II. INSTYTUCJE REALIZUJACE POLITYKĘ SPOŁECZNĄ MIASTA ŁOMŻA

Transkrypt

1 I. WPROWADZENIE Polityka społeczna jest to celowe oddziaływanie państwowych związków zawodowych i innych organizacji, które po pierwsze zapewniają ochronę przed ubóstwem w sensie gwarancji minimum egzystencjoonalnego, a po drugie są ukierunkowane na zapewnienie bezpieczeństwa w przypadku przeciwności losu lub zagrożeń, które przerastają siły jednostki i jej najbliższych. Jednym z najważniejszych współczesnych kierunków w polityce społecznej jest proces stopniowej zmiany funkcji organizowanych w ramach systemu pomocy społecznej programów socjalnych. Istotną rolę odgrywają działania osłonowe z dwóch zasadniczych powodów: - po pierwsze, nie można zapominać, że część klientów pomocy społecznej nie jest w stanie żyć samodzielnie. Potrzebują oni świadczeń opiekuńczych, próby ich usamodzielniania na siłę" są nieefektywne i dostarczają klientom dodatkowych cierpień. - po drugie, w krótszej perspektywie czasowej wsparcie aktywizujące jest droższe i jakby mniej niezbędne. Pomoc społeczna pełni bowiem w systemie zabezpieczenia społecznego funkcję ostatniego ogniwa wsparcia - jej programy tworzą sieć chroniącą najsłabszych obywateli przed egzystowaniem w warunkach uwłaczających godności człowieka. Wśród wielu celów polityki społecznej możliwe jest wyróżnienie: 1. bezpieczeństwo socjalne, które obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji wystąpienia ryzyka socjalnego ( choroba, starość, śmierć, inwalidztwo, bezrobocie), 2. ład społeczny jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi, 3. życie rodzinne - oznacza powrót do wartości związków między ludźmi i poczucia bezpieczeństwa na podstawie więzi emocjonalnych i uczuciowych. Polityka społeczna zajmuje się każdą istotną dla organizacji życia publicznego kwestią społeczną, tj. każdym zjawiskiem, które na masową skale stanowi o braku komfortu życia społecznego i może okazać się dotkliwe dla potencjału osobowego społeczeństwa. Polityka społeczna na terenie miasta Łomża realizowana jest zgodnie ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta na lata przyjęta Uchwałą nr 74/XIV/07 Rady Miejskiej w Łomży z dnia

2 II. INSTYTUCJE REALIZUJACE POLITYKĘ SPOŁECZNĄ MIASTA ŁOMŻA 1. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Klub Seniora, Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z Zaburzeniami Psychicznymi, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Noclegownia dla bezdomnych 2. Dom Pomocy Społecznej, 3. Zespół Placówek Opiekuńczo Wychowawczych, 4. Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy, 5. Powiatowy Zespół d.s. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności, 6. Warsztaty Terapii Zajęciowej, 7. Organizacje pozarządowe (TPD, PCK, Caritas, Biuro Porad Obywatelskich itp.) 8. Biuro ds. Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych 9. Powiatowy Urząd Pracy Przy realizowaniu polityki społecznej miasta ważną rolę pełnią pracownicy socjalni, zatrudnieni w rejonach opiekuńczych. Mają do wypełnienia wiele funkcji m.in.: Pomaganie ludziom w podnoszeniu lub bardziej efektywnym wykorzystywaniu ich zdolności radzenia sobie i rozwiązywaniu problemów, Modyfikowanie i budowanie nowych relacji między ludźmi i społecznymi systemami zasobów Udzielanie pomocy materialnej i usługowej Służenie w roli agendy kontroli społecznej wobec osób przejawiających zachowania niezgodne z prawem i normami społecznymi Wnoszenie własnego wkładu w rozwój i modyfikowanie polityki społecznej Wszyscy pracownicy posiadają przygotowanie zawodowe, pogłębiają też swoją wiedzę poprzez uczestniczenie w różnych szkoleniach. W 2009r uczestniczyli w następujących szkoleniach: Zasady rozliczania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie w oparciu o przepisy obowiązującego prawa Zastosowanie generatora wniosków o płatność PO KL Praca terapeutyczna z dzieckiem krzywdzonym i jego rodziną 2

3 Rozpoznawanie zjawiska przemocy wśród osób starszych Rachunkowość Jednostek Pomocy Społecznej w praktyce Nowelizacja ustawy o pracownikach samorządowych Nabór, służba przygotowawcza i ocena pracownika Mediacje rodzinne Asertywność i efektywna komunikacja interpersonalna Studium przeciwdziałania przemocy w rodzinie Praktyczne aspekty zamówień publicznych z uwzględnieniem nowelizacji Ustawy Prawo Zamówień Publicznych Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudnia pracowników socjalnych do liczby ludności w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców. Do osiągnięcia standardu zatrudnienia potrzeba 6 pracowników. III. POMOC UDZIELANA RODZINOM W ZASPOKAJANIU POTRZEB Zadaniem pomocy społecznej na poziomie lokalnym jest współtworzenie godziwych warunków egzystencji i pracy dla grup charakteryzujących się ubóstwem i dotkniętych wszelkiego rodzaju dysfunkcjonalnością np. niepełnosprawnością, długotrwałą chorobą, bezrobociem, alkoholizmem. Brak dachu nad głową, niemożność podjęcia pracy, niepełnosprawność, niedostatek środków do życia, osamotnienie, uzależnienie od alkoholu, przemoc w rodzinie, zagubienie w świecie to zaledwie klika przykładów problemów z codziennego życia mieszkańców miasta. Problemy te swoim zasięgiem obejmują większą grupę ludzi i coraz młodsze osoby. W 2009r ze świadczeń pomocy społecznej skorzystało 2355 osób-1564 rodziny. 1. Powód korzystania z pomocy społecznej Tabela nr 1 Lp. Powód korzystania z pomocy Liczba Liczba osób w rodzinie rodzin 1. Ubóstwo Sieroctwo Bezdomność Potrzeba ochrony macierzyństwa w tym w wielodzietność 5. Bezrobocie Niepełnosprawność Długotrwała lub ciężka choroba w tym: Rodziny niepełne

4 Rodziny wielodzietne Alkoholizm Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z ZK 11. Trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą 12. Przemoc w rodzinie i sytuacja kryzysowa Najczęstszym powodem korzystania z pomocy jest ubóstwo. W myśl ustawy o pomocy społecznej ubóstwo w rodzinie pojawia się w sytuacji, kiedy dochód na osobę jest równy lub niższy od kryterium dochodowego tj. w rodzinie 351 zł na osobę i samotnie gospodarującą 477zł. Osoby znajdujące się na granicy ubóstwa na poziomie minimum egzystencji nie są w stanie zaspokoić nawet podstawowych potrzeb, a ich integracja społeczna jest szczególnie utrudniona. 2. Formy pomocy społecznej realizowanej przez MOPS Pomoc udzielona była w formie: zasiłki okresowe 915 osób w tym: bezrobocie 760, długotrwała choroba 70, niepełnosprawność 84, możliwość otrzymania świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego 1, Łączna kwota wydatkowana na zasiłki okresowe ( dotacja ) zł Zasiłki jednorazowe celowe otrzymało 1366 osób w tym specjalne celowe 227 osób z przeznaczeniem na: opał 366 żywność 667 odzież, obuwie 220 przybory szkolne 150 kolonie 37 remonty 12 leki 351 sprzęt AGD 14 wydatki mieszkaniowe 211 inne 190 4

5 1. Zasoby mieszkaniowe: IV. STRUKTURA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Łomżyńska spółdzielnia Mieszkaniowa 338 Spółdzielnia Perspektywa 204 Mieszkania Komunalne 379 Domki jednorodzinne 213 Stancja na zasadzie wynajmu 398 Spółdzielnia JEDNOŚĆ- 6 Hotel 3 Bezdomni 23 (noclegownia i inne wskazane przez klienta ) 2. Głównym źródłem utrzymania rodzin było : wynagrodzenie za pracę 240 renta, emerytura 305 zasiłek z PUP 43 alimenty 114 świadczenia rodzinne dodatek mieszkaniowy 154 świadczenia z MOPS 458 zasiłek pielęgnacyjny 4 dochód z gospodarstwa rolnego 1 3. Wykształcenie osób korzystających z pomocy MOPS podstawowe 595 szkoła specjalna 26 zawodowe 510 gimnazjum 31 średnie 356 wyższe Pomoc rodzinom wielodzietnym zasiłek stały 7 zasiłek okresowy 132 zasiłek celowy na opał 29 zasiłek celowy na leki 26 zasiłek celowy na odzież 29 pomoc państwa w zakresie dożywiania 143 inne 101 5

6 5. Pomoc rodzinom niepełnym: zasiłek stały 16 zasiłek okresowy 160 zasiłek celowy 44 zasiłek celowy na żywność 129 zasiłek celowy na leki 48 zasiłek celowy na odzież 50 pomoc państwa w zakresie dożywiania inne Pomoc osobom niepełnosprawnym zasiłek stały 262 zasiłek okresowy 153 zasiłek celowy na opał 119 zasiłek celowy na żywność 222 zasiłek celowy na leki 216 zasiłek celowy na odzież 45 pomoc państwa w zakresie dożywiania 233 inne Pomoc udzielana rodzinom bezrobotnym. Największą grupą osób korzystających z pomocy ośrodka stanowią rodziny bezrobotne. W 2009r z pomocy społecznej skorzystało 662 osoby. Z przeprowadzonych wywiadów środowiskowych wynika, że większość klientów długotrwale bezrobotnych to osoby, które nie spełniają wymagań rynku pracy. Główną przyczyną jest brak odpowiedniego wykształcenia, niska aktywność w poszukiwaniu pracy, jak również niechęć pracodawców do zatrudnienia pracowników powyżej 45 roku życia. Pracownicy socjalni podejmują różne działania mające na celu aktywizację osób bezrobotnych zmierzających do wyjścia z trudnej sytuacji. W tym celu też zawierają pisemne uzgodnienia ( kontrakty socjalne ) Osoba bezrobotna zobowiązuje się do aktywnego poszukiwania pracy, udziału w kursach, szkoleniach, do kontaktów z PUP i Giełdą Pracy a pracownik socjalny do udzielenia pomocy finansowej oraz wsparcia. Zadania realizowane w ramach pracy socjalnej ukierunkowane są na: doprowadzenie do usamodzielnienia osób i rodzin, zmianę obrazu siebie oraz ukształtowanie właściwej postawy, prezentowanej na rynku pracy. 6

7 Osoba bezrobotna jest zobowiązana do utrzymywania stałego kontaktu z pracownikiem socjalnym i informowania o podejmowanych próbach poszukiwania zatrudnienia, podnoszenia lub uzyskania kwalifikacji, udziału w szkoleniach. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łomży w okresie od 1maja do 30 listopada 2009 roku realizował projekt systemowy pod nazwą: EFS nowa droga do sukcesu - w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji, Poddziałanie Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej - współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem projektu EFS nowa droga do sukcesu było ograniczenie zjawiska marginalizacji społecznej i zawodowej poprzez aktywną integrację 76 osób bezrobotnych z terenu miasta Łomży, korzystających z różnorodnych form wsparcia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz przygotowanie tych osób do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i rynku pracy. Realizacja projektu rozpoczęła się od przeprowadzenia naboru uczestników. Rekrutację uczestników projektu przeprowadzili pracownicy socjalni we współpracy z koordynatorem projektu. Został opracowany regulamin rekrutacji zgodnie z którym osoby były kwalifikowane. W wyniku rekrutacji wyłoniono 76 - osobową grupę beneficjentów ostatecznych (54 kobiet i 22 mężczyzn) Podpisano z tymi osobami kontrakty socjalne, zobowiązujące do czynnego udziału we wszystkich formach wsparcia realizowanych w ramach projektu. Pod koniec maja 2009 r. uruchomiona została pierwsza forma wsparcia w postaci grupowego poradnictwa psychologicznego i doradztwa zawodowego. Zgodnie z harmonogramem realizacji projektu zajęcia odbywały się w okresie od 27 maja do 1 lipca 2009 r. Celem warsztatów z psychologiem było zwiększenie samooceny i poczucia własnej wartości, wzrost osobistej aktywności i motywacji do działania, przełamanie barier pokonywania problemów oraz udoskonalenie umiejętności komunikacji interpersonalnej. Zajęcia z doradcą zawodowym miały na celu pomóc w odkrywaniu predyspozycji do wykonywania określonej pracy, wskazać nowe techniki i metody poszukiwania pracy, wzmocnić umiejętności aktywnego poruszania się na rynku pracy. Szkolenia zawodowe Bukieciarstwo - od 25 czerwca do 21 lipca dla 15 kobiet. Wszystkie uczestniczki ukończyły szkolenia i otrzymały zaświadczenia potwierdzające uzyskanie kwalifikacji zawodowych. W ramach tego szkolenia odbyły się dwa 7

8 wyjazdy do Warszawy na wystawę lilii w Starej Pomarańczarnii i wystawę róż w Łazienkach Królewskich. Podstawy obsługi komputera i Internetu 76 osób, Sprzedawca z obsługą kasy fiskalnej - 22 osoby, Tapicer - 11 osób, Robotnik budowlany z modułem glazurnik dla 11 osób, Pomoc kuchenna dla 17 osób, Każdy z beneficjentów uczestniczył w dwóch szkoleniach: w zakresie obsługi komputera i Internetu oraz wybranego szkolenia zawodowego. Na koniec szkoleń wszyscy beneficjenci otrzymali zaświadczenia potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych, każdy uczestnik otrzymał wsparcie finansowe w formie zasiłku celowego. Przez cały czas realizacji projektu prowadzona była praca socjalna w miejscu zamieszkania z uczestniczkami projektu i ich rodzinami. Zostały podpisane kontrakty socjalne określające sposób współdziałania z pracownikiem socjalnym w zakresie rozwiązywania osobistych problemów, przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych w celu aktywnej integracji społecznej. Z dofinansowania UE dla potrzeb projektu zakupiono sprzęt tj. 3 zestawy komputerowe, drukarkę, 2 telefony, biurko. Zgodnie z harmonogramem projektu w dniu 11 września 2009 odbyła się impreza integracyjna o charakterze kulturalno sportowym dla uczestników projektu w gospodarstwie agroturystycznym Olszynka w Olszynach koło Łomży. Wszyscy uczestnicy chętnie brali udział w konkurencjach, grali również w siatkówkę, spacerowali i podziwiali uroki przyrody. Jednym z kolejnych działań zorganizowanych na rzecz beneficjentów był wyjazd integracyjny do teatru Buffo w Warszawie w dniu 28 października 2009 połączony ze zwiedzaniem Zamku Królewskiego i Starówki. W dniach listopada dla 8 osób najbardziej aktywnych zostały zorganizowane 3- dniowe warsztaty z bukieciarstwa pt. Dekoracje na Boże Narodzenie W trakcie szkoleń uczestnicy mieli zapewnione wyżywienie. Na koniec szkoleń wszyscy beneficjenci otrzymali zaświadczenia potwierdzające ukończenie kursów zawodowych. Każdy uczestnik otrzymał wsparcie finansowe w formie zasiłku celowego po 110 zł miesięcznie. Uczestnicy wysoko ocenili szkolenia i sposób ich organizacji oraz osobę prowadzącego zajęcia. Wszystkie elementy podlegające ocenie uzyskały średnią ponad 4. Szczególnym uznaniem cieszyły się zajęcia z bukieciarstwa, które zostały ocenione przez beneficjentki na łączną średnią ocenę 4,8. Na konferencji podsumowującej projekt 5 osób najbardziej aktywnych podczas szkoleń otrzymali nagrody(roboty kuchenne, czajnik, żelazko) od organizatora szkoleń zawodowych. 8

9 Wysoka frekwencja beneficjentów ostatecznych we wszystkich formach wsparcia realizowanych w ramach projektu wskazuje nie tylko na ich atrakcyjność ale przede wszystkim na chęć podniesienia statusu zawodowego, a tym samym na potrzebę zwiększenia samodzielności i poprawy jakości życia. Na podstawie raportu ewaluacyjnego można stwierdzić, że projekt osiągnął założone rezultaty miękkie w postaci zwiększenia u beneficjentów ostatecznych samooceny i poczucia własnej wartości, wzrostu osobistej aktywności i motywacji do działania, przełamania barier, pokonywania problemów, udoskonalenia umiejętności komunikacji interpersonalnej, nabycia umiejętności sporządzania CV, pism, dokumentacji wymaganej przez pracodawców, prezentowania własnej osoby przed pracodawcą. Dodatkowo można wnioskować, że ponad 90% beneficjentów uważa, że projekt był dla nich dużą pomocą. Świadczy to o wysokim poziomie osiągnięcia zaplanowanych rezultatów miękkich, czyli pozyskania użytecznej wiedzy i nowych umiejętności oraz uzyskaniu wsparcia wielospecjalistycznego. O trwałości efektów projektu trudno jest przesądzać w chwili obecnej, będzie można ocenić jednoznacznie za 1-2 lata. Z danych uzyskanych z przeprowadzonych ankiet można jednak wyciągnąć optymistyczne wnioski co do trwałości projektu. Przede wszystkim beneficjenci docenili projekt. Znaczna większość respondentów uważa, że uzyskane wsparcie przyczyni się do poprawy ich funkcjonowania w sferze społecznej i zawodowej, że była to dobra inicjatywa i że należy ją kontynuować. Uczestnicy projektu zauważają pozytywne zmiany w różnych aspektach swojego życia, zauważają korzyści, jakie projekt przyniósł im samym i ich rodzinom. Można zatem prognozować, że chętnie będą uczestniczyli w podobnych inicjatywach w przyszłości. W sytuacji braku możliwości podjęcia zatrudnienia wskazane będzie dalsze objęcie wsparciem specjalistycznym uczestników projektu. Większość uczestników projektu zgłasza potrzebę dalszego podnoszenia kwalifikacji poprzez udział w różnorodnych szkoleniach zawodowych. 8. Usługi opiekuńcze Ludzie starsi i niepełnosprawni wymagają specyficznych form pomocy, której celem jest jak najdłuższe utrzymanie ich we własnym środowisku. Można to osiągnąć przez zapewnienie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łomży świadczy takie usługi dla osób, które nie są w stanie zaspokoić samodzielnie własnych potrzeb. Z tej formy pomocy skorzystało 114 osób w tym 5 osób objętych było usługami specjalistycznym. 9. Pomoc państwa w zakresie dożywiania 9

10 Dużym wsparciem dla rodzin jest realizacja programu dożywiania dzieci w szkołach. Ustawą z dnia 29 grudnia 2005 został uchwalony wieloletni program Pomoc państwa w zakresie dożywiania, Program ma na celu wspieranie gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym w zakresie dożywiania dzieci oraz zapewnienia posiłku osobom które go potrzebują, ze szczególnym uwzględnieniem osób z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i środowisk wiejskich. Realizacja programu ma na celu: poprawę stanu zdrowia dzieci i młodzieży, poprawę poziomu życia rodzin o niskich dochodach, upowszechnianie zdrowego stylu życia, rozwój w gminach bazy żywieniowej ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży. Na terenie miasta program realizowany był w 15 szkołach, 12 przedszkolach i w 3 innych placówkach. Ogółem programem objęto 2083 osoby w tym 342 dzieci do 7 roku życia, 623 uczniów, pozostałe 118 osób to osoby otrzymujące pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej. Z posiłku korzystało 979 osób w tym 152 dzieci do 7 roku życia, 524 uczniów, 303 inne osoby. Świadczenia pieniężne na zakup żywności otrzymało 217 osób natomiast pomoc w formie rzeczowej otrzymało 1409 osób. V. WSPARCIE RODZIN Z DZIEĆMI W ZAPOBIEGANIU PATOLOGIOM SPOŁECZNYM Zarządzeniem Nr 84/09 Prezydenta Miasta Łomży z dnia 27 maja 2009 w sprawie przyznania środków i refundacji kosztów z budżetu miasta dla jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych na realizację zadań w zakresie Łomżyńskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Patologii Społecznej na 2009 rok została przyznana dotacja na realizację zadania publicznego Udzielanie pomocy rzeczowej dzieciom i młodzieży z rodzin, w których występuje problem alkoholowy w kwocie ,-zł. Całkowity koszt zadania został zaplanowany na kwotę ,-zł. Część środków zgodnie z założonym harmonogramem działania - w I półroczu została wykorzystana na organizację imprezy wyjazdowej z okazji Dnia Dziecka. W dniu 30 maja b.r. 70 dzieci wzięło udział w zorganizowanym wyjeździe do Gospodarstwa Agroturystycznego Olszynka. Dzieci w wieku od 6 do 16 lat spędziły cały dzień pod opieką pracowników socjalnych MOPS i animatorów zatrudnionych w gospodarstwie. W czasie zorganizowanego wypoczynku dzieci brały udział w organizowanych zabawach, konkursach, uczestniczyły czynnie w zajęciach sportowych. W bogatym programie dzieci miały do dyspozycji: 10

11 zabawy integracyjne, zajęcia linowe prowadzone prze instruktorów przy zastosowaniu atestowanego sprzętu alpinistycznego, zajęcia wspinaczkowe, zajęcia w terenie- bieg terenowy z elementami sprawnościowymi, tor przeszkód zajęcia strzeleckie strzelanie z łuków megapiłkarzyki, W trakcie pobytu dzieci miały zapewnione również wyżywienie: obiad, kiełbaski z grilla, słodycze i napoje. W ramach realizacji w/w programu bezpośrednio po zakończeniu roku szkolnego / w dniu 21 czerwca / ponad 20 dzieci wyjechało nad morze na kolonie zorganizowane przez TPD. Ogółem z tej formy zorganizowanego wypoczynku skorzystało 26 dzieci. Wyjazdy odbyły się w czerwcu i lipcu. Kolonie trwały 2 tygodnie. W II półroczu z pomocy finansowej na zakup opału,odzieży, leków i innych w zależności od indywidualnych potrzeb rodziny skorzystało 40 rodzin, paczki żywnościowe otrzymało 25 rodzin, paczki i prezenty związane ze Świętem Bożego Narodzenia otrzymało 67 dzieci. Równolegle z otrzymywaną pomocą z tymi rodzinami prowadzona jest praca socjalna, której celem jest poznanie i rozwijanie umiejętności budowania prawidłowych relacji w rodzinie i środowisku rówieśniczym, umożliwienie prawidłowego procesu socjalizacji; zmiana sposobu funkcjonowania rodziny poprzez podjęcie lub kontynuowanie leczenia odwykowego osób uzależnionych i współuzależnionych, podjęcie zatrudnienia, uczestniczenie w spotkaniach mających na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rodziny i wskazanie możliwości radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 1. Poradnictwo specjalistyczne Pomoc psychologiczną dla osób i rodzin korzystających z pomocy finansowej MOPS świadczy psycholog zatrudniony na ½ etatu. W 2009r z konsultacji indywidualnych skorzystało 267 osób z 183 rodzin. Konsultacje dotyczyły: rozwiązywania trudnych problemów rodzinnych i osobistych, instruktażu na temat dostosowania metod wychowawczych do wieku dziecka, skierowania na leczenie psychiatryczne klienta. Terapią indywidualną objęto 12 osób w celu : ćwiczenia umiejętności radzenia z emocjami, ćwiczenia konstruktywnych metod wyrażania uczucia, leku, złości, zazdrości itp. podwyższania aktywności życiowej, w tym zawodowej 11

12 podwyższenia poziomu samooceny, poczucia własnej wartości. Ponadto prowadzona była praca wychowawcza w 6 rodzinach w miejscu zamieszkania w celu rozwiązywania sytuacji kryzysowych w rodzinie motywowanie do podjęcia leczenia odwykowego. Mediacje małżeńskie prowadzono w 6 rodzinach w celu polepszenia relacji między małżonkami, uświadomienia przyczyn rozwodu. VI. NOCLEGOWNIA DLA BEZDOMNYCH Noclegownia dla bezdomnych pozostaje we strukturach MOPS od 1 września 2008r W 2009 przebywało 13 osób. Noclegownia mieści się w Łomży, ul. Dworna 24A, miejsc noclegowych 12 Warunki lokalowe budynek parterowy, 2 pomieszczenia mieszkalne wyposażone w łóżka piętrowe 2 szt i 4 półtapczany, pokój socjalny wyposażony w kuchnię gazową, lodówkę i TV, łazienka / kabina prysznicowa,, wc i zlew, pralka/, pokój kierownika noclegowni. W noclegowni przewidziane jest również 1 pomieszczenie z łazienką z oddzielnym wejściem dla bezdomnych kobiet. Osoby bezdomne przebywają w noclegowni od godz. 20 do 8, otrzymują 2 posiłki śniadanie i kolację / śniadanie w kuchni Caritas ul. Giełczyńska, kolacja jest przynoszona z kuchni do Ośrodka. Noclegownia czynna jest codziennie w godzinach w okresie od 1 października do 31 marca noclegownia otwarta jest od godz do godz dnia następnego. Do noclegowni nie są przyjmowanie osoby znajdujące się pod wpływem alkoholu w przypadku ogrzewalni osoby w stanie upojenia alkoholowego ze względu na zagrożenie życia. Funkcjonuje również ogrzewalnia dla bezdomnych gdzie mogą przebywać osoby pod wpływem alkoholu- 2 pomieszczenia w tym jedno dla kobiet. Czynna od X do końca III VII. DZIAŁALNOŚĆ MOPS W ZAKRESIE ROZWIĄZYWANIA SYTUACJI KRYZYSOWYCH 1. Ośrodek Interwencji kryzysowej Rodzinom w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie świadczy pomoc Ośrodek interwencji Kryzysowej W Ośrodku jest zatrudnionych 5 osób na 4,5 etatu: - kierownik (na ½ etatu) - specjalista pracy socjalnej - radca prawny 12

13 - pracownik administracyjno gospodarczy - psycholog. W 2009r przyjęto 355 zgłoszeń związanych z sytuacjami kryzysowymi w rodzinie i przemocą domową. Zgłoszenia te pochodziły z Komendy Miejskiej Policji w Łomży - 146, od pracowników MOPS 21, ze szkół 5, z innych instytucji 4 oraz 179 zgłoszeń osobistych. Zdecydowana większość zgłaszających się do OIK to kobiety. Główne przyczyny zgłaszania sytuacji kryzysowych to: -nadużywanie alkoholu przez członka rodziny 234 -problemy wychowawcze z dziećmi 34 -konflikty rodzinne i małżeńskie 35 -zaburzenia psychiczne 8 -problemy z narkotykami 3 -problemy emocjonalne 11 -bezdomność - 1 -inne ( porady prawne w rodzinie )- 28 Udzielono w ciągu roku 905 porad i konsultacji: Z psychologicznych, skorzystało 459 osób, w tym ze wsparcia 175; konsultacji 116; terapii indywidualnej i rodzinnej 168 osób Z porad prawnych ( majątkowych, finansowych, ustalenia kontaktów z dzieckiem, dotyczących eksmisji, rozwodów i separacji, uzyskania alimentów) Z porady pracownika socjalnego skorzystało 95 osób. W omawianym okresie w hostelu OIK przebywało 4 rodziny : 1 kobieta samotna oczekująca na umieszczenie jej w DPS oraz 3 kobiety z dziećmi, które schroniły się w hotelu przed przemocą domową. Okres pobytu w hotelu wynosił od 7 do 137 dni. Dzięki dofinansowaniu z Urzędu Miasta na realizację zadania Podejmowanie działań w zakresie rozpoznawania i przeciwdziałania przemocy w rodzinie dwoje pracowników OIK uczestniczyło w szkoleniu Mediacje rodzinne co pozwoliło na rozszerzenie oferty działań Ośrodka mających na celu przeciwdziałanie konfliktom i przemocy w rodzinach. 2. Program korekcyjno-edukacyjny dla sprawców przemocy domowej Aby pomoc udzielana rodzinom gdzie występuje przemoc domowa była bardziej skuteczna, ważnym zadaniem jest praca z osobami stosującymi przemoc- (sprawcy) Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował programy korekcyjno edukacyjne dla sprawców przemocy domowej. Program korekcyjno edukacyjny skierowany jest do osób będących sprawcami przemocy fizycznej lub psychicznej w rodzinie. Stąd też zajęcia prowadzone były w 3 grupach: 13

14 -1 grupa utworzona w Zakładzie Karnym w Czerwonym Borze. Zajęcia odbywały się w okresie od marca do lipca z 16 osobami, a zakończyło szkolenie 9 osób. - 2 grupa utworzona w Zakładzie Karnym w Przytułach Zajęcia odbywały się w okresie od czerwca do listopada. Rozpoczęło je 14 osób a ukończyło 8 osób. W zajęciach korekcyjno edukacyjnych w zakładach karnych uczestniczyły osoby, które kierował kierownik penitencjarny lub psycholog zakładu karnego. Z zajęć odpadły osoby skierowane w miedzy czasie do innego zakładu karnego lub na leczenie odwykowe, zostały zwolnione po odbyciu kary lub podjęły pracę z uwagi na zobowiązania alimentacyjne. - 3 grupa utworzona w MOPS Łomża. Zajęcia odbywały się od kwietnia do sierpnia. Zgłosiło się 18 osób a ukończyło 12 osób. Uczestników zakwalifikował do zajęć psycholog MOPS. Były to osoby, które same zgłosiły się zobowiązani przez Sąd do uczestnictwa w zajęciach, zgłosili kuratorzy zawodowi oraz Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Łomży. Podczas zajęć realizowano bloki tematyczne: Zjawisko przemocy pogłębione autoanalizą własnych zachowań przemocowych Wpływ przemocy w rodzinie na rozwój dzieci Zmiana postaw i zachowań osób stosujących przemoc ( treningi zachowań alternatywnych do agresji ) Przeżywanie emocji (trening okazywania uczuć) Partnerstwo w związkach Zasady zdrowego rozwiązywania sporów ( mediacje, negocjacje ) Program prowadzili: terapeuta uzależnień, psycholog, specjalista pracy socjalnej i prawnik. VIII. POMOC UDZIELANA OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM Osoby niepełnosprawne stanowią w Polsce bardzo liczną społeczność, która liczy ponad 14 % ogółu ludności, a prognoza GUS przewiduje, że w br. liczba tych osób znacznie wzrośnie. Osoby niepełnosprawne to osoby, które mają określony stopień niepełnosprawności w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym przez Zespół do spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności, ZUS i KRUS, jak również inne osoby z dysfunkcjami fizycznymi, psychicznymi i umysłowymi. W Łomży istnieje wiele barier, które utrudniają bądź uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym samodzielne aktywne życie w społeczeństwie. Dotyczy to zarówno budynków użyteczności publicznej, budynków mieszkalnych, placówek oświatowych, jak też stanu technicznego ciągów komunikacyjnych dla pieszych, komunikacji miejskiej. 14

15 Rehabilitacja zawodowa jest systemem różnych działań, na który składa się poradnictwo zawodowe, szkolenie zawodowe, przygotowanie miejsc pracy, ich dobór do psychofizycznych możliwości osoby niepełnosprawnej i aktywne pośrednictwo pracy. Konieczne jest podejmowanie działań zmierzających do tworzenia i utrzymania chronionych miejsc pracy w zakładach pracy i zakładach pracy chronionej. Podstawowym argumentem przemawiającym za koniecznością tworzenia takich stanowisk jest czynnik ekonomiczny. Poprzez prowadzenie aktywnej polityki zatrudnienia niepełnosprawnych w oparciu o środki PFRON samorząd może wzmocnić pozycję osób niepełnosprawnych tak, aby zaczęły one egzekwować swoje prawa, zwłaszcza w dziedzinie zatrudnienia. W obecnej sytuacji, gdy popyt na pracę na lokalnym rynku przewyższa podaż, szansa na znalezienie zatrudnienia przez osobę niepełnosprawną jest minimalna. Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w społeczeństwie poprzez rehabilitację zawodową to również finansowanie kosztów podjęcia działalności gospodarczej przez osoby niepełnosprawne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie pracy jako osoby bezrobotne i poszukujące pracy. Wsparcie środkami PFRON lokalnego rynku pracy pozwoli nie tylko na aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych, ale korzystnie wpłynie na rozwój funkcjonujących podmiotów gospodarczych, których kondycja ekonomiczna nie pozwala na samodzielne tworzenie stanowisk pracy w ogóle, nie mówiąc o miejscach pracy dla osób niepełnosprawnych. Przy tak wysokim poziomie stopy bezrobocia środki z PFRON stanowią siłę napędową lokalnego biznesu. 1. Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych: Rehabilitacja zawodowa Przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej Wpłynęło 6 wniosków na wartość zł. na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Podpisano 5 umów na wartość zł. - na działalność handel odzieżą, usługi TAXI,usługi kosmetyczne i fryzjerskie, działalność gastronomiczna. Wydatkowano środki w wysokości zł. Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej Wpłynęło 7 wniosków o zwrot kosztów wyposażenia 19 stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych na wartość zł. Podpisano 4 umowy na utworzenie 6 stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych na wartość

16 zł., w tym: 2 stanowiska produkcyjne, 1 obsługa wózka widłowego, 1 informatyk, 1 pomoc kuchenna, 1 stanowisko do kosztorysowania. Wydatkowano środki w wysokości zł w tym zł w zakładach pracy chronionej. Refundacja 60% wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenie społeczne Refundacja wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenie społeczne dotyczy umów podpisanych w 2008 roku. Na refundację wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia społecznej dla 10 osób niepełnosprawnych wydatkowano środki w wysokości zł. Finansowanie kosztów szkoleń osób niepełnosprawnych Szkolenia są inicjowane i organizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w celu zwiększenia szans osób niepełnosprawnych w podjęciu pracy. MOPS złożył zamówienie na realizację szkoleń do kierownika PUP, ustalając szczegółowe zasady. Powiatowy Urząd Pracy zrezygnował z planowanych środków na szkolenie /pismo Nr PUP.IPR /GL/09 z dnia r. Zwrot wydatków na instrumenty i usługi rynku pracy dla osób niepełnosprawnych Wpłynął 1 wniosek na refundację stażu dla 1 osoby. Wydatkowano kwotę zł. 2. Rehabilitacja społeczna Dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych Wpłynęło 407 wniosków osób niepełnosprawnych, w tym: 91 opiekunów. Przyznano dofinansowanie dla 134 osób niepełnosprawnych na wartość ,00 zł., w tym: 40 dzieci i młodzieży niepełnosprawnej na wartość ,00 zł. Dofinansowanie uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych osobom niepełnosprawnym, w tym: dorosłe osoby niepełnosprawne opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych dzieci i młodzież niepełnosprawna opiekunowie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej ilość wartość ilość wartość ilość wartość ilość wartość , , , ,00 W 2009 r. dofinansowano uczestnictwo w turnusach rehabilitacyjnych 134 osobom niepełnosprawnym i wydatkowano środki w wysokości ,00 zł. 16

17 Dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych na wniosek indywidualnych osób niepełnosprawnych Ze względu na ograniczone środki PFRON dofinansowaniem objęto tylko wnioski na likwidację barier architektonicznych dla osób nie poruszających się samodzielnie Z dofinansowania do likwidacji barier skorzystało: Bariery architektoniczne Bariery techniczne Bariery w komunikowaniu się ilość wartość ilość wartość ilość wartość , w tym dzieci w tym dzieci w tym dzieci Z dofinansowania do likwidacji barier skorzystało 14 osób niepełnosprawnych i wydatkowano środki w wysokości ,00zł. Likwidacja barier architektonicznych dotyczyła w szczególności: adaptacji łazienek, zakupu platformy, wykonanie podjazdu. 3. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych Wpłynęło 8 wniosków na ogólną wartość ,00 zł. na dofinansowanie : - VII przeglądu piosenki religijnej Domów Pomocy Społecznej Łomża 2009, Integracyjny turniej sportowy ZDROWO I WESOŁO - organizator - Stowarzyszenie Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej Intelektualnie Pomocna Dłoń - wyjazd do Lichenia, Międzynarodowy Dzień Głuchych, Wigilia 2009 organizator - Polski Zwiaze Głuchych - wycieczka Licheń Konin Gniezno, wyjazd Toruń Golub Dobrzyń - organizator - Polskie stowarzyszenie Diabetyków Oddział Rejonowy w Łomży - wycieczka Augustów Wigry organizator - Polski związek Niewidomych W 2009 r. podpisano 6 umów na wartość ,00 zł. na organizację imprez. Z dofinansowania sportu, kultury, rekreacji i turystyki skorzystało 140 osoby niepełnosprawne w tym: 15 dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Wydatkowano środki w wysokości ,00 zł. 17

18 4. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze W 2009 roku z dofinansowania do przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i sprzętu rehabilitacyjnego skorzystało 308 osób niepełnosprawnych i wydatkowano środki w wysokości ,00 zł. Dofinansowaniem objęto m in. : aparaty słuchowe z wkładkami usznymi, protezy piersi, buty ortopedyczne, pieluchomajtki, materac ortopedyczne, cewniki, balkoniki, wózki inwalidzkie, proteza lewej nogi, podpórka trójkołowa, szkła korekcyjne, wkłucia do pomp insulinowych,, orteza stawu kolanowego, proteza powietrzna, pionizator, kule łokciowe, poduszka przeciwodleżynowa, orteza na opadającą stopę. Ze względu na ograniczone środki finansowe PFRON dofinansowaniem objęto niezbędny sprzęt rehabiliatycjny łóżka rehabilitacyjne dla osób samodzielnie nie funkcjonujących. 5. Współfinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej W Łomży działa jeden warsztat terapii zajęciowej dla 35 uczestników, który mieści się przy ul. Bernatowicza 3. Prowadzącym warsztaty są Zakłady Spożywcze BONA spółka jawna zakład pracy chronionej. Zajęcia odbywają się w 7 pracowniach terapeutycznych: 2 pracownie życia codziennego, pracownia ceramiczno-plastyczna, pracownia politechniczna, pracownia rękodzieła artystycznego, pracownia komputerowa pracownia biologiczna Warsztat terapii zajęciowej realizuje zadania zmierzające do ogólnego rozwoju i poprawy sprawności, niezbędnych do prowadzenia przez osoby niepełnosprawne niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia na miarę ich indywidualnych możliwości. 6. Orzecznictwo w zakresie ustalenia stopnia niepełnosprawności Powiatowy Zespół ds Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w 2009 roku wydał 1152 orzeczeń dla osób w tym: 266 orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, 340 orzeczenia o umiarkowanym, 546 lekki stopień Najczęstszym powodem ustalenia stopnia niepełnosprawności było: schorzenie narządu ruchu- 419, 18

19 schorzenia układu krążenia 224, schorzenia psychiczne 129 zaburzenia głosu, mowy, słuchu -79 neurologiczne 76, i inne 200 Osoby niepełnosprawne i chore, które wymagają pomocy osoby drugiej, mają zapewnioną pomoc w postaci opiekunki domowej. Pomoc w usługach świadczy 53 opiekunek dla 105 osób. Z rozpoznania środowiska wynika, że potrzeby w tym zakresie są znacznie większe. Na dzień liczba osób oczekujących na pomoc w usługach wynosi ok 86 osób. Osoby starsze, chore pozbawione opieki ze strony rodziny, a Ośrodek nie jest w stanie zapewnić całodobowej opieki wówczas niezbędne jest umieszczenie w domu pomocy społecznej. Obecnie oczekuje na miejsce 9 osób chorych przewlekle. 7. Środowiskowy Dom Samopomocy Na dzień r w Środowiskowym Domu Samopomocy w Łomży zatrudnionych było średnio 9 osób na 8 etatach. Z usług w Środowiskowym Domu Samopomocy w I półroczu 2009 r. korzystało średnio 32 osoby, a w II półroczu 30 osób. Są to osoby z zaburzeniami psychicznymi. Dla podopiecznych ŚDS organizowane są imprezy integracyjne związane ze świętami Bożego Narodzenia, Wielkanocy, Dniem Kobiet, Dniem Seniora, Mikołajkami. W miesiącu styczniu odbyło się spotkanie z pacjentami i personelem Oddziału Dziennego Pobytu. Dla podopiecznych zorganizowano w miesiącach kwietniu i maju wyjazdy do Teatru w Białymstoku i w Warszawie, wycieczkę do Białowieży i Hajnówki. W II półroczu miały miejsce wyjazdy do Skansenu w Nowogrodzie, rejs w Rajgrodzie, do Ośrodka Hipoterapii w Kisielnicy. Poza tym podopieczni rozgrywali mecze piłki nożnej na boisku ZDZ w Łomży, uczestniczyli w warsztatach muzycznych organizowanych przez Stowarzyszenie Pomocna Dłoń przy DPS w Łomży. W ramach zajęć klubowych organizowano również gry, kalambury i konkursy. Oprócz tego ŚDS wydał 40 zimowy numer kwartalnika ŚDS-ka. W ramach zajęć redakcyjnych uczestniczyło średnio 15 osób. Pismo to pełni funkcję edukacyjną, informacyjną, rozrywkową i promocyjną Ośrodka, ponieważ trafia nie tylko do rodzin podopiecznych, ale także do pacjentów PZP, Oddziału Dziennego Pobytu i Oddziału Psychiatrycznego w Łomży, Stowarzyszenia na Rzecz Twórców NIKE i innych zaprzyjaźnionych placówek. ŚDS prowadził zajęcia kulinarne, na których podopieczni nabywają nowe umiejętności kulinarne i doskonalą nabytą wiedzę, uczą się obsługi sprzętu gospodarstwa domowego, układają jadłospisy. W ramach rehabilitacji ruchowej prowadzono zajęcia oddzielnie dla kobiet i mężczyzn ( ćwiczenia TAI-CHI, 19

20 aerobiku, siłownia, masaże na specjalistycznym fotelu i macie, naświetlania lampą Sollux i antydepresyjną). Odbywały się również zajęcia plastyczne ( linoryt, malarstwo na deskach i płycie pilśniowej, mozaika witrażowa), terapia zajęciowa w grupach i indywidualnie (wikliniarstwo, tkanina, mozaika witrażowa ), zajęcia teatralno muzyczne, nauka języka angielskiego i zajęcia komputerowe. Zorganizowano szkolenie z zakresu pedagogiki zabawy dla pracowników ŚDS, Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Klubu Seniora. 8. Klub Seniora Ludzie starsi, niepełnosprawni mogą najwięcej zrobić dla siebie, organizując się w różnych grupach samopomocowych. Seniorzy bez oglądania się na kogokolwiek, mogą dostarczać wartości dla nich najbardziej deficytowych: kontaktów z innymi ludźmi, wymiany potrzebnej informacji, motywacji do aktywności oraz poszerzania zainteresowania. Dzięki tej aktywności nie tylko łatwiej zaspakajają swoje potrzeby, ale także znajdują uznanie i będą respektowani jako pełnosprawni partnerzy w życiu społecznym. Seniorzy z miasta Łomża realizują swoje zainteresowania spotykając się w KLUBIE SENIORA Klub Seniora działa za zasadach dziennego pobytu. Podstawową działalnością jest przygotowywanie posiłków z zakupionych produktów dla osób starszych uczęszczających do KS. Na dzień r. z posiłków korzystało średnio w m-cu 145 osób ( średnio 60 rodzin ), wydano w ciągu roku posiłków. Prowadzona jest tutaj także działalność kulturalno-oświatowa, w ramach której Seniorzy rozwijają swoje zainteresowania, oraz terapia zajęciowa utrzymanie sprawności fizycznej i umysłowej poprzez aktywne uczestnictwo w zajęciach. Głównymi stałymi formami zajęć w KS są: - poniedziałkowe spotkania grupy teatralnej i kabaretowej, karaoke z instruktorem ( wykorzystywany jest tutaj sprzęt muzyczny i płyty CD zakupione na potrzeby KS) oraz mierzenie ciśnienia - we wtorki odbywają się kursy tańca towarzyskiego z instruktorem - w każdą środę odbywa się spotkanie i próby Zespołu Maryna -czwartki to Spotkania z książką tzn. w godzinach przedpołudniowych zainteresowana grupa słucha książek z nagrań magnetofonowych i płyt CD ( do współpracy została zaproszona Miejska Biblioteka Publiczna ); -piątki to próby przygotowania krótkich sztuk teatralnych -w drugą i czwartą sobotę miesiąca organizowane są zabawy taneczne. Stałym codziennym elementem zajęć po śniadaniu jest ćwiczenie na sprzęcie gimnastycznym, czytanie prasy, oglądanie telewizji, gry w warcaby. Ponadto Klub Seniora w I półroczu 2009 roku zorganizował dla Seniorów w m-cu styczniu spotkanie bożonarodzeniowe z młodzieżą z Łomżyńskiego 20

21 Towarzystwa Muzycznego, Dzień Dziadka i Babci w Przedszkolu Nr 2. W m-cu lutym odbyły się Walentynki oraz zorganizowano uroczyste obchody 25- lecia istnienia Zespołu Maryna. KS dla swoich podopiecznych organizował także Dzień Kobiet, spotkanie z młodzieżą z MDK-DŚT, z PG 1, SP 10. W maju Zespół Maryna wziął udział w Przeglądzie Kapel i Śpiewaków Ludowych Zbójna W czerwcu zorganizowano wyjście do Teatru Lalki i Aktora w Łomży, na koncert muzyczny, poza tym liczna grupa Seniorów wzięła udział w szkoleniu w Urzędzie Miejskim na temat zjawiska przemocy w rodzinie. W II półroczu Klub Seniora kontynuował organizowanie dla swoich podopiecznych ciekawych spotkań, wyjazdów ( spływ Narwią do Nowogrodu, zwiedzanie Fortów w Piątnicy, spotkanie z Seniorami w Grajewie ), w m-cu wrześniu odbyło się spotkanie Seniorów z podopiecznymi ŚDS w Łomży oraz z Dyrekcją MOPS, na którym zaprezentowali swoją część artystyczną, kolejne miesiące to m.in. to wyjazd na grzyby, uczestnictwo Seniorów w różnego rodzaju koncertach i spotkaniach, a także warsztatach muzycznych w Teatrze Lalki i Aktora zorganizowanych przez DPS w Łomży. IX. OPIEKA NAD DZICKIEM I RODZINĄ Poprawnie funkcjonująca rodzina jest podstawowym najważniejszym, najbardziej wartościowym i niezastąpionym środowiskiem wychowawczym. Wywiera znaczny wpływ na kształtowanie się osobowości dziecka, warunkuje jego stosunek do innych ludzi, do systemu wartości i norm ogólnospołecznych. Współczesna rodzina uległa znacznym przeobrażeniom spowodowanym tempem zachodzących zmian. Wzrastające bezrobocie, nasilająca się patologia społeczna, brak mieszkań powodują dysfunkcje rodziny zwłaszcza w sferze ekonomiczno-bytowej, co ogranicza także jej funkcje opiekuńczo wychowawcze. Przybywa także sierot społecznych związanych z rozbiciem rodziny. W sytuacji, gdy rodzina nie wypełnia podstawowych funkcji opiekuńczo-wychowawczych powstaje potrzeba pomocy lub zorganizowania opieki zastępczej nad dzieckiem. W podejmowanych działaniach najważniejsze jest dobro dziecka. Dlatego też ważnym działaniem pracownika socjalnego jest prowadzenie pracy socjalnej z rodziną biologiczną Ośrodek prowadzi pracę socjalną z rodzinami z Łomży, których dzieci przebywają w rodzinnej opiece zastępczej. Systematycznie przeprowadzane wywiady w środowisku oraz stały kontakt z rodzinami zastępczymi, pozwala ocenić czy rodzice naturalni przejawiają zainteresowanie swoim dzieckiem czy je odwiedzają, czy starają się je odzyskać? W zdecydowanej większości rodziny naturalne, patologiczne, po kilku miesiącach od zabrania dziecka do rodziny zastępczej, przestają je odwiedzać lub czynią to sporadycznie, okazjonalnie. W 2009 roku w rodzinach zastępczych przebywało 67 dzieci. 21

22 Powodem ich umieszczenia było: choroba psychiczna rodziców 8 dzieci uzależnienie od alkoholu rodziców 27 dzieci sieroctwo całkowite lub jedno z rodziców nie żyje albo przebywa w zakładzie karnym 9 dzieci pobyt za granicą przynajmniej jednego z rodziców 9 dzieci niezaradność życiowa 14 dzieci. Rodzina zastępcza której powierza się dziecko, współpracuje z sądem rodzinnym, pracownikiem socjalnym MOPS, psychologiem i pedagogiem, OAO. Jej obowiązkiem jest informowanie o stanie zdrowia dziecka, jego postępach w nauce, trudnościach wychowawczych lub innych problemach napotykanych w trakcie sprawowania opieki. Praca socjalna z rodziną zastępczą jak i naturalną ma na celu unormowanie sytuacji życiowej dziecka. Pracą socjalną z rodzinami biologicznymi gdzie dzieci przebywają w zastępczych formach opieki objętych było 8 rodzin. Praca miała charakter stały z zaangażowaniem zarówno pracownika socjalnego, psychologa, kuratora jak również pedagoga. Głównym celem było podtrzymywanie więzi rodzinnych z dziećmi przebywającymi poza domem rodzinnym poprzez nakłanianie rodziców do częstych odwiedzin swoich dzieci w zastępczych formach opieki. Umożliwienie dzieciom pobytu w domu rodzinnym w czasie weekendów lub dni wolnych od nauki. W ramach pracy z rodzinami zastępczymi, w których pojawiły się problemy wychowawcze nawiązano współpracę z: kuratorem sądowym kontakt z psychologiem wspólne wejścia do rodziny z pedagogiem OAO celem sprawdzenia aktualnej sytuacji dziecka kontakt z wychowawcami i pedagogami w szkołach do których uczęszczają dzieci. Wskutek prowadzonej pracy socjalnej w 2009 roku 4 ro dzieci wróciło do domu rodzinnego 8 osób podjęło leczenie odwykowe od alkoholu 13 osób skorzystało z porad psychologa 9 osób podjęło pracę dorywczą sezonową 1.Usamodzielnianie wychowanków przebywających w zastępczych formach opieki Ważnym elementem pracy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oprócz zapewnienia dzieciom pozbawionym opieki właściwego środowiska rodzinnego jest pomoc usamodzielniającym się wychowankom opuszczającym rodziny zastępcze lub placówki opiekuńczo wychowawcze, zakłady poprawcze, schroniska dla nieletnich i specjalne ośrodki szkolno wychowawcze. 22

23 Młodzież wychowująca się w w/w formach opieki zastępczej po osiągnięciu pełnoletności zostają objęte indywidualnym programem usamodzielnienia, który obejmuje: jednorazową pomoc na usamodzielnienie pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki ( nie dłużej niż do 25 roku życia pełnoletniego wychowanka ) pomoc pieniężną na zagospodarowanie w formie rzeczowej. pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych pomoc w uzyskaniu zatrudnienia oraz załatwieniu wszelkich spraw urzędowych. W 2009 roku: Pomoc pieniężną rzeczową otrzymało: 4 wychowanków opuszczających rodzinę zastępczą 2 wychowanków opuszczających placówkę opiekuńczo wychowawczą Pomoc na kontynuowanie nauki otrzymywało: 5 wychowanków z rodzin zastępczych 6 wychowanków z placówki opiekuńczo wychowawczych W ramach procesu usamodzielniania wychowanków utrzymywany jest stały kontakt z wychowawcami szkół, do których uczęszcza młodzież. Dwa razy do roku przeprowadzane są wywiady kontrolne z pełnoletnimi wychowankami, którzy kontynuują naukę. Prowadzone są rozmowy motywujące i nakłaniające do podwyższania swoich kwalifikacji. Praca z młodzieżą ma charakter stały. X. SYSTEM ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH Wsparciem dla rodzin jest również ustawa o świadczeniach rodzinnych, którą realizuje Biuro ds. Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Urzędu Miasta w Łomży. W 2009 roku na w/w świadczenia wydatkowano środki w wysokości zł, w tym na : zasiłki rodzinne z dodatkami zł, liczba świadczeń , świadczenia opiekuńcze zł, liczba świadczeń , jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka zł, liczba świadczeń 675, świadczenia alimentacyjne zł, liczba świadczeń 5873, składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zł. na obsługę świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego zł, Na składki na ubezpieczenia zdrowotne zł Z budżetu miasta na obsługę świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego wydatkowano zł. 23

24 I. Zasiłki rodzinne Ogółem w 2009 roku świadczenia rodzinne pobierało rodzin. Zasiłki rodzinne pobierało rodziny, w tym: na 1 dziecko rodzin, na 2 dzieci 981 rodzin, na 3 dzieci rodzin, na 4 i więcej dzieci 117 rodzin. Od października 2009 nastąpiła zmiana wysokości zasiłków rodzinnych. Obecnie kwoty zasiłków przedstawiają się w następujący sposób: 68 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia (było 48 zł) 91 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia (było 64) 98 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia (było 68) Wydatki w tym zakresie kształtowały się: Zasiłki rodzinne Wydatki od początku roku Liczba świadczeń od początku roku do ukończenia 5 roku życia pow. 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia powyżej 18 roku życia do ukończenia 21 roku życia powyżej 21 roku życia do ukończenia 24 roku życia Fundusz Alimentacyjny Ze świadczeń funduszu alimentacyjnego korzystało 313 rodzin, z tego o dochodzie rodziny w przeliczeniu na osobę: bez dochodu 28 rodzin, od 0 do 100 zł 65 rodziny, od 100 do 252 zł 71 rodziny, od 252 do 362,50 zł 35 rodzin, od 362 do 504 zł 58 rodzin, od 504 do 583 zł 27 rodzin, od 583 do 725 zł 29 rodzin. Liczba osób uprawnionych do świadczeń z funduszu alimentacyjnego 477, z tego w wysokości: 24

25 do 100 zł 25, od 100 do 200 zł 140, od 200do 300 zł 165, od 300 do 400 zł 83, od 400 do 500 zł 64. XI. SYTUACJA MIESZKANIOWA W ŁOMŻY Po wyżywieniu, mieszkanie jest podstawowym dobrem pierwszej potrzeby. Jego brak pozbawia człowieka społecznego i ekonomicznego, a przede wszystkim biologicznego bezpieczeństwa. Posiadanie samodzielnego mieszkania sprzyja decyzjom o założeniu rodziny i jej prawidłowym funkcjonowaniu. Tymczasem: - występują problemy z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych, - następuje dekapitalizacja istniejących budynków mieszkalnych, - zaznacza się przestrzenna i społeczna polaryzacja warunków mieszkaniowych. Deficyt mieszkań odczuwają przede wszystkim gospodarstwa domowe o niskich i średnich dochodach, głównie młode rodziny. Dla niezamożnych grup ludności nie ma oferty nowych i cenowo dostępnych mieszkań. Poważnym problemem stają się rosnące zaległości w opłatach wynikających z użytkowania mieszkania. Dla coraz większej liczby rodzin oznaczać to może eksmisję. W dalszym ciągu funkcjonuje ustawa o dodatkach mieszkaniowych i uch-wała o uldze czynszowej. Dotyczą one najemców lokali stanowiących publiczny za- sób mieszkaniowy. W 2009r. wydano decyzji administracyjnych przyznających dodatki. Z tej formy pomocy skorzystało rodzin / średnia wysokość do- datku wyniosła 156,74zł /. Szczególnie dotkliwie problemy z opłatami należności za zajmowane lokale odczuwa około 150 rodzin, które mają także kłopoty z regulowaniem przypadającej na nich części dopłat do przyznanych im dodatków mieszkaniowych. Są to rodziny które nie posiadają żadnego źródła dochodu, albo posiadany dochód pozwala im jedynie na zabezpieczenie podstawowych potrzeb / np. zakup żywności /. Podejmowane różnorodne działania powstrzymały wzrost zadłużeń czyn- szowych, ale brak spłaty dotychczasowych zaległości powoduje, że wzrasta liczba wyroków eksmisyjnych. Należy zaznaczyć, że obecnie obowiązujące uregulowania prawne podjęte przez organy ustawodawcze nie dopuszczają eksmisji na bruk a je- jedynie do lokalu socjalnego lub tymczasowego. Realizacja istniejących w tym za-kresie potrzeb wymaga zabezpieczenia co najmniej 100 lokali. Pauperyzacja rodzin utrudnia regulowanie czynszu i wiele rodzin spełnia kryteria do otrzymania lokali socjalnych. Skutkuje to wydłużaniem się kolejki oczekujących i przedłużającym okresem realizacji uprawnienia. Praktycznie w ciągu roku możemy zabezpieczyć jedynie od kilku do maksymalnie kilkunastu lokali. 25