Program adaptacyjny dla dzieci sześcioletnich rozpoczynających edukację szkolną w Szkole Podstawowej im. Króla Stefana Batorego w Szczawinie

Transkrypt

1 Program adaptacyjny dla dzieci sześcioletnich rozpoczynających edukację szkolną w Szkole Podstawowej im. Króla Stefana Batorego w Szczawinie I. WSTĘP Zgodnie z ROZPORZĄDZENIEM MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, od 1 września 2014 r. każde dziecko sześcioletnie (urodzone w pierwszym półroczu) ma obowiązek rozpoczęcia nauki w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Dziecko rozpoczynając naukę wkracza w nowy nieznany mu świat. Szeroki, tajemniczy świat szkolnej wiedzy nęcący swą powagą, trochę przerażający, lecz równocześnie nobilitujący byłego przedszkolaka, staje przed nim otworem. Poznany wcześniej przeczuciem, komponowany jest w wyobraźni dziecka, jako obraz złożony z wypowiedzi rodziców czy opowiadań starszego rodzeństwa. W momencie zapoznania ze szkołą, ciekawość dziecka jest motorem rozwoju osobowego i to nie tylko w sferze intelektualnej. Z niej rodzi się pozytywny stosunek ucznia do propozycji, które niesie nauczyciel. Na przeszkodzie tym narodzinom, stanąć może tylko niewłaściwy obraz nauczania wyniesiony z domu rodzinnego rodzący lęk dziecka przed szkołą, czy też klęski ponoszone w pierwszym zderzeniu ze szkolnymi wymaganiami. Dlatego to, przed nauczycielami stoi ogromne i odpowiedzialne zadanie. To właśnie oni powinni wprowadzić dziecko w nowo poznane otoczenie w poczuciu bezpieczeństwa. Powinni oni wspomagać wrodzony potencjał uczniów, stworzyć im możliwość poznawania świata i wszechstronnie ich rozwijać. Etap ten może być zatem etapem dobrym, owocnym lub złym, wymagającym potem wielu lat poprawiania powstałych wówczas i nawarstwiających się z upływem czasu niepowodzeń szkolnych, a nawet bezpowrotnie czasem straconym dla dziecka. Aby tego uniknąć, w naszej szkole został stworzony Program adaptacyjny dla dzieci 6-letnich. Ma on służyć nauczycielom, uczniom i rodzicom. Stanowi listę celów, zadań, treści, sposobów i form, które powinien realizować nauczyciel, aby dzieci już od pierwszego dnia pobytu w szkole, miały możliwość szerokiego zaspokajania swoich potrzeb, wyrażania uczuć, nabywania nowych doświadczeń i umiejętności. Ma ułatwić pracę nauczyciela z wychowankami, sprawić aby czuły się szczęśliwe, bezpieczne i rozumiane. Aby chętnie przychodziły do szkoły, były radosne, zadowolone, pełne optymizmu. Natomiast rodzicom ma pokazać szkołę jako miejsce bezpieczne, twórcze, odpowiednio przystosowane dla ich pociech. Rodzice mają być spokojni zostawiając swoje dziecko za progiem naszej szkoły spokojni o edukację, opiekę i wychowanie. 1

2 II. CELE OGÓLNE PROGRAMU Stworzenie dzieciom optymalnych warunków do łagodnego przejścia miedzy edukacją przedszkolną a szkolną Wspieranie dziecka oraz jego rodziny w nowej sytuacji III. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU W stosunku do ucznia: Zaspokojenie poczucia bezpieczeństwa dzieci Eliminowanie stresu adaptacyjnego Wspomaganie dziecka w procesie przystosowania do życia w nowym otoczeniu jakim jest szkoła Zmniejszenie u dzieci napięć emocjonalnych związanych z pobytem w nowym środowisku Zapoznanie dzieci z tradycjami i zwyczajami szkoły. Aktywne uczestnictwo najmłodszych w zabawach i imprezach szkolnych Sukcesywne nabywanie umiejętności korzystania z różnych przedmiotów, sprzętów i pomieszczeń Kształtowanie poczucia przynależności do grupy rówieśniczej Pozytywne motywowanie dzieci do podejmowania działań sprzyjających integrowaniu się z rówieśnikami W stosunku do rodziców: Wskazanie rodzicom mocnych stron, możliwości i sukcesów, jakie może dziecko odnieść w szkole Zapoznanie z sytuacjami trudnymi, z którymi dziecko może się spotkać w szkole- udzielenie wsparcia i pomocy Integracja rodziców między sobą Zapoznanie rodziców z organizacją pracy szkoły, świetlicy, stołówki Zaproszenie rodziców do współpracy z nauczycielem budowanie wzajemnych relacji opartych na zaufaniu W stosunku do nauczycieli: Optymalizacja adaptacji dziecka w szkole Integracja uczniów 6-letnich Niwelowanie stresu związanego z podjęciem nauki szkolnej Dostosowanie metod i form pracy w związku z obniżeniem wieku szkolnego Diagnozowanie potrzeb najmłodszych uczniów Wykorzystanie bazy szkoły do stworzenia najlepszych warunków dla rozwoju tych uczniów Wspieranie rodziców uczniów 6-letnich Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej wyrównywanie szans edukacyjnych 2

3 IV. PRZEWIDYWANE EFEKTY Uczeń: Czuje się bezpiecznie w szkole Bezstresowo staje się uczniem Potrafi współpracować w zespole, nie ma uprzedzeń, porozumiewa się ze wszystkimi w grupie Aktywnie uczestniczy w życiu szkoły Zdobywa wiadomości i umiejętności Rodzic: Ma świadomość, że jego dziecko czuje się w szkole bezpiecznie Zna nauczycieli oraz personel szkoły Chętnie współpracuje z nauczycielem Uczestniczy w programie adaptacyjnym Obserwuje swoje dziecko na tle rówieśniczym dostrzega, jakie trudności musi pokonać jego dziecko, wie w jaki sposób wspomóc jego rozwój iw jaki sposób organizowana jest pomoc w szkole Nauczyciel: Poznaje uczniów Planuje pracę w oparciu o wyniki obserwacji rozwoju dziecka Zna środowisko rodzinne Współpracuje z rodzicami V. SPOSÓB REALIZACJI ZAMIERZEŃ Lp. Założone treści podejmowane zadania Forma realizacji Termin realizacji 1. Przygotowanie bazy szkolnej na przyjęcie sześciolatków w klasie pierwszej. - sala lekcyjna podzielona na część edukacyjną oraz część rekreacyjną, - meble, ławki i krzesła dopasowane do wzrostu sześciolatków, - oddziały liczące nie więcej niż 25 uczniów, - zapewniona opieka i zajęcia w świetlicy - przed i po skończonych zajęciach lekcyjnych, - zorganizowany dla młodszych uczniów plac zabaw, - dostęp do pracowni komputerowej, - zapewnione zajęcia na sali gimnastycznej i boisku szkolnym, sierpień/ cały rok 3

4 2. Poznawanie nowych kolegów - kształtowanie poczucia przynależności do grupy rówieśniczej - przygotowanie dziecka do efektywnej współpracy - budowanie pierwszych przyjaźni - ustalenie norm reguł obowiązujących w zespole klasowym i szkolnym - przestrzeganie określonych zasad zachowania się w szkole. 3. Poznanie środowiska szkolnego - pomieszczeń szkoły - pracowników szkoły. 4. Zapoznanie z zasadami bezpiecznego poruszania się w drodze do i ze szkoły. 5. Poznawanie siebie, swoich emocji i strategii radzenia sobie z emocjami pozytywnymi i negatywnymi. - gry i zabawy integracyjne, - rozmowy i zabawy tematyczne, - zawarcie kontraktu pierwszoklasisty - zadania i zabawy w zespołach różnej wielkości i w zmieniających się parach, tworzenie okazji do poznawania różnych dzieci i współdziałania z nimi w różnych zadaniach, - rozmowy o zasadach i normach, - aranżowanie sytuacji, w których dzieci mogą obserwować i doświadczać różnych relacji społecznych (wyjścia do instytucji publicznych w najbliższej okolicy, zaproszenie gości do klasy), - zwiedzanie budynku szkolnego, - rozmowy na temat bezpiecznego poruszania się w budynku szkolnym, - poznanie zasad korzystania z pomieszczeń i sprzętów szkolnych, właściwego zachowania się w szkole, - poznanie pracowników szkoły i ich pracy, - pogadanka z rodzicami, - praca z książką, nauka na pamięć rymowanek związanych z ruchem drogowym, - ćwiczenia praktyczne, - dostarczanie wiedzy o emocjach przez ich: 1) nazywanie i opisywanie w różny sposób słowami, gestami, minami, 2) umożliwianie obserwowania różnic i podobieństw w przejawach emocji, 3) poszukiwanie związków między emocjami, a tym, co je mogło wywołać, - zachęcanie do zastanawiania się nad sobą i swoim działaniem przez udzielanie dziecku informacji zwrotnych, rozmawianie o celach i zasadach wspólnej pracy i zabawy, - zachęcanie do wyrażania uczuć w rozmowie, przez rysunek, gestem, miną, odgrywanie postaci i scenek, początek roku szkolnego początek roku szkolnego rozpoczęcie roku szkolnego 4

5 6. Rozwijanie aktywności dzieci, kształtowanie wytrwałości i odwagi w działaniu, zdobywanie samodzielności. 7. Motywowanie dzieci do realizacji szkolnych zadań, poszerzanie wiedzy, umiejętności poznawczych i społecznych przez zabawę, współdziałanie z innymi. 8. Wspólne urządzanie kącików tematycznych i okazjonalnych (np. kącika przyrodniczego, badawczego) dzięki czemu uczniowie stają się współgospodarzami miejscaswojej klasy. 9. Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów. - wykorzystywanie naturalnej potrzeby aktywności sześciolatków, ich spontaniczności i naturalnej dziecięcej ciekawości i postawy twórczej, - stwarzanie okazji do samodzielnego poznawania rzeczywistości : dotykania, wąchania, smakowania, poruszania, używania zwykłych przedmiotów w niezwykły sposób, - zamienianie zwykłych przedmiotów (np. kasztanów) w pomoce dydaktyczne wykorzystywanie każdej okazji do nauki czytania, pisania i liczenia: szukania różnic i podobieństw, tworzenia zbiorów, uczenia relacji przestrzennych, -wprowadzanie zabaw i gier ruchowych i wplatanie ich w zadania szkolne, - wprowadzanie wierszyków, piosenek, wyliczanek, rymowanek, które pozwalają dziecku porządkować wiedzę i rozwinąć pamięć, - wprowadzanie gier planszowe i komputerowych, które wymagają współdziałanie z innymi, uczą znoszenia porażek, pocieszania innych, planowania działań, świętowania sukcesu, - tworzenie miejsce do spontanicznej zabawy na niby, z odgrywaniem ról, - organizowanie kącików, wspólne urozmaicanie i wzbogacanie je o nowe elementy, - uczestnictwo dzieci w kołach zainteresowań: kole przyrodniczym kole plastycznym kole rytmiczno-tanecznym, 5

6 10. Organizowanie spotkań z rodzicami drzwi otwarte klasy, stwarzanie sytuacji sprzyjających integracji rodziców między sobą, ze szkołą i nauczycielem. 11. Zindywidualizowane wspomaganie rozwoju stosownie do potrzeb i możliwości każdego ucznia; udzielenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. - uczestnictwo w konkursach organizowanych w szkole, - możliwość prezentowania swoich zainteresowań, sukcesów, osiągnięć na forum klasy i szkoły, - rozmowy na temat adaptacji dzieci, - założenie skrzynki mailowej na której można wymieniać się informacjami na płaszczyźnie nauczyciel- rodzice, rodzice- rodzice. Na skrzynce codziennie pojawiać się będzie cały przebieg zajęć, co umożliwi nadrabianie zaległości osobom nieobecnym jak i utrwalenie z pozostałymi dziećmi w domu przerabianego na lekcji materiału, - współorganizowanie z rodzicami uroczystości klasowych i szkolnych, - lekcje otwarte dla rodziców, - diagnoza wstępna ucznia u progu nauki szkolnej, - rozeznanie potrzeb rozwojowych, - udzielenie pomocy psychologicznopedagogicznej podczas bieżącej pracy z uczniem: zajęcia logopedyczne zajęcia dydaktycznowyrównawcze zajęcia socjoterapeutyczne VI. EWALUACJA PROGRAMU - systematyczne i bieżące zbieranie od rodziców informacji, na temat przebiegu procesu adaptacyjnego w roku szkolnego 2014/2015 (rozmowy indywidualne z rodzicami, informacje zwrotne na skrzynce mailowej, ankieta dla rodziców (grudzień/styczeń, maj/czerwiec)) - prowadzenie arkuszu obserwacyjnego cech rozwojowych każdego ucznia (obserwacje dokonywane są w trzech terminach: /październik, styczeń/luty, maj/czerwiec) - monitorowanie postępów w pokonywaniu trudności w obszarze wychowawczym, dydaktycznym, logopedycznym - wytwory uczniów 6