Sprawozdanie ze stażu naukowo-technicznego

Transkrypt

1 Mgr inż. Łukasz Herezy Katedra Górnictwa Podziemnego Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Sprawozdanie ze stażu naukowo-technicznego W okresie od 6 kwietnia do 6 lipca 2010 roku pracownik Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej zatrudniony w katedrze Górnictwa Podziemnego odbywał staż naukowo techniczny w ramach projektu Fabryka Inżynierów w spółce Lubelski Węgiel Bogdanka. Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. jest jednym z liderów rynku producentów węgla kamiennego w Polsce, wyróżniających się na tle branży pod względem osiąganych wyników finansowych, wydajności wydobycia węgla kamiennego oraz planów inwestycyjnych zakładających udostępnienie nowych złóż. Sprzedawany przez Spółkę węgiel kamienny energetyczny stosowany jest przede wszystkim do produkcji energii elektrycznej, cieplnej i produkcji cementu. Odbiorcami Spółki są w głównej mierze firmy przemysłowe, przede wszystkim podmioty prowadzące działalność w branży elektroenergetycznej zlokalizowane we wschodniej i północno-wschodniej Polsce. Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. jest jedyną kopalnią eksploatującą węgiel kamienny w Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Kopalnia Bogdanka została zlokalizowana w Centralnym Rejonie Węglowym położonym w północno-wschodniej, najlepiej rozpoznanej części Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Pod względem geograficznym Centralny Okręg Węglowy leży w granicach Polesia Lubelskiego, a tylko niewielkie jego fragmenty przechodzą na Wyżynę Lubelską. Pod względem administracyjnym kopalnia Bogdanka położona jest w województwie lubelskim, na obszarze gminy Puchaczów. Kopalnia Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. prowadzi eksploatację w granicach obszaru górniczego o powierzchni 57 km 2.W obszarze tym z pośród 18 bilansowych pokładów węgla kamiennego, znajdujących się pod nadkładem od 650 m do 730 m, do eksploatacji, wytypowano 8 pokładów o zasobach przemysłowych. Aktualnie eksploatacja prowadzona jest w pokładach 382 i 385/2, z ważną do 2015 roku koncesją. Odbywający staż mgr inż. Łukasz Herezy w pierwszych dwóch dniach pobytu w Lubelskim Węglu Bogdanka musiał przejść szereg badań lekarskich oraz szkoleń, aby rozpocząć praktyczną część stażu naukowo-technicznego. W ramach szkoleń przedstawiona została struktura organizacyjna oraz plany rozwoju Lubelskiego Węgla Bogdanka, który od tego roku jest jedyną w Polsce prywatną kopalnią węgla kamiennego (prywatyzacja poprzez giełdę). Szczególną uwagę podczas szkoleń poświęcono zagadnieniom zagrożeń naturalnych ich wykrywania i profilaktyki. Z uwagi na zagrożenia występujące w kopalni stażysta przeszedł szkolenie z zakresu budowy, działania i użycia aparatów ucieczkowych AU 9L i pochłaniacza ochronnego górniczego w skrócie POG. Docelowym miejscem odbywania stażu był oddział G1 (odział wydobywczy) prowadzący prace eksploatacyjne w polu ścianowym ściany 1/VI, w której zazbrojono drugi w Polsce (po kilkunastoletniej przerwie) kompleks strugowy firmy Bucyrus.

2 Rys.1. Kompleks strugowy firmy Bucyrus zazbrojony w przecince ścianowej ściany 1/VI (fot. Łukasz Herezy) Przed rozpoczęciem regularnych zjazdów w rejon pola ścianowego ściany 1/VI stażysta zapoznał się z technologiami: prowadzenia ściany 1/VI, wzmocnienia chodników przyścianowych przed frontem ściany 1/VI, utrzymania chodnika podścianowego za frontem ściany 1/VI, likwidacji chodnika nadścianowego ściany 1/VI, zbrojenia ściany 1/VI, oraz wieloma instrukcjami, z których najważniejszą dla stażysty była instrukcja bezpiecznego poruszania się w ścianie 1/VI pracującej w cyklu automatycznym. Urządzeniem zapewniającym warunki bezpiecznego poruszania się w ścianie 1/VI jest sterownik PMC-R pozwalający na sterowanie obudową ścianową. Rys.2. Sterownik PMC-R zainstalowany na sekcji obudowy zmechanizowanej (fot. Łukasz Herezy) Stażysta musiał zapoznać się również z zagrożeniami naturalnymi występującymi w rejonie oddziału G1 oraz drogami ucieczkowymi. Po wstępnej teoretycznej części stażu rozpoczęła się część praktyczna w rejonie pola ścianowego znajdującego się na poziomi 910 w rejonie Nadrybie. Na poziomy eksploatacyjne w rejonie Nadrybie można dostać się zjeżdżając szybem wentylacyjno-zjazdowym 1.4. Stażysta z uwagi na charakter stażu oraz zagrożenia panujące w rejonie ściany 1/VI wykonywał swoje zadania w trakcie czwartej zmiany rozpoczynającej się o godzinie 0 15 i trwającej do godziny 7 45.

3 W trakcie zjazdów w rejon ściany 1/VI stażysta zapoznał się z praktycznym zastosowaniem technologii stosowanych w rejonie ściany 1/VI oraz praktycznym wykorzystaniem instrukcji poruszania się w ścianie. Sama eksploatacja ściany 1/VI oraz prace związane z eksploatacją pola ścianowego nie mogłyby się odbywać bez maszyn i urządzeń, które to stażysta mógł obserwować w trakcie ich pracy. Bardzo szczegółowo zapoznał się z Dokumentacją Techniczno- Ruchową kompleksu strugowego oraz obserwował uważnie jego pracę w trakcie eksploatacji. Rys.3. Kabina strugowego umieszczona w chodniku nadścianowym 1/VI (fot. Łukasz Herezy) W celu prawidłowej eksploatacji kompleksu strugowego w warunkach pola ścianowego ściany 1/VI należało dobrać parametry pracy urządzeń wchodzących w skład kompleksu. Do ustawienia parametrów ich kontroli oraz analizy używa się oprogramowania V-Shield, V- Plow i V-Drive. W trakcie stażu stażysta miał okazję zapoznać się z obsługą oprogramowania teoretycznie jak i praktycznie. Rys.4. Panel graficzny oprogramowania V-Shield (fot. Łukasz Herezy) Głównym celem pobytu stażysty w rejonie pola ścianowego ściany 1/VI było wykonanie badań zachowania się górotworu w chodnikach nadścianowym i podścianowym przed frontem ściany oraz chodnika podścianowego za frontem ściany. W tym celu wykonano w trakcie trwania stażu pomiarów: konwergencji poziomej i pionowej chodników przyścianowych, zsuwów na odrzwiach obudowy chodnikowej,

4 rozwarstwień skał stropowych. W celu wykonania powyższych pomiarów wykonano w okresie trwania stażu po 15 cie stanowisk pomiarowych w chodnikach przyścianowych. Rys.5. Widok punktu pomiarowego 1 w chodniku podścianowym na 20 [m] wybiegu ściany (fot. Łukasz Herezy) W ramach jednego stanowiska pomiarowego wykonywano znaczniki na odrzwiach obudowy ŁP do pomiarów zsuwu obudowy, instalowano w otworze stropowym o długości 6 [m] rozwarstwieniomierze kotewkowe w celu pomiaru rozwarstwienia stropu oraz dokonywano oględzin ścianek drugiego otworu wiertniczego o długości 6 [m] w celu zlokalizowania rozwarstwień stropu. Dodatkowo na 800 [m] wybiegu ściany wykonano otwór rdzeniowy w celu określenia RQD, obserwacji stropu powyżej strefy skotwionej, wykonania badań penetrometrycznych oraz określenia parametrów wytrzymałościowych pakietu skał stropowych. W chodniku podścianowym za frontem ściany kontynuowano pomiary w zmniejszonym zakresie z uwagi na zniszczenie otworów badawczych. Bieżąca analiza danych z realizowanych pomiarów posłużyła do modyfikacji wzmocnienia chodnika nadścianowego przed frontem ściany. Odbyty staż w Lubelskim Węglu Bogdanka poszerzył wiedzę teoretyczną o aspekty praktyczne z zakresu prowadzenia prac eksploatacyjnych systemem ścianowym, organizacji pracy w ramach oddziału wydobywczego, organizacji transportu, zarządzania zasobami ludzkimi, kontroli maszyn urządzeń używanych w procesie eksploatacji, sterowania i monitoringu kompleksu strugowego, praktycznego wykonywania prac związanych ze wzmocnieniem chodników przyścianowych ich likwidacją i utrzymaniem. Najcenniejszym doświadczeniem praktycznym była możliwość obserwacji zachowania się górotworu w obrębie pola ścianowego, co jest niemożliwe w innych warunkach niż in situ. Po trudnych godzinach nocnych spędzonych w kopalni chwilę wytchnienia stażysta zaznawał w otoczeniu spokojnego i urodziwego krajobrazowo pojezierza włodawskiego. Miejscem stałego pobytu było gospodarstwo agroturystyczne Maja w miejscowości Grabniak nad jeziorem Rotcze.

5 Rys. 6. Agroturystyka Maja miejsce zakwaterowania stażysty (fot. Łukasz Herezy) Rys. 7. Zestaw młodego naukowca-górnika (fot. Łukasz Herezy)

6 Rys. 8. Stażysta podczas pomiarów dołowych w ścianie 1/VI (fot. Łukasz Herezy) Rys. 9. Stażysta w sekcjach obudowy zmechanizowanej 1/VI (fot. Łukasz Herezy)