dr inż. Elżbieta Broniewicz Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych w Białymstoku METODYKA BADANIA KOSZTÓW BIEŻĄCYCH OCHRONY ŚRODOWISKA

Transkrypt

1 dr iż. Elżbieta roieic Fudacja Ekoomistó Środoiska i Zasobó Naturalych iałymstoku METODYKA ADANIA KOSZTÓW IEŻĄCYCH OCHRONY ŚRODOWISKA 1. Określeie miimalej licebości próby Na podstaie badań proadoych latach popredich, określae są spółcyiki mieości kostó osobo dla poscególych arst (sekcji KD, grup sekcji ora grup atrudieia). Współcyik mieości to miara różicoaia rokładu cechy, tym prypadku kostó bieżących. Zależy od ielkości średiej arytmetycej. Defiioay jest orem: s V, (1) gdie s to odchyleie stadardoe próby, aś to średia arytmetyca próby. Odchyleie stadardoe artości cechy próby losoej oblicae jest e oru: s i1 i -1, () gdie i to koleje artości cechy elemetó próby losoej, to średia arytmetyca próby, aś to licba elemetó próbie. Miimalą licebość próby () określa się edług oru: N u α V, (3) N d u V gdie: N licebość bioroości geeralej, u = 1,96 artość oblicoą a podstaie tablic rokładu ormalego, d dopuscaly błąd, ie ięksy iż 0,5% sumy kostó daej arstie. α Ze ględu a stopień rotu kestioariusy a dość iskim poiomie, miimala próba do badań ięksaa jest -3-krotie. 1

2 . Losoaie próby ryjęto metodę losoaia bepośrediego, polegającego a losoaiu poscególych jedostek statystycych do próby bepośredio całej bioroości geeralej. W astosoaej metodie losoaia arstoego podieloo badaą bioroość geeralą a jakościoo różiące się cęści ależości od grupy badacej ora ielkości jedostek (od 10 do 49 osób, od 50 do 49 osób ora poyżej 50 osób). Warsty: Głóy sektor gospodarcy i sektor usług ochroy środoiska: Sekcja Sekcja C: Diał 10-1 Diał Diał 16 Diał Diał 19 Diał 0- Diał 3 Diał 4 Diał 5-33 Diał 35, Sekcja D Diał 36, Sekcja E Diał 36, Sekcja E Diał 38, Sekcja E Diał 39, Sekcja E oostały sektor gospodarcy: Sekcja A Sekcje F-N Sekcja Sekcja Q Sekcje R - U Sektor publicy: Sekcja O: Gmiy oiaty Jedostki cetrale RDOŚ, WIOŚ, WFOŚiGW, urędy marsałkoskie Jedostki poostałe 3. Sacoaie yikó badaia a całą bioroość geeralą Sektor gospodarcy, publicy i sektor usług ochroy środoiska Osacoaie całkoitych kostó bieżących poiesioych pre badae jedostki a całą bioroość geeralą jest preproadae g oru: W 1 (4)

3 gdie: W - kosty bieżące ochroy środoiska, koleje miee kostó bieżących ochroy środoiska, - ielkość mieej kostó bieżących ochroy środoiska, licoa g oru: N si bdi di bdi ) ( N di ) ( N si ) 1 ( (5) gdie: N bdi, N di, N si odpoiedio licebość bardo dużych jedostek (atrudiających poyżej 49 osób), dużych (od 50 do 49 osób) i średich (od 10 do 49 osób) bioroości geeralej i-tego rodaju diałalości (gmiy, poiaty lub poostałe jedostki sektore gospodarcym i sektore usług ochroy środoiska), bdi, di, si, odpoiedio średia arytmetyca poscególych mieych kostó bieżących bardo dużych, dużych i średich jedostek próbie i-tego rodaju diałalości, licoe g oru: bdi 1 bd b d j1 bdj 1 d, di d j1 dj 1 s, sk s j1 sj (6) gdie: bdj, dj, sj artość mieej kostó bieżących ochroy środoiska j-tej bardo dużej, dużej i średiej jedostce, bd, d, s licba bardo dużych, dużych i średich badaych jedostek i-tym rodaju diałalości. Sektor gospodarst domoych Sacoaie ydatkó a ochroę środoiska poosoych pre sektor gospodarst domoych odbya się pry pomocy estymatora średiej arytmetycej edług oru: 16 W (N * (7) i1 i i ) gdie: W ydatki a ochroę środoiska bioroości geeralej, N i licebość bioroości geeralej i-tego ojeódta, i średia arytmetyca ydatkó a ochroę środoiska próbie i-tego ojeódta. Średie ydatki a ochroę środoiska próbie i-tego ojeódta są licoe edług oru: 3

4 1 i i j (8) i j1 gdie: i średia arytmetyca ydatkó a ochroę środoiska próbie i-tego ojeódta, j artość ydatkó a ochroę środoiska j-tym gospodarstie domoym i-tego ojeódta, i licba badaych gospodarst domoych i-tym ojeódtie. 4. Sacoaie kostó latach międy kolejymi badaiami Sektor gospodarcy ora sektor usług ochroy środoiska W astępujących diediach ochroy środoiska: Ochroa poietra atmosferycego i klimatu, Gospodarka ściekoa, Gospodarka odpadami, kosty diałań łasych i diałań śiadcoych pre podmioty eętre są sacoae uględieiem ilości redukoaych aiecysceń: gdie: - (9) miea kostó bieżących ochroy środoiska roku, którego dotycy badaie, miea kostó bieżących ochroy środoiska roku popredającym badaie, skaźik miay ce i usług kosumpcyjych edług GUS. Qr ilość redukoaych aiecysceń (atrymaych aiecysceń poietra, uieskodliiaych odpadó, ocyscaych ściekó) roku, którego dotycy badaie, Qr y ilość redukoaych aiecysceń roku popredającym badaie, artość yagrodeń roku popredającym badaie (uględiaia mieej: kosty diałań łasych). Wysokość opłat ekologicych jest sacoaa uględieiem ilości ytoroych aiecysceń poscególych diałach sektora gospodarcego: gdie:,, jak e ore (9), Q, (10) Q Q Q ilość ytaraych aiecysceń (aiecysceń poietra, odpadó, ściekó) roku, którego dotycy badaie, ilość ytaraych aiecysceń roku popredającym badaie. 4

5 oostałe miee kostó tych diediach ora systkie miee kostó poostałych diediach ochroy środoiska, e ględu a brak iformacji statystycych dotycących ielkości aiecysceń proadaych do środoiska i redukoaych, są sacoae edług oru: gdie:,, jak e ore (9)., (11) Sektor publicy Ze ględu a brak iformacji statystycych dotycących ielkości aiecysceń proadaych do środoiska i redukoaych pre jedostki tego sektora (a yjątkiem ilości ocyscaych i ieocyscaych ściekó), ięksość mieych kostó jest sacoaych edług oru [11]. W diediie gospodarki ściekoej i ochroy ód, kosty diałań łasych i diałań śiadcoych pre podmioty eętre są sacoae uględieiem ilości ocyscaych ściekó edług oru [9]. Wysokość opłat ekologicych a odproadaie ściekó jest sacoaa uględieiem całkoitej ilości ściekó ocyscaych i ieocyscaych ytoroych sektore publicym, edług oru [10]. Gospodarsta domoe Ze ględu a brak iformacji statystycych dotycących ielkości aiecysceń proadaych do środoiska i redukoaych pre gospodarsta domoe, poscególe miee kostó są sacoae edług oru: gdie: 16 1 (1) miea ydatkó a ochroę środoiska gospodarst domoych roku, którego dotycy badaie poscególych ojeódtach: gdie: Gd (13) Gd miea ydatkó a ochroę środoiska gospodarst domoych poscególych ojeódtach roku popredającym badaie, Gd licba gospodarst domoych poscególych ojeódtach roku, którego dotycy badaie (a podstaie progoy GUS), Gd licba gospodarst domoych poscególych ojeódtach roku popredającym badaie, skaźik miay ce i usług kosumpcyjych edług GUS. 5

6 6 iałystok, 013.