Bogusława Stanecka Czesław Stanecki

Transkrypt

1 Bogusława Stanecka Czesław Stanecki ISBN

2 Spis treści I Ustalenia w sprawie przygotowania uczniów do uzyskania karty rowerowej w szkole... Arkusz zaliczeń ucznia ubiegającego się o kartę rowerową... II Obowiązki osób odpowiedzialnych za realizację wychowania komunikacyjnego w szkole wynikające z ustawy Prawo o ruchu drogowym 1. Obowiązki dyrektora szkoły Obowiązki szkolnego nauczyciela wychowania komunikacyjnego (koordynatora) Obowiązki nauczycieli uczących wychowania komunikacyjnego... III Program nauczania - część komunikacyjna 1. Założenia i cele programu Charakterystyka programu Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny IV Plan pracy dydaktycznej z rozkładem materiału na 30 godzin V Testy sprawdzające wiadomości ucznia ubiegającego się o kartę rowerową VI Odpowiedzi do ćwiczeń 1. Przepisy o ruchu pieszych Poruszanie się pieszych po drogach Znaki drogowe dotyczące pieszych Przechodzenie przez jezdnię Ruch kolumn pieszych Zasady bezpiecznego poruszania się po drogach Znaki i sygnały na drogach Manewry na drodze Włączanie się do ruchu Zmiana pasa ruchu Zmiana kierunku jazdy Wymijanie, omijanie, wyprzedzanie Zasady pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach Zasady ruchu drogowego obowiązujące rowerzystów Budowa i konserwacja roweru Wypadek na drodze Testy sprawdzające wiadomości ucznia ubiegającego się o kartę rowerową

3 I Ustalenia w sprawie przygotowania uczniów do uzyskania karty rowerowej w szkole Ustawa Prawo o ruchu drogowym wskazuje na zagadnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym na zasady poruszania się po drogach oraz na przygotowywanie uczniów do otrzymania w szkole karty rowerowej. Wskazuje ona na nauczyciela wychowania komunikacyjnego oraz na dyrektora szkoły i ich zadania, na sprawy które musi podjąć szkoła, aby jak najlepiej przygotować uczniów do uczestnictwa w ruchu drogowym. Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym ustalono procedury w sprawie przygotowania uczniów do uzyskania karty rowerowej w szkole. Oto one: 1. Nie przewiduje się egzaminów dla ucznia na kartę rowerową. 2. Sprawdzenie kwalifikacji uczniów odbywać się powinno w szkole podczas obowiązkowych zajęć z wychowania komunikacyjnego, na lekcjach przedmiotu technika, w ciągu roku szkolnego. 3. Zgodnie z założeniami wychowanie komunikacyjne powinno być realizowane w postaci zajęć teoretycznych, zadań wytwórczych (połączonych z technicznymi), ćwiczeń w pracowni szkolnej oraz zajęć praktycznych (jazda rowerem) poza budynkiem szkolnym. 4. Zajęcia praktyczne powinny odbywać się w miasteczku ruchu drogowego lub na specjalnie przygotowanym na boisku szkolnym torze jazdy. 5. Do sprawdzania kwalifikacji osób ubiegających się o kartę rowerową nauczyciel może poprosić o pomoc policjanta posiadającego specjalistyczne przeszkolenie w tym zakresie. Dotyczy to zwłaszcza znajomości przepisów i zasad bezpieczeństwa ruchu oraz umiejętności kierowania rowerem. 6. W celu udokumentowania i spełnienia przez uczniów wymagań do uzyskania karty rowerowej proponuje się pomocniczy arkusz zaliczeń zgodnie ze wzorem zamieszczonym na następnej stronie. 7. Dyrektor szkoły na podstawie wypełnionego arkusza zaliczeń wydaje nieodpłatnie uczniom karty rowerowe na drukach według wzoru zamieszczonego w załączniku nr 4 do rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 23 grudnia 1997 roku w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U.Nr 18 z roku 1998, poz. 86). Zaleca się, aby wydawanie uczniom kart rowerowych miało charakter uroczysty, np. podczas wydawania świadectw lub akademii okolicznościowej. 8. Zakłada się, że kartę rowerową powinni otrzymać wszyscy sprawni fizycznie i psychicznie uczniowie w wieku lat, czyli już uczniowie od klasy IV. 3

4 ARKUSZ ZALICZEŃ UCZNIA UBIEGAJĄCEGO SIĘ O KARTĘ ROWEROWĄ Imię i nazwisko ucznia... Data urodzenia... Klasa... Szkoła... Miejscowość... Adres zamieszkania ucznia... Kartę rowerową wydano w szkole dnia... DYREKTOR SZKOŁY... (pieczęć, podpis) 4

5 II Obowiązki osób odpowiedzialnych za realizację wychowania komunikacyjnego w szkole wynikające z ustawy Prawo o ruchu drogowym 1. Obowiązki dyrektora szkoły 1. Stworzenie uczniom odpowiednich warunków do systematycznej realizacji treści z wychowania komunikacyjnego, w tym zdobywania umiejętności praktycznej jazdy rowerem. 2. Zapewnienie odpowiedniej ilości godzin (szczególnie zajęć technicznych) na realizację treści z wychowania komunikacyjnego, bazy dydaktycznej i odpowiednio przygotowanego nauczyciela. 3. Wyznaczenie nauczyciela wychowania komunikacyjnego (koordynatora). Najczęściej szkolnym koordynatorem wychowania komunikacyjnego jest nauczyciel zajęć technicznych, gdyż w podstawie programowej tego właśnie przedmiotu zawartych jest najwięcej zagadnień dotyczących bezpiecznego poruszania się po drogach. 4. Zatwierdzenie swoim podpisem arkusza zaliczeń. 5. Przechowywanie dokumentacji do ukończenia przez ucznia 18 roku życia. 2. Obowiązki szkolnego nauczyciela wychowania komunikacyjnego (koordynatora) 1. Uczestniczenie w szkoleniach, naradach dotyczących wychowania komunikacyjnego organizowanych przez różne instytucje. 2. Przekazywanie informacji innym nauczycielom realizującym zagadnienia wychowania komunikacyjnego na terenie swojej szkoły. 3. Ustalanie z nauczycielami uczącymi wychowania komunikacyjnego jednolitych metod oceniania wyników pracy uczniów. 4. Przygotowanie arkuszy zaliczeń dla uczniów ubiegających się o kartę rowerową. 5. Współpraca z policją, ośrodkami ruchu drogowego celem prawidłowej realizacji wychowania komunikacyjnego. 6. Współpraca z innymi nauczycielami realizującymi wychowanie komunikacyjne w szkole. 3. Obowiązki nauczycieli uczących wychowania komunikacyjnego 1. Zapewnienie w planach dydaktycznych swojego przedmiotu odpowiedniej ilości godzin na realizację treści z wychowania komunikacyjnego. 5

6 2. Zapoznanie uczniów na początku roku szkolnego z zasadami uzyskiwania karty rowerowej. 3. Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi ucznia. 4. Wyposażenie ucznia w wiadomości, umiejętności i nawyki w zakresie zasad oraz przepisów ruchu drogowego. 5. Wdrażanie ucznia do samodzielnego korzystania z materiałów na temat ruchu drogowego. 6. Doprowadzenie ucznia do świadomego stosowania poprawnych nawyków i zachowań chroniących go przed wypadkiem. 7. Zaplanowanie odpowiednich metod sprawdzania wiadomości oraz umiejętności ucznia z wychowania komunikacyjnego, zgodnych z wcześniej ustalonymi metodami przez nauczycieli uczących wraz z koordynatorem. 8. Dokonanie kwalifikacji uczniów na kartę rowerową na zasadach ustalonych z koordynatorem. 9. Współpraca z nauczycielem koordynatorem wychowania komunikacyjnego. III Program nauczania - część komunikacyjna 1. Założenia i cele programu W programie zostały zaprezentowane treści uwzględniające metody, za pomocą których można uświadomić uczniom zagrożenia, jakie stwarza ruch drogowy. Jego realizacja zapewni właściwe przygotowanie uczniów do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Program zakłada łączenie zagadnień dotyczących wychowania komunikacyjnego z innymi przedmiotami szkolnymi. Uwzględnione zostały następujące ścieżki edukacyjne: filozoficzna, ekologiczna, zdrowotna, czytelnicza i medialna. Cele ogólne wychowania komunikacyjnego w II etapie kształcenia stanowią integralną część celów edukacyjnych zawartych w podstawie programowej. Są nimi kształcenie nawyków poprawnego zachowania ucznia w ruchu drogowym jako pieszego, pasażera i rowerzysty. Ich realizacja przyczyni się do wszechstronnego rozwoju uczniów, kształtowania właściwych zachowań prozdrowotnych i proekologicznych, rozwoju kreatywności i samodzielności oraz wyrabiania odpowiedzialności za siebie i innych uczestników ruchu drogowego. 6

7 Cele wychowania komunikacyjnego w szkole, to: kształtowanie właściwych nawyków i postaw dziecka jako uczestnika ruchu drogowego; przygotowanie do samodzielnego, bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym jako pieszego, pasażera, rowerzysty; ukazywanie dziecku zagrożeń w różnych sytuacjach drogowych; kształtowanie postawy szacunku wobec siebie i innych uczestników ruchu drogowego; kształtowanie umiejętności obserwacji i oceny sytuacji na drodze oraz podejmowania właściwych decyzji zapewniających bezpieczeństwo własne i innych uczestników ruchu drogowego; kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne i innych uczestników ruchu drogowego; doprowadzenie dziecka do stosowania poprawnych nawyków oraz zachowań chroniących je przed wypadkiem; kształtowanie zasad prawidłowego zachowania dziecka w sytuacji, gdy jest świadkiem wypadku; zdobycie przez ucznia karty rowerowej. 2. Charakterystyka programu Program został zapisany w układzie tabelarycznym z podziałem na cztery kolumny: treści nauczania, szczegółowe cele kształcenia i wychowania, sposoby osiągania celów oraz założone osiągnięcia uczniów. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania zostały przedstawione w postaci zoperacjonalizowanej, co pozwala na zwiększenie skuteczności procesu dydaktycznego. Cele te określają jednocześnie zamierzone osiągnięcia uczniów. Osiągnięcie założonych celów będzie możliwe poprzez odpowiedni dobór treści nauczania (kolumna pierwsza), które uwzględniają wymagania ogólne z podstawy programowej. Kolumna trzecia zawiera sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb, możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany. W ostatniej kolumnie zostały podane założone osiągnięcia uczniów z podstawy programowej. Program zakłada stosowanie różnorodnych metod i środków dydaktycznych umożliwiających rozwijanie zainteresowań poznawczych uczniów oraz kształtowanie odpowiednich postaw i twórczego myślenia. 7

8 Treści nauczania Szczegółowe cele kształcenia i wychowania Uczeń potrafi: Przepisy o ruchu pieszych. wyjaśnić znaczenie znaków oraz sygnałów drogowych obowiązujących pieszych; bezpiecznie korzystać z drogi w mieście, w terenie zabudowanym oraz poza terenem zabudowanym; uzasadnić potrzebę noszenia elementów odblaskowych. Zasady bezpiecznego poruszania się po drogach. wyjaśnić zasady ruchu drogowego i stosować się do nich. Znaki i sygnały drogowe obowiązujące rowerzystę. rozróżnić znaki drogowe; wyjaśnić znaczenie najważniejszych znaków drogowych, sygnałów świetlnych oraz poleceń dawanych przez kierującego ruchem; Sposoby osiągania celów Założone osiągnięcia uczniów Analiza przepisów ruchu drogowego dotyczących pieszych; przypomnienie znaków i sygnałów drogowych obowiązujących pieszych; kształtowanie bezpiecznych postaw i zachowań ucznia jako pieszego w ruchu drogowym; wyrabianie nawyku dostosowania się do warunków atmosferycznych i pory dnia; wyrabianie nawyku przestrzegania przepisów drogowych. Bezpieczne uczestnictwo pieszego w ruchu drogowym. Analiza treści zasad: ruchu prawostronnego, ograniczonego zaufania, szczególnej ostrożności. Bezpieczne uczestnictwo rowerzysty w ruchu drogowym. Podział znaków drogowych; omówienie znaków dotyczących rowerzystów; analiza norm, znaków i sygnałów drogowych oraz poleceń dawanych przez osobę kierującą ruchem. 8

9 Treści nauczania Szczegółowe cele kształcenia i wychowania Uczeń potrafi: dostosować się do przepisów wynikających z treści znaków drogowych; ustalić hierarchię ważności norm, znaków i poleceń w ruchu drogowym; Manewry na drodze. bezpiecznie wykonać podstawowe manewry w ruchu drogowym; wyjaśnić znaczenie znaków drogowych powiązanych z manewrami w ruchu drogowym; przewidzieć zagrożenia, które mogą wystąpić podczas wykonywania manewrów; Zasady pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach. wyjaśnić przepisy dotyczące pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach; wyjaśnić znaczenie znaków oraz sygnałów na skrzyżowaniach; określić pierwszeństwo przejazdu pojazdów przez skrzyżowanie; ocenić sytuację na skrzyżowaniu i podjąć właściwą decyzję; Sposoby osiągania celów Założone osiągnięcia uczniów Bezpieczne uczestnictwo rowerzysty w ruchu drogowym. Omówienie i demonstracja sposobu wykonania podstawowych manewrów w ruchu drogowym: włączanie się do ruchu, omijanie, wyprzedzanie, wymijanie, zmiana pasa ruchu lub kierunku jazdy. Przedstawienie i omówienie różnego rodzaju skrzyżowań; analiza zasad pierwszeństwa przejazdu przez skrzyżowania; omówienie pierwszeństwa przejazdu pojazdów uprzywilejowanych; omówienie zagrożeń występujących podczas przejazdu przez skrzyżowanie. Ocena sytuacji w ruchu drogowym. Bezpieczne uczestnictwo rowerzysty w ruchu drogowym. 9

10 Treści nauczania Zasady ruchu drogowego obowiązujące rowerzystów. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania Uczeń potrafi: wymienić i uzasadnić zakazy stosowane wobec rowerzystów; zinterpretować prawa i obowiązki rowerzysty; Budowa i konserwacja roweru. wskazać i nazwać elementy stanowiące obowiązkowe wyposażenie roweru; przygotować rower do jazdy; przeprowadzić podstawową konserwację i regulację; Wypadek na drodze. prawidłowo zachować się na miejscu wypadku; ocenić sytuację na miejscu wypadku i podjąć właściwą decyzję; udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej; wezwać służby ratunkowe. Sposoby osiągania celów Założone osiągnięcia uczniów Omówienie przepisów porządkowych dotyczących kierującego rowerem: prawa i obowiązki oraz zakazy dotyczące rowerzystów. Bezpieczne uczestnictwo rowerzysty w ruchu drogowym. Omówienie warunków technicznych oraz wyposażenia roweru; omówienie budowy i zasad eksploatacji roweru; demonstracja czynności związanych z przystosowaniem roweru do jazdy; demonstracja czynności związanych z konserwacją roweru. Eksploatacja urządzeń i systemów technicznych związanych z życiem codziennym z uwzględnieniem zasad i reguł bezpieczeństwa. Omówienie postępowania i zachowania na miejscu wypadku; zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy w drobnych urazach; ćwiczenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. Pierwsza pomoc w niektórych urazach. 10

11 3. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Ocena (poziom wymagań) Celująca (wykraczające Bardzo dobra (dopełniające) Dobra (rozszerzone) Kryteria Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: q zdobył wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania z zakresu BRD; q biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu zadań teoretycznych i praktycznych - proponuje rozwiązania nietypowe; q śledzi zmiany w przepisach dotyczących ruchu drogowego; q biegle i właściwie posługuje się Kodeksem drogowym; q współpracuje z policją; q jest zaangażowany emocjonalnie i dąży do samodoskonalenia oraz poszerzania zakresu swojej wiedzy z BRD; q motywuje innych uczniów; q racjonalnie wykorzystuje czas oraz przestrzega zasad bhp; q odnosi sukcesy w konkursach BRD. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: q podczas wykonywania typowych zadań teoretycznych i praktycznych wykazuje się dużą samodzielnością, starannością, sumiennością oraz odpowiedzialnością w działaniu; q opanował pełny zakres wiedzy określonej programem nauczania dotyczący BRD; q w pełni wykorzystuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania zadań problemowych; q potrafi w praktyce zastosować poznane wiadomości dotyczące zasad ruchu drogowego; q umiejętnie posługuje się Kodeksem drogowym; q opanował bezbłędnie technikę jazdy na rowerze; q prace wytwórcze wykonuje zgodne z projektem; q zna i stosuje podczas pracy zasady bezpieczeństwa i higieny; q bardzo chętnie prezentuje zdobytą wiedzę na forum klasy. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: q podczas wykonywania typowych zadań teoretycznych i praktycznych wykazuje zaangażowanie i samodzielność w działaniu, jest staranny i systematyczny; q opanował w dużym zakresie wiedzę określoną programem nauczania w zakresie BRD; 11

12 Ocena (poziom wymagań) Kryteria q wykorzystuje zdobyte wiadomości i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań; q jego prace są estetyczne lecz zawierają drobne niedociągnięcia; q właściwie korzysta z Kodeksu drogowego; q zna i stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Dostateczna (podstawowe) Dopuszczająca (konieczne) Niedostateczna Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: q podczas wykonywania typowych zadań teoretycznych i praktycznych podejmuje próby samodzielnego rozwiązywania zadań, rozwiązuje zadania o średnim stopniu trudności; q opanował minimum zakresu wiedzy określonej programem nauczania z zakresu BRD; q ma problem z zastosowaniem w praktyce poznanych wiadomości dotyczących zasad ruchu drogowego; q opanował w stopniu podstawowym technikę jazdy na rowerze; q prace wytwórcze wykonuje niedokładnie i mało estetycznie; q czasami korzysta z Kodeksu drogowego; q mało efektywnie wykorzystuje czas pracy; q stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: q podczas wykonywania zadań teoretycznych i praktycznych musi być nakłaniany i mobilizowany do pracy przez nauczyciela, wykonuje zadanie niedokładnie i nieestetycznie; q ma braki wiedzy w zakresie podstawowych treści określonych programem nauczania; q przy pomocy nauczyciela rozwiązuje zadania o niewielkim stopniu trudności; q rzadko korzysta z Kodeksu drogowego; q ma trudności z poprawną organizacją pracy. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: q podczas wykonywania zadań teoretycznych i praktycznych nie wykazuje chęci do pracy, jest niesamodzielny oraz nie potrafi organizować pracy; q nie opanował minimum wiedzy określonej programem nauczania, co uniemożliwia zdobycie karty rowerowej; q nie jest w stanie wykonać najprostszych zadań; q nie przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej pracy. 12

13 IV Plan pracy dydaktycznej z rozkładem materiału na 30 godzin Temat lekcji Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia Metody i środki dydaktyczne 1. Zasady pracy i oceny na lekcjach wychowania komunikacyjnego Tematyka zajęć na lekcjach wychowania komunikacyjnego. 2. Zasady oceniania. 3. Prawa i obowiązki ucznia wynikające z regulaminu pracowni technicznej. Wymagania podstawowe Uczeń: - wie czego będzie się uczył na zajęciach z wychowania komunikacyjnego; - wie jaki obowiązuje podręcznik; - zna kryteria wymagań programowych dla poziomu podstawowego i ponadpodstawowego; - zna zasady oceniania ucznia; - wymienia swoje prawa i obowiązki w pracowni technicznej. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - uzasadnia potrzebę zdobycia karty rowerowej. Metody dydaktyczne: - pogadanka. Środki dydaktyczne: - program nauczania wychowania komunikacyjnego; - podręcznik; - przedmiotowy system oceniania. 2. Pieszy w ruchu drogowym Definicja określenia: droga, pieszy i uczestnik ruchu drogowego. 2. Elementy drogi. Wymagania podstawowe Uczeń: - nazywa elementy drogi; - opisuje zachowania pieszego podczas korzystania z jezdni i pobocza; Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca z podręcznikiem; - praca w grupach; 13

14 Temat lekcji 3. Przechodzenie przez jezdnię. Ruch kolumn pieszych. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia 3. Poruszanie się pieszych po drodze w mieście, na wsi oraz poza terenem zabudowanym. 4. Poruszanie się w miejscach o ograniczonej widoczności. 5. Znaczenie elementów odblaskowych. 6. Znaki drogowe dotyczące pieszych. - omawia zasady poruszania się w mieście i poza miastem; - wymienia czynniki wpływające na polepszenie widoczności i bezpieczeństwa pieszego na drodze; - rozpoznaje i nazywa znaki drogowe pionowe dotyczące pieszych. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - wyjaśnia podstawowe pojęcia dotyczące ruchu pieszych; - przewiduje niebezpieczne sytuacje związane z nieprawidłowym sposobem poruszania się pieszych; - uzasadnia potrzebę noszenia elementów odblaskowych; - poprawnie interpretuje znaczenie znaków drogowych dotyczących pieszych Przechodzenie przez jezdnię: a) po pasach bez sygnalizacji świetlnej; Wymagania podstawowe Uczeń: - wymienia zasady bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię na przejściach; Metody i środki dydaktyczne - wycieczka - ćwiczenia w zakresie poruszania się pieszego po drodze w otoczeniu szkoły. Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - plansze znaków drogowych; - plansze sytuacyjne. Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca w grupach; - praca z podręcznikiem; 14

15 Temat lekcji Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia Metody i środki dydaktyczne b) po pasach z sygnalizacją świetlną; c) po pasach z wysepką na środku; d) poza przejściami dla pieszych; e) w miejscach o ograniczonej widoczności. 2. Przechodzenie przez przejazdy kolejowe strzeżone i niestrzeżone. 3. Zasady obowiązujące pieszych poruszających się w kolumnie. - objaśnia sposób przechodzenia przez jezdnię zgodnie z zasadą upewniania się i zasadą ruchu prawostronnego; - bezpiecznie przechodzi przez jezdnię w miejscach oznaczonych i nieoznaczonych zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami; - wymienia zasady bezpiecznego poruszania się pieszych w kolumnie. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - wyjaśnia zasady obowiązujące pieszego podczas przechodzenia przez jezdnię poza przejściami; - określa miejsca bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię poza wyznaczonymi przejściami; - dostrzega zagrożenia dla własnego zdrowia i życia wynikające z niewłaściwego przekraczania jezdni; - wyjaśnia rolę sygnalizacji świetlnej w polepszaniu bezpieczeństwa pieszego; - przewiduje skutki nieprawidłowego poruszania się kolumn pieszych. - wycieczka - ćwiczenia praktyczne w przechodzeniu przez jezdnię w pobliżu budynku szkoły. Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - plansze znaków drogowych; - plansze sytuacyjne. 15

16 Temat lekcji 4. Podsumowanie i uzupełnienie wiadomości dotyczących ruchu pieszych 5. Zasady bezpiecznego poruszania się po drogach. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia 1 1. Podsumowanie wiadomości w zakresie obowiązków, praw oraz zakazów obowiązujących pieszych. 2. Rozwiązywanie testów dotyczących ruchu pieszych. Wymagania podstawowe Uczeń: - wymienia prawa i obowiązki pieszego; - określa zakazy obowiązujące pieszego; - zna znaczenie poszczególnych znaków drogowych obowiązujących pieszego; - rozwiązuje testy dotyczące ruchu pieszych. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - prawidłowo interpretuje prawa i obowiązki pieszego; - prawidłowo interpretuje treści zawarte w znakach drogowych oraz pojęcia dotyczące przepisów ruchu pieszych; - korzysta z Kodeksu drogowego; - samodzielnie i bezbłędnie rozwiązuje testy w zakresie ruchu pieszych Zasada szczególnej ostrożności. 2. Zasada ograniczonego zaufania. Wymagania podstawowe Uczeń: - wymienia zasady bezpiecznego poruszania się po drodze; Metody i środki dydaktyczne Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca indywidualna; - praca z podręcznikiem; - praca z Kodeksem drogowym. Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - plansze znaków drogowych; - testy z zakresu ruchu pieszych; - Kodeks drogowy. Metody dydaktyczne: - pogadanka; - spotkanie z policjantem; 16

17 Temat lekcji 6. Znaki i sygnały na drogach dotyczące rowerzystów. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia 3. Zasada ruchu prawostronnego. - określa sytuacje na drodze, w których należy stosować poznane zasady. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - charakteryzuje zasady bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym; - dostrzega zagrożenia wynikające z nie przestrzegania zasad bezpiecznego poruszania się po drodze Klasyfikacja znaków i sygnałów drogowych. 2. Znaki drogowe pionowe. 3. Znaki drogowe poziome. 4. Sygnały świetlne, dźwiękowe oraz sygnały dawane przez osobę kierującą ruchem. 5. Hierarchia ważności znaków, sygnałów, poleceń i przepisów. Wymagania podstawowe Uczeń: - rozróżnia znaki drogowe pionowe i poziome; - rozpoznaje grupy znaków drogowych pionowych na podstawie ich kształtu i koloru; - nazywa i opisuje wybrane znaki drogowe pionowe i poziome; - potrafi dostosować się do zakazów i nakazów wyrażonych za pomocą znaków drogowych; - nazywa sygnały występujące na drodze; Metody i środki dydaktyczne - praca z podręcznikiem. Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - Kodeks drogowy. Metody dydaktyczne: - pogadanka; - pokaz; - praca z podręcznikiem; - praca z Kodeksem drogowym; - praca w grupach; - wycieczka - obserwacja znaków oraz sygnałów w pobliżu budynku szkoły; - spotkanie z policjantem. 17

18 Temat lekcji Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia Metody i środki dydaktyczne - wyjaśnia znaczenie sygnałów świetlnych i odpowiadających im sygnałów dawanych przez osobę kierującą ruchem; - potrafi dostosować się do sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej oraz do sygnałów dawanych przez osobę kierującą ruchem; - określa kolejność ważności znaków, sygnałów, poleceń oraz przepisów. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - prawidłowo interpretuje treść znaków pionowych i poziomych obowiązujących rowerzystę; - wyjaśnia treść oraz znaczenie tabliczek umieszczonych pod znakami; - wymienia znaki o szczególnych kształtach i uzasadnia ich odmienność; - dobiera znaki drogowe pionowe do odpowiednich znaków poziomych; - uzasadnia konieczność rozmieszczania znaków drogowych w różnych miejscach; Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - plansze znaków drogowych; - plansze tematyczne; - gry dydaktyczne; - Kodeks drogowy. 18

19 Temat lekcji 7. Manewry w ruchu drogowym. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia Metody i środki dydaktyczne - uzasadnia potrzebę znajomości znaków i sygnałów drogowych oraz konieczność stosowania się do nich; - przewiduje skutki nie przestrzegania zasad i przepisów wynikających z treści znaków oraz sygnałów drogowych Prezentacja i omówienie sposobu wykonania podstawowych manewrów: - włączanie się do ruchu; - zmiana pasa ruchu; - zmiana kierunku jazdy; - wymijanie; - omijanie; - wyprzedzanie. 2. Znaki drogowe powiązane z manewrami drogowymi. 3. Zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania manewrów. Wymagania podstawowe Uczeń: - wymienia podstawowe manewry w ruchu drogowym; - opisuje zachowanie rowerzysty włączającego się do ruchu oraz rowerzysty zamierzającego zmienić zajmowany pas ruchu; - nazywa manewry powodujące zmianę kierunku jazdy; - rozróżnia manewry: wymijanie, omijanie, wyprzedzanie; - poprawnie wykonuje manewry na placu manewrowym. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - wyjaśnia na czym polegają manewry; Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca z podręcznikiem; - symulacja manewrów w ruchu drogowym; - ćwiczenia praktyczne na placu manewrowym lub na boisku. Środki dydaktyczne: - rower; - podręcznik z ćwiczeniami; - plansze sytuacyjne; 19

20 Temat lekcji 8. Zasady pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia Metody i środki dydaktyczne - wyjaśnia zasady obowiązujące rowerzystę podczas wykonywania poszczególnych manewrów; - dostrzega zagrożenia, jakie mogą wystąpić podczas wykonywania manewrów. - plansze znaków drogowych; - Kodeks drogowy Pojęcie skrzyżowania. 2. Rodzaje skrzyżowań oraz powiązane z nimi znaki drogowe. 3. Zasady przejazdu przez skrzyżowanie: a) równorzędne; b) podporządkowane; c) o ruchu okrężnym; d) o ruchu kierowanym sygnalizacją świetlną. 4. Pojazdy uprzywilejowane na skrzyżowaniu. Wymagania podstawowe Uczeń: - wyjaśnia pojęcia: skrzyżowanie, pojazd uprzywilejowany; - zna rodzaje skrzyżowań i sposoby ich oznakowania; - opisuje znaczenie znaków i sygnałów na skrzyżowaniach; - określa pierwszeństwo przejazdu pojazdów na skrzyżowaniu w różnych sytuacjach drogowych. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - charakteryzuje poszczególne rodzaje skrzyżowań; - dobiera znaki drogowe do rodzaju skrzyżowania; Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca z podręcznikiem; - praca pod kierunkiem nauczyciela; - gra dydaktyczna; - wycieczka na skrzyżowanie. Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; 20

21 Temat lekcji 9. Zasady ruchu drogowego obowiązujące rowerzystów. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia Metody i środki dydaktyczne - wyjaśnia zasady przejazdu na skrzyżowaniach równorzędnych, podporządkowanych, z sygnalizacją świetlną oraz na skrzyżowaniach o ruchu okrężnym; - potrafi ocenić sytuację na skrzyżowaniu i podjąć właściwą decyzję; - przewiduje zagrożenia, które mogą wystąpić podczas przejeżdżania przez skrzyżowanie. - gry dydaktyczne; - plansze różnych skrzyżowań Przepisy ruchu drogowego dotyczące rowerzystów. 2. Poruszanie się po drogach. 3. Zachowanie się rowerzysty wobec pieszych. 4. Miejsca przejazdu rowerzystów przez jezdnię. 5. Zakazy dotyczące rowerzystów. Wymagania podstawowe Uczeń: - wymienia prawa rowerzysty; - określa obowiązki rowerzysty; - wymienia oraz uzasadnia zakazy stosowane wobec rowerzystów. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - prawidłowo interpretuje prawa oraz obowiązki rowerzysty; - wyjaśnia konieczność stosowania się do zakazów w ruchu drogowym; - dostrzega zagrożenia mogące wystąpić na skutek nie przestrzegania przepisów i zasad ruchu drogowego. Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca z podręcznikiem; - spotkanie z policjantem. Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami. - Kodeks drogowy. 21

22 Temat lekcji 10. Uprawnienia do kierowania rowerem. 11. Budowa i konserwacja roweru. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia 1 1. Zasady zdawania na kartę rowerową zgodnie z obowiązującymi przepisami. 2. Procedury wydawania karty rowerowej. 3. Analiza i wypełnianie arkusza zaliczeń. Wymagania podstawowe Uczeń: - wymienia warunki, jakie musi spełnić, aby uzyskać kartę rowerową; - poprawnie wypełnia druk z danymi osobowymi - arkusz zaliczeń. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - uzasadnia konieczność posiadania karty rowerowej Funkcja i budowa roweru. 2. Obowiązkowe i dodatkowe wyposażenie roweru oraz jego stan techniczny. 3. Elementy układu oświetleniowego oraz hamulcowego roweru i ich funkcja. 4. Obsługa techniczna oraz konserwacja wg zaleceń podanych w instrukcji. Wymagania podstawowe Uczeń: - nazywa i wskazuje podstawowe mechanizmy i układy roweru; - wymienia i wskazuje elementy wchodzące w skład układu hamulcowego oraz elementy stanowiące instalację elektryczną; - rozróżnia elementy stanowiące obowiązkowe i dodatkowe wyposażenie roweru; - potrafi przeprowadzić podstawową konserwację i regulację roweru. Metody i środki dydaktyczne Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca pod kierunkiem nauczyciela. Środki dydaktyczne: - Kodeks drogowy; - wzór karty rowerowej; - wzór arkusza zaliczeń. Metody dydaktyczne: - pokaz; - prezentacja; - praca z podręcznikiem; - praca z instrukcją obsługi; - ćwiczenia praktyczne; - praca pod kierunkiem nauczyciela. 22

23 Temat lekcji Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia 5. Prezentacja i omówienie podstawowych czynności związanych z eksploatacją oraz konserwacją roweru: - regulacja siodełka i kierownicy; - sprawdzenie oświetlenia i hamulców oraz stanu ogumienia; - czyszczenie i oliwienie. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - wyjaśnia zasadę działania układu hamulcowego oraz instalacji elektrycznej; - obsługuje i eksploatuje rower zgodnie z instrukcją jego obsługi; - określa sposoby zapobiegania awariom, które powstają w wyniku eksploatacji roweru; - uzasadnia celowość dbania o stan techniczny roweru. 12. Wypadek na drodze Przyczyny wypadków drogowych. 2. Pojęcia: kolizja i wypadek drogowy. 3. Oznakowanie miejsca wypadku. 4. Powiadomienie służb ratunkowych. 5. Udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej. Wymagania podstawowe Uczeń: - wymienia przyczyny wypadków drogowych z udziałem pieszych i rowerzystów; - zna numery telefonów pogotowia, policji oraz straży pożarnej; - potrafi wezwać pomoc na miejsce wypadku; - określa sposoby zapobiegania wypadkom. Metody i środki dydaktyczne Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - plansza roweru; - instrukcja obsługi roweru; - rower. Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca z podręcznikiem; - spotkanie z pielęgniarką szkolną; - pokaz; - ćwiczenia praktyczne. 23

24 Temat lekcji 13. Podsumowanie i utrwalenie zdobytych wiadomości dotyczących ruchu pieszych i rowerzystów. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia 6. Zawartość apteczki pierwszej pomocy. 7. Ćwiczenia w opatrywaniu ran, krwotoków zewnętrznych oraz zwichnięć, złamań i poparzeń. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - wyjaśnia zasady postępowania w razie wypadku (bez ofiar oraz z ofiarami w ludziach); - ustala czynności, które uczeń może wykonać w razie wypadku; - potrafi ocenić stan poszkodowanego i podjąć właściwą decyzję; - potrafi udzielić pierwszej pomocy w drobnych urazach (skaleczenie, otarcie, krwawienie, poparzenie, zwichnięcie, złamanie). 2. Rozwiązywanie testów sprawdzających wiadomości ucznia ubiegającego się o kartę rowerową. 2. Analiza pierwszeństwa przejazdu pojazdów przez skrzyżowanie w różnych sytuacjach drogowych. Wymagania podstawowe Uczeń: - zna i stosuje zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym; - zna przepisy o ruchu pieszych i rowerzystów; - nazywa znaki i sygnały drogowe; - rozwiązuje testy egzaminacyjne na kartę rowerową; Metody i środki dydaktyczne Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - plansze tematyczne - Pierwsza pomoc; - apteczka z wyposażeniem. Metody dydaktyczne: - pogadanka; - praca z podręcznikiem; - praca indywidualna. Środki dydaktyczne: - podręcznik z ćwiczeniami; - plansze znaków drogowych; 24

25 Temat lekcji 14. Doskonalenie techniki jazdy rowerem. Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia - określa pierwszeństwo przejazdu przez skrzyżowanie. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - wyjaśnia przepisy BRD dotyczące ruchu pieszych i rowerzystów; - poprawnie interpretuje znaczenie znaków i sygnałów drogowych; - korzysta z Kodeksu drogowego; - bezbłędnie rozwiązuje testy egzaminacyjne na kartę rowerową; - bezbłędnie określa pierwszeństwo przejazdu przez skrzyżowanie Doskonalenie umiejętności jazdy na rowerze: - ruszanie z miejsca; - jazda po wyznaczonym pasie ruchu; - jazda po prostych odcinkach i łukach; - jazda z góry i pod górę; - jazda w złych warunkach widoczności; Wymagania podstawowe Uczeń: - prawidłowo porusza się rowerem; - poprawnie wykonuje podstawowe manewry. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - jeździ rowerem zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami ruchu drogowego; Metody i środki dydaktyczne - plansze skrzyżowań dróg; - testy egzaminacyjne. Metody dydaktyczne: - pokaz; - ćwiczenia praktyczne na placu manewrowym lub boisku. Środki dydaktyczne: - rower; - profesjonalny ubiór rowerzysty; 25

26 Temat lekcji Liczba godzin Materiał nauczania Osiągnięcia ucznia - kierowanie rowerem tylko jedną ręką (prawą lub lewą); - hamowanie; - zatrzymanie się przed przeszkodą. 2. Doskonalenie wykonywania podstawowych manewrów (włączanie się do ruchu, zmiana pasa lub kierunku jazdy, zawracanie, omijanie, wymijanie oraz wyprzedzanie). - uzasadnia celowość: a) stosowania elementów odblaskowych na kołach roweru i na ubiorze rowerzysty, b) stosowania oświetlenia, c) noszenia ubrań w jaskrawych kolorach; - uzasadnia potrzebę stosowania kasku ochronnego, ochraniaczy łokci i kolan. Metody i środki dydaktyczne - plac manewrowy; - znaki drogowe. 26

27 V Testy sprawdzające wiadomości ucznia ubiegającego się o kartę rowerową Test nr 1 1. Pieszy poruszający się po jezdni lub poboczu poza terenem zabudowanym a) zobowiązany jest iść skrajem lewej strony jezdni, aby mógł widzieć nadjeżdżające pojazdy. b) może iść dowolną stroną jezdni. c) powinien iść prawą stroną jezdni. 2. Obowiązkowe światło roweru to a) światło odblaskowe umocowane na odzieży rowerzysty. b) żółte światło odblaskowe na pedałach. c) z przodu światło pozycyjne barwy białej lub żółte selektywne. 3. Kierować rowerem może osoba, która a) ukończyła 10 lat. b) posiada od rodziców zgodę na jazdę rowerem. c) ukończyła 10 lat i posiada kartę rowerową. 4. Chodnik to a) wydzielony pas drogi przeznaczony dla postoju pojazdów. b) część drogi przeznaczona dla ruchu pieszych. c) część drogi, z której piesi mogą korzystać w wyjątkowych sytuacjach. 5. Włączanie się do ruchu następuje a) przy wyjeżdżaniu ze stacji benzynowej na drogę. b) przy zmianie pasa ruchu. c) przy wjeżdżaniu z drogi podporządkowanej na drogę główną. 6. Rowerzysta zamierzający skręcić w prawo na skrzyżowaniu powinien a) zająć pas ruchu najbliższy prawej krawędzi jezdni oraz zasygnalizować prawą ręką zamiar skrętu. b) skręcić w prawo bez sygnalizacji. c) zasygnalizować zamiar skrętu prawą ręką i wykonać skręt z dowolnego pasa ruchu. 7. Wymijanie oznacza przejeżdżanie obok pojazdu a) jadącego w tym samym kierunku. b) stojącego na jezdni. c) nadjeżdżającego z przeciwnego kierunku. 27

28 8. Kierujący rowerem nie może zawracać: a) na skrzyżowaniach. b) na drogach jednokierunkowych. c) na drogach dwukierunkowych poza terenem zabudowanym. 9. Jeśli na przejściu znajdują się piesi, to rowerzysta a) ma pierwszeństwo przed pieszymi. b) ustępuje pierwszeństwa pieszym. c) ustępuje tylko osobom niepełnosprawnym. 10. Który z poniższych znaków ostrzega o zbliżaniu się do drogi z pierwszeństwem przejazdu? a) b) c) 11. Który z poniższych znaków informuje o przejściu dla pieszych? a) b) c) 12. Znak ten oznacza a) ustąp pierwszeństwa przejazdu. b) nakaz jazdy na wprost. c) droga z pierwszeństwem przejazdu. 13. Znak ten oznacza a) skrzyżowanie z drogą podporządkowaną występującą z lewej strony. b) wlot drogi z lewej strony. c) skrzyżowanie dróg równorzędnych. 14. Znak ten oznacza a) przejście dla pieszych. b) drogę lub pas ruchu przeznaczony dla rowerzystów. c) przejazd dla rowerzystów. 28

29 15. Która z postaw policjanta zezwala na wjazd na skrzyżowanie? a) b) c) 16. Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) przejeżdża pierwszy. b) przejeżdża jako drugi. c) przejeżdża ostatni. 17. Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) przejeżdża pierwszy. b) ustępuje pierwszeństwa tylko pojazdowi 1. c) przejeżdża ostatni. 18. Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) ustępuje pierwszeństwa tylko pojazdowi 2. b) ustępuje pierwszeństwa tylko pojazdowi 1. c) przejeżdża ostatni. 19. Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) przejeżdża pierwszy. b) ustępuje pierwszeństwa pojazdom 1 i 2. c) przejeżdża ostatni. 29

30 20. Jak zachowasz się, widząc wypadek drogowy? a) poprosisz o pomoc osobę dorosłą lub sam wezwiesz pogotowie. b) nie wykażesz żadnego zainteresowania. c) popatrzysz i pójdziesz dalej. Karta odpowiedzi ucznia Numer pytania Odpowiedzi a b c Razem Punkty Rozwiązanie testu Numer pytania a X X X X X X X b X X X X X X X c X X X X X X 30

31 Test nr 2 1. Pieszy może poruszać się drogą dla rowerów a) zawsze, niezależnie od warunków. b) tylko w razie braku chodnika lub pobocza albo, gdy nie można z nich korzystać. c) tylko wtedy, gdy drogą tą nie jadą rowerzyści. 2. Rower obowiązkowo powinien być wyposażony w a) dzwonek. b) lusterko. c) pompkę. 3. Zasada ruchu prawostronnego obowiązuje a) tylko rowerzystów. b) wszystkich kierujących pojazdami. c) tylko kierujących pojazdami silnikowymi. 4. Droga to a) wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów wraz z torowiskiem. b) jezdnia z torowiskiem pojazdów szynowych. c) jezdnia z chodnikiem. 5. Rowerzyście zabrania się jazdy a) po autostradzie i drodze ekspresowej. b) po drodze dla rowerów. c) obok innego rowerzysty. 6. Kierującemu rowerem zabrania się wyprzedzania a) za przejściem dla pieszych. b) na przejściu, gdy ruch jest kierowany. c) przed i na przejściu dla pieszych. 7. Omijanie oznacza przejeżdżanie obok pojazdu a) jadącego w tym samym kierunku. b) stojącego na jezdni. c) nadjeżdżającego z przeciwnego kierunku. 8. Kierujący rowerem na skrzyżowaniu dróg równorzędnych musi ustąpić pierwszeństwa przejazdu a) wszystkim pojazdom. b) pojazdom nadjeżdżającym z jego lewej strony. c) pojazdom nadjeżdżającym z jego prawej strony. 31

32 9. Po skręceniu w prawo na jezdnię dwukierunkową rowerzysta powinien jechać pasem ruchu a) najbliższym prawej krawędzi jezdni. b) najbliższym osi jezdni. c) nie ma żadnej obowiązującej zasady. 10. Który z poniższych znaków nakazuje bezwzględne zatrzymanie się? a) b) c) 11. Który z poniższych znaków ostrzega o niebezpiecznym zakręcie w lewo? a) b) c) 12. Znak ten oznacza a) drogę tylko dla rowerów. b) drogę tylko dla motorowerów. c) zakaz wjazdu rowerów. 13. Znak ten oznacza a) drogę z pierwszeństwem przejazdu. b) ustąp pierwszeństwa przejazdu. c) zakaz ruchu w obu kierunkach. 14. Znak ten oznacza a) drogę lub pas ruchu przeznaczony dla rowerzystów. b) zakaz wjazdu dla rowerzystów. c) przejazd dla rowerzystów. 32

33 15. Która z postaw policjanta zakazuje wjazdu na skrzyżowanie? a) b) c) 16. Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) przejeżdża ostatni. b) ustępuje pierwszeństwa tylko pojazdowi 1. c) przejeżdża pierwszy. 17. Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) przejeżdża pierwszy. b) ustępuje pierwszeństwa tylko pojazdowi 2. c) przejeżdża ostatni. 18. Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) przejeżdża ostatni. b) ustępuje pierwszeństwa tylko pojazdowi 2. c) ustępuje pierwszeństwa tylko pojazdowi Kierujący rowerem na tym skrzyżowaniu a) przejeżdża pierwszy. b) przejeżdża ostatni. c) ma pierwszeństwo przed pojazdami 1 i 2. 33

34 20. Bezpośrednio na ranę należy położyć a) wyjałowioną gazę. b) chusteczkę jednorazową. c) watę. Karta odpowiedzi ucznia Numer pytania Rozwiązanie testu Odpowiedzi a b c Razem Punkty Numer pytania a X X X X X X X X b X X X X X X X c X X X X X 34

35 VI Odpowiedzi do ćwiczeń 1. PRZEPISY O RUCHU PIESZYCH PORUSZANIE SIĘ PIESZYCH PO DROGACH Ćwiczenie 1 Droga w mieście przedstawiona na rysunku w podręczniku (część wiadomości) posiada chodnik, torowisko tramwajowe, pas zieleni, drogę dla rowerów oraz dwie jezdnie z dwoma pasami dla jednego kierunku ruchu. Droga poza obszarem zabudowanym (część ćwiczeniowa podręcznika) posiada tylko jezdnię oraz pobocze. Ćwiczenie 2 J - część drogi przeznaczona do ruchu pojazdów. D -pas terenu przeznaczony do ruchu i postoju pojazdów oraz ruchu pieszych. Ćwiczenie 3 A - pobocze B - pas ruchu C - pas ruchu D - pobocze E - jezdnia F - droga Ćwiczenie 4 Pieszym jest: - osoba prowadząca rower; - ośmioletnie dziecko jadące rowerem pod opieką osoby dorosłej; - osoba pchająca wózek dziecięcy; - osoba prowadząca motocykl; - osoba poruszająca się po chodniku na wózku inwalidzkim. Ćwiczenie 5 Pieszy powinien chodzić po chodniku. Jeżeli droga nie posiada chodnika, wówczas pieszy powinien poruszać się po poboczu drogi. Pieszy może skorzystać z jezdni dopiero wtedy, gdy droga nie ma pobocza. Idąc po poboczu lub po jezdni, pieszy powinien poruszać się po lewej stronie drogi, aby widzieć nadjeżdżające pojazdy. 35

36 Ćwiczenie 6 W terenie zabudowanym zarówno w mieście i na wsi, gdzie droga posiada chodnik, piesi powinni poruszać się prawą stroną chodnika. Poza miastem lub poza wsią, gdy droga nie posiada chodnika piesi powinni poruszać się lewą stroną drogi po poboczu, aby widzieć nadjeżdżające pojazdy. W przypadku braku chodnika pieszy może iść skrajem lewej strony jezdni, a nadjeżdżającym pojazdom zawsze powinien ustąpić pierwszeństwa. Ćwiczenie 7 Dobrą widoczność pieszy poruszający się po drodze po zmierzchu, uzyska poprzez: a) noszenie jaskrawego ubrania; b) noszenie elementów odblaskowych. ZNAKI DROGOWE DOTYCZĄCE PIESZYCH Ćwiczenie 1 W strefie zamieszkania pieszy może korzystać z całej szerokości drogi i ma on pierwszeństwo przed pojazdami. 36

37 Ćwiczenie 2 a) Trzy pierwsze znaki nakazują pieszym poruszanie się po drodze, na której są umieszczone. Pieszy może korzystać również z drogi dla rowerów, gdy droga nie posiada chodnika oraz pod warunkiem, że ustąpi rowerzystom pierwszeństwa. b) Znaki te zakazują ruchu pieszym. c) Znaki te informują pieszych o miejscach, w których mogą przekraczać jezdnię. Na terenie obszaru zabudowanego pieszy może przechodzić przez drogę dwujezdniową z wyodrębnionym torowiskiem lub pasem zieleni tylko i wyłącznie na przejściach dla pieszych lub korzystając z przejścia nadziemnego lub podziemnego. 37

38 PRZECHODZENIE PRZEZ JEZDNIĘ Ćwiczenie 1 Przed wejściem na jezdnię pieszy powinien zachować szczególną ostrożność oraz stosować się do następujących zasad: 1) zatrzymać się na skraju jezdni lub chodnika, 2) spojrzeć w lewo, 3) spojrzeć w prawo, 4) spojrzeć jeszcze raz w lewo, 5) w przypadku, gdy z lewej lub prawej strony nadjeżdża pojazd - poczekać aż pojazd przejedzie, 6) jeśli jezdnia jest wolna - zacząć przechodzić na jej drugą stronę, 7) na środku jezdni spojrzeć jeszcze raz w prawo, aby upewnić się, że nie nadjeżdża z tej strony żaden pojazd. Ćwiczenie 2 1. Sygnalizator przeznaczony tylko dla pieszych - zezwala pieszym na przejście przez jezdnię. Migający sygnał zielony informuje, że za chwilę zapali się czerwone światło - piesi, będący na przejściu, powinni jak najszybciej opuścić jezdnię. 2. Sygnalizator przeznaczony tylko dla pieszych - zabrania pieszym wejścia na jezdnię. Ćwiczenie 3 Pieszemu nie wolno przechodzić na drugą stronę jezdni po odcinku nie prostopadłym do osi jezdni czyli po skosie. 38

39 Pieszemu nie wolno przechodzić przez jezdnię przed wzniesieniem, ponieważ ma on ograniczoną widoczność i nie widzi nadjeżdżających pojazdów. Pieszemu nie wolno przechodzić przez jezdnię w miejscu, w którym chodnik oddzielony jest od jezdni barierami. Ćwiczenie 4 Ćwiczenie 5 a) Gdy na strzeżonym przejeździe są całkowicie lub częściowo opuszczone zapory, lub gdy pali się czerwone światło, pieszemu nie wolno wchodzić na tory, przechodzić pod zaporami, ani też ich obchodzić. Może on przejść przez tory dopiero wtedy, gdy przejedzie pociąg i zostaną podniesione zapory oraz zgaśnie czerwone światło. b) Pieszy zamierzający przejść przez tory na przejeździe niestrzeżonym powinien upewnić się, czy z lewej lub prawej strony nie nadjeżdża pociąg. Po ocenie sytuacji i stwierdzeniu, że jest bezpieczny, pieszy może spokojnie przekroczyć przejazd. RUCH KOLUMN PIESZYCH Ćwiczenie 1 W zorganizowanych grupach piesi powinni poruszać się w kolumnach. Dzieci w wieku do 10 lat mogą iść w kolumnie tylko dwójkami, pod opieką osoby dorosłej. Powinne one chodzić prawą stroną chodnika. Jeśli droga nie posiada chodnika, kolumna dzieci może iść jezdnią, jak najbliżej jej lewej krawędzi. Kolumna pieszych w wieku powyżej 10 lat może poruszać się tylko prawą stroną jezdni. W jednym rzędzie obok siebie może iść maksymalnie czterech pieszych. 39

40 Ćwiczenie 2 TEST - PRZEPISY O RUCHU PIESZYCH Rozwiązanie testu Numer pytania A X X X X X B X X C X X X 2. ZASADY BEZPIECZNEGO PORUSZANIA SIĘ PO DROGACH Ćwiczenie 1 Zachowanie szczególnej ostrożności polega na zwiększeniu uwagi i takim dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, aby odpowiednio szybko na nie reagować. Stosowanie tej zasady umożliwi kierowcom pojazdów bezpieczne hamowanie i zatrzymanie się oraz zmianę kierunku jazdy. Kierujący pojazdem powinien zachować szczególną ostrożność między innymi podczas jazdy nocą, we mgle, podczas opadów, przy zbliżaniu się do skrzyżowania oraz przejścia dla pieszych. Pieszy natomiast powinien zachować szczególną ostrożność podczas przechodzenia przez jezdnię. Ćwiczenie 2 Prawidłowo jedzie rowerzysta A ponieważ stosuje zasadę ruchu prawostronnego. Zasada ta nakazuje rowerzyście jechać blisko prawej krawędzi jezdni. Ćwiczenie 3 Zasada ograniczonego zaufania oznacza, że każdy uczestnik ruchu i osoby znajdujące się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy przestrzegają przepisów ruchu drogowego. Jeżeli jednak okoliczności wskazują na możliwość odmiennego zachowania, należy wówczas stosować zasadę ograniczo- 40

41 nego zaufania: wierzyć w umiejętności i rozsądek innych, ale nie do końca - bezgranicznie. Zasada ograniczonego zaufania obowiązuje wszystkich uczestników ruchu drogowego. 3. ZNAKI I SYGNAŁY NA DROGACH Ćwiczenie 1 Ćwiczenie 2 Znaki drogowe pionowe to znaki zamocowane na słupkach. Znaki drogowe poziome to znaki namalowane na jezdni. Ćwiczenie 3 41

42 Ćwiczenie 4 Ćwiczenie 5 42

43 Ćwiczenie 6 Znaki te, to znaki: ZAKAZU Ćwiczenie 7 Ćwiczenie 8 Umieszczone na ilustracji znaki mają szczególne kształty, ponieważ od przestrzegania zasad wyrażonych tymi znakami zależy bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego na skrzyżowaniach. W przypadku zniszczenia farby na znaku lub gdy znak będzie nieczytelny z innego powodu (np. ośnieżony), kształt znaku umożliwi kierującemu odczytanie jego treści. Ponad to łatwiej będzie kierowcy z daleka rozpoznać te znaki po kształcie i dostosować się do nich oraz zachować szczególną ostrożność. 43

44 Ćwiczenie 9 Znaki te, to znaki: NAKAZU Ćwiczenie 10 Znaki te, to znaki: INFORMACYJNE Ćwiczenie Znaki poziome to znaki, które namalowano białą farbą na jezdni. 2. Linia ciągła pojedyncza rozdziela dwa pasy ruchu prowadzące w tym samym kierunku, natomiast linia ciągła podwójna rozdziela dwa pasy ruchu prowadzące w przeciwnych kierunkach. 3. Linii ciągłej nie wolno przejeżdżać. 4. Przejeżdżanie na sąsiedni pas ruchu dozwolone jest w tych miejscach, w których pasy ruchu oddzielone są linią przerywaną. 5. Jeżeli na drodze linia ciągła i przerywana namalowane są obok siebie, to linie te można przejechać tylko od strony linii przerywanej. Ćwiczenie 12 Sytuacja 1 - kierowca samochodu, mający zamiar wyprzedzić rowerzystę, nie popełnia wykroczenia, ponieważ dozwolone jest przejeżdżanie linii przerywanej. Sytuacja 2 - kierowca samochodu popełnia wykroczenie, ponieważ ma zamiar przekroczyć linię ciągłą z przerywaną od strony linii ciągłej. W tej sytuacji przejeżdżanie na sąsiedni pas ruchu jest zabronione. Sytuacja 3 - kierowca samochodu popełnia wykroczenie, ponieważ ma zamiar przekroczyć linię ciągłą. Przekraczanie linii ciągłej jest zabronione. 44

45 Ćwiczenie 13 Ćwiczenie 14 Przejazd dla rowerzystów - oznacza miejsce na jezdni, które jest przeznaczone dla rowerzystów chcących przejechać na drugą stronę jezdni. BUS - oznacza pas ruchu przeznaczony dla pojazdów wykonujących odpłatny przewóz osób. Rower - oznacza drogę lub pas ruchu przeznaczony dla ruchu rowerów. STOP - znak ten umieszczany jest wraz ze znakiem pionowym B-20. Oznacza on nakaz bezwzględnego zatrzymania pojazdu przed wjazdem na skrzyżowanie. Ćwiczenie 15 P Część jezdni przeznaczona do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi. D Droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi. Droga ta jest oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ćwiczenie 16 45