Piotr Obłękowski Główny Specjalista Departament Ochrony Klimatu Wydział Efektywności Energetycznej w Budownictwie

Transkrypt

1 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wymagania dotyczące energooszczędnych budynków użyteczności publicznej w kontekście Wytycznych Technicznych i osiągnięcia klasy (A, B, C) energooszczędności Piotr Obłękowski Główny Specjalista Departament Ochrony Klimatu Wydział Efektywności Energetycznej w Budownictwie Warszawa, 28 maja 2014 r.

2 Pakiet klimatyczny 3x20 10 stycznia 2007 r.komisja Europejska przedstawiła pakiet klimatyczno-energetyczny, zawierający następujące cele dla UE: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych przynajmniej o 20% w 2020 r. w porównaniu do bazowego 1990 r. zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej do 20% w 2020 r., zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20% do 2020 r. w porównaniu do prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię

3 Prawo unijne Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Budynki odpowiadają za 40% łącznego zużycia energii w Unii. Sektor ten się rozwija, co prowadzi do wzrostu zużycia energii. Dlatego ograniczenie zużycia energii oraz wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budynków stanowią istotne działania konieczne do ograniczenia uzależnienia energetycznego Unii i emisji gazów cieplarnianych. Mniejsze zużycie energii oraz zwiększone wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych mają również duże znaczenie dla zwiększenia bezpieczeństwa dostaw energii, wspierania rozwoju technicznego, a także dla tworzenia możliwości zatrudnienia i rozwoju regionalnego, zwłaszcza na obszarach wiejskich.

4 Prawo unijne Dyrektywa Parlamentu Europejskiego irady 2010/31/UE zdnia 19maja 2010r. wsprawie charakterystyki energetycznej budynków Artykuł 9 Budynki o niemal zerowym zużyciu energii 1. Państwa członkowskie zapewniają, aby: a) do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii; oraz b) po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Państwa członkowskie opracowują krajowe plany mające na celu zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Te krajowe plany mogą zawierać założenia zróżnicowane w zależności od kategorii budynku.

5 Prawo krajowe Krajowy Ustawodawca zmiany te wprowadził miedzy innymi w następującym rozporządzeniu, gdzie jednocześnie określił co uznał jako budynek o niemal zerowym zużyciu energii : Dziennik Ustaw z 13 sierpnia 2013 poz. 926 ROZPORZĄDZENIEMINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia 5 lipca 2013r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie 2) Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

6 Prawo krajowe Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne, ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych - również oświetlenia wbudowanego, powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający spełnienie następujących wymagań minimalnych: 1) wartość wskaźnika EP [kwh/(m 2 rok)] określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych - również do oświetlenia wbudowanego, obliczona według przepisów dotyczących metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków, jest mniejsza od wartości obliczonej zgodnie ze wzorem, o którym mowa w 329 ust. 1 lub 3, przy uwzględnieniu cząstkowych maksymalnych wartości wskaźnika EP, o których mowaw 329ust.2; 2) przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku odpowiadają przynajmniej wymaganiom izolacyjności cieplnej określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia oraz powierzchnia okien odpowiada wymaganiom określonym w pkt 2.1. załącznika nr 2 do rozporządzenia.

7 Prawo krajowe a Rodzaj budynków Cząstkowe maksymalne wartości wskaźnika EP H+W na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej [kwh/(m 2 rok)] od 1 stycznia 2014 r. od 1 stycznia 2017 r. od 1 stycznia 2021 r.* ) Budynek mieszkalny: 1 a) jednorodzinny b) wielorodzinny Budynek zamieszkania zbiorowego Budynek użyteczności publicznej: 3 a) opieki zdrowotnej b) pozostałe Budynek gospodarczy, magazynowy i produkcyjny * ) Od 1 stycznia 2019 r. -w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością.

8 Porównanie z innymi krajami Standardy energetyczne budynków w Polsce i porównanie z innymi krajami (stan na 2010 r.) Standardy innych krajów europejskich o zbliŝonym do polskiego klimacie stawiają większe wymagania w zakresie ochrony cieplnej budynków. Porównanie zawiera tabela poniŝej. Porównanie standardów ochrony cieplnej budynków. (źródło: internet) Kraj Polska Austria Niemcy Szwajcaria Okres Budynki z lat Budynki z lat Budynki po 1993 r. Od 1998 r. Budynki aktualnie wznoszone Planowane Budynki zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1995 roku Planowane Dom energooszczędny Budynki aktualnie wznoszone Wartość wskaźnika sezonowego zapotrzebowaniana ciepło do ogrzewania, [kwh/ (m 2 rok)]

9 Klasy energooszczędności Klasy energooszczędności budynków, procent dofinansowania kosztów dokumentacji projektowej i umorzenia kwoty pożyczki. Klasa budyn ku Zmniejszenie zapotrzebowania budynku na energię użytkową (Eu) w odniesieniu do budynku referencyjnego (%) Zmniejszenie zapotrzebowania budynku na energię pierwotną (Ep) w odniesieniu do budynku referencyjnego (%) Dla dotacji: poziom dofinansowania kosztów dokumentacji projektowej Dla pożyczki: poziom umorzenia pożyczki (%) A do 70 B do 50 C do 30

10 Wytyczne techniczne 1/3 Energia użytkowa Wzrost klasy energooszczędności budynku, o którym mowa w PP LEMUR wynika ze zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową budynku ocenianego w porównaniu z budynkiem referencyjnym i wynika z zastosowania w budynku ocienianym rozwiązań powodujących zmniejszenie zapotrzebowania na energię w wyniku: Podniesienia standardu ochrony cieplnej budynku i zmniejszenie strat ciepła przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne, Zmniejszenie strat ciepła na potrzeby wentylacji, Zastosowanie energooszczędnego oświetlenia, Zastosowanie rozwiązań powodujących zmniejszenia zużycia ciepłej wody w budynku.

11 Wytyczne techniczne 2/3 Energia końcowa Zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową wynika z: Zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową, Podniesienia jakości oraz sprawności przesyłu i rozdziału energii w instalacjach wewnętrznych, Zastosowania odnawialnych źródeł energii, Zastosowania energooszczędnych urządzeń i wyposażenia wchodzących w skład wewnętrznych instalacji przesyłu i rozdziału energii.

12 Wytyczne techniczne 3/3 Energia pierwotna Zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną wynika z: Zmniejszenia zapotrzebowania na energię końcową, Zastosowanych paliw i nośników energii. Zmniejszenia zapotrzebowania na energię pomocniczą.

13 Definicje 1/2 (ZAŁĄCZNIK NR 4 do programu priorytetowego Efektywne wykorzystanie energii. Część 4) LEMUR-Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej) Budynek referencyjny - przez budynek referencyjny należy rozumieć budynek taki sam co do kształtu, konstrukcji, funkcji i sposobu użytkowania jak budynek oceniany (projektowany), spełniający minimalne wymagania określone w Rozporządzeniu Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U poz 926), Redukcja zapotrzebowania budynku na energię pierwotną (Ep) i energię użytkową (Eu) - oznacza % redukcji zapotrzebowania budynku na energię pierwotną i użytkową w stosunku do wartości obliczonych dla budynku referencyjnego.

14 Definicje 2/2 Potwierdzenie osiągnięcia efektu ekologicznego - należy przez to rozumieć osiągnięcie parametrów określonych w tabeli nr 1 pn: Klasy energooszczędności budynków i procent dofinansowania kosztów dokumentacji projektowej, o której mowa w ust 7.2. Programu, przy czym jego wysokość może różnić się od zapisanej w umowie i będzie adekwatna do faktycznie osiągniętej klasy energooszczędności budynku tj. klas A, B lub C. W celu potwierdzenia osiągnięcia określonej klasy budynku, beneficjent zobligowany jest do wykonania pomiarów licznikowych poszczególnych nośników energii. Pomiary, o których mowa w zdaniu poprzednim beneficjent wykonuje w okresie jednego pełnego roku eksploatacji budynku rozpoczynającego się nie później niż w okresie jednego roku od daty ostatecznej decyzji pozwolenia na użytkowanie. W terminie 90 dni po zakończeniu roku, w którym dokonywane będą pomiary, beneficjent przedłoży do NFOŚiGW potwierdzenie (Raport Końcowy) osiągnięcia efektu ekologicznego wynikającego ze zmniejszenia zapotrzebowania budynku na energięeuiep-osiągnięciaklasya,blubc.

15 Poprawna kwalifikacja klasy A,Blub C załącznik 1a Podstawą poprawnej kwalifikacji klasy energooszczędności jest: dokumentacja projektowa, ostateczne pozwolenie na budowę, obliczenia (przez projektanta) dla budynku nowoprojektowanego oraz budynku referencyjnego opracowane na podstawie WYTYCZNYCH TECHNICZNYCH (załącznik nr 3 dla programu priorytetowego LEMUR). Co odzwierciedla wypełniony załącznik 1a: wypełnienie części A (część obliczeniowa) i B (wkład do obliczeń), załącznik 1a musi być podpisany przez: głównego projektanta, wnioskodawcę a gdy jest również kwalifikowany koszty weryfikacji, przez weryfikatora.

16 Dokumentacja projektowa UWAGA: Dokumentacja projektowa będąca podstawą oceny w PP LEMUR i która powinna być załączona do wniosku w postaci elektronicznej(skany łącznie z pieczęciami) jest to dokumentacja na podstawie której uzyskano ostateczne pozwolenie na budowę.

17 Rola Inwestora w PP LEMUR Świadome decyzje na pierwszych etapach przygotowania inwestycji. Prawidłowe przygotowanie materiałów wyjściowych dla projektantów, pokreślenie realnych założeń, celów, na miarę potrzeb i środków. Świadome i prawidłowe przeprowadzenie procedury przetargowej na wybór projektanta. Ekonomika przyjętych rozwiązań stosownie do sposobu użytkowania. Nadzór nad pracami projektowymi. Zapewnienie dostępu do osób o wystarczającej wiedzy do podejmowania decyzji związanych z realizacją inwestycji. Zapewnienie również dostępu do wiedzy na wstępnym etapie gdzie powstają kluczowe dla inwestycji decyzje. Nadzór nad realizacją obiektu. Świadomość eksploatacji obiektu.

18 Rola Projektanta w PP LEMUR Na etapie koncepcji praca nie tylko na modelu funkcjonalnym, oraz modelu estetycznym ale również na modelu energetycznym koncepcji z uwzględnieniem całego zespołu branżowego. Świadomość nowoczesnych rozwiązań technologicznych uwzględniając cechy użytkownika, przepisy prawa, oraz poprawne poruszanie się pod kątem ekonomiki rozwiązań w kontekście nie tylko samej budowy ale i eksploatacji. Udział na wstępnym etapie projektowym koncepcji inżynierów branżowych, dostosowywanie proponowanych rozwiązań pod kątem optymalnego zbilansowania roli i funkcji obiektu, jego modelu estetycznego, zachowań użytkownika oraz kosztów eksploatacji. Wyższy standard dokumentacji do pozwolenia na budowę uwzględniający energooszczędne rozwiązania na poziomie projektu wykonawczego

19 Weryfikator w PP LEMUR Weryfikator rola doradcza dla Beneficjenta: Na etapie przed pozwoleniem na budowę: nadzór/współpraca z projektantem na każdym etapie koncepcji pod kątem rozwiązań energooszczędnych, weryfikowanie ekonomiki przyjętych rozwiązań architektoniczno budowlanych i instalacyjnych, weryfikacja poprawności obliczeń przygotowanych przez Projektanta, proponowanie rozwiązań konkurencyjnych, pośredniczenie w rozmowach specjalistycznych pomiędzy Projektantem a Inwestorem, Na etapie realizacji obiektu: nadzór prawidłowych rozwiązań proponowanych przez Wykonawcę Inwestycji

20 Dlaczego LEMUR? 1/2 Realizacja programu priorytetowego LEMUR jest związana bezpośrednio z wypełnieniem zapisów Dyrektywy o charakterystyce energetycznej (DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO IRADY2010/31/UE zdnia19 maja2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków), w której państwa członkowskie UE zobowiązały się, iż od dnia r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością, były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Program priorytetowy LEMUR pomaga odpowiednio wcześniej przygotować inwestycje o wysokich walorach energooszczędnych przewidujących zastosowanie nowoczesnych i energooszczędnych technologii OZE które są uwzględnione w poszczególnych komponentach I i II osi priorytetowej POIiŚ.

21 Dlaczego LEMUR? 2/2 Brak innego tak kompleksowego instytucjonalnego wsparcia dla inwestycji energooszczędnych uwzględniających charakter i instytucjonalność Beneficjentów. Program priorytetowy LEMUR uwzględnia specyfikę przygotowywania inwestycji publicznych, PZP oraz instytucjonalność Beneficjentów. Wspiera i promuje inwestycje proekologiczne wśród władz publicznych. Przygotowuje szeroką kadrę ekspertów, projektantów, wykonawców oraz świadomość proekologiczną.

22 Systemy certyfikacji 1/4 Certyfikat BREEAM(BRE Environmental Assessment Metod) jest obecnie jedną z metod oceny budynków pod kątem ich ekologiczności w Europie. Została stworzona w 1990 roku przez organizację BRE (Building Research Establishment). Metoda ta skupia się na ocenie jakości prowadzonego procesu inwestycyjnego. BREEAM jest narzędziem zarządzania projektem. Celem jego stosowanie jest wyznaczanie nowych standardów w budownictwie. Konsekwencją jego stosowania są ogromne osiągnięcia w zakresie ochrony środowiska, komfortu użytkowania obiektu oraz wydajności budynku.

23 Systemy certyfikacji 2/4 Minergie- MINERGIE jest szwajcarską marką jakości nowoczesnych, energooszczędnych domów, która istnieje od 1994 roku. Jest uznawana, stosowana, prawnie chroniona i wspierana przez rząd Szwajcarii, kantony i jednostki gospodarcze. W centrum uwagi tego ekologicznego certyfikatu znajduje się energooszczędność i komfort użytkownika budynku komfort mieszkania lub pracy. Osiągany jest on przede wszystkim dzięki wysokiej jakości powłoce budynku oraz optymalnej stałej wymianie powietrza wewnętrznego.

24 Systemy certyfikacji 3/4 Certyfikat LEED LEED jest zbiorem wytycznych tworzących system oceny budynków oparty na standardach USGBC. Certyfikat LEED, o który można ubiegać się dobrowolnie, jest więc dokumentem stwierdzającym poziom spełnionych kryteriów wynikających z ustalonych wzorców.

25 Systemy certyfikacji 4/4 DGNB - czyli Niemiecki Certyfikat dla Budynku Zrównoważonego jest systemem oceny współczesnych budynków zgodnym z zasadami zrównoważonego rozwoju. Certyfikat DGNB zaświadcza, że dom jest zdrowy, ekologiczny, trwały i ma na celu oszczędność energii.

26 Przykłady 1/4 Budynek na terenie GPP w Katowicach im Marii Goeppert-Mayer Źródło: Internet, materiały reklamowe projektantów, inwestorów

27 Przykłady 2/4 Budynek na terenie GPP w Katowicach im Marii Goeppert-Mayer Źródło: Internet, materiały reklamowe projektantów, inwestorów

28 Przykłady 3/4 Źródło: Internet, materiały reklamowe projektantów, inwestorów

29 Przykłady 4/4 Źródło: Internet, materiały reklamowe projektantów, inwestorów.

30 Dziękuję za uwagę