Wydział Zamiejscowy SWPS we Wrocławiu Kierunek studiów: Psychologia Rok akademicki 2014/2015 semestr zimowy/letni

Transkrypt

1 Wydział Zamiejscowy SWPS we Wrocławiu Kierunek studiów: Psychologia Rok akademicki 2014/2015 semestr zimowy/letni Rola i zadania psychologa w placówce resocjalizacyjnej / Role and tasks of psychologists in resocialization outpost Forma: ćwiczenia Liczba godzin: 30 h (24 h w sali/ i 6 h w e-learningu/ praca własna) ECTS: 3 pkt. Tryb studiów: stacjonarne Wpis do indeksu: wpis do indeksu będzie można otrzymać na ostatnich zajęciach Prowadzący mgr Justyna Chyrowska Kontakt dla studentów jchyrowska@swps.edu.pl Wymagania; kursy wprowadzające wymagane lub zalecane Opis kursu: Zapoznanie się ze specyfiką pracy z młodzieżą niedostosowaną społecznie oraz zagrożoną wykluczeniem społecznym. Na ćwiczeniach studenci otrzymają przypadek wychowanka (opis we wszystkich obszarach funkcjonowania) i będą prowadzić akta nieletniego przez cały semestr będą dokonywać diagnozy funkcjonowania, sporządzać opinie i charakterystyki psychologiczne niezbędne do tworzenia Indywidualnych Programów Edukacyjno Terapeutycznych (IPET), dostosowywać metody oddziaływań resocjalizacyjnych do cech psychicznych wychowanka. Zebrany materiał i prawidłowo sporządzona dokumentacja będą jednym z warunków zaliczenia przedmiotu. W trakcie ćwiczeń studenci zapoznają się z funkcjonowaniem Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych, statusem i prawami nieletniego w Polsce oraz rozporządzeniami i regulacjami prawnymi dotyczącymi MOW i udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej. Zdobędą wiedzę z zakresu niedostosowania społecznego, metod pracy oraz diagnozy psychologicznej i wychowawczej. Zapoznają się ze specyfiką pracy MOW oraz rolą i obowiązkami psychologa w placówce resocjalizacyjnej. W trakcie ćwiczeń będą uczyć się technik nawiązywania, budowania i podtrzymywania kontaktu diagnostycznego. Zapoznają się z wiedzą dotyczącą diagnozy resocjalizacyjnej oraz z metodami, technikami i narzędziami diagnostycznymi wykorzystywanymi w diagnozie resocjalizacyjnej. W takcie prowadzonych zajęć studenci będą wchodzić w rożne role (psychologa, wychowanka, wychowawcy), aby lepiej zrozumieć różnego rodzaju sytuację zachodzące w placówkach resocjalizacyjnych. Nauczą się odpowiedniej reakcji i podejścia do młodzieży zdemoralizowanej z zachowaniem bezpieczeństwa zarówno własnego jak i młodzieży. Będą uczyć się sposobów pracy grupowej (psycholodzy, pedagodzy, wychowawcy, nauczyciele), która jest jednym z warunków osiągnięcia sukcesu w wychowaniu resocjalizacyjnym. Studenci sami tworząc w trakcie zajęć zespoły do spraw pomocy psychologiczno pedagogicznej zapoznają się z ich funkcjonowaniem i metodami pracy w MOW. Formy pracy: grupowa, dyskusja na forum grupy. Cel zajęć: Głównym celem ćwiczeń jest zapoznanie studenta ze specyfiką pracy w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym z młodzieżą niedostosowaną społecznie oraz próba podjęcia odpowiedzi na pytanie : Czy mógłbym i chciałbym objąć stanowisko psychologa w placówce resocjalizacyjnej?. Zdobędzie wiedzę z zakresu niedostosowania społecznego, diagnozy resocjalizacyjnej, form i metod pracy z trudną młodzieżą. Forma i warunki zaliczenia: Aktywna obecność na zajęciach Znajomość obowiązkowej literatury Zaliczenie kolokwium oraz quizów wiedzy Wykonanie zadań na platformie e-learning

2 Akta wychowanka (diagnoza, opinia, charakterystyka psychologiczna, metody pracy, dokumentacja z zespołu ds. pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz inna na bieżąco tworzona w trakcie zajęć dokumentacja) Możliwe są dwie nieobecności. W wyjątkowych sytuacja nieobecności nadprogramowe można nadrobić podczas konsultacji. Kolejna nieusprawiedliwiona, niezaliczona nieobecności skutkuje obniżeniem oceny o 1 stopnień. Każde zadanie powinno być wykonane (uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium i sprawdzianów, przedstawienie prezentacji, wykonie zadań na e-learningu. Niewykonanie któregoś z zadań skutkuje niezaliczeniem przedmiotu. Opóźnienie w przesłaniu prezentacji, niewykonanie zadań na e-learningu skutkuje obniżeniem oceny o 0,5 stopnia. Tematy poszczególnych zajęć: Zajęcia 1 : Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze jako placówki resocjalizacyjne. Cele i zakres ćwiczeń. Wymogi merytoryczne i organizacyjne. Wprowadzenie w problematykę. Pytka, L. (2007). Różne ujęcia definicji resocjalizacji. W: B. Urban, J. Stanik (red.) Resocjalizacja. Teoria i praktyka resocjalizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (t.1, s.73-77) Pytka, L. (2008). Status obywatelski i prawa nieletniego w Polsce. W: Pedagogika resocjalizacyjna. Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (s ) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Dz. U. z 2013 r., poz Definicja resocjalizacji, Funkcje Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych, Pomoc psychologiczno pedagogiczna, Zadania i obowiązki psychologa w placówce resocjalizacyjnej, zespoły ds. pomocy psychologiczno pedagogicznej, Akta wychowanka. Zajęcia 2: Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Urban, B.(2007). Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań. W: B. Urban, J. Stanik (red.) Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (t.1, s ) Pytka, L. (2008). Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. W: Pedagogika resocjalizacyjna. Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (s ) Wysocka, E. (2008). Diagnoza w resocjalizacji ogólne założenia teoretyczne. W: Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (s.21-36)

3 Niedostosowanie społeczne, Etiologia zaburzeń, Zachowania eksternalizacyjne i internalizacyjne, Hiperaktywność, Proces dewiacyjny, Norma, Teorie dewiacji, Kryteria dojrzałej osobowości. Metody dydaktyczne: mini wykład, dyskusja, praca w grupach,.opis przypadku. Zajęcia 3: Relacja diagnostyczna. Wysocka, E. (2008). Podmiotowe i przedmiotowe uwarunkowania przebiegu procesu diagnostycznego. W: Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (s ) Kontakt diagnostyczny, Specyfika i cechy relacji diagnostycznej, Techniki nawiązywania, budowania i podtrzymywania kontaktu, Zaburzenia w relacji diagnostycznej, Zjawisko,źródła i symptomy oporu. Sposoby radzenia sobie z oporem, Profesjonalizm diagnosty. Kompetencje i osobowość diagnosty, Procesy poznawcze wpływające na rzetelność i trafność diagnozy, Wadliwe nastawienie diagnosty. Zajęcia 4. Diagnoza resocjalizacyjna i terapia wychowawcza. Wysocka, E. (2008). Płaszczyzny, sfery i obszary diagnozy resocjalizacyjnej. W: Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (s ) Pytka, L. (2008). Wybrane zagadnienia diagnozy resocjalizacyjnej. W: Pedagogika resocjalizacyjna. Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (s ) Podstawowe aspekty i pragmatyka diagnozy indywidualnej (psychologiczna, biologiczna, socjologiczna), Najważniejsze aspekty diagnozy środowiskowej (rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza), Terapia wychowawcza, Humanistyczny i behawioralny model terapii. Metody dydaktyczne: mini wykład, dyskusja, praca w grupach,.opis przypadku.

4 Zajęcia 5. System diagnostyczny I - Level Classification Pytka, L. (2008). Wybrane zagadnienia diagnozy resocjalizacyjnej. W: Pedagogika resocjalizacyjna. Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (s ) Poruszane zagadnienia: system diagnostyczny, teoria rozwoju dojrzałości interpersonalnej, plan oddziaływań resocjalizacyjnych Metody dydaktyczne: mini wykład, dyskusja, praca w grupach. Zajęcia 6.Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności Stanik, J., M.(2007). Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności. W: B. Urban, J. Stanik (red.) Resocjalizacja. Teoria i praktyka resocjalizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (t.1, s ) Poruszane zagadnienia: Pojęcie asocjalności, Psychologia sądowa, Model diagnozowania nieprzystosowania społecznego i asocjalności, Czynniki ryzyka NS i A, Diagnoza nieletnich w ujęciu psychologicznym. Metody dydaktyczne: mini wykład, dyskusja, praca w grupach. Zajęcia 7. Zachowania agreswne wśród dzieci i młodzieży. Pospiszyl, I. (2012). Agresja wśród młodzieży W: Patologie społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (s ) Pospiszyl, I. (2007). Zachowania dewiacyjne o wysokim potencjale kryminogennym. W: I. Pospiszyl, M. Konopczyński (red), Resocjalizacja. W stronę środowiska otwartego. Warszawa: Wydawnictwo Pedagogium (s.12-23) Pstrąg, D. (2007). Przemoc w relacjach rówieśniczych w szkole, w opiniach uczniów. W: I. Pospiszyl, M. Konopczyński (red), Resocjalizacja. W stronę środowiska otwartego. Warszawa: Wydawnictwo Pedagogium (s.24-41) Przyczyny zachowań agresywnych: Zachowania wyuczone, Tożsamość, Wykluczenie społeczne, Zburzenia więzi interpersonalnych, Uzależnienia,przemoc w rodzinie, Ubóstwo, korupcje, Przemoc i agresja w środowisku szkolnym,

5 Skala i zjawiska przemocy, poczucie zagrożenia u uczniów, Reakcja uczniów na przemoc, Sprawcy i ofiary przemocy. Zajęcia 8. Twórcza resocjalizacja. Konopczyński, M. (2009). Kierunki zmian teorii metodyki oddziaływań resocjalizacyjnych w Polsce W: M. Konopczyński, W. Ambroziak. Współczesne kierunki zmian w teorii i praktyce resocjalizacyjnej. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno pedagogicznej (s.7-63) Twórcza resocjalizacja podstawowe założenia założenia metodyczne twórczej resocjalizacji struktury procesu twórczego w resocjalizacji psychodrama, teatr, socjodrama Metody dydaktyczne: mini wykład, dyskusja, praca w grupach, Zajęcia 9. Dzieci ulicy. Pospiszyl, I. (2012). Dzieci ulicy. W: Patologie społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s Typologia dzieci ulicy, Umiejętności przystosowawcze dzieci ulicy, Skala zjawiska, uwarunkowania, Pomoc i możliwości zapobiegania zjawisku Zajęcia 9. Profilaktyka i resocjalizacja w środowisku otwartym Pytka, L. (2008). Profilaktyka i resocjalizacja w środowisku otwartym. W: Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (s ) Kuratele sądowe dla nieletnich Kuratorki ośrodek pracy z młodzieżą Ochotnicze hufce pracy Rodziny zastępcze Środowiskowe programy pomocnicze

6 Resocjalizacja u środowisku otwartym za granicą Zajęcia 11.Kształcenie młodzieży niedostosowanej społecznie : Szecówka, A. (2007). Kształcenie resocjalizacyjne. W: B. Urban, J. Stanik. Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna. Warszawa: Wydawnictwo PWN (s ) negatywizm szkolny anoreksja szkolna kształcenie resocjalizacyjne dydaktyka resocjalizacyjna optymalizacja kształcenia resocjalizacyjnego ortodydaktyczne zasady Zajęcia 12. Powtórka materiału z całego semestru. Kolokwium E-learning: Zajęcia 1 : Na podstawie omówionej literatury oraz wiedzy zdobytej na zajęciach dokonaj diagnozy i stwórz opinię dotyczącą funkcjonowania wychowanka. Wskaż najskuteczniejsze metody pracy z danym wychowankiem. Szczegółowe wskazówki i wymagania zostaną omówione na wcześniejszych zajęciach. Zajęcia 2. Na podstawie wskazanej literatury i zdobytej na zajęciach wiedzy dotyczącej Systemu diagnostycznego I - Level Classification stwórz plan oddziaływań resocjalizacyjnych. Szczegółowe wskazówki i wymagania zostaną omówione na wcześniejszych zajęciach. Zajęcia 3 Na podstawie omówionej literatury oraz wiedzy zdobytej na zajęciach stwórz plac pracy z dzieckiem agresywnym. Wskaż najskuteczniejsze metody oddziaływań resocjalizacyjnych.