CHARAKTERYSTYKA GOSPODARSTW I ROLNIKÓW WDRAŻAJĄCYCH PROGRAMY ROLNOŚRODOWISKOWE W PÓŁNOCNEJ POLSCE BADANIA WŁASNE
|
|
- Dariusz Marek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 CHARAKTERYSTYKA GOSPODARSTW I ROLNIKÓW WDRAŻAJĄCYCH PROGRAMY ROLNOŚRODOWISKOWE W PÓŁNOCNEJ POLSCE BADANIA WŁASNE Antoni Mickiewicz, Bartosz Mickiewicz Agricultural University in Szczecin, Poland Obszar północnej Polski należy do cennych pod względem jakości zasobów środowiska przyrodniczego. Jednocześnie jest to obszar dawniej zdominowany przez duże gospodarstwa rolne. Obszary wiejskie przyrodniczo cenne północnej Polski to także tereny jedne z najbiedniejszych w kraju, które są zaliczane do obszarów problemowych (zacofanych, peryferyjnych lub znajdujących się w depresji gospodarczej), przez co dodatkowo stwarzają zagrożenie dla środowiska naturalnego. W tej sytuacji możliwość wykorzystania przez rolników programów rolno-środowiskowych staje się koniecznością. Przyczynią się oni do zabezpieczenia przed zniszczeniem terenów ekologicznie cennych, istotnych dla dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Polski oraz krajów sąsiadujących. W referacie dokonano analizy, jacy rolnicy decydują się na realizowanie programów rolnośrodowiskowych. Zauważono, że występuje zależność pomiędzy wiekiem, wykształceniem rolnika oraz metodą produkcji rolniczej oraz wielkością gospodarstwa a uczestnictwem w programach rolnośrodowiskowych. Generalnie należy stwierdzić, że programy były realizowane w gospodarstwach dużych, powyżej 50 ha, rolnicy posiadali wykształcenie wyższe i w przeważającej większości byli w wieku do 30 lat. Programy rolnośrodowiskowe, rolnictwo, gospodarstwa rolne, ekologia. Wprowadzenie Ze względu na wieloletnie zaniedbania stan środowiska przyrodniczego na terenach wiejskich w Polsce jest zły. Sytuację pogarsza niska świadomość ekologiczna rolników. Tym niemniej nawet najbardziej świadomi producenci rolni nie mogą podjąć działań na rzecz ochrony środowiska, gdy brak im odpowiednich instrumentów. Stąd też wprowadzenie programów rolno-środowiskowych do praktyki rozwoju obszarów wiejskich było w Polsce sprawą bardzo pilną przede wszystkim w regionach o znacznych walorach przyrodniczych. Należało bowiem założyć, iż programy rolno-środowiskowe będą jednym z najważniejszych instrumentów służących wzmacnianiu terenów wiejskich i ich zrównoważonemu rozwojowi (Metera, 2003). Programy rolnośrodowiskowe mają zapewnić stosowanie zasad ochrony środowiska w działalności rolniczej. W ich ramach gospodarstwom rolnym, które na podstawie wieloletnich umów stosują te zasady, udzielane jest wsparcie finansowe (Karaczun, 2003). 72
2 Pomoc finansowa za działania rolno-środowiskowe jest instrumentem wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich w ramach WPR. Pozwala skutecznie integrować ochronę środowiska z rozwojem gospodarki rolnej w taki sposób, aby minimalizować negatywne efekty rolnictwa i maksymalizować jego pozytywne oddziaływania. Tego typu działania mają charakter innowacyjny, chociaż wdrażane są od 10 lat. Głównym celem tego instrumentu jest zachęcenie rolników do kontynuacji, bądź stosowania praktyk rolniczych prowadzących do ekologizacji produkcji rolniczej, która powinna być czymś więcej niż podstawowa dobra praktyka rolnicza. System produkcji rolniczej przyjaznej dla środowiska oznacza: wprowadzanie ograniczeń w odniesieniu do zasad stosowania środków produkcji mając na celu maksymalne wykorzystywanie naturalnego potencjału produkcyjnego agrocenoz, ograniczenie negatywnych skutków dla środowiska wynikających z procesu produkcyjnego, dbałość o walory przyrodnicze, estetyczne i kulturowe w obrębie gospodarstwa. Właścicielom gospodarstw rolnych, którzy dobrowolnie zobowiązują się do udziału w programie rolnośrodowiskowym udzielana jest pomoc finansowa, która rekompensuje utracony dochód i poniesione dodatkowe koszty. Działalność rolnośrodowiskowa jest realizowana na podstawie wieloletnich umów zawieranych z państwową instytucją odpowiedzialną za zarządzanie funduszami Unii Europejskiej, tzw. agencją płatniczą. Rolnik musi uczestniczyć w programie przez co najmniej pięć lat, a w niektórych krajach Unii Europejskiej wydłużono ten okres nawet do 10 lat. Cel i metody badań Głównym celem badań było poznanie sylwetki rolnika, który decydował się na udział w realizacji programów rolnośrodowiskowych. Badaczy interesowało czy istnieje zależność pomiędzy wielkością gospodarstwa, wiekiem, wykształceniem rolników i metodą produkcji a uczestniczeniem w programach rolnośrodowiskowych. Do badań wybrano celowo gminy z województw zachodniopomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego (uczestniczące w programie). Badaniami zostali objęci mieszkańcy obszarów wiejskich z terenów o dużych walorach środowiskowych (rolnicy bądź grupy rolników składające się minimum z 3 osób) 750 osób, instytucje wiejskie i gminne, samorządy, instytucje związane z ochroną środowiska. W badaniach zastosowano następujące metody i techniki badawcze: 1. Ankiety były podstawowym źródłem zbierania danych faktograficznych we wstępnych etapach badań, które następnie posłużą do pogłębienia badanego problemu. Przy konstruowaniu kwestionariusza, a następnie przy stosowaniu tego 73
3 narzędzia badań, podjęto odpowiednie środki w celu podniesienia wartości poznawczej zebranych tym sposobem materiałów. Środkami tymi były m.in. wyjaśnienie przeznaczenia zbieranych materiałów, przeszkolenie ankieterów i osobiste dotarcie do terenu badań w trakcie ankietyzacji. Badania pilotażowe przeprowadzono na niewielkiej grupie obiektów co pozwoliło na trafne sformułowanie pytań w ankietach właściwych. 2. Metody statystyczne Uzyskane wyniki opracowano statystycznie wykonując analizę wariancji (ANOVA), analizę rang Kruskala-Wallisa, korelację rang gamma oraz test Chi Cochrana i Bartletta) stosowano analizę wariancji (ANOVA). Aby zbadać istotność kwadrat. Do danych ciągłych numerycznych, których wariancje były homogeniczne (testy różnic między grupami, wykorzystano test post-hoc najmniejszych istotnych różnic (NIR) (Aczel, 2000; Luszniewicz, 2001). 3. Metoda analizy i krytyki źródeł posłużyły do zweryfikowania ustaleń zdobytych innymi drogami, m.in. na podstawie dokumentacji ARiMR, WUS, ODR-ów, urzędów gminnych, samorządów lokalnych, banków, itp. Wyniki badań Podstawowym wskaźnikiem charakteryzującym badane gospodarstwa była ich powierzchnia. W 2006 r. dominujące w rolnictwie gospodarstwa rolne sektora prywatnego posiadały w użytkowaniu ponad 15,3 mln ha użytków rolnych, tj. 96,1% ogólnej powierzchni użytków rolnych. W przekroju terytorialnym największy udział użytków rolnych sektora prywatnego w ogólnej powierzchni użytków rolnych wystąpił w województwach: świętokrzyskim 99,6%, łódzkim 99,3%, małopolskim i śląskim po 98,7%, podlaskim 98,6%, lubelskim 98,2% i mazowieckim 98,1%. Gospodarstwa rolne sektora publicznego użytkowały 0,6 mln ha użytków rolnych, tj. 3,9% ogólnej powierzchni użytków rolnych. W przekroju terytorialnym największy udział użytków rolnych w gospodarstwach rolnych sektora publicznego w ogólnej powierzchni użytków rolnych wystąpił w województwach: lubuskim 10,7%, zachodniopomorskim 9,7%, warmińskomazurskim 7,6%, opolskim 7,3% i dolnośląskim 6,7%. Łączna liczba gospodarstw rolnych w 2006 r. wyniosła 2598,6 tys. (bez gospodarstw państwowych, spółdzielczych i spółek, w których powierzchnia użytków rolnych była mniejsza od 1 ha). Gospodarstw indywidualnych było 2594,6 tys., z tego gospodarstw, w których powierzchnia użytków rolnych wyniosła powyżej 1 ha było 1806,4 tys., tj. 69,6% ogólnej liczby gospodarstw indywidualnych. W gospodarstwach indywidualnych posiadających powyżej 1 ha użytków rolnych 32,4% stanowiły gospodarstwa użytkujące 5 15 ha użytków rolnych, posiadając 36,4% powierzchni ogólnej gospodarstw indywidualnych użytkujących powyżej 1 ha użytków rolnych. Liczba gospodarstw indywidualnych użytkujących 100 ha i więcej użytków rolnych wynosiła zaledwie 5,4 tys., tj. 0,3% liczby gospodarstw użytkujących powyżej 1 ha użytków rolnych. W gospodarstwach tych znajdowało się jednak 8,3% powierzchni ogólnej gospodarstw rolnych użytkujących powyżej 1 74
4 ha użytków rolnych. Średnia powierzchnia ogólna gospodarstwa rolnego w 2006 r. wyniosła 7,06 ha, natomiast średnia powierzchnia ogólna gospodarstwa indywidualnego wyniosła 6,20 ha, w tym średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach indywidualnych wyniosła 5,57 ha (Rocznik..., 2007). Ogólnie rzecz ujmując, nie jest to sytuacja pozytywna. Jak twierdzą Poczta i Wysocki (2001), Struktura obszarowa gospodarstw rolnych jest jednym z najistotniejszych wyznaczników ich sytuacji ekonomicznej oraz pozycji socjalnej ludności, a także konkurencyjności rolnictwa w skali międzynarodowej. Wadliwa struktura obszarowa gospodarstw rolnych rozdrobnienie obszarowe gospodarstw wywołuje problemy związane z opłacalnością produkcji i dochodowością (Poczta, 2001). Jak wynika z danych zawartych w tabeli 1, w badanej populacji dominowały gospodarstwa o areale powyżej 50 ha. W hierarchii wielkości kolejne miejsca zajęły gospodarstwa o powierzchni od 16 do 25 ha oraz od 11 do 15 ha. Zdecydowanie najmniejszą liczebnie grupą były gospodarstwa rolne o powierzchni do 5 ha (tab. 1). Tabela 1. Powierzchnia badanych gospodarstw Wyszczególnienie PN-ZACH PN-WSCH RAZEM n % resp. n % resp. n % resp. Do 5 ha 13 3,5 9 2,4 22 2, ,1 15 4, , ,9 34 9, , , , , ,5 31 8,3 74 9, , , ,0 Powyżej , , ,1 Razem , , Źródło: Badania własne Analiza dopasowania częstości odpowiedzi, wykazała, że wystąpiły istotne różnice w poszczególnych obszarach wytypowanych do badań. W regionie północno-wschodnim zdecydowanie dominowały gospodarstwa większe obszarowo (powyżej 50 ha), które stanowiły blisko 49% ogólnej liczby. W przypadku regionu północno-zachodniego gospodarstwa największe zajmowały jedynie 11,5% (tab. 27). Przewagę regionu warmińsko-mazurskiego pod względem wielkości gospodarstw potwierdza Michna (2001). Według podziału tego autora, który dotyczy zróżnicowania regionalnego rolnictwa w Polsce, region ten należy do Megaregionu II. Dominują tu gospodarstwa wielkoobszarowe, które powstały po procesach prywatyzacyjnych państwowych gospodarstw (Michna, 2001). Na podkreślenie zasługuje fakt, że na obu badanych obszarach gospodarstwa o areale do 5 ha stanowiły zdecydowaną mniejszość, co pozytywnie świadczy o strukturze agrarnej tych obszarów. Analiza wariancji rang wykazała istotną zależność między wiekiem respondentów, a powierzchnią posiadanych przez nich 75
5 gospodarstw. Stwierdzono, że największe gospodarstwa posiadali respondenci z najmłodszej grupy wiekowej, najmniejsze zaś właściciele gospodarstw w wieku powyżej 50 lat oraz z przedziału wiekowego od 35 do 39 lat. Pozostałe grupy wiekowe posiadały gospodarstw a o zbliżonym areale (rys. 1). 8 7 powierzchnia gospodarstwa wiek Średnia Średnia±Błąd std Średnia±Odch.std Rys. 1. Zależność między wiekiem respondentów a powierzchnią gospodarstw 1 do 24 lat, lat, lat, lat, lat, lat, lat, lat, 9 pow. 59 lat Źródło: Badania własne Zastanawiający jest fakt, że największe gospodarstwa przypadły w udziale najmłodszym respondentom. Można domniemywać, że wynika to po części z przepisywania gospodarstw przez starsze pokolenie rolników na swoich następców oraz z faktu inwestowania w ziemię przez młodych jeszcze, ale już dobrze sytuowanych mieszkańców dużych miast (jest to szczególnie widoczne na obszarze Warmii i Mazur). 8 7 powierzchnia gospodarstwa wykształcenie Średnia Średnia±Błąd std Średnia±Odch.std Rys. 2. Zależność między wykształceniem respondentów a powierzchnią gospodarstw 1 podstawowe, 2 zasadnicze, 3 średnie, 4 wyższe Źródło: Badania własne 76
6 Analiza wariancji rang wykazała również istotną zależność między wykształceniem respondentów, a powierzchnią posiadanych przez nich gospodarstw. Stwierdzono, że największe obszarowo gospodarstwa znajdowały się w posiadaniu respondentów z wykształceniem wyższym i zasadniczym (rys. 2). Jak wynika z przeprowadzonych badań średnia powierzchnia gospodarstw beneficjentów programów rolnośrodowiskowych wynosiła 68,1 ha, przy rozpiętości od 2,3 ha do ponad 1400 ha. Na uwagę zasługuje zwłaszcza relatywnie duży udział użytków zielonych (tab.2). Obok dużego znaczenia gospodarczego użytki zielone, odgrywają ważną rolę w ochronie gleb przed erozją, ochronie gleb torfowych, ochronie jezior i innych zbiorników wodnych. Łąki i pastwiska wpływają na poprawę jakości powietrza. Niezmiernie istotna jest również rola użytków zielonych w zwiększaniu różnorodności biologicznej środowiska (Grzegorczyk, 1994). Istotnym elementem charakteryzującym badane gospodarstwa rolne była stosowana w nich metoda produkcji. Jak wynika z danych zawartych na rysunku 12, w obu badanych regionach dominowało rolnictwo konwencjonalne (66%). Na podkreślenie zasługuje jednak w tym wypadku relatywnie wysoki udział gospodarstw ekologicznych (32,4%). Tabela 2. Struktura użytkowania gruntów (ha) Wyszczególnienie PN-ZACH PN-WSCH RAZEM X min max X min max X min max Obszar gospodarstwa 109,4 2,3 1428,1 26,2 3,3 192,4 68,1 2,3 1428,1 grunty orne 81,0 1,3 1202,5 15,2 0,7 112,2 47,6 0,7 1202,5 klas I-II 0,1 0,1 0,1 2,9 1,7 4,0 1,9 0,1 4,0 IIIa-b 25,2 0,2 280,3 3,4 0,2 15,3 16,0 0,2 280,3 IVa-b 46,7 0,9 826,9 8,5 0,8 86,9 27,6 0,8 826,9 V-VI 20,6 0,1 215,6 6,3 0,4 50,1 13,3 0,1 215,6 użytki zielone 26,8 0,2 302,0 7,8 0,4 65,1 17,0 0,2 302,0 lasy 4,2 0,0 39,2 2,5 0,0 15,4 3,3 0,0 39,2 inne 5,6 0,8 26,4 0,4 0,4 0,4 4,9 0,4 26,4 grunty nierolnicze 8,9 2,4 15,4 0 0,0 0,0 8,9 2,4 15,4 nieużytki 5,4 0,0 44,4 2,0 0,1 19,8 4,5 0,0 44,4 rowy 0,4 0,0 2,8 0 0,0 0,0 0,4 0,0 2,8 wody 12,8 0,0 235,0 0 0,0 0,0 12,8 0,0 235,0 zadrzewienia 2,7 0,0 25,0 0,8 0,8 0,8 2,7 0,0 25,0 Źródło: Badania własne Generalnie należy stwierdzić, że jakkolwiek rolnictwo ekologiczne w Polsce pozostaje w sferze marginalnej w porównaniu do ogólnej liczby gospodarstw rolnych, to jednak liczba tego typu gospodarstw stale rośnie. Jak wynika z danych Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych 77
7 (Rolnictwo..., 2005) w 1990 roku w Polsce funkcjonowało 27 gospodarstw ekologicznych, w , zaś w 2004 roku już Jak już wspomniano wcześniej rok 2004 był w tej kwestii przełomowy, gdyż rolnictwo ekologiczne stało się jednym z pakietów programów rolnośrodowiskowych. Spośród 3760 gospodarstw poddanych w 2004 roku kontroli, certyfikat zgodności uzyskały 1683 gospodarstwa (o 24% więcej niż w 2003 r.), o łącznej powierzchni 46817,2 ha. W drugim roku przestawiania na produkcję metodami ekologicznymi znajdowało się 438 gospodarstw (o łącznej powierzchni ,3 ha), natomiast w pierwszym roku przestawiania było 1639 gospodarstw (powierzchnia łączna 47866,7 ha). Najwięcej gospodarstw ekologicznych znajduje się w województwach: świętokrzyskim (302), małopolskim (231) i lubelskim (210). Gospodarstwa w ww. województwach stanowią ponad 44% ogółu gospodarstw posiadających certyfikat zgodności. Należy podkreślić, że największa powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach z certyfikatem wystąpiła w województwach: zachodniopomorskim (7015,3 ha), warmińsko-mazurskim (6510,1 ha) i podkarpackim (6121,2 ha). W pierwszym roku przestawiania na produkcję metodami ekologicznymi najwięcej gospodarstw jest w województwach: małopolskim (330) i świętokrzyskim (207). Mimo tak dużej dynamiki przyrostu gospodarstw ekologicznych, Polska w porównaniu do UE-15 znajduje się jednak zdecydowanie w tyle. Państwami, w których udział ten zdecydowanie przekracza średnia w UE wynoszącą 3%, są Włochy i Austria (po 8%), Finlandia (7%), Dania i Szwecja (po 6%) (Rzepecka, 2004). Same programy rolnośrodowiskowe to zbyt mało, aby poprawić ten stan rzeczy. Do podstawowych barier w zwiększaniu się liczby gospodarstw ekologicznych należą: skomplikowane metody produkcji, bariery mentalne, niekorzystna struktura demograficzna, słaba kondycja ekonomiczna gospodarstw oraz popyt na produkty ekologiczne (Gotkiewicz, 1999; Kołoszko-Chomentowa, 2002; Žakowska-Biemas, 2004; Łuczka-Bakuła, 1997). Podsumowanie i wnioski Przeprowadzone badania dostarczyły wielu cennych informacji dotyczących właścicieli gospodarstw rolnych, będących beneficjentami programów rolnośrodowiskowych, ich działalności gospodarczej oraz funkcjonowania w wyżej wymienionych programach. Na ich podstawie można wyciągnąć następujące wnioski: średnia powierzchnia gospodarstw beneficjentów programów rolnośrodowiskowych wynosiła 68,1 ha, przy rozpiętości od 2,3 ha do ponad 1400 ha. W badanej populacji dominowały gospodarstwa o areale powyżej 50 ha. W hierarchii wielkości kolejne miejsca zajęły gospodarstwa o powierzchni od 16 do 25 ha oraz od 11 do 15 ha. Zdecydowanie najmniejszą liczebnie grupą były gospodarstwa rolne o powierzchni do 5 ha. Analiza dopasowania częstości odpowiedzi, wykazała istotne różnice w poszczególnych obszarach wytypowanych 78
8 do badań. W regionie północno-wschodnim zdecydowanie dominowały gospodarstwa większe obszarowo (powyżej 50 ha), zaś w regionie północnozachodnim gospodarstwa o średniej powierzchni. w obu badanych regionach dominowało rolnictwo konwencjonalne. Na podkreślenie zasługuje jednak, że w co trzecim gospodarstwie stosowano ekologiczne metody produkcji, przede wszystkim jednak gospodarstwa te były zlokalizowane w regionie północno-zachodnim. najczęściej gospodarstwa ekologiczne były prowadzone przez respondentów w przedziale wiekowym od 25 do 29 lat oraz powyżej 59 lat, posiadających wyższe wykształcenie. realizacja programów rolno-środowiskowych z przyrodniczego punktu widzenia daje same korzyści i wpływa na znaczną poprawę stanu środowiska przyrodniczego na obszarach wiejskich. Programy są jednym z najlepszych, ze stosowanych do tej pory, instrumentów ochrony środowiska w działalności rolniczej. Pozwalają na dostosowanie metod produkcji i jej intensywności do wymagań ochrony środowiska. wdrażanie programów rolno-środowiskowych jest istotne ze względów społecznych. Realizacja projektów pozwala na uzyskiwanie przez rolników dodatkowych, wymiernych korzyści finansowych. Jest to szczególnie istotne na obszarach problemowych, gdzie istotna jest każda możliwość uzyskania dodatkowego źródła dochodu. W pewnym stopniu ulega także zmianie społeczna funkcja rolników obok producentów żywności stają się oni opiekunami przyrody. wdrażanie i realizacja programów rolno-środowiskowych na obszarach wiejskich jest niezwykle istotna z ekonomicznego punktu widzenia. Powoduje ona zapewnienie właściwych warunków ochrony środowiska, zmniejsza straty ekologiczne, stwarza także możliwość dla nadania nowych funkcji terenom wiejskim. Literatura 1. Aczel, A. D. (2000). Statystyka w zarządzaniu. PWN Warszawa. 2. Gotkiewicz, W. (1999). Perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w kontekście świadomości ekologicznej mieszkańców wsi. Biul. Nauk. UWM Olsztyn. 3. Grzegorczyk, St., Benedycki, S., Grabowski, K. (1994). Ekologiczne znaczenie użytków zielonych. W: Doradztwo w ekorozwoju obszarów wiejskich, AR w Szczecinie, AR-T w Olsztynie, Sekretariat ds. Konwencjo Helsińskiej w Gdańsku (Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej) 4. Karaczun, Z. M. (2003). Programy rolnośrodowiskowe szansą dla Twojego gospodarstwa. PKE. Warszawa 5. Kołoszko-Chomentowa, Z. (2002). Kierunki rozwoju rolnictwa w gminach puszczańskich. Roczniki Naukowe SERiA, t. IV, z Luszniewicz A., Słaby T Statystyka z pakietem komputerowym Statisticatmpl. Wyd. C.H.Beck. Warszawa. 79
9 7. Łuczka-Bakuła, W. (1997). Regionalne zróżnicowanie systemów produkcji w rolnictwie na przykładzie rolnictwa ekologicznego W: Rozwój gospodarczy i zmiany strukturalne w ujęciu regionalnym. UwB, t. II. 8. Metera, D., Karaczun, Z. M., Szymański, B. (2003). Wdrażanie programów rolnośrodowiskowych w Polsce. Polski Klub Ekologiczny. Giże 9. Michna, W. (2001). Polityka rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich oraz jej regionalizacja, Studia i Monografie, Nr 104, Warszawa, IERiGŻ. 10. Poczta, W., Wysocki, F. (2001). Struktura obszarowa rolnictwa polskiego próba prognozy zmian do roku Postępy Nauk Rolniczych, Rocznik Statystyczny GUS. (2007). Warszawa 12. Rolnictwo ekologiczne w Polsce w 2004 roku (2005). Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Warszawa 18 kwietnia 2005 r. 13. Rzepecka, M. (2004). Stan i tendencje rozwojowe rolnictwa ekologicznego w Polsce i innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. W: Rolnictwo ekologiczne nowe warunki działania wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Materiały Seminaryjne (org. Główny Inspektorat Jakości Handlowej, Artykułów Rolno-Spożywczych, Krajowa Rada Izb Rolniczych, Warszawa, 28 czerwca 2004 r. 14. Żakowska-Biemas, S. (2004). Oczekiwania polskich konsumentów wobec żywności ekologicznej. W: Rolnictwo ekologiczne nowe warunki działania wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Materiały Seminaryjne (org. Główny Inspektorat Jakości Handlowej, Artykułów Rolno-Spożywczych, Krajowa Rada Izb Rolniczych, Warszawa, 28 czerwca 2004 r. ŪKIŲ IR ŪKININKŲ, DALYVAUJANČIŲ ŽEMĖS ŪKIO- APLINKOSAUGINĖSE PROGRAMOSE ŠIAURĖS LENKIJOJE, CHARAKTERISTIKŲ TYRIMAI Antoni Mickiewicz, Bartosz Mickiewicz Ščecino žemės ūkio universitetas, Lenkija Santrauka Šiaurinės Lenkijos plotai yra priskiriami vertingiesiems plotams, vertinant natūralių aplinkos šaltinių kokybės požiūriu. Tai kartu ir plotai, kuriuose dominuoja stambūs ūkiai. Vertinant ekologiniu požiūriu, Šiaurinės Lenkijos kaimo vietovės yra vienos prasčiausių visoje valstybėje. Jos laikomos probleminėmis (neišvystytos, periferinės arba esančios depresinės būsenos), tai dar labiau sukelia pavojų natūraliai aplinkai. Esant tokiai situacijai, žemės ūkioaplinkosauginių programų įgyvendinimo galimybės fermeriams yra būtinybė. Jos turėtų saugoti ekologiškai vertingus plotus nuo suardymo, nes šie plotai yra ypač svarbūs Lenkijos, kaimyninių valstybių aplinkos ir kultūriniam paveldui. Straipsnyje pateikiami tyrimai, susiję su klausimais, kokie ūkininkai nutaria dalyvauti žemės ūkio-aplinkosauginėse programose. Pastebėta priklausomybė tarp ūkininkų amžiaus ir išsilavinimo lygio, žemės ūkio produkcijos realizavimo metodų, ūkių dydžių ir žemės ūkioaplinkosauginių programų įgyvendinimo. Apibendrinant reikėtų pabrėžti, kad programos buvo įgyvendintos stambiuose ūkiuose, turinčiuose 50 ha, ir ūkininkų, turinčių aukštąjį išsilavinimą ir ne vyresnių, nei 30 metų amžiaus. Žemės ūkio-aplinkosauginės programos, žemės ūkis, ūkiai, ekologija. 80
Zachodniopomorskie rolnictwo w latach
Arkadiusz Malkowski Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zachodniopomorskie rolnictwo w latach 2007-2017 16.10.2017 ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2010 Głównego Urzędu Statystycznego) ROLNICZE UŻYTKOWANIE GRUNTÓW WEDŁUG WOJEWÓDZTW użytki
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2014 Głównego Urzędu Statystycznego) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW według
Bardziej szczegółowoPOWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW. Województwo
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2015 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2016 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
Bardziej szczegółowoPOWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW. Województwo
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2016 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2017 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2013 Głównego Urzędu Statystycznego)
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2013 Głównego Urzędu Statystycznego) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW według
Bardziej szczegółowoRegionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015
Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny
Bardziej szczegółowoPlan prezentacji WPR polityką ciągłych zmian
WPR polityką zmian Plan prezentacji WPR polityką ciągłych zmian Europejski Model Rolnictwa Rola rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce i na świecie Zmiany skutkiem WPR: zmiany zachodzące w rolnictwie
Bardziej szczegółowoRola kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich badania ankietowe IERiGŻ-PIB
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej-Państwowy Instytut Badawczy Rola kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich badania ankietowe IERiGŻ-PIB dr hab. Agnieszka Wrzochalska prof. IERiGŻ-PIB
Bardziej szczegółowoŚREDNIE CENY GRUNTÓW W OBROCIE PRYWATNYM W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., WG DANYCH GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO
W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., do ich oprocentowania, na: zakup gruntów rolnych, utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie przekroczyły 40 roku życia,
Bardziej szczegółowoŚREDNIE CENY GRUNTÓW W OBROCIE PRYWATNYM W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., WG DANYCH GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO
W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., Od dnia 01.07.2008 r. na terenie województwa warmińsko-mazurskiego obowiązują ceny gruntów rolnych stosowane Średnie ceny gruntów w obrocie prywatnym
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2017 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2018 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
Bardziej szczegółowoŚrednia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju
ROLNYCH W GOSPODARSTWIE W KRAJU ZA 2006 ROK w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Województwo dolnośląskie 14,63 Województwo kujawsko-pomorskie 14,47 Województwo lubelskie 7,15 Województwo lubuskie
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ Kobiety Mężczyźni.
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ 2002 Ludność według płci (w tys.) Razem 1208,6 -mężczyźni 591,2 -kobiety 617,4 W miastach (711,6): -mężczyźni
Bardziej szczegółowoWybrane problemy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce kontekst regionalny
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ-PIB Wybrane problemy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce kontekst regionalny Barbara Chmielewska Dochody i wydatki ludności wiejskiej oraz rynek pracy
Bardziej szczegółowoLUBUSKI ODDZIAŁ REGIONALNY WDROŻENIE I REALIZACJA PROGRAMU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA PRZEZ ARIMR NA TERENIE WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO
WDROŻENIE I REALIZACJA PROGRAMU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007-2013 PRZEZ ARIMR NA TERENIE WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Maj 2015 1 PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007-2013 II Filar w skali
Bardziej szczegółowoS T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Piotr Koza. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 27(1) 2011 9 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY I ZALESIENIA NA OBSZARACH PROBLEMOWYCH
Bardziej szczegółowoSzanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r.
Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata 2007-2013 Kielce, kwiecień 2008 r. Problemy ograniczające rozwój Województwa Świętokrzyskiego Problemy
Bardziej szczegółowoStan wdrażania PROW
Ocena średniookresowa Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Stan wdrażania PROW 2007-2013 Zastępca Prezesa ARiMR - dr Zofia Szalczyk Warszawa, marzec 2011 rok Syntetyczne dane o realizacji
Bardziej szczegółowoGospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Gospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych Marek Zieliński
Bardziej szczegółowoStan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych
Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych Dr Krzysztof Jończyk Kongres Innowacji Polskich, Kraków, 10.03.2015 1 r. Rolnictwo ekologiczne Rozp. Rady (WE) 834/2007
Bardziej szczegółowoNr Informacja. Użytkowanie gruntów w polskich gospodarstwach rolnych. (na podstawie Powszechnych Spisów Rolnych z 1996 r. i 2002 r.
KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Użytkowanie gruntów w polskich gospodarstwach rolnych (na podstawie Powszechnych Spisów Rolnych z 1996 r. i 2002 r.)
Bardziej szczegółowoGospodarka rolna na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej
Gospodarka rolna na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej Dr inż. Marta Czekaj Prof. dr hab. Janusz Żmija Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Wydział Rolniczo-Ekonomiczny Instytut
Bardziej szczegółowoProgram Rozwoju Obszarów Wiejskich Renty Strukturalne
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Renty Strukturalne Magdalena Habrowicz Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Ekonomia, rok III 12 XI 2009 r. Renty strukturalne są jednym z działań realizowanych w ramach
Bardziej szczegółowoDochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim
Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim Rzeszów, Październik 2013 I. DOCHODY 1 A: Podsektor centralny 1) obecnie województwo przekazuje dochód do sektora finansów publicznych
Bardziej szczegółowoII. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
II. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE 1. Mieszkania oddane do eksploatacji w 2007 r. 1 Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce w 2007 r. oddano do użytku 133,8 tys. mieszkań, tj. o około 16% więcej
Bardziej szczegółowoDoświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW
1 Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW 2007-2013 Wspólna Polityka Rolna I filar Płatności bezpośrednie Płatności rynkowe Europejski Fundusz Gwarancji
Bardziej szczegółowoR o l n i c t w o e k o l o g i c z n e w P o l s c e w 2 0 0 3 roku
G ł ó w n y I n s p e k t o r a t W y d z i a ł E k o l o g i i R o l n i c z e j R o l n i c t w o e k o l o g i c z n e w P o l s c e w 2 0 0 3 roku Z A T W I E R D Z A M G ł ó w n y I n s p e k t o
Bardziej szczegółowoPłatności bezpośrednie w Polsce. charakterystyka zróżnicowania. przestrzennego. wersja wstępna
FUNDACJA PROGRAMÓW POMOCY DLA ROLNICTWA SEKCJA ANALIZ EKONOMICZNYCH POLITYKI ROLNEJ ul. Wspólna 30 Pokój 338 00-930 Warszawa http://www.fapa.org.pl tel. (+48 22) 623-19-70 623-19-81 fax. (+48 22) 623-19-09
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Polityka rozwoju obszarów wiejskich
Bardziej szczegółowoZalesianie marginalnych gruntów rolnych finansowane z PROW
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Zalesianie marginalnych gruntów rolnych finansowane z PROW 2014-2020 Marek Zieliński 7.12.2017r. Plan prezentacji Wstęp
Bardziej szczegółowoPełen zestaw raportów będzie wkrótce dostępny na naszej
Rynek ziemi rolnej w Polsce w latach 24 28 Przedstawiamy Państwu raport dotyczący rynku ziemi rolniczej w Polsce w latach 24 28. Raport podsumowuje serię 16 analiz realizowanych przez nas od końca 27 roku
Bardziej szczegółowoDepartament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1
Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Fundusze unijne a zróżnicowanie regionalne kraju Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Proces konwergencji w wybranych krajach UE (zmiany w stosunku do średniego PKB
Bardziej szczegółowo1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Bardziej szczegółowoWybrane zróżnicowania społeczno-gospodarcze i przestrzenne a inteligentny rozwój obszarów wiejskich
Temat II: Polaryzacja społeczna a stabilność ekonomiczna w procesach rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich Zadanie 4203: Przemiany gospodarki wiejskiej a programowanie polityki wobec wsi i rolnictwa Wybrane
Bardziej szczegółowoB. Karwat-Woźniak, A. Sikorska, B. Buks
Rola działalności Agencji Nieruchomości Rolnych w poprawie struktury obszarowej gospodarstw rolnych The role of the agricultural property Agency in the process of improving the area structure of agricultural
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Wsparcie rozwoju obszarów wiejskich w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich i w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoSzkolenia dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie
Priorytety PROW Szkolenia dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego, poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich, poprawa jakości życia
Bardziej szczegółowoPOMORSKA WIEŚ DZISIAJ
POMORSKA WIEŚ DZISIAJ Nowoczesna, europejska i aktywna Lęborski Pucki Słupski Wejherowski Bytowski Człuchowski Chojnicki Kartuski Kościerski Starogardzki OBSZAR DZIAŁANIA 16 POWIATÓW Nowodworski Gdański
Bardziej szczegółowoZróżnicowanie przestrzenne wykorzystania funduszy Unii Europejskiej przez gospodarstwa rolne w Polsce
Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania funduszy Unii Europejskiej przez gospodarstwa rolne w Polsce Bogucki Wydawnictwo Naukowe Poznań 2010 Spis treści 1. Wprowadzenie 9 1.1. Cel i zakres analizy 9 1.2.
Bardziej szczegółoworozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r.
Stan i główne g wyzwania rozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r. 1 Cele konferencji Ocena stanu i głównych wyzwań rozwoju obszarów wiejskich w Polsce Ocena wpływu reform
Bardziej szczegółowoDziałalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, październik 2013 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r. Wprowadzenie Niniejsza informacja
Bardziej szczegółowoJak wygląda budowa programu rolnośrodowiskowego?
z serwisu: AGRO.EKO.ORG.PL Strona 1 z 5 Programy te jako jedyne są obowiązkowe dla wszystkich krajów członkowskich i pełnią kluczową rolę w realizacji planów ochrony przyrody. Mają one za zadanie pomóc
Bardziej szczegółowo1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1.
Spis treści 1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Zastosowana metodologia rangowania obiektów wielocechowych... 53 1.2.2. Potencjał innowacyjny
Bardziej szczegółowoW spisie ludności 2002 ustalano główne i dodatkowe źródło utrzymania dla poszczególnych osób oraz
Źródło: www.stat.gov.pl (GUS) Rozdział V. CHARAKTERYSTYKA EKONOMICZNA LUDNOŚ CI 16. Źródła utrzymania W spisie ludności 2002 ustalano główne i dodatkowe źródło utrzymania dla poszczególnych osób oraz odrębnie
Bardziej szczegółowoPomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku. Trakt Św. Wojciecha 293, Gdańsk, tel , fax ,
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku Trakt Św. Wojciecha 293, 80-001 Gdańsk, tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45, e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl Spis treści: INFORMACJE OGÓLNE 3-8
Bardziej szczegółowoROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu Lubań, ul. Tadeusza Maderskiego 3 83-422 Nowy Barkoczyn tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45 e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl ROLNICTWO W LICZBACH
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl tłumaczenie KIERUNKI PRODUKCJI GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W POLSCE Maria Golinowska Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Abstrakt. Celem opracowania
Bardziej szczegółowoGOSPODARSTWA ROLNE OSÓB PRAWNYCH (GOP) W PROCESIE PRZEMIAN SYSTEMOWYCH I INTEGRACJI Z UE
GOSPODARSTWA ROLNE OSÓB PRAWNYCH (GOP) W PROCESIE PRZEMIAN SYSTEMOWYCH I INTEGRACJI Z UE Plan prezentacji 1. Problemy systematyki gospodarstw rolnych 2. Uwarunkowania zmian w sektorze GOP 3. Zmiany w wielkości
Bardziej szczegółowoModernizacja gospodarstw rolnych
Podstawa prawna Modernizacja gospodarstw rolnych Małgorzata Lewandowska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Ekonomia III Art. 20 lit. b) ppkt i) i art. 26 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia
Bardziej szczegółowoWsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW 2014-2020
Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW 2014-2020 Działania PROW 2014-2020 bezpośrednio ukierunkowane na rozwój infrastruktury: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich Scalanie gruntów
Bardziej szczegółowoUWAGI ANALITYCZNE. Gospodarstwa z użytkownikiem gospodarstwa indywidualnego. Wyszczególnienie. do 1 ha użytków rolnych. powyżej 1 ha.
UWAGI ANALITYCZNE UDZIAŁ DOCHODÓW Z DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W DOCHODACH OGÓŁEM GOSPODARSTW DOMOWYCH W Powszechnym Spisie Rolnym w woj. dolnośląskim spisano 140,7 tys. gospodarstw domowych z użytkownikiem
Bardziej szczegółowoWIELKOŚĆ PRODUKCJI ROŚLINNEJ A NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH
WIELKOŚĆ PRODUKCJI ROŚLINNEJ A NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Dariusz Kwaśniewski Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki Uniwersytet Rolniczy w Krakowie XX Konferencja Naukowa POSTĘP
Bardziej szczegółowona podstawie opracowania źródłowego pt.:
INFORMACJA O DOCHODACH I WYDATKACH SEKTORA FINASÓW PUBLICZNYCH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W LATACH 2004-2011 ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH na podstawie opracowania źródłowego
Bardziej szczegółowoOcena spójności terytorialnej pod względem infrastruktury technicznej obszarów wiejskich w porównaniu z miastami
Ocena spójności terytorialnej pod względem infrastruktury technicznej obszarów wiejskich w porównaniu z miastami dr hab. Danuta Kołodziejczyk Prof. IERiGŻ-PIB Konferencja IERiGŻ-PIB Strategie dla sektora
Bardziej szczegółowoGłówny Urząd Statystyczny
Główny Urząd Statystyczny Urząd Statystyczny w Krakowie Opracowanie sygnalne Ośrodek Statystyki Kultury Kraków, wrzesień 2011 r. Wydatki na kulturę w 2010 r. Niniejsza informacja prezentuje wydatki poniesione
Bardziej szczegółowoInnowacyjność Mazowsza na tle innych regionów w Polsce i UE. Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Innowacyjność Mazowsza na tle innych regionów w Polsce i UE Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Cele wystąpienia - udzielenie odpowiedzi na pytania: Jak
Bardziej szczegółowoZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w.
VI PROF. DR HAB. INŻ. WALDEMAR MICHNA MGRINŻ. DANUTA LIDKĘ DR INŻ. DOMINIK ZALEWSKI ZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w. Redakcja
Bardziej szczegółowoTendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych Tendencies and diversity of employment in
Rolnictwo i obszary wiejskie Polski i Bułgarii we Wspólnej Polityce Rolnej 2014-2020 i po roku 2020 Tendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach Notatka informacyjna PRODUKT KRAJOWY BRUTTO RACHUNKI REGIONALNE W 2008 R. 1 PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W 2008 roku wartość wytworzonego produktu krajowego
Bardziej szczegółowoZalesienia gruntów w Polsce w latach ,4 93,1 114,5 152,1 106,0 55,5 47,5 21,2 21,6 4,1 4,4 4,9 9,9 11,9 35,2 12,2 9,7 10,7 12,5 13,1 58,2
54 5. Tabele Zalesienia w Polsce w latach 945-2000 Tabela Lata (rok) Ogółem Grunty zalesione w tys. ha państwowe niepaństwowe przeciętnie w roku maksymalnie w roku 2 4 5 6 945-949 950-955 956-960 96-965
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej. (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
1.8.2014 L 230/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) NR 834/2014 z dnia 22 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania wspólnych ram monitorowania
Bardziej szczegółowoDolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego ul. Zwycięska 12 53-033 Wrocław tel.: (71) 339-80-21 wew. 190 fax.: (71) 339-79-12 http://www.dodr.
Wykaz Beneficjentów w I edycji działania 111 Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie Konkurs Obszar realizacji Beneficjent Temat 1. Zasady otrzymywania dopłat bezpośrednich
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA I ROZMIESZCZENIE GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W POLSCE
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2008 Jan Kuś, Krzysztof Jończyk Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach CHARAKTERYSTYKA I ROZMIESZCZENIE GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH
Bardziej szczegółowoS T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Krystyna Filipiak, Jan Jadczyszyn, Stanisław Wilkos
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 20 2010 31 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach WYKORZYSTANIE NIEKTÓRYCH DZIAŁAŃ Z OSI 2 PROW NA OBSZARACH PROBLEMOWYCH
Bardziej szczegółowoILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE
Bardziej szczegółowoPropozycja sprzedaży Gospodarstwa Rolnego Gmina: Kęsowo woj. Kuj - Pom
www.zawaluk.com Propozycja sprzedaży Gospodarstwa Rolnego Gmina: Kęsowo woj. Kuj - Pom Propozycja sprzedaży gospodarstwa rolnego Mam przyjemność zaproponować sprzedaż gospodarstwa rolnego położonego w
Bardziej szczegółowoPomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku. Trakt Św. Wojciecha 293, Gdańsk, tel , fax ,
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku Trakt Św. Wojciecha 293, 80-001 Gdańsk, tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45, e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl Spis treści Informacje ogólne 3 8
Bardziej szczegółowoWpływ wsparcia unijnego dla wsi i rolnictwa na rozwój województw. dr hab. Katarzyna Zawalińska
Wpływ wsparcia unijnego dla wsi i rolnictwa na rozwój województw 19 czerwca 2012, Kraków dr hab. Katarzyna Zawalińska Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Polska Akademia Nauk (IRWiR PAN) Struktura prezentacji
Bardziej szczegółowoFundusze strukturalne PLANOWANE NABORY WNIOSKÓW DO POSZCZEGÓLNYCH PROGRAMÓW I DZIAŁAŃ W RAMACH NPR
Fundusze strukturalne 2004-2006 PLANOWANE NABORY WNIOSKÓW DO POSZCZEGÓLNYCH PROGRAMÓW I DZIAŁAŃ W RAMACH NPR 2004-2006 Przedstawiamy informację na temat obecnie ch oraz planowanych jeszcze naborów wniosków
Bardziej szczegółowoRenty strukturalne jako instrument modernizacji polskiego rolnictwa próba oceny
Barometr Regionalny Nr 4(30) 2012 Renty strukturalne jako instrument modernizacji polskiego rolnictwa próba oceny Roman Rudnicki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska Robert Hoffmann Uniwersytet
Bardziej szczegółowoKwiecień 2008. PROWieści. Miesięcznik dotyczący Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kwiecień 28 PROWieści Miesięcznik dotyczący Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 27-213 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi INFORMACJA OGÓLNA Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 27 213 (PROW
Bardziej szczegółowoMonitorowanie zużycia środków ochrony roślin w uprawie pszenicy ozimej
Monitorowanie zużycia środków ochrony roślin w uprawie pszenicy ozimej Wskażnik Pestycydowy Trancition Facility Statistical Cooperatoin Programme 2005 Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa
Bardziej szczegółowoUwarunkowania i ekonomiczna ocena wdrażania systemów zarządzania jakością w produkcji i przetwórstwie mięsa wieprzowego mgr inż.
Uwarunkowania i ekonomiczna ocena wdrażania systemów zarządzania jakością w produkcji i przetwórstwie mięsa wieprzowego mgr inż. Sławomir Stec Zakład Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Państwowa Wyższa
Bardziej szczegółowoJarosław Stalenga Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej IUNG-PIB, Puławy
Rolnictwo ekologiczne przyjazne środowisku naturalnemu Jarosław Stalenga Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej IUNG-PIB, Puławy 1. Rolnictwo ekologiczne w realizacji celów KPR 2. Status rolnictwa
Bardziej szczegółowoS T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Krystyna Filipiak, Tomasz Stuczyński, Piotr Koza, Stanisław Wilkos
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 21 2010 9 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach OBSZARY PROBLEMOWE ROLNICTWA (OPR) I OBSZARY O NIEKORZYSTNYCH
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników badania okresów pobierania emerytur
Analiza wyników badania okresów pobierania emerytur Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych Warszawa 2019 Opracował: Andrzej Kania Wydział Badań Statystycznych Akceptowała: Hanna Zalewska Dyrektor
Bardziej szczegółowoNarodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej I N F O R M A C J A o gospodarowaniu środkami w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej w roku 27 Warszawa, maj 28 SPIS TREŚCI:
Bardziej szczegółowoPowierzchnia województw w 2012 roku w km²
- 10 %? powierzchnia w km2 lokata DOLNOŚLĄSKIE 19947 7 KUJAWSKO-POMORSKIE 17972 10 LUBELSKIE 25122 3 LUBUSKIE 13988 13 ŁÓDZKIE 18219 9 MAŁOPOLSKIE 15183 12 MAZOWIECKIE 35558 1 OPOLSKIE 9412 16 PODKARPACKIE
Bardziej szczegółowoInformacja o działalności Oddziału Terenowego w Rzeszowie stan na 31 października 2014r. listopad 2014
Informacja o działalności Oddziału Terenowego w Rzeszowie stan na 31 października 2014r. listopad 2014 Struktura terytorialna ANR i wielkość przejętego Zasobu Pomorskie 795 Zachodniopomorskie Szczecin
Bardziej szczegółowoDZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PODMIOTÓW Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 1 W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU ul. Wojska Polskiego 27/29, 60 624 Poznań Opracowania sygnalne Data opracowania: luty 2015 Kontakt: e mail: SekretariatUSPOZ@stat.gov.pl tel. 61 27 98 200, fax 61 27 98 100
Bardziej szczegółowoWydatki na kulturę w 2011 r.
Kraków 25.09.2012 r. Wydatki na kulturę w 2011 r. Informacja przedstawia wydatki budżetu państwa i budżetów jednostek samorządów terytorialnych na finansowanie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego
Bardziej szczegółowoRolnictwo ekologiczne i wsparcie PROW w Polsce w okresie programowania
Rolnictwo ekologiczne i wsparcie PROW w Polsce w okresie programowania 2007-13 Jarosław Stalenga Józef Tyburski IUNG-PIB Puławy UWM Olsztyn Kluczbork, 11.04.2012 Powierzchnia UR w gospodarstwach EKO na
Bardziej szczegółowoDługość ścieżek rowerowych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł regionalny Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowoZACHODNIOPOMORSKIE NA TLE POLSKIEJ GOSPODARKI
ZACHODNIOPOMORSKIE EJ GOSPODARKI W prezentacji wykorzystane zostały dane GUS oraz wyniki badania Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 przygotowanego przez PKPP Lewiatan w ramach projektu współ finansowanego
Bardziej szczegółowoRolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego
Rolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego Marek Kalkowski 21.2.213 VI Polsko Niemiecki Dzień Rolnika Konferencja: Wymiana doświadczeń na temat zintegrowanej uprawy roślin Pasewalk, 21 luty
Bardziej szczegółowoUłatwienie startu młodym rolnikom. Cel
Ułatwienie startu młodym rolnikom Wysocka Marta Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego W Polsce około jedna piąta gospodarstw jest prowadzona przez osoby powyżej 55 roku życia. W celu stymulowania transferu
Bardziej szczegółowoPropozycja sprzedaży gospodarstwa rolnego Gm. Banie Mazurskie
www.zawaluk.com Propozycja sprzedaży gospodarstwa rolnego Gm. Banie Mazurskie Woj. Warmińsko - Mazurskie Propozycja sprzedaży gospodarstwa rolnego Mam przyjemność zaproponować sprzedaż ziemi rolnej o powierzchni
Bardziej szczegółowoNIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE
Maria Staniszewska Polski Klub Ekologiczny NIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE BAŁTYCKI PLAN DZIAŁANIA Nasze zobowiązania:
Bardziej szczegółowoEnergetyka Obywatelska Szansą Rozwoju Obszarów Wiejskich
Energetyka Obywatelska Szansą Rozwoju Obszarów Wiejskich Jan Kazak Wałbrzych, 15 września 2016 r. Czym jest energetyka obywatelska? Energetyka obywatelska to system, w którym osoby prywatne, rolnicy, organizacje,
Bardziej szczegółowoPropozycja sprzedaży gruntu rolnego Olszanowo woj. Pomorskie
www.zawaluk.com Propozycja sprzedaży gruntu rolnego Olszanowo woj. Pomorskie Propozycja sprzedaży gruntu rolnego. Mam przyjemność zaproponować sprzedaż gruntu rolnego położonego w Olszanowie gm. Rzeczenica
Bardziej szczegółowoPROBLEMY STRUKTURALNE POLSKIEGO ROLNICTWA. 24 września 2019 r.
KONFERENCJA PROBLEMY STRUKTURALNE POLSKIEGO ROLNICTWA 24 września 2019 r. PROBLEMY STRUKTURALNE POLSKIEGO ROLNICTWA Struktura rolnictwa polskiego i kierunki jej przemian na tle rolnictwa innych państw
Bardziej szczegółowoKlasy wielkości ekonomicznej
Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg klas wielkości ekonomicznej w woj. dolnośląskim w latach 2015 i 2016 Poniżej analiza gospodarstw przeprowadzona wg klas
Bardziej szczegółowoGOSPODAROWANIE ODPADAMI, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WSI, W ŚWIETLE DANYCH STATYSTYCZNYCH Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Prof.
GOSPODAROWANIE ODPADAMI, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WSI, W ŚWIETLE DANYCH STATYSTYCZNYCH Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Prof. dr hab. inż. Edmund Kaca Plan wystąpienia: 1) Wstęp, 2)
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia I stopnia (licencjackie) niestacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Studia I stopnia (licencjackie) niestacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Promotorzy prac
Bardziej szczegółowoANALIZA PŁAC SPECJALISTÓW
ANALIZA PŁAC SPECJALISTÓW Przygotowana dla Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych Kontakt: Dział Analiz i Raportów Płacowych info@raportplacowy.pl www.raportplacowy.pl +48 12 350 56 00
Bardziej szczegółowoDziałalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2015 r.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 03.10.2016 r. Opracowanie sygnalne Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2015 r. W 2015 r. działalność gospodarczą w Polsce prowadziło
Bardziej szczegółowoOd 25 marca rusza Ułatwianie startu młodym rolnikom
Od 25 marca rusza Ułatwianie startu młodym rolnikom 25.03.2009. Od 25 marca w oddziałach regionalnych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, będzie można składać w tym roku wnioski o przyznanie
Bardziej szczegółowoRolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość
Rolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość Tomasz Pilawka Wydział Obszarów Wiejskich Departament Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego tomasz.pilawka@umwd.pl
Bardziej szczegółowo