ZALE NO MI DZY NAWO ENIEM SIARK A ZAWARTO CI GLUKOZYNOLANÓW I ZASIEDLENIEM NASION RZEPAKU JAREGO MARGO PRZEZ Alternaria brassicae
|
|
- Rafał Król
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Acta Sci. Pol., Agricultura 7(3) 2008, ZALE NO MI DZY NAWO ENIEM SIARK A ZAWARTO CI GLUKOZYNOLANÓW I ZASIEDLENIEM NASION RZEPAKU JAREGO MARGO PRZEZ Alternaria brassicae Anna Figas, Lucyna Drozdowska, Czesław Sadowski Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy 1 Streszczenie. Materiał do bada laboratoryjnych stanowiły nasiona rzepaku jarego odmiany Margo, pochodz ce z 3-letniego do wiadczenia zało onego w Stacji Do wiadczalnej Oceny Odmian w Chrz stowie koło Nakła (53 09 N; E). Do wiadczenie przeprowadzono w latach w układzie losowanych bloków w 4 powtórzeniach. Przebadano wpływ nawo enia siark stosowan doglebowo lub dolistnie oraz doglebowo ł cznie z dolistnym dokarmianiem magnezem lub borem na zawarto glukozynolanów i zasiedlenie nasion rzepaku jarego Margo przez grzyb Alternaria brassicae. Zastosowane sposoby nawo enia w wi kszo ci nie wpłyn ły istotnie na całkowit zawarto glukozynolanów w nasionach. Czynnikiem zwi kszaj cym zawarto progoitryny była tylko doglebowa aplikacja siarki. Stwierdzono ujemn korelacj pomi dzy poziomem glukozynolanów alkenowych, takich jak progoitryna, glukonapina i glukobrassikanapina w nasionach, a ich pora eniem przez A. brassicae. Najlepszym sposobem nawo enia, ze wzgl du na ni sze w porównaniu z kontrol pora enie nasion przez A. brassicae, była doglebowa aplikacja siarki. Słowa kluczowe: Brassica napus, glukozynolany, Alternaria brassicae, nawo enie siark WST P Rzepak, podobnie jak inne ro liny kapustowate, wykazuje du e zapotrzebowanie na siark [Schnug i Haneklaus 1995]. Nawo enie tym pierwiastkiem mo e powodowa wzrost plonu nasion wraz z równoczesnym zwi kszeniem zawarto ci glukozynolanów, co u odmian podwójnie ulepszonych jest cech niepo dan [Rotkiewicz i in. 1996, Wielebski 1997, Haneklaus i in 1999]. Zwi kszona zawarto glukozynolanów w ro linie mo e jednocze nie ogranicza nasilenie chorób grzybowych [Schnug i Ceynowa 1990, Schnug i in. 1995, Drozdowska i in. 2002]. Adres do korespondencji Corresponding author: dr in. Anna Figas, Katedra Fizjologii Ro lin Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, ul. Bernardy ska 6, Bydgoszcz, figasanna@utp.edu.pl
2 44 A. Figas, L. Drozdowska, Cz. Sadowski Badania prowadzone in vivo i in vitro wykazały w wielu przypadkach, i niektóre produkty rozkładu glukozynolanów hamowały rozwój takich gatunków grzybów, jak: Peronospora parasitica [Greenhalgh i Mitchell 1976], Fusarium graminearum, Rhizoctonia solani [Waligóra i in. 2001] i z rodzaju Alternaria [Milford i in. 1989]. Celem pracy było okre lenie zale no ci pomi dzy zawarto ci glukozynolanów w nasionach a pora eniem przez Alternaria brassicae nasion rzepaku jarego odmiany Margo nawo onego siark oraz siark z magnezem lub borem. MATERIAŁ I METODY Materiał do bada stanowiły nasiona rzepaku jarego podwójnie ulepszonego Margo, pochodz ce z trzyletniego ( ) do wiadczenia polowego realizowanego w Stacji Do wiadczalnej Oceny Odmian w Chrz stowie koło Nakła (53 09 N; E). Do wiadczenie zostało zało one w układzie losowanych bloków, w 4 powtórzeniach, na glebie brunatnej wła ciwej wytworzonej z gliny lekkiej, pylastej, zakwalifikowanej do kompleksu pszennego dobrego i bardzo dobrego. Gleb charakteryzowała niska zawarto w warstwie ornej siarki przyswajalnej (6,03 mg SO 4 kg -1 ), magnezu (40,7 mg kg -1 ) i boru (0,71 mg kg -1 ). Przedplonem dla rzepaku jarego były zbo a (pszenica ozima, j czmie jary i owies). W do wiadczeniu uwzgl dniono ró ne kombinacje nawo enia siark, magnezem i borem (tab. 1) na tle nawo enia podstawowego NPK (130 kg N, kg P 2 O 5, kg K 2 O ha -1 ). Obiekt kontrolny stanowiły poletka nie nawo- one S, Mg i B. W do wiadczeniu zastosowano pełn ochron chemiczn, obejmuj c herbicydy i insektycydy z pomini ciem fungicydów. Tabela 1. Sposoby aplikacji, terminy i dawki nawozów stosowane w do wiadczeniu Table 1. Application method, timing, and doses of fertilizers used in the experiment Obiekt Treatment Kontrola Control I II III IV Pierwiastek Element siarka sulphur siarka sulphur Nazwa nawozu Fertilizer Sposób aplikacji Application method Dawka Dose kg ha -1 Termin stosowania Time of fertilization siarka sulphur bor boron siarka sulphur magnez magnesium Na 2SO 4 Na 2SO 4 Na 2SO 4 Boraks (Na 2B 4O 7 10H 2O) Na 2SO 4 MgSO 4 doglebowo soil application dolistnie foliar application doglebowo soil application dolistnie foliar application doglebowo soil application dolistnie foliar application 40,0 20,0 20,0 40,0 0,5 40,0 1,0 przed siewem before sowing faza rozety rosette phase faza pełni p kowania budding przed siewem before sowing faza pełni p kowania budding przed siewem before sowing faza pełni p kowania budding Zawarto glukozynolanów w nasionach rzepaku jarego oceniono metod chromatografii gazowej [Michalski i in. 1995] jako desulfoglukozynolany i podano je w mol g -1 s.m. Do okre lenia stopnia zasiedlenia nasion przez grzyby wykorzystano zmodyfikowany test bibułowy [Cappelli i in. 1998]. W tym celu nasiona rzepaku wykładano do Acta Sci. Pol.
3 Zale no mi dzy nawo eniem plastikowych szalek Petriego z bibuł filtracyjn zwil on 5 ml sterylnej wody destylowanej. Ka da szalka zawierała 50 nasion. Szalki wraz z nasionami trzymano przez 24 h w temperaturze 20 o C w warunkach wiatła UV, a potem przez 24 h w temperaturze 24 o C w ciemno ci. Nast pnie umieszczono je na 11 dni (12 h wiatło UV/12 h ciemno ) w temperaturze 20 o C w celu inkubacji grzybów. Analiz mikologiczn nasion prowadzono pod mikroskopem, korzystaj c z kluczy do oznaczania gatunków [Gilman 1971, Chochriakow i in. 1973, Marcinkowska 2003]. Liczb nasion pora onych przez grzyby wyra ono w %. Analizy wykonano w 4 powtórzeniach dla nasion z ka dego obiektu. Z ka dej kombinacji pobrano po 400 nasion i poddano je ocenie na obecno grzybów. Wyniki bada opracowano statystycznie, posługuj c si do wyznaczania istotno ci ró nic testem Tukeya na poziomie istotno ci = 0,05. W celu okre lenia zale no ci pomi dzy zawarto ci glukozynolanów w nasionach a zasiedleniem ich przez patogena wykonano analiz korelacji prostej, posługuj c si programem,,statistica for Windows. WYNIKI I DYSKUSJA Uwzgl dnione w do wiadczeniu sposoby nawo enia nie wpłyn ły istotnie na wzrost ogólnej sumy glukozynolanów, jak równie sumy glukozynolanów alkenowych i indolowych (tab. 2). Wyra aj c zawarto glukozynolanów w nasionach jako wzgl dne odchylenia rednich od kontroli, mo na zauwa y, e zastosowane warianty nawo enia spowodowały wzrost ł cznej zawarto ci tych zwi zków, przy czym najmniej korzystnie wpłyn ło zaaplikowanie siarki doglebowo. Ten sposób nawo enia spowodował wzrost ł cznej sumy glukozynolanów o 12,6% w porównaniu z obiektem kontrolnym. Siarka aplikowana doglebowo ł cznie z dolistnym nawo eniem magnezem wpłyn ła natomiast na zwi kszenie całkowitej sumy glukozynolanów tylko o 1,5%. Na podstawie analizy trzyletnich wyników bada mo na stwierdzi pewn tendencj do zwi kszania zawarto ci glukozynolanów alkenowych w nasionach pod wpływem doglebowego nawo enia siark (obiekt I). Ich poziom był o 17,6% wy szy ni w nasionach kontrolnych, które zawierały najmniej glukozynolanów. Suma glukozynolanów alkenowych w nasionach ro lin pochodz cych z obiektów, na których siark zastosowano dolistnie oraz doglebowo ł cznie z dolistnym dokarmianiem magnezem lub borem (obiekt II, III, IV) kształtowała si na zbli onym poziomie i była ni sza ni na obiekcie I. Zwi kszona zawarto glukozynolanów alkenowych w nasionach rzepaku nawo onego siark była spowodowana przede wszystkim wzrostem udziału progoitryny (tab. 2). rednie wyniki trzyletniego do wiadczenia wskazuj, i siarka wpłyn ła na akumulacj tylko tego glukozynolanu alkenowego. Zhao i in. [1994] oraz Wielebski i Wójtowicz [2003] równie wykazali, e nawo enie siark powoduje głównie wzrost glukozynolanów alkenowych. Siarka jest składnikiem metioniny prekursora glukozynolanów, zwłaszcza progoitryny. W warunkach słabego zaopatrzenia ro lin w siark zawarto dost pnej metioniny maleje, co mo e ogranicza syntez glukozynolanów [Josefsson 1970, Zhao i in. 1994]. Nawo enie, szczególnie siark, mo e mie wpływ na wzrost,,naturalnej odporno- ci ro lin z rodziny kapustowatych na stres biotyczny spowodowany atakiem szkodników i patogenów [Marschner 1986, Schnug i Ceynowa 1999, Sadowski i in. 2000, 2002, 2003, Drozdowska i in. 2004]. Agricultura 7(3) 2008
4 46 A. Figas, L. Drozdowska, Cz. Sadowski Tabela 2. Wpływ nawo enia siark oraz siark z magnezem lub borem na zawarto glukozynolanów i zasiedlenie nasion rzepaku jarego odmiany Margo przez grzyb A. brassicae ( rednia z lat ) Table 2. Influence of sulphur and sulphur with magnesium or boron fertilization on the glucosinolate content and occurrence of A. brassicae on seeds of the spring oilseed rape Margo (mean for ) Obiekt Treatment Zawarto glukozynolanów w nasionach, mol g -1 s.m. Content of the glucosinolates in seeds, mol g -1 d.m. Suma glukozynolanów Total of glucosinolates PRO GNP GBN NPL Suma glukozynolanów alkenowych Total of alkenyl glucosinolates Alternaria brassicae % Kontrola Control 9,82 3,08 b* 1,60 0,20 0,17 5,05 6,30 Nawo ony Fertilized: I S doglebowo S soil application 11,05 3,75 a 1,78 0,28 0,10 5,92 5,57 II S dolistnie S foliar application 10,10 3,35 b 1,77 0,23 0,12 5,47 6,07 S doglebowo + B dolistnie III S soil application 10,32 3,37 b 1,72 0,27 0,08 5,43 5,83 + B foliar application S doglebowo + Mg dolistnie IV S soil application + Mg foliar application 9,97 3,35 b 1,83 0,23 0,08 5,50 5,73 rednia Mean 10,25 3,38 1,74 0,24 0,11 5,47 5,90 rednia dla nawo enia Mean for fertilization 10,36 3,45 1,78 0,25 0,10 5,58 5,80 NIR 0,05 LSD 0.05 dla for: obiektów treatments ni ns 0,37 ni ns ni ns ni ns ni ns ni ns ni ns ró nica nieistotna non-significant difference * liczby w kolumnach oznaczone tymi samymi literami nie ró ni si istotnie numbers in columns marked with the same letters do not differ significantly PRO progoitryna progoitrin GNP glukonapina gluconapin GBN glukobrassikanapina glucobrassicanapin NPL napoleiferyna napoleiferin Synteza wyników bada własnych wykazała, i na obiektach, na których zastosowano siark, wyst powała tendencja do mniejszego zasiedlenia nasion przez A. brassicae. Najkorzystniej w porównaniu z obiektem kontrolnym wpłyn ła siarka aplikowana doglebowo, zmniejszaj c infekcj nasion o 11,6%. Sadowski i in. [2003], nawo c rzepak jary dolistnie i doglebowo siark jonow i elementarn w dawce 20 i 60 kg ha -1, nie stwierdzili istotnego wpływu nawo enia tym składnikiem na pora enie nasion przez A. brassicae. Siarka zaaplikowana w dawce 60 kg ha -1 miała jednak wi kszy wpływ na ograniczenie wyst powania czerni krzy owych (Alternaria spp.) na ro linach rzepaku jarego w porównaniu z dawk 20 kg S ha -1. Ograniczała ona wyst powanie tej choroby na li ciach, ale nie wpływała na jej ograniczenie na p dach i łuszczynach. J dryczka i in. [2002], nawo c rzepak siarczanem amonu, superfosfatem pojedynczym, siarczanem potasu i siarczanem magnezu, stwierdzili istotny wpływ siarki na ograniczenie Acta Sci. Pol.
5 Zale no mi dzy nawo eniem wyst powania grzybów z rodzaju Alternaria na łuszczynach oraz m czniaka prawdziwego (Erysiphe cruciferarum) i powstaj cej jasnej plamisto ci li ci (Pyrenopeziza brassicae). W celu okre lenia zale no ci pomi dzy zawarto ci glukozynolanów w nasionach a ich zasiedleniem przez A. brassicae wykonano analiz korelacji. Analizuj c wyniki z trzech lat bada, stwierdzono, e im wi cej nasiona zawierały glukozynolanów, szczególnie alkenowych, takich jak: progoitryna, glukonapina i glukobrassikanapina, tym ich zasiedlenie przez A. brassicae było mniejsze. Zale no pomi dzy ich zawarto- ci a pora eniem nasion przez A. brassicae została potwierdzona statystycznie i wyra- ona współczynnikiem korelacji wynosz cym r = -0,71 dla całkowitej zawarto ci glukozynolanów, r = -0,84 dla glukozynolanów alkenowych, r = -0,72 dla progoitryny, r = -0,88 dla glukonapiny i r = -0,63 dla glukobrassikanapiny. Giamoustaris i Mithen [1995] równie wykazali istotn zale no mi dzy poziomem glukozynolanów w łuszczynach a zmniejszeniem objawów choroby powodowanych przez A. brassicae. Mithen i Magrath [1992] stwierdzili natomiast, i wysoki poziom glukobrassikanapiny nie współdziałał z odporno ci na Leptosphaeria maculans. Progoitryna równie nie hamowała wzrostu tego grzyba w warunkach in vitro [Mithen i in. 1986]. Xiao-Ming Wu i Meijer [1999] sugeruj, i przyczyn zdolno ci fitopatogenicznych grzybów do infekcji ro lin zawieraj cych glukozynolany mog by ró ne mechanizmy pozwalaj ce pokona system obronny glukozynolany mirozynaza. Jednym ze sposobów pokonania systemu odporno ciowego gospodarza mo e by rozkład lub przekształcenie nieszkodliwych glukozynolanów do nietoksycznych lub mniej toksycznych produktów zanim ulegn one hydrolizie. Wła ciwo ci te przypisuje si takim grzybom fitopatogenicznym, jak L. maculans i Verticillium dahlie. U ro lin z rodzaju Brassica mog one rozkłada progoitryn i glukonapin (glukozynolany alifatyczne) oraz sinalbin (glukozynolan aromatyczny). Nie stwierdzono natomiast zdolno ci metabolizowania wymienionych glukozynolanów przez Sclerotinia sclerotiorum. Druga mo liwo polega na oddziaływaniu mechanizmów detoksykacji produktów rozpadu glukozynolanów. U L. maculans stwierdzono aktywno enzymu hydratazy cyjankowej, rozkładaj cej nitryle do mniej toksycznego formamidu [Sexton i Howlett 2000]. Poszukuj c sposobu nawo enia, który w najwi kszym stopniu ograniczałby zasiedlenie nasion przez A. brassicae, stwierdzono, i najlepszym sposobem nawo enia ze wzgl du na ni sze w porównaniu z obiektem kontrolnym pora enie nasion przez tego patogena była doglebowa aplikacja siarki. Nasiona pochodz ce z ro lin nawo onych siark doglebowo zawierały wi cej niepo danych ywieniowo glukozynolanów ni nasiona ro lin z pozostałych kombinacji. Siarka aplikowana doglebowo, wpływaj c na wy sz o 12,6% w porównaniu z obiektem kontrolnym całkowit zawarto glukozynolanów, w tym równie o 17,6% zawarto glukozynolanów alkenowych, obni ała o 11,6% zasiedlenie nasion przez A. brassicae (rys. 1). Agricultura 7(3) 2008
6 48 A. Figas, L. Drozdowska, Cz. Sadowski Acta Sci. Pol.
7 Zale no mi dzy nawo eniem Agricultura 7(3) 2008
8 50 A. Figas, L. Drozdowska, Cz. Sadowski Rys. 1. Fig. 1. Zale no mi dzy zawarto ci glukozynolanów w nasionach rzepaku jarego Margo i ich pora eniem przez A. brassicae (wzgl dne zmiany w stosunku do kontroli) pod wpływem nawo enia siark oraz siark z magnezem lub borem ( rednia z lat ) Relationship between the glucosinolate content in Margo spring oilseed rape seeds and the infection level of A. brassicae (relative changes compared with the control) as affected by fertilization with sulphur, sulphur supplemented with magnesium and sulphur supplemented with boron (mean over ) WNIOSKI 1. Doglebowa aplikacja siarki była czynnikiem istotnie zwi kszaj cym zawarto progoitryny w nasionach rzepaku jarego. 2. Stwierdzono ujemn korelacj pomi dzy poziomem glukozynolanów alkenowych: progoitryny, glukonapiny i glukobrassikanapiny w nasionach a ich pora eniem przez A. brassicae. 3. Najlepszym sposobem nawo enia, ze wzgl du na ni sze w porównaniu z obiektem kontrolnym pora enie nasion przez A. brassicae, była doglebowa aplikacja siarki. Siarka stosowana doglebowo, podnosz c całkowit zawarto glukozynolanów, w tym równie alkenowych, obni ała o 11,6% pora enie nasion przez A. brassicae. Acta Sci. Pol.
9 Zale no mi dzy nawo eniem PI MIENNICTWO Cappelli C., Winter W., Paul V. H., Detection of seed-transmitted pathogens of rape (Brassica napus ssp. oleifera D. C.). IOBC/WPRS Bull. 21(5), Chochriakow M.K., Dobrozrakowa T.L., Stiepanow K.M., Letowa M.F., Klucz do oznaczania chorób ro lin. PWRiL Warszawa. Drozdowska L., Sadowski C., Szulc P., Rola zwi zków siarki w mechanizmie obronnym ro lin z rodzaju Brassica. Pr. Komis. Nauk Rol. i Biol. BTN 52(B), Drozdowska L., Szulc P., Łukanowski A., Sadowski C., Glucosinolate content and pathogenic fungi occurrence in seeds of spring oilseed rape fertilized with sulphur. Plant Breed. Seed Sci. 46 (2), 3-9. Giamoustaris A., Mithen R., Modifying leaf glucosinolates in oilseed rape and its effects upon pest and pathogen interactions. 9 th Intern. Rapeseed Congress, Cambridge, U.K., 4, Gilman J.C., Soil fungi. The Iowa State University Press, Ames, Iowa, USA. Greenhalgh J.G., Mitchell N.D., The involvement of flavourvolatiles in the resistance to downy mildew of wild and cultivated forms of Brassica oleracea. New Phytol. 77, Haneklaus S., Paulsen H.M., Gupta A.K., Bloem E., Schnug E., Influence of sulfur fertilization on yield and quality of oilseed rape and mustard. 10 th Intern. Rapeseed Congress, Canberra, Australia, CD-ROM, Doc. 13, 1-5. J dryczka M., Podle na A., Lewartowska E., Wpływ nawo enia azotem i siark na zdrowotno ro lin rzepaku ozimego. Pam. Puł. 130, Josefsson E., Glucosinolate content and amino acid composition of rapeseed (Brassica napus) meal as affected by sulphur and nitrogen nutrition. J. Sci. Food Agric. 21, Marcinkowska J., Oznaczanie rodzajów grzybów. Fundacja Rozwój SGGW Warszawa, Marschner H., Mineral nutrition of higher plants. Academic Press, London. Michalski K., Kołodziej K., Krzyma ski J., Quantitative analysis of glucosinolates in seeds of oilseed rape effect of sample preparation on analytical results. Proc 9 th Int. Rapeseed Congress, Cambridge, 3, Milford G.F.J., Fieldsend J.K., Porter A.J.R., Rawlinson C.J., Evans E.J., Bilsborrow P., Changes in glucosinolate concentrations during the vegetative growth of single and doublelow cultivars of winter oilseed rape. Aspects Appl. Biol. 23, Mithen R.F., Lewis B.G., Fenwick G.R., In vitro activity of glucosinolates and their products against Laptosphaeria maculans. Trans. Brit. Mycol. Soc. 87, Mithen R.F., Magrath R., Glucosinolates and resistance to Leptosphaeria maculans in wind and cultivated Brassica species. Plant Breed. 108, Rotkiewicz D., Ojczyk T., Konopka I., Nawo enie siark a warto u ytkowa i technologiczna nasion rzepaku ozimego. Ro l. Oleiste XVII, Sadowski Cz., Baturo A., Lenc L., Trzci ski J., Wyst powanie m czniaka rzekomego (Peronospora parasitica/pers. Ex Fr./Fr.) i m czniaka prawdziwego (Erysiphe cruciferarum Opiz ex L. Junell) na rzepaku jarym odmiany Star przy zró nicowanym nawo eniu azotem i siark. Ro l. Oleiste XXIII(2), Sadowski Cz., Łukanowski A., Lenc L., Trzci ski J., Occurence of dark leaf and pot spot on spring oilseed rape and fungi composition on harvested seeds depending on differentiated fertilization with sulphur. 11 th Intern. Rapeseed Congress, Copenhagen, Denmark, 4, Sadowski Cz., Skinder Z., Łukanowski A., Effect of sulphur fertilization on spring rape health status and fungi composition on harvested seeds. IOBS/WPRS Bull. 23(6), Schnug E., Bloem E., Haneklaus S., Significance of soil water dynamics for the sulphur balance of oilseed rape. 9 th Intern. Rapeseed Congress, Cambridge, U.K., Schnug E., Ceynowa J., Phytopathological aspects of glucosinolates in oilseed rape. J. Agron. Crop. Sci. 165, Agricultura 7(3) 2008
10 52 A. Figas, L. Drozdowska, Cz. Sadowski Schnug E., Haneklaus S., Sulphur deficiency in oilseed rape flowers-symptomatology, biochemistry and ecological impact. 9 th Intern. Rapeseed Congress, Cambridge, U.K., Sexton A.C., Howlett B.J., Characterisation of a cyanide hydratase in the phytopathogenic fungus Leptospaeria maculans. Molecular and General Genetics-MGG, 263(3), Waligóra D., Korbas M., Remlein-Starosta D., The influence of rape glucosinolates on the growth of two pathogenic fungi species: Fusarium roseum and Rhizoctonia solani. J. Plant Prot. Res. 41(2), Wielebski W., Wpływ wzrastaj cych dawek siarki na skład glukozynolanów zawartych w nasionach dwóch odmian rzepaku ozimego. Ro l. Oleiste XVIII, Wielebski W., Wójtowicz M., Wpływ wiosennego nawo enia siark na plon i zawarto glukozynolanów w nasionach odmian miesza cowych zło onych rzepaku ozimego. Ro l. Oleiste XXIV(1), Xiao-Ming Wu, Meijer J., In vitro degradation of intact glucosinolates by phytopathogenic fungi of brassica. 10 th Intern. Rapeseed Congress, Canberra, Australia, CD-ROM, Doc. 617, 1-5. Zhao F., Evans E.J., Bilsborrow P.E., Syers J.K., Influence of nitrogen and sulphur on the glucosinolate profile of rapeseeds (Brassica napus L.). J. Sci. Food Agric. 64, RELATIONSHIP BETWEEN SULPHUR FERTILIZATION, GLUCOSINOLATE CONTENT AND INFECTION LEVEL OF SEEDS OF SPRING OILSEED RAPE MARGO WITH Alternaria brassicae Abstract. Material for analyses was the spring oilseed rape Margo seeds coming from a three-year experiment established at the Experiment Station of Cultivar Evaluation in Chrz stowo near Nakło (53 09 N; E). Effects of fertilization of spring oilseed rape Margo with sulphur were studied in in a system of randomized subblocks with 4 replications. The fertilizer was applied directly to soil or as foliar application. The first treatment was also accompanied by foliar application of magnesium and boron. The crop was analyzed for the content of glucosinolates and the infection rate of the seeds with Alternaria brassicae. It was shown that most fertilization variants used did not affect significantly the total content of glucosinolates in seeds. Only a direct application of sulphur to soil increased the content of progoitrin. A high negative correlation between the concentration of alkenyl glucosinolates, such as progoitrin, gluconapin and glucobrassicanapin, in seeds and their resistance toward the Alternaria brassicae was found. A direct application of sulphur to soil was found to be the best fertilization system because in this case seed infection with A. brassicae, as compared with the control, was the lowest. Key words: Brassica napus, glucosinolates, Alternaria brassicae, sulphur fertilization Zaakceptowano do druku Accepted for print: Acta Sci. Pol.
WPŁYW SPOSOBU NAWOŻENIA SIARKĄ I DOLISTNEJ APLIKACJI MAGNEZU I BORU NA PLONOWANIE RZEPAKU JAREGO ORAZ ZAWARTOŚĆ GLUKOZYNOLANÓW W NASIONACH
FRAGM. AGRON. 26(1) 2009, 25 33 WPŁYW SPOSOBU NAWOŻENIA SIARKĄ I DOLISTNEJ APLIKACJI MAGNEZU I BORU NA PLONOWANIE RZEPAKU JAREGO ORAZ ZAWARTOŚĆ GLUKOZYNOLANÓW W NASIONACH ANNA FIGAS Katedra Fizjologii
Bardziej szczegółowoWpływ wiosennego nawożenia różnymi nawozami siarkowymi na wysokość i jakość plonu nasion rzepaku ozimego odmiany ES Saphir
TOM XXXII ROŚLINY OLEISTE OILSEED CROPS 2011 Władysław Malarz, Marcin Kozak, Andrzej Kotecki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin Wpływ wiosennego nawożenia różnymi
Bardziej szczegółowoStatystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA ( 4 (wykład Dariusz Gozdowski Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Regresja prosta liniowa Regresja prosta jest
Bardziej szczegółowo4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca
4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki
Bardziej szczegółowoWarszawska Giełda Towarowa S.A.
KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości
Bardziej szczegółowoWPŁYW FORMY AZOTU I DOKARMIANIA DOLISTNEGO NA ZAWARTOŚĆ KAROTENOIDÓW, CUKRÓW ROZPUSZCZALNYCH I ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH W MARCHWI
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (27) SYLWESTER SMOLEŃ, WŁODZIMIERZ SADY WPŁYW FORMY AZOTU I DOKARMIANIA DOLISTNEGO NA ZAWARTOŚĆ KAROTENOIDÓW, CUKRÓW ROZPUSZCZALNYCH I ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH
Bardziej szczegółowoWarunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą
Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą 1. 1. Opis Oferty 1.1. Oferta Usługi z ulgą (dalej Oferta ), dostępna będzie w okresie od 16.12.2015 r. do odwołania, jednak nie dłużej niż do dnia 31.03.2016 r.
Bardziej szczegółowoURZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na
Bardziej szczegółowoWpływ poziomu nawożenia azotem na plonowanie i jakość technologiczną ziarna pszenicy jarej
NR 245 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2007 GRAŻYNA CACAK-PIETRZAK ALICJA SUŁEK 1 Zakład Technologii Zbóż Katedry Technologii Żywności, SGGW, Warszawa 1 Zakład Uprawy Roślin Zbożowych,
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynku kredytowym
Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2013 Warszawa, kwiecień 2013 r. Podsumowanie wyników ankiety Kredyty dla przedsiębiorstw Polityka kredytowa:
Bardziej szczegółowoUKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH
UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu
Bardziej szczegółowoSTANOWISKO Nr 22/14/P-VII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 6 czerwca 2014 r.
STANOWISKO Nr 22/14/P-VII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie limitu przyjęć na kierunki lekarski i lekarsko-dentystyczny
Bardziej szczegółowoKomunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej
Komunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej www.sad24.com Wszystkie poniższe informacje zostały przygotowane na podstawie obserwacji laboratoryjnych oraz lustracji wybranych
Bardziej szczegółowoKomentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 14 Strona 2 z 14 Strona 3 z 14 Strona 4 z 14 Strona 5 z 14 Strona 6 z 14 Uwagi ogólne Egzamin praktyczny w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych zdawały wyłącznie osoby w wieku wskazującym
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowo2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Bardziej szczegółowoTEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
Bardziej szczegółowoProjekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. LVII SECTIO E 2002 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin 1, Poland 2 Instytut
Bardziej szczegółowoBadania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołł łłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej K r z y s z t o f C h m i e l o w s k i Badania skuteczności
Bardziej szczegółowo40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA
ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia
Bardziej szczegółowoPodstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.
Rozliczenie podatników podatku dochodowego od osób prawnych uzyskujących przychody ze źródeł, z których dochód jest wolny od podatku oraz z innych źródeł Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ Z BADANIA 29.05.2006 T018 (EN ISO/IEC 17025)
PROTOKÓŁ Z BADANIA 29.05.2006 T018 (EN ISO/IEC 17025) Badanie zapalności produktu, półsztywnej pianki poliuretanowej Sealection 500 zgodnie z SFS-EN ISO 11925-2:2002 Wnioskodawca: DEMILEC USA LLC. Wniosko
Bardziej szczegółowoKomentarz technik ochrony fizycznej osób i mienia 515[01]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 19 Strona 2 z 19 Strona 3 z 19 Strona 4 z 19 Strona 5 z 19 Strona 6 z 19 Strona 7 z 19 W pracy egzaminacyjnej oceniane były elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia do projektu
Bardziej szczegółowoGENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski DOLiS - 035 1997/13/KR Warszawa, dnia 8 sierpnia 2013 r. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Bardziej szczegółowoWaldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
Bardziej szczegółowoPrzykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik górnictwa podziemnego 311[15] Zadanie egzaminacyjne 1
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik górnictwa podziemnego 311[15] Zadanie egzaminacyjne 1 Uwaga! Zdający rozwiązywał jedno z dwóch zadań. 1 2 3 4 5 6 Zadanie egzaminacyjne
Bardziej szczegółowoTechniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu
Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.
Bardziej szczegółowoAKTUALNA SYGNALIZACJA WYSTĘPOWANIA CHORÓB I SZKODNIKÓW W UPRAWACH ROLNICZYCH NA DZIEŃ 09.10.2014R.
AKTUALNA SYGNALIZACJA WYSTĘPOWANIA CHORÓB I SZKODNIKÓW W UPRAWACH ROLNICZYCH NA DZIEŃ 09.10.2014R. RZEPAK Ciepła jesień z niewielką ilością opadów sprzyja licznemu występowaniu mszycy kapuścianej. Mszyce
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Bardziej szczegółowoTabela. Kukurydza kiszonkowa odmiany badane w 2014 r.
Kukurydza. Kukurydza odznacza się wszechstronnością użytkowania i jest wykorzystywana na cele: pastewne, spożywcze, przemysłowe. Jako pasza energetyczna (ziarno, kiszonka z całych roślin, kiszonka z kolb,
Bardziej szczegółowoPOZIOM WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA MASZYN ŁADUNKOWYCH NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW WOJ. PODKARPACKIEGO
InŜynieria Rolnicza 7/2005 Maciej Kuboń, Sylwester Tabor Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie POZIOM WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA MASZYN ŁADUNKOWYCH NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW
Bardziej szczegółowoWpływ terminu siewu na zdrowotność rzepaku jarego
Tom XXII Rośliny Oleiste 2001 Czesław Sadowski, Krzysztof Jankowski*, Aleksander Łukanowski, Jacek Trzciński Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy, *Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wpływ
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?
1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+
Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Projekt: wersja β do konsultacji społecznych Opracowanie: Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi Ul. Piotrkowska 175 90-447 Łódź Spis treści
Bardziej szczegółowo1) TUnŻ WARTA S.A. i TUiR WARTA S.A. należą do tej samej grupy kapitałowej,
Zasady finansowania działalności kulturalno-oświatowej ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w TUnŻ WARTA S.A. w okresie od 1 września 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku 1. Świadczenia finansowane
Bardziej szczegółowoPodatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów
Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.
Bardziej szczegółowoZDOLNOŚĆ RZEPAKU OZIMEGO DO WYRÓWNYWANIA PLONU Z NIEOBSIANEJ POWIERZCHNI ŚCIEŻEK TECHNOLOGICZNYCH
FRAGM. AGRON. 26(3) 2009, 128 136 ZDOLNOŚĆ RZEPAKU OZIMEGO DO WYRÓWNYWANIA PLONU Z NIEOBSIANEJ POWIERZCHNI ŚCIEŻEK TECHNOLOGICZNYCH HANNA NIEMCZYK Katedra Agronomii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Bardziej szczegółowoPolska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085
1/6 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:107085-2015:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085 Przewozy
Bardziej szczegółowoKLAUZULE ARBITRAŻOWE
KLAUZULE ARBITRAŻOWE KLAUZULE arbitrażowe ICC Zalecane jest, aby strony chcące w swych kontraktach zawrzeć odniesienie do arbitrażu ICC, skorzystały ze standardowych klauzul, wskazanych poniżej. Standardowa
Bardziej szczegółowoI. 1) NAZWA I ADRES: Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28-42, 00-272 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. +48 22 596 67 11, faks +48 22 596 67 20.
Warszawa: dostawa toreb i kubków papierowych z logo Muzeum Warszawy Numer ogłoszenia: 66360-2016; data zamieszczenia: 23.03.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1
USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 (wybrane artykuły regulujące przepisy o cenach transferowych) Dział IIa Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych
Bardziej szczegółowoU M OWA DOTACJ I <nr umowy>
U M OWA DOTACJ I na dofinansowanie zadania pn.: zwanego dalej * zadaniem * zawarta w Olsztynie w dniu pomiędzy Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Bardziej szczegółowoUmowa nr.. /. Klient. *Niepotrzebne skreślić
Umowa nr.. /. zawarta dnia w, pomiędzy: Piotr Kubala prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Piotr Kubala JSK Edukacja, 41-219 Sosnowiec, ul. Kielecka 31/6, wpisanym do CEIDG, NIP: 644 273 13 18,
Bardziej szczegółowoBazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15
Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego
Bardziej szczegółowoNa podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu.
Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu Regulamin Zarządu Stowarzyszenia Przyjazna Dolina Raby Art.1. 1. Zarząd Stowarzyszenia
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wug.gov.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wug.gov.pl Katowice: Dostawa odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej dla
Bardziej szczegółowoAPI transakcyjne BitMarket.pl
API transakcyjne BitMarket.pl Wersja 20140314 1. Sposób łączenia się z API... 2 1.1. Klucze API... 2 1.2. Podpisywanie wiadomości... 2 1.3. Parametr tonce... 2 1.4. Odpowiedzi serwera... 3 1.5. Przykładowy
Bardziej szczegółowoTechniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO
LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student
Bardziej szczegółowo2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.
ZARZĄDZENIE Nr 267/2015 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 10.02.2015 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie przyjęcia regulaminu
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA nr LI/257/09 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 28 października 2009 roku
UCHWAŁA nr LI/257/09 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 28 października 2009 roku w sprawie: zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy i Miasta Lubomierz. Na podstawie
Bardziej szczegółowoINDATA SOFTWARE S.A. Niniejszy Aneks nr 6 do Prospektu został sporządzony na podstawie art. 51 Ustawy o Ofercie Publicznej.
INDATA SOFTWARE S.A. Spółka akcyjna z siedzibą we Wrocławiu, adres: ul. Strzegomska 138, 54-429 Wrocław, zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000360487
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Maria Szulc
Sygn. akt III CSK 72/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 16 stycznia 2015 r. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Maria Szulc w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoRekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych
Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH ART. 151 1 K.P. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony
Bardziej szczegółowoInstrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina
Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska
Bardziej szczegółowoSTOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne
Załącznik do uchwały Walnego Zebrania Członków z dnia 28 grudnia 2015 roku STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Zarząd Stowarzyszenia
Bardziej szczegółowoMagurski Park Narodowy
Magurski Park Narodowy Lokalizacja punktów pomiarowych i wyniki badań. Na terenie Magurskiego Parku Narodowego zlokalizowano 3 punkty pomiarowe. Pomiary prowadzono od stycznia do grudnia 2005 roku. 32.
Bardziej szczegółowoUmowy o pracę zawarte na czas określony od 22 lutego 2016 r.
ANTERIS Fundacja Pomocy Prawnej 2015 r. Umowy o pracę zawarte na czas określony od 22 lutego 2016 r. /Porady prawne/ dr Magdalena Kasprzak Publikacja sfinansowana ze środków własnych Fundacji ANTERIS Stan
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoPODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 2009/2010 SEMESTR 3
PODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 29/2 SEMESTR 3 Rozwiązania zadań nie były w żaden sposób konsultowane z żadnym wiarygodnym źródłem informacji!!!
Bardziej szczegółowoWpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01
Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01 1 Pytanie nr 1: Czy oferta powinna zawierać informację o ewentualnych podwykonawcach usług czy też obowiązek uzyskania od Państwa
Bardziej szczegółowoWpływ terminu nawożenia siarką rzepaku jarego Star na plon nasion oraz zawartość siarki i tłuszczu
Tom XXII Rośliny Oleiste 2001 Anna Krauze, Teresa Bowszys Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Katedra Chemii Rolnej i Ochrony Środowiska Wpływ terminu nawożenia siarką rzepaku jarego Star na plon
Bardziej szczegółowoUmowa najmu lokalu użytkowego
Umowa najmu lokalu użytkowego Informacje ogólne Umowa najmu Przez umowę najmu lokalu użytkowego wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy lokal o takim przeznaczeniu do używania przez czas oznaczony lub
Bardziej szczegółowoPrezydent Miasta Radomia
Prezydent Miasta Radomia Ogłasza Konkurs ofert na najem części powierzchni holu w budynku Urzędu Miejskiego w Radomiu przy ul. Kilińskiego 30, z przeznaczeniem na punkt usług kserograficznych. Regulamin
Bardziej szczegółowoZASOBY MIESZKANIOWE W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: październik 2014 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464-23-15 faks 22 846-76-67
Bardziej szczegółowoWykorzystanie metod statystycznych w badaniach IUNG PIB w Puławach
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy Wykorzystanie metod statystycznych w badaniach IUNG PIB w Puławach Stanisław Krasowicz Wiesław Oleszek Puławy, 2010r. Nauka ogniwo
Bardziej szczegółowoWalne Zgromadzenie Spółki, w oparciu o regulacje art. 431 1 w zw. z 2 pkt 1 KSH postanawia:
Załącznik nr Raportu bieżącego nr 78/2014 z 10.10.2014 r. UCHWAŁA NR /X/2014 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia WIKANA Spółka Akcyjna z siedzibą w Lublinie (dalej: Spółka ) z dnia 31 października 2014
Bardziej szczegółowoZałącznik do zarządzenia Rektora Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Nr 8/2013 z 4 marca 2013 r.
Załącznik do zarządzenia Rektora Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Nr 8/2013 z 4 marca 2013 r. Zasady i tryb przyznawania oraz wypłacania stypendiów za wyniki w nauce ze Studenckiego
Bardziej szczegółowoRoczne zeznanie podatkowe 2015
skatteetaten.no Informacje dla pracowników zagranicznych Roczne zeznanie podatkowe 2015 W niniejszej broszurze znajdziesz skrócony opis tych pozycji w zeznaniu podatkowym, które dotyczą pracowników zagranicznych
Bardziej szczegółowoCHOROBY RZEPAKU OZIMEGO W ZALEŻNOŚCI OD POZIOMU ZAOPATRZENIA ROŚLIN W AZOT I SIARKĘ
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (4) 2011 CHOROBY RZEPAKU OZIMEGO W ZALEŻNOŚCI OD POZIOMU ZAOPATRZENIA ROŚLIN W AZOT I SIARKĘ JOANNA DŁUŻNIEWSKA 1, MARIA NADOLNIK 1, BOGDAN KULIG
Bardziej szczegółowoWybrane dane demograficzne województwa mazowieckiego w latach 2001-2014
Wybrane dane demograficzne województwa mazowieckiego w latach 21-214 Warszawa 215 Opracowanie: Oddział Statystyki Medycznej i Programów Zdrowotnych Mazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział Zdrowia Dane źródłowe:
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów
1 Autor: Aneta Para Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów Jak powiedział Günter Verheugen Członek Komisji Europejskiej, Komisarz ds. przedsiębiorstw i przemysłu Mikroprzedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowo4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach
4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach Baza noclegowa stanowi podstawową bazę turystyczną, warunkującą w zasadzie ruch turystyczny. Dlatego projektując nowy szlak należy ją
Bardziej szczegółowoANALIZA KOSZTÓW POGŁÓWNEGO NAWOŻENIA ZBÓŻ AZOTEM
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2011 Jan Kamionka Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Mazowiecki Ośrodek Badawczy w Kłudzienku ANALIZA KOSZTÓW POGŁÓWNEGO NAWOŻENIA ZBÓŻ AZOTEM Streszczenie
Bardziej szczegółowoPRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG
PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG WYPŁACALNOŚCI (MB) Próg rentowności (BP) i margines bezpieczeństwa Przychody Przychody Koszty Koszty całkowite Koszty stałe Koszty zmienne BP Q MB Produkcja gdzie: BP próg rentowności
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Bardziej szczegółowoPROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11
Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) Sędzia SN Anna Kozłowska (sprawozdawca) Sędzia SN Grzegorz Misiurek Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Bardziej szczegółowoSEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. http://bzp0.portal.uzp.gov.pl/index.php?ogloszenie=show&pozycja=70594&rok=2015-03-30
1 z 6 2015-03-30 14:03 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.oss.wroc.pl Wrocław: Druk karty pracy dotyczącej barkowych malowideł w
Bardziej szczegółowoKoszty obciążenia społeczeństwa. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012
Koszty obciążenia społeczeństwa chorobami układu krążenia. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012 Badania kosztów chorób (COI Costof illnessstudies) Ekonomiczny ciężar choroby;
Bardziej szczegółowo13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.
13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Bardziej szczegółowoSTATUT FUNDACJI ŚCIĘGOSZÓW. Postanowienia ogólne
STATUT FUNDACJI ŚCIĘGOSZÓW Postanowienia ogólne 1 1. Fundacja pod nazwą Fundacja Ścięgoszów, zwana dalej Fundacją ustanowiona przez Łukasza Perkowskiego Olgę Sobkowicz zwanych dalej fundatorami, aktem
Bardziej szczegółowoNUMER IDENTYFIKATORA:
Społeczne Liceum Ogólnokształcące z Maturą Międzynarodową im. Ingmara Bergmana IB WORLD SCHOOL 53 ul. Raszyńska, 0-06 Warszawa, tel./fax 668 54 5 www.ib.bednarska.edu.pl / e-mail: liceum.ib@rasz.edu.pl
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 8. Warunki i obsługa gwarancyjna
Załącznik nr 8 Warunki i obsługa gwarancyjna 1. Definicje. Dla potrzeb określenia zakresów Usług gwarancyjnych, przyjmuje się że określenia podane poniżej, będą miały następujące znaczenie: Usterka Zdarzenie,
Bardziej szczegółowoRady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego. w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i upowszechnianiem kultury.
identyfikator /6 Druk nr 114 UCHWAŁY NR... Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego z dnia... w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9 i art. 18 ust. 1 ustawy
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Warszawa: Dostawa materiałów i wypełnień stomatologicznych dla Mazowieckiego
Bardziej szczegółowoZamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego. SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY
Program Nowy Sącz: Świadczenie usługi tłumaczenia pisemnego z języka słowackiego na język polski oraz z języka polskiego na język angielski wraz z korektą Native Speaker a oraz świadczenie usługi tłumaczenia
Bardziej szczegółowoReakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej agrotechniki II. Jakość zbieranego plonu
Tom XXX ROŚLINY OLEISTE OILSEED CROPS 2009 Franciszek Wielebski Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu Reakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej
Bardziej szczegółowo(Tekst ujednolicony zawierający zmiany wynikające z uchwały Rady Nadzorczej nr 58/2011 z dnia 22.02.2011 r.)
(Tekst ujednolicony zawierający zmiany wynikające z uchwały Rady Nadzorczej nr 58/2011 z dnia 22.02.2011 r.) REGULAMIN REALIZACJI WYMIANY STOLARKI OKIENNEJ W SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ RUBINKOWO W TORUNIU
Bardziej szczegółowoBielsko-Biała, dn. 10.02.2015 r. Numer zapytania: R36.1.089.2015. WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska 22 43-300 Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE
Bielsko-Biała, dn. 10.02.2015 r. Numer zapytania: R36.1.089.2015 WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska 22 43-300 Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE W związku realizacją projektu badawczo-rozwojowego
Bardziej szczegółowo