System przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Polsce wykładnia i analiza przepisów prawnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "System przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Polsce 2013. wykładnia i analiza przepisów prawnych"

Transkrypt

1 System przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Polsce 2013 wykładnia i analiza przepisów prawnych Agnieszka Olszewska Copyright by Fundacja Państwo Obywatelskie

2 Fundacja Państwo Obywatelskie i Studium Prawa Europejskiego w Warszawie Al. Jerozolimskie 151, kl. I, lok. 2222, Warszawa tel./fax. 22/ ; info@spe.edu.pl

3 Spis treści: 1. Wstęp 2. Konstytucyjna ochrona ofiar przemocy w rodzinie 3. Prawno-karna ochrona ofiar przemocy w rodzinie przestępstwo znęcania się nad rodziną i przestępstwa powiązane 4. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, 5. Procedura Niebieskiej Karty 6. Zakaz stosowania kar fizycznych wobec dzieci 7. Zaświadczenia lekarskie dla osób doświadczających przemocy w rodzinie 8. Podsumowanie

4 1. WSTĘP

5 Zgodnie z najbardziej rozpowszechnioną definicją przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie, skierowane przeciwko członkowi rodziny, naruszające jego godność oraz podstawowe prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody fizyczne oraz psychiczne. Do cech charakterystycznych przemocy w rodzinie zaliczyć należy: asymetrię sił (ofiara jest słabsza, a sprawca wykorzystuje posiadaną przewagę. Przewaga ta nie musi być fizyczna może być to psychiczna, ekonomiczna, społeczna); intencjonalność (przemoc w rodzinie jest działaniem zamierzonym, ma na celu podporządkowanie ofiary); naruszanie praw i dóbr osobistych drugiego człowieka (prawo do godności, nietykalności fizycznej, szacunku). Skutkiem stosowania przemocy są szkody fizyczne i psychiczne (z zagrożeniem życia włącznie).

6 Regulacje dotyczące prawnych aspektów przeciwdziałania przemocy w rodzinie, które zawiera polski system przeciwdziałania przemocy w rodzinie nie odbiegają standardami od międzynarodowych uregulowań (w szczególności europejskich). Od wielu lat obserwujemy znaczącą dynamikę zmian w zakresie tej tematyki, której wyrazem jest chociażby podpisana przez Polskę Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Nie została ona jeszcze ratyfikowana przez Polskę, trudno więc sprecyzować prawnym. jakie znajdzie wyraz w polskim, wewnętrznym porządku Podkreślić jednak należy, że część przyjętych przez Konwencję rozwiązań zostało wprowadzonych już do polskiego systemu prawnego chociażby według znowelizowanych przepisów gwałt wobec każdej osoby - i małoletniego i dorosłego - jest ścigany z urzędu, a nie jak wcześniej na wniosek pokrzywdzonego lub jego prawnego opiekuna.

7 2. KONSTYTUCYJNA OCHRONA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE

8 Konstytucja jest aktem prawnym najwyższej rangi. Zawiera zapisy dotyczące równouprawnienia i ochrony praw człowieka i obywatela. Stanowi, że wszyscy są równi wobec prawa. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu społecznym, politycznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Zgodnie z Konstytucją, w Rzeczypospolitej Polskiej kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia. Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu, a stosowanie kar cielesnych jest zabronione. Rodzice są uprawnieni do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, jednakże wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Konstytucja zapewnia także ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej a także osoby odpowiedzialne za dziecko są zobowiązane wysłuchać i w miarę możliwości uwzględnić zdanie dziecka.

9 PAMIĘTAJ! Konstytucja jako akt prawny najwyższej rangi stanowi odniesienie dla tworzonych aktów prawnych niższego rzędu, które muszą być zgodne z jej postanowieniami.

10 3. Prawno-karna ochrona ofiar przemocy w rodzinie przestępstwo znęcania się nad rodziną i przestępstwa powiązane

11 Art kodeksu karnego wyraźnie postanawia, że karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 podlega osoba, która znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny. Jeżeli tego rodzaju działanie połączone jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. W przypadku następstwa w postaci targnięcia się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Jest to przestępstwo ścigane z urzędu, więc przepisy postępowania karnego nie wymagają złożenia żadnego wniosku od osoby doświadczającej przemocy w rodzinie. Już z samego tego faktu wynika, że osoba doświadczająca przemocy nie może wycofać sprawy, gdyż tak naprawdę nie powinna być inicjatorem tego postępowania należy to organów ścigania. Poza przestępstwem znęcania się przemoc w rodzinie może również przyjmować, m.in. postać naruszenia nietykalności cielesnej (art. 217 k.k.), naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia (art. 157 k.k.) bądź groźby bezprawnej (art. 190 k.k.) oraz przestępstwa zgwałcenia (art. 197 k.k.).

12 Za przedmiot ochrony przyjęty w art. 207 k.k. uznać należy rodzinę, jej prawidłowe funkcjonowanie i opiekę nad jej członkami. Autorzy komentarzy wskazują też, że przepis chroni zdrowie a także osobiste bezpieczeństwo osób wymienionych w dyspozycji art k.k. Krąg tych osób jest szeroki zalicza się do niego nie tylko osoby najbliższe, ale również osoby pozostające wobec sprawcy w stałym lub przemijającym stosunku zależności, małoletni oraz osoby nieporadne ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny czyli niekoniecznie należące bezpośrednio do rodziny sprawcy. Definicję pojęcia osoba najbliższa zawiera art k.k. Zgodnie z tym przepisem jest to współmałżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo i powinowaci, a także osoby pozostające w faktycznym wspólnym pożyciu. Osoba nieporadna to ktoś, kto z uwagi na swój stan nie może samodzielnie decydować o swoim losie czy zmieniać miejsca zamieszkania. Przyczyny tego stanu mogą być zróżnicowane w szczególności zaliczamy tu podeszły wiek, kalectwo, chorobę umysłową czy upośledzenie umysłowe.

13 Stosownie do art. 10 kodeksu cywilnego małoletnim jest osoba, która nie ukończyła 18 roku życia. Osoba pozostająca w stosunku zależności to natomiast ten, czyje położenie i los są zależne od sprawcy. Istnienie stosunku zależności może wynikać z przyczyn natury faktycznej, prawnej, bądź z umowy. O pojęciu stosunku zależności wypowiadał się także wielokrotnie Sąd Najwyższy. Odnosząc się jeszcze do uprzednio obowiązującego kodeksu karnego Sąd Najwyższy podkreślił, że pojęcie stosunku zależności ma zastosowanie nie tylko wtedy, gdy zachodzi stosunek prawny zależności, wynikający z samego prawa lub umowy, ale również, gdy określone okoliczności faktyczne stworzyły taką sytuację, w której widoczne są cechy zależności osoby pokrzywdzonej od sprawcy. Jest to zatem stan, w którym sytuacja jednej osoby (materialna, zdrowotna lub choćby tylko psychiczna) uzależniona jest od sprawcy. Stosunek zależności zachodzi wtedy, gdy pokrzywdzony nie jest zdolny, z własnej woli, przeciwstawić się znęcaniu i znosi je, z obawy przed pogorszeniem swoich dotychczasowych warunków. Może to wynikać również z sytuacji faktycznej stwarzającej dla sprawcy sposobność znęcania się, przy wykorzystaniu przewagi sprawcy nad słabszym pokrzywdzonym.

14 Słuszny jest pogląd, zgodnie z którym katalog zachowań wypełniających znamię czasownikowe pojęcia znęca się fizycznie lub psychicznie jest otwarty i nie jest możliwe stworzenie zamkniętej listy tego typu zachowań. Sąd Najwyższy wielokrotnie dokonywał w swoich orzeczeniach precyzowania sposobu rozumienia tego pojęcia. Istotą przestępstwa znęcania się nad rodziną jest inne jakościowo zachowanie się sprawcy wobec pokrzywdzonego, odmienne od przypadków znieważania, naruszenia nietykalności cielesnej itp., ponieważ zakłada zaistnienie przewagi po stronie sprawcy nad ofiarą w zakresie określonego zachowania polegającego na wyrządzaniu rażących dolegliwości psychicznych bądź fizycznych, którym ona nie może się przeciwstawić, albo może to uczynić w niewielkim stopniu. Aby można więc było mówić o znęcaniu się, jest konieczne istnienie przewagi sprawcy nad ofiarą. Znęcanie się nie jest zależne od tego, czy pokrzywdzony, nad którym sprawca znęca się, sprzeciwia się mu i próbuje się bronić, czy też nie. Stosowane przez taką osobę środki obronne należy uznać za usprawiedliwione, ponieważ są podejmowane w obronie przed bezpośrednim, bezprawnym zamachem na jej dobro. Z tego wynika, że nie można uznać, iż obrona osoby, nad którą sprawca się znęca, odbiera jego działaniu cechy przestępstwa.

15 Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego zachowanie sprawcy przestępstwa znęcania wyczerpujące znamiona czynu określonego w art k.k. nie może ograniczać się wyłącznie do systematyczności lub zwartego czasowo i miejscowo zdarzenia, jeśli nie towarzyszy temu intensywność, dotkliwość i poniżanie w eskalacji ponad miarę oraz cel przewidziany w pojedynczych czynnościach naruszających różne dobra chronione prawem. W uznaniu za znęcanie się zachowania sprawiającego cierpienie psychiczne ofiary decydujące jest nie subiektywne odczucie pokrzywdzonego, ale hipotetyczne odczucie wzorcowego obywatela tzn. człowieka o właściwym stopniu socjalizacji i wrażliwości na krzywdę drugiej osoby. O przyjęciu, więc znęcania się rozstrzygają społecznie akceptowane wartości wyrażające się w normach etycznych i kulturowych. Wywołanie skutku wykraczającego poza zakres znamienia znęcania się oraz wyczerpywanie znamion innego przestępstwa, uzasadnia przyjęcie kumulatywnej kwalifikacji czynu.

16 Jedną z podstawowych trudności w sprawach związanych z przemocą w rodzinie jest jednoznaczne odróżnienie sytuacji przemocy od konfliktu. Jeżeli wzajemne oskarżenia dwu stron na skutek rozkładu pożycia małżeńskiego polegają na wzajemnym naruszeniu nietykalności cielesnej i wzajemnym znieważaniu oraz na podejmowaniu czynności, które można określić jako złośliwe dokuczanie, nie ma przesłanek do przyjęcia, że tylko jedna z tych stron działała z zamiarem znęcania się. Jak już to zostało powiedziane, pojęcie znęcanie się na gruncie art. 207 k.k. zawiera w sobie istnienie przewagi sprawcy nad osobą pokrzywdzoną, której nie może się ona przeciwstawić lub może to uczynić w niewielkim stopniu. Nie jest więc możliwe wzajemne znęcanie się małżonków w tym samym czasie. Jako przykład można wskazać wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie, który uznał, że jeżeli konflikt małżonków (wzajemne znieważanie) czy nawet używanie pod adresem żony gróźb, szarpanie za odzież, uniemożliwianie jej skorzystania z samochodu i pomieszczenia mieszkalnego nie wykazywał po stronie oskarżonego eskalacji w zadawaniu cierpień fizycznych i psychicznych jego żonie, ale uzależniony był od określonej sytuacji konfliktogennej i nie wykazywał też w tym kierunku znacznej przewagi oskarżonego nad żoną, to nie stanowił sytuacji wyczerpującej okoliczności czynu z art k.k.

17 Przestępstwo znęcania się nad rodziną może zostać popełnione zarówno przez działanie (bicie, ubliżanie), jak i zaniechanie (np. dręczenie głodem). Ma ono charakter formalny. Można je także popełnić zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Art k.k. penalizuje przestępstwo znęcania się ze szczególnym okrucieństwem. Jest to kategoria ocenna. W zachowaniu sprawcy znamię to wiąże się w szczególności z rodzajem, a także sposobem działania (szczególne natężenie dolegliwości zadawanych konkretnej ofierze). Polega przede wszystkim na wyjątkowo drastycznym sposobie zadawania cierpień fizycznych i psychicznych osobie pokrzywdzonej tym przestępstwem. Pojęcie szczególnego okrucieństwa interpretuje się zgodnie z wykładnią przestępstwa zgwałcenia zbiorowego (art k.k.), gdyż w przypadku przestępstwa znęcania się nie jest możliwe ścisłe wyznaczenie granicy, której przekroczenie świadczyć będzie o szczególnym okrucieństwie.

18 Art k.k. opisuje zakres odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa znęcania się nad rodziną w sytuacji, gdy dojdzie do targnięcia się na własne życie przez osobę poszkodowaną. Znamieniem ustawowym decydującym o surowszej odpowiedzialności jest następstwo polegające na targnięciu się pokrzywdzonego na własne życie. Jest to przestępstwo skutkowe, dokonane w momencie aktu samobójczego. Nie jest wymagane skuteczne targnięcie się na życie (udane samobójstwo). Dla odpowiedzialności karnej sprawcy nie ma istotnego znaczenia, czy faktycznie doprowadził on do śmierci ofiary, wystarczy że doszło tylko do usiłowania zamachu samobójczego. Sprawca poniesie odpowiedzialność z tego przepisu nawet, jeżeli nie przewidywał, że osoba pokrzywdzona umyślnym znęcaniem podejmie zamach samobójczy, jeżeli tylko co najmniej mógł i powinien to przewidzieć (wystarczy nieumyślność). Dla tej oceny istotne może być między innymi widoczne cierpienie osoby pokrzywdzonej i jej stan psychiczny, a także intensywność znęcania się.

19 Przestępstwo znęcania się nad rodziną jest przestępstwem bezskutkowym (formalnym), dokonanym z chwilą znęcania się niezależnie od skutku, jaki znęcanie się spowodowało. Wystarczy, gdy poszczególne akty lub działanie jednorazowe osiągnęło stopień odpowiadający pojęciu znęcania się. Za przestępstwa współistniejące z przestępstwem przemocy rodzinie uznać należy w szczególności: ciężki uszczerbek na zdrowiu (art. 156 k.k.); inne uszkodzenie ciała (art. 157 k.k.); narażenie na niebezpieczeństwo (art. 160 k.k.); nieudzielanie pomocy (art. 162 k.k.); pozbawienie wolności (art. 189 k.k.); groźba karalna (art. 190 k.k.); zmuszenie (art. 191 k.k.); przestępstwo zgwałcenia (art. 197 k.k.); obcowanie płciowe z małoletnim (art. 200 k.k.); kazirodztwo (art. 201 k.k.); zmuszanie do prostytucji (art. 203 k.k.); rozpijanie małoletniego (art. 208 k.k.); uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego (art. 209 k.k.); zniewaga (art. 216 k.k.); naruszenie nietykalności (art. 217 k.k.).

20 Zwrócić należy uwagę na fakt, że ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2010 roku w bardzo istotny sposób znowelizowała art i 5 kodeksu karnego. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu, ściganie przestępstwa naruszenia czynności narządu ciała lub spowodowania rozstroju zdrowia trwającego nie dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą. W takim przypadku ściganie przestępstwa naruszenia czynności narządu ciała lub spowodowania rozstroju zdrowia trwającego nie dłużej niż 7 dni, popełnionego nieumyślnie, następuje na wniosek osoby pokrzywdzonej. Jest to istotna zmiana, zważywszy na fakt, że praktyka postępowań przygotowawczych pokazywała, że w przypadku, gdy ofiary przemocy w rodzinie dysponowały obdukcją, w której określone było, że doszło do naruszenia czynności narządu ciała trwającego nie dłużej niż 7 dni, to zazwyczaj sytuacja taka nie była traktowana jako element przemocy w rodzinie, ale samoistne przestępstwo i w takim przypadku postępowanie umarzano wskazując na konieczność postępowania prywatno-skargowego. wystąpienia na drogę

21 Kolejna ważna zmiana to wprowadzenie do kodeksu karnego nowego rodzaju przestępstwa stalkingu. W dniu 6 czerwca 2011 roku wszedł w życie art. 190a k.k., który przewiduje odpowiedzialność karną za tego rodzaju działania. Za to przestępstwo odpowiada ten, kto poprzez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, oraz ten, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej. W obu wskazanych przypadkach ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego, a sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W sytuacji, gdy następstwem jednego z opisanych czynów jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Zmianie uległ także art. 41a k.k., poprzez wprowadzenie możliwości orzeczenia środka karnego w postaci obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób, zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu lub nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym w razie skazania za inne przestępstwo przeciwko wolności, czyli np. stalking.

22 PAMIĘTAJ! Przestępstwo znęcania się nad rodziną jest przestępstwem ściganym z urzędu, tzn. nie potrzeba wniosku osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, aby organy ścigania zobowiązane były wszcząć i prowadzić postępowanie karne w tej sprawie.

23 4. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

24 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, uchwalona przez Sejm 29 lipca 2005 roku weszła w życie dnia 21 listopada 2005 roku. Dokument ten był wyrazem postępu w ochronie ofiar przemocy w rodzinie. W ustawie tej pierwszy raz zdefiniowane zostało pojęcie przemocy w rodzinie. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy przez przemoc w rodzinie należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób bliskich, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Poza samą definicją pojęcia przemocy w rodzinie, ustawa w pierwotnym brzmieniu zawierała wiele nowatorskich pomysłów mających chronić ofiary przemocy. Na gminy nałożono obowiązek tworzenia gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, prowadzenia poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, opracowywania i realizacji programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz prowadzenia gminnych ośrodków wsparcia. Organy powiatu zostały natomiast zobligowane do tworzenia i prowadzenia specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie oraz do opracowywania i realizacji programów korekcyjnoedukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie.

25 Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2010 roku, wprowadziła rewolucyjne wręcz zmiany odnoszące się do ochrony ofiar przemocy w rodzinie w stosunku do poprzedniego uregulowania prawnego. Już w preambule zostało wskazane, że podstawowe prawa człowieka, takie jak prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej są naruszane przez akty stosowania przemocy. Jako uzasadnienie dla wprowadzenia praw człowieka do preambuły posłowie wskazywali, że przemoc nie jest prywatną sprawą rodziny ani kwestią obyczajową, ale problemem naruszania podstawowych praw i wolności człowieka. Państwo wypełnia swoją rolę gwaranta bezpieczeństwa obywateli poprzez stwarzanie warunków do zapobiegania i ograniczania przemocy w rodzinie. W opinii przygotowanej dla Biura Analiz Sejmowych wskazano także, że tytuł ustawy odnoszący się do przemocy w rodzinie, może błędnie sugerować, iż dobrem chronionym jest tu przede wszystkim pewna zbiorowość w postaci rodziny, a nie prawa i wolności indywidualnych osób pokrzywdzonych lub zagrożonych przemocą. Sama definicja przemocy pozostała jednakże niezmieniona.

26 W ustawie został przede wszystkim nałożony na gminy obowiązek podejmowania działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności w ramach pracy w zespole interdyscyplinarnym. Zespoły takie funkcjonują w wielu krajach zachodnich. W Polsce, przed wejściem w życie ustawy z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, funkcjonowały tylko tam, gdzie decydenci wyrazili zgodę na ich utworzenie, mimo że interdyscyplinarność jest polskim wkładem w pracę socjalną na świecie to właśnie Aleksander Kamiński w połowie XX wieku sformułował koncepcję pracy grupowej, w której pracownik socjalny miałby być wspierany przez zespół interdyscyplinarny. Dopiero omawiana ustawa usankcjonowała i wprowadziła zespoły interdyscyplinarne jako standard w każdej gminie, jednocześnie porządkując i regulując pewne sprawy, takie jak skład i zasady ich funkcjonowania. Zespół interdyscyplinarny jest podmiotem o charakterze wewnętrznym, działającym w gminie w ramach jej zadań własnych. Ustawa nie określa wprost statusu prawnego zespołu interdyscyplinarnego, wskazując jedynie, iż powoływany jest przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, zgodnie z uchwałą rady gminy określającą tryb i sposób powoływania oraz odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego oraz szczegółowe warunki jego funkcjonowania, wydaną na podstawie art. 9a ust. 15 ustawy.

27 Na pierwszym posiedzeniu zespołu spośród jego członków wybierany jest przewodniczący. Jest to kwestia typowo wewnętrzna i to członkowie zespołu decydują o tym, kto będzie przewodniczącym. Rada gminy nie jest uprawniona do regulowania tej kwestii ani do stanowienia w przedmiocie poszerzania składu osobowego zespołu interdyscyplinarnego. W przypadku wystąpienia takiej konieczności, uczyni to organ wykonawczy na podstawie art. 9a ust. 3,4 lub 5 lub ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zespół interdyscyplinarny realizuje działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Ma na celu działalność profilaktyczną i pomoc rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych. Jego zadaniem jest integrowanie i koordynowanie działań podmiotów działających na rzecz ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez:

28 diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie; podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku; inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie; rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym oraz inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie. Obowiązek zapewnienia obsługi organizacyjno-technicznej zespołu interdyscyplinarnego został nałożony na ośrodek pomocy społecznej, czym w zasadzie wyczerpuje tę problematykę. Zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach. Prace w ramach grup roboczych są prowadzone w zależności od potrzeb zgłaszanych przez zespół interdyscyplinarny lub wynikających z problemów występujących w indywidualnych przypadkach..

29 W skład każdej grupy roboczej wchodzą przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia, a także mogą wchodzić kuratorzy sądowi oraz przedstawiciele innych podmiotów, specjaliści w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych wykonują zawodowych. zadania w ramach obowiązków służbowych lub

30 Do zadań grup roboczych należy, w szczególności opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie; monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy, a także dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań. Zarówno członkowie zespołu interdyscyplinarnego jak i grup roboczych mogą przetwarzać dane osób dotkniętych przemocą w rodzinie i osób stosujących przemoc w rodzinie w zakresie niezbędnym do realizacji swych zadań, bez zgody i wiedzy osób, których dane te dotyczą. Nie chodzi tu jednakże o wszelkie dane, ustawa precyzuje, że uprawnienie to dotyczy stanu zdrowia, nałogów, skazań, orzeczeń o ukaraniu, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.

31 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w obecnym brzmieniu prowadzi do realnego zwiększenia ochrony i bezpieczeństwa ofiar przemocy poprzez uzupełnienie dotychczasowych procedur postępowania przez poszczególne służby i instytucje. Zgodnie z art. 11a u.p.p.r., jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać, aby sąd zobowiązał go do opuszczenia mieszkania. Sąd rozpoznaje sprawę w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Postanowienie zapada po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku. Staje się ono wykonalne z chwilą ogłoszenia i może być zmienione lub uchylone w razie zmiany okoliczności (zobowiązania do opuszczenia mieszkania trwa tak długo, jak długo postanowienie nie zostanie zmienione lub uchylone). Do wykonania obowiązku opuszczenia mieszkania nałożonego na podstawie tej ustawy stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu służącego zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika.

32 Przepis ten znacznie poszerza uprawnienia ofiar przemocy, ponieważ dotyczy wszystkich form prawnych korzystania z lokalu, niezależnie od tego czy osoba domagająca się nakazu opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy ma tytuł prawny do lokalu, czy nie. Tym samym art. 11a pozwala na nakazanie opuszczenia mieszkania nawet wyłącznemu właścicielowi lokalu bez utraty tytułu prawnego co oznacza, że sprawca przemocy zostaje pozbawiony na okres przejściowy uprawnienia do korzystania z przedmiotu własności. Z punktu widzenia ofiar przemocy istotne znaczenie ma także art. 17 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, ponieważ wyłącza ochronę eksmitowanego sprawcy przed eksmisją w okresie zimowym oraz możliwość przyznania uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego w przypadku, gdy powodem opróżnienia lokalu jest stosowanie przemocy w rodzinie.

33 Ustawa nałożyła na osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie obowiązek prawny niezwłocznego zawiadomienia policji lub prokuratora. Przepis jest regulacją szczególną wobec obowiązującego równolegle obowiązku prawnego nałożonego na instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu. Zgodnie z art k.p.k. podmioty te są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. Niedopełnienie tego obowiązku może powodować odpowiedzialność karną dla funkcjonariusza publicznego na mocy art k.k.. Przez niedopełnienie obowiązku rozumieć należy całkowite zaniechanie spełnienia obowiązku (brak działania), jaki ciąży na danym podmiocie z racji pełnienia funkcji publicznej, bądź na wykonaniu obowiązku niezgodnie z jego treścią.

34 Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 sierpnia 1962 roku, obowiązek zawiadomienia ciąży na instytucji, przez którą należy rozumieć przede wszystkim jej kierownictwo (zarząd), ale także każdy jej organ powołany do czuwania nad prawidłowością działania tej instytucji. Pozostałe osoby zatrudnione w danej instytucji nie są obciążone takim obowiązkiem, choć z punktu widzenia obowiązku służbowego powinny zawiadomić przełożonego o popełnieniu przestępstwa pod rygorem odpowiedzialności dyscyplinarnej. Impulsem do uruchomienia postępowania karnego jest złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa na policji albo w prokuraturze, natomiast podstawą wszczęcia postępowania przygotowawczego jest uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie to można złożyć ustnie do protokołu lub w formie pisemnej (osobiście lub korespondencyjnie, najlepiej listem poleconym). Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie organ powołany do prowadzenia postępowania przygotowawczego obowiązany jest wydać postanowienie o wszczęciu bądź o odmowie wszczęcia śledztwa.

35 O wszczęciu, odmowie wszczęcia albo o umorzeniu śledztwa zawiadamia się osobę lub instytucję państwową, samorządową lub społeczną, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, oraz ujawnionego pokrzywdzonego, a o umorzeniu także podejrzanego - z pouczeniem o przysługujących im uprawnieniach. Jeżeli osoba lub instytucja, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, nie zostanie w ciągu 6 tygodni powiadomiona o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa, może wnieść zażalenie do prokuratora nadrzędnego albo powołanego do nadzoru nad organem, któremu złożono zawiadomienie. W sprawach związanych z dziećmi należy także rozważyć zasadność wystąpienia do sądu rodzinnego, ponieważ każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy. Obowiązek ten ciąży przede wszystkim na sądach, prokuratorach, policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi.

36 Przepisem, który budził prawdopodobnie najwięcej kontrowersji oraz negatywne reakcje opinii społecznej jest art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Stanowi on, że w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rozumieniu art k.k., w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Zgodnie z art k.k. osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu. Tryb umieszczania dzieci w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej regulują przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887). Decyzję w sprawie odebrania dziecka z rodziny pracownik socjalny podejmuje wspólnie z funkcjonariuszem policji, a także z lekarzem lub ratownikiem medycznym, lub pielęgniarką. Pracownik socjalny jest obowiązany niezwłocznie powiadomić sąd opiekuńczy, nie później niż w ciągu 24 godzin, o odebraniu dziecka z rodziny i miejscu jego umieszczenia.

37 Do umieszczenia dziecka u osoby najbliższej niezamieszkującej wspólnie stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczowychowawczej. Aktem prawnym regulującym procedurę postępowania policji przy wykonywaniu czynności, o których mowa powyżej oraz sposobu dokumentowania przeprowadzonych przez policję czynności przy uwzględnieniu konieczności udzielenia dzieciom skutecznej pomocy jest rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie procedury postępowania przy wykonywaniu czynności odebrania dziecka z rodziny w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie. Na odebranie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje zażalenie do sądu opiekuńczego. W zażaleniu można domagać się zbadania zasadności i legalności odebrania dziecka oraz prawidłowości jego dokonania. Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub funkcjonariusza policji, którzy dokonali odebrania dziecka. W takim przypadku zażalenie podlega niezwłocznemu przekazaniu do sądu opiekuńczego. Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin. W razie uznania bezzasadności lub nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza natychmiastowe przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym, od których dziecko zostało odebrane. Jeżeli sąd stwierdzi bezzasadność, nielegalność lub nieprawidłowość odebrania dziecka, zawiadamia o tym przełożonych osób, które dokonały odebrania.

38 Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wprowadziła także liczne zmiany w innych aktach prawnych. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - kodeks karny wprowadzono jako środki karne obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, a także nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej. Obowiązek lub zakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu. Orzekając zakaz zbliżania się do określonych osób, sąd wskazuje odległość od osób chronionych, którą skazany obowiązany jest zachować. Bardzo ważnym rozwiązaniem było wprowadzenie do polskiego kodeksu karnego możliwości zobowiązania skazanego (w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego oraz w przypadku zawieszenia wykonania kary) do powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego, a także zobowiązania skazanego do opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, połączonego z określeniem przez sąd sposobu kontaktu skazanego z pokrzywdzonym.

39 Ponadto zawieszając wykonanie kary, sąd może zobowiązać skazanego do poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym, do uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjnoedukacyjnych. Jeżeli skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą sąd zarządza wykonanie kary. Nie stosowanie się do orzeczonego przez sąd obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu jest przestępstwem, zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat 3.

40 W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - kodeks postępowania karnego wprowadzono następujące zmiany. Po pierwsze policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi. Policja ma natomiast obowiązek zatrzymania osoby podejrzanej, jeśli przestępstwo, o którym mowa powyżej, zostało popełnione przy użyciu broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu, a zachodzi obawa, że ponownie popełni ona przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby wspólnie zamieszkującej, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi.

41 Po drugie tytułem środka zapobiegawczego można nakazać oskarżonemu o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej opuszczenie lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził. W postępowaniu przygotowawczym środek przewidziany środek ten stosuje się na wniosek policji albo z urzędu. Jeżeli wobec oskarżonego, zatrzymanego na podstawie art a lub 1b, zachodzą podstawy do zastosowania środka zapobiegawczego w postaci nakazu opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, policja niezwłocznie, nie później niż przed upływem 24 godzin od chwili zatrzymania, występuje z wnioskiem do prokuratora o zastosowanie tego środka zapobiegawczego. Wniosek powinien być rozpoznany przed upływem 48 godzin od chwili zatrzymania oskarżonego. Omawiany środek przewidziany stosuje się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Jeżeli nie ustały przesłanki jego stosowania sąd pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy, na wniosek prokuratora, może przedłużyć jego stosowanie na dalsze okresy, nie dłuższe niż 3 miesiące. Wydając postanowienie o nakazie opuszczenia przez oskarżonego lokalu mieszkalnego można, na wniosek oskarżonego, wskazać mu miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe. Placówkami wskazanymi do umieszczenia oskarżonego nie mogą być placówki pobytu ofiar przemocy w rodzinie.

42 W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - kodeks karny wykonawczy wprowadzono obowiązek odwołania przez sąd penitencjarny warunkowego zwolnienia, jeżeli zwolniony, skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą, w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą. Ponadto w przypadku orzeczenia obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, sąd przesyła odpis wyroku jednostce policji, a także odpowiedniemu organowi administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, właściwemu dla miejsca pobytu skazanego. Nadzór nad wykonywaniem obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu powierzony został zawodowemu kuratorowi sądowemu.

43 W sprawach związanych z wykonywaniem obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu właściwy jest sąd rejonowy, w którego okręgu ustalono miejsce pobytu skazanego.

44 PAMIĘTAJ! System przeciwdziałania przemocy w rodzinie to przede wszystkim praca zespołów interdyscyplinarnych wprowadzonych nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

45 5. Procedura Niebieskiej Karty

46 Istotnym narzędziem przewidzianym w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jest procedura Niebieskie Karty. Początkowo powstała w efekcie współpracy Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z policją w formie Zarządzeń Komendanta Głównego Policji i miała polegać na zaangażowaniu instytucji i organizacji w działania na rzecz rodzin dotkniętych przemocą. W zamierzeniu jej twórców dokumentowanie interwencji związanej z przemocą w rodzinie i powiadamianie o zaistniałej przemocy innych służb miało wywoływać udzielenie wszechstronnego wsparcia i pomocy ofiarom przez wszystkie podmioty biorące udział w procedurze. W ten sposób miał zostać zbudowany system działań interdyscyplinarnych zapewniający kompleksową pomoc ofiarom. Początkowo opieranie tej procedury na działaniach związanych z rozwiązywaniem problemów alkoholowych było pomocą, jednakże szybko stało się przeszkodą w jej rozwoju. Statystyki prowadzone od 1995 r. przez Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie pokazują, że systematycznie rośnie procent zgłaszanych przypadków przemocy, w których alkohol nie odgrywa żadnej roli w połowie lat 90. było to zaledwie kilkanaście procent przypadków, a już 10 lat później ponad 60%.

47 Obecnie procedura jest uregulowana w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta wydanym jako akt wykonawczy do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę Niebieskie Karty i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie. Procedura obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Przedstawiciele wymienionych powyżej podmiotów realizują procedurę Niebieskie Karty w oparciu o zasadę współpracy i przekazują informacje o podjętych działaniach przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego.

48 Wszczęcie procedury następuje przez wypełnienie formularza Niebieska Karta - A przez przedstawiciela policji, Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, oświaty, służby zdrowia lub pracownika ośrodka pomocy społecznej, w obecności osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w przypadku powzięcia, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie. W przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie wobec dziecka, czynności podejmowane i realizowane w ramach procedury przeprowadza się co do zasady w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego. Jeżeli to właśnie te osoby są podejrzewane o stosowanie przemocy wobec dziecka, to działania z udziałem dziecka przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej w rozumieniu art k.k. Zgodnie z tym przepisem osoba najbliższa to współmałżonek, wstępni, zstępni, rodzeństwo i powinowaci, a także osoby pozostające w faktycznym wspólnym pożyciu z osobą pokrzywdzoną.

49 Działania z udziałem dziecka, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięte przemocą w rodzinie, powinny być prowadzone w miarę możliwości w obecności psychologa. Po wypełnieniu formularza Niebieska Karta A osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przekazuje się formularz Niebieska Karta B. Jeżeli osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, jest dziecko, formularz ten przekazuje się rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie. Omawiany formularz zawiera pouczenie dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie o jej podstawowych prawach, obowiązkach służb, istocie przemocy w rodzinie (na czym polega, kim może być osoba stosująca przemoc i osoba dotknięta przemocą, jakie czyny są ścigane przez prawo), gdzie szukać przemocy oraz jakie kroki należy podjąć, żeby zahamować przemoc w rodzinie.

50 Po sporządzeniu formularza Niebieska Karta A należy przekazać go do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia wszczęcia procedury. Kopię wypełnionego formularza pozostawia się u wszczynającego procedurę. Przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego po otrzymaniu formularza Niebieska Karta - A niezwłocznie, lecz nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania przekazuje go członkom zespołu interdyscyplinarnego. Członkowie zespołu, bądź grupy roboczej wypełniają formularz Niebieska Karta C na posiedzeniu, w obecności zaproszonej osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie. Na posiedzenie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej nie zaprasza się dziecka. Osoba dotknięta przemocą w rodzinie nie ma obowiązku stawienia się na spotkanie. Nie grozi jej za to żadna sankcja. Taka sytuacja nie wstrzymuje jednak prac zespołu. W dalszej kolejności członkowie zespołu bądź grupy roboczej wypełniają formularz Niebieska Karta - D w obecności osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, która zostaje wezwana na posiedzenie zespołu bądź grupy roboczej. Następnie obowiązkiem zespołu bądź grupy roboczej jest wnikliwe przeanalizowanie sprawy, przygotowanie planu pomocy rodzinie i realizowanie go w dalszej części procedury.

51 Zakończenie procedury jest możliwe w dwóch przypadkach: ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań. Zakończenie procedury wymaga udokumentowania w formie protokołu podpisanego przez przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. Protokół ten powinien zawierać: dane dotyczące osób, wobec których realizowana była procedura, datę rozpoczęcia i zakończenia procedury oraz opis podjętych działań w ramach procedury. O zakończeniu procedury powiadamia się podmioty uczestniczące w procedurze po jej zakończeniu.

52 PAMIĘTAJ! Ideą pracy z wykorzystaniem procedury Niebieskiej Karty jest praca interdyscyplinarna służb związanych bezpośrednio z daną, konkretną rodziną.

53 6. Zakaz stosowania kar fizycznych wobec dzieci

54 Kary cielesne przez stulecia były prawnie usankcjonowaną metodą egzekwowania bezwzględnego posłuszeństwa dzieci wobec rodziców, popieraną przez ówczesnych pedagogów. Zarówno umowy międzynarodowe, Konstytucja RP, jak i polskie ustawy obecnie zabraniają stosowania kar cielesnych. Najważniejszym dokumentem o charakterze międzynarodowym, który chroni dzieci i ich prawa jest Konwencja o prawach dziecka. Została ona uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 roku, a weszła w życie 2 września 1990 roku. Prace nad Konwencją zainicjowała Polska, a trwały blisko 11 lat. Jest to największe dotychczasowe osiągnięcie społeczności międzynarodowej w zakresie ochrony praw dziecka, gdyż stanowi normatywną i aksjologiczną podstawę działań na rzecz dzieci na szczeblu globalnym i regionalnym oraz lokalnym i narodowym. Stosownie do art. 19 Konwencji państwo ma obowiązek podejmować wszelkie właściwe kroki w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej. Stosowanie kar fizycznych wobec dziecka nie może być traktowana jako tradycja czy obyczaj. Żadna kara fizyczna, w tym umiarkowana czy racjonalna nie może zostać usprawiedliwiona.

55 Zgodnie z art. 48 ust. 1 Konstytucji rodzice mają prawo wychować dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Z kolei art. 18 ustawy zasadniczej mówi o tym, że rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod opieką i ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 48 i 18 Konstytucji oznaczają, iż to rodzice są w pierwszej kolejności odpowiedzialni za dziecko i mają prawo do jego wychowania. Szczegółowe normy określające relację rodzic dziecko znajdują się przede wszystkim w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

56 Każda osoba małoletnia ma ustawowo zagwarantowaną stałą opiekę i nadzór wychowawczy aż do momentu osiągnięcia pełnoletniości. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ustanawia tą gwarancję poprzez poddanie małoletniego władzy rodzicielskiej, bądź poprzez ustanowienie opieki osób nie będących rodzicami (art. 92 i 94 3 k.r.i o.). Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera definicji władzy rodzicielskiej. Określa jedynie jej zakres poprzez wskazanie, że władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Użyty w tym przepisie zwrot w szczególności wskazuje, że zawarte w nim wyliczenie nie jest wyczerpujące.

57 Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. Rodzice przed podjęciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. Prawo dziecka do bycia wysłuchanym gwarantowane jest także w innych przepisach, a przede wszystkim w Konstytucji RP. Zgodnie z jej art. 72 ust. 3 w toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka. Sąd ma obowiązek wysłuchania dziecka poza salą posiedzeń, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala, oraz uwzględnienia jego zdania i rozsądnego życzenia.

58 Generalną zasadą wykonywania władzy rodzicielskiej jest dobro dziecka, zatem jej sprawowanie powinno być zgodne z interesem dziecka ocenianym według kryteriów obiektywnych, przyjętych jako reguły prawidłowego postępowania w społeczeństwie, z uwzględnieniem wieku dziecka, jego stanu zdrowia, uzdolnień, cech charakterologicznych, właściwości rodziny i środowiska, w którym się wychowuje. Stosunki między rodzicami a dziećmi mają charakter szczególny, dobro dziecka bowiem wymaga maksymalnego stopnia staranności rodziców. Konsekwencją braku należytej staranności z ich strony jest nieprawidłowe wykonywanie władzy rodzicielskiej. U podstaw przyjętej przez polskie prawo rodzinne koncepcji, że rodzice, odmiennie niż opiekunowie, nie podlegają ex lege nadzorowi sądu opiekuńczego, legło założenie, iż więź rodzinna między rodzicem a dzieckiem oparta na uczuciu miłości z reguły stanowi dostateczną gwarancję prawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej. Nadzór sądowy jest uruchamiany wówczas, gdy staje się to konieczne z uwagi na dobro dziecka. Zagrożenie dobra dziecka może dotyczyć zarówno jego interesów osobistych, jak i majątkowych. W każdym wypadku zagrożenie dobra dziecka powinno być poważne, ingerencja sądu bowiem z przyczyn błahych mogłaby nieraz przynieść więcej szkody aniżeli pożytku.

Milczeć czy pomagać Śląski Błękitny Krzyż Bielsko- Biała 23 września 2011

Milczeć czy pomagać Śląski Błękitny Krzyż Bielsko- Biała 23 września 2011 Milczeć czy pomagać Śląski Błękitny Krzyż Bielsko- Biała 23 września 2011 Przeciwdziałanie Przemocy w Rodzinie Nowe rozwiązania prawne Jarosław Polanowski PROKURATURA OKRĘGOWA W WARSZAWIE 1 Zespoły interdyscyplinarne

Bardziej szczegółowo

Etapy postępowania karnego. 1. Postępowanie przygotowawcze 2. Postępowanie sądowe 3. Postępowanie wykonawcze

Etapy postępowania karnego. 1. Postępowanie przygotowawcze 2. Postępowanie sądowe 3. Postępowanie wykonawcze Etapy postępowania karnego 1. Postępowanie przygotowawcze 2. Postępowanie sądowe 3. Postępowanie wykonawcze Postępowanie przygotowawcze Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wszczęcie postępowania

Bardziej szczegółowo

Niebieska Karta. Rola szkoły w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Niebieska Karta. Rola szkoły w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Niebieska Karta. Rola szkoły w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Aspekty prawne dotyczące ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie adw. Katarzyna Mrozicka-Bąbel Podstawa prawna Ustawa z dnia 29

Bardziej szczegółowo

Procedura Niebieskie Karty -praktyczny niezbędnik i poradnik prawny. Dr n. prawn. Krzysztof Gieburowski Radca prawny

Procedura Niebieskie Karty -praktyczny niezbędnik i poradnik prawny. Dr n. prawn. Krzysztof Gieburowski Radca prawny Procedura Niebieskie Karty -praktyczny niezbędnik i poradnik prawny Dr n. prawn. Krzysztof Gieburowski Radca prawny Podstawowe pojęcia Procedura Niebieskie Karty ogół czynności podejmowanych i realizowanych

Bardziej szczegółowo

Prawne aspekty przeciwdziałania. przemocy w rodzinie

Prawne aspekty przeciwdziałania. przemocy w rodzinie Prawne aspekty przeciwdziałania przemocy w rodzinie Przemoc jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające te

Bardziej szczegółowo

Procedura NIEBIESKIE KARTY" w świetle obowiązujących przepisów prawa

Procedura NIEBIESKIE KARTY w świetle obowiązujących przepisów prawa Procedura NIEBIESKIE KARTY" w świetle obowiązujących przepisów prawa Jakie akty prawne regulują obecnie procedurę Niebieskiej Karty? ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Bardziej szczegółowo

Procedura NIEBIESKIE KARTY charakterystyka, współpraca, wyzwania

Procedura NIEBIESKIE KARTY charakterystyka, współpraca, wyzwania Procedura NIEBIESKIE KARTY charakterystyka, współpraca, wyzwania podkom. dr Katarzyna ZAREMBA Komenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu Źródła prawa Ustawa z dn. 29 lipca 2005 r., o przeciwdziałaniu

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Olszewska. Copyright by Fundacja Państwo Obywatelskie

Agnieszka Olszewska. Copyright by Fundacja Państwo Obywatelskie Procedura Niebieskiej Karty - praktyczne aspekty stosowania Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz.U. 2011

Bardziej szczegółowo

USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE. zasady przeciwdziałania przemocy w rodzinie. zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą

USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE. zasady przeciwdziałania przemocy w rodzinie. zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE zasady przeciwdziałania przemocy w rodzinie zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą zasady postępowania wobec osób stosujących przemoc Obowiązek

Bardziej szczegółowo

Szkolenie Prawne aspekty przeciwdziałania przemocy w rodzinie

Szkolenie Prawne aspekty przeciwdziałania przemocy w rodzinie dr Monika Florczak-Wątor Szkolenie Prawne aspekty przeciwdziałania przemocy w rodzinie PRZEMOC (art. 2 pkt 2 ustawy): Jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa

Bardziej szczegółowo

Procedura NIEBIESKIE KARTY charakterystyka, współpraca, wyzwania

Procedura NIEBIESKIE KARTY charakterystyka, współpraca, wyzwania Procedura NIEBIESKIE KARTY charakterystyka, współpraca, wyzwania podinsp. Agnieszka GUZA Zastępca Naczelnika Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji z siedzibą w Radomiu Źródła prawa Ustawa z dn.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 28,

Bardziej szczegółowo

U S T A W A z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

U S T A W A z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie U S T A W A z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie W celu zwiększenia skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz inicjowania i wspierania działań polegających na podnoszeniu

Bardziej szczegółowo

Wybrane aspekty przemocy w rodzinie

Wybrane aspekty przemocy w rodzinie Wybrane aspekty przemocy w rodzinie RODZAJE PRZEMOCY W RODZINIE Fizyczna (bicie, kopanie, popychanie, straszenie użyciem broni) Psychiczna/emocjonalna (wyśmiewanie, kontrola, dręczenie, upokarzanie i poniżanie,

Bardziej szczegółowo

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Obowiązek reagowania na przemoc aspekty prawne. mgr Anna Wdowiarz

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Obowiązek reagowania na przemoc aspekty prawne. mgr Anna Wdowiarz Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Obowiązek reagowania na przemoc aspekty prawne mgr Anna Wdowiarz Źródła prawnych uregulowań przeciwdziałania przemocy Dla polskiego prawa przemoc w rodzinie jest zjawiskiem

Bardziej szczegółowo

Obowiązuje od 21.11.2005 r. USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Obowiązuje od 21.11.2005 r. USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Kancelaria Sejmu s. 1/6 Obowiązuje od 21.11.2005 r. USTAWA Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie W celu zwiększenia

Bardziej szczegółowo

w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta"

w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta" Na podstawie art. 9d ust. 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu

Bardziej szczegółowo

2) wzory formularzy Niebieska Karta wypełniane przez przedstawicieli podmiotów realizujących procedurę.

2) wzory formularzy Niebieska Karta wypełniane przez przedstawicieli podmiotów realizujących procedurę. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW Z DNIA 13 WRZEŚNIA 2011 R. W SPRAWIE PROCEDURY NIEBIESKIE KARTY ORAZ WZORÓW FORMULARZY NIEBIESKA KARTA (DZU 2011 NR 209, POZ. 1245) Na podstawie art. 9d ust. 5 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta

z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta Na podstawie art. 9d ust. 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu

Bardziej szczegółowo

TERAZ RÓWNIEŻ NAUCZYCIELE MOGĄ ZAKŁADAĆ NIEBIESKIE KARTY

TERAZ RÓWNIEŻ NAUCZYCIELE MOGĄ ZAKŁADAĆ NIEBIESKIE KARTY TERAZ RÓWNIEŻ NAUCZYCIELE MOGĄ ZAKŁADAĆ NIEBIESKIE KARTY Od 18 października 2011r. obowiązek założenia Niebieskiej Karty" mają m.in. szkoły, gdy podejmą uzasadnione podejrzenia o stosowaniu wobec ucznia

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW Dziennik Ustaw rok 2011 nr 209 poz. 1245 wersja obowiązująca od 2011-10-18 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta LexPolonica nr 2618806. Stan prawny 2014-01-19 Dz.U.2011.209.1245 (R) Procedura Niebieskie Karty oraz wzory formularzy Niebieska Karta ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 września 2011 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW Dziennik Ustaw rok 2011 nr 209 poz. 1245 wersja obowiązująca od 2011-10-18 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska

Bardziej szczegółowo

Procedura Niebieskiej Karty. w Przedszkolu w Świerklańcu

Procedura Niebieskiej Karty. w Przedszkolu w Świerklańcu Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 15/2012 Dyrektora Przedszkola w Świerklańcu z dnia 03 grudnia 2012r. Procedura Niebieskiej Karty w Przedszkolu w Świerklańcu Podstawa prawna: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA NIEBIESKIEJ KARTY obowiązuje od 28 marca 2014 roku

PROCEDURA NIEBIESKIEJ KARTY obowiązuje od 28 marca 2014 roku PROCEDURA NIEBIESKIEJ KARTY obowiązuje od 28 marca 2014 roku Procedura obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY

PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY Procedura obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,

Bardziej szczegółowo

I. Uregulowania dotyczące przemocy w rodzinie zawarte w Kodeksie Karnym.

I. Uregulowania dotyczące przemocy w rodzinie zawarte w Kodeksie Karnym. Problematykę przemocy domowej regulują dwa, podstawowe w tej mierze akty prawne: Kodeks Karny oraz Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie uchwalona 29 lipca 2005 roku. I. Uregulowania dotyczące

Bardziej szczegółowo

I. Postępowanie w przypadku zastania sytuacji przemocy

I. Postępowanie w przypadku zastania sytuacji przemocy PROCEDURA POSTĘPOWANIA INTERWENCYJNEGO W SYTUACJACH ZWIĄZANYCH Z PRZEMOCA W RODZINIE DLA SŁUŻB I INSTYTUCJI REALIZUJĄCYCH ZADANIA WYNIKAJĄCE Z USTAWY O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE Podejmowanie

Bardziej szczegółowo

Zmiany do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w odniesieniu do Gdańskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Na lata 2010-2013

Zmiany do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w odniesieniu do Gdańskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Na lata 2010-2013 Zmiany do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w odniesieniu do Gdańskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Na lata 2010-2013 MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W GDAŃSKU Obowiązuje

Bardziej szczegółowo

PRZEMOC W RODZINIE. Podstawa prawne. Co to jest przemoc?

PRZEMOC W RODZINIE. Podstawa prawne. Co to jest przemoc? PRZEMOC W RODZINIE Podstawa prawne Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.) Rozporządzenie Rady ministrów z dnia 13 wreześnia

Bardziej szczegółowo

Poprawki zgłoszone w trakcie drugiego czytania rz

Poprawki zgłoszone w trakcie drugiego czytania rz 1042pop Poprawki zgłoszone w trakcie drugiego czytania rządowego i poselskiego projektów ustaw o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1698, 1789 i

Bardziej szczegółowo

Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.05.180.1493)

Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.05.180.1493) Czym jest przemoc w rodzinie uwarunkowania prawne Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.05.180.1493) KOMENTARZ: W przepisach ustawy o przemocy w rodzinie ustawodawca zamieścił

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA NR 17 NIEBIESKIEJ KARTY W PRZEDSZKOLU GMINNYM W BONINIE

PROCEDURA NR 17 NIEBIESKIEJ KARTY W PRZEDSZKOLU GMINNYM W BONINIE PROCEDURA NR 17 NIEBIESKIEJ KARTY W PRZEDSZKOLU GMINNYM W BONINIE PODSTAWA PRAWNA; Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 180 poz. 1493 ze zm.),

Bardziej szczegółowo

PROJEKT ZMIAN DO USTAWY O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW

PROJEKT ZMIAN DO USTAWY O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW PROJEKT ZMIAN DO USTAWY O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW 3 lutego 2009 r. projekt ustawy został rozpatrzony przez Radę Ministrów, a następnie skierowany pod obrady Sejmu

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1) Dziennik Ustaw Nr 125 10494 Poz. 842 842 USTAWA z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 29 lipca 2005

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA ODEBRANIA DZIECKA:

PROCEDURA ODEBRANIA DZIECKA: PROCEDURA POSTĘPOWANIA PRACOWNIKA SOCJALNEGO PRZY WYKONYWANIU CZYNNOŚCI ODEBRANIA DZIECKA Z RODZINY W SYTUACJI BEZPOŚREDNIEGO ZAGROŻENIA JEGO ŻYCIA LUB ZDROWIA W ZWIĄZKU Z PRZEMOCĄ W RODZINIE W razie bezpośredniego

Bardziej szczegółowo

Diagnoza zjawiska przemocy w powiecie Piaseczyńskim

Diagnoza zjawiska przemocy w powiecie Piaseczyńskim Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Górze Kalwarii Ul. Ks. Sajny 2A 05-530 Góra Kalwaria Tel.: /22/ 757-68-20 Diagnoza zjawiska przemocy w powiecie Piaseczyńskim 2018 Diagnozę rozmiaru zjawiska

Bardziej szczegółowo

PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE. INSTYTUCJE PRAWNE I PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE. dr SYLWIA SPUREK

PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE. INSTYTUCJE PRAWNE I PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE. dr SYLWIA SPUREK PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE. INSTYTUCJE PRAWNE I PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE dr SYLWIA SPUREK GENEZA 2003 przygotowanie przez Pełnomocniczkę Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn 1. projektu

Bardziej szczegółowo

Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Puławach

Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Puławach Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Puławach Dodano: 2016.01.13 Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Puławach Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Bardziej szczegółowo

OMÓWIENIE WPROWADZONYCH ZMIAN W USTAWIE

OMÓWIENIE WPROWADZONYCH ZMIAN W USTAWIE OMÓWIENIE WPROWADZONYCH ZMIAN W USTAWIE Nowelizacja ustawy zakłada rozszerzenie form udzielanej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie o możliwość m.in. bezpłatnego badania lekarskiego dla ustalenia przyczyn

Bardziej szczegółowo

Czym jest przemoc w rodzinie?

Czym jest przemoc w rodzinie? Czym jest przemoc w rodzinie? Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.05.180.1493) Przestępstwo przemocy w rodzinie: Przemoc wobec osób najbliższych może przybierać następujące

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1) Dziennik Ustaw Nr 125 10494 Poz. 842 842 USTAWA z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 29 lipca 2005

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/21 Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2010 r. Nr 125, poz. 842. USTAWA z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 162 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 18 lutego 2008 r.

ZARZĄDZENIE NR 162 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 18 lutego 2008 r. ZARZĄDZENIE NR 162 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie metod i form wykonywania przez Policję zadań w związku z przemocą w rodzinie w ramach procedury Niebieskie Karty Na podstawie

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.)

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) Dz.U.05.180.1493 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) W celu zwiększenia skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz inicjowania

Bardziej szczegółowo

Procedury Niebieskie Karty

Procedury Niebieskie Karty Procedury Niebieskie Karty Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. nr 180 poz. 1493, z późn. zm.) Art. 12.1 Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe - ważny partner w przeciwdziałaniu przemocy Toruń 30 września 2014r. Prawne aspekty przemocy w rodzinie

Organizacje pozarządowe - ważny partner w przeciwdziałaniu przemocy Toruń 30 września 2014r. Prawne aspekty przemocy w rodzinie Organizacje pozarządowe - ważny partner w przeciwdziałaniu przemocy Toruń 30 września 2014r. Prawne aspekty przemocy w rodzinie Samodzielny Zespół ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Podstawowe akty

Bardziej szczegółowo

KODEKS KARNY. Art. 207.

KODEKS KARNY. Art. 207. KODEKS KARNY Art. 207. 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXII/240/2013 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 21 marca 2013 r.

UCHWAŁA NR XXXII/240/2013 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 21 marca 2013 r. UCHWAŁA NR XXXII/240/2013 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE z dnia 21 marca 2013 r. w sprawie uchwalenia Gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Gminy Żarów

Bardziej szczegółowo

Procedura Niebieskiej Karty obowiązująca w Szkole Podstawowej im. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Imielinie

Procedura Niebieskiej Karty obowiązująca w Szkole Podstawowej im. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Imielinie 1 NIEBIESKA KARTA Procedura Niebieskiej Karty obowiązująca w Szkole Podstawowej im. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Imielinie 1. Dyrektor szkoły i nauczyciele są zobowiązani do reagowania w sytuacji powzięcia

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Dz.U.2015.1390 z dnia 2015.09.15 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 15 września 2015 r. tekst jednolity USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie nr 4/2015 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jerzmanowicach z dnia 10.09.2015 r.

Zarządzenie nr 4/2015 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jerzmanowicach z dnia 10.09.2015 r. Zarządzenie nr 4/2015 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jerzmanowicach z dnia 10.09.2015 r. w sprawie wprowadzenia procedury postępowania w sytuacji konieczności odebrania dziecka z rodziny

Bardziej szczegółowo

Art Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:

Art Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie: USTAWA o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie tekst jednolity Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze

Bardziej szczegółowo

Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r.

Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu USTAWA. z dnia 10 czerwca 2010 r. Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu USTAWA z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie

Bardziej szczegółowo

Zagrożenie przestępczością, związaną z przemocą w rodzinie wśród funkcjonariuszy Policji za okres od dnia 1 stycznia do 30 czerwca 2014 roku.

Zagrożenie przestępczością, związaną z przemocą w rodzinie wśród funkcjonariuszy Policji za okres od dnia 1 stycznia do 30 czerwca 2014 roku. Zagrożenie przestępczością, związaną z przemocą w rodzinie wśród funkcjonariuszy Policji za okres od dnia 1 stycznia do 30 czerwca 2014 roku. Przemoc w rodzinie stanowi niewątpliwie problem wstydliwy i

Bardziej szczegółowo

USTAWA o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie tekst jednolity

USTAWA o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie tekst jednolity USTAWA o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie tekst jednolity Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze

Bardziej szczegółowo

ROZSTRZYGNIĘCIA SĄDÓW W ZAKRESIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ I KONTAKTÓW SYTUACJI KONFLIKTÓW MIĘDZY RODZICAMI. SSO Maria Prusinowska

ROZSTRZYGNIĘCIA SĄDÓW W ZAKRESIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ I KONTAKTÓW SYTUACJI KONFLIKTÓW MIĘDZY RODZICAMI. SSO Maria Prusinowska ROZSTRZYGNIĘCIA SĄDÓW W ZAKRESIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ I KONTAKTÓW SYTUACJI KONFLIKTÓW MIĘDZY RODZICAMI SSO Maria Prusinowska WŁADZA RODZICIELSKA WEDŁUG KODEKSU RODZINNEGO I OPIEKUŃCZEGO Art. 93 1. Kro

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieskie Karty

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieskie Karty Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieskie Karty Dz. U. 209/2011 poz. 1245 W prezentacji użyto skrótów: - NK-A formularz

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI W ROKU 2013 GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCYW RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR W PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI W ROKU 2013 GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCYW RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR W PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI W ROKU 2013 GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCYW RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR W PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2013-2016 Tolkmicko 2014 Przemocą w rodzinie jest jednorazowe

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY. W Zespole Szkól Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie

PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY. W Zespole Szkól Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY W Zespole Szkól Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie W dniu 1 sierpnia 2010 r. weszła w życie znowelizowana ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zakłada ona m.in. opracowanie

Bardziej szczegółowo

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493) tj. z dnia 24 sierpnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1390) (zm. ) Art. 1 [Zakres przedmiotowy ustawy] Ustawa

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Dz.U.2015.1390 t.j. z dnia 2015.09.15 Wersja od: 15 września 2015 r. tekst jednolity USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W SYTUACJI KONIECZNOŚCI ODEBRANIA DZIECKA Z RODZINY W RAZIE BEZPOŚREDNIEGO ZAGROŻENIA ŻYCIA LUB ZDROWIA

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W SYTUACJI KONIECZNOŚCI ODEBRANIA DZIECKA Z RODZINY W RAZIE BEZPOŚREDNIEGO ZAGROŻENIA ŻYCIA LUB ZDROWIA Załącznik Nr 1 do Zarządzenia nr 20 /2015 z dnia 30 grudnia 2015r. Kierownika GOPS w Potoku Górnym w sprawie wprowadzenia procedury postępowania w sytuacji konieczności odebrania dziecka z rodziny w razie

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (T.j. Dz. U. z 2015 r. poz )

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (T.j. Dz. U. z 2015 r. poz ) Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Dz.U.2015.1390 t.j. z dnia 2015.09.15 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 15 września 2015 r. tekst jednolity Wejście w życie: 21 listopada 2005 r., 1 stycznia 2006

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXIX/450/2018 RADY MIEJSKIEJ W KRAPKOWICACH. z dnia 22 lutego 2018 r.

UCHWAŁA NR XXXIX/450/2018 RADY MIEJSKIEJ W KRAPKOWICACH. z dnia 22 lutego 2018 r. UCHWAŁA NR XXXIX/450/2018 RADY MIEJSKIEJ W KRAPKOWICACH z dnia 22 lutego 2018 r. w sprawie: trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Krapkowicach oraz szczegółowych

Bardziej szczegółowo

Procedury postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie dla osób realizujących te zadania w woj.

Procedury postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie dla osób realizujących te zadania w woj. W O J E W O D A O P O L S K I Procedury postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie dla osób realizujących te zadania w woj. opolskim Opole, 15 grudnia 2011 roku.

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XLII/512/ Rady Miasta Gniezna. z dnia 26 lutego 2014 r.

Uchwała Nr XLII/512/ Rady Miasta Gniezna. z dnia 26 lutego 2014 r. Uchwała Nr XLII/512/ 2014 Rady Miasta Gniezna z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie określenia trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy

Bardziej szczegółowo

1. Pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym jest stroną uprawnioną do. działania we własnym imieniu i zgodnie z własnym interesem (art kpk).

1. Pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym jest stroną uprawnioną do. działania we własnym imieniu i zgodnie z własnym interesem (art kpk). 1 Podstawowe prawa pokrzywdzonego: 1. Pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym jest stroną uprawnioną do działania we własnym imieniu i zgodnie z własnym interesem (art. 299 1 kpk). 2. Jeżeli pokrzywdzonym

Bardziej szczegółowo

Zadania kuratorów sądowych

Zadania kuratorów sądowych Krzysztof Jędrysiak Kierownik IV Zespołu Kuratorskiej służby Sądowej w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Woli Zadania kuratorów sądowych Kurator sądowy w strukturze Sądu Zawodowy kurator sądowy dla dorosłych

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2016-2020

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2016-2020 Załącznik do uchwały Nr 0007.XIV.112.2016 Rady Miejskiej w Złotoryi z dnia 28 stycznia 2016 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2016-2020

Bardziej szczegółowo

Rola Policji w systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz udział w grupie roboczej. nadkom. Piotr Raźny Wydział Prewencji KMP w Krakowie

Rola Policji w systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz udział w grupie roboczej. nadkom. Piotr Raźny Wydział Prewencji KMP w Krakowie Rola Policji w systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz udział w grupie roboczej nadkom. Piotr Raźny Wydział Prewencji KMP w Krakowie art. 1 ustawy o Policji ochrona życia i zdrowia ludzi oraz

Bardziej szczegółowo

(zm. ) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493) tj. z dnia 24 sierpnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1390) Art. 1 [Zakres przedmiotowy ustawy] Ustawa

Bardziej szczegółowo

1. Wzór zawiadomienia o posiedzeniu Zespołu (załącznik nr 1), 2. Wzór listy obecności członków Zespołu na posiedzeniu (załącznik nr 2),

1. Wzór zawiadomienia o posiedzeniu Zespołu (załącznik nr 1), 2. Wzór listy obecności członków Zespołu na posiedzeniu (załącznik nr 2), V. DOKUMENTACJA, PROCEDURY. 1. Zarządzenie Nr 6/2011 z dnia 1 września 2011 r. Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Kościanie w sprawie pracy Zespołu interdyscyplinarnego d/s przeciwdziałania przemocy

Bardziej szczegółowo

Procedura odebrania dziecka z rodziny

Procedura odebrania dziecka z rodziny Procedura odebrania dziecka z rodziny Podstawa prawna Art. 12a 12c ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Art. 58 i art. 103 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Niektóre przepisy

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 180 poz z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Dz.U Nr 180 poz z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Kancelaria Sejmu s. 1/16 Dz.U. 2005 Nr 180 poz. 1493 U S T AWA Opracowano na podstawie t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1390. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Uznając, że przemoc

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA dr n. med. Marta Rorat Katedra Medycyny Sądowej, Zakład Prawa Medycznego UM we Wrocławiu ISTOTA ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ Art. 1. 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko,

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie . USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej,

Bardziej szczegółowo

Zadania przedstawicieli podmiotów odpowiedzialnych za stosownie procedury Niebieskie Karty

Zadania przedstawicieli podmiotów odpowiedzialnych za stosownie procedury Niebieskie Karty Pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej: - diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; - udziela kompleksowych

Bardziej szczegółowo

Działania krakowskiej Policji w ramach procedury NIEBIESKIE KARTY

Działania krakowskiej Policji w ramach procedury NIEBIESKIE KARTY Działania krakowskiej Policji w ramach procedury NIEBIESKIE KARTY WYDZIAŁ PREWENCJI Komendy Miejskiej Policji w Krakowie st. asp. Agnieszka Żuchowicz Działania krakowskiej Policji podejmowane w ramach

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRACY GRUP ROBOCZYCH DS. ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW PRZEMOCY

ZASADY PRACY GRUP ROBOCZYCH DS. ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW PRZEMOCY Projekt ZASADY PRACY GRUP ROBOCZYCH DS. ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW PRZEMOCY Cele Grup Roboczych 1. Opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie; 2. Monitorowanie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W CHEŁMKU. z dnia r.

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W CHEŁMKU. z dnia r. Projekt z dnia 29 stycznia 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W CHEŁMKU z dnia... 2015 r. w sprawie: określenia trybu, sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.)

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) - 1-2010.03.12 zm. Dz.U.2010.28.146 2010.06.08 zm. Dz.U.2009.206.1589 2010.08.01 zm. Dz.U.2010.125.842 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z dnia 20 września 2005

Bardziej szczegółowo

korekcyjno-edukacyjne.

korekcyjno-edukacyjne. Dz.U.05.180.1493 zm. Dz.U.09.206.1589 Dz.U.10.28.146 Dz.U.10.125.842 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) Uznając, że przemoc w rodzinie

Bardziej szczegółowo

Dz.U USTAWA. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Dz.U USTAWA. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Dz.U.2005.180.1493 2010.03.12 zm. Dz.U.2010.28.146 art. 16 2010.06.08 zm. Dz.U.2009.206.1589 art. 9 2010.08.01 zm. Dz.U.2010.125.842 art. 1 2012.01.01 zm. Dz.U.2011.149.887 art. 221 USTAWA z dnia 29 lipca

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Kancelaria Sejmu s. 1/14 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 28,

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Kancelaria Sejmu s. 1/14 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Kancelaria Sejmu s. 1/18 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania

Bardziej szczegółowo

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493)

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493) (zm. Dz.U. 2011 Nr 149, poz. 887, Dz.U. 2010 Nr 125, poz. 842, Dz.U. 2010 Nr 28, poz. 146, Dz.U. 2009 Nr

Bardziej szczegółowo

Wybrane artykuły z aktów prawnych dotyczące najczęściej spotykanych problemów młodzieży

Wybrane artykuły z aktów prawnych dotyczące najczęściej spotykanych problemów młodzieży Wybrane artykuły z aktów prawnych dotyczące najczęściej spotykanych problemów młodzieży ROZBÓJ Art. 280 1. Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając

Bardziej szczegółowo

ASPEKTY PRAWNE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE

ASPEKTY PRAWNE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE Strona 1 ASPEKTY PRAWNE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE Przestępstwa z udziałem przemocy fizycznej lub psychicznej przemoc fizyczna 156, 157, 157a, 158, 159, 160, 217 przemoc psychiczna 190, 190a,

Bardziej szczegółowo

III WOJEWÓDZKA KONFERENCJA PROBLEMY DZIECI I MŁODZIEŻY

III WOJEWÓDZKA KONFERENCJA PROBLEMY DZIECI I MŁODZIEŻY III WOJEWÓDZKA KONFERENCJA PROBLEMY DZIECI I MŁODZIEŻY TEMAT WYSTĄPIENIA: Rola i Zadania Pedagoga w Pracy Zespołu Interdyscyplinarnego Opracował: KAROL JASIAK 1 SAMORZĄD = WSPÓLNOTA OSÓB Samorząd terytorialny

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 125, poz. 842, z 2011 r. Nr 149, poz. 887. USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.)

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) Dz.U.2005.180.1493 2012.01.01 zm. Dz.U.2011.149.887 art. 221 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) Uznając, że przemoc w rodzinie narusza

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.)

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) Dz.U.2005.180.1493 2012.01.01 zm. Dz.U.2011.149.887 art. 221 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) Uznając, że przemoc w rodzinie narusza

Bardziej szczegółowo

Przemoc w szkole regulacje prawne

Przemoc w szkole regulacje prawne Przemoc w szkole regulacje prawne Przemoc w szkole może przejawiać się groźbami, znieważaniem, zmuszaniem do wykonania określonych czynności, ale także niszczeniem rzeczy dziecka. Przemoc taka najczęściej

Bardziej szczegółowo

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrzeniu Wielkim

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrzeniu Wielkim Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrzeniu Wielkim ul. Namysłowska 28*46-081 Dobrzeń Wielki* tel./fax 77 4032550 lub 77 4696517 www.gops.dobrzwielki.pl Zarządzenie Nr 0131.7.2014 Kierownika Gminnego

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.)

USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (Dz. U. z dnia 20 września 2005 r.) Dz.U.2005.180.1493 2010.03.12 zm. Dz.U.2010.28.146 art. 16 2010.06.08 zm. Dz.U.2009.206.1589 art. 9 2010.08.01 zm. Dz.U.2010.125.842 art. 1 2012.01.01 zm. Dz.U.2011.149.887 art. 221 USTAWA z dnia 29 lipca

Bardziej szczegółowo

Niebieska Karta. Autor: Administrator Zmieniony MOPS Rumia

Niebieska Karta. Autor: Administrator Zmieniony MOPS Rumia Niebieska Karta Autor: Administrator 09.06.2014. Zmieniony 01.09.2014. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 września 2011 r.w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego i ustawy - Kodeks karny wykonawczy

USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego i ustawy - Kodeks karny wykonawczy Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego i ustawy - Kodeks karny wykonawczy Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2005 r.

Bardziej szczegółowo