ZESPÓŁ SZKÓŁ LICEALNYCH I TECHNICZNYCH IM. ZIEMI TUCHOLSKIEJ W TUCHOLI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 ZESPÓŁ SZKÓŁ LICEALNYCH I TECHNICZNYCH IM. ZIEMI TUCHOLSKIEJ W TUCHOLI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

2 Spis treści: I. Podstawa prawna. II. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki. a. Profilaktyka pierwszorzędowa. b. Profilaktyka drugorzędowa. c. Profilaktyka trzeciorzędowa. III. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki. a. Cele ogólne. b. Cele szczegółowe. IV. Rodzaje działań w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki. V. Formy realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki. VI. Przewidywane efekty. VII. Ewaluacja działań profilaktycznych. VIII. Działania profilaktyczne skierowane do uczniów, rodziców, nauczycieli.

3 I. Podstawa prawna. Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki stanowią: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, art. 72. Konwencja o Prawach Dziecka, art. 3, art. 19, art. 33. Ustawa z dn. 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. 1996, nr 67, poz. 329 z późn. zm.). Rozporządzenie MENiS z dn. 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2002, nr 51, poz. 458 z późn. zm.). Rozporządzenie MENiS z dn. 31 stycznia 2002 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. 2002, nr 10, poz. 96). Rozporządzenie MENiS z dn. 19 lipca 2002 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji, zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. 2002, nr 121, poz. 1037). Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114 z późn. zm.) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226) Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Ustaw o wychowaniu w trzeźwości, Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

4 Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku, ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991 r. (Dz. U. nr 120, poz. 526). II. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki. Profilaktyka - jest to proces wspomagania człowieka, w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia. Szkolny Program Profilaktyki - został opracowany w oparciu o diagnozę środowiska szkolnego ZSLiT im. Ziemi Tucholskiej w Tucholi w I semestrze roku szkolnego 2010/2011. Bazą do jego tworzenia była analiza i modyfikacja poprzednio realizowanego programu. Diagnozy dokonano w oparciu o analizę następujących źródeł: - wyników badań ankietowych wśród uczniów, prowadzonych w X-XI 2010 r., - rozmów i obserwacji uczniów na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, - rozmów z rodzicami, - dokumentacji pedagogicznej, - instytucji współpracujących ze szkołą, - opinii uczniów wyrażanych przez przedstawicieli Samorządu Uczniowskiego,

5 - spostrzeżeń i obserwacji dokonywanych przez pedagoga szkolnego. Problemy występujące w szkole: 1. Niskie potrzeby edukacyjne niektórych uczniów, lekceważenie obowiązków szkolnych, brak motywacji do nauki, trudności w nauce. 2. Obniżona kultura osobista uczniów; - brak szacunku wobec innych, - agresja słowna, - obniżona samokontrola, - niewłaściwe zachowanie się uczniów. 3. Cyberprzemoc. 4. Zakłócenia w procesie prawidłowej komunikacji; - eksperymentowanie ze środkami uzależniającymi, - samookaleczanie. 5. Zaburzenia emocjonalne (słaba odporność psychiczna, niska samoocena, stres). a. Profilaktyka Pierwszorzędowa to działania mające na celu: z jednej strony promocję zdrowia i przedłużanie życia człowieka, zaś z drugiej zapobieganie pojawianiu się problemów związanych z zachowaniami dysfunkcyjnymi. Szczególnie wyraźnie akcentuje się tutaj budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności radzenia sobie z wymogami życia, albowiem deficyty w tym zakresie są powszechnie spotykane w populacji osób dysfunkcjonalnych. Równie ważne jest dostarczanie rzetelnych informacji, dostosowanych do specyfiki odbiorców. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej. b. Profilaktyka Drugorzędowa

6 ma na celu: ujawnianie osób o najwyższym ryzyku dysfunkcyjności, oraz pomaganie im w redukcji tego ryzyka. c. Profilaktyka Trzeciorzędowa rozumiana jest jako interwencja po wystąpieniu dysfunkcji, ma na celu: z jednej strony przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu chorobowego, zaś z drugiej umożliwienie osobie objętej terapią i rehabilitacją powrotu do społeczeństwa, prowadzenia z nim satysfakcjonującego i społecznie akceptowanego trybu życia, wolnego od patologii. III. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki. a. Cele ogólne: Celem działań profilaktycznych w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych im. Ziemi Tucholskiej jest planowanie i wdrażanie oddziaływań profilaktycznych na ucznia, jego środowisko w celu przygotowania go do zdrowego stylu życia i zminimalizowania negatywnych wpływów środowiska. b. Cele szczegółowe: Prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców, nauczycieli. Kształtowanie świadomych wzorców konsumpcyjnych. Dostrzeganie znaczenia dbałości o prawidłowy rozwój swojego organizmu. Wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie - propagowanie zdrowego stylu życia. Zwrócenie uwagi na symptomy śmiertelnych chorób anoreksja, bulimia, rak piersi, AIDS. Wdrażanie do zachowania codziennej higieny ciała, ubioru. Dbanie o higienę miejsca pracy. Ochrona zdrowia psychicznego walka ze stresem.

7 Eliminowanie agresywnych i przestępczych zachowań uczniów i stosowanej przez nich przemocy. Wdrażanie uczniów do przestrzegania norm zachowań dotyczących kultury osobistej. Przestrzeganie zasad i norm etycznych, Pomoc psychologiczno pedagogiczną uczniom mającym trudności w nauce, sprawiającym problemy wychowawcze. Postrzeganie siebie i rozumienie swoich uczuć. Możliwości uzyskania pomocy w sytuacjach trudnych. Kształtowanie umiejętności empatycznych komunikowania się młodzieży, współpracowania i rozwiązywania konfliktów. Praca nad sobą, znajomość swoich atutów oraz słabości. Bycie tolerancyjnym dla innych. Rozwijanie związków z grupą społeczną, poczucia odpowiedzialności za grupę (klasa, rodzina, społeczność lokalna). Właściwa organizacja odrabiania prac domowych. Stworzenie modelu właściwego wypoczywania. Poszukiwanie sposobów bezpieczeństwa w szkole, w drodze do szkoły i podczas zabaw. Rozwijanie samoświadomości, samooceny, samodyscypliny. Poznanie miejsc i sytuacji stwarzających zagrożenie w szkole i drodze do domu. Zapoznanie ze szkodliwością alkoholu, nikotyny, nadużywania leków, narkotyków, dopalaczy. Uczenie młodzieży umiejętności przeciwstawienia się naciskowi i manipulacji ze strony otoczenia. Działania zapobiegające szerzeniu się w sieci internetowej agresji rówieśniczej - zapobieganie cyberprzemocy w sieci. Bezpieczne korzystanie z komunikatorów internetowych.

8 Kształtowanie krytycznego stosunku do mediów, reklamy telewizyjnej. Wyposażenie młodzieży, nauczycieli, wychowawców oraz rodziców i opiekunów w wiedzę i umiejętności społeczne pozwalające na bezpieczne radzenie sobie z uzależnieniami. Kształtowanie, wiczenie i utrwalanie umiejętności asertywnych. Zapoznanie uczniów w przepisami prawnymi dotyczącymi odpowiedzialności karnej, ruchu drogowego, pracy. Uświadomienie uczniom skutków wczesnej inicjacji seksualnej. Przygotowanie uczniów do życia w rodzinie antykoncepcja, naturalne metody planowania rodziny. Kontynuacja współpracy z instytucjami na rzecz profilaktyki (MOPS, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Sąd Rejonowy, Policja, MONAR). Zapoznanie rodziców i uczniów z wykazem instytucji, w których można uzyskać pomoc. IV. Rodzaje działań w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki. a) Działania skierowane na uczniów: - wyjaśniać zjawisko agresji i przemocy, - nauczyć kontrolowania złości, - ukazywać, prezentować sposoby radzenia sobie z agresją, - kształtować umiejętności wczuwania się w uczucia i emocje innych osób. b) Działania skierowane na rodziców: - wspierać w eliminowaniu zjawiska agresji i przemocy, - poszerzać zakres umiejętności wychowawczych, reagowania na wszelkie przejawy agresji,

9 - zachęcać rodziców do podjęcia wspólnych działań zmierzających do zminimalizowania przejawów agresji w szkole. c) Działania skierowane na nauczycieli: - utworzenie grupy wsparcia celem wymiany doświadczeń i wzajemnej pomocy, - zastosowanie systemu interwencyjnego wobec sprawcy i ofiary, - wyrabianie umiejętności postępowania w sytuacji konfliktowej, - szkolenia (doskonalenie zawodowe wg potrzeb) - współpraca z rodzicami, - wdrożenie do programu wszystkich pracowników szkoły. - poznanie sytuacji rodzinnej ucznia. - monitoring. V. Formy realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki. 1. Indywidualna rozmowa z uczniem. 2. Spotkania z rodzicami (wywiadówki profilaktyczne) 3. Spotkania z przedstawicielami organów odpowiedzialnych za działania profilaktyczne: - policją, - lekarzami, pielęgniarką, - pracownikami poradni psychologiczno pedagogicznej. 4. Godziny wychowawcze tematycznie zgodne z rzeczywistymi potrzebami. 5. Zajęcia świetlicowe. 6. Zajęcia biblioteczne. 7. Konkursy. 8. Mini wykłady przygotowane przez uczniów. 9. Spektakle profilaktyczne. 10. Zajęcia warsztatowe.

10 11. Programy profilaktyczne prezentacje multimedialne. 12. Gazetki tematyczne i materiały poglądowe dla uczniów oraz ulotki rozprowadzane wśród uczniów. VI. Przewidywane efekty. Przewidywane efekty po wdrożeniu programu profilaktycznego szkoły, to: 1. Pogłębianie wiedzy przez uczniów i rodziców na temat problemów wszelkich uzależnień. 2. Poprawa współpracy między szkołą i rodzicami. 3. Wykształcenie u młodzieży postaw preferujących zdrowy styl życia. 4. Pogłębienie współpracy z organami odpowiedzialnymi za profilaktykę uzależnień. 5. Poprawa frekwencji uczniów. 6. Ograniczenie lub likwidacja czynników ryzyka zachowań agresywnych wśród młodzieży. 7. Wzrost zainteresowania zajęciami pozalekcyjnymi. 8. Uczestniczenie uczniów w promocji zdrowego stylu życia. 9. Poprawa relacji uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, nauczyciel rodzic. 10. Wzbogacenie wiedzy uczniów, rodziców i nauczycieli z zakresu profilaktyki. 11. Korzystanie przez rodziców ze wsparcia instytucji profesjonalnych (Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, MOPS, Policja, MONAR). VII. Ewaluacja działań profilaktycznych.

11 Kształtowanie odpowiednich postaw uczniów w szkole, możliwe jest tylko w pewnym zakresie, gdyż są one kształtowane również przez środowisko rodzinne i rówieśnicze ucznia. Pomimo to, program zakłada ewaluację poprzez: 1. Obserwacje zachowań uczniów w różnych sytuacjach monitoring na terenie szkoły. 2. Rozmowy i wywiady z uczniami, rodzicami i nauczycielami, 3. Analizę dokumentacji wychowawczej poszczególnych uczniów. 4. Analizę wytworów pracy uczniów i stopnia ich zaangażowania w proponowane formy promujące zdrowy styl życia. 5. Ankiety przeprowadzane przez nauczycieli wychowawców, w każdym semestrze, na temat czynników ryzyka, będą dołączane do programu profilaktyki, wraz z analizą i wnioskami. (Załącznik 1) VIII. Działania profilaktyczne skierowane do uczniów, rodziców, nauczycieli.