Re-thinking. Europe. Kadencja. wielkich zmian. Prof. Jerzy Buzek RE-THINKING EUROPE. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego

Transkrypt

1 Re-thinking Europe RE-THINKING EUROPE Prof. Jerzy Buzek Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Kadencja wielkich zmian

2 There s no us and you. We can say loud and clear, Nie ma nas i was. Możemy that this Europe belongs to all of us powiedzieć donośnie: to jest nasza wspólna Europa

3 spis treści 4 Prof. Jerzy Buzek przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Kadencja w czasie wielkich zmian w Europie oraz w jej instytucjach. 10 Kronika kadencji. Kalendarium oficjalnych wizyt, roboczych spotkań i aktywności prof. Jerzego Buzka jako przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. THINKTANK ul. Mińska 25, Warszawa, tel , , faks biuro@mttp.pl; biuro@thinktankmagazine.pl; Partner zarządzający: dr Małgorzata Bonikowska, mbonikowska@mttp.pl Partner zarządzający: Paweł Rabiej, prabiej@mttp.pl Opracowanie zawartości wydania: Paweł Rabiej, dr Małgorzata Bonikowska Współpraca: Grzegorz Lipski, Robert Tomaszewski, Jakub Jochym Tłumaczenie materiałów anglojęzycznych: Michał Bocian Fot. na okładce: Robert Laska, sesja prof. Jerzego Buzka dla magazynu Malemen Zdjęcia: serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, materiały biura poselskiego prof. Jerzego Buzka THINKTANK sp. z o.o. KRS , NIP , REGON Dyrektor projektów: Michał Smagowicz Koordynator wydawnictw: Anna Chyckowska Dyrektor artystyczny publikacji: Katarzyna Zbytniewska Grafik: Monika Chylińska ISBN: ; nakład: 1000 egz. 22 Większa, bardziej sprawna przestrzeń Europy i jej instytucji. Sześć strategicznych priorytetów prof. Jerzego Buzka jako przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. 52 Od polskiej Solidarności do solidarności europejskiej. Polityczna biografia prof. Jerzego Buzka. 58 Stwórzmy Europę obywateli! W poszukiwaniu nowych wymiarów wspólnej Europy. Wydawnictwo zostało przygotowane przez THINKTANK we współpracy z gabinetem przewodniczącego PE oraz biurem parlamentarnym prof. Jerzego Buzka w okresie listopad 2011 styczeń Cytaty z przemówień i wystąpień prof. Jerzego Buzka zostały wybrane na podstawie materiałów z serwisu przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Kalendarium wydarzeń i aktywności przewodniczącego oraz opisy do zdjęć ilustrujących priorytety strategiczne jego kadencji opracowano na bazie informacji z tego serwisu oraz kalendarza private office przewodniczącego Parlamentu. Wypowiedzi europejskich liderów politycznych o prof. Jerzym Buzku zebrano w odpowiedzi na zapytanie wysłane przez gabinet przewodniczącego PE. THINKTANK dziękuje za współpracę członkom gabinetu przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, w szczególności Indze Rosińskiej, Marcinowi Grajewskiemu, Robertowi Golańskiemu, Annie Paradowskiej, a także Joannie Szczepańskiej z biura prof. Jerzego Buzka w Warszawie, prof. Magdalenie Środzie oraz Teresie Kamińskiej.

4 Trzy powody, dla których zapamiętamy to przewodnictwo Prof. Jerzy Buzek Kadencja wielkich zmian Praca z Jerzym Buzkiem była dla mnie wielką przyjemnością i zaszczytem. Jego kadencja zostanie zapamiętana ze względów politycznych, symbolicznych i osobistych. Politycznych, ponieważ był pierwszym przewodniczącym Parlamentu ze wszystkimi prerogatywami nadanymi instytucji przez traktat lizboński przewodniczącym organu autentycznie współdecydującego o wszelkiego rodzaju aktach normatywnych Unii Europejskiej przewodniczącym, który kompetentnie przedstawiał poglądy Parlamentu na otwarciach posiedzeń Rady Europejskiej. Ze względów symbolicznych, ponieważ był pierwszym przewodniczącym ze wschodniej strony dawnej żelaznej kurtyny, który kładł nacisk na ponowne zjednoczenie Europy po upadku komunizmu, a przy tym wnosił do przewodnictwa bogactwo kultury polskiej. Ze względów osobistych, ponieważ praca w jego towarzystwie była zawsze przyjemnością. To prawdziwy dżentelmen, który potrafi słuchać swoich rozmówców. Człowiek z silnymi europejskimi przekonaniami, zawsze pragnący więcej Europy. Na szczęście Jerzy, podejmując się nowych wyzwań, pozostanie aktywnie zaangażowany w sprawy europejskie. Z niecierpliwością czekam na nasze przyszłe spotkania. Herman Van Rompuy, przewodniczący Rady Europejskiej Jerzy Buzek po wyborze na przewodniczącego PE 5

5 Potrzebujemy w Eu ro p i e nowego ładu Wielkim problemem współczesnej Europy jest brak wzajemnego zaufania oraz utrata poczucia sensu tworzenia wspólnoty. Potrzebujemy reaktywacji europejskiego projektu w nowych czasach, a nie ciągłego czerpania z hipoteki przeszłości. Jak napisał prof. Norman Davies w Zaginionym królestwie, mocarstwa upadają przez brak wspólnego celu. W nowym tysiącleciu potrzebujemy nowego ładu dla Europy. Przemówienie Jerzego Buzka z okazji wejścia w życie traktatu lizbońskiego 7

6 Trzy postulaty na europejską przyszłość Po pierwsze, potrzebujemy nowej fali integracji politycznej. W dłuższej perspektywie interes Wspólnoty Europejskiej służy interesowi jednostki. W Europie idea wspólnej cywilizacji i przestrzeni kulturowej jest od wieków obecna i silna. Musimy znaleźć dla niej optymalne rozwiązanie polityczne, aby pasowała do naszych czasów. Nie chcemy Europy jako superpaństwa. Zdecydujmy zatem, jak w praktyce możemy zrealizować ideę zjednoczenia w różnorodności, ponownie kształtując niezbędne rozwiązania. Bez powrotu do rzeczywistego ducha współpracy lub, jak powiedział Robert Schuman, wspólnego przeznaczenia nie osiągniemy sukcesu. W takiej zmianie nie chodzi o nowe zasady. Chodzi o zobowiązanie do postępowania zgodnie z tymi zasadami. Po drugie, potrzebujemy nowej fali integracji gospodarczej. Musimy stworzyć w Europie rzeczywistą unię fiskalną i gospodarczą. Żaden kraj nie jest samoistną wyspą. Państwa członkowskie, które chcą iść naprzód, muszą przestrzegać traktatu z Lizbony. Żaden kraj nie ma prawa powstrzymywać innych od ściślejszej współpracy. Kto pozostaje na zewnątrz, nie może oczekiwać, że będzie głównym graczem. Po trzecie, musimy stworzyć autentyczną europejską przestrzeń obywatelską. Tworząc nową wizję dla Europy, musimy przedyskutować kwestie bliskie każdemu z nas: bezpieczeństwo, możliwość decydowania o własnym losie, aktywne życie w społecznościach lokalnych oraz poczucie przynależności. Europa potrzebuje więcej solidarności, więcej odpowiedzialności, więcej szacunku dla wartości, a także więcej entuzjazmu. 555europosłów głosowało za wyborem Jerzego Buzka na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego było to największe poparcie, jakie uzyskał przewodniczący PE od 1979 r., czyli od czasu pierwszych wyborów bezpośrednich. Europa powstała z marzeń, a my nie mamy prawa tych marzeń porzucać. Paradoksalnie to dzięki kryzysowi zbliża się moment powstania autentycznego europejskiego demosu. Europejczycy mogą przekonać się, jak bardzo jesteśmy od siebie zależni. Jedno państwo może podważyć całą gospodarkę, ale też wiele państw poprzez wspólne działanie może rozwiązywać problemy. To dlatego domagałem się szerszego dialogu z obywatelami i propagowałem idee europejskiej przestrzeni obywatelskiej w trakcie wszystkich moich wizyt w krajach Unii Europejskiej. Zbudowana w ten sposób demokracja może być silniejsza niż rynki finansowe, które mają tak duży wpływ na nasze decyzje polityczne i życie codzienne. Przeznaczeniem Europy jest jedność W trakcie mojej kadencji uczestniczyłem w łagodzeniu napięć między różnymi instytucjami UE, przywódcami państw członkowskich i samymi państwami. W wielu przypadkach bliski byłem utraty nadziei, że można się porozumieć. Jednak zwykle osiągaliśmy kompromis. Teraz także jestem optymistą. Nigdy nie miałem wątpliwości co do wspólnej Europy. Reprezentując Parlament Europejski w Europie i na całym świecie, mogłem dostrzec w pełni cechy wielkiego projektu europejskiego, jak również jego wyjątkowy potencjał ludzki, moralny, gospodarczy i kulturalny. Unia Europejska jest niesamowitą wartością. Warto dla niej pracować i w niej żyć. Jest to jednak również wartość, którą możemy stworzyć i z której możemy skorzystać jedynie wówczas, kiedy będziemy zjednoczeni. Fragment przemówienia kończącego kadencję prof. Jerzego Buzka jako przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, wygłoszonego 15 grudnia 2011 r. w Strasburgu. 8 9

7 Wolność i solidarność Kronika kadencji: kalendarium przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Przewodniczący Buzek jest jednym z prawdziwych mistrzów demokracji XXI w. i osobą doskonale nadającą się do współprzewodniczenia Dialogowi Transatlantyckiemu na temat wspierania demokracji zorganizowanemu przez Narodowy Instytut Demokratyczny z pomocą Komisji Europejskiej. Miałam zaszczyt pracować z nim ramię w ramię podczas tego dialogu, którego celem było pogłębienie zaangażowania i współpracy wspólnoty transatlantyckiej przy wspieraniu demokracji. Szczególnie w tym historycznym okresie przeobrażenia, kiedy obywatele Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej zmagają się z wprowadzeniem w życie swoich demokratycznych aspiracji. Przywództwo przewodniczącego Buzka położyło solidne podwaliny pod polepszenie współpracy transatlantyckiej w sprawie wspierania demokracji zagadnienia, które musi być podejmowane w programie transatlantyckim. Madeleine K. Albright, amerykańska sekretarz stanu ( ) O Jerzym Buzku można powiedzieć tak wiele, że jeśli wspomnę tu tylko o niektórych kwestiach, mogę niesłusznie pomniejszyć wielkość i złożoność jego osoby. Chciałbym podkreślić wielką wiarę Jerzego w wolność i solidarność, która jest tak inspirująca dla mnie i dla wielu polityków we wschodniej części Europy! Mądrość Jerzego, jego determinacja i zrozumienie świata, w którym żyjemy, są niezwykłe. Jestem zachwycony, że mogłem go poznać i odnaleźć w nim wielkiego przyjaciela Mołdawii! Vlad Filat, premier Mołdawii Jerzy Buzek wśród mieszkańców Trypolisu 11

8 kronika wydarzeń Kadencja prof. Jerzego Buzka przypadła na okres gwałtownych zmian na świecie. Podczas 30 miesięcy poza codzienną pracą w Parlamencie Europejskim przewodniczący: odbył 49 wizyt zagranicznych, w tym do 24 krajów poza UE przyjął w Parlamencie 93 głowy państw i rządów spotkał się także z 88 szefami parlamentów narodowych z całego świata uczestniczył w 12 spotkaniach i szczytach Rady Europejskiej wydał także prawie 400 komunikatów i oświadczeń dotyczących m.in. aktualnej sytuacji i praw człowieka Prezydencja rady Unii Europejskiej: szwecja Jerzy Buzek wybrany na przewodniczącego PE 555 głosami (na 738) 14 lipca Jerzy Buzek podczas wizyty w Irlandii przekonuje do poparcia traktatu lizbońskiego w referendum 8 września Uroczystości z okazji 20-lecia upadku muru berlińskiego 11 września Przemówienie inauguracyjne przewodniczącego (Strasburg). Priorytety: przeciwdziałanie kryzysowi, energia i ekologia, polityka zagraniczna, prawa człowieka, reforma Parlamentu 14 września Po raz pierwszy Parlament wybiera przewodniczącego Komisji Europejskiej kolejna kadencja José Manuela Barrosa 16 września Przewodniczący w Pradze zachęca Vaclava Klausa do podpisania traktatu lizbońskiego 9 października Wchodzi w życie traktat lizboński. Jerzy Buzek przypomina w Lizbonie, że Europa sprosta wyzwaniom tylko wspólnie 1 grudnia Jerzy Buzek wręcza Nagrodę Sacharowa stowarzyszeniu Memorial 16 grudnia 2009 Lipiec/Sierpień/Wrzesień Październik Listopad Grudzień Spotkania robocze, oficjalne wizyty Szwecja Irlandia Łotwa Litwa Czechy Austria Niemcy Słowacja Egipt Węgry Portugalia Hiszpania Niemcy Szwecja Ukraina Wydarzenia na świecie Angela Merkel wygrywa wybory w Niemczech Wzrasta rola G20 jako głównego światowego forum ekonomicznego Wejście w życie traktatu lizbońskiego Szczyt klimatyczny ONZ w Kopenhadze 12 13

9 kronika wydarzeń Rozpoczynają się trwające miesiąc przesłuchania kandydatów na komisarzy europejskich w PE Jerzy Buzek na Twitterze: It s time to tweet rozpoczyna intensywne korzystanie z mediów społecznościowych w komunikacji z obywatelami Udział Jerzego Buzka w obchodach 65. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau Przewodniczący PE na szczycie gospodarczym w Davos rozmawia o globalnym współdziałaniu, by przezwyciężyć kryzys Prezydencja rady Unii Europejskiej: hiszpania PE po raz pierwszy akceptuje zaproponowany przez rządy skład członków Komisji Europejskiej (większością 488 głosów), co wzmacnia jego pozycję 9 lutego Spotkanie przewodniczącego z Kolegium Komisarzy Europejskich rozpoczyna cykl regularnych spotkań roboczych z KE 17 marca Jerzy Buzek apeluje o okazanie większej solidarności i odpowiedzialności w Europie w kontekście pomocy finansowej dla Grecji 23 marca Oficjalna wizyta w USA i otwarcie tam jedynego poza UE biura PE. Spotkania i rozmowy Jerzego Buzka m.in. z Joe Bidenem, Hillary Clinton, Nancy Pelosi na temat współpracy transatlantyckiej i gospodarczej kwietnia Jerzy Buzek i były przewodniczący KE Jacques Delors proponują wspólnie Europejską Wspólnotę Energetyczną 10 maja Wizyta w Chinach. Przewodniczący rozmawia m.in. z premierem ChRL Wenem Jiabao i wiceprezydentem ChRL Xi Jinpingiem o współpracy gospodarczej i prawach człowieka 27 maja Pierwsza od 12 lat wizyta przewodniczącego PE w Rosji. Jerzy Buzek rozmawia m.in. z Dmitrijem Miedwiediewem o bezpieczeństwie energetycznym i prawach człowieka Jerzy Buzek zabiega o poparcie dla Europejskiej Wspólnoty Energetycznej m.in. wśród europosłów, w parlamentach krajowych i u liderów politycznych UE Jerzy Buzek wraz z byłą sekretarz stanu USA Madeleine Albright współprzewodniczy konferencji organizowanej przez Narodowy Instytut Demokratyczny (NDI) na temat dialogu transatlantyckiego i wsparcia demokracji 28 czerwca 2010 Styczeń Luty Marzec K kwiecień Maj Czerwiec Spotkania robocze, oficjalne wizyty Hiszpania Polska Francja Bułgaria Jordania Niemcy Stany Zjednoczone Chiny Grecja Rumunia Luksemburg Rosja Wydarzenia na świecie Decyzja o pomocy dla dotkniętej kryzysem Grecji Wyciek ropy w Zatoce Meksykańskiej Strajki i walki uliczne w Grecji. Kryzys w strefie euro Chiny uelastyczniają kurs juana nasila się światowa wojna walutowa 14 15

10 kronika wydarzeń Jerzy Buzek otwiera pierwszą w PE debatę o stanie Unii z udziałem przewodniczącego KE debaty te mają m.in. zbliżać Europę do obywateli 7 września Przewodniczący uczestniczy w spotkaniu szefów parlamentów krajów grupy G8 na temat globalnych wyzwań gospodarczych 10 września Jerzy Buzek przyjmuje w Brukseli zwolnionych z więzienia kubańskich dysydentów 14 września Na szczycie Rady Europejskiej dotyczącym stosunków UE z partnerami strategicznymi oraz ładu gospodarczego przewodniczący apeluje o stosowanie metody wspólnotowej w procesie podejmowania decyzji 17 września PE przyjmuje pakiet przepisów, które pozwolą skuteczniej nadzorować rynki finansowe są one efektem zaangażowania Parlamentu i przewodniczącego w przeciwdziałanie kolejnym kryzysom 22 września Liczne spotkania i wystąpienia Jerzego Buzka promujące wspólnotę energetyczną (m.in. z Green 10, grupą wiodących NGOsów zajmujących się ochroną środowiska) Jerzy Buzek uczestniczy w obchodach 20. rocznicy zjednoczenia Niemiec i przewodniczy uroczystej sesji PE Przewodniczący PE gratuluje chińskiemu dysydentowi Liu Xiaobo otrzymania Pokojowej Nagrody Nobla i apeluje o jego uwolnienie 8 października Jerzy Buzek i José Manuel Barroso podpisują porozumienie ramowe dotyczące zasad współpracy między PE i KE Przewodniczący PE ogłasza, że laureatem Nagrody Sacharowa został kubański dysydent Guillermo Fariñas 21 października Pierwsze posiedzenie Komitetu Pojednawczego poświęcone budżetowi UE na rok Przewodniczący apeluje do Rady Europejskiej o większą dyscyplinę podatkową, lepszą koordynację i zwiększenie nadzoru finansowego w Unii 28 października Wizyta w Mołdawii, gdzie mediacje Jerzego Buzka pomogły w stworzeniu proeuropejskiej koalicji rządowej 9 grudnia PE przyjmuje szczegółowe zasady dotyczące tzw. inicjatywy obywatelskiej, których wprowadzenie mocno wspierał przewodniczący 15 grudnia Przewodniczący protestuje przeciwko łamaniu praw człowieka w związku ze sfałszowanymi wyborami prezydenckimi na Białorusi Prezydencja rady Unii Europejskiej: belgia 2010 Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Spotkania robocze, oficjalne wizyty Kanada Cypr Luksemburg Węgry Luksemburg Węgry Wielka Brytania Mołdawia Wydarzenia na świecie Przyjęcie w USA ustawy regulacyjnej dla podmiotów z Wall Street Islandia zgłasza chęć przystąpienia do UE Pokojowa Nagroda Nobla dla Liu Xiaobo Pomoc UE dla Irlandii Rekordowo drogie frank i złoto Czarnogóra kandydatem do UE Europejska Służba Działań Zewnętrznych formalnie zaczyna działać Sfałszowane wybory na Białorusi wygrał Aleksander Łukaszenka pacyfikacja demokratycznej opozycji 16 17

11 kronika wydarzeń Wspólnie z księciem Karolem Jerzy Buzek prowadzi szczyt poświęcony gospodarce niskoemisyjnej 9 lutego Jerzy Buzek angażuje się w inicjatywy wspierające opozycję demokratyczną na Białorusi. Białoruski dzień w PE, debaty, spotkanie z przedstawicielami opozycji i społeczeństwa. Apel o uwolnienie więźniów politycznych do władz Białorusi Przewodniczący w wypowiedziach potępia tłumienie protestów w Tunezji oraz przemoc wobec obywateli w Egipcie Prezydencja rady Unii Europejskiej: węgry Jerzy Buzek potępia przemoc przeciwko demonstrantom w Bahrajnie, Jemenie i Libii. Apeluje o większą pomoc UE dla Egiptu i o wsparcie przemian demokratycznych w tym kraju 17 lutego Podczas wizyty w Portugali przewodniczący PE zapewnia o europejskiej solidarności z dotkniętymi kryzysem krajami południa Europy 18 lutego Jerzy Buzek nawołuje do zaprzestania przemocy wobec obywateli Libii i ustanowienia sankcji wobec reżimu Kaddafiego. Deklaruje poparcie Europy dla wolnościowych aspiracji Libijczyków, przyjmuje przedstawicieli Libijskiej Tymczasowej Rady Narodowej 10 marca Jerzy Buzek w Tunezji i Egipcie rozmawia na temat demokratycznych przemian i budowy społeczeństwa obywatelskiego w krajach arabskich. Spotyka się z rządem, studentami, organizacjami praw człowieka i członkami partii politycznych, rozmawia z protestującymi na placu Tahrir marca Z inicjatywy przewodniczącego w Parlamencie powstaje grupa robocza ds. walki z korupcją. Jerzy Buzek kieruje jej pracami. Nowy kodeks powstaje w rekordowo krótkim czasie (10 tygodni) Przewodniczący przekonuje szefów europejskich przedsiębiorstw energetycznych do koordynacji zakupów gazu, by zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne Europy 20 kwietnia Jerzy Buzek potępia tragiczne w skutkach represje i rozlew krwi w Syrii oraz wyroki śmierci w Bahrajnie 22 kwietnia Przewodniczący PE otwiera inauguracyjne posiedzenie Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest w ramach Partnerstwa Wschodniego polsko-szwedzkiej inicjatywy, którą od początku wspierał 2 maja PE przedstawił po raz pierwszy oficjalne stanowisko na temat wieloletnich ram finansowych jeszcze przed propozycjami ze strony KE. Jerzy Buzek apeluje o budżet odpowiadający politycznym ambicjom Unii 8 czerwca Przewodniczący PE w Izraelu, Palestynie i Strefie Gazy apeluje m.in. o zakończenie blokady Strefy Gazy i powrót stron do stołu negocjacyjnego czerwca 2011 Styczeń Luty Marzec K kwiecień Maj Czerwiec Spotkania robocze, oficjalne wizyty Malta Portugalia Watykan Tunezja Egipt Holandia kaukaz Południowy Niemcy Armenia Gruzja Azerbejdżan Szwajcaria Środkowy Wschód Czechy Izrael Palestyna Wydarzenia na świecie Arabska Wiosna Ludów obalenie Ben Alego w Tunezji i wybuch rewolucji w Egipcie Estonia przystępuje do strefy euro Obalenie Hosni Mubaraka, prezydenta Egiptu Wybuch powstania w Syrii i interwencja międzynarodowa w Libii Tragiczne trzęsienie ziemi i tsunami w Japonii awaria elektrowni atomowej w Fukushimie Portugalia otrzymuje pakiet pomocy finansowej Niemcy rezygnują z energii atomowej 18 19

12 kronika w ydar zeń Spotkanie z przedstawicielami Jerzy Buzek wyraża niepokój Podczas wizyty w Libii PE przyjmuje Kodeks Jerzy Buzek wręcza syryjskiej opozycji. Przewodniczący potępia operacje wojskowe syryjskiego reżimu skierowane przeciwko protestującym 13 lipca w związku z aresztowaniem byłej premier Ukrainy Julii Tymoszenko 4 sierpnia i Tunezji Jerzy Buzek oferuje europejskie wsparcie dla budowy społeczeństwa obywatelskiego oraz odwiedza obozy dla uchodźców w Szusza i Al-Hajat, oferując pomoc humanitarną Dobrych Praktyk, który zwiększy transparentność tej instytucji 18 listopada Nagrodę Sacharowa za rok 2011 pięciorgu działaczom związanym z arabską wiosną 14 grudnia Przewodniczący prowadzi serię spotkań i rozmów o metodach przywrócenia spokoju na rynkach finansowych. Spotyka się m.in. z rotacyjną prezydencją Rady Jerzy Buzek otwiera Esplanadę Solidarności 1980 i Agorę Simone Weil obok PE 30 sierpnia Prezydencja Rady Unii Europejskiej: polska 2011 Spotkania robocze, oficjalne wizyty Wydarzenia na świecie Lipiec października PE przyjmuje tzw. sześciopak pakiet dyrektyw i rozporządzeń, które mają wzmocnić nadzór nad finansami państw strefy euro i zarządzanie gospodarcze w Unii 28 września Podczas wizyty w Turcji przewodniczący namawia do utrzymania europejskiego kierunku przemian i kontynuowania procesu negocjacji akcesyjnych listopada Przemówienie podsumowujące kadencję Jerzego Buzka przewodniczący namawia do głębszej politycznej i gospodarczej integracji oraz tworzenia Europy obywateli 15 grudnia Sierpień Wrzesień Austria Irlandia amach Andersa Breivika Zw Norwegii Szczyt Rady Europejskiej przewodniczący uczestniczy w negocjacjach dotyczących współpracy gospodarczej krajów członkowskich, zabiegając o konsensus i nietworzenie nowych podziałów w ramach UE Październik Libia Tunezja Rekordowe poziomy EUR /CHF arastające zadłużenie USA Nbudzi coraz większy niepokój bniżki ratingów największych Ogospodarek Zachodu 20 Koniec epoki Kaddafiego w Libii uch Oburzonych Ri okupacja Wall Street ynki przeżywają wstrząsy Rw związku z pogarszającą się Listopad Grudzień Chorwacja Serbia Bośnia Estonia Finlandia Turcja i Hercegowina od wpływem kryzysu Pupadają grecki i włoski rząd M ario Monti nowym premierem Włoch Urugwaj Argentyna avid Cameron Dwetuje nowe reguły gospodarcze w UE ecyzja w sprawie Dprzyjęcia Chorwacji do UE sytuacją w Grecji 21

13 Poszukiwanie właściwej równowagi Drogi Jerzy, fakt, że zostałeś wybrany na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, był wspaniałą oznaką postępującego procesu zjednoczenia na naszym kontynencie. Jestem wdzięczny, że byłem Twoim poprzednikiem. Zawsze wspierałem Twoją kandydaturę i nie mógłbym życzyć sobie lepszej nominacji. Twoja wygrana szczególnie ucieszyła mnie jako Niemca, ponieważ stała się symbolem zajęcia przez Polskę stałego miejsca w sercu Unii Europejskiej. Podczas swojej kadencji mocno zaangażowałeś się w polsko-niemiecką przyjaźń i w osiągnięcie jeszcze większego celu, jakim było udoskonalenie stosunków pomiędzy wszystkimi 27 państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Za to wszystko chciałem Ci szczerze podziękować. Hans-Gert Pöttering, przewodniczący Parlamentu Europejskiego ( ) Strategiczne priorytety kadencji przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek był wybitnym przewodniczącym Parlamentu Europejskiego, wysoce poważanym przez każdego ze względu na jego prawość i godność, z jaką sprawował urząd. Był to okres wielkich trudności i ogromnych wyzwań dla obywateli oraz instytucji europejskich. Jerzy z opanowaniem stanął na wysokości zadania. Pomyślnie, pewną ręką sterował naszą instytucją w tych niespokojnych czasach i zapewnił odpowiednią równowagę zarówno pomiędzy instytucjami Unii, jak i wewnątrz Parlamentu Europejskiego. Martin Schulz, przewodniczący Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów, przewodniczący Parlamentu Europejskiego od stycznia 2012 r. Jerzy Buzek przemawia w Brukseli podczas Energy Efficiency Global Forum 23

14 Sześć wyzwań na czas radykalnych zmian w świecie oraz w Europie i jej instytucjach Kadencja prof. Jerzego Buzka jako przewodniczącego PE przypadła na moment wyjątkowy dla świata i Europy na okres doświadczania skutków globalnego kryzysu, który dotknął także strefę euro. Był to również czas wyłaniania się nowych fundamentów globalnego ładu, w którego kształtowaniu coraz większą rolę odgrywają nowe kraje rozwinięte, a także okres rewolucji w Afryce Północnej. Zmiany w działaniu europejskich instytucji przyniosło z kolei wprowadzenie w życie postanowień traktatu lizbońskiego. Odpowiedź na te wyzwania wyznaczała priorytety kadencji prof. Jerzego Buzka. Jerzy Buzek z wizytą w Instytucie Yad Vashem 25

15 Skuteczna strategia na czas wielkich przemian To, że wybrano mnie na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, było symbolicznym końcem podziałów w Europie 30 lat po narodzinach ruchu Solidarność przewodniczącym PE został reprezentant nowych krajów Unii Europejskiej. To była trudna kadencja, kadencja przełomu. Wprowadzenie w życie w grudniu 2009 r. traktatu lizbońskiego zmieniło ramy funkcjonowania Unii Europejskiej. Parlament i pozostałe instytucje zaczęły działać w nowych warunkach. Musieliśmy nauczyć się żyć w cieniu kryzysu. Spowolnienie w strefie euro oraz konsekwencje globalnego kryzysu finansowego, który zaczął się w 2008 r., zrodziły nowe pytania dotyczące przyszłości Europy, sposobu podejmowania decyzji oraz europejskich wartości. Inną wielką zmianą był rozwój mediów społecznościowych i społeczeństwa sieci oraz gwałtowne przyspieszenie globalizacji. Zjawiska te nie tylko doprowadziły do wrzenia w krajach Afryki Północnej, ale także wpłynęły na sposób samoorganizacji obywateli w Europie. Te trzy wielkie zmiany mocno ukształtowały moją strategię. Koncentrowała się ona na sześciu obszarach: Na zdjęciach od góry: Jerzy Buzek przemawia w Parlamencie podczas dyskusji o pierwszej misji UE na morzu; gratulacje dla José Manuela Barrosa z okazji ponownego wyboru na szefa Komisji Europejskiej; z młodzieżą podczas uroczystości 20-lecia upadku muru berlińskiego; rozmowa z mieszkańcami Trypolisu podczas wizyty w Libii; przewodniczący przyjmuje uwolnionych z więzienia kubańskich opozycjonistów. 1. Wzmocnienie władzy, pozycji i skuteczności PARLAMENTU Europejskiego 2. Przeciwdziałanie kryzysowi, WSPółTWORZENIE NOWEGO ładu GOSPODARCZEGO 3. Promowanie idei Europejskiej Wspólnoty EnergetyCZNEJ 4. Wzmacnianie pozycji Europy w świecie 5. Promowanie praw człowieka, solidarności oraz idei równej godności WSZystkich 6. Budowanie i PROMOWANIE idei Europejskiej Przestrzeni ObyWATELSKIEJ 26

16 Pewny przywódca na czas niepokoju Przez dwa i pół roku Jerzy Buzek umiejętnie godził wszystkie racje prezentowane na parlamentarnym forum i dbał jednocześnie o sprawny przebieg prac Parlamentu. Mój przyjaciel Jerzy skutecznie troszczył się o dobrą współpracę z pozostałymi unijnymi instytucjami jako prezydencja w Radzie Unii Europejskiej wiemy o tym szczególnie dobrze. W przypadku trudnych negocjacji takich jak np. zakończone sukcesem rozmowy o budżecie UE na rok 2012 bezcenne okazywały się umiejętność formułowania kompromisów i polityczne doświadczenie Jerzego, które zdobył, m.in. sprawując urząd szefa polskiego rządu. Jestem pewien, że prawie 400 tys. polskich wyborców, którzy zagłosowali na Jerzego w roku 2009, odczuwa dumę ze swojego reprezentanta. Donald Tusk, przewodniczący Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej Jerzy Buzek był pewnym przywódcą w czasie niepokoju i kryzysu na naszym kontynencie. Jest żywym symbolem solidarności w ponownie zjednoczonej Europie. Valdis Dombrovskis, minister Łotwy 1Silniejszy i bardziej skuteczny Parlament Parlament Europejski jest sednem europejskiego systemu demokratycznego. Jesteśmy jedyną unijną instytucją, której członkowie są wybierani bezpośrednio przez obywateli. Traktat lizboński, który został podpisany w grudniu 2007 r., wzmocnił rolę Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych. Zwiększył możliwość uczestnictwa obywateli w procesie decyzyjnym oraz wyraźniej określił podział zadań między władzami europejskimi i krajowymi. Znacząco wzmocnił legitymację demokratyczną Unii Europejskiej i utrwalił wartości, na których Unia została zbudowana. Wpłynęło to na nasz sposób pracy. Jednym z moich najważniejszych zadań stało się więc ułożenie pracy Parlamentu w nowych warunkach. Chodziło mi nie tylko o dostosowanie Parlamentu do reguł traktatu lizbońskiego, lecz także o wykorzystanie i uruchomienie całego potencjału merytorycznego, kompetencyjnego i politycznego. Jestem przekonany, że to się udało. Dziś Parlament ma pełnię władzy, uczestniczy we wszystkich procesach decyzyjnych, wpływa na budżet, na służbę zagraniczną, jej politykę, obsadę i cele. Dążyłem do wzmocnienia znaczenia Parlamentu wśród unijnych instytucji i jako demokratycznej reprezentacji Europejczyków w procesie podejmowania decyzji. Starałem się o wypracowanie nowych, harmonijnych metod współpracy z unijnymi instytucjami, przede wszystkim z Komisją i Radą Europejską. To w Parlamencie toczyły się strategiczne debaty dotyczące najważniejszych, antykryzysowych rozstrzygnięć. Dzięki naszym działaniom zostały wzmocnione: pakiet sześciu ustaw radykalnie zwiększających dyscyplinę budżetową, ustawy zaostrzające nadzór nad instytucjami finansowymi oraz niezależna Europejska Służba Działań Zewnętrznych

17 Dbałem także o to, by podkreślać funkcje symboliczne i kulturowe Parlamentu, który jest gwarantem trwania, ochrony i promocji wartości europejskich. W czasie mojej kadencji starałem się o tym ciągle przypominać, jak również uświadamiać rolę parlamentarnych standardów moralnych. Większej władzy Parlamentu musi towarzyszyć większa odpowiedzialność i przejrzystość. Stąd idea Kodeksu Dobrych Praktyk, który wspólnie opracowaliśmy i zaakceptowaliśmy ogromną większością głosów. Walczyłem o to, aby Parlament miał jak największy wpływ na budżet unijny. Propozycję, jak o nim współdecydować, przedstawiłem w trakcie zaproponowanej przez Parlament konferencji na temat wieloletnich ram finansowych UE z udziałem instytucji Unii oraz parlamentów narodowych. 12 w Radach Europejskich i szczytach unijnych prof. Jerzy Buzek wziął udział podczas swojej kadencji, reprezentując stanowisko Parlamentu Europejskiego w kwestiach omawianych przez europejskich przywódców. Przewodniczący odbywał również regularne spotkania z szefem Komisji Europejskiej, przewodniczącym Rady Europejskiej oraz liderami europejskich instytucji, prezentując stanowiska Parlamentu w sprawach kluczowych dla Unii. Na zdjęciach od góry: przewodniczący Parlamentu w drodze na posiedzenie PE; sala obrad Parlamentu; wspólna konferencja Jerzego Buzka i przewodniczącego Komisji Europejskiej José Manuela Barrosa po zatwierdzeniu przez Parlament składu KE; Jerzy Buzek przewodniczy obradom komisji budżetowej UE (2010) i składa podpis pod budżetem Unii na 2012 r. 30

18 Opanowany autorytet Jerzy Buzek nadał nowy wymiar przewodnictwu w Parlamencie Europejskim, z którego następnie korzystał z kompetencją i otwartym umysłem. Z jednej strony przyniósł ze sobą wiatr ze Wschodu z państw, które przystąpiły do Unii Europejskiej podczas wielkiego rozszerzenia. Z drugiej zaś podjął ryzyko walki o przestrzeń europejską, przyłączając się do mnie i mojego think tanku Notre Europe, aby zainicjować Europejską Wspólnotę Energetyczną. Stał się wzorem do naśladowania dla nas wszystkich oraz punktem odniesienia dla naszej nigdy niezachwianej wiary w Europę zjednoczoną w swojej różnorodności, wpływową, bogatą i zdolną przezwyciężyć nawet największy kryzys. Jacques Delors, były przewodniczący Komisji Europejskiej, pierwsza osoba, która sprawowała ten urząd trzykrotnie (styczeń 1985 grudzień 1994) Chciałabym złożyć hołd Jerzemu Buzkowi za jego oddane przewodnictwo Parlamentowi Europejskiemu. Jako pierwszy przewodniczący jednego z państw, które przystąpiły do Unii Europejskiej w 2004 r., Jerzy musiał wziąć na swoje barki ogromną odpowiedzialność. Uczynił to ze spokojem i kompetencją. Jego kadencja zbiegła się z ważnym okresem dla polityki zagranicznej Unii Europejskiej, jako że po wejściu w życie traktatu lizbońskiego uruchomiliśmy Służbę Działań Zewnętrznych. Chciałabym podziękować mu za wspieranie naszej pracy w tym istotnym czasie. Przede wszystkim cenię sobie jego przyjaźń i życzę mu wszystkiego najlepszego na przyszłość. Baronessa Catherine Ashton, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Przeciwdziałanie kryzysowi, współtworzenie 2nowego ładu gospodarczego Kryzys, którego doświadczyła Europa, nie był tylko kryzysem euro. To także kryzys zaufania w szerszym sensie. Uzmysłowił nam z całą mocą słabości wewnętrzne Unii. Reagując, poszukiwaliśmy nie tylko narzędzi niwelowania jego skutków czy sposobów długofalowej pomocy krajom, które wpadły w kłopoty. Staraliśmy się także znaleźć trwałe rozwiązania ustalić nowe zasady. Parlament Europejski odgrywa w tym procesie szczególną rolę jako miejsce politycznej debaty. Równocześnie dbałem o to, by szukając dróg wyjścia z kryzysu, nie stracić z oczu przyszłości. Bez innowacyjnych, konkurencyjnych na światowych rynkach firm oraz wykształconych, dobrze przygotowanych do działania w warunkach konkurencji pracowników nie uda się w dłuższej perspektywie utrzymać ważnej pozycji Unii Europejskiej w globalnej gospodarce. Moje regularne spotkania z przewodniczącym Rady Europejskiej, przewodniczącym Komisji Europejskiej, szefem eurogrupy i prezesem Europejskiego Banku Centralnego pozwoliły na lepszą koordynację działań antykryzysowych i mocniejsze włączenie w nie Parlamentu. Komisja i Rada zaakceptowały moją propozycję wprowadzenia szybkiej ścieżki legislacyjnej dla projektów mających na celu walkę z kryzysem i wzmocnienie wspólnego rynku. Jako przewodniczący Parlamentu Europejskiego stanowczo zabiegałem o rozstrzyganie spraw metodą wspólnotową oraz o zachowanie idei solidarności. W osobistych rozmowach z liderami krajów członkowskich przestrzegałem, by tworząc nowe rozwiązania, nie narażać Europy na ryzyko różnych prędkości. Odbywając wizyty w krajach szczególnie dotkniętych kryzysem Grecji, Portugalii i Irlandii, a wcześniej na Łotwie i Litwie podkreślałem konieczność podejmowania przez UE działań wspierających

19 Jednocześnie jako przewodniczący apelowałem, aby wprowadzając w życie mechanizmy naprawcze na dziś, myśleć o takich rozwiązaniach proceduralnych i prawnych, które zabezpieczyłyby Unię przed podobnymi sytuacjami i pozwalałyby wymagać odpowiedzialności. W dyskusjach nad wieloletnimi ramami finansowymi UE podkreślałem, że priorytetem w okresie stagnacji jest wzrost konkurencyjności przez dokończenie budowania jednolitego europejskiego rynku. Zaproponował to Parlament Europejski i zostało to opisane w raporcie Mario Montiego. Aktywnie wspierałem starania Parlamentu o zwiększenie liczby europejskich patentów, rozwój szybkiego internetu i cyfryzacji oraz o zniesienie barier prawnych, podatkowych i biurokratycznych. Zachęcałem do zwiększenia wydatków na badania i innowacje, do radykalnej poprawy współpracy między nauką a przemysłem oraz promowania ducha przedsiębiorczości. Kładłem na to nacisk podczas licznych dyskusji i spotkań z Kolegium Komisarzy, ze środowiskami naukowymi i przemysłowymi, zarówno w Parlamencie Europejskim, jak i podczas wizyt w państwach członkowskich. Wspomagałem inicjatywy wspierające małe i średnie przedsiębiorstwa, m.in. podczas kongresów MSP i bezpośrednich spotkań z przedsiębiorcami. Jako przewodniczący Parlamentu Europejskiego wielokrotnie podkreślałem, że można osiągać wzrost tylko siłą przedsiębiorstw i ludzi. Wspierałem narzędzia rozwijania potencjału zatrudnionych, np. ideę kształcenia ustawicznego i przedsiębiorczości obywateli, ale także konieczność lepszego dopasowania sfery edukacji i nauki do potrzeb rynku. Poruszałem ten temat m.in. na spotkaniach z unijnymi decydentami i przedsiębiorcami. Na zdjęciach od góry: szczyt Rady Unii Europejskiej Jerzy Buzek wita się z kanclerz Niemiec Angelą Merkel; Parlament przyjmuje pakiet w sprawie europejskiego nadzoru finansowego; przewodniczący Jerzy Buzek na konferencji prasowej z okazji powstania Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych; początek polskiej prezydencji w Radzie UE Barosso i Buzek kosztują polskich truskawek; z szefem Europejskiego Banku Centralnego Jeanem-Claude em Trichetem. Podkreślałem, że należy wzmocnić politykę spójności, która pozwala na zwiększenie konkurencyjności regionów i miast. Wskazywałem także na konieczność zwiększenia finansowania Wspólnej Polityki Rolnej w zakresie ochrony środowiska i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. Podczas kilkunastu najważniejszych wizyt zagranicznych zdecydowanie wspierałem dalsze otwieranie i rozszerzanie się Unii jako sposób na jej rozwój. Jest to także związane z zewnętrzną polityką rozwojową UE, której narzędziem powinno być odpowiednio ukierunkowane działanie na rzecz stworzenia zdrowej gospodarki na obrzeżach Europy, a nie jedynie zwiększanie środków pomocowych. 34

20 Typ przywództwa, którego potrzebujemy Począwszy od jego wczesnego zaangażowania w ruch Solidarność w komunistycznej Polsce, Jerzy Buzek zawsze łączył w sobie dwie cechy: silne umiłowanie wolności oraz opanowanie i skuteczność w walce o nią. Po pierwszych wyborach europejskich w Polsce w 2004 r. byłem bardzo zadowolony z jego przystąpienia do Parlamentu Europejskiego. Wiedziałem, że jego praca na polu nauki, doświadczenie w przewodzeniu rządem i przede wszystkim oddanie dla kluczowych wartości Europejskiej Partii Ludowej będą miały ogromne znaczenie w nowym, poszerzonym Parlamencie. I rzeczywiście, jego wpływ w Brukseli i Strasburgu został od razu zauważony i doceniony w Europejskiej Partii Ludowej i daleko poza jej kręgiem. Pomyślny wybór Jerzego Buzka na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego w 2009 r. przypadł na moment, kiedy projekt europejski stanął przed poważnymi wyzwaniami. Jednak podczas tych dwóch i pół roku jego kompetentne i akuratne interwencje zapewniły Europie rodzaj przywództwa, które mogła ona otrzymać tylko od męża stanu jego miary. Wilfried Martens, przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej 3Europejska Wspólnota Energetyczna Pracując nad polityką energetyczną i ochroną środowiska jeszcze podczas poprzedniej kadencji Parlamentu, zdawałem sobie sprawę z tego, że bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z naszych najważniejszych wspólnych wyzwań. Europa potrzebuje solidarności energetycznej wzmacniającej jej konkurencyjność i rozwój. Dlatego razem z Jakiem Delorsem zaproponowałem w maju 2010 r. powołanie Europejskiej Wspólnoty Energetycznej, która kładzie nacisk na trzy strategiczne kwestie: stworzenie jednolitego rynku energii poprzez zbudowanie połączeń transgranicznych, koordynację zakupu źródeł energii spoza UE oraz prowadzenie wspólnej działalności badawczej i innowacyjnej w energetyce. Te cele można osiągnąć tylko razem. W szerszym kontekście idea Europejskiej Wspólnoty Energetycznej jest powiązana z koncepcją zdrowej, naturalnej i bezpiecznej Europy. Parlament Europejski i Komisja Europejska poparły tę ideę jako polityczny parasol, benchmark dla europejskich inicjatyw energetycznych. Przedstawiłem ją także wszystkim liderom krajów członkowskich, posłom do parlamentów krajowych, szefom najważniejszych przedsiębiorstw zajmujących się wydobyciem gazu ziemnego, produkcją energii elektrycznej, środowisku naukowemu i organizacjom pozarządowym. Podkreślałem, że Europa powinna stanąć u sterów zielonej rewolucji, która pomoże jej wyjść z kryzysu. Ten potencjał dostrzegły już USA i Chiny. Europejska Wspólnota Energetyczna jest dziś jednym z najpopularniejszych haseł związanych z gospodarką Europy w Google można znaleźć ok. 65 mln odniesień na jej temat. Temat ten stał się jednym z wiodących zagadnień wspólnej Europy

21 Intensywnie wspierałem także inne inicjatywy Parlamentu i Komisji Europejskiej dotyczące polityki energetycznej. O projektach typu Nabucco, Desertec i Pierścień Śródziemnomorski rozmawiałem podczas wizyt zagranicznych w krajach sąsiedzkich UE (Tunezja, Libia, Egipt, Turcja, Azerbejdżan, Ukraina, Rosja). Ważnym priorytetem mojej strategii była jakość środowiska. Stanowisko Unii w sprawie ochrony klimatu prezentowałem w trakcie szczytu COP w Kopenhadze (2009), w USA (kwiecień 2010), Chinach (maj 2010) i Rosji (czerwiec 2010). Wspierałem inicjatywy regionalne i miejskie w tym zakresie, np. podejmowane przez miasta (Komitet Regionów i Covenant of Mayors), instytucje pozarządowe i organizacje biznesowe. W wystąpieniach adresowanych wprost do obywateli Europy oraz podczas konferencji zachęcałem do szerszej dyskusji na temat postaw i nawyków konsumenckich. Dbałem też o zmniejszenie uciążliwości dla środowiska samego Parlamentu Europejskiego. Inicjatywa EMAS, której patronuję, zmniejsza tę uciążliwość o blisko 20 proc. Na zdjęciach od góry: Jerzy Buzek i Jacques Delors składają deklarację w sprawie utworzenia Europejskiej Wspólnoty Energetycznej; przewodniczący Jerzy Buzek na posiedzeniu komisji ochrony środowiska (ENVI); Jerzy Buzek przemawia podczas wystawy zorganizowanej z okazji polskiej prezydencji w Radzie UE; przewodniczący promuje ideę gospodarki niskoemisyjnej podczas konferencji w Brukseli z udziałem księcia Walii Karola. 93głowy państw i rządów z Europy i spoza Unii przyjął w Brukseli i Strasburgu prof. Jerzy Buzek podczas swojego urzędowania; spotkał się również z 30 ministrami spraw zagranicznych i 88 szefami parlamentów różnych państw. 38

22 Pomost między Wschodem i Zachodem Przewodniczący Buzek był pierwszym przewodniczącym Parlamentu Europejskiego wywodzącym się z państw środkowej lub wschodniej Europy, które przystąpiły do Unii Europejskiej po 2004 r. Było to szczególnie ważne dla nas, pochodzących z tego samego regionu Europy. Przewodniczył Parlamentowi podczas bardzo interesującego okresu, w którym doświadczyliśmy w Unii Europejskiej zarówno wzlotów, jak i upadków. Uczestniczył w ostatecznym zatwierdzeniu nowego traktatu, kryzysie strefy euro, zaciętej debacie dotyczącej przyszłego finansowania Unii Europejskiej i wprowadzeniu nowego kodeksu zachowania dla członków Parlamentu Europejskiego. Z pewnością bardzo ciężko pracował przez te dwa i pół roku. Nie wątpię, że obejmie któreś z istotnych stanowisk również w przyszłości. Dziękuję mu za wszystko, czego dokonał. Jan Zahradil, przewodniczący frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Parlamencie Europejskim Jerzy Buzek pierwszy przewodniczący Parlamentu Europejskiego ze wschodu Unii Europejskiej również na tym stanowisku dążył do swojego stałego celu: wzmacniania pomostów między Wschodem i Zachodem między starymi i nowymi państwami członkowskimi. Podczas nowego i ciągle wzmagającego się kryzysu Unii Europejskiej jego polski głos zawsze stanowczo i wyraźnie wyrażał mocne i niezachwiane zaangażowanie w więcej Europy. Rebecca Harms i Daniel Cohn-Bendit, współprzewodniczący Zielonych Wolnego Sojuszu Europejskiego w Parlamencie Europejskim 4Wzmacnianie pozycji Europy w świecie Powołanie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych dało Europie nowe narzędzia polityki zagranicznej. Wspierałem jej powstanie, bo uważam, że jest ważnym narzędziem wzmacniania pozycji Europy w świecie. Sam jako reprezentant Parlamentu skupiłem się na wzmocnieniu roli Unii Europejskiej w zarządzaniu globalnym (global governance) we współpracy z globalnymi graczami. Drugi kierunek to rozwijanie reguł dobrego sąsiedztwa, z rozszerzaniem Unii włącznie oraz ze wspieraniem ruchów demokratycznych i wolnorynkowych w naszym otoczeniu. Zabiegałem o dalsze rozszerzanie Europy, bo proces ten jest źródłem naszej wewnętrznej siły i daje rozwojowy impuls. Ostatnie rozszerzenie stworzyło półmiliardowy rynek, dało Unii świeżość i głód sukcesu. Zabiegałem także o skuteczność działań rozwojowych UE, które są sposobem na manifestowanie miękkiej siły Europy w świecie. Świadectwem siły i sprawności działania Unii Europejskiej jest umiejętność współpracy z naszymi sąsiadami. Stabilizacja w tych krajach wymaga budowy struktur i procedur demokratycznych oraz podstaw dobrobytu. Unia Europejska powinna otwierać się na najbliższe otoczenie i dalej rozszerzać. Parlament Europejski skutecznie wywalczył powstanie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych składającej się z korpusu niezależnych dyplomatów reprezentujących całą Unię Europejską. Zabiegałem o zachowanie równowagi geograficznej i większy udział kobiet w nominacjach do ambasad Unii Europejskiej. W trakcie kadencji przywiązywałem szczególną wagę do wzmacniania stosunków ze strategicznymi partnerami UE w globalnym zarządzaniu; starałem się prezentować Unię Europejską jako polityczną wspólnotę

23 Kilkakrotnie odwiedziłem USA, gdzie m.in. otworzyłem biuro Parlamentu Europejskiego i poruszałem kwestie bezpieczeństwa międzynarodowego. W Chinach, Rosji i Ameryce Południowej podkreślałem wspólne stanowisko państw członkowskich UE w najistotniejszych kwestiach globalnych, takich jak bezpieczeństwo międzynarodowe, energetyka, migracje czy ocieplanie się klimatu. Podobnie wypowiadałem się na spotkaniach z sekretarzem generalnym ONZ, przedstawicielami WTO i OECD oraz na posiedzeniach G8 i NATO. Podczas wizyt w Turcji i na Bałkanach dawałem jasne wsparcie dla starań tych krajów o członkostwo oraz apelowałem o kontynuację reform. Wielokrotnie przyjmowałem szefów rządów i parlamentarzystów tych państw. Byłem zwolennikiem nadania nowego impulsu negocjacjom z Turcją, ważną także jako model budowania demokratycznego państwa w sferze kulturowej islamu. Podpisanie traktatu akcesyjnego z Chorwacją i postęp innych krajów bałkańskich w zbliżeniu z Unią to ważne elementy tej kadencji. Wspierałem mocno Partnerstwo Wschodnie inicjatywę adresowaną do wschodnich sąsiadów Unii. Włożyłem wiele wysiłku, aby uruchomić współpracę parlamentarną EuroNest między UE a wschodnią Europą. W czasie kilku wizyt na Ukrainie i na Kaukazie Południowym złożyłem ofertę ściślejszej współpracy i wsparcia ze strony UE, oczekując głębokich reform politycznych, gospodarczych i społecznych. Na zdjęciach od góry: wspólna konferencja prasowa przewodniczącego Buzka i Hillary Clinton podczas wizyty w USA; wizyta w Chinach rozmowa z premierem Wenem Jiabao; Buzek odwiedza europejskie pawilony podczas wystawy Expo 2010 w Szanghaju; Buzek wśród Egipcjan na pl. Tahrir w Kairze; Buzek odwiedza Centrum Pomocy Humanitarnej w Strefie Gazy. W Mołdawii zdecydowanie wsparłem tworzenie proeuropejskiej koalicji rządowej. Wielokrotnie zabierałem głos w kwestii dotyczącej łamania praw człowieka i reguł demokracji na Białorusi. Demokracja, standardy, rozwój, dobrobyt, przywileje społeczne to sprawia, że Europa jest nie tylko marzeniem europejskim. Dlatego zaangażowałem się w procesy demokratyzacyjne w Afryce Północnej, które wpływają na wymiar południowy naszego sąsiedztwa. Jako pierwszy europejski polityk publicznie zaapelowałem o ustąpienie pułkownika Kaddafiego i jako pierwszy przyjąłem w Strasburgu przedstawicieli Libijskiej Tymczasowej Rady Narodowej. 42

24 Kilkakrotnie odwiedziłem kraje przeżywające arabską Wiosnę Ludów, aby wesprzeć przemiany i omówić możliwą pomoc UE. Spotkałem się z władzami Ligi Arabskiej i współprzewodniczyłem zgromadzeniu parlamentarnemu Unii dla Śródziemnomorza. W czasie wizyt w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie zwracałem uwagę na podstawowe znaczenie rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego dla stabilizacji w regionie. Służyła temu także moja wizyta w Izraelu oraz Palestynie, w tym w strefie Gazy. Wykorzystywałem też siłę europejskich wartości w Chinach, podnosząc kwestię uwięzionych dysydentów. W Rosji, do której pojechałem jako pierwszy przewodniczący Parlamentu Europejskiego od 12 lat, poruszyłem w rozmowach z prezydentem Dmitrijem Miedwiediewem m.in. sprawy Anny Politkowskiej, Michaiła Chodorkowskiego i Siergieja Magnitskiego oraz sytuację w Czeczenii. Publicznie potępiłem represje wobec obywateli m.in. w Syrii, Jemenie, Bahrajnie, Birmie i na Kubie. W rozmowach z wysoką przedstawiciel/ wiceprzewodniczącą KE nalegałem, aby Europejska Służba Działań Zewnętrznych stawiała kwestie demokratyzacji, praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego na pierwszym miejscu. Budowanie koalicji państw demokratycznych w imię obrony tych wartości jest fundamentalną rolą UE. W tym kontekście wielokrotnie rozmawiałem z politykami w USA, Ameryce Południowej i Europie. 49wizyt odbył w czasie swojej kadencji prof. Jerzy Buzek, z czego 24 podróże to wyjazdy do krajów pozaeuropejskich (m.in. do Rosji pierwsza od 12 lat wizyta przewodniczącego Parlamentu, do Chin, USA, Turcji). Były one kluczowe w promowaniu pokoju, bezpieczeństwa oraz praw człowieka w świecie. 5Promowanie praw człowieka, solidarności oraz idei równej godności wszystkich Prawa człowieka to główny produkt eksportowy Europy i sprawa, co do której jesteśmy zgodni w Parlamencie Europejskim. Obrona i promowanie praw człowieka należały do najważniejszych elementów mojej strategii. Uważam, że szczególną misją Parlamentu Europejskiego i jej przewodniczącego jest obrona praw każdej jednostki i dążenie do demokratyzacji wspólnot. Idea demokracji to wielki kulturowy i polityczny legat, a także polityczny potencjał Europy. Trzeba go wykorzystywać. Zajmowałem się tą kwestią, jeżdżąc zarówno do krajów, które budziły się ku demokracji, jak i do tych, w których prawa człowieka i standardy demokracji ciągle nie są przestrzegane. Na wydarzenia w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie trzeba było szybko reagować, by wesprzeć kiełkującą demokrację. Moim działaniom przyświecała myśl, że skoro jest możliwa demokracja w krajach chrześcijańskich, to możliwa jest również demokracja w krajach islamskich. W swoich działaniach aktywnie wykorzystywałem nowoczesne sposoby komunikacji społecznościowej. Moja działalność w tym zakresie miała trzy wymiary: interwencje w sprawie łamania praw człowieka, wspieranie dyskryminowanych mniejszości oraz wspieranie działań i mechanizmów, które wzmacniają równe szanse kobiet w życiu publicznym. Starałem się szybko i głośno reagować na wszystkie przypadki łamania praw człowieka lub represjonowania ich obrońców. Dotyczyło to np. sytuacji w Syrii i Jemenie. Sprzeciwiałem się skazaniu na śmierć uczestników protestów w Bahrajnie. Podobnie robiłem w czasie moich wizyt w Chinach, Rosji, w krajach Partnerstwa Wschodniego, w Turcji, w Afryce Północnej, na Bałkanach Zachodnich i na Bliskim Wschodzie

25 Wspierałem dyskryminowane mniejszości, np. europejskich Romów czy mniejszości koptyjskiej w Egipcie. Potępiałem przypadki ksenofobii, a w szczególności homofobii. Popierałem działania i mechanizmy, które wzmacniają równe szanse kobiet w życiu publicznym. Wsparłem działania Europejskiego Kongresu Kobiet w czasie polskiej prezydencji. Dążyłem do zwiększenia udziału kobiet na wysokich stanowiskach w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych. Wspierałem prawa kobiet na świecie. W Libii spotkałem się z przedstawicielkami kilkunastu kobiecych NGOsów, które za moim wsparciem podjęły współpracę z PE i europejskimi NGOsami. W czasie wizyt w krajach Partnerstwa Południowego apelowałem o pełne równouprawnienie kobiet. Szeroko współpracowałem w tym zakresie z organizacjami międzynarodowymi. Promowaniu demokratycznych standardów poświęciłem mój drugi wyjazd do Tunezji, bezpośrednio po wolnych wyborach w tym kraju. Byłem też w Libii i dwukrotnie w Egipcie. Jako pierwszy europejski lider zaapelowałem publicznie o ustąpienie pułkownika Kaddafiego i w marcu 2011 r. w Strasburgu przyjąłem przedstawicieli Libijskiej Tymczasowej Rady Narodowej. Na zdjęciach od góry: Jerzy Buzek przemawia podczas Międzynarodowego Dnia Demokracji; przewodniczący ogłasza przyznanie Nagrody Sacharowa Guillermo Fariñasowi; Jerzy Buzek na ulicach Trypolisu po upadku dyktatury Muammara Kaddafiego; spotkanie Buzka z przedstawicielem białoruskiej demokratycznej opozycji Alaksandrem Milinkiewiczem; spotkanie z organizacjami społecznymi wspierającymi ludzi niepełnosprawnych. W innych krajach bliskiego sąsiedztwa złożyłem ofertę ściślejszej współpracy i wsparcia ze strony UE; oczekiwałem wzmocnienia procesów demokratyzacji, czyli głębokich reform politycznych, gospodarczych i społecznych. W działaniach poświęconych obronie i promocji prawa człowieka miałem wielu sojuszników. Powołałem do życia sieć laureatów Nagrody Sacharowa, czyli grupę autorytetów, które mając ogromne zasługi w obronie praw, wspólnie organizują pomoc innym. 46