1. Praca z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń gdzie zawarte są ćwiczenia typu: uzupełnij tabelkę, zbadaj, zapamiętaj, udziel odpowiedzi.

Transkrypt

1 Praca domowa ucznia Jest ważną częścią składową procesu nauczania, uczenia się środowiska społeczno przyrodniczego, powinna pełnić funkcje dydaktyczne powiązane z funkcjami realizowanymi w poszczególnych lekcjach, powinna przygotowywać ucznia do nowej lekcji, utrwalać dotychczas poznany materiał. Rodzaje prac domowych: 1. Praca z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń gdzie zawarte są ćwiczenia typu: uzupełnij tabelkę, zbadaj, zapamiętaj, udziel odpowiedzi. Praca tego typu daje możliwość: analiz, porównań, wnioskowania, kształtuje umiejętności umysłowe i praktyczne. 2. Obserwacja, pomiary, eksperymenty mają na celu: wyzwalanie aktywności uczniów w działaniu praktycznym, w myśleniu, rozwijają spostrzegawczość, rozwijają umiejętność opanowania wiedzy w nowych sytuacjach, kształtują postawę badawcza ucznia, pogłębiają wiedzę o otaczającej rzeczywistości społecznej, przyrodniczej np. zdobywania informacji o pracy swoich rodziców, obserwują poruszanie się np. kota, dokonują pomiaru temperatury, 3. wywiad - przeprowadzanie wywiadów ma na celu; przeprowadzenie odpowiednio ukierunkowanej rozmowy w wybrana osobą, Wywiad daje uczniom: zebranie informacji i ich pogłębienie, uczy zachowania w sytuacjach kontaktów społecznych wywiad może być zapisany lub nagrany. 4. zbieranie ilustracji i okazów rozwijanie umiejętności porównywania, klasyfikowania, jest to źródło wiedzy / np. album Nasze miasto 5. zakładanie i prowadzenie hodowli posiada walory poznawcze, wartości wychowawcze, wdrażanie dzieci do prac i umiejętności pielęgnacyjnych, kształtowanie u dzieci opiekuńczego stosunku do roślin i zwierząt, rozwijanie aktywności, systematyczności np. / zaobserwuj jak porusza się kot/ 6. prace graficzne / rysowanie/ rysunek swobodny, przerysowywanie, uzupełnienie brakujących elementów/ np. znaki drogowe/ 7. Korzystanie z literatury, telewizji, filmu, radia ma na celu: 1

2 wdrażanie uczniów do czerpania wiedzy ze źródeł poza szkolnych, do samokształcenia / np. obejrzyj program Tydzień na działce albo pogodę/, wartość kształcącą i wychowawczą, uczy umiejętności dostrzegania zjawisk w otoczeniu oraz dostrzegania świata. Działalność praktyczna uczniów Działalność praktyczna rozumiana jest jako: kształtowanie umiejętności praktycznych, źródło wiedzy, weryfikacja wyników myślenia, przekształcania rzeczywistości, Według Zaczyńskiego działalność uczniów musi być poprzedzona przekazaniem im odpowiednich wiadomości, działalność uczniów powinna rozszerzać ich wiadomości, reguły, definicje powinny być produktem aktywności dziecka, operacje praktyczne dziecka powinny mieć wartość kształcącą, czyli umożliwić im nabywanie umiejętności i nawyków o działania w warunkach zmienionych. Umiejętności praktyczne ucznia Umiejętności w zakresie pojęć przyrodniczych: pielęgnacja roślin, prace w ogrodzie warzywnym, zbieranie i przetwarzanie owoców i warzyw, hodowla zwierząt np. ryb utrzymanie higieny osobistej Umiejętności w zakresie pojęć geograficznych: mierzenie temperatury powietrza, określenie kierunku i widnokręgu za pomocą kompasu, korzystanie z rozkładu jazdy, czytanie planu w celu przygotowania się do korzystania z mapy Polski, Umiejętności w zakresie pojęć technicznych i technologicznych: 2

3 posługiwanie się narzędziami ogrodniczymi, korzystanie z urządzeń elektrycznych i gazowych, przetwarzanie owoców. Umiejętności w zakresie komunikacji życie społeczne: porozumiewanie się na ległość / telefon, nadawanie telegramu/ adresowanie listów, przesyłek, załatwianie spraw w urzędzie pocztowym, pełnienie roli przewodnika po własnej miejscowości, przechodzenie przez jezdnię, zachowanie się w środkach lokomocji Etapy kształtowania umiejętności praktycznych wg W. Okonia: 1. Uświadomienie uczniom nazwy i znaczenia danej umiejętności. 2. Sformułowanie na podstawie przypomnianych wiadomości jednej lub kilka reguł działania. 3. Pokazanie przez nauczyciela wzoru danej czynności. 4. Wykonywanie pierwszych czynności uczniów pod kontrolą nauczyciela. 5. Systematyczne, samodzielne działanie posługiwania się daną umiejętnością rozłożoną w czasie. Etapy te wdrażają ucznia do prawidłowej organizacji pracy. Przykłady praktycznej działalności uczniów Praca na działce szkolnej Szkolna działka jest naturalnym miejscem bezpośredniej obserwacji rozwoju życia roślin, wpływu jakości gleby, wilgotności, temperatury, nasłonecznienia oraz zabiegów pielęgnacyjnych człowieka. Uczniowie maja okazje do zastanowienia się nad przyczynami zjawisk i nabierania nawyków przyczynowo skutkowego myślenia przyrodniczego. Praca ucznia na działce polega na utrwaleniu wiedzy z życia i rozwoju roślin. U dziecka / ucznia rozwija się: dokładność i obowiązkowość w pracy, wyrabia się emocjonalny stosunek do wszystkiego co żyje / stąd duża wartość wychowawcza/ zdobywa praktyczna widzę o drzewach, krzewach, roślinach ozdobnych, ich wyglądzie, hodowli i rozwoju. 3

4 Etapy pracy na działce: 1. zgromadzenie narzędzi, 2. zgromadzenie nasion, 3. zaangażowanie ucznia w pracę, 4. wysunięcie zadania, 5. szukanie odpowiednich sposobów wykonania zadania / propozycje nauczyciela i ucznia/, 6. praca uczniów, 7. omówienie sposobów zadania, 8. zebranie zdobytych wiadomości, uzupełnienie posiadanych informacji w doświadczaniu ucznia, 9. zapisywanie obserwacji w zeszycie. Kącik zainteresowań uczniów to: odpowiednie miejsce w klasie, gdzie prowadzone są hodowle / stałe. Okresowe/, przechowuje się zbiory, literaturę związaną z przedmiotem, umożliwia stały kontakt z przedmiotem, powinien stać się miejscem obserwacji badań, porównań, to laboratirum, i muzeum gromadzonych eksponatów przez nauczyciela i uczniów / po każdej wycieczce/, jest także inspiracją do poszukiwania i kolekcjonowania np. nasion budzi i rozwija zainteresowania przyrodą, geografią i historią powinien być dynamiczny, zmieniać się w zależności od potrzeby hodowla roślin i zwierząt w klasach III / rośliny wodne, akwariowe i doniczkowe/ Środki dydaktyczne Stosowanie ich jest uwarunkowane celem lekcji, zasadą, metodą i właściwościami poszczególnych treści nauczania. 1. Zaleca się zastępowanie poglądowości ilustrowanej poglądowością operacyjną czyli nie obrazek a działanie ucznia. zamiast oglądać jedynie okazy, modele, uczniowie sami je wykonują, prowadzą odpowiednie obserwacje czy eksperymenty, poglądowość operacyjna to organizowanie różnych sytuacji, w których występują czynności umysłowe i praktyczne / uczeń wykonuje operacje umysłowe za pomocą środków dydaktycznych/ nauczyciel powinien przy pomocy środków wychodzić od spostrzeżeń i wrażeń uczniów do pojęć poprzez operacje umysłowe. 2. Środki dydaktyczne potrzebne są: w fazie początkowej, kiedy uczeń po raz pierwszy poznaje daną rzeczywistość / to jest źródło wiedzy ucznia/, w fazie weryfikowania hipotez, podczas eksperymentu, 4

5 w fazie działalności praktycznej, gdzie poznają zastosowanie praktyczne. 3. Środki to: podręczniki i zeszyty pełniące rolę przewodników w poznawaniu świata, utrwalanie, Ilustracje mogą służyć do zainteresowania uczniów tematem lekcji, do wywołania sytuacji problemowej projektogramy pozwalają wyodrębnić części z całości lub z części zbudować całość / analiza i synteza / fazoprojektogramy to zastosowanie projektogramu z zapisem dźwiękowym, dostarczają wielu przeżyć emocjonalnych i estetycznych, albumy, fotografie. Funkcja środków: kształcąca, estetyczna, motywacyjna. Środowisko społeczno przyrodnicze powinno korzystać z naturalnych środków a środki dydaktyczne powinny w tym pomagać. 5