BMI Sabina Serwatka BUDOWNICTWO MYKOLOGIA IZOLACJE Ekspertyzy Projektowanie Kosztorysowanie PROJEKT WYKONAWCZY

Transkrypt

1 BMI Sabina Serwatka BUDOWNICTWO MYKOLOGIA IZOLACJE Ekspertyzy Projektowanie Kosztorysowanie PROJEKT WYKONAWCZY Remont izolacji przeciwwilgociowych zewnętrznych ścian fundamentowych budynku Sądu Rejonowego w Żorach Zamawiający: Sąd Rejonowy w Żorach, Żory, Aleja Jana Pawła II 15 Opracowanie: mgr inż. Barbara Brząkalik upr. proj. nr SLK/1046/PWOK/05... mgr inż. Sabina Serwatka upr. rzeczozn. PSMB 62/ Knurów, grudzień 2014 r Knurów, ul. Kapelanów Wojskowych 8a/5 mgr inż. Sabina SERWATKA NIP REGON s.serwatka@bmi.slask.pl

2 SPIS TREŚCI Strona tytułowa 1 Spis treści DANE OGÓLNE Przedmiot opracowania Dane Zamawiającego Zakres opracowania Lokalizacja obiektu Podstawa opracowania OPIS TECHNICZNY Opis ogólny budynku Parametry techniczne obiektu Opis istniejących hydroizolacji Opis projektowanych prac Założenia technologiczne i wykonawcze Roboty towarzyszące wykonaniu izolacji Izolacja przeciwwilgociowa, pionowa wykonywana od zewnątrz Izolacja przeciwwilgociowa, pionowa wykonywana od wewnątrz Izolacja przeciwwilgociowa pozioma Pionowa blokada izolacyjna Opis przykładowych rozwiązań technologiczno materiałowych Informacja BIOZ Uwagi końcowe, zastrzeżenia i klauzule 30 UPRAWNIENIA AUTORÓW PROJEKTU CZĘŚĆ RYSUNKOWA nr rys. Plan sytuacyjny 1 Rzut ścian fundamentowych budynku 2 Rzut budynku, zagospodarowanie w pasie 1,5 m 3 Przekrój przez fundament stan istniejący 4 Izolacja przeciwwilg. pionowa i pozioma wykonanie od zewn. 5 Izolacja przeciwwilgociowa pozioma, wtórna 6 Izolacja przeciwwilgociowa, pozioma i pionowa wykon. od wewn. 7 2

3 1.0 DANE OGÓLNE 1.1 PRZEDMIOT OPRACOWANIA Przedmiotem niniejszego opracowania jest projekt wykonawczy Remontu izolacji przeciwwilgociowych zewnętrznych ścian fundamentowych budynku Sądu Rejonowego w Żorach 1.2 DANE ZAMAWIAJĄCEGO (Inwestora) Sąd Rejonowy w Żorach Aleja Jana Pawła II Żory 1.3 ZAKRES OPRACOWANIA W ramach zleconej do wykonania dokumentacji projektowo kosztorysowej wykonano: - projekt wykonawczy robót remontowych t.j. odtworzenia i wykonania izolacji przeciwwilgociowych, wykonania prac remontowych i renowacyjnych, - przedmiar robót, - kosztorys inwestorski, - specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Przewidziane w dokumentacji prace polegają na odtworzeniu niesprawnych lub brakujących izolacji przeciwwilgociowych oraz na wykonaniu towarzyszących prac remontowych (prace termoizolacyjne, brukarskie, roboty ziemne, renowacyjne, tynkarskie, malarskie). Prace objęte niniejszą dokumentacją dotyczą zewnętrznej części budynku w przestrzeni fundamentów (ławy i ściany fundamentowe) oraz wybranych pomieszczeń kondygnacji piwnicznej. Celem zaprojektowanych prac remontowych jest likwidacja występujących zawilgoceń ścian w pomieszczeniach piwnic i parteru (w części niepodpiwniczonej) oraz zahamowanie postępującej destrukcji ścian kondygnacji piwnicznej. 3

4 W rozwiązaniach projektowych niniejszej dokumentacji nie planuje się wykonywania robót zmieniających: zagospodarowanie terenu, układ lub funkcje pomieszczeń. 1.4 LOKALIZACJA OBIEKTU Budynek będący przedmiotem opracowania zlokalizowany jest w Żorach przy Alei Jana Pawła II 15 na działkach nr 2654/23, 2656/ PODSTAWA OPRACOWANIA - umowa nr Adm /2014 zawarta z Zamawiającym w dniu r., - wizje lokalne na obiekcie, - inwentaryzacja własna w niezbędnym zakresie, - dokumentacja archiwalna obiektu, - Ekspertyza Budowlana nr 8/ZR/2013 dotycząca analizy i oceny stanu technicznego budynku, - przepisy Prawa Budowlanego, warunki techniczne i przepisy towarzyszące. 2.0 OPIS TECHNICZNY 2.1 OPIS OGÓLNY BUDYNKU Budynek Sądu Rejonowego wykonany został w latach Jest obiektem dwukondygnacyjnym, częściowo podpiwniczonym, składającym się z 3 zdylatowanych segmentów. Budynek posiada podłużny układ ścian konstrukcyjnych z poprzecznymi usztywnieniami. Fundamenty wykonano jako ławy i stopy żelbetowe z ścianami fundamentowymi murowanymi z bloczków betonowych na zaprawie cementowo wapiennej. Stropy wykonano z prefabrykowanych płyt kanałowych typu Żerań, występują również stropy zespolone typu 2K, a stropodach wykonano z prefabrykowanych płyt żebrowych. Schody zewnętrzne wykonano jako betonowe na gruncie. Stropodach ocieplony płytami z wełny mineralnej na wierzchu dachu, krytego papą termozgrzewalną. Dach płaski z wewnętrznym odprowadzeniem wód 4

5 opadowych. Budynek posiada wszelkie instalacje sanitarne i elektryczne typowe dla obiektów o funkcji administracyjno biurowej. Przedmiotowy budynek: - posadowiony jest na terenie poza wpływami eksploatacji górniczej, - nie jest obiektem zabytkowym i nie znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej, - znajduje się na terenie posiadającym aktualny plan zagospodarowania przestrzennego zgodnie z uchwałą Rady Miasta nr 123/X/11 z dnia r. (przeznaczenie na obiekty usługowe A7U) 2.2 PARAMETRY TECHNICZNE OBIEKTU. Powierzchnia zabudowy m 2 Powierzchnia użytkowa m 2 Kubatura m OPIS ISTNIEJĄCYCH HYDROIZOLACJI Na podstawie przedstawionej przez Zamawiającego archiwalnej dokumentacji obiektu izolacje przeciwwilgociowe wykonane miały być w poniżej przedstawionym rozwiązaniu. Izolacja pionowa ław fundamentowych powłoka bitumiczna BOTAZIT B 97 L. W karcie technicznej tego produktu można znaleźć następujące informacje - środek ten znajduje zastosowanie jako powłoka ochronna do pokryć dachowych z papy, drewna i betonu. Może być również stosowany do regeneracji pokryć dachowych wykonanych z papy. Można go również stosować do ochrony ścian piwnic i części budowli wykonanych z betonu wodoszczelnego przeciw wilgotności gruntu oraz niespiętrzającej się wodzie infiltracyjnej. Izolacja pionowa ścian piwnic powłoka bitumiczna z masy BOTAZIT BM 92. Wg karty technicznej środek ten służy do izolacji stykających się z gruntem części budynków i budowli, przeciw wilgotności gruntu, wodzie nie wywierającej ciśnienia, spiętrzającej się wodzie infiltracyjnej oraz wodzie 5

6 wywierającej ciśnienie, na powierzchniach pionowych i poziomych. Materiał może być stosowany do izolacji przeciwwilgociowych pod warstwami ochronnymi, np. pod jastrychem, na powierzchniach podłogowych piwnic, balkonach, tarasach jak również do przyklejania płyt izolacyjnych i drenażowych. Botazit BM 92 jest odporny na starzenie oraz na wszystkie agresywne media, normalnie występujące w gruncie. Jako podłoża nadają się beton, tynki kategorii CS II, CS III lub CS IV wg PN-EN 998-1, mur z cegły silikatowej, betonu komórkowego, cegły kratówki, pustaków ściennych, bloczków betonowych oraz cegły ceramicznej pełnej. Izolacja pozioma ławy i ścian fundamentowych 2 x papa asfaltowa na lepiku. W wyniku wykonanych ekspertyz (2005 r., 2013 r.) oraz odkrywek fundamentów stwierdzono niezgodności z dokumentacją projektową i nieprawidłowości wykonawcze w wykonanych zabezpieczeniach przeciwwilgociowych. Izolacja pionowa ław fundamentowych brak. Izolacja pionowa ścian piwnic wykonana na płytach styropianowych FS-15 gr. 10 cm przeszpachlowanych zaprawą klejącą do styropianu. Płyty przyklejone plackami zaprawy klejowej do ścian fundamentowych. Izolacja wykonana trudnym do określenia preparatem bitumicznym. Zbyt mała grubość nałożonej warstwy. Istniejąca izolacja ma charakter bardziej zagruntowanego podłoża pod wykonanie bitumicznej izolacji przeciwwilgociowej. Nie wykonano polaczenia pionowej izolacji ścian fundamentowych z izolacją poziomą pomiędzy tym ścianami a ławami fundamentowymi. Izolacja pozioma ław fundamentowych cienka folia budowlana. Folia obcięta niedbale na krawędzi ściany fundamentowej. Izolacja ta nie została połączona z izolacją pionową. W wyniku opisanych powyżej nieprawidłowości od wielu lat występuje systematyczne zawilgacanie ścian fundamentowych. Miały również miejsce na obiekcie przecieki wody na styku posadzki piwnicy i ściany fundamentowej. W chwili obecnej stwierdza się destrukcję wypraw tynkarskich i malarskich na ścianach piwnic, które uwidaczniają się w pasie o wysokości około 1 m nad posadzką. Na niektórych ścianach piwnicznych wykonano (prawdopodobnie wykonawca w ramach gwarancji) wyprawy tynkarskie techniką dociepleniową 6

7 (zaprawa klejowa z zatopioną siatką + tynk akrylowy) Prace te stanowiły bardziej maskowanie efektów niesprawnych izolacji niż faktyczne naprawy. W pomieszczeniach stwierdza się podwyższoną wilgotność, która jest bardzo niepożądana z uwagi na przeznaczenie piwnic (archiwa). Na ścianach piwnic oprócz wyraźnych oznak zawilgoceń widoczne są również uszkodzenia tynku i powłok malarskich w wyniku działania szkodliwych soli budowlanych. Sole (chlorki, azotany, siarczany) rozpuszczone w wodzie odparowują w wyprawach ściany niszcząc te wyprawy ( sole odparowując zwiększają kilkukrotnie swą objętość). 2.4 OPIS PROJEKTOWANYCH PRAC ZAŁOŻENIA TECHNOLOGICZNE i WYKONAWCZE. Projektowany remont dotyczy zewnętrznych ścian budynku (ścian fundamentowych) w części zagłębionej w gruncie (od ław fundamentowych do cokołu ponad terenem). Zakres prac wynika z stwierdzonych zawilgoceń ścian piwnic oraz występujących na nich uszkodzeń wynikających z braku lub nieskuteczności następujących izolacji przeciwwilgociowych: - pionowa, zewnętrzna izolacja przeciwwilgociowa na ścianach fundamentowych, - pozioma izolacja przeciwwilgociowa na ławach fundamentowych, - połączenie izolacji poziomej nad ławą fundamentową z izolacją pionową ściany fundamentowej. Po analizie występujących na obiekcie zawilgoceń i ich przyczyn stwierdzono konieczność wykonania/odtworzenia : pionowej izolacji przeciwwilgociowej, poziomej izolacji przeciwwilgociowych na ławach fundamentowych. Pionowa izolacja przeciwwilgociowa wykonana będzie jako powłokowa z modyfikowanych tworzywami sztucznymi grubowarstwowych bitumicznych mas uszczelniających (KMB) w rozwiązaniu uwzględniającym obciążenie ścian spiętrzającą się wodą infiltracyjną oraz możliwym okresowo podniesionym poziomem wód gruntowych, który może osiągać poziom wyższy niż poziom posadzek w piwnicach. W miejscach, gdzie jest utrudniony lub niemożliwy 7

8 dostęp do ścian zewnętrznych, izolacja pionowa wykonana będzie od wewnątrz w postaci blokady hydrofobowej z zabezpieczeniem powłokowym z mineralnych (modyfikowanych polimerami), dwuskładnikowych zapraw uszczelniających. Pozioma izolacja (blokada) przeciwwilgociowa wykonana będzie w formie przepony poziomej metodą iniekcji ciśnieniowej z użyciem odpowiedniego środka iniekcyjnego krem iniekcyjny. Izolacja ta wykonywana będzie głównie od zewnątrz w pierwszej lub drugiej spoinie wspornej ścian fundamentowych. W wybranych fragmentach ścian zewnętrznych (do których nie ma dostępu od zewnątrz) izolacja pozioma wykonywana będzie nad posadzką piwnicy w związku z czym wykonywany będzie również pas uszczelniający z mineralnej, dwuskładnikowej zaprawy uszczelniającej. Zaleca się połączyć pas uszczelniający z izolacją poziomą posadzki piwnicy. Przepona (wtórna izolacja pozioma) wykonana będzie poprzez ciśnieniową aplikację kremu (emulsji) iniekcyjnego w wywiercone otwory na ok. 95 % grubości ściany (wiercenie należy wykonać poziomo w spoinie na grubość ściany pomniejszonej o 2 do 3 cm ROBOTY TOWARZYSZĄCE WYKONANIU IZOLACJI Wykonanie wtórnych izolacji przeciwwilgociowych związane jest z koniecznością wykonania szeregu prac budowlanych, zabezpieczających i wykończeniowych, takich jak: rozbiórki i odtworzenia nawierzchni utwardzonych (nawierzchnia z betonowej kostki brukowej lub opaska z betonowych płyt chodnikowych 50x50 cm), usunięcie i odtworzenie nawierzchni trawnikowych, roboty ziemne, zabezpieczenie wszelkich elementów w przestrzeni wykopów i składowania ziemi (nasadzenia, elementy zabudowane na elewacji, oprawy oświetleniowe, elementy uzbrojenia terenu itp.), usunięcie płyt styropianowych na ścianach fundamentowych wraz z wyprawami tynkarskimi i izolacją przeciwwilgociową, naprawy uszkodzeń i wyrównanie nierówności ław fundamentowych fundamentowych, 8

9 naprawy uszkodzeń i wykonanie tynku cementowego na ścianach fundamentowych z bloczków betonowych, przycięcie folii pod ścianą fundamentową, sprawdzenie i uszczelnienie przejść instalacyjnych przez ściany fundamentowe (rurowe, kablowe), neutralizacja szkodliwych soli budowlanych (siarczki, azotany, chlorki) zawarte w zawilgoconych ścianach, sprawdzenie szczelności (szczególnie połączenia) odkrytych w wykopach fragmentów rur odprowadzających wodę deszczową z dachu, wykonanie faset uszczelniających na styku ściany fundamentowej z ławą fundamentową, zabezpieczenie wykonanej izolacji pionowej płytami ochronno izolacyjnymi z styropianu ekstrudowanego XPS wraz z montażem wytłaczanej folii ochronnej, zasypanie wykopów z częściową wymianą gruntu, wstępne osuszenie murów w strefie przeznaczonej do wykonania poziomej przepony iniekcyjnej (jeśli wymaga tego technologia danego producenta), czasowy demontaż elementów zabudowanych w przestrzeni cokołów (kratki wentylacyjne, osłony z płyt włókno cementowych, itp.), odtworzenie wypraw tynkarskich na cokołach zgodnie z istniejącymi (tynk akrylowy lub wyprawa Dryvit Ultra Tex PMR imitującą mur ceglany) montaż profilu okapowego w miejscu odsadzki nad cokołem (styku ściany fundamentowej z ścianą nadziemia), demontaż i ponowny montaż cokołów posadzkowych w pomieszczeniach piwnic, wykonanie blokad izolacyjnych w pionowym przekroju ściany fundamentowej, w miejscach gdzie następuje zmiana strony ściany po której wykonywana jest izolacja pionowa (od zewnątrz i od wewnątrz) oraz w ścianach poprzecznych dochodzących do zewnętrznych ścian fundamentowych, 9

10 wykonanie zabiegów biobójczych i biochronnych (likwidacja korozji biologicznej i zabezpieczenie przed nią) w związku z wieloletnim działaniem wilgoci powodującym porażenie ścian grzybami pleśniowymi, wykonanie od wewnątrz systemowych tynków renowacyjnych ( na ścianach z wykonywaną izolację pionową), malowanie pomieszczeń farbami zapewniającymi odpowiednią dyfuzyjność powłoki malarskiej (istniejące powłoki malarskie z farb emulsyjnych, akrylowych lub olejnych należy bezwzględnie usunąć) IZOLACJA PRZECIWWILGOCIOWA PIONOWA WYKONYWANA OD ZEWNĄTRZ. Projektuje się remont izolacji przeciwwilgociowej na ścianach zewnętrznych obiektu w części zagłębionej w gruncie. Odcinki ścian fundamentowych dla których przewidziano wykonanie izolacji pionowej od zewnątrz zaznaczono w części rysunkowej. Ściany należy odkrywać w odcinkach nie dłuższych niż 10m. Wykonanie pionowej izolacji przeciwwilgociowej projektuje się w rozwiązaniu systemowym na bazie grubowarstwowych mas polimerowo bitumicznych KMB. Głównym obszarem zastosowań tych mas jest uszczelnianie zewnętrznych elementów budynków, budowli i ich części stykających się z gruntem: ściany fundamentowe, płyty fundamentowe, ściany piwnic, stropów garaży podziemnych, w tym dachów odwróconych i dachów zielonych, do przyklejania płyt ochronno termoizolacyjnych. Właściwości grubowarstwowych polimerowo bitumicznych mas KMB: przyjazne dla środowiska, nie zawierają rozpuszczalników, elastyczne, mostkujące rysy, także w ujemnych temperaturach, o wysokiej zawartości części stałych, możliwość stosowania na wszystkich podłożach mineralnych, możliwość stosowania na podłożach suchych i lekko wilgotnych, mogą być stosowane na nieotynkowanym murze, 10

11 posiadają krótki czas całkowitego wysychania, wiążą w wyniku reakcji chemicznej, po krótkim czasie są odporne na wilgoć/wodę, są odporne na wody gruntowe zawierające agresywne kwasy humusowe, możliwość aplikacji natryskowej. Podłoże pod projektowane hydroizolacje z polimerowo bitumicznych mas KMB muszą spełniać następujące wymagania: powinny być nośne i nieodkształcalne, powierzchnia powinna być czysta, odtłuszczona, odpylona, równa, wolna od mleczka cementowego, bez kawern, ubytków, wypukłości, pęknięć (luźne części należy usunąć, wypukłości powyżej 2 mm zlikwidować przez skuwanie, piaskowanie lub hydropiaskowanie, a ubytki i zagłębienia o głębokości powyżej 2 mm i rysy o szerokości większej niż 3-4 mm wypełnić zaprawą naprawczą, połączenia izolowanych powierzchni poziomych i pionowych powinny mieć wykonane fasety (naroża wklęsłe) lub powinny być sfazowane pod kątem 45 stopni na szerokości i wysokości nie mniejszej niż 5 cm od krawędzi. Fasetę wykonać należy z zaprawy naprawczej jej promień powinien wynosić min. 4 cm, podłoże powinno by suche lub lekko wilgotne, przed nałożeniem warstwy izolacji z masy KMB należy zagruntować środkiem przewidzianym przez producenta danej masy (element systemowego rozwiązania), zagruntowana powierzchnia przed ułożeniem izolacji powinna być całkowicie wyschnięta. W projektowanym przypadku izolacji pionowej z polimerowo bitumicznej masy KMB nakładanie masy izolacyjnej należy wykonać w 2 procesach roboczych. Przy nakładaniu pierwszej warstwy należy w świeżo nałożoną powłokę izolacyjną zatopić wkładkę wzmacniającą z siatki z włókna szklanego. Siatka musi być całkowicie zatopiona w masie KMB. Drugą warstwę należy nałożyć w możliwie krótkim czasie aby nie doszło do uszkodzenia warstwy 11

12 nałożonej w pierwszym procesie roboczym. Izolacja z masy KMB osiąga swoje ostateczne właściwości po pełnym związaniu i wyschnięciu. Grubość izolacji po wyschnięciu ma wynosić min. 4 mm. Dopiero później można przystąpić do przyklejania płyt izolacyjno ochronnych z styropianu ekstrudowanego XPS. Zasypywanie wykopów powinno się rozpocząć nie wcześniej niż po 24 godzinach od przyklejenia płyt XPS. Płyty izolacyjno - ochronne zaleca się obłożyć folią wytłaczaną (kubełkową), która stanowić będzie ochronę dla płyt izolacyjnych i informację - ostrzeżenie dla wykonujących wykopy w przyszłości przy ścianach fundamentowych. Płyty ochronno izolacyjne XPS powinny spełniać poniższe wymagania: - nasiąkliwość wody po trzystu cyklach zamarzania i odmarzania maksymalnie 2 %, redukcja wytrzymałości mechanicznej nie może być przy tym większa niż 10 % w porównaniu do próbek suchych, - nasiąkliwość na skutek dyfuzji pary wodnej dla płyt grubości 50 mm maksymalnie 5%, - nasiąkliwość przy długotrwałym zanurzeniu w wodzie maksymalnie 0,7 % - odporność na kwasy humusowe zawarte w gruncie. W czasie zasypywania wykopów należy zagęszczać grunt warstwami co 20 cm wibratorem płytowym (w szerszych miejscach) oraz stopowym. W przypadku gruntu słabo zagęszczanego (np. z dużym udziałem glin) należy go częściowo wymienić na piasek płukany. W czasie dokonanej odkrywki stwierdzono, że istniejący grunt przy fundamentach zawiera glinę i gruz budowlany w związku z czym przyjęto konieczność jego wymiany w 20% na piasek. Glinę i gruz należy wywieźć i zutylizować. Do wykonania pionowej hydroizolacji przewidziano następujący zakres prac: - zabezpieczenie wszelkich elementów zagospodarowania terenu w rejonie prowadzonych prac, w szczególności w strefie prowadzonych wykopów (zabezpieczenie nasadzeń roślinnych, przyłączy, studzienek itp) - usunięcie na czas prowadzonych robót opaski betonowej (luty betonowe 50x50 cm) wokół części ścian obiektu, odtworzenie po wykonaniu prac izolacyjnych z zasypaniu wykopów, 12

13 - czasowe rozebranie (w strefie wykonywanych robót ziemnych odkrywania fundamentów) nawierzchni utwardzonych z betonowej kostki brukowej, - wykonanie robót ziemnych, odsłonięcie odcinkami ścian fundamentowych do poziomu ław fundamentowych, (w przypadku konieczności odsłonięcia boku ławy należy to robić odcinkami nie dłuższymi niż 5 m, zabrania się wykonywania wykopów głębiej niż poziom posadowienia ław lub dopuszczenia do sytuacji podmycia lub rozluźnienia gruntu pod ławami), - usunięcie płyt styropianowych gr. 10 cm z naniesioną powłoką niesprawnej hydroizolacji pionowej, - naprawa miejscowych uszkodzeń muru ścian fundamentowych z bloczków betonowych (naprawa spękań, uzupełnienie ubytków, skucie występów) - wymiana spoin na głębokość 2 cm z zastosowaniem zapraw renowacyjnych (na ścianach gdzie izolacja pionowa wykonywana będzie od wewnątrz), - przeprowadzenie zabiegu fluatuacji na ścianach fundamentowych (likwidacja szkodliwych soli budowlanych), - uszczelnienie przejść instalacyjnych (kablowe, rurowe) przez ściany zewnętrzne z zastosowaniem odpowiednich kołnierzy (manszet) uszczelniających, - wykonanie tynku wyrównawczego gr. 1 cm z modyfikowanej zaprawy cementowej (z dodatkami uszczelniającymi), wyrównanie ma na celu również uzyskanie równej płaszczyzny pod montaż płyt izolacyjno ochronnych na warstwie hydroizolacji, - wykonanie fasety z systemowej zaprawy uszczelniającej na styku ściany fundamentowej i ławy fundamentowej o promieniu min. 4 cm, - wykonanie warstwy gruntującej na wykonanym tynku wyrównawczym ścian fundamentowych i fragmencie ławy, - wykonanie izolacji przeciwwilgociowej w wersji dla obciążenia ścian okresowo spiętrzającą się wodą infiltracyjną - izolacja przeciwwodna z modyfikowanych tworzywami sztucznymi grubowarstwowych bitumicznych mas uszczelniających (KMB) o grubości 4 do 5 mm (w zależności od rozwiązania danego producenta) w wykonaniu w 2 przejściach (warstwach) z zastosowaniem wkładki zbrojącej - montaż na wykonanej izolacji płyt ochronno izolacyjnych z styropianu ekstrudowanego XPS gr. 10 cm, płyty kleić środkiem przewidzianym przez 13

14 producenta danej masy KMB (najczęściej można stosować do klejenia tą samą masę KMB nie może być to masa zawierająca rozpuszczalniki), - zabezpieczenie płyt izolacyjnych folią kubełkową z odpowiednim zakładem i mocowaniem górnej krawędzi listwą mocującą na wysokości umożliwiającej jej zakrycie docelową odtwarzana nawierzchnią otwardzoną (płyty chodnikowe lub betonowa kostka brukowa), - zaspanie wykopu gruntem z urobku przemieszanym z piaskiem z zagęszczaniem warstwami, ostrożnie zagęszczać w pobliżu ściany aby nie uszkodzić folii osłonowej i płyt izolacyjno-ochronnych, - otworzenie nawierzchni utwardzonych z odtworzeniem warstw podbudowy i zastosowaniem 5 % nowego materiału (kostki betonowej, pyt chodnikowych), - odtworzenie nawierzchni trawnikowych z zastosowaniem ziemi urodzajnej (humusu) gr. 10 cm IZOLACJA PRZECIWWILGOCIOWA PIONOWA WYKONYWANA OD WEWNĄTRZ. Ze względu na brak dostępu do części ścian fundamentowych od zewnątrz izolację pionową należy na tych fragmentach wykonać od wewnątrz. Dla jej wykonania przyjęto technologię wykonania izolacji strukturalnej (blokady hydrofobowej) po wewnętrznej stronie ścian zewnętrznych. Polega ona na wywierceniu w ścianach (w tym wypadku w spoinach) siatki otworów w które pod kontrolowanym ciśnieniem aplikuje się płyn iniekcyjny który wypełni kapilary w murze, krystalizuje w nich tworząc nieprzepuszczalną dla wilgoci barierę (blokadę hydrofobową). Przyjęto, że bloczek betonowy stanowi dobrą barierę dla przenikania wilgoci i wystarczającym jest wykonanie takiej blokady w spoinach. Oprócz blokady w spoinach wykonana będzie także powłokowa izolacja z mineralnych mikrozapraw uszczelniających. Średnice otworów i ich rozmieszczenie pokazano w części rysunkowej. Ilość aplikowanego środka dobrać należy wg instrukcji technicznej danego producenta odpowiednio dla materiału ściany ściana murowana z betonowych bloczków fundamentowych na zaprawie cementowo - wapiennej. Przyjąć preparat w postaci kremu iniekcyjnego. Dodatkowo wykonać należy od wewnątrz na całym obszarze ścian zewnętrznych izolację pionową z dwuskładnikowej, mineralnej zaprawy 14

15 uszczelniającej. Ważnym jest aby prace te wykonywane były ściśle wg warunków wykonawczych danego producenta przez ekipy wykonawcze doświadczone w prowadzeniu tego typu prac. Prace muszą być prowadzone pod stałym nadzorem kierownika budowy/robót, który posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Wskazanym jest aby taka osoba posiadała przeszkolenie z zakresu renowacji starego budownictwa, w szczególności w zakresie wykonywania wtórnych izolacji. Tynki ścian wewnętrznych na których wykonywana będzie izolacja pionowa należy usunąć, jednakże ze względów wykonawczych (praktycznych) zaleca się wcześniej wykonać siatkę otworów i aplikację środka iniekcyjnego - pozwoli to na lepsze uszczelnienie końcówek iniekcyjnych (pakerów) na równej powierzchni ściany ( istniejącego tynku). Po wykonaniu tych czynności tynk można skuć i przeprowadzać dalsze czynności. Po przeprowadzeniu czynności renowacyjnych i mykologicznych należy przystąpić do wykonania izolacji ścian dwuskładnikową, mineralna zaprawą uszczelniającą. Izolację tą można wykonywać na nieotynkowanym murze pod warunkiem, że jego powierzchnia jest względnie równa. Jeśli powierzchnia ścian po skuciu tynku i wymianie spoin jest nierówna (np. przesunięcia bloczków betonowych względem siebie) należy wykonać tynk wyrównujący. Izolację mineralną należy wykonać w 2 etapach. Pierwszy etap wykonywać wcierając w powierzchnię zaprawę. Drugą warstwę można nakładać techniką malarską lub (w przypadku równej powierzchni) stalową pacą. Sposób aplikacji powinien być dobrany wg instrukcji technicznej danego producenta. Izolacja po wyschnięciu ma mieć grubość min. 2-2,5 mm (grubość zależy od rozwiązania danego producenta) Podłoże na którym wykonywana będzie izolacja mineralna musi być odpowiednio przygotowane m.in. poprzez jego zwilżenie do uzyskania matowo wilgotnej powierzchni. Na wykonanej izolacji (po jej przeschnięciu) należy wykonać tynk renowacyjny z certyfikatem WTA w rozwiązaniu systemowym. Należy pamiętać o połączeniu izolacji pionowej wykonywanej od zewnątrz i od wewnątrz czyli wykonaniu pionowej blokady izolacyjnej, którą przedstawiono w części rysunkowej. 15

16 2.4.5 IZOLACJA PRZECIWWILGOCIOWA POZIOMA. W związku stwierdzoną nieskutecznością izolacji poziomych należy wykonać wtórną izolacje poziomą. Przyjęto wykonanie izolacji poziomej w postaci przepony wykonywanej nad ławą fundamentową w spoinie wspornej. Przepona wykonana będzie metodą iniekcji niskociśnieniowej preparatem w postaci kremu iniekcyjnego. Preparat ten jest specjalnym kremem opartym na silanach/siloksanach w postaci emulsji do iniekcji w murach przeciw wilgoci podciąganej kapilarnie. Metoda iniekcji kremami szczególnie ma zastosowanie przy wykonywaniu izolacji poprzez otwory wiercone poziomo. Preparat iniekcyjny wtłaczany będzie za pomocą specjalnych pomp do iniekcji w rząd otworów wykonanych nad pierwszą lub druga warstwą bloczków betonowych w spoinach wspornych. Analogicznie ta izolacja będzie wykonywana od wewnątrz (w miejscach braku dostępu od zewnątrz) t.j. w pierwszej lub drugiej spoinie wspornej nad posadzka piwnic. Średnice i rozmieszczenie otworów pokazano w części rysunkowej. Otwory wykonać należy na szerokość ściany pomniejszoną o 2 3 cm (szczegółowe dane w instrukcja technicznych danych producentów) Przed aplikowaniem preparatu iniekcyjnego otwory należy odpylić (przedmuchać) Ubytki w murze, spękania, niepełne spoiny oraz puste przestrzenie w strukturze muru należy wypełnić przy pomocy iniekcji wstępnej z bezskurczowej zaprawy naprawczej podawanej lancą o odpowiedniej długości pod ciśnieniem do 1 MPa. Po związaniu zaprawy należy nawiercić ponownie otwory na pełną ich głębokość. Następnie należy wtłoczyć w mur preparat do wykonywania przepony poziomej za pomocą pompy ciśnieniowej przez końcówki iniekcyjne ( pakery ). Tłoczenie należy zakończyć, kiedy w wyniku wgłębnej penetracji środka iniekcyjnego uwidocznią się przebarwione obszary nasyconego muru wokół odwiertów. Po około 24 godzinach otwory po odwiertach należy wypełnić zaprawą cementowo - wapienno- trachitową z dodatkiem uszczelniającą (lub gotowy produkt danego producenta dedykowany dla tej czynności), która cechować powinna się bardzo dobrym płynięciem, bezskurczowym wiązaniem i wysoką chłonnością kapilarną. Przeponę poziomą należy wykonać możliwie najbliżej górnego poziomu ławy fundamentowej (od zewnątrz) lub posadzki (od 16

17 wewnątrz). Zużycie preparatu do iniekcji jest zależne od chłonności muru i może być ustalone przez wykonanie próby. W projektowanym przypadku, dla muru o grubości 40 cm wynosi około 1,6 ltr na 1 mb muru. Celem możliwości kontroli poprawności wykonania przepon iniekcyjnych na każdym etapie ich wykonania zaleca się sporządzanie przez wykonawcę dla każdego pomieszczenia lub wydzielonego odcinka ściany protokołów iniekcji. Protokół powinien zawierać następujące pozycje: - datę wykonania prac - odstępy między kolejnymi otworami - podanie ciśnienia aplikacji - określenie zużycia iniektu - kąt nachylenia otworów hydrofobowych - głębokość otworu - rodzaj przegrody - potwierdzenie pozytywnego wykonania iniektowania wstępnego wypełnienia pustek. Izolację poziomą wykonać należy na wszystkich ścianach zewnętrznych. Przed wykonaniem przepony poziomej ściany należy wstępnie osuszyć do stopnia określonego przez producenta danego preparatu iniekcyjnego. Jako metodę osuszenia przyjęto osuszanie generatorami mikrofalowymi, która daje możliwość osuszenia ścian w wybranym fragmencie (pasie). Osuszanie mikrofalowe dodatkowo wpływa korzystnie na niszczenie życia biologicznego jakie może występować w murach piwnic (ścian fundamentowych) np. niszczenie grzybów pleśniowych. Wykonać należy także pas uszczelniający o wysokości około 50 cm od poziomu izolacji posadzkowej. Dla połączenia pasa uszczelniającego z izolacją poziomą posadzek piwnic konieczne będzie odkucie jednego rzędu płytek i rozbiórka podłoża betonowego do warstwy izolacji. Odkryty pas izolacji o szerokości min. 20 cm należy starannie oczyścić. Na odkryty fragment izolacji posadzki należy nałożyć warstwę izolacji bitumicznej (polimerowo bitumiczna masa KMB) wraz z wyciągnięciem jej na ścianę na wysokość 20 cm. Warstwa izolacji z mas KMB stanowić będzie połączenie izolacji posadzkowej z papy z izolacją mineralną. W przypadku stwierdzenia po odkrywce, że izolację przeciwwilgociową wykonano w innej technologii należy skonsultować z 17

18 projektantem sposób połączenia z tą izolacją. Warstwy posadzkowe i wierzchnią warstwę okładzinową (płytki ceramiczne, wykładzina) należy odtworzyć. Uzupełnienie betonowych warstw posadzkowych wykonać naprawczą zaprawą cementową z dodatkiem środków uszczelniających lub gotową zaprawą dedykowaną w takim celu przez producentów materiałów i chemii budowlanej przeznaczonych do renowacji budynków i napraw konstrukcji. Pas uszczelniający wykonać dwuskładnikową, mineralną zaprawą uszczelniającą. Izolację tę można wykonywać na nieotynkowanym murze pod warunkiem, że jego powierzchnia jest względnie równa. Jeśli i powierzchnia ścian po skuciu tynku i wymianie spoin jest nierówna (np. przesunięcia cegieł względem siebie) należy wykonać tynk wyrównujący. Izolację mineralną należy wykonać w 2 etapach. Pierwszy etap wykonywać wcierając w powierzchnię zaprawę. Drugą warstwę można nakładać techniką malarską lub (w przypadku równej powierzchni) stalową pacą. Sposób aplikacji powinien być dobrany wg instrukcji technicznej danego producenta. Izolacja po wyschnięciu ma mieć grubość min. 2-2,5 mm (grubość zależy od rozwiązania danego producenta). Podłoże na którym wykonywana będzie izolacja mineralna musi być odpowiednio przygotowane m.in. poprzez jego zwilżenie do uzyskania matowo wilgotnej powierzchni. Na wykonanej izolacji (po jej przeschnięciu) należy wykonać tynk renowacyjny z certyfikatem WTA w rozwiązaniu systemowym PIONOWA BLOKADA IZOLACYJNA W związku z wykonywaniem przeciwwilgociowej izolacji pionowej zarówno od zewnątrz jak i od wewnątrz należy zapewnić ciągłość tych izolacji. Dla zapewnienia ciągłości tych izolacji przyjęto wykonanie pionowej blokady izolacyjnej, która uszczelni ściany w miejscach gdzie izolacje te stykają się ze sobą. Izolacje te ponadto wykonane mają być z przesunięciem ( zakładem ) o 100 cm względem siebie oznacza to, że kończąc w danym miejscu ściany wykonywanie izolacji pionowej od zewnątrz należy rozpocząć wykonywanie wewnętrznej izolacji pionowej o 100 cm wcześniej. W połowie tego odcinka należy na całej wysokości ściany w piwnicy wykonać pionowy rząd otworów pod 18

19 blokadę (przeponę) iniekcyjną. Otwory wykonać na głębokość ściany równą jej grubości pomniejszonej o 2 do 3 cm. Średnice i rozmieszczenie otworów pokazano w rysunkowej części opracowania. Średnice i rozmieszczenie otworów podano jako najczęściej występujące w instrukcjach producentów chemii budowlanej mającej zastosowanie w renowacji budownictwa i wykonywaniu wtórnych izolacji. Ostatecznie parametry należy dobrać odpowiednio do warunków określonych przez producenta preparatu jaki będzie stosowany w czasie remontu. Pionową blokadę izolacyjną wykonać należy także w miejscach połączenia zewnętrznej ściany fundamentowej z wewnętrzną (prostopadłą) ścianą fundamentową. 2.5 OPIS PRZYKŁADOWYCH ROZWIĄZAŃ TECHNOLOGICZNYCH I MATERIAŁOWYCH. Izolacja przeciwwilgociowa pionowa z polimerowo bitumicznych mas KMB Jednym z najlepszych sposobów zabezpieczenia przed wilgocią gruntową i wodą elementów budynku zagłębionych w gruncie jest wykonanie izolacji z grubowarstwowych polimerowo bitumicznych mas KMB. Sprawdzonym produktem od wielu lat stosowanym na polskim rynku jest wyrób o nazwie weber.tec Superflex 10, który stosuje się w rozwiązaniu systemowym firmy Weber Deitermann. Izolacje przeciwwilgociowe i wodochronne części podziemnych i przyziemi budynków z masy bitumicznej weber.tec Superflex 10 wykonuje się na podłożach: betonowych lub żelbetowych, murowanych z kamienia, cegły ceramicznej, budowlanej pełnej, klinkierowej, bloczków betonowych, silikatowych, z betonu komórkowego, z ceramiki poryzowanej itp., z gładzią cementową lub otynkowanych tynkiem cementowym (lub cementowo - wapiennym). Podłoże pod taką hydroizolację pod powinno być nośne i nieodkształcalne, powierzchnia powinna być czysta, odtłuszczona, odpylona, równa, wolna od mleczka cementowego, bez kawern, ubytków, wypukłości, pęknięć, rysy o szerokości większej niż 3-4 mm wypełnić zaprawą naprawczą np.: weber.rep 756 (CerinolFM); weber.tec 933 (DEITERMANN HKS), 19

20 weber.rep 755 (Cerinol OF), weber.san OFS (Cerinol OFS). Połączenia izolowanych powierzchni poziomych i pionowych powinny mieć wykonane fasety (naroża wklęsłe) lub powinny być sfazowane pod kątem 45 na szerokości i wysokości co najmniej 5 cm od krawędzi (naroża wypukłe). Fasetę wykonać np. z zapraw weber.rep 756 (Cerinol FM) weber.tec 933 (DEITERMANN HKS) jej promień powinien wynosić min. 4 cm, z masy bitumicznej weber.tec Superflex10 jej promień powinien wtedy wynosić max. 2 cm. W tym ostatnim przypadku fasetę można wykonywać za pomocą specjalnej, wyoblonej kielni. Podłoże powinno być suche lub lekko wilgotne. Przed rozpoczęciem nakładania masy KMB weber.tec Superflex 10 podłoże zagruntować należy preparatem weber.tec 901(Eurolan 3K) rozcieńczonym wodą w ilości 1 część weber.tec 901(Eurolan 3 K) na 10 części wody. Powierzchnia zagruntowana przed ułożeniem izolacji powinna być całkowicie wyschnięta. Mury nie muszą być otynkowane, jednakże konieczne jest ich staranne wyspoinowanie. Powłokę gruntującą nanosić szczotką lub szerokim pędzlem i odczekać, aż preparat gruntujący wyschnie. Żeby zapobiec tworzeniu się pęcherzy na powierzchniach o dużych porach, nierównych, jak i na bloczkach profilowanych powierzchniowo, potrzebne jest tzw. szpachlowanie wypełniające (drapane) z masy weber.tec Superflex 10, nanoszonej (wciskanej) pacą w podłoże. Warstwa musi wyschnąć przed nakładaniem właściwej powłoki hydroizolacyjnej. Nakładanie materiału weber.tec Superflex 10 następuje w 2 procesach roboczych. Drugi proces roboczy powinien być przeprowadzony najszybciej jak to jest możliwe, tak by nie uszkodzić warstwy położonej w pierwszym procesie roboczym. W przypadku obciążenia wodą pod ciśnieniem przed drugim procesem roboczym należy zatopić wkładkę wzmacniającą z siatki z włókna szklanego. Siatka musi być całkowicie zatopiona w masie weber.tec Superflex 10. Weber.tec Superflex 10 osiąga swoje ostateczne właściwości po pełnym związaniu i wyschnięciu. Dopiero później można przystąpić do przyklejania płyt ochronnych i izolacyjnych oraz do zasypywania wykopu budowlanego z ewentualnym wykonaniem drenażu. Nie wolno obsypywać hydroizolacji bez wcześniejszego ułożenia warstw ochronnych. Masa Weber.tec Superflex 10 nie zawiera rozpuszczalników. 20

21 Mikrofalowa metoda obniżania poziomu zawilgocenia masowego przegród budowlanych. W części pomieszczeń piwnicznych ściany są zawilgocone w znacznym stopniu. Aby skutecznie wykonać poziomą przeponę izolacyjną konieczne może być wstępne osuszenie danej przegrody. Szczegółowe wymagania w tym zakresie określają instrukcje techniczne producentów środków do wykonywania izolacji poziomych metodą iniekcji ciśnieniowej. Zaleca się zastosowanie mikrofalowej metody obniżenia zawilgocenia. Metoda ta służy do szybkiego suszenia wybranych fragmentów ścian, stropów lub posadzek. Sposób ten polega na wykorzystaniu zjawiska zmiany energii pola elektromagnetycznego w obszarze promieniowania mikrofalowego na energię cieplną w środowisku wilgotnym. Przy użyciu techniki mikrofalowej proces osuszania można ograniczyć do części budynku dotkniętego wilgocią. Dużą zaletą osuszania mikrofalowego jest szybkie osuszenie obszarów przegród w stosunku do konwencjonalnych sposobów suszenia. Technice mikrofalowego osuszania przegród towarzyszy również destrukcyjne oddziaływanie na życie biologiczne istniejące w przegrodach. Ze względu na łatwość osiągania wysokich temperatur osuszanych powierzchni zabieg ten wymaga kontroli osiąganej podczas suszenia temperatury. Promieniowanie mikrofalowe wprowadza się do przegrody przystawiając do jej powierzchni generatory zakończone anteną w kształcie tuby. Obsługujący urządzenia mikrofalowe posiadają mierniki natężenia promieniowania elektromagnetycznego wskazujące obszar bezpiecznego przebywania oraz mierniki wilgotności i temperatury osuszanych ścian. Miejsca, w których odbywa się emisja mikrofal musi być dodatkowo osłonięte specjalnymi tkaninami tłumiącymi to promieniowanie. Wytworzony gradient ciśnienia sprzyja usuwaniu wody poza obszar nagrzany. Wypierana jest ona poza osuszany pas muru pod ciśnieniem wytwarzającej się pary wodnej, która wydostaje się na zewnątrz muru głównie przez otwory, w których umieszczone są anteny i emitory. Po nagrzaniu fragmentu muru promienniki są usuwane, a do otworów wprowadzany jest ciśnieniowo płyn hydrofobowy. Płyn ten intensywnie wnika w nagrzany mur, a następnie żelując w jego mikroporach tworzy szczelną przeponę blokującą migrację wilgoci. Bezpieczna temperatura, do jakiej można podgrzewać osuszaną ścianę nie powinna przekraczać 80 C, w jednym cyklu, a proces powinien by ć stale kontrolowany przy użyciu 21

22 termometrów bezkontaktowych. Szczególnie korzystne efekty można uzyskać wspomagając osuszanie mikrofalowe osuszaczami absorpcyjnymi i dmuchawami powietrza - mikrofale powodują wyprowadzanie wody na powierzchnię ścian, dmuchawy skierowane na lico ściany wytwarzają w przestrzeni pomieszczenia mgłę wodną z której woda jest absorbowana przez osuszacz. Przeciwwilgociowa izolacja pozioma ścian fundamentowych wykonana metodą iniekcji. Z dostępnych preparatów do wykonywania wtórnych izolacji przeciwwilgociowych (metodą iniekcji) w ścianach fundamentowych murowanych z bloczków betonowych najbardziej odpowiednim jest krem iniekcyjny w postaci emulsji opartej na silanach. Otwory do iniekcji mogą być wiercone poziomo w spoinach wspornych co jest bardzo istotne w ścianach wykonanych z bloczków wibroprasowanego betonu klas B20, B25. Obecnie na rynku chemii budowlanej dostępne są kremy iniekcyjne wielu uznanych producentów. Preparaty te są w ofercie takich firm jak : Remmers, Atlas, Weber Saint Gobain, SIKA, Schomburg, Hahne. Wymiana spoin i ubytków między bloczkami betonowymi. Firmy produkujące materiały do renowacji w budownictwie posiadają dedykowane produkty do wymiany zasolonych spoin w murze. Z lica ścian (na których wykonywana będzie izolacja pionowa w wersji od wewnątrz) należy skuć tynki na wysokości od posadzki do stropu oraz częściowo na ścianach z nimi sąsiadujących. Ściany oczyścić z zabrudzeń, luźnych części zaprawy, starych powłok, pogłębić spoiny między bloczkami do głębokości ok. 2 cm. Następnie puste spoiny, wykruszenia i nierówności muru uzupełnić zaprawą cementową z dodatkiem emulsji z tworzywa sztucznego na bazie butadienu styrolu (np. o nazwie ASOPLAST MZ firmy Schomburg), który nadaje twardniejącej zaprawie zwiększoną przyczepność, polepsza jej wytrzymałość i zmniejsza nasiąkliwość jak również podwyższa odporność na alkalia i siarczany. Do wytwarzania zaprawy należy użyć cement i piasek zmieszany na sucho w stosunku 1 : 3, potem dodać roztwór wodny ASOPLAST-MZ w stosunku 1 : 3 z wodą i dokładnie wymieszać przez okres ok. 2 minut. 22

23 Aplikować zaprawę o konsystencji gęstoplastycznej na dobrze zwilżony podkład. Przeciwwilgociowa izolacja pionowa ścian (od wewnątrz) z mineralnej, elastycznej zaprawy uszczelniającej. Dla wykonania tej izolacji można zastosować produkt o nazwie AQUAFIN 2K (lub inny o tożsamym przeznaczeniu i właściwościach). AQUAFIN 2K jest bezszwowym i bezspoinowym, przeprężającym rysy mineralnym uszczelnieniem elastycznym. Może być nanoszony szczotką, pędzlem lub poprzez natrysk.. Przywiera bez gruntowania do wilgotnych podłoży, wiąże hydraulicznie, jest szybko odporny na deszcz, wody agresywne, mróz i starzenie. Preparat AQUAFIN - 2K należy nanosić w dwóch lub trzech warstwach. Nakładanie warstw izolacyjnych winno następować w określonej poniżej kolejności: 1) zmoczyć podłoże tak aby było matowo-wilgotne lecz bez zastoin wodnych, 2) silnie wetrzeć w podłoże ruchami kolistymi elastyczną powłokę uszczelniającą AQUAFIN 2K zużycie: ok. 1,5 kg/m2, 3) po ok godzinach, zatem po związaniu pierwszej powłoki izolacyjnej, należy nanieść drugą powłokę AQUAFIN-2K przy użyciu pędzla lub pacy, Wymagane jest dla osiągnięcia właściwego efektu uszczelnienia i zabezpieczenia nakładanie powłoki w dwóch lub trzech zabiegach technologicznych, przy sumarycznym zużyciu AQUAFIN 2K 4,0 kg/m2. Niedopuszczalne jest nakładanie jednocześnie większej ilości masy izolacyjnej niż 2,0 kg/m2 z uwagi na mogące powstać rysy skurczowe w objętości nałożonej masy. Podstawowe zalety AQUAFIN 2K to: wysoka elastyczność powłoki, umożliwiająca mostkowanie rys podłoża o rozwartości > 0,8 mm wysoka przywierainość materiału do podłoża > 1,5 N/mm2 dyfuzyjność pozwalająca na układanie materiału na wilgotnym i mokrym podłożu bardzo wysoka wodoszczelność. 23

24 Systemowe tynki renowacyjne WTA Na powierzchniach ścian po odkutych tynkach należy zastosować tynki renowacyjne posiadające certyfikat WTA np. w systemie THERMOPAL firmy SCHOMBURG (lub innych producentów np. Remmers, KEIM itd., właściwościach równoważnych właściwościach i zastosowaniach). Kolejność prac w systemie tynków renowacyjnych: na oczyszczoną ścianę nanieść preparat przetwarzający związki soli np. ESCO-FLUAT. Na zawilgoconych powierzchniach ścian gdzie występują wykwity, które nazywane są potocznie solami" - są to związki chemiczne z grupy chlorków, siarczków i azotanów. Sole ta mają zdolność wchłaniania wilgoci nawet z otaczającego je powietrza, magazynowania jej i ponownego wydalania. Całkowite usunięcie szkodliwych soli ze ścian jest niemożliwe. Prace renowacyjne koncentrują się na pozbawieniu soli ich ujemnych cech, jak przyswajanie wilgoci czy wytwarzanie ciśnień przy krystalizacji. ESCO - FLUAT jest wodnym roztworem sześciofiuorokrzemianu miedzi. Ma on za zadanie przetworzyć znajdujące się na powierzchni ściany chlorki i siarczki w ciężko lub nierozkładalne sole, aby te nie przedostały się do świeżego, jeszcze nie zhydrofobizowanego tynku renowacyjnego w czasie wiązania. Po wymaganym czasie reakcji ESCO-FLUATU należy usunąć nawarstwienia soli przez szczotkowanie powierzchni. Zużycie ESCO-FLUATU : ok. 0,4 kg / m2; następnie należy uzupełnić ubytki i spoiny między cegłami i kamieniami oraz wykonać warstwę szczepną za pomocą obrzutki cementowej połowicznie kryjącej ścianę (ok. 50% powierzchni muru) z dodatkiem ASOPLASTU-MZ. Obrzutka ta ma za zadanie zwiększyć przyczepność nowego tynku do starego podłoża. Zużycie materiału na 1 m2 podłoża : zaprawa - 4 kg ASOPLAST - MZ : 0,15 kg; na stwardniałą obrzutkę nakładamy porowaty podkład tynkowy cementowo wapienny THERMOPAL GP11. Stosuje się go jako podkład wyrównujący nierówności na zasolonych i wilgotnych ścianach. Grubość warstwy THERMOPAL GP11: 1 cm. Powierzchnia tej warstwy powinna być chropowata, by zapewnić następnej warstwie tynku renowacyjnego dobrą przyczepność. Czas oczekiwania przed naniesieniem warstwy tynku renowacyjnego określa 24

25 się tak, że na każdy mm grubości warstwy tynku w podłożu odczekać należy jeden dzień, Przy temperaturze 200C. Zużycie : 8 kg / m2 / 1 cm; kolejną warstwę tworzy wapienno - cementowy tynk renowacyjny THERMOPAL SR44. Jest on suchym, mineralnym tynkiem renowacyjno - naprawczym, przepuszczalnym dla pary wodnej, wykazuje duże działanie filtrujące dla szkodliwych soli budowlanych i dostarcza wolnych przestrzeni dla ich krystalizacji. THERMOPAL SR44 zawiera lekkie dodatki - powoduje to małe zużycie, łatwą obróbkę i umożliwia wchłonięcie dużych ilości soli. Wilgoć wraz z rozpuszczonymi solami wkracza do systemu tynków renowacyjnych od strony ściany i opuszcza go na zewnątrz w postaci pary wodnej. Sole nie mogąc przejść w postaci pary pozostają w tynku, odkładając się w pęcherzykach powietrza lub w ściśliwych dodatkach wypełniających i krystalizują nieszkodliwie. Powierzchnia tego tynku powinna być zatarta na ostro przez co nie zmienia się dyfuzyjności zastosowanego tynku, a jednocześnie zapobiega powstawaniu rys powierzchniowych. Grubość warstwy THERMOPAL SR44-1,5 cm Zużycie : 7,5 kg / m2 / 1 cm; w celu uzyskania gładkich powierzchni na tynk renowacyjny nakładamy szpachlę trachitowo - wapienną THERMOPAL FS33, wiąże ona z małymi naprężeniami, jest dyfuzyjna i łatwa w obróbce. Zużycie: THERMOPAL FS33 : 1,6 kg / m2 / 1 mm; malowanie systemowych tynków renowacyjnych należy wykonać farbami o wysokiej dyfuzyjności mineralnymi. Powłoki malarskie nie powinny utrudniać dyfuzji pary wodnej. Muszą one posiadać odpowiedni współczynnik sorpcji wody (w<0,2kg/(m2vh)) nie przewyższający sorpcji tynku renowacyjnego, aby zapewnić, że strefa odparowania cieczy znajdującej się w kapilarach muru i zawierającej sole, znajdować się będzie w warstwie tynku renowacyjnego. Gruntowanie tylko grunty dedykowane na tynki renowacyjne. Do wymalowań wskazana jest farba mineralna o oporze dyfuzyjnym Sd < 0,01 z maksymalnym udziałem składników organicznych na poziomie 5%. 25

26 2.6. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ) Zakres robót przewidzianych do realizacji. Prace remontowe opisane w niniejszej dokumentacji obejmują: iniekcyjne odtworzenie izolacji poziomych w ścianach fundamentowych, wykonanie powłokowych zabezpieczeń przeciwwilgociowych ścian fundamentów i ław fundamentowych, wykonanie tynków renowacyjnych wraz robotami towarzyszącymi, wykonanie prac malarskich, wykonanie zabiegów mykologicznych (impregnacja grzybobójcza i zabiegi antysolne), wykonanie robót ziemnych przy odkrywaniu i zasypywaniu fundamentów, wykonanie robót brukarskich i posadzkarskich. W trakcie wykonywania robót będą występowały utrudnienia w eksploatacji obiektu. Ze względu na bezpieczeństwo osób wykonujących roboty oraz osób korzystających z obiektu należy w okresie realizacji wyłączyć z eksploatacji pomieszczenia będące w bezpośrednim zasięgu prowadzonych robót. Roboty, które będą stanowiły największe niebezpieczeństwo lub utrudnienia: wykonywanie robót ziemnych, usuwanie tynków i podłoży, skucie tynków w pomieszczeniach użytkowych, demontaże grzejników C.O., oraz częściowo innych instalacji, dyskomfort pracy związany z wyłączaniem poszczególnych pomieszczeń, hałas towarzyszący wykonywaniu prac iniekcyjnych, transport materiałów budowlanych, W mniejszym stopniu zagrożenia będą stwarzały pozostałe roboty, a przede wszystkim roboty wykończeniowe. Nie można jednak stwierdzić, że w tym przypadku niebezpieczeństwo całkowicie nie występuje. Wykaz obiektów budowlanych Budynek Sądu Rejonowego w Żorach znajduje się na działce stanowiącej własność inwestora. Działalność w budynku rozpoczyna się w godzinach rannych, a kończy w godzinach popołudniowych. Skala i zakres projektowanych robót budowlanych będą stanowiły utrudnienia w eksploatacji obiektu, a także 26

27 będą źródłem zagrożeń dla życia i zdrowia osób wykonujących poszczególne roboty oraz dla osób znajdujących się w obiekcie w trakcie prowadzenia robót remontowych. Przewidziane zagrożenie W ciągu całego okresu prowadzenia robót budowlanych będą występowały zagrożenia bezpieczeństwa osób wykonujących te roboty lub też osób postronnych. W związku z tym realizacja tych zadań wymaga ze strony wykonawcy wprowadzenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych oraz dokonania instruktażu pracowników na każdym etapie realizacji. Szczególną uwagę należy zwrócić na: roboty ziemne przy odkrywaniu i zasypywaniu fundamentów, prace demontażowe -skucia tynków prace związane z wykonywaniem blokad iniekcyjnych prace związane z osuszaniem strefy iniekcji generatorami mikrofalowymi Wewnątrz budynku należy wykluczyć z użytkowania pomieszczenia, które będą w sąsiedztwie robót budowlanych oraz wykonać bezpiecznie dojścia do pomieszczeń użytkowanych. Należy oznakować zakazy wstępu oraz kierunki poruszania się w budynku. Sposób prowadzenia instruktażu pracowników Głównym aspektem w instruktażu pracowników są prace ziemne (wykopy) prace iniekcyjne, oraz wykonywanie robót we właściwej kolejności (sprawa bardzo istotna przy robotach demontażowych). Instruktażem powinni zostać objęci wszyscy pracownicy na każdym stanowisku dla każdej specjalności robót. Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach roboczych przeprowadza się jako: szkolenie wstępne szkolenie okresowe Szkolenia te przeprowadzane są w oparciu o programy poszczególnych rodzajów szkolenia. Na placu budowy powinny być udostępnione pracownikom 27

28 do stałego korzystania aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące: wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych postępowania z materiałami szkodliwymi i niebezpiecznymi dla zdrowia udzielania pierwszej pomocy Wyżej wymienione instrukcje powinny określać czynności do wykonywania przed rozpoczęciem danej czynności, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub pracowników. Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują odpowiednio kierownik budowy (kierownik robót) oraz mistrz budowlany, stosownie do zakresu obowiązków. Środki techniczne i organizacyjne zapobiegające niebezpieczeństwom wynikającym z wykonania robót budowlanych. W trakcie prowadzenia robót należy bezwzględnie dążyć do wyeliminowania z przestrzeni objętej robotami osób niezwiązanych z realizacją zadania. Należy w tym celu oddzielić przestrzeń zagrożoną i stworzyć użytkownikom obiektu alternatywne dojścia. Istotnym czynnikiem w ograniczeniu zagrożeń jest wykonywanie niebezpiecznych czynności technologicznych poza czasem pracy sądu. Zwiększy to bezpieczeństwo, a jednocześnie pozwoli uniknąć oddziaływania hałasu, drgań czy też zapylenia na większą ilość osób. Miejsca objęte realizacją należy w sposób trwały wygrodzić i w sposób widoczny i czytelny oznakować. Kolejność prowadzenia prac musi być ustalona na początku realizacji, a o każdej zmianie należy powiadomić wszystkich uczestników procesu budowlanego. Osoby prowadzące roboty oraz osoby przebywające w strefie tych robót winny być zaopatrzone w odpowiedni sprzęt i wyposażone w ubiór zapewniający bezpieczeństwo. Nieprzestrzeganie przepisów BHP na placu budowy prowadzi do powstania bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia pracowników. Przyczyny organizacyjne powstania wypadków przy pracy: 28