Wydmuchrzyca (Elymus)

Transkrypt

1

2 Wydmuchrzyca (Elymus) Trawa pochodząca z rodziny plewowców, która składa się z ok. 45 gatunków. Wydmuchrzyca piaskowa (Elymus arenarius) ma wysokość do 1m. Posiada bardzo długie, płożące się pod ziemią kłącza, które utrwalają wydmy (dlatego często sadzona na terenach piaszczystych). Kłos o długości nie przekraczającej 30cm, Owocami wydmuchrzycy są ziarniaki. Jej ziarniaki były używane do wyrabiania mąki lub kaszy (stosowana do dziś w niektórych częściach Azji). Występuje na piaskach głównie na wydmach. W Polsce rośnie dziko na wybrzeżu Bałtyku, w głębi kraju sadzona na lotnych piaskach. trawa występująca na wydmach, najczęściej nadmorskich, w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Piaskownica zwyczajna (Ammophila arenaria) Piaskownica jest trawą pochodzącą z rodziny wiechlinowatych. Posiada bardzo długie korzenie przytwierdzające ją mocno do podłoża. Dzięki podziemnym częściom rośliny nadaje się świetnie do utrwalania ruchomych piasków i wydm. Siana nie tylko nad morzem, ale również na miejscach piaszczystych. Młode rośliny wyrastają z podziemnych rozłogów. Rosnąc szybko nowe rośliny zabezpieczają się przed zasypanie przez piaski poprzez wypuszczanie nowych rozłóg. Piaskownica występuje na wydmach nadmorskiej części Europy i Ameryki Północnej. Roślina niezwykle potrzebna do utrzymania wydm.

3 Babka nadmorska (Plantago maritima L.) Jest rośliną zielną pochodzącą z rodziny babkowatych. Wysokość rośliny to przeważnie 15-40cm. Liście wąskie o szerokości 2 do 6mm, o kolorze szaro-zielonym. Słabo ząbkowane, mięsiste charakterystycznie owłosione. Kwiaty w kształcie kłosa o długości w granicach 3-11 mm, gęste. Przysadki zazwyczaj tępe, jajowate. Korona kwiaty ma długość 4-5mm, łatki zaostrzone, kwiat kwitnie od czerwca do października. Roślina ta zamieszkuje słone tereny wybrzeża Bałtyku oraz Ameryki Północnej. W Polsce na Pomorzu na wschód po Gdańsk, znaleziona także w Ciechocinku. Podlega ochronie gatunkowej. Stosowana także w sztuce kulinarnej, jej liście nadają się idealnie do sałatek. Babka pierzasta (Plantago coronopus) Babka pierzasta jest gatunkiem babki pochodzącej z rodziny babkowatych, która liczy ok. 250 gatunków. Liście babki są barwy soczystej zieleni o charakterystycznej pierzasto podzielonej blaszki liściowej. Owocami są charakterystyczne dla babek torebki. Preferuje gleby słone. Jest na liście Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. W przeszłości zamieszkiwała kilka terenów lecz obecnie znajduje się tylko na słonawach (na północ od wsi Karsibór, w środkowej części Kępy Karsiborskiej). Występuje bardzo rzadko i jest objęta ścisłą ochroną gatunkową.

4 Mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum) Mikołajek ta jest byliną, czyli rośliną wieloletnią z rodziny baldaszkowatych składającej się z ok. 200 gatunków. Długość jej łodygi dochodzi do 50cm. Liście ma zakończone kolcami o charakterystycznej niebieskawej barwie. Kwiaty drobne z kolczastymi podsadkami. Zamieszkuje wydmy, wybrzeży mórz Bałtyckiego, Północnego, Śródziemnego, Czarnego i oceanu Atlantyckiego. Odporny na zasypanie przez piask i wydmy. Jest przystosowany do znoszenia ciężkich warunków atmosferycznych wiatrów i suszy. Występuje na obszarach umiarkowanych i podzwrotnikowych na obu półkulach naszej planety. Roślina ta znajduje się na granicy wymarcia i przez to jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Dziurawiec nadobny (Hypericum pulchrum) Dziurawiec jest byliną (rośliną wieloletnią) dochodzącą do 50cm wysokości. Liście dziurawca są trójkątnie o kształcie jajowatym, u nasady sercowate, natomiast wierzchołki mają zaokrąglone, przeświecająco kropkowane. Kwiatostan charakterystycznie wydłużony składający się zwykle z dwu kwiatowych gałązek. Kwiaty koloru żółtego również można spotkać czerwonawe pojawiające się na roślinie od czerwca do lipca, a kwitnie od lipca do sierpnia. Rośnie na każdej umiarkowanie wilgotnej, przeciętnej glebie dobrze nasłonecznionej. Jest odporny na zimno i nie musi być zabezpieczany na tę porę roku. Występuje w zachodniej części europy. W Polsce głownie w zachodnio-południowej i zachodniej części kraju. Jest również rośliną ogrodową a kwitnie od czerwca do lipca

5 Barwinek pospolity (Vinca minor) Roślina występuje całymi gromadami. Liście i łodyga jasnozielona. Posiada na ziemi wiele rozpostartych pędów, które ukorzeniając się tworzą kobierzec z dużymi pięciopłatkowymi fioletowo-niebieskimi, wyrastającymi na długich szypułkach kwiatami. Kwitną one od maja do września. Liście o owalnym kształcie, z początku delikatne, zimno-zielone, które z czasem przyjmują dojrzały liliowoniebieski kolor i stają się skórzaste, błyszczące oraz na powierzchni ich blaszek widocznie zarysowują się ich unerwienia. Dochodzą do wysokości nie przekraczającej 20cm. Istnieje wiele odmian barwinka różniących się w większości jedynie barwą kwiatów (np. La Grave - lawendowe lub Bowles White - białe), czy też kolorem liści (np. biało obrzeżonych, żółto pstrych, czy też wyhodowana w Polsce odmiana Sebastian o liściach jasnozielonych z żółtozieloną plamą po środku blaszki). Barwinek ten rośnie na glebach żyznych, dostatecznie wilgotnych, słonecznych i cienistych. Idealnie nadaje się do sadzenia w parkach i ogrodach jako roślina okrywająca drzewa. Podlega ochronie częściowej. Bluszcz pospolity (Hedera helix) Bluszcze są to pnącza szukające drzewa, muru, kamienie lub inne obiekty by się do niego przyczepić korzonkami przybyszowymi i piąć się w górę. Rozrastanie się po drzewach nie przeszkadza im, ponieważ korzonki wchodzą tylko w szpary. Nie napotykając żadnych obiektów bluszcz zaczyna rosnąć na ziemi. Tylko stare okazy zakwitają, jednakże kwity nie są oni okazałe oni atrakcyjne. Uprawiany w miejscach półcienistych lub zacienionych. Nie ma przeszkody w miejscach słonecznych, lecz podczas zimy może przymarzać co niekorzystnie wpływa na bluszcz. Rośnie na ziemiach wapiennych, wilgotnych, próchniczych. Bluszcze rosną powoli, jednakże posiada zdolność do dobre wzrostu nawet w zacienionych miejscach. Liście koloru zielonego z przebarwieniami zimna, charakterystycznie skórzaste, lśniące. Jeden z częściej spotykanych pnączy, szeroko stosowany w naszych domach, ponieważ okrywa swą szatą całe pnie lub mury, co ma wartości estetyczne by zakryć mało efektywne ściany. Podlega ochronie częściowej.

6 Wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum) - zwany też różą jerychońską Wiciokrzew jest rośliną wieloletnią (bylina). Zdrewniałe, okazałe pnącza, pochodzące z rodziny przewiertniowatych o długości dochodzącej do 6m długości. Barwne liście kształtu jajowatego, krótkoogonkowe, owłosione tylko u osobników młodych od spodu z przeważającym kolorem niebiesko-zielonym, natomiast od góry z wyraźną głęboką zielenią. Kwiatostan wiciokrzewu charakterystycznie gęsty, wielokwiatowy, znajdujący się na szczycie zwykle nagiego pędu w kształcie główki. Kwiaty róży są okazałe o długości 4-5cm, charakterystycznie dwuwargowe, o mocnym zapachu. Owocem wiciokrzewu są nibyjagody o mocnej czerwonej barwie. Nie nadają się one jednak do jedzenia, są trujące. Biologia: Kwitnie od maja do początków lipca. Kwiaty silnie, słodko pachnące - nocą. Zapylenia dokonują owady - motyle nocne. Rośnie na glebach umiarkowanie żyznych, gliniastych i piaszczystych. Występuje w Europie i północnej Afryce. W Polsce występuje głównie w północno-zachodniej części oraz na Śląsku. Ochrona ścisła.

7 Rokitnik zwyczajny (Hippophaë rhamnoides L.) - ale również rokitnik pospolity, rosyjski ananas Rokitnik pochodzi z rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae). Krzew o szerokim rozgałęzieniu dochodzący do wysokości do 6m. Przypomina nieco wierzbę. Rośnie wyjątkowo powoli, ponieważ po pierwszych 4 latach życia osiąga 0,5m wysokości. Pędy ostre na końcach z cierniami. Jajowate pączki mają kolor czerwono-pomarańczowy. Gałązki początkowo koloru pączków z czasem przybierają kolor srebrzysto-szary. Krótkoogonkowe liście o długości 7cm są wąskie lekko owłosione, koloru szaro-zielonego z wierzchu natomiast srebrzyste od spodu. Charakterystyczną cechą rokitnika jest fakt, że jest rośliną dwupienną (rośliny rozdzielnopłciowych) i wiatropylną, (anemogamia zapylanie przez wiatr). Męskie kwiaty są koloru żółto-zielonego występują w pęczkach po 2-5, natomiast żółte kwiaty żeńskie pojedynczo. Kwitnie od marca do maja. Owoce rokitnika są aromatyczne, barwy pomarańczowej, bogate w witaminy. Pomimo tego zapach i smak nie zachęca da konsumpcji, słodkie stają się po przemarznięciu. Rośnie na wydmach i klifach gdzie tworzy zarośla. Jest doskonale przygotowana: niewielkie wymagania glebowe, odporność na mróz i suszę, zanieczyszczenie powietrza. Jest rośliną światłolubną i kwasolubną. Występuje w Europie i Azji, głównie na wybrzeżach morskich. W Polsce występuje tylko nad wybrzeżem Bałtyku, sadzony jako roślina ozdobna.

8 Wrzosiec bagienny (Erica tetralix L.) Zazwyczaj jest to krzewinka dochodząca rzadko do wysokości 0.6m. Łodyga cienka, szeroko rozgałęziona, podobnie jak listki gruczołowo orzesiąna. Listki igiełkowate, orzęsione na brzegach. Kwiaty w kształcie dzwonków, niewielkie o długości 8-9mm, barwie ciemno różowej, zebrane w grupy od 5 do 15 w, zwisające kwiatostany. Wrzosowiec kwitnie od lipca do sierpnia. Owocami są torebki owłosione chroniące liczne jajowate nasiona. Rośnie na glebach torfowych, organicznych i mineralnych, preferuje gleby kwaśne. Wrzosiec bagienny jest rośliną atlantyckiego klimatu. Występuje w północnozachodniej i środkowej Europie. W Polskę zamieszkuje wschodnią i południowo wschodnią granicę, głównie na Pomorzu (wzdłuż wybrzeża bałtyckiego), bardzo rzadko w zachodniej części Polski. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Mlecznik nadmorski (Glaux maritima) Mlecznik ten jest halofitem (rośliną słonoroślną), oraz byliną (tzn. długoletnią), szeroko rozgałęzioną. Gęsto rozmieszone liście na łodyżce do długości 20cm o lancetowatym kształcie, w dotyku mięsiste, blaszki 1-nerwowe. W górnej części łodyżki iście są ułożone między sobą skrętolegle a w dolnej przeciwlegle. Drobne kwiaty rozmieszone w kątach liści są w kształcie białych lub różowych dzwonków. Nie posiadają one korony a po przekwitnięciu, które odbywa się od maja do lipca, powstają z nich kuliste torebki wypełnione nasionami. Mlecznik ten rośnie w nielicznych miejscach położonych nad brzegiem wybrzeża bałtyckiego, można go również spotkać gdzieniegdzie na śródlądowych solniskach. Jest rośliną objętą ochroną gatunkową ponieważ jest rzadkim przedstawicielem polskiej flory. Podlega ochronie czynnej.

9 Woskownica europejska (Myrica gale) Krzew, który dorasta do 2,5m wysokości. Jest kulistego kształtu, o gęsto ulistnionych, ciemnobrązowych gałązkach. Liście łopatkowate lub odwrotnie jajowate w górnej częściej części piłkowane na czubku zaostrzone lub stępione, skrętolegle ułożone, nie posiadające przylistków. Z od wierzchu mają kolor ciemnozielony a od spodu jasnozielone pokryte warstwą kutneru. Na zimę liście tej roślina jak u większości drzew opadają. Krzew dwupienny (rozdzielnopłciowy), ale potrafi zmieniać płeć z roku na rok. kwiaty zebrane w siedzące kotki (kwiatostany żeńskie dwa razy krótsze od męskich). Męskie kwiatostany zwykle posiadają cztery pręciki, żeńskie natomiast mają słupek złożony z dwóch owocolistków. Kwitnie przed rozwojem liści w kwietniu i maju. Owocem jest niewielki, błyszczący, kształtem owalno jajowaty pestkowiec w kolorze brązowym, pokryty woskiem. Występuje wzdłuż wybrzeża Mórz Bałtyckiego, Północnego i północnej części wybrzeża atlantyckiego. Można go spotkać także w Ameryce Północnej wzdłuż wybrzeża od Nowej Funlandii aż do Alaski, sięgając aż na południe po New York, Michigan i Waszyngton. Jest objęta ochroną całkowitą ponieważ w Polsce znajduje się w tylko na południowo-wschodniej części kraju i tylko nad Bałtykiem, gdzie rośnie na wrzosowiskach, torfowiskach, w wilgotnych borach sosnowych, w zaroślach nad brzegami jezior i na wilgotnych wydmach nadmorskich. Lnica wonna (Linaria loeselii) (Linaria odora) Roślina o szeroko rozpostartych pędach. Liście wąskie, długie o barwie zimno-zielonej. Kwiaty małe, kształtem przypominające małe dzwonki o kolorze żółto-złotej. Preferuje gleby słone. Doskonale przystosowana do życia na piaszczystych terenach. Objęta ścisłą ochroną gatunkową. Bardzo rzadka, w Polsce występuje jedynie na granicy północno-środkowej.

10 Autorzy: Sławek Krotoszyński Daniel Toporek Czarek Rojewski Przemek Rojewski Literatura: niektóre hasła encyklopedyczne z Encyklopedii Powszechnej PWN