Uzupełnienie do raportu zgodnie z pismem z dnia 17 września 2013 roku o sygn. WOOŚ MŁ Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi:

Transkrypt

1 Załącznik nr V Uzupełnienie do raportu zgodnie z pismem z dnia 17 września 2013 roku o sygn. WOOŚ MŁ Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi: Ocena wpływu planowanego przedsięwzięcia Budowa zespołu elektrowni wiatrowych na terenie gminy Kocierzew Południowy powierzchnia Lenartów na gatunki nietoperzy ujęte w Dyrektywie Siedliskowej UE oraz chronione na mocy prawa krajowego mgr inż. Bartłomiej Popczyk Licencjonowany chiropterolog Zakład Zoologii Wydział Nauk o Zwierzętach Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Warszawa, 2013 str. 1

2 UZUPEŁNIENIE DO OCENY WPŁYWY PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA BUDOWA ZESPOŁU ELEKTROWNI WIATROWYCH NA TERENIE 1. WARIANTY INWESTYCJI Ryc. 1. Lokalizacja siłowni wiatrowej. Planowana inwestycja zakłada możliwość realizacji trzech wariantów w tym wariantu 0 zakładający odstąpienie od. Inwestycja w wariancie nr I i II zakłada budowę jednej, położonej w jednorodnym środowisku rolniczym. Jednak w jej sąsiedztwie znajdują się tereny uznane za mogące koncentrować aktywność str. 2

3 nietoperzy (tereny zabudowane). Odległości lokalizacji od wymienionych elementów krajobrazu uznawanych za mogące skupiać nietoperze jest mniejsza niż wymagane 200 m, na skutek modyfikacji położenia ze względu powtórne wykonanie analiz akustycznych. Odległość od terenów niewielkiego zadrzewienia śródpolnego wynosi ok 170 m, jednakże z uwagi na fakt niewielkiej aktywności nietoperzy, położenie to jest do zaakceptowania z punktu widzenia ochrony lokalnej chiropterofauny. WARIANT 1 wnioskowany o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (wariant najkorzystniejszy dla środowiska) Wariant obejmuje budowę: elektrowni wiatrowej, posadowionej na żelbetowym fundamencie moc nominalna do ok. 2,0 MW średnica rotora do ok. 100 m,; - wysokość wieży do ok. 105 m, - maksymalna moc akustyczna na poziomie do 105,0 db, który nie spowoduje przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu zgodnie z przepisami prawa ochrony środowiska, na granicy obszarów zabudowy mieszkaniowej lub innej przeznaczonej na stały pobyt ludzi. Na tym etapie projektowania przedmiotowej elektrowni wiatrowej planuje się posadowienie Vestas V 100 1,8 MW na wieży 95 m (średnica wirnika 100 m) lub opcjonalnie Vestas V 90 2,0 MW na wieży 105 m (średnica wirnika 90 m) oraz: sieci łączności (łącze światłowodowe), wewnętrznej drogi dojazdowej do elektrowni (o nawierzchni utwardzonej o szerokości ok. 3,0 m z tymczasowymi poszerzeniami o szerokości 2,5 m) oraz tymczasowe (na okres budowy) place montażowo-manewrowe. linii energetycznej napowietrznej lub kablowej 15 kv łączącej elektrownie z istniejącą infrastrukturą elektroenergetyczną. WARIANT 2 obejmował budowę elektrowni wiatrowej, posadowionej na żelbetowym fundamencie: moc nominalna do ok. 3,1 MW średnica rotora do ok. 120 m wysokość wieży do ok. 120 m str. 3

4 maksymalna moc akustyczna na poziomie do 106,5 db, który nie spowoduje przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu zgodnie z przepisami prawa ochrony środowiska, na granicy obszarów zabudowy mieszkaniowej lub innej przeznaczonej na stały pobyt ludzi. W wariancie tym planowano posadowienie Vestas V112 na wieży 119 m (średnica wirnika 112 m) oraz: sieci łączności (łącze światłowodowe), wewnętrznej drogi dojazdowej do elektrowni (o nawierzchni utwardzonej o szerokości ok. 3,0 m z tymczasowymi poszerzeniami o szerokości 2,5 m) oraz tymczasowe (na okres budowy) place montażowo-manewrowe. linii energetycznej napowietrznej lub kablowej 15 kv łączącej elektrownie z istniejącą infrastrukturą elektroenergetyczną. Z uwagi na brak wykazanego oddziaływania na lokalną populację nietoperzy przy wyborze wariantu nr I i II za najkorzystniejszy uznano wnioskowany wariant I polegający na budowie jednej elektrowni wiatrowej o nominalnej mocy do ok. 2,0 MW. Przyjęty wariant wynika przede wszystkim z ewentualnego wpływu siłowni wiatrowej na okolicznych mieszkańców. W wariancie drugim elektrownia wiatrowa o nominalnej mocy do ok. 3,1 MW charakteryzuje się wyższą maksymalną mocą akustyczną a więc jej zasięg oddziaływania w tym zakresie jest dużo większy w porównaniu z wynikami dla wariantu inwestycyjnego, czyli wyboru Vestas V100. Oceniając warianty na podstawie uzyskanych wyników, a także zgodnie z badaniami prowadzonymi w Europie, należy wskazać wariant I z lokalizacją jednej siłowni wiatrowej jako optymalny. Śmiertelność nietoperzy dodatnio skorelowana jest z: aktywnością nietoperzy rejestrowaną za pomocą detektorów w tych samych miejscach (Kunz i in. 2007), z wysokością wiatraków, rozmiarami rotora i mocą turbin. Wariant zerowy z uwagi na brak realnego wykazanego w monitoringu przed realizacyjnym oddziaływania na populacje nietoperzy jest mniej korzystny od pozostałego wariantu, z uwagi na ilość odpadów powstających w procesie produkcji energii elektrycznej metodami konwencjonalnymi. Wariant zerowy jest mniej ekologicznym rozwiązaniem i wiąże się z negatywnymi skutkami środowiskowymi efektu cieplarnianego. str. 4

5 Analizując wpływ planowanych wariantów na chiropterofaunę należy zaznaczyć, że z uwagi na małą aktywność nietoperzy oraz stwierdzane gatunki, nie wykazano znaczącego oddziaływania na nietoperze. Wariant Jedna turbina Wariant I Szczegółowe oddziaływanie na nietoperze, w zależności od rodzaju oddziaływania: Tabela 1. Zestawienie oddziaływań na chiropterofaunę dla poszczególnych wariantów. Śmiertelność w wyniku kolizji* Szlaki migracyjne - wiosenne Rodzaj oddziaływania Szlaki migracyjne - jesienne Drogi dojazdowe drogi techniczne Etap likwidacji Etap budowy Z uwagi na Z uwagi na Z uwagi na Z uwagi na małą Brak małą brak Prawdopodobny zalecenie aktywność stwierdzonych aktywność stwierdzonych mały szlak umieszczone w nietoperzy nie migracji nietoperzy - schronień, migracyjny rozdziale nr 10 przewiduje się poziom brak jest znaczących poziom nie wystąpienia aktywność oddziaływania miejsc aktywność stwierdzono śmiertelności poniżej etapu hibernacji poniżej wartości oddziaływania nietoperzy na wartości likwidacji oraz kolonii wymagających (długość dróg skutek kolizji z wymagających rozrodczych wyłączeń ok 500 m, w łopatami wyłączeń brak jest czasowych terenie siłowni czasowych oddziaływania rolniczym) wiatrowych etapu budowy Zwiększona aktywność wystąpiła w terenie zabudowanym, na pozostałym terenie aktywność nietoperzy nie wymaga wprowadzania czasowych wyłączeń pracy turbin wiatrowych Wariant Jedna turbina Wariant II Śmiertelność w wyniku kolizji* Szlaki migracyjne - wiosenne Rodzaj oddziaływania Szlaki migracyjne - jesienne Drogi dojazdowe drogi techniczne Etap likwidacji Etap budowy Z uwagi na Z uwagi na Z uwagi na Z uwagi na małą Brak małą brak Prawdopodobny zalecenie aktywność stwierdzonych aktywność stwierdzonych mały szlak umieszczone w nietoperzy nie migracji nietoperzy - schronień, migracyjny rozdziale nr 10 przewiduje się poziom brak jest znaczących poziom nie wystąpienia aktywność oddziaływania miejsc aktywność stwierdzono śmiertelności poniżej etapu hibernacji poniżej wartości oddziaływania nietoperzy na wartości likwidacji oraz kolonii wymagających (długość dróg skutek kolizji z wymagających rozrodczych wyłączeń ok 500 m, w łopatami wyłączeń brak jest czasowych terenie siłowni czasowych oddziaływania rolniczym) wiatrowych etapu budowy Zwiększona aktywność wystąpiła w terenie zabudowanym, na pozostałym terenie aktywność nietoperzy nie wymaga wprowadzania czasowych wyłączeń pracy turbin wiatrowych str. 5

6 * Należy zaznaczyć, że wyniki badań terenowych w czasie monitoringu przedinwestycyjnego nie gwarantują bezkolizyjnej pracy elektrowni, ze względu na możliwość przyciągania nietoperzy przez wiatrowe niezależnie od ich usytuowania, co sugerują Cryan i Horn (Cryan 2008, Horn i in. 2008). Tabela 2.Informacje o siłowni wiatrowej w wariancie I L.p. stanowiska działki/działe k głównych (fundament) działki/działek - służebności (łopaty wirnika) Obręb Typ projektowanej Moc akustyczn a projektow anej 1. SWK Lenartów Vestas V 100 1,8 MW na lub Vestas V 90 2,0 MW Wysokość wieży 95 m (średnica wirnika 100 m) 105 db Tabela 3.Informacje o siłowni wiatrowej w wariancie II L.p. stanowiska działki/działe k głównych (fundament) działki/działek - służebności (łopaty wirnika) Obręb Typ projektowanej Moc akustyczn a projektow anej Vestas V SWK Lenartów Wysokość wieży 119 m (średnica wirnika 112 m) 106,5 db ODDZIAŁYWANIE TURBIN SIŁOWNI WIATROWYCH NA NIETOPERZE Nietoperze są, razem z ptakami, grupą zwierząt najbardziej narażoną na kolizje z turbinami siłowni wiatrowych. Z pośród ginących na farmach nietoperzy, w podobnych do Polski warunkach środowiskowych dominują: borowiec wielki, stanowiący łącznie około 33,21% wszystkich osobników, str. 6

7 karlik większy (23,25%), karlik malutki (22,69%), łącznie karliki (wliczając w to karlika drobnego) to aż 51,48% osobników znajdowanych na farmach wiatrowych europejskiej strefy umiarkowanej. W Polsce jedyne publicznie dostępne stwierdzenia zabitych nietoperzy pod turbinami wiatrowymi dotyczą karlika większego, z danych niepublikowanych stwierdzono mroczka późnego, mroczka posrebrzanego i borowca wielkiego. W Europie stwierdzano zabite osobniki reprezentujące 16 z 25 krajowych gatunków nietoperzy. Nie da się jednak całkowicie wykluczyć śmiertelności żadnego z pozostałych niestwierdzanych gatunków. Przyczyn kolizji nietoperzy z turbinami siłowni wiatrowych jest wiele, lokalizacja, jej wysokość, sposoby oświetlenia, barwa masztu oraz śmigieł. Ze strony nietoperzy też można wyróżnić czynniki ekologiczne, anatomiczne oraz biologiczne powodujące, że niektóre gatunki znajdowane są częściej, a inne rzadziej, Te czynniki to: styl lotu, taktyka żerowania, zwyczaje wędrówkowe, w mniejszym stopniu rzeczywista liczebność i częstość występowania w otaczających siedliskach. str. 7

8 2. WALORY CHIROPTEROLOGICZE OBSZARU ODDZIAŁYWANIA INWESTYCJI Ryc. 2. Położenie stref o określonym walorze przyrodniczym. Na terenie planowanej stwierdzono występowanie co najmniej czterech gatunków nietoperzy. W wyniku przeprowadzonych prac nie stwierdzono kolonii rozrodczych na terenie miejscowości: Lutynek, Lenartów, Gągolin Zachodni Gągolin Północny. Zwiększoną aktywność nietoperzy zanotowano na terenie miejscowości: Lutynek Gągolin Zachodni str. 8

9 Gągolin Północny. Na terenie miejscowości stwierdzono występowanie 2 gatunków nietoperzy, mroczka późnego oraz borowca wielkiego. Teren lokalizacji planowanej to obszar, na którym notuje się małą aktywność nietoperzy. Cenniejszymi terenami dla bytowania tych zwierząt są okolice transektu nr 2. Na terenie i w bezpośredniej bliskości wyznaczono strefy według czterostopniowej skali oceny waloru chiropterologicznego teren w znacznej mierze znajduje się w I stopniu skali (bardzo niska wartość chiropterologiczna) ryc. 2. Wyznaczono na badanych i przylegających do powierzchni terenach obszary charakteryzujące się wyższymi walorami przyrodniczymi (II stopień skali wartość chiropterologiczna) ryc ODDZIAŁYWANIE INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Efekt skumulowany Ważnym zagadnieniem w ocenie oddziaływania elektrowni wiatrowych jest tzw. efekt skumulowany. Na poziomie monitoringu chiropterologicznego będzie to suma oddziaływań wszystkich farm wiatrowych oraz innych na danym terenie mogących negatywnie wpływać na trasy migracji lub na aktywność i stan lokalnych populacji nietoperzy. Oddziaływanie to, może potęgować się wraz ze zwiększaniem liczby farm wiatrowych lub innych wpływających negatywnie na danym terenie. W chwili obecnej w najbliższej okolicy nie ma istniejących dużych zespołów farm wiatrowych, są natomiast plany budowy w sąsiednich gminach kolejnych zespołów elektrowni wiatrowych i ich lokalizacja może zwiększyć ryzyko potencjalnych kolizji. Wszystkie kolejne farmy lub pojedyncze elektrownie, które ew. powstaną w pobliżu przedmiotowej powierzchni będą zwiększały ryzyko oraz bezpośrednio liczbę kolizji nietoperzy (osiadłych jak i migrujących) z turbinami elektrowni wiatrowych. W chwili obecnej nie przewiduje się znaczącego negatywnego wpływu projektowanej farmy w kontekście efektu skumulowanego. Należy zaznaczyć, że wyniki badań terenowych w czasie monitoringu przedinwestycyjnego nie gwarantują bezkolizyjnej pracy elektrowni, str. 9

10 ze względu na możliwość przyciągania nietoperzy przez wiatrowe niezależnie od ich usytuowania, co sugerują Cryan i Horn (Cryan 2008, Horn i in. 2008). Dodatkowo może pojawiać się opisywany wyżej efekt skumulowania negatywnego oddziaływania kilku elektrowni wiatrowych lub innych oddziałujących negatywnie nowo powstających. Tabela 4. Planowana lokalizacja innych siłowni wiatrowych na terenie sąsiednich gmin. Lp. Gmina Liczba turbin Moc zespołu elektrowni Oddalenie powierzchni względem najbliższej lokalizacji 1. Kocierzew południowy MW 2 km 2. Rybno 4 6,8 MW 6,5 km 3. Nowa Sucha 3 2,2 MW 4,5 km 4. Nieborów 1 1,5 MW 10,5 km 5. Łowicz 3 0,5 MW 10 km 6. Iłów 4 3,5 12,5 km 7. Kiernozia Chąśno 40 76,7 MW 5,5 km 9. Sochaczew Dane uzyskane z prowadzonych monitoringów poinwestycyjnych dla wszystkich zespołów elektrowni wiatrowych należy zestawiać ze sobą. Na podstawie całościowego zbiorczego zestawienia wyników dla poszczególnych powierzchni oraz dla całego zespołu elektrowni wiatrowych należy wyciągać wnioski o oddziaływaniu skumulowanym na chiropterofaunę tego terenu. Pewien, nieoszacowany wpływ na głównie osiadłe populacje nietoperzy mogą mieć drogi przebiegające przez lokalizację farmy (Lesiński, 2006). str. 10

11 Brak jest danych dotyczących wpływu masztów telekomunikacyjnych oraz sieci elektroenergetycznych na nietoperze. 4. WPŁYW INWESTYCJI NA ZADRZEWIENIE ZLOKALIZOWANE NA POŁUDNIE OD INWESTYCJI Zgodnie z zaleceniami zawartymi w Tymczasowych wytycznych dotyczących oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze, wersja II, grudzień 2009 (Kepel współautor B. Popczyk), zalecana minimalna odległość od elementów środowiska mogących koncentrować aktywność nietoperzy wynosi 200m, do takich elementów bez wątpienia można zaliczyć śródpolny las położony na południe od planowanej. Odległość posadowienia od północnej granicy zadrzewienia wynosi ok 170 m. Z uwagi na małą aktywność nietoperzy, lokalizacja poniżej granicy dopuszczalnego buforu jest możliwa z punktu widzenia ochrony nietoperzy. str. 11