HIPERTENSJOLOGIA Prof. dr hab. Krzysztof Narkiewicz

Transkrypt

1 HIPERTENSJOLOGIA Prof. dr hab. Krzysztof Narkiewicz 1. Potrzeby w zakresie hipertensjologii w skali poszczególnych województw i kraju w latach w odniesieniu do sytuacji w latach Hipertensjologia jest jedną z najnowszych specjalizacji. Pierwszy egzamin specjalizacyjny przeprowadzono w styczniu 2006 roku. Uzyskanie specjalizacji przez grono 90 lekarzy miało kluczowe znaczenie dla szkolenia dalszego grona specjalistów oraz uzyskania lepszej dostępności do świadczeń zdrowotnych w zakresie nadciśnienia tętniczego. Do grudnia 2009 roku specjalizację z hipertensjologii uzyskało łącznie 145 lekarzy. W latach istnieje pilna potrzeba zwiększenia grona specjalistów (zwłaszcza w województwach: lubuskim, łódzkim, opolskim, podkarpackim, świętokrzyskim oraz warmińsko-mazurskim). Poniższa tabela przedstawia zestawienie kadry specjalistów w poszczególnych województwach. Województwo Liczba praktykujących specjalistów Liczba brakujących specjalistów (minimum) DOLNOŚLĄSKIE 9 19 KUJAWSKO-POMORSKIE 6 14 LUBELSKIE 9 12 LUBUSKIE 1 6 ŁÓDZKIE 4 20 MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE 0 10 PODKARPACKIE 1 15 PODLASKIE 8 8 POMORSKIE 17 9 ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE 0 8 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 2 10 WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE

2 Zwiększenie liczby miejsc do kształcenia specjalizacyjnego będzie możliwe w momencie poszerzenia grona specjalistów w latach Umożliwi to również poszerzenie listy ośrodków specjalizujących, w tym powołanie ośrodków w województwach, w których dotychczas nie było możliwości specjalizacji. Poniższa lista przestawia obecną liczbę miejsc szkoleniowych w poszczególnych województwach. L.p. Jednostka organizacyjna/ specjalizująca Dokładny adres Województwo Liczba miejsc szkoleniowych DOLNOŚLĄSKIE 1 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 we Wrocławiu, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Zawodowych i Nadciśnienia Tętniczego Wrocław ul.m.skłodowskiej- Curie 58 KUJAWSKO-POMORSKIE Dolnośląskie 9 Razem: 9 2 Szpital Uniwersytecki im. dr. A.Jurasza w Bydgoszczy, Katedra i Klinika Nefrologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych Bydgoszcz ul.m.skłodowskiej- Curie 9 Kujawsko- Pomorskie Razem: Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych AM 4 Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 1 im. N.Barlickiego w Łodzi, Oddział Kliniczny Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantacji Nerek 5 Szpital Uniwersytecki w Krakowie, Oddział Kliniczny Klinik Chorób Wewnętrznych i Geriatrii oraz Leczenia Bólu i Opieki Paliatywnej 6 Szpital Uniwersytecki w Krakowie, Oddział Kliniczny I Kliniki Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego (ul. Kopernika 17) 7 Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Klinika Nadciśnienia Tętniczego LUBELSKIE Lublin ul.staszica 16 ŁÓDZKIE Łódź ul.kopcińskiego 22 MAŁOPOLSKIE Kraków ul.kopernika Kraków ul.kopernika 36 MAZOWIECKIE Warszawa ul.alpejska 42 Lubelskie 6 Razem: 6 Łódzkie 3 Razem: 3 Małopolskie 6 Małopolskie 6 Razem: 12 Mazowieckie 8 2

3 8 Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii 9 Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, Klinika Kardiologii Zachowawczej 10 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Nadciśnienia Tętniczego 11 Akademickie Centrum Kliniczne - Szpital Akademii Medycznej w Gdańsku, Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii 12 Akademickie Centrum Medyczne - Szpital Akademii Medycznej w Gdańsku, Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych 13 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego Śląskiego Uniwersytetu medycznego w Katowicach, Oddział Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii 14 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. Prof. Stanisława Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii 15 Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Oddział Hipertensjologii i Angiologii 16 Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Oddział Nadciśnienia Tętniczego i Zaburzeń Metabolicznych (ul.szamarzewskiego 82/84) Warszawa ul.banacha 1A Warszawa ul.wołoska 137 PODLASKIE Białystok ul.m.skłodowskiej- Curie 24A POMORSKIE Gdańsk ul.dębinki Gdańsk ul.dębinki 7 ŚLĄSKIE Katowice ul.francuska Zabrze ul.3-go Maja WIELKOPOLSKIE Poznań ul.długa ½ Poznań ul.długa ½ Mazowieckie 6 Mazowieckie 3 Razem: 17 Podlaskie 6 Razem: 6 Pomorskie 10 Pomorskie 6 Razem: 16 Śląskie 10 Śląskie 5 Razem: 15 Wielkopolskie 5 Wielkopolskie 3 Razem: 8 3

4 17 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. Prof. Tadeusza Sokołowskiego, Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PAM ZACHODNIOPOMORSKIE Szczecin ul.unii Lubelskiej 1 Zachodniopomorskie 6 Razem: 6 Suma miejsc: 103 Wydaje się, że zapotrzebowanie na usługi zdrowotne w dziedzinie hipertensjologii w latach będzie większe niż w latach poprzednich zwłaszcza w dziedzinie diagnostyki i terapii chorych z wtórnym i opornym nadciśnieniem tętniczym. Konieczne jest dalsze zwiększenie liczby poradni nadciśnieniowych oraz placówek, które mogłyby prowadzić kompleksową diagnostykę i leczenie najtrudniejszych postaci nadciśnienia. Niezwykle ważne będzie wyodrębnienie odpowiednich kontraktów z NFZ we wszystkich województwach. 2. Poziom wyszkolenia specjalistów z hipertensjologii. Poziom wyszkolenia specjalistów z hipertensjologii oceniam bardzo wysoko. Należy podkreślić, że znaczący odsetek lekarzy posiadających specjalizację z hipertensjologii posiada jednocześnie tytuł ESH (European Society of Hypertenion) Specialist in Hypertension. Dziesięć polskich ośrodków hipertensjologicznych posiada status ESH Center of Excellence. Większość lekarzy specjalistów uczestniczy regularnie w zjazdach i spotkaniach organizowanych przez Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego i European Society of Hypertension. Działania w kierunku dalszego podniesienia poziomu wyszkolenia w latach będą obejmować: - cykl konferencji Hipertensjologia organizowany wraz z Konsultantem Krajowym ds. Kardiologii oraz Polskim Towarzystwem Nadciśnienia Tętniczego corocznie we wszystkich miastach wojewódzkich. Gospodarzami tych konferencji będą konsultanci wojewódzcy. Pierwszy cykl tych konferencji został zorganizowany w pierwszej połowie 2009 roku. - dalszy rozwój współpracy z ośrodkami europejskimi w ramach sieci ESH Excellence Centers; - rozwój szkoleń internetowych o charakterze e-learning we współpracy z European Society of Hypertension ( 4

5 3. Najważniejsze i najpilniejsze do podjęcia rozwiązania w zakresie hipertensjologii w latach Za najistotniejsze zadania w zakresie hipertensjologii należy uznać: 1. prewencję rozwoju nadciśnienia tętniczego; 2. zwiększenie wykrywalności nadciśnienia; 3. poprawę skuteczności terapii; 4. określenie częstości nadciśnienia tętniczego wśród dzieci i młodzieży; 5. zwiększenie wykrywalności wtórnych postaci nadciśnienia. Powyższe cele mogą być osiągnięte poprzez: dalszy rozwój specjalizacji hipertensjologii: zwiększenie liczby specjalistów oraz poszerzenie listy ośrodków specjalizujących; stworzenie ośrodków referencyjnych (1 ośrodek na milion mieszkańców) w każdym województwie w celu leczenia pacjentów z wtórnym i opornym nadciśnieniem; edukację społeczeństwa dotyczącą czynników zwiększających ryzyko rozwoju nadciśnienia i zagrożeń płynących z podwyższonego ciśnienia; współpracę z przemysłem spożywczym w celu ograniczenia stosowania chlorku sodu oraz produkcji żywności dla osób z nadciśnieniem lub zagrożonych; nawiązanie ścisłej współpracy z ośrodkami neurologicznymi w celu poprawy opieki nad chorymi po udarze oraz TIA; szkolenie lekarzy rodzinnych w zakresie prewencji pierwotnej chorób układu krążenia; zobowiązanie lekarzy rodzinnych do pomiaru ciśnienia u każdego zarejestrowanego pacjenta przynajmniej 1 raz w roku; współpracę z NFZ w zakresie finansowania diagnostyki przesiewowej osób zagrożonych rozwojem nadciśnienia, chorych z nadciśnieniem pierwotnym oraz wtórnymi postaciami nadciśnienia; stworzenie ośrodków wyspecjalizowanych w edukacji pacjentów z nadciśnieniem stanowiących uzupełnienie edukacji prowadzonej przez lekarzy POZ; realizację projektu Zakładu Zdrowia Publicznego IPCZD p.t.: Opracowanie norm ciśnienia tętniczego dla populacji dzieci i młodzieży w Polsce finansowanego z funduszu Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego; badania ciśnienia tętniczego w trakcie badań bilansowych oraz w szkołach. Ważnym czynnikiem ograniczającym diagnostykę pozostaje brak nowoczesnej aparatury, m.in. urządzeń do całodobowego monitorowania ciśnienia tętniczego, 5

6 aparatów usg z możliwością oceny dopplerowskiej tętnic domózgowych i nerkowych oraz echokardiografów. Zakup nowej aparatury w ramach programu POLKARD w latach doprowadził do pewnej poprawy dostępności do nowoczesnych metod diagnostycznych dla pacjentów w większości województw, ale w latach konieczne są dalsze działania w tym kierunku. Niezwykle istotnym czynnikiem poprawiającym dostępność do świadczeń zdrowotnych jest utworzenie sieci ośrodków referencyjnych diagnostyki i terapii nadciśnienia tętniczego w ramach Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego. Sprawne funkcjonowanie takiej ogólnopolskiej sieci ośrodków staje się możliwe dzięki odpowiedniej kadrze lekarzy o udokumentowanych kwalifikacjach w zakresie hipertensjologii. Odpowiednie referencyjne ośrodki hipertensjologiczne istnieją w miastach uniwersyteckich w połączeniu z poradniami nadciśnieniowymi. Posiadają one wypracowane procedury postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, gwarantujące największą przydatność kliniczną oraz skuteczność efektowo-kosztową. Istotne znaczenie dla dalszej poprawy dostępności do świadczeń zdrowotnych w zakresie diagnostyki i leczenia nadciśnienia tętniczego odgrywa realizacja w ramach programu POLKARD zadania obejmującego przygotowanie i wdrożenie programu uwzględniającego potrzeby sprzętowe na rzecz diagnostyki i terapii zespołu bezdechu obturacyjnego podczas snu, jako jednej z przyczyn nadciśnienia tętniczego, oraz ważnego czynnika ryzyka udaru mózgu i innych chorób układu sercowo-naczyniowego, którego elementem finansowym jest: 1) zakup aparatury do diagnostyki bezdechu obturacyjnego podczas snu o charakterze przesiewowym oraz 2) aparatury polisomnograficznej umożliwiającej pełną diagnostykę bezdechu obturacyjnego podczas snu. Istniejące braki w wyposażeniu jednostek w sprzęt hipertensjologiczny (z podziałem na województwa) ilustruje poniższa tabela. Województwo Echokardiografy 24-godzinne rejestratory RR Aparaty USG Diagnostyka bezdechu DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE

7 PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE Analizując aktualną sytuację epidemiologiczną w dziedzinie nadciśnienia tętniczego w Polsce oraz zachorowalność na schorzenia będące w głównej mierze efektem nieskutecznie leczonego nadciśnienia, należy dążyć do poszerzenia sieci ośrodków referencyjnych, zarówno w miastach wojewódzkich jak i powiatowych, tak aby utworzyć minimum 1 ośrodek na milion mieszkańców. Każdy z tych ośrodków powinien być wyposażony w odpowiednią aparaturę echokardiograficzną i ultrasonograficzną oraz minimum 3 rejestratory ciśnienia tętniczego. Doprowadziłoby to do poprawy diagnostyki i terapii nadciśnienia opornego w skali całego kraju. 7