogóle potrzebne? Otóż tak! Rodzin wielodzietnych zwyczajnie nie stać na obiad z rabatem w restauracji czy korzystanie ze zniżkowych ofert salonów fitness. Tymczasem darmowe bilety komunikacyjne to byłoby dla rodzin z trójką i większą liczbą dzieci naprawdę coś. Konkretne pieniądze zaoszczędzone na wydatkach komunikacyjnych zostałyby w domowym budżecie. Można by je przeznaczyć na inne sprawy. Urzędnicy tłumaczą konsekwentnie, że wprowadzenie darmowej komunikacji nie jest takie proste. zrzesza wiele gmin i rozliczanie kosztów związanych z transportem jest bardzo skomplikowane. Poza tym gminy, oprócz komunikacji, dotują także pomoc społeczną, a więc pomagają FELIE TON wski Tomasz Głogo między innymi rodzinom wielodzietnym. Owszem, to wszystko prawda. Ale od tamtej dyskusji minęło kilka miesięcy i sytuacja nieco się zmieniła. Przede wszystkim wprowadza Śląską Kartę Usług Publicznych, która ma zmienić postrzeganie i funkcjonowanie komunikacji. To moim zdaniem może być doskonały moment na wprowadzenie prawdziwie darmowej komunikacji dla rodzin wielodzietnych, tym bardziej, że w skali regionu nie byłby to wielki wydatek. potrafi myśleć racjonalnie, co pokazał chociażby w sprawie odebrania ulg młodym emerytom górniczym i wojskowym, którzy korzystali z takich samych przywilejów przy zakupie biletów, jak osoby pobierające najniższe renty i emerytury. Wtedy tłumaczono, całkiem słusznie zresztą, że takie rozwiązanie było niesprawiedliwe społecznie. Mam nadzieję, że tym razem argument sprawiedliwości społecznej również zostanie wzięty pod uwagę i rodziny wielodzietne będą mogły liczyć na korzystne rozwiązania.

6 6 TAKIE BYŁY POCZĄTKI Fot. Z archiwum rodziny Siwy Górnoślązaków podróż po Lwowie R ok wcześniej, gdy powoli dogorywały walki na frontach I wojny światowej, w nocy z 31 października na 1 listopada 1918 roku, ukraińskie oddziały Strzelców Siczowych, zaskakując polską ludność Lwowa, zaatakowały i zajęły nieprzygotowane do obrony miasto. Do walki o polską tożsamość miasta stanęła ludność cywilna, w tym dzieci, słynne Orlęta Lwowskie. Rankiem 22 listopada 1918 roku Lwów był ponownie w rękach polskich. Rok później przez kordon graniczny udała się do Lwowa wspomniana grupa Górnoślązaków. Udali się, jak to przed laty napisał ksiądz Janusz Wycisło, na zaproszenie Rady Miasta Lwowa, wyposażeni w liczne piekarskie pamiątki o wydźwięku patriotycznym i religijnym. Wspomniani Maria i Jan Siwy zatrzymani zostali w kadrze fotograficznego aparatu, na cyklu 7 zachowanych fotografii, które pozwalają nam na odtworzenie wydarzeń kilku listopadowych dni czasu lwowskiej eskapady Górnoślązaków 1919 roku. On współorganizator i działacz Sokoła, ona członkini Towarzystwa Polek, znana działaczka narodowa. Swojski wymiar Powitanie Górnoślązaków we Lwowie miało swojski, iście staropolski wymiar. W programie pobytu goście złożyli oficjalne wizyty w Magistracie Miasta Lwowa, siedzibie Dowództwa Obrony Lwowa, Towarzystwie Gimnastycznym Sokół, w pałacu arcybiskupim u księdza arcybiskupa Józefa Bilczewskiego, w siedzibie arcybiskupa Józefa Teodorowicza, przełożonego kościoła obrządku ormiańskiego, Górnoślązacy poruszali się specjalnym tramwajem po Lwowie, żeby mogli wygodnie poznać miasto Był późny listopad 1919 roku, gdy żelazną koleją przez Kraków, Bochnię, Przemyśl udawała się do Lwowa niewielka, kilkuosobowa grupa kobiet i mężczyzn, ubrana w nietypowy, wręcz archaiczny sposób, wzbudzając po drodze ogólne zaciekawienie, sensację. To byli Górnoślązacy w swych odświętnych, ludowych i galowych górniczych strojach. Wśród nich było małżeństwo z Niemieckich Piekar, jak to ówcześnie jeszcze zwano tę miejscowość, Maria i Jan Siwy w swych typowych w Piekarach rozbarskich ubiorach. Towarzystwie Polek i w wielu innych lwowskich organizacjach społecznych, a nawet gościnnie w domach prywatnych. Najważniejszym jednak aktem hołdu Obrońcom Lwowa było złożenie wieńca na grobach poległych Orląt Lwowskich, w rocznicę obronienia miasta (22 listopada 1919 roku). Na pożółkłej od starości fotografii widzimy trzech umundurowanych powstańców z wieńcem, którego szarfy trzymały Maria Siwy i nieznana nam dzisiaj druga piekarzanka. W głębi piekarski sztandar Sokoła trzymany przez nieznanego z imienia piekarzanina w górniczym mundurze i Jana Siwego w stroju rozbarskiego, bogatego bambra. Nad wszystkimi umieszczona była dużych rozmiarów płachta (baner), z napisem: Powstańcy Górnośląscy składają hołd Obrońcom Lwowa. Gościnność Lwowiaków Cechą charakterystyczną gościnności Lwowiaków było to, że do dyspozycji Górnoślązaków oddano specjalny motorowy wóz tramwajowy, żeby ci ostatni mogli, jak na ówczesne warunki, wygodnie poznać miasto. Dodać należy, że we Lwowie porządnie sypnęło wtedy śniegiem śniegiem. Tramwaj, którym wtedy poruszano się wraz z przedstawicielami Lwowian po mieście, udekorowano, między innymi umieszczono dużych rozmiarów tablicę z napisem Górnoślązacy. Tramwaj umożliwiał szybkie przemieszczanie się po mieście. Z zachowanych fotografii wiemy, że zwiedzono między innymi lwowską Starówkę, pomnik księdza Pepi, czyli Józefa Poniatowskiego, oraz pomnik Jana Kilińskiego. Górnoślązaków obdarowywano różnymi pamiątkami o charakterze narodowym i religijnym. Do dzisiejszego dnia zachowała się pocztówka z widokiem Lwowa z naniesioną na odwrocie niewielką dedykacją od Olgi Lauden. Otrzymała ją i przechowywała wspomniana wcześniej Maria Siwy. Na zakończenie wizyty Lwowiacy wręczyli Górnoślązakom kolejne zaproszenie, do realizacji którego doszło dopiero w 1924 roku. Wtedy to górnośląscy goście zwiedzili oprócz Lwowa także inne miasta Małopolski Wschodniej (Czortków, Sambor, Stanisławów i Tarnopol). Wspomnieć należy, że kilka miesięcy później do granic miasta zbliżyły się bolszewickie oddziały z Józefem Stalinem na czele. Nie zdołały one jednak pokonać doświadczonych w boju lwowskich obrońców. Te i inne okoliczności spowodowały, że do rewizyty mogło dojść kilka lat później. Miała ona miejsce w Piekarach dopiero w dniach 2-5 maja 1925 roku. Przybyło wówczas już do Wielkich Piekar 40 osób, z ówczesnym posłem na Sejm Rzeczypospolitej brygadierem Czesławem Mączyńskim na czele. Bernard Szczech UŚMIECHNIJ SIĘ Wieczór wigilijny. Cała rodzina gotowa, stół zastawiony, czekają tylko na pierwszą gwiazdkę. Oczywiście przy stole jedno dodatkowe, puste miejsce. Nagle pukanie do drzwi. Kto tam? Strudzony wędrowiec, czy jest dla mnie miejsce? Jest. A mogę skorzystać? Nie. Ale dlaczego?! Bo tradycyjnie musi być puste! Samotny, zdesperowany żab (samiec żaby) dzwoni do wróżki i pyta się, jak będzie malować się jego najbliższa przyszłość. Spotka Pan piękną, młodą, atrakcyjną dziewczynę, która będzie chciała wiedzieć o panu wszystko. To wspaniale! Spotkam ją na jutrzejszej zabawie? kumka zachwycony. Nie odpowiada głos w słuchawce. Na zajęciach z biologii. Druga na to: Myślisz, że nie ma nic gorszego? Któregoś dnia siedziałam na brzegu łóżka i nie wiedziałam, czy wstaję, czy kładę się spać. Trzecia uśmiecha się, zadowolona z siebie: Cóż, moja pamięć jest tak dobra, jak zawsze była, odpukać tu puka w stół. Nagle z zaskoczeniem na twarzy pyta: Kto tam? Po meczu trampkarzy trener mówi do jednego z chłopców z drużyny: Czy wiesz, co to jest współpraca? Co to jest zespół? Chłopczyk potakuje. A czy rozumiesz, jak ważne jest to, żebyśmy razem wygrali? Chłopczyk znów przytakuje. Więc kiedy sędzia odgwizduje twój faul, rozumiesz, że nie wolno się z nim kłócić, przeklinać i kopać go? Mały piłkarz znów pokornie kiwa głową ze zrozumieniem. W porządku mówi trener. To teraz idź, proszę, i wytłumacz to swojej mamie. Trzy staruszki jedzą obiad i rozmawiają o różnych rzeczach. Jedna mówi: Wiecie, naprawdę coraz gorzej z moją pamięcią. Dziś rano stałam na schodach i nie mogłam sobie przypomnieć, czy właśnie wchodzę, czy schodzę. No... przecież skoro nasz nowy pan od matematyki stoi w kącie, to chyba lekcji nie będzie, prawda? To straszne, czym dzisiaj zajmują się lekarze! mówi dyrektor wydziału pewnego urzędu do burmistrza. Wyobraź sobie, że dziś rano księgowa zwolniła się u mnie, żeby pójść do przychodni, a wróciła z nową fryzurą! Dyrektor szkoły przechodzi korytarzem obok klasy, z której słychać straszny wrzask. Wpada, łapie za rękaw najgłośniej wrzeszczącego, wyciąga go na korytarz i stawia w kącie. Po chwili z klasy wychodzi kolejnych trzech młodzianów, którzy ze zdziwieniem pytają dyrektora: Czy możemy już iść do domu? A z jakiej racji? Dwóch malców siedzi w piaskownicy i dyskutuje: Mój tata jest najszybszy na świecie! A wcale że nie! A wcale że tak! Jest urzędnikiem. Pracuje codziennie do piątej, a w domu jest piętnaście po czwartej.

7 7 INFORMATOR Z a pomocą karty będzie można płacić za przejazdy jednorazowe oraz kodować na niej wszystkie rodzaje biletów okresowych. Bilety jednorazowe taniej niż dotychczas Pasażerowie będą mieli do wyboru dwie możliwości zapłaty: zgodnie z obowiązującą obecnie taryfą strefowo-czasową lub według planowanej taryfy odległościowej. Nowym rozwiązaniem, powstałym dzięki systemowi ŚKUP, będzie taryfa odległościowa. W tym przypadku koszt przejazdu uzależniony będzie od długości pokonywanej trasy. Korzystający z tej taryfy pasażerowie, którzy będą podróżować na najkrótszych odcinkach, zapłacą mniej niż dotychczas. Pokonanie jednego kilometra kosztować będzie 2,40 złotego, za odległość od ponad jednego do dwóch kilometrów będzie trzeba zapłacić 3 złote. Informacja dotycząca odległości między konkretnymi przystankami z odpowiednim wyprzedzeniem pojawi się na rozkładach jazdy, natomiast pasażerowie nie będą musieli znać i pilnować stref bądź pokonywanej odległości system sam pobierze odpowiednią opłatę. W taryfie strefowo-czasowej ceny biletów pozostaną takie same, jak obowiązujące obecnie. Za przejazd w obrębie jednego miasta (lub przez 15 minut, niezależnie od liczby przejechanych stref lub dokonanych przesiadek) opłata wyniesie 3,20 złotego, bilet na dwie strefy (lub 30 minut) kosztował będzie 3,80 złotego, natomiast bilet na trzy lub więcej stref (lub 60 minut) 4,80 złotego. Ważne jest, aby osoby płacące za przejazdy jednorazowe pamiętały o przyłożeniu karty do czytnika przy wychodzeniu z pojazdu, ponieważ przy wejściu system będzie pobierał opłatę za przejazd do końca trasy (sumę odpowiadającą cenie najdroższego biletu), a przy wysiadaniu zwróci różnicę między kwotą pobraną a faktyczną ceną biletu za przejechany odcinek. PROJEKT NOWEJ TARYFY Będzie można jeździć taniej Trwają konsultacje dotyczące projektu nowej taryfy. Uruchomienie systemu Śląskiej Karty Usług Publicznych pozwoli na utrzymanie obecnie obowiązujących cen biletów, a wprowadzenie nowych rozwiązań umożliwi uzupełnienie oferty o tańsze od dotychczasowych, nowe rodzaje biletów. Od momentu uruchomienia nowej taryfy zlikwidowana zostanie również opłata za przewóz bagażu lub zwierząt. JAK WYBRAĆ BILET? Przykładowe porównanie cen biletów okresowych w zależności od ich rodzaju (zgodnie z przesłanym do konsultacji projektem taryfy): wych, dzięki czemu bilety okresowe nie będą ważne wyłącznie do końca danego miesiąca kalendarzowego termin ich obowiązywania każdy pasażer będzie mógł dostosować do własnych potrzeb (od dowolnego dnia miesiąca). 1,30 złotego za przejazd. Dla osób, które jeżdżą mniej tańsze bilety z limitem przejazdów W systemie elektronicznym pozostaną dostępne wszystkie obecnie obowiązujące bilety okresowe, uzupełnione o nowe tańsze od obecnych rodzaje. Korzystną dla pasażerów zmianą będzie wprowadzenie elektronicznych biletów 30- i 90-dnio- Bilety papierowe Okresowe Bilety kupowane przez komórkę Bilety elektroniczne Bilety elektroniczne jednorazowe Bilety elektroniczne odległościowe bilet okresowy bez limitu przejazdów, w takiej samej jak obecnie cenie. Nowością w taryfie elektronicznej są imienne bilety krótkookresowe. Dotychczas bilety 24- i 48-godzinne oraz 5-, 7- i 14-dniowe dostępne były wyłącznie w wersji na okaziciela. Na karcie będzie można je kupić również jako bilety imienne, przez co będą tańsze od obecnie dostępnych. Pasażerowie wybierający bilety okresowe na okaziciela będą mieli do wyboru wszystkie obecnie obowiązujące ich rodzaje w tym przypadku również będzie można wybrać tańszą wersję z limitem przejazdów. Jak zaoszczędzić do kilkudziesięciu złotych w roku? TARYFA Termin obowiązywania biletów okresowych pasażer dostosuje do własnych potrzeb Jednorazowe W systemie ŚKUP będzie można korzystać z biletów okresowych z limitem przejazdów, które będą tańszymi wersjami obecnych biletów okresowych. Dzięki temu rozwiązaniu cena jednego przejazdu wynosić może nawet 1,30 złotego (w przypadku biletu 90-dniowego, obowiązującego na całej sieci, z limitem 266 przejazdów). Rozwiązanie to będzie korzystne dla osób, które z komunikacji korzystają w mniejszym stopniu wykonując mniejszą liczbę podróży, mają możliwość kupna tańszego biletu okresowego. Osoby, które jeżdżą dużo, będą mogły kupić wybrany Bilety elektroniczne strefowo-czasowe W przypadku biletów elektronicznych należy pamiętać o każdorazowym zarejestrowaniu wejścia do pojazdu. Osoby, które chciałyby płacić za bilety okreso- Bilety okresowe Bilety na okaziciela (karta niespersonalizowana) we jeszcze mniej, powinny pamiętać o przyłożeniu karty również przy wyjściu. Odnotowana na karcie taka sama liczba wejść i wyjść pozwoli na zakup kolejnego biletu na analogiczny okres z 5-procentową zniżką, co pozwoli na zaoszczędzenie do kilkudziesięciu złotych w skali roku. Najpopularniejszy bilet papierowy utrzyma swoją cenę Mimo uruchomienia systemu elektronicznego, przez jakiś czas w sprzedaży pozostaną wszystkie rodzaje obecnie dostępnych biletów papierowych zarówno jednorazowych, jak i okresowych, jednak pasażerowie, którzy będą woleli z nich korzystać, zrezygnują z preferencyjnych cen, które będą obowiązywać w wersji elektronicznej. Jedynym rodzajem b biletu, dla którego przewidziano taką samą cenę w werdzian sji papierowej pa i elektronicznej, będzie najpopularniejszy bibędzi let je jednorazowy na jedno miasto w dotychczasowej cenie 3,20 złotego. Pozostałe bilety papierowe nieznacznie podrożepapie podwyżka cen tych ją średnia ś biletów wyniesie około 3 probiletó cent. Bilety jednorazowe będą sprzedawane zarówno w stacjosprze narnych automatach, jak i przez narny kierowców. Od chwili uruchokierow mienia nowej taryfy w pojazdach mieni dostępne będą wszystkie rodzaje dostę biletów jednorazowych. biletó Wybór odpowiedniego rodzaju karty Do wyboru będą dwa rodzaje kart: spersonalizowane oraz niespersonalizowane. Aby otrzymać kartę spersonalizowaną, trzeba będzie wypełnić odpowiedni wniosek (w stacjonarnych punktach obsługi lub przez Internet), a kartę odebrać w wybranym przez siebie punkcie. W przypadku karty niespersonalizowanej nie trzeba będzie spełniać żadnych dodatkowych kryteriów, jednak jej otrzymanie wiązać się będzie z koniecznością uiszczenia kilkunastozłotowej kaucji (która zostanie zwrócona, jeśli użytkownik odda kartę). Na karcie spersonalizowanej będzie można kodować wszystkie bilety imienne oraz zakodować na niej uprawnienie do ulgi. Dzięki temu podczas kontroli nie będzie konieczne pokazywanie żadnych dodatkowych dokumentów. Na karcie niespersonalizowanej będzie można kodować wyłącznie bilety na okaziciela. Ceny przejazdów jednorazowych pozostaną takie same, niezależnie od rodzaju karty. ak Bilety imienne (karta spersonalizowana)

8 8 NA SZLAKACH Z Fot. Paweł Wieczorek Szyb Anioł Wieża wyciągowa szybu Anioł Stare narzędzia Figurka Barbórki to właśnie w Tarnowskich Górach narodził się kult św. Barbary, patronki górników Jedna z maszyn parowych Chodnik międzykomorowy Komora Srebrna Wystawa multimedialna Skansen maszyn parowych Srebro i święta Barbara C óż to jest 150 kilometrów? Ot, połowa drogi z Katowic do Warszawy. Warto jednak zjechać szybem do Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach i dotknąć ściany wyrobiska, aby przekonać się, że tamte kilometry należy liczyć zupełnie inaczej. Wzniesienia Garbu Tarnogórskiego zbudowane są z mas wapieni i dolomitów i stanowią część grzbietu wapienia muszlowego, na którym zbudowano miasto Tarnowskie Góry kolebkę górnictwa górnośląskiego. Pole dla wyobraźni W głębi wzgórz odkryto złoża rudy ołowiowo-srebrowej, zalegającej w formie gniazd i żył. Aby się do nich dostać, trzeba było drążyć szyby i chodniki w skale niesłychanie twardej, przy użyciu prymitywnych, żelaznych narzędzi i siły rąk ludzkich. Co innego przejść choćby tylko kilka metrów po powierzchni, co innego wykuć ten dystans w nieustępliwej skale. A nie była to jedyna przeszkoda w pracy dawnych górników, całych ich pokoleń. Pierwszym historycznym dokumentem mówiącym o górnictwie kruszcowym na tych terenach była bulla papieża Innocentego II z roku 1136, w której znajduje się wzmianka o kopalnictwie rud srebra w okolicach Bytomia. Naprawdę musiało się to zacząć znacznie wcześniej, bo przecież zanim wieść i gotowe srebro dotarły Górnictwo tarnogórskie, czynne od XII wieku, wykuło w dolomicie ponad 20 tysięcy szybów, szybików, ponad 150 kilometrów chodników o różnej wysokości od 0,6 do 4 metrów. W całym labiryncie podziemnym chodniki wodne i sztolnie odwadniające rozciągają się na długości około 35 kilometrów. do Rzymu i wywołały urzędową reakcję papieża, musiało minąć sporo czasu. Ile? To też pole dla wyobraźni współczesnych. Jak zwykle wśród historycznych przekazań nie brak mitów. Jak ten o chłopie Rybce, który rzekomo wyorał na swym polu bryłę kruszcu. I jak zwykle odkryte bogactwo wywołało zainteresowanie świeckich panujących, powstanie praw i przywilejów. O wydobywaniu rud kruszcowych na terenach obecnych Tarnowskich Gór, konkretnie w rejonie Rept Śląskich, dowiadujemy się więc oficjalnie z dokumentu wystawionego w roku 1247 przez księcia Władysława Opolskiego. Powstała osada górnicza. Dynamiczny rozwój tej osady, mającej cechy zabudowy miejskiej, pozwolił nadać jej w 1526 roku prawa miejskie oraz Status Wolnego Miasta Górniczego przez księcia opolskiego Jana II, zwanego Dobrym. Wcześniej jednak zostały ustanowione szczegółowe prawa. W 1528 roku istniejący ośrodek górniczy otrzymał z rąk księcia Jana II Opolskiego obszerną, 72-paragrafową Ustawę Górniczą, zwaną Ordunkiem Górnym, określającą prawa braci górniczej i regulującą techniczne i organizacyjne warunki eksploatacji. Bogactwo tej ziemi pozwoliło na dynamiczny rozwój nowego ośrodka górniczego. Kosztem nieludzkiej pracy. Technologia wydobycia Podstawą prac była siła ludzkich rąk. Przedstawione na wystawie w Zabytkowej Kopalni Srebra i pod ziemią, w komorach i na przodkach narzędzia już na pierwszy rzut oka wydają się niewspółmierne do wyznaczonej im roli, zwłaszcza, jeśli ktoś miał okazję widzieć podczas pracy współczesne maszyny górnicze. W średniowieczu siłą rzeczy nie używano materiałów wybuchowych. Ówczesny świder to po prostu długi, żelazny drąg, który wbijało się w skałę ciężkim młotem, a następnie ręcznie przekręcało. Praca odbywała się przy ledwie migającym światełku kaganka, w stałej o każdej porze roku temperaturze 10 stopni, w warunkach zapylenia (wentylacja była tylko naturalna, grawitacyjna). W rezultacie górnicy żyli krótko i cierpieli na liczne zawodowe choroby. Dodatkowym problemem były wody podskórne, zalewające wyrobiska. Wydobywano ją wiadrami, skórzanym bulgami, czerpadłami. Z czasem zaczęto używać siły roboczej koni, napędzających kieraty. Epokowym wynalazkiem stały się sztolnie odwadniające, drążone poniżej pól wydobywczych, odprowadzające wodę grawitacyjnie do pobliskich rzek. Warunkiem było wydobycie rzeczywiście w górach, tak aby woda spod ziemi znajdowała naturalne ujście na niższym terenie wokół kopalni. Wreszcie zaprzęgnięto do pracy maszyny parowe, pierwszą sprowadzono z Anglii w styczniu 1788 roku. Prawdziwy podziw budzą metody wyznaczania kierunków drążonych chodników i sztolni utrzymanie poziomu i kierunku bez widoczności, umiejętność trafiania upadowych i szybików łączących dwa chodniki wszystko to bez laserów, czy choćby prostych teodolitów. Barbórka Nie wszyscy wiedzą, że kult świętej Barbary jako patronki górników narodził się właśnie w Tarnowskich Górach i stąd rozprzestrzenił na całą Europę. Dowodem na to jest bulla papieska z 1747 roku, w której czytamy: Benedykt XIV papież na wieczną rzeczy pamiątkę. Ponieważ, jak dowiedzieliśmy się, w kościele parafialnym św. Piotra i Pawła miasta Tarnowskich Gór, krakowskiej diecezji, istnieje bogobojne Bractwo obojga płci wiernych w Chrystusie pod wezwaniem św. Barbary (...), którego bracia i siostry usiłują dokonywać jak najliczniejszych dzieł pobożności i miłosierdzia, My (...) ufni w Miłosierdzie Boga Wszechmogącego (...) udzielamy odpustu zupełnego... Bogobojne Bractwo, o którym mowa, założone zostało właśnie przez tarnogórskich górników, a jego opiekunem był ksiądz Ziebrowski, proboszcz parafii św. Piotra i Pawła, i to on właśnie zwrócił się do papieża z prośbą o błogosławieństwo. Bractwo świętej Barbary istnieje do dziś, od 2000 roku zapisywani są do niego nowi członkowie, posiada ono założoną w połowie XVII wieku Księgę Album bractwa św. Barbary Dziewicy PATRONKI TEGO MIASTA dla szlachetnego współzawodnictwa założonego.... Przechodząc chodnikiem od szybu Anioł, obok Komory Srebrnej, do Komory Zawałowej, mijamy kawernę, w której stoi figurka Barbórki, zawsze ustrojona kwiatami. W pogodny dzień warto przejść także przez teren wokół szybu, gdzie znajduje się skansen maszyn parowych. Stoi tam też stara klatka szybowa (szola), zastąpiona niedawno nowoczesną windą dla wygody i bezpieczeństwa zwiedzających. Paweł Wieczorek

Peka ułatwia życie w mieście

Peka ułatwia życie w mieście Peka ułatwia życie w mieście Właśnie kupiłam bilet przez Internet na www.peka.poznan.pl... zapoznaj się z innymi możliwościami systemu PEKA! Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego

Bardziej szczegółowo

FILM - SALON SPRZEDAŻY TELEFONÓW KOMÓRKOWYCH (A2 / B1 )

FILM - SALON SPRZEDAŻY TELEFONÓW KOMÓRKOWYCH (A2 / B1 ) FILM - SALON SPRZEDAŻY TELEFONÓW KOMÓRKOWYCH (A2 / B1 ) Klient: Dzień dobry panu! Pracownik: Dzień dobry! W czym mogę pomóc? Klient: Pierwsza sprawa: jestem Włochem i nie zawsze jestem pewny, czy wszystko

Bardziej szczegółowo

VIII Międzyświetlicowy Konkurs Literacki Mały Pisarz

VIII Międzyświetlicowy Konkurs Literacki Mały Pisarz VIII Międzyświetlicowy Konkurs Literacki Mały Pisarz 19 grudnia 2017 r. odbyło się podsumowanie VIII edycji konkursu literackiego Mały Pisarz w SP nr 11 w Kielcach. Wzięły w nim udział dwie uczennice naszej

Bardziej szczegółowo

Oferta MPK Wrocław dla dyrektorów szkół podstawowych we Wrocławiu

Oferta MPK Wrocław dla dyrektorów szkół podstawowych we Wrocławiu Oferta MPK Wrocław dla dyrektorów szkół podstawowych we Wrocławiu Dyrektorzy Szkół Podstawowych we Wrocławiu Szanowni Państwo, w związku z zapowiadaną od dnia 8 kwietnia br. akcją strajkową w sektorze

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania pasażerów. 1. Dlaczego KLA wprowadziły system biletowy?

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania pasażerów. 1. Dlaczego KLA wprowadziły system biletowy? Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania pasażerów 1. Dlaczego KLA wprowadziły system biletowy? KLA wprowadziły system z myślą o wygodzie swoich pasażerów. Dokonywanie opłaty kartą elektroniczną (KE)

Bardziej szczegółowo

TIMETABLE MÓJ ROZKŁAD JAZDY

TIMETABLE MÓJ ROZKŁAD JAZDY TIMETABLE MÓJ ROZKŁAD JAZDY ks. Łukasz Szymański TIMETABLE MÓJ ROZKŁAD JAZDY Wstęp Jedną z najsmutniejszych rzeczy w życiu jest dotrzeć do jego kresu, obejrzeć się z żalem za siebie i stwierdzić, że

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 15 lutego 2016 r. Poz. 721 UCHWAŁA NR XVII/223/16 RADY MIASTA ZGIERZA w sprawie ustalania opłat za usługi przewozowe miejskiej komunikacji autobusowej

Bardziej szczegółowo

Hektor i tajemnice zycia

Hektor i tajemnice zycia François Lelord Hektor i tajemnice zycia Przelozyla Agnieszka Trabka WYDAWNICTWO WAM Był sobie kiedyś chłopiec o imieniu Hektor. Hektor miał tatę, także Hektora, więc dla odróżnienia rodzina często nazywała

Bardziej szczegółowo

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze. Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/223/16 RADY MIASTA ZGIERZA. z dnia 28 stycznia 2016 r.

UCHWAŁA NR XVII/223/16 RADY MIASTA ZGIERZA. z dnia 28 stycznia 2016 r. UCHWAŁA NR XVII/223/16 RADY MIASTA ZGIERZA w sprawie ustalania opłat za usługi przewozowe miejskiej komunikacji autobusowej w Zgierzu oraz cen biletów na linii Aleksandrów Łódzki - Zgierz Stryków Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr 53/2018 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 11 września 2018 r.

Uchwała nr 53/2018 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 11 września 2018 r. Uchwała nr 53/2018 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 11 września 2018 r. w sprawie: zmiany uchwały Zarządu KZK GOP nr 82/2017 z dnia 19.12.2017 r. w sprawie zmiany Taryfy

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 Monika Górska

Copyright 2015 Monika Górska 1 Wiesz jaka jest różnica między produktem a marką? Produkt się kupuje a w markę się wierzy. Kiedy używasz opowieści, budujesz Twoją markę. A kiedy kupujesz cos markowego, nie zastanawiasz się specjalnie

Bardziej szczegółowo

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r.

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r. Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej 29.01.2017r. - 04.02.2017r. Dzień I - 29.01.2017r. O północy przyjechałam do Berlina. Stamtąd FlixBusem pojechałam do Hannoveru. Tam już czekała na mnie

Bardziej szczegółowo

Projekt systemu zintegrowanej. zbiorowego w LGOM. www.interregiorail.eu info@interregiorail.eu

Projekt systemu zintegrowanej. zbiorowego w LGOM. www.interregiorail.eu info@interregiorail.eu Projekt systemu zintegrowanej taryfy biletowej dla transportu zbiorowego w LGOM This project is implemented through the CENTRAL EUROPE Programme co-financed by the ERDF 15.09.2011 1 Rodzaje taryf: Jednolita

Bardziej szczegółowo

mnw.org.pl/orientujsie

mnw.org.pl/orientujsie mnw.org.pl/orientujsie Jesteśmy razem, kochamy się. Oczywiście, że o tym mówimy! Ale nie zawsze jest to łatwe. agata i marianna Określenie bycie w szafie nie brzmi specjalnie groźnie, ale potrafi być naprawdę

Bardziej szczegółowo

KZK GOP Organizacja i zarządzanie publicznym transportem zbiorowym w aglomeracji śląskiej

KZK GOP Organizacja i zarządzanie publicznym transportem zbiorowym w aglomeracji śląskiej KZK GOP Organizacja i zarządzanie publicznym transportem zbiorowym w aglomeracji śląskiej Roman Urbaoczyk Przewodniczący Zarządu KZK GOP Zabrze, 23 listopada 2017 1 KZK GOP jest związkiem międzygminnym

Bardziej szczegółowo

PROPOZYCJA NOWEGO SYSTEMU BILETOWEGO 2014. Poznań, 9.05.2013

PROPOZYCJA NOWEGO SYSTEMU BILETOWEGO 2014. Poznań, 9.05.2013 PROPOZYCJA NOWEGO SYSTEMU BILETOWEGO 2014 Poznań, 9.05.2013 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Czy Swing jest dla wózkowiczów?

Czy Swing jest dla wózkowiczów? Fundacja Niezależnego Życia Osób Niepełnosprawnych HUSSAR 70-893 Szczecin, ul. Czwójdzińskiego 5; tel. 0517392265 www.hussar.szczecin.pl, fundacja.hussar@gmail.com Bank BGŻ 78 2030 0045 1110 0000 0158

Bardziej szczegółowo

NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK

NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK Upadłam Nie mogę Nie umiem Wstać Sama po ziemi stąpam w snach Sama, samiutka próbuję wstać. Nie umiem Chcę się odezwać Nie wiem do kogo Sama tu jestem, nie ma nikogo Wyciągam

Bardziej szczegółowo

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM Załącznik nr 1 do Umowy nr RS/30/DO/519/2011 z dnia 30.09.2011r. WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM Obowiązuje od 1 grudnia 2011 r. Koleje Śląskie Sp.

Bardziej szczegółowo

System szkolenia motorniczych w Tramwajach Śląskich S.A.

System szkolenia motorniczych w Tramwajach Śląskich S.A. System szkolenia motorniczych w Tramwajach Śląskich S.A. HISTORIA NAJNOWSZA 1951 r. powstanie Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (WPK); 1991 r. podział WPK na 17 komunalnych przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Tekst łatwy do czytania. foto: Anna Olszak. Dofinansowanie zakupu sprzętu lub wykonania usług z zakresu likwidacji barier technicznych

Tekst łatwy do czytania. foto: Anna Olszak. Dofinansowanie zakupu sprzętu lub wykonania usług z zakresu likwidacji barier technicznych Tekst łatwy do czytania foto: Anna Olszak Dofinansowanie zakupu sprzętu lub wykonania usług z zakresu likwidacji barier technicznych Bariery techniczne to wszystko, co przeszkadza ci sprawnie funkcjonować

Bardziej szczegółowo

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM Załącznik Nr 1 do Umowy Nr RS/30/DO/519/2011 z dnia 30.09.2011 r. WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM Obowiązuje od 1 grudnia 2011 r. Koleje Śląskie

Bardziej szczegółowo

Spis barier technicznych znajdziesz w Internecie. Wejdź na stronę www.mopr.poznan.pl

Spis barier technicznych znajdziesz w Internecie. Wejdź na stronę www.mopr.poznan.pl 1 Bariery techniczne to wszystko, co przeszkadza ci sprawnie funkcjonować w twoim środowisku i wśród ludzi. Bariery techniczne to również to, co przeszkadza, by inni mogli sprawnie się tobą opiekować.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR VI/37/11 RADY MIEJSKIEJ CIESZYNA. z dnia 10 marca 2011 r.

UCHWAŁA NR VI/37/11 RADY MIEJSKIEJ CIESZYNA. z dnia 10 marca 2011 r. UCHWAŁA NR VI/37/11 RADY MIEJSKIEJ CIESZYNA z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie: ustalenia cen za przewozy osób i bagażu środkami komunikacji miejskiej oraz osób uprawnionych do korzystania z ulg w przewozach

Bardziej szczegółowo

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży. Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.

Bardziej szczegółowo

Komunikacja miejska w Lublinie krok po kroku

Komunikacja miejska w Lublinie krok po kroku Komunikacja miejska w Lublinie krok po kroku Niniejszy przewodnik przedstawia podstawowe oznakowania pojazdów komunikacji miejskiej, przystanków, sposób interpretacji rozkładów jazdy, rodzaje linii i przystanków

Bardziej szczegółowo

Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie?

Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie? Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie? Okazuje się, że nie trzeba do tego wcale wiedzy komputerowej. Wśród przedstawionych rad nie ma bowiem ani jednej, która by takiej wiedzy wymagała. Dowiedz

Bardziej szczegółowo

Program lojalnościowy w Hufcu ZHP Katowice

Program lojalnościowy w Hufcu ZHP Katowice Program lojalnościowy w Hufcu ZHP Katowice Co z tego będziesz miał, jak to działa i dlaczego, i co do tego ma hufiec Karolina Chrobok Program, którego dotyczy ta prezentacja jest częścią programu ogólnoświatowego

Bardziej szczegółowo

- To komunikacyjna rewolucja i chwila historyczna ocenia Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko Zagłębiowskiej Metropolii.

- To komunikacyjna rewolucja i chwila historyczna ocenia Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko Zagłębiowskiej Metropolii. Metropolia: wspólne bilety i większa elastyczność podróżowania Wspólne bilety jednorazowe oraz darmowe przejazdy dla dzieci i młodzieży do 16 lat. To dwie najważniejsze zmiany, integrujące taryfy KZK GOP,

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ

PRZEWODNIK PO KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ PRZEWODNIK PO KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ Miejski Zakład Komunikacji w Pile jako przewoźnik stawia sobie za cel satysfakcję przewożonych pasażerów. Naszym zadaniem jest wykonanie usługi w najbardziej profesjonalny

Bardziej szczegółowo

1. Kto musi posiadać e-bilet? E-bilet powinien posiadać pasażer, który podróżuje autobusem.

1. Kto musi posiadać e-bilet? E-bilet powinien posiadać pasażer, który podróżuje autobusem. Pasażerowie pytają: 1. Kto musi posiadać e-bilet? E-bilet powinien posiadać pasażer, który podróżuje autobusem. 2. Jak wyrobić e-bilet? W celu uzyskania e-biletu należy pobrać wniosek, wypełnić go, następnie

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr 10/2016 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 26 stycznia 2016 r.

Uchwała nr 10/2016 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 26 stycznia 2016 r. Uchwała nr 10/2016 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 26 stycznia 2016 r. w sprawie: zmiany uchwały Zarządu KZK GOP nr 81/2015 z dnia 08.09.2015 roku w sprawie zmiany Taryfy

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, ul. Barbary

I. 1) NAZWA I ADRES: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, ul. Barbary z 6 Katowice: Wykonywanie usług autobusowego transportu publicznego na linii komunikacji miejskiej nr 165. Numer ogłoszenia: 70520-2011; data zamieszczenia: 08.04.2011 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Bardziej szczegółowo

Czy na pewno jesteś szczęśliwy?

Czy na pewno jesteś szczęśliwy? Czy na pewno jesteś szczęśliwy? Mam na imię Kacper i mam 40 lat. Kiedy byłem małym chłopcem nigdy nie marzyłem o dalekich podróżach. Nie fascynował mnie daleki świat i nie chciałem podróżować. Dobrze się

Bardziej szczegółowo

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1)

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) Turysta: Dzień dobry! Kobieta: Dzień dobry panu. Słucham? Turysta: Jestem pierwszy raz w Krakowie i nie mam noclegu. Czy mogłaby mi Pani polecić jakiś hotel?

Bardziej szczegółowo

Autor: Klaudia Zychla

Autor: Klaudia Zychla Autor: Klaudia Zychla Miasto w południowej Polsce leżące na styku trzech mezoregionów geograficznych Wyżyny Częstochow skiej, zwanej potocznie Jurą, Obniżenia Górnej Warty oraz Wyżyny Wieluńskiej, należących

Bardziej szczegółowo

30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik!

30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik! 30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik! Witaj w trzydziestodniowym wyzwaniu: Naucz się prowadzić dziennik! Wydrukuj sobie cały arkusz, skrupulatnie każdego dnia uzupełniaj go i wykonuj zadania

Bardziej szczegółowo

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM (Stan na 1 lipca 2017 r.) WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM obowiązuje od 1 października 2011 r. 1. Uprawnieni 1) Bilet śląski wg taryfy normalnej

Bardziej szczegółowo

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca.

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca. Sposób na wszystkie kłopoty Marcin wracał ze szkoły w bardzo złym humorze. Wprawdzie wyjątkowo skończył dziś lekcje trochę wcześniej niż zwykle, ale klasówka z matematyki nie poszła mu najlepiej, a rano

Bardziej szczegółowo

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH PREZENTUJE: BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH SCENARIUSZ I RYSUNKI: DOROTA MILCZARSKA CZEŚĆ, pewnie często słyszysz, że mycie zębów jest bardzo ważne, no i że musimy to robić najlepiej po każdym

Bardziej szczegółowo

Strona 1 z 7

Strona 1 z 7 1 z 7 www.fitnessmozgu.pl WSTĘP Czy zdarza Ci się, że kiedy spotykasz na swojej drodze nową wiedzę która Cię zaciekawi na początku masz duży entuzjazm ale kiedy Wchodzisz głębiej okazuje się, że z różnych

Bardziej szczegółowo

Opole, dnia 9 grudnia 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XIV/184/15 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 26 listopada 2015 r.

Opole, dnia 9 grudnia 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XIV/184/15 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 26 listopada 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 9 grudnia 05 r. Poz. 89 UCHWAŁA NR XIV/84/5 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE z dnia 6 listopada 05 r. w sprawie ustalenia cen za usługi przewozowe w publicznym

Bardziej szczegółowo

Cennik biletów ważny od r. Komunikacyjny Związek Komunalny GOP w Katowicach.

Cennik biletów ważny od r. Komunikacyjny Związek Komunalny GOP w Katowicach. Cennik biletów ważny od 01.07.1993r. Komunikacyjny Związek Komunalny GOP w Katowicach. Opłata niezależna od długości przejazdu. Za przejazdy jednorazowe: na liniach zwykłych i przyśpieszonych N 4000 zł

Bardziej szczegółowo

Nikt nigdy nie był ze mnie dumny... Klaudia Zielińska z Iławy szczerze o swoim udziale w programie TVN Projekt Lady [ZDJĘCIA]

Nikt nigdy nie był ze mnie dumny... Klaudia Zielińska z Iławy szczerze o swoim udziale w programie TVN Projekt Lady [ZDJĘCIA] Nikt nigdy nie był ze mnie dumny... Klaudia Zielińska z Iławy szczerze o swoim udziale w programie TVN Projekt Lady [ZDJĘCIA] data aktualizacji: 2019.05.20 - To będzie najmocniejszy sezon "Projektu Lady"

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XLVII/1454/2009 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 15 stycznia 2009 r.

UCHWAŁA Nr XLVII/1454/2009 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 15 stycznia 2009 r. 1 UCHWAŁA Nr XLVII/1454/2009 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 15 stycznia 2009 r. zmieniająca uchwałę w sprawie opłat za usługi przewozowe środkami lokalnego transportu zbiorowego w m.st. Warszawie,

Bardziej szczegółowo

Bydgoszcz, dnia 3 kwietnia 2014 r. Poz UCHWAŁA Nr LIV/1167/14 RADY MIASTA BYDGOSZCZY. z dnia 26 marca 2014 r.

Bydgoszcz, dnia 3 kwietnia 2014 r. Poz UCHWAŁA Nr LIV/1167/14 RADY MIASTA BYDGOSZCZY. z dnia 26 marca 2014 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 3 kwietnia 2014 r. Poz. 1055 UCHWAŁA Nr LIV/1167/14 RADY MIASTA BYDGOSZCZY z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie ustalenia przepisów taryfowych

Bardziej szczegółowo

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!!

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W dniu 30-04-2010 roku przeprowadziłem wywiad z moim opą -tak nazywam swojego holenderskiego dziadka, na bardzo polski temat-solidarność. Ten dzień jest może najlepszy

Bardziej szczegółowo

Zrób sobie najlepszy prezent

Zrób sobie najlepszy prezent Zrób sobie najlepszy prezent W tym całym ferworze planowania świątecznego menu, wybierania dekoracji, kupowania prezentów warto zatrzymać się i zadać sobie pytanie: Co tak naprawdę jest dla mnie najważniejsze

Bardziej szczegółowo

Internauci a Święta Bożego Narodzenia. Badanie ilościowe gemiusadhoc, listopad 2004

Internauci a Święta Bożego Narodzenia. Badanie ilościowe gemiusadhoc, listopad 2004 Internauci a Święta Bożego Narodzenia Badanie ilościowe gemiusadhoc, 23-25 listopad 2004 1 Podsumowanie (1) Internauci, mimo że dysponują najnowocześniejszą techniką, są tradycjonalistami, jeśli chodzi

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLVII/1454/2009 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 15 stycznia 2009 r.

UCHWAŁA NR XLVII/1454/2009 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 15 stycznia 2009 r. UCHWAŁA NR XLVII/1454/2009 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 15 stycznia 2009 r. zmieniająca uchwałę w sprawie opłat za usługi przewozowe środkami lokalnego transportu zbiorowego w m.st. Warszawie,

Bardziej szczegółowo

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM

WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM (Stan na 1 lipca 2016 r.) WARUNKI TARYFOWE OFERTY SPECJALNEJ ŚLĄSKI BILET MIESIĘCZNY ZWANEJ DALEJ BILETEM ŚLĄSKIM obowiązuje od 1 października 2011 r. 1. Uprawnieni 1) Bilet śląski wg taryfy normalnej

Bardziej szczegółowo

Rodzaje biletów. Bilety do kasowania

Rodzaje biletów. Bilety do kasowania Rodzaje biletów 2012-08-28 Bilety do kasowania Bilety do kasowania występują na nośniku papierowym lub w telefonach komórkowych. Są biletami na okaziciela, wymagającymi kasowania przy pierwszym przejeździe

Bardziej szczegółowo

Opole, dnia 8 września 2015 r. Poz. 1924 UCHWAŁA NR X/133/15 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 27 sierpnia 2015 r.

Opole, dnia 8 września 2015 r. Poz. 1924 UCHWAŁA NR X/133/15 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 27 sierpnia 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 8 września 05 r. Poz. 94 UCHWAŁA NR X//5 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE z dnia 7 sierpnia 05 r. w sprawie ustalenia cen urzędowych za usługi przewozowe w publicznym

Bardziej szczegółowo

Warunki taryfowe oferty specjalnej Metropolitalny bilet miesięczny, zwanej dalej biletem metropolitalnym

Warunki taryfowe oferty specjalnej Metropolitalny bilet miesięczny, zwanej dalej biletem metropolitalnym Załącznik Nr 1 do Umowy Nr.. z dnia 2010 r. Warunki taryfowe oferty specjalnej Metropolitalny bilet miesięczny, zwanej dalej biletem metropolitalnym 1. Uprawnieni 1) Bilet metropolitalny wg taryfy normalnej

Bardziej szczegółowo

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM KATARZYNA ŻYCIEBOSOWSKA POPICIU WYDAWNICTWO WAM Zamiast wstępu Za każdym razem, kiedy zaczynasz pić, czuję się oszukana i porzucona. Na początku Twoich ciągów alkoholowych jestem na Ciebie wściekła o to,

Bardziej szczegółowo

usług autobusowego transportu publicznego na linii komunikacji miejskiej nr 659 zgodnie z rozkładami jazdy, na zasadach

usług autobusowego transportu publicznego na linii komunikacji miejskiej nr 659 zgodnie z rozkładami jazdy, na zasadach Page 1 of 5 Katowice: Wykonywanie usług autobusowego transportu publicznego na linii komunikacji miejskiej nr 659 Numer ogłoszenia: 93493-2010; data zamieszczenia: 22.04.2010 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU -

Bardziej szczegółowo

PONIEDZIAŁEK, 11 marca 2013

PONIEDZIAŁEK, 11 marca 2013 PONIEDZIAŁEK, 11 marca 2013 Poniedziałek był naszym pierwszym dniem w szkole partnerskiej (przylecieliśmy w niedzielę wieczorem). Uczniowie z pozostałych krajów jeszcze nie dojechali, więc był to bardzo

Bardziej szczegółowo

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,

Bardziej szczegółowo

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości

Bardziej szczegółowo

Kielce, Drogi Mikołaju!

Kielce, Drogi Mikołaju! I miejsce Drogi Mikołaju! Kielce, 02.12.2014 Mam na imię Karolina, jestem uczennicą klasy 5b Szkoły Podstawowej nr 15 w Kielcach. Uczę się dobrze. Zbliża się 6 grudnia. Tak jak każde dziecko, marzę o tym,

Bardziej szczegółowo

Dla mieszkańca. Opublikowano: wtorek, 22, styczeń :12 Odsłony: 2326

Dla mieszkańca. Opublikowano: wtorek, 22, styczeń :12 Odsłony: 2326 Gmina Starachowice, aby zachęcić mieszkańców do korzystania z komunikacji miejskiej rozszerza katalog ulg dla pasażerów oraz zmienia dotychczasowy system taryfowy czyniąc go bardziej czytelnym. Nowe opłaty

Bardziej szczegółowo

Bogactwo przyrodnicze i kulturowe Dolnego Śląska Geopark Krobica, Zagroda Edukacyjna Radoniówka, Muzeum Bitwy pod Legnicą wraz z Bazyliką Św.

Bogactwo przyrodnicze i kulturowe Dolnego Śląska Geopark Krobica, Zagroda Edukacyjna Radoniówka, Muzeum Bitwy pod Legnicą wraz z Bazyliką Św. Bogactwo przyrodnicze i kulturowe Dolnego Śląska Geopark Krobica, Zagroda Edukacyjna Radoniówka, Muzeum Bitwy pod Legnicą wraz z Bazyliką Św. Jadwigi W dniu 27 października 2017 roku odbyła się kolejna

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A Nr XVIII/ 190/ R a d y M i a s t a G n i e z n a. z dnia 24 lutego 2016r.

U C H W A Ł A Nr XVIII/ 190/ R a d y M i a s t a G n i e z n a. z dnia 24 lutego 2016r. U C H W A Ł A Nr XVIII/ 190/ 2016 R a d y M i a s t a G n i e z n a z dnia 24 lutego 2016r. w sprawie: zmiany uchwały w sprawie wysokości opłat za usługi przewozowe świadczone przez Miejskie Przedsiębiorstwo

Bardziej szczegółowo

Guns N' Roses na Śląskim niezbędnik koncertowicza

Guns N' Roses na Śląskim niezbędnik koncertowicza Portal Image not Mieszkańca found or type unknown PORTAL MIESZKAŃCA Guns N' Roses na Śląskim niezbędnik koncertowicza 2018-07-04 15:15 Aktualności To będzie prawdziwa, muzyczna uczta! Już 9 lipca na Stadionie

Bardziej szczegółowo

Zabytkowe ikarusy serii 200 we Wrocławiu

Zabytkowe ikarusy serii 200 we Wrocławiu Zabytkowe ikarusy serii 200 we Wrocławiu Klub Sympatyków Transportu Miejskiego jest organizacją zajmującą się utrzymaniem zabytków komunikacji miejskiej we Wrocławiu. W swojej kolekcji posiada już kilka

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, ul. Barbary

I. 1) NAZWA I ADRES: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, ul. Barbary 1 z 6 2010-06-18 12:28 Katowice: wykonywanie usług autobusowego transportu publicznego na linii komunikacji miejskiej nr: 916 Numer ogłoszenia: 158471-2010; data zamieszczenia: 18.06.2010 OGŁOSZENIE O

Bardziej szczegółowo

Projekt Śląska Karta Usług Publicznych. Katowice, kwiecień 2016 r.

Projekt Śląska Karta Usług Publicznych. Katowice, kwiecień 2016 r. Projekt Śląska Karta Usług Publicznych Katowice, kwiecień 2016 r. Czym jest ŚKUP? Śląska Karta Usług Publicznych to informatyczny system umożliwiający realizację płatności za usługi publiczne drogą elektroniczną

Bardziej szczegółowo

Wakacje 2018 w komunikacji zbiorowej

Wakacje 2018 w komunikacji zbiorowej Wakacje 2018 w komunikacji zbiorowej 2018-06-19 Okres wakacji od wielu lat wiąże się ze zmniejszeniem częstotliwości przejazdów autobusów i tramwajów wożących krakowian i przyjezdnych po Krakowie. Lato

Bardziej szczegółowo

Nasza wielka katalońska przygoda, czyli wizyta w szkole Joan Sanpera i Torras w Les Franquesses.

Nasza wielka katalońska przygoda, czyli wizyta w szkole Joan Sanpera i Torras w Les Franquesses. Nasza wielka katalońska przygoda, czyli wizyta w szkole Joan Sanpera i Torras w Les Franquesses. Dzień 1 W Barcelonie wylądowaliśmy około 21.00, a następnie pojechaliśmy pociągiem na dworzec w Les Franquesses,

Bardziej szczegółowo

11 Listopada. Przedszkole nr 25 ul. Widok Bielsko-Biała

11 Listopada. Przedszkole nr 25 ul. Widok Bielsko-Biała 11 Listopada Listopad to dla Polski niebezpieczna pora- pisał St. Wyspiański w " Nocy Listopadowej" w 1904r. Kilka lat później okazało się, że listopad może być dla Polski szczęśliwy. 11 listopada 1918r,

Bardziej szczegółowo

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA UNIVERSIDADE DA BEIRA INTERIOR SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 JOANNA ADAMSKA WSTĘP Cześć! Mam na imię Asia. Miałam przyjemność wziąć udział w programie Erasmus. Spędziłam 6 cudownych

Bardziej szczegółowo

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK Opracowała Gimnazjum nr 2 im. Ireny Sendlerowej w Otwocku Strona 1 Młodzież XXI wieku problemy stare, czy nowe, a może stare po nowemu? Co jest największym

Bardziej szczegółowo

HISTORIA BILETÓW KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ PKM GLIWICE. w latach 1991 1996.

HISTORIA BILETÓW KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ PKM GLIWICE. w latach 1991 1996. HISTORIA BILETÓW KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ PKM GLIWICE w latach 1991 1996. OPRACOWAŁ WIESŁAW STALMASZCZYK JASTRZĘBIE - ZDRÓJ LISTOPAD 2011r. WPROWADZENIE Krótki epizod w historii biletów komunikacji miejskiej

Bardziej szczegółowo

SZCZECIŃSKI SZYBKI TRAMWAJ

SZCZECIŃSKI SZYBKI TRAMWAJ Szczecin SZCZECIŃSKI SZYBKI TRAMWAJ Co warto wiedzieć o nowym połączeniu tramwajowym pomiędzy Mostem Długim a pętlą przy ul. Turkusowej? Nowa trasa tramwajowa to połączenie dwóch realizowanych przez Gminę

Bardziej szczegółowo

Przed-przewodnik dla osób ze spektrum autyzmu

Przed-przewodnik dla osób ze spektrum autyzmu Przed-przewodnik dla osób ze spektrum autyzmu Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury OPIS INSTYTUCJI Muzeum Pana Tadeusza znajduje się

Bardziej szczegółowo

Mikser GAZETKA SZKOLNA UCZNIÓW GIMNAZJUM NR 5 W RACIBORZU

Mikser GAZETKA SZKOLNA UCZNIÓW GIMNAZJUM NR 5 W RACIBORZU WITAMY WAS W NOWYM ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Witamy. na stronie Naszej gazetki szkolnej, która również w tym roku szkolnym będzie w wersji elektronicznej. Chyba bardziej dla Was dostępnej. Każdy numer będziemy

Bardziej szczegółowo

Dorośli, chcemy wam powiedzieć, że

Dorośli, chcemy wam powiedzieć, że Dorośli, chcemy wam powiedzieć, że Pod takim hasłem upłynęły obchody Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka w Szkole Podstawowej nr 88 im. Poznańskich Koziołków w Poznaniu. Pomimo tego, że najważniejsze wydarzenia

Bardziej szczegółowo

Podziękowania dla Rodziców

Podziękowania dla Rodziców Podziękowania dla Rodziców Tekst 1 Drodzy Rodzice! Dziękujemy Wam za to, że jesteście przy nas w słoneczne i deszczowe dni, że jesteście blisko. Dziękujemy za Wasze wartościowe rady przez te wszystkie

Bardziej szczegółowo

Komunikacja miejska w okresie świątecznym.

Komunikacja miejska w okresie świątecznym. Komunikacja miejska w okresie świątecznym. Ze względu na zmniejszoną liczbę pasażerów korzystających z komunikacji miejskiej w okresie Świąt Bożego Narodzenia, Nowego Roku oraz Trzech Króli, Zarząd Transportu

Bardziej szczegółowo

Zasady Byłoby bardzo pomocne, gdyby kwestionariusz został wypełniony przed 3 czerwca 2011 roku.

Zasady Byłoby bardzo pomocne, gdyby kwestionariusz został wypełniony przed 3 czerwca 2011 roku. Opieka zdrowotna przyjazna dziecku - Dzieci i młodzież: powiedz nam co myślisz! Rada Europy jest międzynarodową organizacją, którą tworzy 47 krajów członkowskich. Jej działania obejmują 150 milionów dzieci

Bardziej szczegółowo

Program Coachingu dla młodych osób

Program Coachingu dla młodych osób Program Coachingu dla młodych osób "Dziecku nie wlewaj wiedzy, ale zainspiruj je do działania " Przed rozpoczęciem modułu I wysyłamy do uczestników zajęć kwestionariusz 360 Moduł 1: Samoznanie jako część

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZNY MALUCH NA DRODZE Grażyna Małkowska

BEZPIECZNY MALUCH NA DRODZE Grażyna Małkowska BEZPIECZNY MALUCH NA DRODZE Grażyna Małkowska spektakl edukacyjno-profilaktyczny dla najmłodszych. (Scenografia i liczba aktorów - zależne od wyobraźni i możliwości technicznych reżysera.) Uczeń A - Popatrz

Bardziej szczegółowo

LWA 410.003.02.2015 P/15/067 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LWA 410.003.02.2015 P/15/067 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE LWA 410.003.02.2015 P/15/067 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontroler Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej

Bardziej szczegółowo

Przegubowe trolejbusy znowu #wgdyni

Przegubowe trolejbusy znowu #wgdyni Przegubowe trolejbusy znowu #wgdyni Chociaż jeszcze nie trafiły na regularne kursy, już wzbudzają zainteresowanie pasjonatów i przyciągają spojrzenia przechodniów. Na ulicach Gdyni ostatnie testy przechodzi

Bardziej szczegółowo

Gmina Nysa to: - 58,5 tys. mieszkańców - 217,6 km 2 powierzchni, - 26 sołectw,

Gmina Nysa to: - 58,5 tys. mieszkańców - 217,6 km 2 powierzchni, - 26 sołectw, Gmina Nysa to: - 58,5 tys. mieszkańców - 217,6 km 2 powierzchni, - 26 sołectw, Nysa, malowniczo położone miasto nad Jeziorem Nyskim, u podnóża Gór Opawskich, Sudetów Wschodnich, od wieków nazywane Śląskim

Bardziej szczegółowo

WZAJEMNY SZACUNEK DLA WSZYSTKICH CZŁONKÓW RODZINY JAKO FUNDAMENT TOLERANCJI WOBEC INNYCH

WZAJEMNY SZACUNEK DLA WSZYSTKICH CZŁONKÓW RODZINY JAKO FUNDAMENT TOLERANCJI WOBEC INNYCH WZAJEMNY SZACUNEK DLA WSZYSTKICH CZŁONKÓW RODZINY JAKO FUNDAMENT TOLERANCJI WOBEC INNYCH Dla każdego z nas nasza rodzina to jedna z najważniejszych grup, wśród których i dla których żyjemy. Nie zawsze

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY. Opole, dnia 28 czerwca 2012 r. Poz. 913 UCHWAŁA NR XX/338/12 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 30 maja 2012 r.

DZIENNIK URZĘDOWY. Opole, dnia 28 czerwca 2012 r. Poz. 913 UCHWAŁA NR XX/338/12 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 30 maja 2012 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 8 czerwca 0 r. Poz. 9 UCHWAŁA NR XX/8/ RADY MIEJSKIEJ W NYSIE z dnia 0 maja 0 r. w sprawie ustalenia cen urzędowych za usługi przewozowe w publicznym

Bardziej szczegółowo

FILM - BANK (A2 / B1)

FILM - BANK (A2 / B1) FILM - BANK (A2 / B1) Pierre i Maria: Dzień dobry Pani! Pracownik: Dzień dobry! W czym mogę pomóc? Pierre: Jesteśmy zainteresowani założeniem konta w Państwa banku. Pochodzimy z Francji, ale teraz mieszkamy

Bardziej szczegółowo

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Gdy dobrze doradzam i pokazuję próbki, otrzymuję zlecenie Specjalista w dziedzinie konstrukcji metalowych, Thomas Frühwirth, w rozmowie o próbkach. Liczą

Bardziej szczegółowo

Rozmowa ze sklepem przez telefon

Rozmowa ze sklepem przez telefon Rozmowa ze sklepem przez telefon - Proszę Pana, chciałam Panu zaproponować opłacalny interes. - Tak, słucham, o co chodzi? - Dzwonię w imieniu portalu internetowego AmigoBONUS. Pan ma sklep, prawda? Chciałam

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLVII/1003/13 RADY MIASTA BYDGOSZCZY. z dnia 30 października 2013 r.

UCHWAŁA NR XLVII/1003/13 RADY MIASTA BYDGOSZCZY. z dnia 30 października 2013 r. UCHWAŁA NR XLVII/1003/13 RADY MIASTA BYDGOSZCZY z dnia 30 października 2013 r. w sprawie ustalenia przepisów taryfowych w publicznym transporcie zbiorowym w Bydgoszczy Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej

W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej Chcielibyśmy podzielić się z wami naszymi przeżyciami, zmartwieniami, oraz pokazać jak wyglądała nasza fantastyczna przygoda w obcym ale

Bardziej szczegółowo

Bezpłatna komunikacja miejska

Bezpłatna komunikacja miejska Bezpłatna komunikacja miejska Żory: lokalizacja - miasto położone w południowej Polsce na Górnym Śląsku - 60 tysięcy mieszkańców - powierzchnia 65 km2 - Prezydentem Miasta - Waldemar Socha Transport Miejski

Bardziej szczegółowo

OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ

OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ 1 Drogi Czytelniku! Życzymy Ci przyjemnej lektury Szkolnego Newsa. Zachęcamy do refleksji nad pytaniem

Bardziej szczegółowo

* * * WITAJCIE! Dziś jest niedziela, posłuchajcie. opowieści. do jutra! Anioł Maurycy * * *

* * * WITAJCIE! Dziś jest niedziela, posłuchajcie. opowieści. do jutra! Anioł Maurycy * * * WITAJCIE! Niedługo będzie Boże Narodzenie! Każdego dnia będziemy się razem przygotowywać na te Święta. Dziś poczęstujcie się tymi pysznymi cukierkami. WITAJCIE! Dziś jest niedziela, posłuchajcie 2.12 opowieści.

Bardziej szczegółowo

Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły.

Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły. Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły. 9 listopada już od rana gwarno było w naszej szkole. Uczniowie galowo ubrani wzajemnie przypinali sobie kotyliony

Bardziej szczegółowo

Kochajmy lokomotywy. Franciszek Błaś klasa II b

Kochajmy lokomotywy. Franciszek Błaś klasa II b Kochajmy lokomotywy Franciszek Błaś klasa II b Parowozy, lokomotywy, pociągi Odkąd pamiętam lubiłem pociągi: te prawdziwe i zabawkowe, stare i nowe, parowozy, spalinowe, elektryczne, zabawy w pociąg, oglądanie

Bardziej szczegółowo

Moje pierwsze wrażenia z Wielkiej Brytanii

Moje pierwsze wrażenia z Wielkiej Brytanii Moje pierwsze wrażenia z Wielkiej Brytanii Polska Szkoła Sobotnia im. Jana Pawla II w Worcester Opracował: Maciej Liegmann 30/03hj8988765 03/03/2012r. Wspólna decyzja? Anglia i co dalej? Ja i Anglia. Wielka

Bardziej szczegółowo

Życzliwość na co dzień

Życzliwość na co dzień Życzliwość na co dzień Codziennie na swojej drodze mijamy setki ludzi - w pracy, szkole, na ulicach, w sklepach i w komunikacji miejskiej. Czy nie byłoby nam wszystkim milej i łatwiej, gdybyśmy byli dla

Bardziej szczegółowo