Historia administracji

Transkrypt

1 Historia administracji Zajęcia wprowadzające dr Karol Dąbrowski

2 Nauki administracyjne / Nauki o administracji Rozporządzenie z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy..., Dz.U. Nr 179, poz nauki badające administrację, szczególnie administrację publiczną, z nastawieniem na prawo administracyjne

3 historia administracji subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca istniejący dawniej stan administracji publicznej, jej organizację (centralną, lokalną), środki działania, cele, zadania, skutki itp.

4 triada nauk administracyjnych nauka nauka prawa nauka administracji prawa administracyjnego polityki administracyjnej Fritz Stier-Somlo ( ) omlo#e378

5 Ernest Knosala ( ) rozdział nauki administracji od nauki polityki administracyjnej nie odpowiada realiom współczesności; należy mówić nie o dwóch naukach (administracji i polityki administracyjnej), lecz o jednej nauce: nauce administracji, wykonującą funkcję normatywno (jak administrować) opisową (czym jest administracja). TEORIA ADMINISTRACJI

6 Administracja zarząd sprawami własnymi lub cudzymi zarządzanie, gospodarowanie, kierowanie, rządzenie i rozkazywanie

7 ministrare = służyć administrare = obsługiwać, zarządzać, kierować gubernare = rządzić

8 Administracja publiczna zarząd wykonywany przez państwo i inne podmioty, na rzecz interesu publicznego, na podstawie obowiązującego prawa

9 Administracja publiczna system biurokratyczny obszerny zakres spraw społecznych generalne normy prawne

10 Norma prawna najmniejszy, stanowiący strukturalną całość element prawa; pojedyncza reguła zachowania, dająca odpowiedź na pytanie, kto, w jakich okolicznościach, jak powinien się zachować i co stanie się w wypadku zachowania sprzecznego z wolą ustawodawcy G.L. Seidler et alt.

11 abstrakcyjność dotyczy nieokreślonej liczby przypadków generalność dotyczy nieokreślonej liczby adresatów

12 każdy obywatel każdego kto kandyduje na Prezydenta

13 Rozporządzenie z 21 stycznia 1777 r. w sprawie zakazu używania arszeniku do wyrobu serów Nr 1857 Do wyrobu sera użycie arszeniku, z powodu szkodliwych skutków dla zdrowia, pod groźbą kary pieniężnej i cielesnej, jest zakazane. Rozporządzenie, Graz 21 stycznia Źródło: Sammlung aller k.k. Verordnungen und Gesetze vom Jahre bis 1780, t. 8, Wiedeń 1787.

14 biurokracja: aparat urzędniczy (czyli grupę urzędników państwowych i wszystko to, co się z nimi wiąże) zaangażowany w administracji publicznej. system biurokratyczny: system rządów, w którym decydującą rolę odgrywa w/w aparat.

15 weberowska definicja biurokracji fachowość [zawodowość] + specjalizacja [podział pracy] + hierarchia + generalne normy Max Weber ( )

16 Aspekty adm. publ. POZYTYWNY NEGATYWNY PODMIOTOWY PRZEDMIOTOWO-PODMIOTOWY

17 Definicja przedmiotowo -podmiotowa zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie ustawy i w określonych prawem formach Hubert Izdebski, Michał Kulesza

18 pozytywna definicja administracji w doktrynie prawnej III Rzeszy administracja publiczna to kształtowanie życia wspólnoty narodowej przez aparat partyjny, według planu ustalonego przez Führera Sonderfahndungsbuch Polen, Berlin 1939.

19 administracja jako organizacja jest po prostu strukturą urzędów działającą w konkretnej wspólnocie Theodor Maunz

20 Theodor Maunz ( ): profesor prawa w III Rzeszy i RFN. Działacz NSDAP. Teoretyk ustroju nazistowskiego, uzasadniający rządy Hitlera. Po 1945 r. jeden z czołowych konstytucjonalistów, mających wpływ na interpretację niemieckiej konstytucji. Profesor Uniw. w Monachium. Członek CSU. Minister kultury rządu Bawarii na przełomie lat 50 i 60-tych. Publicysta prasy nacjonalistycznej. źródło: Wikimedia Commons

21 * centralizacja (skupienie władzy) * decentralizacja (rozproszenie władzy) * koncentracja (skupienie zadań) * dekoncentracja (przeniesienie zadań)

22 Funkcje administracji publicznej * reglamentacyjna i regulacyjna * świadcząca * organizatorska * wykonawcza * kontrolno-nadzorcza * prognostyczno-planistyczna ograniczanie możliwości działania i dostępu do dóbr

23 Cechy administracji publicznej * przymusowość * monopol * trwałość * planowość * ciągłość * stabilność * fachowość * hierarchiczność * legalizm

24 Zasady nowożytnej administracji publicznej * centralizacja i koncentracja / decentralizacja i dekoncentracja * resortowość * dualizm przeciwstawny monizmowi * biurokratyzm ** hierarchiczność ** podległość służbowa i osobowa ** wielostopniowa struktura urzędów ** jednoosobowe kierownictwo ** fachowość, nominacja i pragmatyki służbowe ** formalizm (procedura administracyjna)

25 resortowość rada ministrów / rząd działy administracji rządowej minister odpowiedzialność: konstytucyjna, polityczna, parlamentarna, indywidualna, solidarna źródło: Wikimedia Commons

26 Resorty klasyczne * sprawy zagraniczne * wojsko * wymiar sprawiedliwości * skarbowość * sprawy wewnętrzne

27 Ministerstwa * funkcjonalne * koniunkturalne System biurokratyczny * prowincjonalny * realny

28 państwo ludność + terytorium + władza Georg Jellinek ( ) źródło: Wikimedia Commons

29 * władza = możność panowania nad wolą innego człowieka * suwerenność = najwyższa władza, połączona z niezależnością i niepodległością suwerenność w globalizacji

30 Zdolność prawnomiędzynarodowa zdolność do bycia podmiotem stosunków międzynarodowych, zawierania umów z innymi państwami (zdolność traktatowa)

31 * federacja - konfederacja * unia realna - unia personalna * państwo unitarne

32 Organ jednostka wyodrębniona organizacyjnie w ramach aparatu państwowego, działająca w imieniu i na rachunek państwa, posiadająca własne kompetencje, zadania i właściwość, uprawniona do posługiwania się przymusem

33 Kolegialność a jednoosobowe kierownictwo kolegialność * strukturalna = tworzenie organu wieloosobowego * funkcjonalna = podejmowanie decyzji większością głosów

34 Urząd zespół osobowo-rzeczowy organu / aparat pomocniczy Jednostka podziału terytorialnego obszar państwa podlegający właściwości miejscowej organu

35 * właściwość = zdolność do rozpatrywania spraw ** rzeczowa ** miejscowa ** funkcjonalna

36 Administrowanie to przede wszystkim spokojne, wolne od pośpiechu i nieustannych konfliktów załatwianie rozmaitych spraw. Woodrow Wilson źródło: Wikimedia Commons W prezentacji wykorzystano ikonki Nuvola icons ze zbiorów Wikimedia Commons.