Ćwiczenie 4: Wyznaczanie właściwości powierzchniowych koloidalnych roztworów biopolimerów.
|
|
- Agata Chrzanowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1. Część teoretyczna Napięcie powierzchniowe Napięcie powierzchniowe jest związane z siłami kohezji działającymi pomiędzy cząsteczkami, warunkuje spójność cieczy i powstawanie powierzchni międzyfazowej. Warunki panujące we wnętrzu cieczy różnią się od warunków panujących na jej powierzchni. Siły działające na wybraną cząsteczkę we wnętrzu cieczy są we wszystkich kierunkach jednakowe siła wypadkowa równa się zero. Natomiast na cząsteczki znajdujące się na powierzchni działają przede wszystkim siły skierowane w kierunku wnętrza cieczy nie skompensowane od strony fazy gazowej (pary) rys. 1. Siły istniejące między cząsteczkami cieczy działają w kierunku zmniejszenia powierzchni odgraniczającej ciecz od pary, a więc zmniejszenia liczby cząsteczek znajdujących się na powierzchni. Rys. 1. Oddziaływania między cząsteczkami na powierzchni i w głębi cieczy. Przeniesienie cząsteczek z wnętrza cieczy na powierzchnię wymaga wkładu energii energii powierzchniowej cieczy. Wielkość ta jest opisywana za pomocą napięcia powierzchniowego, które działa równolegle do powierzchni, przeciwstawiając się jej zwiększaniu. Napięcie powierzchniowe wyrażane jest w jednostkach pracy na jednostkę powierzchni (J/m 2 ) lub w jednostkach siły na jednostkę długości (N/m). Sens fizyczny napięcia powierzchniowego wyjaśnia doświadczenie, w którym na ramce o szerokości l z ruchomą poprzeczką rozpięta jest błona cieczy (rys. 2). Rys. 2. Rozciąganie błony cieczy rozpostartej na ramce. Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 1
2 Działanie siły F powoduje przesunięcie poprzeczki na odległość h od pionowego boku ramki. W ten sposób zostanie wykonana praca F h, a powierzchnia cieczy po obu stronach ramki wzrośnie o 2 lh. Napięcie powierzchniowe wyraża się wzorem: F 2l Przykładowe wartości dla wybranych cieczy przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Napięcie powierzchniowe wybranych cieczy w temperaturze 20 C. Związek, N/m 10 2 Woda 7,28 Benzen 2,89 Aceton 2,37 Alkohol etylowy 2,23 Na skutek działania sił przylegania (sił adhezji) powierzchnia cieczy tworzy z powierzchnią ciała stałego kąt, który nazywany jest kątem zwilżania ( ) rys 4. Wartość kąta zwilżania poniżej 90 świadczy o tym, że ciecz zwilża powierzchnię ciała stałego, natomiast powyżej 90 ciecz nie zwilża ciała stałego. Ciecz znajdująca się w kapilarze (kąt zwilżania różny od 90 ) tworzy menisk zakrzywienie powierzchni w miejscu styku cieczy ze ścianką kapilary (rys. 4). Rys. 4. Kąt zwilżania ( ); menisk wypukły (lewo) ciecz niezwilżająca kapilary; menisk wklęsły (prawo) ciecz zwilżająca kapilarę Wynikiem istnienia napięcia powierzchniowego na granicy fazy ciekłej jest zjawisko wznoszenia się cieczy w rurkach kapilarnych (rys. 4). Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 2
3 Rys. 5. Wznoszenie się cieczy w kapilarze. Jeżeli powierzchnia kapilary jest zwilżana przez ciecz oddziaływanie cząsteczek cieczy na powierzchnię kapilary jest silniejsze, niż między cząsteczkami cieczy wówczas tworzy się warstwa powierzchniowa, a wznoszeniu się cieczy towarzyszy zmniejszenie powierzchni. Siła, która powoduje wznoszenie cieczy, jest równa iloczynowi napięcia powierzchniowego i długości krzywej, wzdłuż której działa (2 r). Wznoszenie cieszy ma miejsce do momentu, gdy nastąpi zrównanie siły napięcia powierzchniowego z siłą ciężkości słupa cieczy w kapilarze 2 r r 2 h g gdzie: gęstość cieczy, g przyspieszenie ziemskie. Wysokość, na którą wzniesie się ciecz, wyniesie więc: h 2 g r Na równaniu tym oparta jest zresztą jedna z metod wyznaczania napięcia powierzchniowego. Z napięciem powierzchniowym związane są także inne zjawiska, np. odrywanie przedmiotów przylegających do powierzchni (oparta na tym zjawisku metoda tensometryczna wyznaczania ) czy też wydzielanie się banieczek gazu z cieczy (metoda pęcherzykowa). Napięcie powierzchniowe, będące rezultatem oddziaływań międzycząsteczkowych, w dużym stopniu zależy od temperatury. Zależność ta jest zazwyczaj liniowa. Napięcie powierzchniowe roztworów Rozpuszczanie danej substancji w cieczy powoduje zmianę jej napięcia powierzchniowego. Zdolność zmniejszania napięcia powierzchniowego nazywamy aktywnością powierzchniową, którą definiujemy jako G d dc Rozpatrując wodne roztwory stwierdzamy, że większość związków chemicznych powoduje zmniejszenie napięcia powierzchniowego (wykluczając mocne elektrolity). Wpływ substancji rozpuszczonej na napięcie powierzchniowe jest zależny od tego, czy stężenie tej substancji w warstwie powierzchniowej jest większe, czy też mniejsze niż w głębi roztworu. Cząsteczki związków powierzchniowo czynnych (powierzchniowo aktywnych) charakteryzuje obecność grup/regionów hydrofilowych (grupy aminowe, karboksylowe, hydroksylowe, jonogenne) i hydrofobowych Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 3
4 (łańcuchy węglowodorowe). Cząsteczki o takiej budowie będą gromadzić się na powierzchni zgodnie ze schematem przedstawionym na rysunku 6. Do wnętrza cieczy będą wciągane grupy hydrofilowe, a jednocześnie silnie wypychane łańcuchy węglowodorowe. Rys. 6. Usytuowanie cząsteczek związku powierzchniowo aktywnego na powierzchni cieczy. Taka budowę maja powszechnie stosowane mydła, których działanie polega m.in. na zmniejszaniu napięcia powierzchniowego wody. Zastosowanie środków powierzchniowo aktywnych jest bardzo szerokie dzięki swoistym właściwościom; m.in. działaniu emulgującemu. Polega ono na zmniejszaniu napięcia powierzchniowego między fazami skondensowanymi w układach koloidalnych, a więc o szczególnie rozwiniętej powierzchni. Stabilność takich układów jest w decydujący sposób uzależniona od napięcia międzyfazowego. Aktywność powierzchniowa jest ściśle związana z gromadzeniem się substancji na powierzchni międzyfazowej (adsorpcją). Zaadsorbowane warstwy substancji powierzchniowo aktywnej wykazują ciekawe cechy, które ująć można w sposób ilościowy. Mianowicie warstwę taką można porównać z gazem dwuwymiarowym, gdyż cząsteczki mogą się w tym przypadku dość swobodnie poruszać po powierzchni. Ważny jest również związek między zmiana napięcia powierzchniowego a stężeniem powierzchniowym substancji powierzchniowo aktywnej. Związek ten podany jest w równaniu Gibbsa: c RT d dc c RT G gdzie: d dc jest aktywnością powierzchniową, a stężeniem powierzchniowym, mol/cm 2. Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 4
5 2. Część doświadczalna A) Przygotowanie roztworów W pierwszej kolejności należy sporządzić naważki białka, wskazanego przez prowadzącego, do przygotowania roztworów o stężeniach 0,1; 0,2; 0,3; 0,4; 0,5 g/100ml. Naważki należy sporządzić na naczynkach wagowych i przenieść ilościowo do butelek o pojemności 100ml, a następnie butelki z roztworami umieścić w wytrząsarce na ok. 15 do 30 min. B) Pomiar gęstości roztworów białka za pomocą wagi hydrostatycznej Objętość 25 ml każdego z przygotowanych roztworów należy umieścić w zlewkach o pojemności 25 ml. Wyznaczyć masę ciała zanurzanego w badanym roztworze kulki o średnicy 9,475mm i zapisać jako m 1, g. Zanurzyć kulkę w badanej cieczy i na tej podstawie wyznaczyć pozorny ubytek masy kulki, a otrzymany wynik zapisać jako m 2, g. Wyliczyć objętość (V k ) kulki wyrażoną w cm 3 ze wzoru: Vk 4 R 3 3 Wyznaczyć gęstość badanych roztworów ( r ) na podstawie zależności r m1 m2 V k Wynik podać w kg m -3. Pomiary wykonać w pięciu powtórzeniach. Wyznaczyć średnią gęstość badanych roztworów ( r ) i odchylenie standardowe. Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 5
6 C) Pomiar napięcia powierzchniowego metodą tensjometryczną Uruchomić program pomiarowy sterujący tensometrem (rys. 7 poniżej). Wybrać odpowiednie ustawienia zgodnie z zaleceniami prowadzącego i zapisać pomiar. Wykonać inicjalizację urządzenia. Przygotowany roztwór o znanej gęstości umieścić w naczyniu pomiarowym. Naczynie z roztworem umieścić na podeście znajdującym się na końcu ramienia windy. Na szalce wagi umieścić uchwyt podtrzymujący sensor pomiarowy. Ostrożnie zawiesić pierścień na uchwycie i ustabilizować sensor. Rozpocząć pomiar. Na podstawie otrzymanych danych należy wykonać wykres zależności (t) (t - czas) dla każdego z badanych roztworów. Następnie sporządzić wykres zależności (c) (c stężenie). Uwaga! W pierwszej kolejności wykonać pomiar dla wody. Rys. 7. Tensjometr (lewo), sensor pierścień (prawo). D) Pomiar napięcia powierzchniowego metodą stalagmometryczną Ostrożnie zamocować stalagmometr (rys. 8 poniżej) za pomocą łapy do statywu. Przepłukać stalagmometr wodą destylowaną. Napełnić stalagmometr wodą destylowaną (ciecz wzorcowa), za pomocą pompki do pipet, a następnie liczyć krople wody powstające z danej objętości (objętości znajdującej się pomiędzy górą i dolną kreską stalagmometru). W tym celu należy napełnić stalagmometr powyżej górnej kreski, a liczenie rozpocząć, gdy menisk cieczy będzie znajdował się na wysokości pierwszego przewężenia. W momencie gdy menisk cieczy osiągnie wysokość drugiego przewężenia liczenie należy zakończyć. Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 6
7 Przed napełnieniem stalagmometru badanym roztworem należy przepłukać go niewielką ilością badanego roztworu. Napełnić stalagmometr badanym roztworem. Następnie należy liczyć krople cieczy powstające na skutek wypływu cieczy ze stalagmometru tak jak w przypadku wody. Pomiar wykonać trzykrotnie dla każdego ze stężeń. Napięcie powierzchniowe cieczy badanej oblicza się ze wzoru n w w, N m -1 n gdzie: n w, n, - liczba kropli wody i cieczy badanej uzyskana z danej objętości stalagmometru; w, - gęstość wody i cieczy badanej. Napięcie powierzchniowe wody, w temperaturze T w C, należy obliczyć ze wzoru: 3 w 72,9 0,155 T 18 10, N m -1 lub odczytać z tablic fizykochemicznych. Na podstawie otrzymanych danych należy wykonać wykres zależności (c) (c stężenie). w Rys. 8. Stalagmometr. Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 7
8 Napięcie powierzchniowe, mn/m Ćwiczenie 4: Wyznaczanie właściwości powierzchniowych koloidalnych roztworów 3. Przykładowe opracowanie wyników pomiarów napięcia powierzchniowego metodą tesjometryczną i stalagmometryczną. Dane tekstowe przedstawione w poniższej tabeli zostały uzyskane z pomiarów napięcia powierzchniowego metodą tensjometryczną roztworu substancji powierzchniowo aktywnej, całkowity czas prowadzenia pomiarów to 35 minut. Czas, s Napięcie powierzchniowe, mn/m 41,1 45,08 81,6 44,83 122,1 44,62 163,7 44, ,1 40, ,3 40, ,5 40, ,7 40,81 Wyniki umieszczone w powyższej tabeli można wykorzystać do sporządzenia wykresu zależności napięcia powierzchniowego od czasu przedstawionego poniżej. W początkowym etapie doświadczenia szybkie liniowe obniżanie wartości napięcia powierzchniowego badanego roztworu (oznaczone jako 1). Następnie można zaobserwować, że wartość napięcia powierzchniowego maleje w mniejszym tempie niż w etapie początkowym (oznaczone jako 2). W ostatnim etapie doświadczenia następuje ustalenie stanu równowagi, nie obserwuje się zmian wartości napięcia powierzchniowego. Zmiany zależności napięcia powierzchniowego w czasie są związane z oddziaływaniami pomiędzy cząsteczkami znajdującymi się w roztworze i ich przemieszczaniem się w kierunku powierzchni roztworu w celu całkowitego wysycenia warstwy powierzchniowej (orientacja cząsteczek na granicy faz ciecz-gaz). 45, , , , , , Czas, s Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 8
9 Napięcie powierzchniowe, mn/m Ćwiczenie 4: Wyznaczanie właściwości powierzchniowych koloidalnych roztworów Umieszczone w poniższej tabeli dane dotyczą wartości napięcia powierzchniowego roztworów białka w czterech stężeniach otrzymanych na podstawie pomiarów tensometrycznych. Stężenie roztworu, g/100ml Napięcie powierzchniowe, mn/m 10,0 40,81 9,7 52,22 8,4 58,81 8,1 60,14 Powyższe wyniki można wykorzystać do sporządzenia wykresu zależności napięcia powierzchniowego od stężenia roztworu białkowego przedstawionego poniżej. Substancja powierzchniowo aktywna gromadzi się na powierzchni roztworu jednak otrzymany przebieg wskazuje, że nawet przy największym zastosowanym stężeniu powierzchnia międzyfazowa nie jest całkowicie wysycona cząsteczkami ,2 9,4 9,6 9, ,2 Stężenie, g/100ml Zamieszczone w poniższej tabeli dane pochodzące z metody stalagmometrycznej należy wykorzystać do wyliczenia napięcia powierzchniowego badanych roztworów o stężeniach od A do E. W pierwszej kolejności, z tablic fizykochemicznych, należy odczytać wartość napięcia powierzchniowego dla cieczy wzorcowej, wyliczyć średnią z wykonanych pomiarów, a następnie znając gęstość badanych roztworów wyznaczyć wartość napięcia powierzchniowego ze wzoru:, N m -1 Substancja powierzchniowo czynna Liczba kropli Stężenie A Stężenie B Stężenie C Stężenie E Ciecz wzorcowa Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 9
10 Mając wartości napięcia powierzchniowego badanych roztworów można również sporządzić wykres w przypadku metody tensometrycznej (opisanej powyżej). c jak 4. Sprawozdanie W sprawozdaniu proszę umieścić Tabelkę według wzoru Specjalność Numer grupy Temat ćwiczenia Imię i nazwisko Data wykonania ćwiczenia Data oddania sprawozdania * Ocena * Datę oddania sprawozdania wpisuje prowadzący. Krótki wstęp teoretyczny zawierający charakterystykę metod pomiaru napięcia powierzchniowego ze szczególnym uwzględnieniem tych stosowanych w trakcie zajęć. Wzory, wyniki obliczeń i wykresy wymienione w części doświadczalnej. Wnioski Źródła literaturowe użytych do obliczeń wielkości fizycznych Opracowały: dr hab. inż. Anna Ptaszek, dr inż. Joanna Kruk Strona 10
Ćwiczenie 5: Właściwości
Ćwiczenie 5: Właściwości 1. Część teoretyczna Napięcie powierzchniowe Napięcie powierzchniowe jest związane z siłami kohezji działającymi pomiędzy cząsteczkami, warunkuje spójność cieczy i powstawanie
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ
Ćwiczenie nr 11 WYZNACZANIE NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ Zalecana literatura: 1. Atkins P. W.: Chemia fizyczna, PWN, Warszawa 2001, s. 145 146. 2. Pigoń K., Ruziewicz Z.: Chemia
Bardziej szczegółowoK02 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K2 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie krytycznego stężenia micelizacji (CMC) z pomiarów napięcia powierzchniowego Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5: Wyznaczanie lepkości właściwej koloidalnych roztworów biopolimerów.
Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: (1) Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI. Gęstość cieczy
Bardziej szczegółowoĆwiczenie VI: NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE CIECZY
Ćwiczenie VI: NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE CIECZY opracowanie: Barbara Stypuła Wprowadzenie Napięcie powierzchniowe jest rezultatem oddziaływań międzycząsteczkowych. Każda cząsteczka znajdująca się wewnątrz
Bardziej szczegółowoStatyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał
Statyka Cieczy i Gazów Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał 1. Podstawowe założenia teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał: Ciała zbudowane są z cząsteczek. Pomiędzy cząsteczkami
Bardziej szczegółowo3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE
3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE Zagadnienia teoretyczne Przyczyny powstawania napięcia powierzchniowego cieczy. Jednostki napięcia powierzchniowego. Napięcie powierzchniowe roztworów i jego związek z adsorpcją.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: Wyznaczanie gęstości i lepkości płynów nieniutonowskich
Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI. Gęstość cieczy
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ROZMIARÓW
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 6 WYZNACZANIE ROZMIARÓW MAKROCZĄSTECZEK I. WSTĘP TEORETYCZNY Procesy zachodzące między atomami lub cząsteczkami w skali molekularnej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: Właściwości osmotyczne koloidalnych roztworów biopolimerów.
1. Część teoretyczna Właściwości koligatywne Zjawiska osmotyczne związane są z równowagą w układach dwu- lub więcej składnikowych, przy czym dotyczy roztworów substancji nielotnych (soli, polisacharydów,
Bardziej szczegółowoK05 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie punktu izoelektrycznego żelatyny metodą wiskozymetryczną Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Układy
Bardziej szczegółowo3 k. NAPIĘCIE POWIERZCHNIO- WE
3 k. NAPIĘCIE POWIERZCHNIO- WE Zagadnienia teoretyczne Przyczyny powstawania napięcia powierzchniowego cieczy. Jednostki napięcia powierzchniowego. Napięcie powierzchniowe roztworów i jego związek z adsorpcją.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
OZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY CZĄSTECZKOWEJ POLIMERU WSTĘP Lepkość roztworu polimeru jest z reguły większa od lepkości rozpuszczalnika. Dla polimeru lepkość graniczna [η ] określa zmianę lepkości roztworu przypadającą
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości związków powierzchniowo czynnych
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ ORGANICZNEJ I PETROCHEMII INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: Badanie właściwości związków powierzchniowo czynnych Laboratorium z
Bardziej szczegółowoDZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia
ODDZIAŁYWANIA DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia 1. Organizacja pracy na lekcjach fizyki w klasie I- ej. Zapoznanie z wymaganiami na poszczególne oceny. Fizyka jako nauka przyrodnicza.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Podstawowe parametry stanu.
Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: m V kg Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI Gęstość
Bardziej szczegółowoPomiar siły parcie na powierzchnie płaską
Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską Wydawać by się mogło, że pomiar wartości parcia na powierzchnie płaską jest technicznie trudne. Tak jest jeżeli wyobrazimy sobie pomiar na ściankę boczną naczynia
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE FIZYKA ROK SZKOLNY 2017/ ) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych
WYMAGANIA EDUKACYJNE FIZYKA ROK SZKOLNY 2017/2018 I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: 1) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:
Bardziej szczegółowoInstytut Inżynierii Chemicznej i Urządzeń Cieplnych Politechniki Wrocławskiej
Instytut Inżynierii Chemicznej i Urządzeń Cieplnych Politechniki Wrocławskiej Termodynamika procesowa Laboratorium Ćwiczenie nr 3: Pomiar napięcia powierzchniowego opracował : Jacek Kapłon Wrocław 005
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: Wyznaczanie gęstości i lepkości płynów. Rodzaje przepływów.
Ćwiczenie : Wyznaczanie gęstości i lepkości płynów. Rodzaje przepływów. Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką
Bardziej szczegółowoWe wszystkich zadaniach przyjmij wartość przyspieszenia ziemskiego g = 10 2
1 m We wszystkich zadaniach przyjmij wartość przyspieszenia ziemskiego g = 10 2. s Zadanie 1 (1 punkt) Spadochroniarz opada ruchem jednostajnym. Jego masa wraz z wyposażeniem wynosi 85 kg Oceń prawdziwość
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE
LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 5 Temat: Wyznaczanie gęstości ciała stałego i cieczy za pomocą wagi elektronicznej z zestawem Hydro. 1. Wprowadzenie Gęstość
Bardziej szczegółowoTermodynamika fazy powierzchniowej Zjawisko sorpcji Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BET Zjawiska przylegania
ermodynamika zjawisk powierzchniowych 3.6.1. ermodynamika fazy powierzchniowej 3.6.2. Zjawisko sorpcji 3.6.3. Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BE 3.6.4. Zjawiska przylegania ZJAWISKA PWIERZCHNIWE
Bardziej szczegółowoCzłowiek najlepsza inwestycja FENIKS
Człowiek najlepsza inwestycja ENIKS - długofalowy program odbudowy, popularyzacji i wspomagania fizyki w szkołach w celu rozwijania podstawowych kompetencji naukowo-technicznych, matematycznych i informatycznych
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE SWOBODNEJ ENERGII ADSORPCJI SURFAKTANTU NA GRANICY FAZ WODNY ROZTWÓR SURFAKTANTU POWIETRZE
Ćwiczenie nr IV-S WYZNACZANIE SWOBODNEJ ENERGII ADSORPCJI SURFAKTANTU NA GRANICY FAZ WODNY ROZTWÓR SURFAKTANTU POWIETRZE I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie CMC, nadmiarowego stężenia powierzchniowego
Bardziej szczegółowoĆw. M 12 Pomiar współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa i za pomocą wiskozymetru Ostwalda.
Ćw. M 12 Pomiar współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa i za pomocą wiskozymetru Ostwalda. Zagadnienia: Oddziaływania międzycząsteczkowe. Ciecze idealne i rzeczywiste. Zjawisko lepkości. Równanie
Bardziej szczegółowoFIZYKA. karty pracy klasa 3 gimnazjum
FIZYKA karty pracy klasa 3 gimnazjum Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012 ZADANIA WYRÓWNUJĄCE Zadanie 1. (1) Uzupełnij poniższe zdania, tak aby były prawdziwe. W każdym
Bardziej szczegółowoRoztwory. Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników.
Roztwory Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników. Własności fizyczne roztworów są związane z równowagę pomiędzy siłami wiążącymi cząsteczki wody i substancji rozpuszczonej.
Bardziej szczegółowoTRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI
Ćwiczenie nr 7 TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami teorii procesów transportu nieelektrolitów przez błony.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI. Ćwiczenie 5 POMIAR WZGLĘDNEJ LEPKOŚCI CIECZY PRZY UŻYCIU
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 5 POMIAR WZGLĘDNEJ LEPKOŚCI CIECZY PRZY UŻYCIU WISKOZYMETRU KAPILARNEGO I. WSTĘP TEORETYCZNY Ciecze pod względem struktury
Bardziej szczegółowoUtrwalenie wiadomości. Fizyka, klasa 1 Gimnazjum im. Jana Pawła II w Sułowie
Utrwalenie wiadomości Fizyka, klasa 1 Gimnazjum im. Jana Pawła II w Sułowie Za tydzień sprawdzian Ciało fizyczne a substancja Ciało Substancja gwóźdź żelazo szklanka szkło krzesło drewno Obok podanych
Bardziej szczegółowoPOMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO
ĆWICZENIE 33 POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z opisem oddziaływań międzycząsteczkowych, oraz prostymi metodami pomiaru napięcia powierzchniowego cieczy. Zagadnienia: Natura
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE W UKŁADZIE FAZA CIEKŁA FAZA GAZOWA
ĆWICZENIE 2 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE W UKŁADZIE FAZA CIEKŁA FAZA GAZOWA Przybory i odczynniki Stalagmometr na statywie Zastaw do pomiarów napięcia powierzchniowego metodą pęcherzykową Biureta na 50 ml Dwie
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoSzczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy I gimnazjum zgodny z nową podstawą programową.
Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy I gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Klasa I Lekcja wstępna omówienie programu nauczania i Przedmiotowego Systemu Oceniania Tytuł rozdziału w
Bardziej szczegółowoA4.04 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.04 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie cząstkowych molowych objętości wody i alkoholu Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Znajomość
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 13: Współczynnik lepkości
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 13: Współczynnik lepkości Cel ćwiczenia: Wyznaczenie współczynnika lepkości gliceryny metodą Stokesa, zapoznanie się z własnościami cieczy lepkiej. Literatura
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 402. Wyznaczanie siły wyporu i gęstości ciał. PROSTOPADŁOŚCIAN (wpisz nazwę ciała) WALEC (wpisz numer z wieczka)
2012 Katedra Fizyki SGGW Nazwisko... Data... Nr na liście... Imię... Wydział... Dzień tyg.... Ćwiczenie 402 Godzina... Wyznaczanie siły wyporu i gęstości ciał WIELKOŚCI FIZYCZNE JEDNOSTKI WALEC (wpisz
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIAŁ STAŁYCH Autorzy:
Bardziej szczegółowoDoświadczalne wyznaczanie współczynnika sztywności (sprężystości) sprężyn i współczynnika sztywności zastępczej
Doświadczalne wyznaczanie (sprężystości) sprężyn i zastępczej Statyczna metoda wyznaczania. Wprowadzenie Wartość użytej można wyznaczyć z dużą dokładnością metodą statyczną. W tym celu należy zawiesić
Bardziej szczegółowoKONKURS FIZYCZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 27 stycznia 2012 r. zawody II stopnia (rejonowe) Schemat punktowania zadań
Maksymalna liczba punktów 60 85% 5pkt KONKURS FIZYCZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 7 stycznia 0 r. zawody II stopnia (rejonowe) Schemat punktowania zadań Uwaga!. Za poprawne rozwiązanie
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO
10 WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowych zagadnień teorii dysocjacji elektrolitycznej i problemów związanych z właściwościami kwasów i zasad oraz
Bardziej szczegółowoA4.06 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.06 Instrukcja wykonania ćwiczenia Lepkościowo średnia masa cząsteczkowa polimeru Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Związki wielkocząsteczkowe
Bardziej szczegółowoPOMIAR LEPKOŚCI WYZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY CZĄSTECZKOWEJ
Ćwiczenie nr 11 POMIAR LEPKOŚCI WYZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY CZĄSTECZKOWEJ I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest nabycie podstawowych wiadomości i umiejętności związanych z pomiarami lepkości cieczy przy
Bardziej szczegółowomgr Anna Hulboj Treści nauczania
mgr Anna Hulboj Realizacja treści nauczania wraz z wymaganiami szczegółowymi podstawy programowej z fizyki dla klas 7 szkoły podstawowej do serii Spotkania z fizyką w roku szkolnym 2017/2018 (na podstawie
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze.
Siły w przyrodzie Oddziaływania Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze. Występujące w przyrodzie rodzaje oddziaływań dzielimy na:
Bardziej szczegółowoWYKONUJEMY POMIARY. Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który :
WYKONUJEMY POMIARY Ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który : wie, w jakich jednostkach mierzy się masę, długość, czas, temperaturę wie, do pomiaru jakich wielkości służy barometr, menzurka i siłomierz
Bardziej szczegółowoFIZYKA I CHEMIA GLEB. Bilans wodny i cieplny gleb Woda w glebie
FIZYKA I CHEMIA GLEB Bilans wodny i cieplny gleb Woda w glebie Bilans cieplny gleby Równanie bilansu cieplnego Rn G H E = 0 E - energia zużyta na parowanie, H energia oddana drogą konwekcji i turbulencji
Bardziej szczegółowoFIZYKA KLASA 7 Rozkład materiału dla klasy 7 szkoły podstawowej (2 godz. w cyklu nauczania)
FIZYKA KLASA 7 Rozkład materiału dla klasy 7 szkoły podstawowej (2 godz. w cyklu nauczania) Temat Proponowana liczba godzin POMIARY I RUCH 12 Wymagania szczegółowe, przekrojowe i doświadczalne z podstawy
Bardziej szczegółowoWykonanie ćwiczenia 3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ
Wykonanie ćiczenia 3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ Zadania: 1. Zmierzyć napięcie poierzchnioe odnych roztoró kasó organicznych lub alkoholi (do
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI KLASA I
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI KLASA I 1. Oddziaływania Ocena dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry odróżnia pojęcia: ciało fizyczne i substancja oraz podaje odpowiednie przykłady
Bardziej szczegółowoCzy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga ciało
Bardziej szczegółowoMIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ
4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie M-2 Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Wstęp. l Rys.
Ćwiczenie M- Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego. Cel ćwiczenia: pomiar przyśpieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła fizycznego.. Przyrządy: wahadło rewersyjne, elektroniczny
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE GĘSTOŚCI CIECZY ZA POMOCĄ WAGI HYDROSTATYCZNEJ. Wyznaczenie gęstości cieczy za pomocą wagi hydrostatycznej.
Cel ćwiczenia: WYZNACZANIE GĘSTOŚCI CIECZY ZA POMOCĄ WAGI HYDROSTATYCZNEJ Wyznaczenie gęstości cieczy za pomocą wagi hydrostatycznej. Spis przyrządów: waga techniczna (szalkowa), komplet odważników, obciążnik,
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy metodą kalorymetryczną
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy metodą kalorymetryczną opracowanie ćwiczenia: dr J. Woźnicka, dr S. Belica ćwiczenie nr 38 Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z fizyki
Przedmiotowy system oceniania z fizyki Klasa I semestr I Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. Oddziaływania odróżnia pojęcia: ciało fizyczne i substancja oraz podaje odpowiednie przykłady
Bardziej szczegółowoA4.05 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.05 nstrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie współczynników aktywności soli trudno rozpuszczalnej metodą pomiaru rozpuszczalności Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 4 POMIARY REFRAKTOMETRYCZNE Autorzy: dr
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Zależność napięcia powierzchniowego cieczy od temperatury. opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Zależność napięcia powierzchniowego cieczy od temperatury opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak ćwiczenie nr 4 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY NA PODSTAWIE PRAWA STOKESA
ĆWICZENIE 8 WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY NA PODSTAWIE PRAWA STOKESA Cel ćwiczenia: Badanie ruchu ciał spadających w ośrodku ciekłym, wyznaczenie współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa
Bardziej szczegółowoO 2 O 1. Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
msg M 7-1 - Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, moment sił, moment bezwładności, dynamiczne równania ruchu wahadła fizycznego,
Bardziej szczegółowo1. Za³o enia teorii kinetyczno-cz¹steczkowej budowy cia³
1. Za³o enia teorii kinetyczno-cz¹steczkowej budowy cia³ Imię i nazwisko, klasa A 1. Wymień trzy założenia teorii kinetyczno-cząsteczkowej budowy ciał. 2. Porównaj siły międzycząsteczkowe w trzech stanach
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z fizyki dla klas pierwszych
Przedmiotowy system oceniania z fizyki dla klas pierwszych Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) 1 Oddziaływania Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z fizyki w klasie drugiej gimnazjum rok szkolny 2016/2017
Wymagania edukacyjne z fizyki w klasie drugiej gimnazjum rok szkolny 2016/2017 Siła wypadkowa siła wypadkowa, składanie sił o tym samym kierunku, siły równoważące się. Dział V. Dynamika (10 godzin lekcyjnych)
Bardziej szczegółowo1. Część teoretyczna. Przepływ jednofazowy przez złoże nieruchome i ruchome
1. Część teoretyczna Przepływ jednofazowy przez złoże nieruchome i ruchome Przepływ płynu przez warstwę luźno usypanego złoża występuje w wielu aparatach, np. w kolumnie absorpcyjnej, rektyfikacyjnej,
Bardziej szczegółowoMax liczba pkt. Rodzaj/forma zadania. Zasady przyznawania punktów zamknięte 1 1 p. każda poprawna odpowiedź. zamknięte 1 1 p.
KARTOTEKA TESTU I SCHEMAT OCENIANIA - szkoła podstawowa Nr zadania Cele ogólne 1 I. Wykorzystanie pojęć i Cele szczegółowe II.5. Uczeń nazywa ruchem jednostajnym ruch, w którym droga przebyta w jednostkowych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW. Ćwiczenie N 2 RÓWNOWAGA WZGLĘDNA W NACZYNIU WIRUJĄCYM WOKÓŁ OSI PIONOWEJ
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N RÓWNOWAGA WZGLĘDNA W NACZYNIU WIRUJĄCYM WOKÓŁ OSI PIONOWEJ . Cel ćwiczenia Pomiar współrzędnych powierzchni swobodnej w naczyniu cylindrycznym wirującym wokół
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY MOLOWEJ POLIMERU METODĄ WISKOZYMETRYCZNĄ
Ćwiczenie nr 15 WYZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY MOLOWEJ POLIMERU METODĄ WISKOZYMETRYCZNĄ Część teoretyczna W dzisiejszych czasach makrocząsteczki znalazły zastosowanie w niemal każdej dziedzinie gospodarki i
Bardziej szczegółowoEfekt Halla. Cel ćwiczenia. Wstęp. Celem ćwiczenia jest zbadanie efektu Halla. Siła Loretza
Efekt Halla Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie efektu Halla. Wstęp Siła Loretza Na ładunek elektryczny poruszający się w polu magnetycznym w kierunku prostopadłym do linii pola magnetycznego działa
Bardziej szczegółowoIII A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych
III A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych III-A Przygotowywanie roztworów o różnym stężeniu III-A.1. Przygotowanie naważki substancji III-A.2. Przygotowanie 70 g 10% roztworu NaCl III-A.3.
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Izoterma rozpuszczalności w układzie trójskładnikowym
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Izoterma rozpuszczalności w układzie trójskładnikowym ćwiczenie nr 28 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Stan równowagi układu i rodzaje równowag
Bardziej szczegółowoprędkości przy przepływie przez kanał
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowoŚwiat fizyki Gimnazjum Rozkład materiału - WYMAGANIA KLASA I
Świat fizyki Gimnazjum Rozkład materiału - WYMAGANIA KLASA I Lp. 1. Lekcja wstępna Temat lekcji Wymagania konieczne i podstawowe Uczeń: Wymagania rozszerzone i dopełniające Uczeń: Wymagania z podstawy/
Bardziej szczegółowoWyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym
Ćwiczenie 11A Wyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym 11A.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu mierzy się przy pomocy wagi siłę elektrodynamiczną, działającą na odcinek przewodnika
Bardziej szczegółowo1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH
1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie lepkości wodnych roztworów sacharozy. opracowała dr A. Kacperska
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wyznaczanie lepkości wodnych roztworów sacharozy opracowała dr A. Kacperska ćwiczenie nr 20 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Oddziaływania
Bardziej szczegółowoDoświadczalne wyznaczanie współczynnika sztywności (sprężystości) sprężyny
Doświadczalne wyznaczanie współczynnika sztywności (sprężystości) Wprowadzenie Wartość współczynnika sztywności użytej można wyznaczyć z dużą dokładnością metodą statyczną. W tym celu należy zawiesić pionowo
Bardziej szczegółowoMateriały polimerowe laboratorium
Materiały polimerowe laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Stacjonarne II stopnia (magisterskie), rok 1, semestr 2 kierunek: INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA specjalność: Inżynieria procesów chemicznych
Bardziej szczegółowoZjawiska powierzchniowe
Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym
Bardziej szczegółowoSPRAWDZIAN NR Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest
SRAWDZIAN NR 1 JOANNA BOROWSKA IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUA A 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub, jeśli jest rawo ascala dotyczy A. możliwości zwiększenia ilości
Bardziej szczegółowoProjekt Co cząsteczki potrafią
Projekt Co cząsteczki potrafią Adresaci projektu: uczniowie klas I, Formy i metody pracy: praca grupowa, metoda projektów, Czas realizacji: 4 tygodnie. Cele projektu: Cel główny: Wykazanie istnienia zjawiska
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowoZADANIA Z FIZYKI NA II ETAP
ZADANIA Z FIZYKI NA II ETAP 1. 2 pkt. Do cylindra nalano wody do poziomu kreski oznaczającej 10 cm 3 na skali. Po umieszczeniu w menzurce 10 jednakowych sześcianów ołowianych, woda podniosła się do poziomu
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoOpis ćwiczenia. Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Henry ego Katera.
ĆWICZENIE WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO Opis ćwiczenia Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
Bardziej szczegółowoDOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY
FIZYKA KLASA I I PÓŁROCZE Oddziaływania DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY - odróżnia pojęcia: ciało fizyczne i substancja oraz podaje odpowiednie przykłady; - odróżnia pojęcia: wielkość
Bardziej szczegółowoKOŃCOWOROCZNE KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLAS I. przygotowała mgr Magdalena Murawska
KOŃCOWOROCZNE KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLAS I przygotowała mgr Magdalena Murawska Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: podaje definicję fizyki jako nauki. wykonuje pomiar jednej z podstawowych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3: Wpływ temperatury na równowagę w układzie ciecz-ciecz
1. Część teoretyczna Dwufazowe układy dwuskładnikowe Ćwiczenie 3: Wpływ temperatury na równowagę w układzie ciecz-ciecz W ramach omawiania równowag fazowych należy wspomnieć o równowadze cieczciecz. Jest
Bardziej szczegółowoRodzaj/forma zadania Uczeń odczytuje przebytą odległość z wykresów zależności drogi od czasu
KARTOTEKA TESTU I SCHEMAT OCENIANIA - gimnazjum Nr zadania Cele ogólne 1 I. Wykorzystanie wielkości fizycznych 2 I. Wykorzystanie wielkości fizycznych 3 I. Wykorzystanie wielkości fizycznych 4 I. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoPrędkości cieczy w rurce są odwrotnie proporcjonalne do powierzchni przekrojów rurki.
Spis treści 1 Podstawowe definicje 11 Równanie ciągłości 12 Równanie Bernoulliego 13 Lepkość 131 Definicje 2 Roztwory wodne makrocząsteczek biologicznych 3 Rodzaje przepływów 4 Wyznaczania lepkości i oznaczanie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI ROK SZKOLNY KLASA I D, MGR. MONIKA WRONA
1 Oddziaływania WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI ROK SZKOLNY 2016-2017 KLASA I D, MGR. MONIKA WRONA Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry klasyfikuje fizykę jako naukę
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA
POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 1 Temat: Wyznaczanie współczynnika
Bardziej szczegółowoWyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym
Ćwiczenie E6 Wyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym E6.1. Cel ćwiczenia Na zamkniętą pętlę przewodnika z prądem, umieszczoną w jednorodnym polu magnetycznym, działa skręcający moment
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE FIZYKA - KLASA VII. OCENA OSIĄGNIĘCIA UCZNIA Uczeń:
WYMAGANIA EDUKACYJNE FIZYKA - KLASA VII OCENA TEMAT OSIĄGNIĘCIA UCZNIA Czym zajmuje się fizyka? fizyka jako nauka doświadczalna procesy fizyczne, zjawisko fizyczne ciało fizyczne a substancja pracownia
Bardziej szczegółowo