Prawidłowa postawa przy pracy

Transkrypt

1 Komputer a zdrowie Prawidłowa postawa przy pracy Praca z zachowaniem prawidłowego ustawienia ciała jest kluczowym elementem wpływającym na zdrowie. W utrzymaniu takiej postawy pomagają dobrze zaprojektowane i ustawione meble jednak duŝo zaleŝy od samych uŝytkowników. Prawidłowa technika pisania i pozycja przy pracy, prawidłowe ustawienie mebli, poprawne przyzwyczajenia są znacznie waŝniejsze w profilaktyce niŝ róŝne gadŝety takie jak podkładki pod nadgarstek przed klawiaturę i myszkę. Trzeba jednak zaznaczyć, Ŝe gadŝety tego typu ułatwiają niejednokrotnie zachowanie prawidłowego ułoŝenia rąk (godne polecenia są podkładki Ŝelowe). PoniŜszy rysunek przedstawia prawidłową pozycję przy pracy. 1

2 Prawidłowa postawa przy komputerze Prawidłowe ułożenie dłoni na klawiaturze ŹLE DOBRZE 2

3 Opis do rysunku 1 i 2 Opis do rysunku: 1. Trzymaj głowę prosto, tak by szyja nie była wygięta i nie powodowało to zniekształceń w odcinku szyjnym kręgosłupa. 2. Opieraj się plecami o oparcie fotela, aby nie powodować zmęczenia kręgosłupa w odcinku plecowym. Dobrze jest zastosować specjalną podpórkę pod plecy. 3. Łokcie trzymaj przy sobie lub oprzyj o poręcze fotela, aby nie obciąŝać dodatkowo pleców. 4. Stosuj ergonomiczną pozycję przy pracy poprzez regulację oparcia i wysokości fotela. 5. Ustaw klawiaturę nisko, tak by nie powodować zgięcia rąk w nadgarstkach (pomocne są podkładki pod nadgarstki). MoŜna takŝe podnieść poziom fotela, pamiętając o tym, Ŝe stopy muszą swobodnie opierać się o podłogę. 6. Nogi powinny być zgięte w kolanach pod kątem prostym. 7. Stopy trzymaj ustawione swobodnie i płasko na podłodze lub odpowiedniej podstawce. 8. Klawiaturę ustaw około 10 cm od brzegu biurka. Dobrze jest stosować klawiatury z podstawkami. JeŜeli klawiatura nie jest fabrycznie wyposaŝona w taką podstawkę moŝna dokupić odpowiednią podstawkę np. Ŝelową. 9. Monitor umieść w odległości cm od oczu, górny brzeg monitora powinien być lekko poniŝej linii oczu, a kąt między poziomem oczu i linią wzroku nie powinien przekraczać 20 stopni. Meble DuŜą rolę w zachowaniu ergonomicznych warunków pracy odgrywa organizacja samego stanowiska pracy tzn. parametrów i sposobu ustawienia mebli - biurka, krzesła, monitora, sprzętu pomocniczego. Jednak sprzęt o dobrych parametrach to nie wszystko - nie zmusi uŝytkownika do zachowania właściwej pozycji ciała w czasie pracy. PoniŜej prezentujemy parametry prawidłowo zbudowanego stanowiska pracy oraz prawidłową postawę przy pracy. 3

4 Wymiary (w mm) prawidłowo zorganizowanego stanowiska do pracy z komputerem wraz z optymalnymi odległościami pomiędzy fotelem, biurkiem, podnóŝkiem, ekranem, klawiaturą i podpórką po dokumenty. Trucizna z monitora i komputera Monitory wytwarzają takŝe zmienne pola magnetyczne o małych i bardzo małych częstościach, podobnie zresztą jak róŝne inne urządzenia domowego uŝytku (np. pralki i odkurzacze). Pola te nie przekraczają dopuszczalnych, nieszkodliwych wartości. Na podstawie wyników wielu badań moŝna stwierdzić, Ŝe szkodliwy wpływ tych pól na zdrowie człowieka, jeśli istnieje, jest niedostrzegalnie mały. Natomiast skargi osób spędzających duŝo czas przed komputerem na bóle głowy czy kręgosłupa są raczej rezultatem niewłaściwej postawy, oświetlenia i braku ruchu. Kolejnym rodzajem promieniowania wytwarzanego przez monitory w śladowych ilościach jest promieniowanie ultrafioletowe i rentgenowskie. Promieniowanie ultrafioletowe jest ponad stukrotnie niŝsze od dopuszczalnych norm, natomiast rentgenowskie na ogół nie przekracza tła naturalnego (czyli promieniowania docierającego z Kosmosu oraz pochodzącego z rozpadu pierwiastków promieniotwórczych we wnętrzu Ziemi), tak więc nie powinno budzić naszych szczególnych obaw. 4

5 Narażenie narządu wzroku Do najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez osoby pracujące z komputerem, a dotyczących narządu wzroku naleŝą: zmęczenie wzroku, a przede wszystkim pieczenie oczu, nieostrość widzenia i zmiany percepcji barw Szkodliwy wpływ monitora na wzrok związany jest z migotaniem i drŝeniem obrazu (co zaleŝy od złej jakości monitorów lub niedopasowania kart graficznych) oraz brakiem jego ostrości. Zmusza to do wytęŝania wzroku i mruŝenia oczu. Podobny efekt wywołują refleksy świetlne na powierzchni monitora. W tych przypadkach konieczna moŝe być wymiana monitora lub karty graficznej oraz zmiana oświetlenia lub zastosowanie odpowiednich filtrów. Filtry ekranowe, dość często stosowane, nie tylko chronią przed polem elektrostatycznym ekranu monitora, ale równieŝ mogą poprawić jakość oglądanego obrazu (zmniejszenie negatywnego wpływu tętnienia obrazu, poprawa kontrastu, ograniczenie odblasków). NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe dostępne na rynku filtry są bardzo róŝnej jakości. Powinno stosować się filtry, których jakość została potwierdzona wynikami specjalistycznych badań. Wpływ na układ ruchu Do najczęściej zgłaszanych skarg dotyczących układu ruchu naleŝą bóle mięśni i stawów, sztywność (bolesność) nadgarstków, ból i sztywność karku i ramion oraz drętwienie i skurcze rak. Długotrwałe pisanie na klawiaturze i/lub niewygodne ułoŝenie rąk moŝe doprowadzić do nadweręŝenia ścięgien, a w skrajnych przypadkach do rozwoju tzw. zespołu cieśni nadgarstka. Jak wyŝej wspomniano napięcie mięśni oraz bóle kręgosłupa mogą wynikać z nieprawidłowej pozycji ciała w czasie (często długotrwałego) siedzenia, a z drugiej strony z niedostatecznego ruchu. Inne skargi: na niepokój i nerwowość, znuŝenie i osłabienie mogą wynikać niedotlenienia mózgu (długotrwałe przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach) i stresu psychospołecznego związanego z brakiem okazji do krótkich przerw i kontaktów towarzyskich. Natomiast pieczenie skóry moŝe się wiązać z wcześniej omawianymi reakcjami alergicznymi. 5

6 Zapobieganie ujemnym skutkom pracy z komputerem Przedstawione powyŝej fakty świadczą o tym, Ŝe praca przy obsłudze komputerów zaliczana jest do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Uznana została za całkowicie bezpieczną, ale uciąŝliwą dla zdrowia. Dlatego teŝ tak istotne jest przeciwdziałanie wyŝej omówionym uciąŝliwościom związanym z pracą przy komputerze. Dziedziną poświęconą rozwiązywaniu tych problemów jest ergonomia. Jej stosowanie w praktyce polega na prawidłowym kształtowaniu środowiska pracy z komputerem. WaŜnym elementem są tu wymiary biurka, na którym umieszczony jest komputer, monitor i klawiatura. Szerokość blatu biurka powinna być na tyle duŝa, by zmieściły się na nim sprzęt oraz pozostało wolne miejsce na oparcie dłoni. Biurko powinno mieć ponadto odpowiednią matowa lub półmatową fakturę, by nie męczyć zbytnio wzroku ewentualnymi refleksami światła. Kolejnym waŝnym zagadnieniem jest oświetlenie. Najczęściej popełniane błędy dotyczą umieszczania monitora na tle okna, stosowania Ŝaluzji bądź kotar, które niewystarczająco tłumią światło w ciągu słonecznego, ustawiania monitorów ekranem w stronę okien oraz nieprawidłowego ustawienia elektrycznego. Wszystko to znacznie ogranicza czytelność obrazu na ekranie monitora. W przypadku sztucznego oświetlenia zbyt duŝa róŝnica pomiędzy jasnością pomieszczenia a jasnością ekranu zmusza wzrok do wysiłku przekraczającego niemal jego zdolności przystosowawcze, prowadząc do zmęczenia wzroku, a nawet pogorszenia się sprawności funkcjonowania narządu wzroku (pogorszenie ostrości widzenia oraz zdolności do adaptacji i akomodacji). c.d.n. Przeciwdziałając ewentualnym skutkom promieniowania, naleŝy uŝywać monitorów, w których promieniowanie, pole elektrostatyczne i pole elektromagnetyczne redukowane są konstrukcyjnie wewnątrz ich obudowy. PoniewaŜ siły elektryczne maleją wraz ze wzrostem odległości, zaleca się utrzymywanie odstępu między twarzą a ekranem, wynoszącego co najmniej cm. Częściowe zmniejszenie natęŝenia promieniowania moŝna osiągnąć poprzez załoŝenie na ekran specjalnego filtru ochronnego. Warto zadbać, by przedmioty w otoczeniu komputera wykonane były z materiałów antyelektrostatycznych, co pomoŝe osłabić natęŝenie pola elektrostatycznego w pomieszczeniu. WaŜnym czynnikiem jest równieŝ mikroklimat (temperatura powietrza C, względna wilgotność powietrza 50-65%, wprowadzenie do otoczenia roślin takich jak: paproć, geranium, aloes i trzykrotka, sztuczna jonizacja powietrza). I ostatnią rzeczą o której nie naleŝy zapominać jest konieczność przerw w pracy z komputerem - aby wzrok i napięte mięsnie mogły odpocząć. 6