WYNIKI SPISU ROLNEGO W WOJEWÓDZTWIE KATOWICKIM W 1998 R.

Transkrypt

1 Urząd Statystyczny w Katowicach Informacje i opracowania statystyczne WYNIKI SPISU ROLNEGO W WOJEWÓDZTWIE KATOWICKIM W 1998 R. Katowice, październik 1998 r.

2 SPIS TREŚCI Źródła danych spisowych i zasada opracowania wyników spisu... 3 Ważniejsze pojęcia i zasady spisywania... 3 U ży tkowan ie gruntów... 4 Powierzchnia zasiewów... 5 Zwierzęta gospodarskie... 6 Ważniejsze grupowania... 6 SPIS TABLIC Numer Strona Użytkowanie Gruntów Użytkowanie gruntów według granic administracyjnych Użytkowanie gruntów według siedziby użytkowania gospodarstwa Powierzchnia zasiewów Powierzchnia zasiewów zbóż przemysłowych, pastewnych i pozostałych upraw według siedziby użytkownika gospodarstwa Zwierzęta gospodarskie SPIS WYKRESÓW Numer Strona Struktura użytków rolnych... Ił Struktura użytkowania gruntów Powierzchnia zasiewów niektórych ziemiopłodów Struktura trzody chlewnej Udział krów w pogłowiu bydła... 12

3 UWAGI METODYCZNE ŹRÓDŁA DANYCH SPISOWYCH I ZASADA OPRACOWANIA WYNIKÓW SPISU Dane z zakresu czerwcowego spisu rolnego w 1998 r. opracowano na podstawie: uogólnionych wyników reprezentacyjnego spisu rolnego przeprowadzonego w dniach czerwca br. w 3% próbie indywidualnych gospodarstw i działek rolnych, sprawozdań statystycznych z gospodarstw państwowych, spółdzielczych i spółek, sprawozdań statystycznych z jednostek administracyjnych stopnia podstawowego w zakresie rozliczenia ogólnej powierzchni gminy (miasta) według użytkowników i sposobu użytkowania, szacunków danych uzupełniających dla gospodarstw indywidualnych, przeprowadzonych w oparciu o oceny rzeczoznawców szczebla podstawowego. Wyniki spisu rolnego opracowane zostały według siedziby użytkownika gospodarstwa. Dla gospodarstw indywidualnych wyniki opracowane są według miejsca siedziby - zamieszkania użytkownika, a dla pozostałych gospodarstw-w edług miejsca siedziby przedsiębiorstwa (gospodarstwa). WAŻNIEJSZE POJĘCIA I ZASADY SPISYWANIA Za indywidualne gospodarstwo rolne uważa się nieruchomości rolne,będące własnością lub znajdujące się w użytkowaniu tej samej osoby, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarstwa obejmującą grunty rolne i leśne wraz z budynkami, urządzeniami i inwentarzem oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa, gdy powierzchnia użytków rolnych tego gospodarstwa przekracza 1,0 ha. Do indywidualnych gospodarstw rolnych należą również: gospodarstwa pracowników jednostek lasów państwowych (łącznie z gruntami deputatowymi), gospodarstwa, których użytkownikami są duchowni i służba kościelna oraz nauczyciele i dróżnicy,

4 gospodarstwa zakonów i kongregacji kościelnych, gospodarstwa członków spółdzielni produkcji rolniczej nie wniesione do wspólnego użytkowania, gospodartwa spółek cywilnych i jawnych, grunty użytkowane indywidualnie lub zespołowo przez rolników indywidualnych należące do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa m. in. grunty byłego Państwowego Funduszu Ziemi. Za indywidualni} działkę rolną uważa się działkę o powierzchni użytków rolnych od 0,10 ha do 1,0 ha włącznie. Za użytkow nika indyw idualnego gospodarstw a rolnego lub użytkującego działkę rolną przyjmuje się osobę lub grupę osób (spółki, zakony), która faktycznie użytkuje grunty tzn. uprawia je i zbiera plony na rachunek własny (kieruje produkcją) niezależnie od tego, czy jest właścicielem tego gospodarstwa, czy też dzierżawcą bądź użytkownikiem z innego tytułu. Indywidualne gospodarstwa i działki rolne spisywano w miejscu zamieszkania użytkownika i tam ujmowano całkowitą, ogólną powierzchnię, niezależnie od miejsca położenia gruntów. Użytkowanie gruntów Informacje o użytkowaniu gruntów według grup użytkowników uzyskano ze sprawozdań statystycznych jednostek administracyjnych stopnia podstawowego - gmin (wedtug stanu na dzień 31 maja 1998 r.) oraz sprawozdań statystycznych z jednostek państwowych, spółdzielczych i spółek (w edług stanu na dzień 30 czerwca 1998 r.). Podstawą do ustalenia danych w jednostkach samorządowych były karty gospodarstw indywidualnych, wykazy umów dzierżawczych itp. Do ogólnej powierzchni gospodarstwa zaliczono wszystkie grunty wchodzące w skład gospodarstw zarówno użytkowane rolniczo (grunty orne, sady, ogrody przydomowe, grunty pod szklarniami i inspektami, łąki i pastwiska)jak i grunty użytkowane nierolniczo (lasy i pozostałe grunty), niezależnie od tytułu władania (np. własne, dzierżawione na zasadzie umowy i bezumownie oraz użytkowane z innego tytułu) i miejsca położenia gruntów. Do gruntów ornych zaliczono grunty w uprawie tj. pod zasiewami wraz z ogrodami przydomowymi oraz odłogi i ugory. Do gruntów ornych należy zaliczyć również plantacje wikliny i chmielu, powierzchnię szklarni, inspektów i tuneli foliowych oraz powierzchnię poniżej 0,10 ha zasadzoną drzewami owocowymi i krzewami jagodowymi.

5 Do sadów zaliczono grunty o powierzchni 0,10 ha i większej zasadzonej drzewami owocowymi lub krzewami jagodowymi o zwartym nasadzeniu, winnice oraz szkółki drzew owocowych i krzewów jagodowych. Do łąk i pastw isk zaliczono grunty pokryte trwale trawami, bez gruntów ornych obsianych trawami w ramach płodozmianu. Lasy obejm ują powierzchnię zalesioną, tzn. pokrytą uprawami leśnymi, młodnikami, drzewostanami starszymi, plantacjami topoli prowadzonymi na gruntach leśnych oraz powierzchnię przejściowo pozbawioną drzewostanu, do której zalicza się: zręby, halizny, płazowiny, wypaleniska, szkółki leśne i plantacje choinkowe prowadzone na gruntach leśnych. Do pozostałych gruntów zalicza się pow ierzh n ię w ód, terenów osiedlow ych, kom unikacyjnych, zakładów produkcyjnych, w gospodarstw ach rolnych - pow ierzhnię pod zabudowaniami i podwórzami, drogi, inne grunty użytkowe (torfowiska, żwirownie) oraz nieużytki. Po wierzchnia zasiewów Dane o powierzhni zasiewów ujmowane w spisie dotyczą powierzchni upraw poszczególnych ziemiopłodów uprawianych w plonie głównym. W powierzchni zasiewów uwzględnia się również powierzchnię zasiewów w sadach z uprawą między drzewami owocowymi i krzewami jagodowymi, powierzchnię szklarni, inspektów i tuneli foliowych, oraz powierzchnię poniżej 0,10 ha zasadzoną drzewami owocowymi i krzewami jagodowymi zarówno z uprawą, jak i bez uprawy ziemiopłodów między drzewami (krzewami). Do grup "zbóż podstaw ow ych" zaliczono powierzchnię: pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa i pszenżyta. Do grupy "przem ysłowych" zaliczono powierzchnię uprawy: buraków, rzepaku i rzepiku, lnu, konopi oraz tytoniu. Grupa "pastew ne" obejmuje uprawy okopowych pastewnych, peluszki, wyki, bobiku, łubinu słodkiego, mieszanek strączkowych i zbożowo-strączkowych, koniczyny, lucerny, esparcety, seradeli, innych pastewnych i traw. W "pozostałych upraw ach" ujęto powierzchnię: warzyw, truskawek, wysadków roślin okopowych, łubinu gorzkiego, plantacje roślin ozdobnych i pozostałych przemysłowych (mak, słonecznik, chmiel, zioła lecznicze, wiklina i inne przemysłowe).

6 6 Zwierzęta gospodarskie na podstawie: Dane o pogłowiu zwierząt gospodarskich tj. bydło, owce i trzoda chlewna opracowano uogólnionych wyników reprezentacyjnego badania pogłowia bydła i owiec przeprowadzonego w dniach czerwca 1998 r. w około 0,75% próbie gospodarstw indywidualnych uogólnionych wyników reprezentacyjnego badania pogłowia trzody chlewnej przeprowadzonego w dniach 3-10 sierpnia 1998 r. w około 0,5% próbie gospodarstw indywidualnych pełnej sprawozdawczości z gospodarstw państwowych, spółdzielczych i pozostałych. D ane o pogłow iu zw ierząt gospodarskich przedstaw iono w podziale na grupy produkcyj no-użytkowe. Spisowi podlegały wszystkie zwierzęta znajdujące się w gospodarstwie, tj. zarówno zwierzęta stanowiące własność użytkownika gospodarstwa jak lub członków jego gospodarstwa domowego, również zwierzęta przetrzymywane czasowo lub stale w gospodarstwie, tj. przyjęte na wychów, opas itp. niezależnie od tego czy przyjęto je od gospodarstw państwowych, spółdzielczych i innych. WAŻNIEJSZE GRUPOWANIA Dane dotyczące użytkow ania gruntów, powierzchni zasiewów i pogłowia zwierząt gospodarskich zostały ujęte w dwóch podstawowych grupach, tj. w sektorze publicznym i sektorze prywatnym. W ramach sektora publicznego prezentuje się dane dla własności państwowej. W sektorze prywatnym dane opracowano dla: spółdzielni produkcji rolniczej (rolnicze spółdzielnie produkcyjne łącznie ze spółdzielniami kółek rolniczych i obsługi rolnictwa) gospodarstw indywidualnych spółek własności prywatnej krajowej. Gospodarstwa indywidualne obejmują: indywidualne gospodarstwa, tj. gospodarstwa o powierzchni ogólnej powyżej 1 ha użytków rolnych, prowadzone przez rolników na gruntach własnych i niewłasnych, indywidualne działki rolne o powierzchni do 1 ha użytków rolnych użytkowane rolniczo przez osoby prywatne, np. działki służbowe, działki i ogrody przydomowe, pracownicze ogrody działkowe, spółki cywilne i jawne. Dane dotyczące użytkowania powierzchni opracowane zostały również dla gruntów nie stanowiących gospodarstw rolnych.

7 7 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW Tabl. 1. Użytkowanie gruntów według granic administracyjnych Użytki rolne Wyszczególnienie Ogólna powierzchnia gruntów ogółem grunty orne wraz z ogrodami przydomowymi sady łąki trwałe pastwiska trwałe Lasy i grunty leśne Pozostałe grunty w hektarach OGÓŁEM SEKTOR PUBLICZNY Własność państwowa SEKTOR PRYWATNY Gospodarstwa indywidualne Spółdzielnie produkcji rolniczej Spółki własności prywatnej krajowej GRUNTY NIE STANOWIĄCE GOSPODARSTW ROLNYCH Tabl. 2. Użytkowanie gruntów według siedziby użytkowania gospodarstwa Użytki rolne Wyszczególnienie Ogólna powierzchnia gruntów ogółem grunty orne wraz z ogrodami przydomowymi razem w tym pod zasiewami sady łąki trwałe pastwiska trwale Lasy i grunty leśne Pozostałe grunty w hektarach OGÓŁEM SEKTOR PUBLICZNY Własność państwowa SEKTOR PRYWATNY Gospodarstwa indywidualne Spółdzielnie produkcji rolniczej Spółki własności. prywatnej krajowej GRUNTY NIE GOSPODARSTW ROLNYCH _

8 8 9 POWIERZCHNIA ZASIEWÓW Xabl. 3. Lp. 1 Wyszczególnienie rzchnia zasiana i zasadzona ogółem Powierzchnia zasiewów zbóż przemysłowych, pastewnych i pozostałych upraw razem pszenica żyto Kuku rydza (łącznie z końskim zębem) na ziarno i zielonkę zboża podstawowe jęczmień Zbożowe owies pszen żyto razem pozostałe mieszanki zbożowe (bez strączko wych) gryka, proso i inne (bez kukurydzy) Strączkowe jadalne O G Ó ŁEM SEKTOR PU B L I C Z N Y W łasność państw ow a SEKTOR PRY W A T N Y G ospodarshva indyw idualne Spółdzielnie produkcji rolniczej _ Spółki w łasności prywatnej k rajow ej _. w według siedziby użytkownika gospodarstwa Ziemniaki hektarach razem buraki cukrowe (bez wysadków) Przemysłowe Pastewne Pozostałe uprawy rzepak i rzepik tytoń razem len i konopie okopowe (bez wysadków) strączkowe motylkowe, inne i trawy razem warzywa gruntowe truskawki pozostałe Lp. a) W polu, w ogrodach przydomowych i w sadach z uprawą ziemiopłodów między drzewami.

9 10 Tabl. 4. Bydło i owce Stan w czerwcu ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE Wyszczególnienie Ogółem bydło Cielęta w wieku poniżej 1 roku Młode bydło w wieku 1-2 lat Bydło wieku 2 lata i więcej W tym maciorki w tym Owce jednoroczne razem w tym krowy dojne i starsze WSZtlikach OGÓŁEM P ffi? & N Y Własność państwowa SEKTOR PRYWATNY Spółdzielnie produkcji rolniczej Spółki własno.ści. prywatnej krajowej Gospodarstwa indywidualne Tabl. 5. Trzoda chlewna Stan w sierpniu Wyszczególnienie Ogółem Prosięta o wadze do 20 kg Warchlaki o wadze od 20 kg do 50 kg Trzoda chlewna na ubój 0 wadze 50 kg 1 więcej Trzoda chlewna na chów o wadze 50 kg i więcej lochy razem knury ogółem prośne pozostałe w sztukach OGÓŁEM SEKTOR PUBLICZNY Własność państwowa p^ y w avn y Spółdzielnie produkcji rolniczej Spółki własności. prywatnej krajowej Gospodarstwo indywidualne

10 II 1. STRUKTURA UŻYTKÓW ROLNYCH 2. STRUKTURA UŻYTKOWANIA GRUNTÓW Ogółem Ogoleni 49,3% 76.2% H grunty orne I. J łąki H użytki rolne 0 lasy sady pastwiska trwałe pozosta e 3. POWIERZCHNIA ZASIEWÓW NIEKTÓRYCH ZIEMIOPŁODÓW zboża podstawow e z mieszankami I! pastewne B8 ziemniaki rzepak buraki ogółem gospodarstwa indywidualne

11 12 4. STRUKTURA STADA BYDŁA 5. STRUKTURA TRZODY CHLEWNEJ Ogółem Ogółem cielęta w wieku poniżej 1 roku H młode bydło w wieku 1-2 lat ES bydło w wieku 2 lata i więcej trzoda chlewna poniżej 50 kg U trzoda chlewna powyżej 50 kg na ubój KI trzoda chlewna powyżej 50 kg na chów 6. UDZIAŁ KRÓW W POGŁOWIU BYDŁA Ogółem Gospodarstwa indywidualne % I00"/o Sil krowy pozostałe

12

13 Przy publikowaniu danych obowiązuje podanie źródła Opracował Wydział Statystyki Gospodarczej 1 Urząd Statystyczny w Katowicach, ul. Owocowa 3, Katowice N akład 100 cgz. Papier offsetowy, 80 g. Format A-4. Oddano do druku październik 1998 r. Druk: Dzia) Poligraficzny Urzędu Statystycznego w Katowicach, ul. Kossutha 7, Katowice Zam. 175 /98