Mechanizmy starzenia komórki. Wykład 14
|
|
- Karol Mikołaj Stefaniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Mechanizmy starzenia komórki Wykład 14
2 Starzenie To zmniejszenie zdolności do odpowiedzi na stres środowiskowy, które pojawia się w organizmach wraz z upływem czasu; naturalne i nieodwracalne nagromadzenie się uszkodzeń wewnątrzkomórkowych, przerastające zdolności organizmu do samonaprawy. Proces starzenia można rozpatrywać na poziomie: - cząsteczek białek/lipidów/dna - komórek - organów/całych organizmów Choroby wieku podeszłego (artretyzm, osteoporoza, choroby serca, nowotwory, choroba Alzheimera) to nie to samo co sam proces starzenia; ale uszkodzenia wynikające ze starzenia zwiększają ryzyko zachorowania na te choroby, a tym samym i śmierci
3 Objawy starzenia Osłabienie słuchu Katarakta Osłabienie smaku (słony i gorzki) Utrata zębów Siwienie włosów Nie wszystkie objawy starzenia powodują zwiększenie prawdopodobieństwa śmierci Wzrost poziomu przeciwciał Płytki sen Zmniejszona neurogeneza w hipokampie Zmniejszona czułość komórek na hormony i czynniki wzrostowe (mniej receptorów, dysfunkcja szlaków przekazujących sygnały, np. starsi potrzebują dwa razy więcej insuliny niż młodzi, aby uzyskać taki sam pobór glukozy do komórki oporność na insulinę)
4 Podstawowe pojęcia związane z długością życia Chronologiczny czas życia od urodzenia do śmierci Replikacyjny czas życia liczba cykli replikacyjnych/podziałów do jakich jest zdolna komórka w czasie swojego życia Średni czas życia wynika głównie z warunków życia i możliwości utraty życia w wyniku przypadku Maksymalny czas życia wynika bezpośrednio z szybkości procesów starzenia
5 Maksymalny chronologiczny czas życia różnych gatunków zwierząt
6 Limit Hayflick a wskazuje, że każda komórka ma także maksymalny wiek replikacyjny Hayflick stwierdził, że ludzkie fibroblasty w hodowli dzielą się maksymalnie 50 razy Eksperymenty, w których przeszczepiano stare komórki na młody organizm wskazały, że zdolność do liczby podziałów jest cechą wewnętrzna komórki i nie ma znaczenia wpływ młodego organizmu U większości zwierząt istnieje pozytywna korelacja między maksymalną chronologiczną długością życia, a maksymalną liczbą podziałów komórek (komórki mysie 11 podziałów/3 lata; żółw olbrzymi 130 podziałów/175 lat) Komórki od pacjentów z progerią Wernera zdolne są do maksymalnie 10-ciu podziałów
7 Mechanizm starzenia? Wczesne teorie wskazywały na istnienie genów śmierci ( death gene ) lub genów starzenia, które by indukowały w pewnym momencie starzenie i śmierć komórki; do tej pory nie zidentyfikowano takich genów Obecnie uważa się, że starzenie wynika z osłabienia mechanizmów zapewniających długowieczność; jest wynikiem różnego typu uszkodzeń w komórce, które akumulują się w czasie z powodu niesprawnych/mniej aktywnych mechanizmów samonaprawy
8 Teorie starzenia Teorie ewolucyjne Telomerowa teoria starzenia Teoria mutacji genowych i osłabionej naprawy DNA Teoria wolnorodnikowa Teoria glikacji białek Teoria akumulacji odpadów w komórce Teoria immunologiczna Teoria hormonalna
9 Ewolucyjne teorie starzenia starzenie jako efekt uboczny procesów zapewniających ciągłość gatunku Starzenie jako adaptacja: starzenie jako cecha przystosowawcza wynikającą z potrzeby zrobienia miejsca dla młodych osobników Antagonistyczna plejotropia: starzenie wynika z akumulacji mutacji, które dają większą rozrodczość w młodym wieku, ale wpływają niekorzystnie na organizm w wieku starszym; znane są przykłady takich mutacji u C. elegans i muszki owocowej Disposable soma: każdy organizm ma ograniczoną ilość energii, którą może całkowicie poświęcić na utrzymywanie zdrowej komórki (długowieczność), ale wszystkie organizmy muszą się rozmnażać i dużo energii na to jest zużywane, a na tym z kolei cierpi sama komórka, która akumuluje uszkodzenia, co objawia się starzeniem
10 Struktura telomerów 2-20 kb: (TTAGGG) n Ludzkie telomery zawierają do 2000 powtórzeń sekwencji 5' TTAGGG 3 5'...TTAGGG TTAGGG TTAGGG TTAGGG TTAGGG TTAGGG..3' 3'...AATCCC AATCCC AATCCC AATCCC AATCCC AATCCC..5'
11 Skracanie telomerów
12 Krótkie telomery aktywują odpowiedź na uszkodzenia DNA i komórka wchodzi w stan senescencji stałe zatrzymanie w fazie G1; jeśli nie ma np. p53 następuje niestabilność genomowa, co może spowodować nowotwór, jeśli nie nastąpi apoptoza
13 Telomeraza odwrotna transryptaza przeciwdziała skracaniu telomerów; jest aktywna w komórkach zarodkowych, macierzystych i rakowych u człowieka, ale u myszy także w komórkach somatycznych
14 Telomerowa teoria starzenia Im starsze komórki tym krótsze telomery W progeriach obserwuje się szybszą utratę telomerów Myszy pozbawione telomerazy wykazują przedwczesne starzenie, ale jednocześnie normalne myszy nie wykazują skracania telomerów i nie są długowieczne Krótkie telomery sprzyjają otyłości i oporności na insulinę Stres skraca telomery!!! Telomery są bardzie podatne na uszkodzenia oksydacyjne niż pozostałe fragmenty chromosomów Skracanie telomerów może być objawem starzenia a nie przyczyną starzenia u ludzi
15 Teoria mutacji genowych i osłabionej naprawy DNA Z wiekiem obserwuje się nagromadzanie mutacji (starzenie DNA), które mogą prowadzić do zmian funkcji białek Z wiekiem spada też wydajność naprawy DNA, co prowadzi do akumulacji mutacji Istnieje korelacja między długością życia gatunku a sprawnością systemów naprawy DNA Prawie wszystkie znane choroby charakteryzujące się przyspieszonym starzeniem spowodowane są mutacjami w genach związanych z naprawą DNA, ochroną telomerów czy całego DNA
16 Choroby przedwczesnego starzenia Choroba / gen / maksymalny czas życia Syndrom Wernera / helikaza WRN / 48 lat Syndom Cockayne a / CSB i CSA / 20 lat Syndrom Blooma / BLM / 28 lat Uszkodzony proces Naprawa DNA (HR, NHEJ), replikacja DNA, metabolizm telomerów, apoptoza Naprawa DNA (BER, NER) Naprawa DNA Objawy siwienie, katarakta, arterioskleroza, osteoporoza, cukrzyca, atrofia skóry, przyspieszona senescencja neurodegeneracja, katarakta, arterioskleroza, osteoporoza, cukrzyca, nowotwory, cukrzyca, katarakta Syndrom Hutchinsona- Gilforda / LMNA /12 lat Struktura jądra, transkrypcja arterioskleroza, osteoporoza, atrofia mięśni
17 Teoria wolnorodnikowa Postępująca niewydolność molekularnych mechanizmów chroniących przed wolnymi rodnikami powstającymi stale w komórkach organizmu, mogą być kolejnym czynnikiem przyspieszającym starzenie. Reaktywne formy tlenu (ROS) uszkadzają DNA, białka i lipidy; z wiekiem uszkodzenia się nagromadzają, gdyż systemy samonaprawy słabiej działają; ten mechanizm może mieć znaczenie dla chronologicznego czasu życia komórki Nadekspresja genu SOD1 kodującego dysmutazę nadtlenkową zwiększa długość życia u muszki, ale delecja tego genu z kolei nie skraca życia Mutant myszy z przyspieszoną akumulacją mutacji mitochondrialnych wykazuje objawy przyspieszonego starzenia (ROS uszkadzające DNA mitochondrialne) mitochondrialna teoria starzenia Stwierdzono też w badaniach na dużą skalę, że podawanie antyoksydantów (np. witaminy E) nie wpływa na długość życia; niekoniecznie musi to być dowód przeciwko tej teorii, gdyż po prostu zewnętrzne podawanie antyoksydantów nie musi mieć przełożenia bezpośrednio na metabolizm ROS w komórce
18 Teoria glikacji białek Glikacja białek - proces nieenzymatycznego przyłączania się heksoz, głównie glukozy, do wolnych grup aminowych białek. Jest fizjologicznym procesem determinującym ich starzenie. Spontaniczna reakcja cukru z białkami tkanek, takimi jak: kolagen i mielina, prowadzi do wcześniejszego starzenia się tkanek u cukrzyków. Przypuszcza się, że ten proces jest odpowiedzialny za powikłania cukrzycowe, takie jak: uszkodzenie nerek, polineuropatia i retinopatia, jak również przedwczesną miażdżycę.
19 Teoria akumulacji odpadów w komórce Nagromadzanie żółto-brązowego barwnika lipofuscyny wraz z wiekiem (nierozpuszczalne agregaty białek i lipidów, które nie są degradowane); są efektem obniżenia aktywności lizosomów; lipofuscyna może stanowić nawet 30% objętości cytoplazmy;
20 Immunologiczna teoria starzenia Wiele aspektów starzenia może być spowodowane zmniejszającą się zdolnością układu immunologicznego do odróżniania własnych komórek od obcych; do tego dochodzi zmniejszająca się zdolność do usuwania komórek obcych i rakowych; ogólny spadek odporności Z wiekiem rozwija się chroniczna odpowiedź zapalna, która sprzyja rozwijaniu się wielu chorób wieku podeszłego
21 Geny długowieczności u C. elegans Larwa dauer stan normalny, kiedy brakuje jedzenia; charakt. się brakiem odżywiania i rozmnażania, jest bardzo odporna na stres
22 Zablokowanie drogi sygnalnej zależnej od IGF-1 prowadzi długowieczności u C. elegans mutacje age-1 i daf-2 powodują stan dauer lub tylko osłabienie drogi sygnalnej IGF-1, co skutkuje długowiecznością DAF-2: receptor insulinowy/igf-1 PI3K: kinaza 3-fosfatydyloinozytolu Ptdlns(4,5)P 2 : bisfosforan PI3K PDK1: kinaza zależna od PI3K Aktywacja naprawy DNA Zatrzymanie podziałów Produkcja enzymów antyoksydacyjnych Zahamowanie rozmnażania FOXO u ludzi
23 Geny długowieczności u ssaków Niski poziom hormonu wzrostu (GH), a także czynnika wzrostu podobnego do insuliny IGF-1 (jego ekspresja i sekrecja indukowana jest przez GH), osłabienie drogi sygnalnej zależnej od IGF-1, czy też utrata receptora dla insuliny lub IGF-1 wydłużają życie u myszy od 18% do 60% Inne przykłady: liczne mutanty myszy typu dwarf (karzeł) są długowieczne; fibroblasty z tych mutantów wykazują dużo wyższą oporność na różne czynniki stresowe stulatkowie mają niski poziom IGF-1 oraz wysoką wrażliwość na insulinę karły nieleczone hormonem wzrostu żyją dłużej, ale szybsze objawy starzenia (obniżający się z wiekiem poziom GH wpływa na spadek masy mięśniowej, powoduje osteoporozę i wzrost ilości tkanki tłuszczowej) osoby cierpiące na gigantyzm żyją krócej duże rasy psów (wysoki poziom IGF-1) żyją krócej, częściej chorują na nowotwory od ras małych
24 Dwie kluczowe obserwacje doprowadziły do poznania molekularnego mechanizmu starzenia się drożdży Komórki potomne dziedziczą stary wiek komórek macierzystych Izolacja czterech mutacji youth (uth1 do uth4 ) przedłużających życie replikacyjne drożdży; trzy z nich znajdują się w genach regulujących powstawanie cichej heterochromatyny poprzez deacetylację histonów; wzrost aktywności białka Sir2 jest potrzebny do wydłużenia replikacyjnego czasu życia; brak białka Sir2 skraca życie drożdży
25 Akumulacja kolistych cząsteczek rdna prowadzi do replikacyjnej śmierci drożdży Sir2 Stabilność rdna Długowieczność
26 Białka typu Sir2 u wyższych organizmów (syrtuiny u ssaków) deacetylują również wiele innych białek i wydłużają życie przez aktywację mechanizmów komórkowej samonaprawy Sir2 u C. elegans deaktywuje receptor IGF-1, a nadekspresja tego genu wydłuża życie o 50% Wprowadzenie 4 kopii genu SIR2 u muszki Drosophila melanogaster wydłuża życie o 57% U ssaków wydłużanie życia przez dietę niskokaloryczną związane jest z aktywacją syrtuin
27 Sposoby na przedłużenie życia Inhibitory drogi sygnalnej regulowanej przez IGF-1 Metformina: lek na cukrzycę typu drugiego, zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, obniża poziom cukru we krwi przez hamowanie glukoneogenezy w wątrobie Dieta niskokaloryczna (restrykcja kaloryczna)
28 Dieta niskokaloryczna (calorie restriction) Jedyną udowodnioną metodą przedłużającą życie różnych organizmów, w tym ssaków, jest ograniczenie kalorii w diecie o 30-50%. Przez ograniczenie kalorii rozumiemy dietę, w której znacząco zmniejszona jest wartość energetyczna pożywienia, ale dostarczone są wszystkie niezbędne mikro- i makroelementy, witaminy oraz inne składniki odżywcze.
29 Wpływ diety niskokalorycznej na długość życia odkryto u szczurów w 1935 roku przez McKaya i wsp. Dieta normalna: Średni wiek: 23 mies. Maksymalny: 33 mies. Dieta niskokaloryczna: Średni wiek: 33 mies. Maksymalny: 47 mies.
30 Dieta niskokaloryczna wydłuża średni i maksymalny czas życia Weindruch i wsp. (1986) J Nutr
31 Dieta niskokaloryczna zwalnia procesy starzenia Niższy poziom glukozy, insuliny i cholesterolu we krwi Zwiększenie wrażliwości komórek na insulinę Obniżone ciśnienie krwi Wyższa sprawność umysłowa i lepsza pamięć u starszych zwierząt Mechanizmy naprawcze DNA bardziej aktywne Zmniejsza produkcję reaktywnych form tlenu i związane z tym uszkodzenia tkanek
32 Mniej kalorii = mniej chorób Dieta: normalna niskokaloryczna Rak piersi 40% 2% Rak płuc 60% 30% Rak wątroby 64% 0% Białaczki 65% 10% Choroby układu 63% 17% krążenia Także zmniejszone występowanie cukrzycy, degeneracyjnych chorób układu nerwowego i chorób autoimmunologicznych
33 Dieta niskokaloryczna ma także skutki negatywne Zwierzęta rosną wolniej i osiągają mniejszą masę maksymalną Opóźnione dojrzewanie płciowe Krótszy okres płodności Obniżona temperatura ciała; wrażliwość na zmiany temperatury (zanik tkanki tłuszczowej) Zanik tkanki mięśniowej (ale ten związany z wiekiem jest osłabiony); słabsza siła fizyczna Łatwiejszy wzrost toksyn we krwi Gorsze gojenie ran Zmiany psychiczne: depresja, nadpobudliwość
34 Kierunki badań na dietą niskokaloryczną Efekty stosowania diety niskokalorycznej u naczelnych, w tym u człowieka Jaki jest molekularny mechanizm działania diety niskokalorycznej? Poszukiwanie substancji (nutraceutyków), które miałyby takie samo działanie jak dieta niskokaloryczna
35 Czy dieta niskokaloryczna działa u naczelnych? Prowadzone są testy na dwóch gatunkach małp: Macaca mulatta i Saimiri sciureus Badany jest efekt stosowania tej diety od urodzenia i u dorosłych już zwierząt
36 Mieszkańcy Okinawy Liczba stulatków na Okinawie jest 2-40 razy większa niż na pozostałych wyspach Japonii Ilość kalorii spożywana przez dzieci w wieku szkolnym na Okinawie wynosi tylko 62% zalecanej dawki w Japonii Dorośli z Okinawy spożywają 20% mniej kalorii niż wynosi średnia krajowa w Japonii; o 40% mniej niż w USA; dieta oparta na warzywach, zbożach, rybach, owocach Liczba zgonów z powodu udarów, nowotworów i chorób serca jest o 35% mniejsza niż na pozostałych wyspach japońskich Liczba zgonów osób w wieku lat jest o połowę mniejsza niż w innych częściach Japonii Stuletnia mieszkanka Okinawy Ushi Okushima.
37 Jak dieta niskokaloryczna przedłuża życie? Obecnie szeroko akceptowaną teorią na temat ograniczonego spożycia kalorii i jego wpływu na długowieczność jest hipoteza hormezy. Hipoteza ta zakłada, że obniżenie liczby spożytych kalorii jest łagodnym czynnikiem stresowym, który wywołuje w organizmie odpowiedź obronną. W efekcie zmianie ulega metabolizm rośnie odporność na stres, co powoduje zwiększenie długość życia krytycznych dla organizmu komórek. Hipoteza hormezy ograniczenia kalorii w diecie wysnuwa 3 główne przypuszczenia: Ograniczenie liczby kalorii w diecie indukuje wewnątrzkomórkowe ścieżki sygnałowe w odpowiedzi na łagodny czynnik stresowy Ścieżki te regulują metabolizm tłuszczów, glukozy i białek tak, by zwiększyć szanse przeżycia podczas stresu, co w efekcie wpływa na wydłużenie życia komórek, gdyż przeciwdziała starzeniu. Dodatkowo te biochemiczne szlaki są pod kontrolą układu hormonalnego, tak by odpowiedź organizmu była skoordynowana.
38 Dieta niskokaloryczna = słaby czynnik stresowy Białka odbierające sygnał stresowy Komunikacja międzykomórkowa (IGF-1, insulina) Pobudzenie mechanizmów obronnych Osłabienie apoptozy Zmiana metabolizmu Redukcja ROS Ochrona wyspecjalizowanych komórek Zmiany w wydzielaniu hormonów
39 Wpływ diety niskokalorycznej na metabolizm Dieta niskokaloryczna Dieta obfita Niski poziom glukozy we krwi Wysoki poziom glukozy we krwi Obniżenie poziomu insuliny we krwi Zwiększenie poziomu insuliny we krwi Tkanka tłuszczowa uwalnia tłuszcz i zwiększa wydzielanie adiponektyny Tkanka tłuszczowa magazynuje tłuszcz i zmniejsza wydzielanie adiponektyny a zwiększa wydzielanie leptyny i TNF-beta Adiponektyna uwrażliwia komórki na insulinę Spadek wrażliwości komórek na insulinę Obniżenie odpowiedzi antystresowej Dalsze obniżenie poziomu insuliny we krwi Wzrost ilości glukozy we krwi, co powoduje chroniczne wydzielanie insuliny do krwi
40 Jakie białko jest aktywowane przez dietę niskokaloryczną? U drożdży niezbędna jest obecność deacetylazy Sir2, aby dieta niskokaloryczna wydłużała życie komórkom U człowieka jest siedem homologów białka Sir2; są to syrtuiny Sirt1-7, które oprócz histonów deacetylują wiele innych białek
41 Także przez czynniki stresowe H3 Lys9-Ac + NAD + Sir2 H3 Lys9 + nikotynoamid + Ac-ADP ADP-ryboza PNC1 - nikotynoamidaza
42 Molekularny mechanizm działania deacetylazy SIRT1 u ssaków Deacetylacja p53 i Ku70: hamowanie apoptozy Reguluje transkrypcję poprzez oddziaływanie z czynnikami transkrypcyjnymi z rodziny FOXO (forkhead): obniżenie transkrypcji BIM (hamowanie apoptozy) a zwiększenie transkrypcji MnSOD (obrona przed stresem oksydacyjnym), p27 (zatrzymanie cyklu komórkowego), GADD45 (naprawa DNA) Hamowanie białka PPARγ (receptor hormonów steroidowych), które stymuluje tworzenie nowych komórek tłuszczowych i promuje magazynowanie tłuszczów Acetylazy Aktywacja przez czynniki stresowe Ochrania komórki nerwowe (podobnie myszy odmiany Wallera mają podwyższony poziom NAD+ i wysoką aktywność Sirt1, co spowalnia neurodegenerację) Podziały i śmierć komórki SIRT1 Mechanizmy zapewniające przeżycie
43 Molekularny mechanizm działania deacetylazy SIRT1 u ssaków
44 Drobnocząsteczkowe aktywatory Sir2 i syrtuin W teście in vitro badano wpływ setek związków chemicznych na aktywność ludzkiego homologa Sir2, SIRT1 Najsilniejszym aktywatorem sirtuin okazał się polifenol resweratol, wtórny metabolit roślinny, który występuje w największych ilościach w winogronach Resweratrol
45 Resweratrol ma takie samo działanie jak dieta niskokaloryczna i wymaga obecności białka Sir2 Howitz et al. (2004) Nature
46 Recepta na długowieczność Długie życie
Sirtuiny - eliksir młodości nowej generacji?
WYKŁAD: 4 Sirtuiny - eliksir młodości nowej generacji? Prof. dr hab. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej 1 Dieta niskokaloryczna (calorie restriction,cr) 2 3 4 Zdjęcie 2. Stuletnia mieszkanka
Bardziej szczegółowoWYKŁAD: 4. Sirtuiny - eliksir młodości nowej generacji? Dieta niskokaloryczna (calorie restriction,cr)
WYKŁAD: 4 Sirtuiny - eliksir młodości nowej generacji? Prof. dr hab. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Dieta niskokaloryczna (calorie restriction,cr) 1 2 3 Zdjęcie 2. Stuletnia mieszkanka
Bardziej szczegółowoWYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY d r i n ż. Magdalena Górnicka Zakład Oceny Żywienia Katedra Żywienia Człowieka WitaminyA, E i C oraz karotenoidy Selen Flawonoidy AKRYLOAMID Powstaje podczas przetwarzania
Bardziej szczegółowoNieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia
Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%
Bardziej szczegółowoVITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport.
Witaminy i minerały > Model : Producent : Olimp VITAMIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. DZIAŁA PROZDROWOTNIE WZMACNIA SYSTEM ODPORNOŚCIOWY
Bardziej szczegółowoPAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki
Bardziej szczegółowoGENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.
GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE
ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoSkładniki diety a stabilność struktury DNA
Składniki diety a stabilność struktury DNA 1 DNA jedyna makrocząsteczka, której synteza jest ściśle kontrolowana, a powstałe błędy są naprawiane DNA jedyna makrocząsteczka naprawiana in vivo Replikacja
Bardziej szczegółowoLiofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowoDo moich badań wybrałam przede wszystkim linię kostniakomięsaka 143B ze względu na jej wysoki potencjał przerzutowania. Do wykonania pracy
Streszczenie Choroby nowotworowe stanowią bardzo ważny problem zdrowotny na świecie. Dlatego, medycyna dąży do znalezienia nowych skutecznych leków, ale również rozwiązań do walki z nowotworami. Głównym
Bardziej szczegółowoZadbaj o swoje zdrowie już dziś
Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory
Bardziej szczegółowoAntyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne. dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW Warszawa, dn. 14.12.2016 wolne rodniki uszkodzone cząsteczki chemiczne w postaci wysoce
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoEkstrakt z Chińskich Daktyli
Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka
Bardziej szczegółowoŻywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie
Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego
Bardziej szczegółowoNUTRIGENOMIKA na co mają geny apetyt. Ewa Róg - Zielińska
NUTRIGENOMIKA na co mają geny apetyt Ewa Róg - Zielińska NUTRIGENOMIKA badanie zależności między żywieniem a odpowiedzią organizmu na poziomie ekspresji genów dieta ma wpływ na każdy etap ekspresji - na
Bardziej szczegółowoAktywuj geny młodości. Badanie genetyczno-biochemiczne dotyczące własnych możliwości organizmu do spowolnienia procesów starzenia.
Aktywuj geny młodości. Badanie genetyczno-biochemiczne dotyczące własnych możliwości organizmu do spowolnienia procesów starzenia. mgr Konrad Tomaszewski Dział Nauki, Badań i Rozwoju Marinex International
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoTAF TEMPERATURE ADAPTED FEEDS. - Odpowiednia pasza na daną porę roku TEMPERATURE ADAPTED FEEDS TM
TEMPERATURE ADAPTED FEEDS - Odpowiednia pasza na daną porę roku TEMPERATURE ADAPTED FEEDS - Odpowiednia pasza na daną porę roku Ryby to organizmy zmiennocieplne. Temperatura środowiska wpływa na pobieranie
Bardziej szczegółowoPiramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które
DROGI RODZICU Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które zjadamy w ciągu dnia. Przy czym obowiązuje zasada,
Bardziej szczegółowoRozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek
Bardziej szczegółowoOrganizacja tkanek - narządy
Organizacja tkanek - narządy Architektura skóry tkanki kręgowców zbiór wielu typów komórek danej tkanki i spoza tej tkanki (wnikają podczas rozwoju lub stale, w trakcie Ŝycia ) neurony komórki glejowe,
Bardziej szczegółowoOPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011
OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 DLACZEGO DOROSŁY CZŁOWIEK (O STAŁEJ MASIE BIAŁKOWEJ CIAŁA) MUSI SPOŻYWAĆ BIAŁKO? NIEUSTAJĄCA WYMIANA BIAŁEK
Bardziej szczegółowoKwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA:
Kwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA: - są konieczne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania całego Twojego organizmu: Stężenie kwasów tłuszczowych w organizmie człowieka [g/100g stężenia całkowitego]
Bardziej szczegółowoodporne na temperaturę przyjazne dla skóry ph 5,5 emulgują się z innymi substancjami aktywnymi nie zawierają aromatów, barwników, sztucznych
odporne na temperaturę przyjazne dla skóry ph 5,5 emulgują się z innymi substancjami aktywnymi nie zawierają aromatów, barwników, sztucznych konserwantów chemicznych KOLAGEN NATYWNY PURE bioaktywny odporny
Bardziej szczegółowoMEDYCYNA SPORTOWA OXIBLOCK SPIN ACTIVITY + VITALITY + VITALITY SPORT. Rzeszów, Naruszewicza 9, 35-055 www.weron.pl 17 855 46 48
MEDYCYNA SPORTOWA OXIBLOCK SPIN ACTIVITY + VITALITY + VITALITY SPORT Rzeszów, Naruszewicza 9, 35-055 www.weron.pl 17 855 46 48 DEFINICJA OxiBlock Spin Przeciwutleniacz, suplement diety, zawiera lycopene,
Bardziej szczegółowoWazoprotekcyjne i antydiabetogenne działanie telmisartanu zależne od aktywacji receptora PPAR?
Wazoprotekcyjne i antydiabetogenne działanie telmisartanu zależne od aktywacji receptora PPAR? Receptory aktywowane przez proliferatory peroksysomów Wśród receptorów PPAR wyróżnić można 3 izoformy, mianowicie:
Bardziej szczegółowoCo to jest dietetyka?
Co to jest dietetyka? Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład
Bardziej szczegółowoStarzenie się skóry Limit Hayflicka. Limit Hayflicka
Starzenie się skóry Limit Hayflicka Proces starzenia się od dawna interesował nie tylko badaczy, ale przede wszystkim ludzi, którym nie jest obca dziedzina kosmetologii. Ostatnio obserwuje się znaczny
Bardziej szczegółowoDieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT
Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT Odżywianie oparte na tłuszczach jest coraz częściej stosowane w sportach wytrzymałościowych. Jakie korzyści płyną ze wzrostu spożycia lipidów i kiedy można stosować taką
Bardziej szczegółowoWarsztaty dla Rodziców. Wiosenne śniadanie. Warszawa 26.05.2015 r.
Warsztaty dla Rodziców Wiosenne śniadanie Warszawa 26.05.2015 r. Urozmaicenie Uregulowanie Umiarkowanie Umiejętności Unikanie Prawidłowe żywienie 7 zasad wg prof. Bergera + Uprawianie sportu + Uśmiech
Bardziej szczegółowoTIENS Kubek H-Cup. Wybór doskonałości
TIENS Kubek H-Cup Wybór doskonałości Woda jest niezbędna do życia Badania nad wysoce uwodornioną wodą Rok 2007 Prof. Ohsawa z Uniwersytetu Medycznego w Japonii opublikował pracę na temat wodoru jako przeciwutleniacza,
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoSLIMXL. Trójfazowy system odchudzania: oczyszcza organizm i redukuje wahania nastroju
SLIMXL Trójfazowy system odchudzania: oczyszcza organizm i redukuje wahania nastroju GRUPA DOCELOWA SlimXL to suplement diety przeznaczony dla kobiet: - z nadwagą i otyłością - które chcą tygodniowo zrzucić
Bardziej szczegółowoGENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu
Bardziej szczegółowo1. Wstęp 8 2. Jak czytać pełny Raport? 9 3. Słowniczek Dieta 14
1. Wstęp 8 2. Jak czytać pełny Raport? 9 3. Słowniczek 12 4. Dieta 14 4.1. Tolerancja laktozy 15 NIETOLERANCJA TOLERANCJA 4.2. Ryzyko celiakii 18 4.3. Wrażliwość na kofeinę 21 OBNIŻONA TOLERANCJA PODWYŻSZONA
Bardziej szczegółowoKwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA:
Kwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA: - są konieczne do prawidłowej budowy, rozwoju i funkcjonowania całego Twojego organizmu: Stężenie kwasów tłuszczowych w organizmie człowieka [g/100g stężenia całkowitego]
Bardziej szczegółowoTIENS SKONCENTROWANY EKSTARKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH
TIENS SKONCENTROWANY EKSTARKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH TIENS SKONCENTROWANY EKSTRAKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH Główny surowiec Skoncentrowanego Ekstraktu z Daktyli Chińskich TIENS to najwyższej jakości owoce głożyny
Bardziej szczegółowo10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY
10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY FAKT 1. Około 347 mln ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Istnieje rosnąca globalna epidemia cukrzycy, u której podłoża leży szybki przyrost przypadków nadwagi i otyłości
Bardziej szczegółowoEpidemiologia chorób serca i naczyń
Warszawa, 8.10.2007 Epidemiologia chorób serca i naczyń Codziennie w Polsce, na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera średnio 476 osób. Co prawda w latach 90. udało się zahamować bardzo duży wzrost
Bardziej szczegółowoŻywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna
Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoCHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek
CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoStarzenie się jako proces demograficzny
Starzenie się jako proces demograficzny P R O C E S S T A R Z E N I A S I Ę Definicja Kirkwooda Starzenie się jest postępującym i uogólnionym uszkodzeniem funkcji organizmu, które prowadzi do utraty adaptacyjnej
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoa problemy z masą ciała
POLACY a problemy z masą ciała POLACY a problemy z masą ciała Badanie NATPOL PLUS (2002): reprezentatywna grupa dorosłych Polek: wiek 18-94 lata Skutki otyłości choroby układu sercowo-naczyniowego cukrzyca
Bardziej szczegółowoNowe terapie choroby Huntingtona. Grzegorz Witkowski Katowice 2014
Nowe terapie choroby Huntingtona Grzegorz Witkowski Katowice 2014 Terapie modyfikujące przebieg choroby Zahamowanie produkcji nieprawidłowej huntingtyny Leki oparte o palce cynkowe Małe interferujące RNA
Bardziej szczegółowoEkstrakt z Chińskich Daktyli TIENS. Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów
Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle pomagają zachować sprawność, poprawiają odporność, wspomagają
Bardziej szczegółowoCIAŁO I ZDROWIE WSZECHŚWIAT KOMÓREK
CIAŁ I ZDRWIE WSZECHŚWIAT KMÓREK RGANIZM RGANY TKANKA SKŁADNIKI DŻYWCZE x x KMÓRKA x FUNDAMENT ZDRWEG ŻYCIA x PRZEMIANA MATERII WSZECHŚWIAT KMÓREK Komórki są budulcem wszystkich żywych istot, również nasze
Bardziej szczegółowoFormuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet
KARTA OŚWIADCZEŃ PRODUKTOWYCH Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet GŁÓWNE OŚWIADCZENIA Równowaga hormonalna: Zawiera witaminę B6 przyczyniającą się do regulacji aktywności hormonalnej. Metabolizm
Bardziej szczegółowoMIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO. Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia
MIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia Aktywność fizyczna - jest to dowolna forma ruchu ciała
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu)
140964 Zawartość Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Kompleksowe podejście do żywienia 1.2. Koncepcja równowagi (bilansu) 1.2.1. Model podaży i zapotrzebowania 1.2.2. Przekarmienie 1.2.3. Niedożywienie 1.2.4.
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoKonferencja Naukowo-Szkoleniowa PTMEIAA. Dr n. ekon. lek. med. Dorota Wydro
Konferencja Naukowo-Szkoleniowa PTMEIAA Dr n. ekon. lek. med. Dorota Wydro Warszawa 06-2014 GRELINA TKANKA TŁUSZCZOWA LEPTYNA CRP CHOLECYSTOKININA IRYZYNA INSULINA ADIPONEKTYNA 1.Asakawa A, et al. Gut.
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoCHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Bardziej szczegółowoOGŁASZAMY MIESIĄC JEDZENIA OWOCÓW!
OGŁASZAMY MIESIĄC JEDZENIA OWOCÓW! Polska to kraj pysznych owoców sezonowych. Szczególnie latem warto z tego bogactwa korzystać, bo owoce to nie tylko bomby witaminowe, lecz także doskonałe źródło składników
Bardziej szczegółowoWarzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu.
Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu. Dostarczają także kwasu foliowego. Zawierają znaczne ilości składników
Bardziej szczegółowoŚWIADOME ŻYWIENIE A ROZWÓJ DZIECKA
ŚWIADOME ŻYWIENIE A ROZWÓJ DZIECKA mgr Katarzyna Liptak Nauczyciel wych. wczesnoszkolnego, Trener Wellness Co to jest ODŻYWIANIE? To proces życiowy polegający na pozyskiwaniu przez organizm ze środowiska
Bardziej szczegółowoCzekolada- co to jest?
Czekolada- co to jest? Wyrób cukierniczy sporządzany z miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego (masła kakaowego), środka słodzącego i innych dodatków. Według dyrektywy 2000/36/WE czekoladę definiuje się jako
Bardziej szczegółowoŻel antycellulitowy ŻEL ANTYCELLULITOWY. Czym jest cellulit? INFORMACJE OGÓLNE
Czym jest cellulit? cellulit= skórka pomarańczowa = nierównomierne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, wody i produktów przemiany materii w tkankach skóry, widoczne wgłębienia i guzkowatość skóry, występująca
Bardziej szczegółowoIn vino veritas, in RESVERATROLUM sanitas
In vino veritas, in RESVERATROLUM sanitas - w winie prawda, w resweratrolu zdrowie dr hab. n. farm. Ilona Kaczmarczyk-Sedlak Specjalista farmakolog Śląski Uniwersytet Medyczny FRANCUSKI PARADOKS WINO
Bardziej szczegółowoW jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?
W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia
Bardziej szczegółowoSANPROBI Super Formula
SUPLEMENT DIETY SANPROBI Super Formula Unikalna formuła siedmiu żywych szczepów probiotycznych i dwóch prebiotyków Zdrowie i sylwetka a w super formie Zaburzenia metaboliczne stanowią istotny problem medyczny
Bardziej szczegółowoCaniAge. CaniAge. Tabletki
CaniAge Tabletki CaniAge Preparat uzupełniający dla psów do leczenia i zapobiegania schorzeniom wieku starczego oraz niewydolności ukł. krążenia (kompleks witalny) > Zastosowanie CaniAge Pomóż swojemu
Bardziej szczegółowopotrzebujemy ich 1 g, by nasz organizm dobrze funkcjonował.
Specjaliści od zdrowego żywienia biją na alarm. Jemy za mało ryb morskich, co oznacza, że w organizmie przeciętnego Polaka brakuje nienasyconych kwasów Omega 3, uważanych przez wielu naukowców za złoty
Bardziej szczegółowoDiety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik
Diety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik Dieta kompletna pod względem odżywczym, gotowa do użycia, zawierająca DHA/EPA, bezresztkowa, przeznaczona do stosowania przez zgłębnik Wskazania: okres
Bardziej szczegółowoJAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje. Najczęstsze przyczyny chorób wątroby. Objawy towarzyszące chorobom wątroby
SPIS TREŚCI JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje Wątroba jest największym narządem wewnętrznym naszego organizmu. Wątroba jest kluczowym organem regulującym nasz metabolizm (każda substancja
Bardziej szczegółowoWykład 13. Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA. Mechanizmy powstawania nowotworów
Wykład 13 Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA Mechanizmy powstawania nowotworów Uszkodzenie DNA Wykrycie uszkodzenia Naprawa DNA Zatrzymanie cyklu kom. Apoptoza Źródła uszkodzeń
Bardziej szczegółowoINICJACJA ELONGACJA TERMINACJA
INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA 2007 by National Academy of Sciences Kornberg R D PNAS 2007;104:12955-12961 Struktura chromatyny pozwala na różny sposób odczytania informacji zawartej w DNA. Możliwe staje
Bardziej szczegółowoSTARZENIE I DŁUGOWIECZNOŚĆ. Dr Renata Szymańska
STARZENIE I DŁUGOWIECZNOŚĆ Dr Renata Szymańska Kilka faktów Żyjemy coraz dłużej Średnia długość życia osób urodzonych w 2010 r. na świecie wyniesie 70 lat, w Polsce 80, a w Japonii 86 Przybywa ludzi starych
Bardziej szczegółowoTIENS L-Karnityna Plus
TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego
Bardziej szczegółowoMolekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę
Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Cukrzyca grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą
Bardziej szczegółowoOlej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię
Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Dlaczego kwasy tłuszczowe są tak ważne? Kwasy tłuszczowe należą do grupy
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTY PODSTAWOWE
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Anatomia człowieka 1. Które z białek występujących w organizmie człowieka odpowiedzialne są za kurczliwość mięśni? 2. Co to są neurony i w jaki sposób stykają się między sobą i efektorami?
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowoPrzedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA
Cukrzyca CUKRZYCA Cukrzyca jest przyczyną niedomagania i cierpienia około 60 mln. osób, które żyją z tą chorobą w Europejskim Regionie WHO. Stanowi również poważne obciążenie dla gospodarki i systemu ochrony
Bardziej szczegółowoOMEGA TEST BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH Organizm człowieka zbudowany jest z około 10 bilionów komórek. To od ich stanu zależy nasze zdrowie i samopoczucie. Kluczem do prawidłowego funkcjonowania każdej komórki
Bardziej szczegółowoCzy mogą być niebezpieczne?
Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i
Bardziej szczegółowoSPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowoStarość jest częścią rozwoju osobniczego,
Dlaczego się starzejemy? Autorka podejmuje temat tyleż ciekawy, co trudny. Wieczna młodość śni się ludziom od zarania dziejów. Czy jest możliwa? Wydaje się, że nie, ale ileż pozornie niemożliwych do zrealizowania
Bardziej szczegółowoSubstancje pochodzenia naturalnego były stosowane w medycynie i ziołolecznictwie
Związki pochodzenia naturalnego modulujące starzenie i śmierć komórek STRESZCZENIE Substancje pochodzenia naturalnego od setek lat były stosowane w medycynie i ziołolecznictwie. Od dawna wiadomo o ich
Bardziej szczegółowoTematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2
Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2 1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i strukturą egzaminu zewnętrznego. 2. Problematyka żywienia w Polsce i na świecie. -wymienia
Bardziej szczegółowoNapój likopenowy Jabłkowo-Brzoskwiniowy
Napoje likopenowe > Model : 624 Producent : Cinna Napój likopenowy o smaku Jabłkowo - Brzoskwiniowym Napój likopenowy LycoLife produkowany jest z naturalnych surowców na bazie wody głębinowej z dodatkiem
Bardziej szczegółowoWykład 9: HUMAN GENOME PROJECT HUMAN GENOME PROJECT
Wykład 9: Polimorfizm pojedynczego nukleotydu (SNP) odrębność genetyczna, która czyni każdego z nas jednostką unikatową Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej HUMAN GENOME
Bardziej szczegółowo(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Bardziej szczegółowoWPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
RODZAJE ALKOHOLU alkohol metylowy (znany także pod nazwami spirytus drzewny i karbinol najprostszy, trujący dla człowieka związek organiczny z grupy alkoholi) ; alkohol etylowy (napój alkoholowy); gliceryna
Bardziej szczegółowoNaturalne składniki stale potrzebne milionom naszych komórek organizmu do życia i optymalnego działania
1. Czym są komórki? Budulec naszego organizmu i jego narządów Jednostki, których funkcjonowanie jest uzależnione wyłącznie od narządów Najmniejsze jednostki budulcowe i funkcyjne w ludzkim organizmie 2.
Bardziej szczegółowoCukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl
Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce
Bardziej szczegółowoKluczowa rola kinazy białkowej aktywowanej przez AMP (AMPK) w procesach starzenia
Kluczowa rola kinazy białkowej aktywowanej przez AMP (AMPK) w procesach starzenia Anna Michalik* Robert Jarzyna Zakład Regulacji Metabolizmu, Instytut Biochemii, Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego
Bardziej szczegółowoŻywienie w sporcie, czyli po co mojemu dziecku dietetyk?
Żywienie w sporcie, czyli po co mojemu dziecku dietetyk? Podczas intensywnego treningu organizm produkuje energię znacznie szybciej, niż wówczas, gdy aktywność jest mała. W trakcie ćwiczeń serce bije częściej,
Bardziej szczegółowo