SZCZEGÓŁOWE WARUNKI I SPOSOBY OCENIANIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO Z BIOLOGII, CHEMII I GEOGRAFII:

Transkrypt

1 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI I SPOSOBY OCENIANIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO Z BIOLOGII, CHEMII I GEOGRAFII: 1. Podstawa prawna opracowania: Przedmiotowy system ocenia z biologii, chemii i geografii opracowany został w oparciu o: - rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z2007 r. Nr 83, poz. 562 z późn. zmianami), - podstawę programową z biologii, chemii oraz geografii dla szkół ponadgimnazjalych, - programach nauczania zatwierdzonych przez MEN, - Wewnątrzszkolny System Oceniania II LO w Piotrkowie Trybunalskim. 2. Cele ogólne oceniania osiągnięć uczniów: - informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie, - motywowanie ucznia do dalszej pracy, - pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu, pobudzanie jego rozwoju umysłowego, uzdolnień i zainteresowań, - informowanie rodziców (opiekunów prawnych) o postępach, trudnościach lub specjalnych uzdolnieniach dziecka, - dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem, - śródroczne i roczne podsumowanie wiadomości i umiejętności oraz określanie na jej podstawie stopnia opanowania przez ucznia materiału programowego przewidywanego na dany okres śródroczny i roczny. 3. Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym i rozszerzonym A. Wymagania ogólne w zakresie podstawowym: - posługiwanie się właściwą terminologią, - korzystanie z różnych źródeł informacji: map, planów, zdjęć, profili, przekrojów, rysunków, czasopism, przewodników, literatury popularnonaukowej, Internetu, GIS-u

2 - określanie relacji między środowiskiem przyrodniczym a działalnością człowieka na Ziemi, - przedstawianie systemu powiązań w skali globalnej i regionalnej. -uczeń odbiera, analizuje i ocenia informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym Internetu/ poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji w biologii/ -uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski, ocenia i wyraża opinie na temat omawianych zagadnień współczesnej biologii, zagadnień ekologicznych i środowiskowych / rozumowanie i argumentacja w biologii/ -uczeń rozumie znaczenie i konieczność ochrony przyrody; prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych; opisuje postawę i zachowanie człowieka odpowiedzialnie korzystającego z dóbr przyrody/ postawa wobec przyrody i środowiska w biologii/. B. Wymagania ogólne w zakresie rozszerzonym: Geografia: - dostrzeganie prawidłowości dotyczących środowiska przyrodniczego, życia i gospodarki człowieka oraz wzajemnych powiązań i zależności w systemie człowiek-przyrodagospodarka - proponowanie rozwiązań problemów występujących w środowisku przyrodniczym, zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju i zasadami współpracy, - pozyskiwanie, przetwarzanie oraz prezentowanie informacji na podstawie różnych źródeł informacji, - analiza etapów i cech rozwoju demograficznego ludności na świecie, charakterystyka dynamiki i zróżnicowania procesów ludnościowych, wiążąc zagadnienia demograficzne z czynnikami przyrodniczymi i rozwojem cywilizacyjnym, wykorzystując do analiz i informacje o aktualnych wydarzeniach na świecie Biologia: 1.Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia: -uczeń opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy, -uczeń przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne, przedstawia związki między strukturą a funkcją na różnych poziomach organizacji życia, przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem, wskazuje źródła różnorodności biologicznej i jej reprezentację na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemów; -uczeń interpretuje różnorodność organizmów na Ziemi jako efekt ewolucji biologicznej.

3 2.Pogłębianie wiadomości dotyczących budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego: -uczeń objaśnia funkcjonowanie organizmu ludzkiego na różnych poziomach złożoności; -uczeń dostrzega związki między strukturą a funkcją na każdym z tych poziomów. 3.Pogłębianie znajomości metodyki badań biologicznych: -uczeń rozumie i stosuje terminologię biologiczną; -uczeń planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i doświadczenia biologiczne; -uczeń formułuje problemy badawcze, stawia hipotezy i weryfikuje je na drodze obserwacji i doświadczeń; -uczeń określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą, formułuje wnioski z przeprowadzonych obserwacji i doświadczeń. 4.Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji: -uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł, w tym za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych. 5.Rozumowanie i argumentacja; -uczeń objaśnia i komentuje informacje, odnosi się krytycznie do przedstawionych informacji, oddziela fakty od opinii, wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe, formułuje wnioski, formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi, dobierając racjonalne argumenty; -uczeń dostrzega związki między biologią a innymi dziedzinami nauk przyrodniczych i społecznych; -uczeń rozumie znaczenie współczesnej biologii w życiu człowieka. 6.postawa wobec przyrody i środowiska: -uczeń rozumie znaczenie ochrony przyrody i środowiska oraz zna i rozumie zasady zrównoważonego rozwoju, -uczeń prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych, środowiska; -uczeń opisuje postawę i zachowanie człowieka odpowiedzialnie korzystającego z dóbr przyrody i środowiska, zna prawa zwierząt oraz analizuje swój stosunek do organizmów żywych i środowiska. 4. Metody i narzędzia oraz szczegółowe zasady sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów: 4.1 Zasady obowiązujące w ocenianiu: a) ocenianie wiedzy i umiejętności powinno być dokonywane systematycznie, w różnych formach, w warunkach zapewniających obiektywność oceny,

4 b) prace klasowe, sprawdziany i odpowiedzi ustne są obowiązkowe, c) prace klasowe są zapowiadane, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiadomości, d) krótkie prace pisemne- konturówki i kartkówki - nie muszą być zapowiadane i nie muszą być poprawiane, e) uczeń nieobecny na pracy klasowej musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem, nie później jednak niż w ciągu dwóch tygodni, po upływie tego terminu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, f) pisemny sprawdzian uczeń może poprawić (nie tylko ocenę niedostateczną) w ciągu dwóch tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Poprawa odbywa się w wyznaczonym przez nauczyciela terminie po lekcjach (konsultacje). Uczeń poprawia pracę tylko jeden raz, ocena z poprawy będzie uwzględniona tylko, gdy będzie wyższa, przy czym obie podlegają ocenie śródrocznej czy rocznej, g) po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej 1 tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez 3 dni, h) uczeń ma prawo w semestrze zgłosić liczbę nieprzygotowań zgodną z ilością dni w tygodniu, kiedy odbywają się lekcje z danego przedmiotu/ biologia- 1 nieprzygotowanie w semestrze na poziomie podstawowym; na p. rozszerzonym 2 np. w semestrze/. Przez nieprzygotowanie rozumie się: brak zeszytu/ w biologii i geografii kart pracy, brak pracy domowej, niegotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji, brak projektu. i) po wykorzystaniu limitu określonego w punkcie (h) uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną, j) uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na koniec I okresu, musi zaliczyć ten semestr w terminie uzgodnionym z nauczycielem, k) aktywność na lekcji nagradzana jest (+). Za 5 (+) uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Przez aktywność na lekcji rozumie się: częste zgłaszanie się na lekcji, udzielanie poprawnych odpowiedzi, aktywną pracę w grupach, l) przy ocenianiu, nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. l)na ocenę roczną ma wpływ udział i osiągnięcia ucznia w konkursach przedmiotowych i olimpiadach. 4.2 Elementy wchodzące w zakres oceny: Przedmiotem kontroli, oceny i diagnozy osiągnięć edukacyjnych ucznia są: a) wiadomości uczeń wie i rozumie,

5 b) umiejętności uczeń potrafi, c) postawy zaangażowanie w procesie nauczania zainteresowania, uczenie się, aktywność; systematyczność. 4.3 Narzędzia kontroli: - pisemne prace kontrolne-sprawdziany lub testy przeprowadzone po zakończeniu każdego działu lub kilku działów, zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela w ciągu 2 tygodni, częstotliwość 1-2 w semestrze/na poziomie podstawowym/ oraz 3-6 na poziomie rozszerzonym, w zależności od ilości godzin do dyspozycji, czas trwania 45 minut, - kartkówki i klasówki obejmujące nie więcej niż jedna do trzy jednostki lekcyjne, nie muszą być poprzedzone wcześniejszą zapowiedzią, sprawdzane przez nauczyciela w ciągu 1 tygodnia, częstotliwość według uznania nauczyciela, czas trwania do 20 minut, - odpowiedzi ustne dotyczące materiału z trzech ostatnich lekcji. Przy ocenie brane są pod uwagę: poprawność użytej terminologii, poprawność merytoryczna, sprawność wypowiedzi, wspomaganie się przy wypowiedzi pomocami dydaktycznymi czy rysunkiem schematycznym (jeśli wymaga tego pytanie), - aktywność ucznia zaangażowanie ucznia, wiedza merytoryczna, sprawność operowania fachowym językiem, skuteczność komunikacji oraz umiejętność formułowania dłuższych wypowiedzi, ćwiczenia dodatkowe, korzystanie z rożnych źródeł informacji, - prace domowe - wiedza merytoryczna, sprawność operowania fachowym językiem; -zadania w kartach pracy- odpowiedź pisemna z zakresu wiedzy, umiejętności lub tworzenia informacji z biologii na obu poziomach pp i Pr; -ocena za projekt- wiedza merytoryczna, korzystanie z różnych źródeł informacji, użyta terminologia, dokumentacja, estetyka pracy, współpraca uczniów w tworzeniu projektu; -ocena za przeprowadzone doświadczenie biologiczne/ dokumentacja doświadczeniaproblem badawczy, hipoteza, przebieg doświadczenia, wyniki i wnioski, dobór obiektu badań/; -ocena za ćwiczenia mikroskopowe- prawidłowość czynności, precyzja wykonania preparatu nietrwałego i uzyskanie obrazu pod odpowiednim powiększeniem/biologia/; - konturówka z mapy - w przypadku geografii: mapa fizyczna świata, Europy i Polski, mapa polityczna świata, Europy, mapa administracyjna Polski i ochrona przyrody w Polsce, - formy pracy twórczej na lekcji prace grupowe teoretyczne lub doświadczalne, prezentacje nowych rozwiązań problemów stawianych przez nauczyciela lub innych uczniów oceniane każdorazowo przez nauczyciela,

6 - formy pracy twórczej w domu prace dodatkowe, schematy, plansze, prezentacje multimedialne przygotowywane w domu i wygłaszane na lekcji lub sprawdzane przez nauczyciela, - udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, - postępy ucznia w procesie edukacyjnym. 4.4 Oceny bieżące ustala się wg następującej skali: - celujący 6 - bardzo dobry 5 (5+) - dobry 4 (4+) - dostateczny 3 (3+) - dopuszczający 2 (2+) - niedostateczny 1 (1+) 4.5 Sumę punktów uzyskanych podczas pisania prac kontrolnych, pisemnych przelicza się na oceny wg następującej skali KARTKÓWKI/KONTURÓWKI: - niedostateczny. 0 % - 49 % - dopuszczający..50 % - 61 % - dostateczna 62 % - 73 % - dobry. 74 % - 85 % - bardzo dobry. 86 % - 100% SPRAWDZIANY: - niedostateczny. 0 % - 39% - dopuszczający...40 % - 54 % - dostateczna 55 % - 69% - dobry. 70 % - 84 % - bardzo dobry. 85 % - 100% - ocena celująca...100% plus zadanie dodatkowe 4.6 Sposoby informowania uczniów: - na pierwszej godzinie lekcyjnej nauczyciel zapoznaje uczniów o szczegółowych warunkach i sposobach oceniania,

7 - oceny są jawne (dla danego ucznia i jego rodziców/opiekunów prawnych), oparte o opracowane kryteria. Nauczyciel ustalając ocenę powinien ją na prośbę ucznia lub rodzica/opiekuna krótko uzasadnić, - sprawdziany przechowywane są w szkole do końca danego roku szkolnego. 4.7 Sposoby informowania rodziców (prawnych opiekunów): - wychowawca na pierwszym zebraniu informuje rodziców o WSO, - o ocenach bieżących i Śródrocznych i rocznych informuje się rodziców na zebraniach lub w czasie indywidualnych spotkań, - rodzice mają wgląd do dziennika, gdzie mogą sprawdzić bieżące oceny swego dziecka, - informacja o przewidywanej ocenie niedostatecznej śródrocznej i rocznej jest przekazywana rodzicom zgodnie z procedurą. 4.8 Zasady wystawiania oceny śródrocznej i rocznej: - ocenianie śródroczne i roczne powinno być dokonane na podstawie przynajmniej 3 ocen cząstkowych, - ocena śródroczna i roczna jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, 4.9 Sposoby korygowania niepowodzeń szkolnych i podnoszenia osiągnięć uczniów: - uczeń może systematycznie, na bieżąco poprawić ocenę (pisemny sprawdzian w ciągu 2 tygodni), - w wyjątkowych przypadkach poprawianie może odbywać się za zgodą nauczyciela bezpośrednio przed wystawieniem oceny śródrocznej lub rocznej, - w wyjątkowych przypadkach losowych uczeń może być zwolniony ze sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej, - uczniowie mogą uzupełniać braki z przedmiotu w ramach konsultacji z nauczycielem, - uczniowie mogą być nieprzygotowani raz w semestrze (brak zeszytu przedmiotowego jest również uznawane jako nieprzygotowanie do lekcji), w przypadku choroby potwierdzonej zwolnieniem lekarskim lub zdarzenia losowego uczeń zachowuje nieprzygotowanie, - obowiązkiem każdego ucznia jest prowadzenie zeszytu przedmiotowego/ kart pracy w biologii Wymagania ogólne na poszczególne oceny: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

8 - posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, - samodzielnie i twórczo rozwija swoje zainteresowania, - formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk, - umiejętnie prezentuje przygotowane wcześniej opracowania, - proponuje rozwiązana nietypowe, - umiejętnie uczestniczy w rzeczowej dyskusji, - osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych szczebla wyższego niż szkolny; -spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą; Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, - stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów i zadań w nowych sytuacjach, - wykazuje dużą samodzielność i bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł wiedzy, - samodzielnie wyciąga wnioski na podstawie zgromadzonego materiału - planuje i bezpiecznie przeprowadza eksperymenty chemiczne, planuje i przeprowadza doświadczenia biologiczne w formie prac badawczych; samodzielnie obsługuje mikroskop i wykonuje preparaty nietrwałe z dużą precyzją i biegle je oglądając i prezentując nauczycielowi; - posiada umiejętność wyjaśniania przyczynowo-skutkowego, - biegle pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych, - samodzielnie rozwiązuje zadania o dużym stopniu trudności, inne niż przykłady na lekcjach; Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, - sprawnie posługuje się fachową terminologią - poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań i problemów, - bezpiecznie wykonuje doświadczenia chemiczne i biologiczne, - rozumie wpływ procesów na stan i cechy środowiska, - wykonuje proste rysunki, wykresy, - uzupełnia treści map, - pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych, - samodzielnie rozwiązuje zadania o średnim stopniu trudności, - korzysta z układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic i innych źródeł wiedzy chemicznej,

9 - w wypowiedziach sporadycznie popełnia błędy; -samodzielnie planuje doświadczenia i je przeprowadza zgodnie z wymogami pracy badawczej. -samodzielnie obsługuje mikroskop świetlny, wykonuje preparat nietrwały, potrafi wykonać prosty rysunek obiektu spod mikroskopu; Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności, - korzysta z pomocą nauczyciela ze źródeł wiedzy, - z pomocą nauczyciela poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności przy rozwiązywaniu typowych zadań i problemów, - z pomocą nauczyciela pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych oraz rozwiązuje zadania o niewielkim stopniu trudności, - rozumie proste współzależności między środowiskiem i człowiekiem, - rozumie proste procesy, formy rzeźby i teorie geograficzne, - w wypowiedziach popełnia błędy merytoryczne; Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - rozumie pytania i polecenia, - ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, - odtwarza podstawowe informacje, - z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności, - z pomocą nauczyciela pisze proste wzory chemiczne i równania reakcji chemicznych, - w wypowiedziach popełnia liczne błędy merytoryczne; Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem, które są konieczne do dalszego kształcenia, - nie umie wykonywać elementarnych zadań w bardzo prostych sytuacjach, nawet z pomocą nauczyciela, - nie rozumie pytań i poleceń, - nie zna symboliki chemicznej, - nawet z pomocą nauczyciela nie pisze prostych wzorów chemicznych, - nie potrafi bezpiecznie posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi,mikroskopem na biologii; - brak podstawowych wiadomości uniemożliwia dalsze zdobywanie wiedzy,

10 - w wypowiedziach popełnia bardzo poważne błędy merytoryczne, - nie potrafi korzystać z atlasu i nie ma orientacji przestrzennej na mapie, -nie potrafi samodzielnie zaplanować doświadczenia jako pracy badawczej; -nie potrafi obsługiwać mikroskopu i przygotować prostego preparatu nietrwałego do obserwacji mikroskopowej; 5. Obniżenie wymagań edukacyjnych: W przypadku stwierdzonej dysleksji rozwojowej uczniowie na zajęciach mogą: a) mieć wydłużony czas na sprawdzianach, b) nie muszą głośno czytać np. poleceń do zadań w klasie aby stwarzać sytuacji stresujących dziecko, c) wymagania merytoryczne co do oceny pracy pisemnej są ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne, np. jeśli nauczyciel nie może odczytać pracy ucznia (pismo mało czytelne), może poprosić go, aby uczynił to sam lub odpytać ustnie z tego zakresu materiału, d) uczeń może pisać prace domowe na komputerze lub drukowanymi literami (dysgrafia), e) uczeń ma prawo do dłuższego czasu na odpowiedź po zadanym pytaniu, f) uczeń ma prawo do uzyskania prostych wskazówek (1-2 kroki), oraz może prosić by nauczyciel powtórzył w celu sprawdzenia czy właściwie je zrozumiał, g) dziecko z dysortografią jest oceniane przede wszystkim na podstawie zawartości merytorycznej pracy, h) uczniowie ze stwierdzonymi przez poradnię zaburzeniami w orientacji przestrzennej nie będą oceniani z orientacji na mapie. W stosunku do dzieci z dysfunkcjami należy: - stosować wiele pochwał jako czynnik motywacyjnego, - nie porównywać wyników pracy dziecka z wynikami innych uczniów oraz z jego poprzednimi ocenami. Opracował zespół przedmiotowy biologia-chemia-geografia mgr Elżbieta Kuliczkowska-Hase mgr Kamila Łukasik

11 mgr Tomasz Olczyk