editeum usługi otwarty dostęp cytaty chmura mobilność nauka organizowanie pso finansowanie otwartego dostępu ue tablet ariadne tłumaczenia kwerenda

Transkrypt

1 editeum usługi otwarty dostęp cytaty chmura mobilność nauka organizowanie pso finansowanie otwartego dostępu ue tablet ariadne tłumaczenia kwerenda bibliografia strony wiedza książki jpeg

2 Spis treści 1. Editeum finansuje otwarty dostęp 3 Editeum to połączenie otwartej czytelni książek naukowych z płatnymi usługami. 2. Otwarta czytelnia Editeum 4 Otwarta czytelnia książek naukowych to pierwszy z filarów Editeum. 3. Płatne usługi 5 Drugi filar Editeum płatne usługi finansuje otwarty dostęp. 3.1 Usługa Wybór stron 6 Pierwsza z płatnych usług Wybór stron pomaga skompletować bibliografię. 3.2 Usługa Wklejanie cytatów 7 Druga z płatnych usług Wklejanie cytatów ułatwia cytowanie. 3.3 Usługa Selektywne tłumaczenie 8 Dzięki trzeciej usłudze Selektywne tłumaczenie czytelnik może poznać treść nieanglojęzycznych książek. 4. Aplikacja Ariadne 9 Aplikacja Ariadne pozwala na korzystanie z wszystkich funkcji, które oferuje Editeum. 5. Potencjał płatnych usług 10 Usługi pomimo swojej prostoty mają wiele zastosowań. 6. Editeum w pytaniach i odpowiedziach 11 Odpowiedzi na pytania, które mogły się pojawić podczas lektury. 7. Aplikacja Ariadne na tablecie 15 Prototyp aplikacji Ariadne działa już na tablecie i komputerze.

3 1. Editeum finansuje otwarty dostęp Editeum to połączenie otwartej czytelni książek naukowych z płatnymi usługami. Editeum łączy zasady otwartego dostępu z komercyjnym modelem działalności wydawniczej. Związane z otwartym dostępem ewentualne zmniejszenie przychodu ze sprzedaży książek papierowych zrównoważy dochód z płatnych usług. otwarty dostęp i komercja Rys. 1. Otwarty dostęp równoważą oferowane przez Editeum płatne usługi Podstawowe elementy Editeum: Otwarta czytelnia Editeum bezpłatna czytelnia książek naukowych. Płatne usługi usługi do stron, które pomagają organizować wiedzę. Aplikacja Ariadne bezpłatna aplikacja do korzystania z czytelni Editeum i płatnych usług. płatne usługi Editeum, dołączając do bezpłatnej czytelni płatne usługi, finansuje otwarty dostęp. 3

4 2. Otwarta czytelnia Editeum Otwarta czytelnia książek naukowych to pierwszy z filarów Editeum. Istnienie czytelni Editeum będzie możliwe dzięki chętnym do współpracy wydawnictwom. Współpracy, czyli do udostępnienia książek naukowych w otwartej czytelni. Aby Editeum mogło funkcjonować, tzn. aby płatne usługi do książek finansowały otwarty dostęp, trzeba najpierw stworzyć bezpłatną czytelnię książek naukowych. bezpłatne książki naukowe z UE w chmurze Czytelnia Editeum, czyli: otwarty dostęp czytanie książek za pośrednictwem aplikacji Ariadne będzie bezpłatne; książki naukowe czytelnia będzie gromadzić nie czasopisma, lecz ksiązki naukowe; Unia Europejska planowo w czytelni znajdą się książki z całej Unii, we wszystkich jej językach narodowych; chmura czytelnicy nie będą pobierać książek, lecz czytać je w chmurze. otwarty dostęp: książki naukowe płatne: usługi do stron Rys. 2. Do stron książek naukowych w otwartej czytelni Editeum dołączane są płatne usługi 4

5 3. Płatne usługi Drugi filar Editeum płatne usługi finansuje otwarty dostęp. Płatne usługi zrekompensują możliwy, wynikający z otwartego dostępu, spadek przychodów ze sprzedaży książek papierowych. Usługi są jednym ze źródeł dochodu wydawnictwa. Główną funkcją płatnych usług jest trwała organizacja zdobytej wiedzy. Płatne usługi to: 3.1. Usługa Wybór stron Usługa Wklejanie cytatów Usługa Selektywne tłumaczenie. Wynikiem korzystania z płatnych usług jest: bibliografia końcowa oraz przypisy z adresami bibliograficznymi wybranych przez czytelnika stron, gotowe do wklejenia do własnej pracy cytaty wzory, tabele i grafiki, tłumaczenia stron, które umożliwią zrozumienie treści nieanglojęzycznych książek. Efekt pracy z usługami można wyeksportować do pliku XML tzw. Kwerenda Editeum i przekazać innym użytkownikom lub wydrukować (rys. 3.). przychód trzy płatne usługi wynik pracy z usługami tytuł wyboru stron stanie się tytułem Kwerendy Editeum wzór jako plik LaTeX oraz tabela w formacie CSV selektywne tłumaczenie w formie słownika pojęć bibliografia końcowa Jeziora w Europie m = \frac{m_0} {\sqrt{1-\ frac{v^2} {c^2}}} Jezioro Głębokość [m] Hańcza 106,2 Drawsko 82,2 1 J. Kowalski, Jeziora w Polsce, Poznań 2013, ISBN , s. 92. jezioro lake głębokość depth w Polsce in Poland 1 J. Kowalski, Jeziora w Polsce, Poznań 2013, ISBN , s Bibliografia Kowalski J., Jeziora w Polsce, Poznań 2013, ISBN automatycznie tworzone przypisy dolne Rys. 3. Wydrukowana Kwerenda Editeum utworzona na podstawie płatnych usług 5

6 3.1 Usługa Wybór stron Pierwsza z płatnych usług Wybór stron pomaga skompletować bibliografię. przechowywanie wybranych stron Usługa Wybór stron przechowywanie w chmurze Editeum wybranych przez użytkownika stron z całej czytelni wraz z dołączonymi do nich notatkami. książka A książka B książka C wybór stron Rys. 4. Wybór stron z różnych książek można zapisać w chmurze Editeum strony wyboru są połączone z całą czytelnią Wybór stron nie traci łączności z resztą czytelni. Z dowolnej strony wchodzącej w jego skład można przejść do stron, które sąsiadują z nim w książce (rys. 5.), a następnie wrócić do danego wyboru. książka A książka B książka C wybór stron Rys. 5. Swobodne przechodzenie ze stron wyboru do stron sąsiadujących z nimi w książce 6

7 3.2 Usługa Wklejanie cytatów Druga z płatnych usług Wklejanie cytatów ułatwia cytowanie. Usługa Wklejanie cytatów dostarczanie czytelnikowi wybranych przez niego wzorów, tabel, grafik w formacie odpowiednim do importu do edytora tekstu (rys. 6., 7.). Jezioro Głębokość [m] Hańcza 106,2 Drawsko 82,2 Wielki Staw 80,3 Jezioro Głębokość [m] Hańcza 106,2 Drawsko 82,2 Wielki Staw 80,3 Rys. 6. Tabela w postaci pliku CSV (po prawej), który można umieścić w arkuszu kalkulacyjnym m = m 0 1 v2 c 2 m = \frac{m_0}{\ sqrt{1-\frac{v^2} {c^2}}} Rys. 7. Wzór w postaci pliku LaTeX (po prawej) gotowy do umieszczenia w tworzonej publikacji Dzięki usłudze Wklejanie cytatów czynność cytowania ograniczona została do prostej operacji kopiuj-wklej: tabel w pliku CSV, wzorów matematycznych w LaTeX, a grafik w JPEG. cytowanie proste jak kopiuj-wklej 7

8 3.3 Usługa Selektywne tłumaczenie Dzięki trzeciej usłudze Selektywne tłumaczenie czytelnik może poznać treść nieanglojęzycznych książek. tłumaczenia na żądanie na język angielski Usługa Selektywne tłumaczenie tłumaczenie wybranych przez czytelnika stron w możliwie najprostszej formie, która jednocześnie pozwoli zrozumieć treść. Selektywne tłumaczenie odbywa się z języków narodowych Unii Europejskiej na język angielski. Usługa może mieć jedną z trzech postaci: pełne tłumaczenie strony, streszczenie strony w języku angielskim lub słownik pojęć występujących na stronie. Tab. 2. Jeziora w Polsce wg głębokości Jezioro Głębokość [m] Hańcza 106,2 Drawsko 82,2 Wielki Staw 80,3 jezioro, jeziora lake, lakes głębokość, głębokości depth w Polsce in Poland Rys. 8. Przykład jednej z form selektywnego tłumaczenia słownik pojęć Każdą z trzech postaci usługi Selektywne tłumaczenie zapewnia wydawnictwo, a Editeum wspiera je przy pomocy profesjonalnego oprogramowania do tłumaczeń Computer Assisted Translation (CAT) oraz Translation Memory (TM). Więcej na temat usługi Selektywne tłumaczenie na stronie 14. 8

9 4. Aplikacja Ariadne Aplikacja Ariadne pozwala na korzystanie z wszystkich funkcji, które oferuje Editeum. Ariadne, bezpłatna aplikacja do studiowania książek naukowych ma cztery funkcje: Wyszukiwanie Ariadne wyszukuje dane hasło w treści wszystkich książek w czytelni. Wynikiem wyszukiwania są pojedyncze strony. wyszukiwanie w treści SZUKAJ Rys. 9. Przeszukiwanie treści książek w czytelni w chmurze Editeum Trzy tryby przeglądania oprócz swobodnego czytania książek umożliwiają m.in. nawigację tylko po stronach zawierających dane hasło (w obrębie książki i/lub całej czytelni). wyświetlanie stron z danym hasłem ab ab cd ab ef ab gh ab Rys. 10. Wyświetlanie stron zawierających tylko szukane hasło Reklamy aplikacja wyświetla nieabsorbujące uwagi reklamy, które są jednym ze źródeł przychodu dla wydawnictwa. Płatne usługi Ariadne zapewnia trzy usługi, które ułatwiają organizowanie wiedzy Wybór stron, Wklejanie cytatów, Selektywne tłumaczenie. reklamy w książkach płatne usługi 9

10 5. Potencjał płatnych usług Usługi pomimo swojej prostoty mają wiele zastosowań. kompletowanie bibliografii mobilność Ułatwienie tworzenia publikacji usługi automatyzują czasochłonną część tworzenia publikacji, jaką jest kompletowanie i zarządzanie bibliografią. Wyszukiwarka w połączeniu z usługą Wybór stron pozwala zebrać bibliografię. Za sprawą usługi Wklejanie cytatów i Selektywne tłumaczenie łatwiej udokumentować stan badań nawet w całej UE. Oszczędność czasu cechą Editeum jest mobilność, dlatego czytelnia jest tam, gdzie istnieje połączenie z Internetem (rys. 11.). Mając stały dostęp do książek naukowych, każda wolna chwila np. podróż pociągiem czy oczekiwanie na samolot to okazja do pracy z nimi. Rys. 11. Editeum to czytelnia książek naukowych, która jest wszędzie Kształcenie ustawiczne usługa Wybór stron przechowuje efekty poszukiwania wiedzy. Aby nigdy ich nie stracić, można gromadzić je w chmurze Editeum lub wydrukować. współpraca społeczność Editeum Dzielenie się wiedzą zorganizowaną dzięki usługom wiedzą można dzielić się z innymi. Ponieważ odbywa się to za pośrednictwem systemu Editeum, nie ma znaczenia, w którym kraju Unii Europejskiej znajdują się użytkownicy. Taki społecznościowy aspekt Editeum może być rozwiązaniem np. w zarządzaniu wiedzą w przedsiębiorstwach, dla wykładowców kompletujących sylabus czy pracujących w grupach studentów. 10

11 6. Editeum w pytaniach i odpowiedziach Odpowiedzi na pytania, które mogły się pojawić podczas lektury. Pytania o współpracę z Editeum Na czym będzie polegać współpraca? Założeniem Editeum jest bezpłatne udostępnienie książek naukowych i pobieranie w zamian opłat za usługi do tychże książek. Editeum zapewnia infrastrukturę informatyczną (serwery w chmurze, aplikacja, system obsługujący tłumaczenia itd.) umożliwiającą korzystanie z czytelni i płatnych usług. Natomiast wkładem wydawnictwa są książki naukowe udostępniane na zasadzie wolnego dostępu. Szczegóły współpracy, tj. kwestie dotyczące wynagrodzenia dla wydawców czy przestrzegania praw autorskich regulować będzie umowa podpisywana z każdym wydawnictwem. Jaki jest związek między PSO sp. z o.o. a Editeum? PSO sp. z o.o. jest biurem tłumaczeń (tłumaczenia techniczne o długim cyklu życia) istniejącym od 1991 roku. Wydawaliśmy dokumentacje techniczne, ale także książki naukowe (kilkadziesiąt tytułów, głównie historia gospodarcza i archeologia). Obecnie PSO zatrudnia 19 osób, a swoją siedzibę ma na terenie Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego. Natomiast Editeum to nazwa projektu, którego celem jest udostępnianie w chmurze książek naukowych z całej Unii Europejskiej. W przyszłości planujemy nadać Editeum osobowość prawną. Czy Editeum będzie konkurencją dla wydawnictw naukowych? Choć PSO, firma-matka Editeum jest małym wydawnictwem, samo Editeum nim nie będzie. Nie planujemy współpracować z autorami czy wydawać książek, lecz jedynie gromadzić te już opublikowane. A co z papierowymi książkami, które wydają wydawnictwa naukowe? Nie chcemy, aby Editeum było konkurencją dla wydań papierowych. Sądzimy, że czytelnia Editeum i funkcje Ariadne mogą nawet pomóc książkom tradycyjnym być formą reklamy i wsparciem przy korzystaniu z nich (np. wyszukiwarka, usługa Wybór stron). Dzięki statystykom wyświetleń tytułu może służyć określeniu wielkości nakładu drukowanych wydań (w przypadku, gdy udostępnienie w Editeum poprzedzi druk). Ponadto istnieją już portale, które udostępniają książki bezpłatnie i jednocześnie umożliwiają ich kupno, np. amerykański JSTOR ( Czy umieszczenie książek w czytelni Editeum wiąże się z dodatkową pracą lub nakładami finansowymi? Nie, współpraca z Editeum nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych kosztów, nie wymaga też nadprogramowej pracy. Wydawnictwo przekazuje Editeum ten sam plik PDF, który wysyła do drukarni. Udostępnia też pliki graficzne z użytymi w książce grafikami, źródła tabel i wzorów matematycznych oraz wykonuje ewentualne tłumaczenia stron książek. Resztą zajmuje się Editeum. 11

12 Pytania o Editeum Czym Editeum różni się od licznych portali udostępniających publikacje naukowe? Editeum różni się od podobnych inicjatyw podejściem do udostępnianych treści. Model, w którym dostęp obwarowany jest opłatami abonamentowymi, Editeum zastąpiło płatnymi usługami ułatwiającymi korzystanie z w pełni bezpłatnej czytelni. Inaczej mówiąc: podstawową różnicą jest to, że udostępniamy książki naukowe, a nie czasopisma, czytanie książek naukowych w czytelni Editeum jest całkowicie bezpłatne, czytelnik płaci jedynie za usługi, które wspomagają pracę z książką, nie sprzedajemy więc jednorazowo książek, lecz usługi wielokrotnie, charakterystyczną usługą jest Selektywne tłumaczenie, która przynosi korzyści zarówno wydawcom promocja książki za granicą oraz czytelnikom dostęp do wiedzy z całej Unii. Dlaczego czytelnicy mieliby zapłacić za usługi do książek? Po pierwsze, sama możliwość czytania to za mało dla tych, którzy pracują z książkami. Po drugie, usługi oferowane przez Editeum mają funkcjonalność dobrze znanych czytelnikom rozwiązań technologicznych, z których w dodatku korzystają od dawna: wyszukiwarka Google szuka jednego słowa na 650 milionach stron w Editeum wyszukiwarka pozwoli znaleźć pojedynczą stronę z danym słowem; pamięć USB warto gromadzić kopię swoich danych na bezpiecznym nośniku dzięki usłudze Wybór stron ważne strony i notatki można przechowywać w chmurze Editeum; portale społecznościowe internauci dzielą się w Sieci wieloma treściami zorganizowaną dzięki usługom wiedzą można dzielić się z innymi; telefony na kartę przyzwyczaiły nas do niskich opłat za niezbędne usługi podobnie w Editeum opłaty za usługi są niewielkim wydatkiem. A jeśli niektórym wystarczy samo czytanie i nie kupią żadnej z trzech usług? Źródłem przychodu są nie tylko usługi, ale także reklamy wyświetlane w czytelni Editeum. Na to źródło przychodu nie ma wpływu popularność płatnych usług. Czy reklamy nie będą przeszkadzać w lekturze? Reklamy, które pojawią się w czytelni Editeum mają być przyjazne dla czytelnika, tzn. nie rozpraszać go w czasie pracy. Będą wyświetlane między stronami książek jako jej dodatkowe kartki, więc aby zamknąć reklamę wystarczy przełożyć stronę. Formą mają bardziej przypominać statyczne reklamy znajdujące się w czasopismach niż dynamiczne i często nachalne reklamy internetowe. Dlaczego treść książek będzie przechowywana w postaci plików JPEG? Plik graficzny JPEG pozwala zachować oryginalny układ typograficzny strony, który w wielu przypadkach jest ważny dla treści publikacji. Poza tym zachowanie oryginalnej struktury książki (podziału na strony, ich wyglądu) ma znaczenie w czasie cytowania i tworzenia przypisów, które zazwyczaj odwołują się właśnie do konkretnych stron. Ponadto plik JPEG zapobiega nielegalnemu kopiowaniu treści. 12

13 Kto będzie odbiorcą Editeum? Każdy, kto na co dzień korzysta z książek naukowych, czyli studenci, doktoranci i pracownicy naukowi. Tylko w Polsce ta grupa to około 2 miliony osób. Natomiast w UE w 2009 roku samych studentów było 19,5 miliona. Odbiorcą będą ponadto pracownicy wiedzy w przedsiębiorstwach. Tablet jest popularny, ale nie każdy go ma. Czy bez niego można korzystać z Editeum? Choć docelową platformą jest tablet, jednak równie prosto można korzystać z Editeum za pośrednictwem tradycyjnego komputera. Pytania o finanse i prawa autorskie Co będzie źródłem przychodu dla wydawnictwa? Wyświetlane w czytelni Editeum re- klamy, płatne usługi (usługi: Wybór stron, Wklejanie cytatów, Selektywne tłumaczenie), sprzedaż książki papierowej. Jaki będzie przychód z jednej książki umieszczonej w czytelni Editeum? Takie dane można podać w sytuacji, kiedy to książka jest przedmiotem sprzedaży. Jednak model Editeum polega nie na jednorazowej sprzedaży książki, lecz wielokrotnej sprzedaży trzech usług. Założeniem Editeum jest doprowadzić do sytuacji, w której każdy czytający publikacje generuje dochód z wyświetlanych reklam i płacąc za usługi do książki. Przychód z reklam i usług różni się tym od zysku ze sprzedaży książek, że można go uzyskiwać wielokrotnie. W jaki sposób będą chronione prawa autorskie wydawców? Editeum podpisze z każdym wydawnictwem umowę dotyczącą wykorzystania tytułów, która będzie również regulować kwestie rozliczeń finansowych. Ochronie praw autorskich sprzyja wykorzystanie plików graficznych jako nośników stron, które uniemożliwia kopiowanie treści. Czy udostępnienie książek w Internecie nie zasili niedochodowych i nielegalnych form obiegów publikacji? Przewidujemy, że nie tylko nie zasili, a wręcz zmniejszy ich znacznie. Po pierwsze, z czytelni Editeum nie pobiera się książek. Można je tylko czytać za pośrednictwem aplikacji Ariadne. Do kopiowania treści (lecz tylko wzorów, tabel, grafik) służy płatna usługa Wklejanie cytatów. Po drugie, w sytuacji, w której książka będzie łatwo dostępna i bezpłatna, kserowane lub jej nielegalnie pobierane z Internetu nie będzie konieczne. Sądzimy, że Editeum przyciągnie także tę grupę czytelników, która dotychczas legalnie lub nie kopiowała książki. Większa liczba użytkowników oznacza wyższe wpływy z wyświetlanych w czytelni reklam i większe przychody z usług. 13

14 Pytania o usługę Selektywne tłumaczenie Czy Editeum ma kompetencje do tłumaczenia tekstów naukowych? Editeum nie będzie wykonywało tłumaczeń książek naukowych. Przetłumaczenie potrzebnych fragmentów pozostanie w gestii wydawnictwa. Korzystając z kompetencji PSO, Editeum zapewni system informatyczny do zamawiania tłumaczeń i ich wykonywania (rys. 12.). Przez 22 lata działalności PSO zdobyło duże doświadczenie w zarządzaniu procesem tłumaczenia, stworzyło też potrzebną do tego infrastrukturę informatyczną o wartości ponad 1 mln zł. Czy usługa Selektywne tłumaczenie jest możliwa do realizacji? Czy nagle można przetłumaczyć wiele książek wielu wydawców? Usługa Selektywne tłumaczenie nie polega na tłumaczeniu całych książek, lecz jedynie potrzebnych stron. Jej istotą jest bowiem fragmentaryczność i minimalizm. Zapewnia ona takie tłumaczenie wybranych przez czytelnika stron, które bez przekładania całości pozwoli zrozumieć treść. Zamiast tłumaczyć z góry całe publikacje, Editeum chce dać możliwość zaistnienia książkom w innych krajach Unii w formie pojedynczych stron czy ich streszczeń. Nie zawsze konieczny jest przekład całej treści i wydawanie go na obcym rynku. Rozwiązanie Editeum jest szybsze, tańsze i dostosowane do potrzeb czytelników. Czy obecność książek w Editeum może wpłynąć na liczbę cytowań? Za sprawą wielojęzycznej czytelni Editeum oraz usługi Selektywne tłumaczenie czytelnicy z zagranicy łatwiej dotrą do polskich tytułów. Nawet nie znając języka polskiego, dzięki selektywnemu tłumaczeniu będą mogli zrozumieć treść konkretnych stron, co może przełożyć się na zwiększenie liczby cytowań. wydawnictwo współpraca w zakresie słownictwa pamięć przetłumaczonych stron TM CAT czytelnik wybór stron do przetłumaczenia na język angielski program tłumaczący wybrane strony, uwzględniający strony w pamięci przetłumaczonych stron Rys. 12. Wykorzystanie infrastruktury informatycznej Editeum do wykonywania selektywnych tłumaczeń we współpracy z wydawnictwem Computer Assisted Translation (CAT) oraz Translation Memory (TM) 14

15 7. Aplikacja Ariadne na tablecie Prototyp aplikacji Ariadne działa już na tablecie i komputerze. Editeum jest obecnie w fazie rozwoju. Przygotowaliśmy jednak działającą, prototypową wersję aplikacji Ariadne. Nasza aplikacja jest niezbędna do korzystania z wszystkich możliwości, które daje Editeum. Rys. 13. Aplikacja Ariadne. Po lewej: widok strony podczas czytania książek na tablecie w otwartej czytelni Editeum w chmurze. Po prawej: tworzenie notatki do strony. Notatki mogą być eksportowane na komputer w ramach usługi Wybór stron 15

16 PSO sp. z o.o. tekst, oprac. graf. PSO sp. z o.o. editeum@editeum.eu PSO sp. z o.o. ul. Rubież Poznań tel. [61]