Szkolny Program Profilaktyki na lata

Transkrypt

1 Zespół Szkół Techniczno-Usługowych im. Jana Pawła II w Tarnowskich Górach Szkolny Program Profilaktyki na lata Opracował Zespół ds. Profilaktyki

2 Spis treści: 1. Podstawa prawna 2. Wstęp 3. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 4. Struktura programu (strategie i metody) 5. Szczegółowy plan działań profilaktycznych 6. Adresaci Szkolnego Programu Profilaktyki 7. Współpraca z rodzicami 8. Instytucje wspierające szkołę w realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki 9. Procedura ewaluacji 10. Załączniki 2

3 1. Podstawa prawna Program profilaktyki kieruje się celami i zadaniami zawartymi w: - Statucie Szkoły, - Programie Wychowawczym Szkoły, - Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. Dodatkowo opieraliśmy się na następujących aktach prawnych: - Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., art. 72, - Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.( Dz. U. Nr 120 poz. 526, art.3,19,33), - Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami, art. 1), - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51 poz Działalność edukacyjna w szkołach pkt 1,2 i 3), - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zasad świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, podstawie programowej kształcenia ogólnego ( Dz. U. Nr 78 późniejszymi zmianami z dnia 19 sierpnia 2002 r.), - Rządowy program na lata Bezpieczna szkoła, - Program Wczesnej Interwencji Profilaktyki FreD goes net, - Program ochrony zdrowia, - Program ochrony zdrowia psychicznego, - Narodowy program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, - Krajowy program zapobiegania zakażeniom HIV, - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2001 r. w sprawie poszczególnych zasad działania publicznych poradni specjalistycznych oraz ramowego statutu tych poradni (Dz. U. Nr 13 poz. 109), - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2001 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 13 poz. 110), 3

4 - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U Nr 10 poz. 96), - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr51 poz. 48), - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie zakresu organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1996 r. w sprawie sposobu organizowania i prowadzenia działalności promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym (Dz. U. Nr 112 poz. 537), - Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 75 poz. 468), - Uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 7 maja 1998r. w sprawie przeciwdziałania i zwalczania zjawisk patologicznych wśród nieletnich, - Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35 poz. 230 z p. zm.), - Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26 poz. 226), - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. z 1999 r. Nr 67 poz. 67, poz. 756 i Dz. U. z 2002 r. Nr 121 poz. 1037), - Ustawa z dnia o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2011 nr 231 poz. 1375). - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2010 nr 228 poz. 1487) 4

5 2. Wstęp Szkolny Program Profilaktyki to system działań skierowany do uczniów, nauczycieli, rodziców jak i przedstawicieli lokalnej społeczności oraz szerokiego społeczeństwa np. instytucji wspierających szkołę w realizacji programu profilaktyki. Profilaktykę określa się jako ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. Szczególnego znaczenia nabiera profilaktyka wśród młodych ludzi, u których kształtuje się hierarchia wartości, doskonalą się relacje z innymi ludźmi, wzmacnia się poczucie pewności siebie oraz kształtują się skomplikowane procesy myślowe. To trudny okres dla każdego nastolatka. Większość jednak sobie radzi z problemami wieku dorastania przede wszystkim wtedy, gdy w ich środowisku obowiązują jasne reguły postępowania oraz gdy są w nim osoby, na których młody człowiek mógłby się wzorować. Inaczej się dzieje, kiedy brakuje tych czynników. Istnieje wtedy zagrożenie powstania negatywnych zachowań u młodzieży. Dlatego celem działań profilaktycznych jest zapobieganie negatywnym zjawiskom. Odpowiedzialność za wychowanie swojego potomstwa ponoszą rodzice, to oni pełnią funkcje zapobiegawcze. Szkoła jako instytucja wspierająca działania rodziny pomaga im w tym, stąd podejmuje szereg działań profilaktycznych w stosunku do uczniów jak również podejmuje współpracę z rodzicami. Zakres działań profilaktycznych może być różny w zależności od potrzeb osób, do których jest kierowany. Populację dzieci i młodzieży możemy podzielić na grupy: - niskiego ryzyka- należą do niej te osoby, które nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych, są przed inicjacją, - podwyższonego ryzyka- należą do niej osoby, które mają już za sobą pierwsze próby zachowań ryzykownych, - wysokiego ryzyka- należą do niej osoby o utrudnionych zachowaniach ryzykownych. Celem profilaktyki jest ochrona ucznia przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Prowadzenie ucznia ku dojrzałości jest zarówno wychowywaniem jak i profilaktyką prowadzoną przede wszystkim przez dom rodzinny a wspomagany przez szkołę. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone wnikliwą diagnozą potrzeb naszych uczniów, ich problemów oraz uwarunkowań otoczenia. Zastosowano następujące narzędzia badawcze: - ankieta dla uczniów dotycząca nałogów i przemocy, - ankieta dla rodziców dotycząca problemów wychowawczych i trudności w nauce, - ankieta dotycząca poczucia bezpieczeństwa w szkole (uczniowie i rodzice), - ankieta dotycząca przestrzegania norm społecznych przez uczniów, - analiza frekwencji i ocen w dziennikach lekcyjnych, - wywiad, obserwacja i analiza sytuacji wychowawczej w szkole. Po rozpoznaniu środowiska uczniów ZSTU oraz na podstawie analizy wyników wyodrębniono następujące problemy: - niska motywacja do nauki - zjawisko nasilające się w ostatnich latach, wiedza i nauka przestały być wartością, dla której warto poświęcić czas i wysiłek, - niska kultura osobista -w kontaktach z rówieśnikami i w stosunku do pracowników szkoły, - palenie papierosów - jest to zjawisko rozpowszechnione wśród młodych ludzi, jest to też przejaw chęci bycia dorosłym w negatywnym tego słowa znaczeniu, - alkohol - dużo młodych ludzi pije alkohol w celach rozrywkowych, gdyż uważają, że dobra zabawa bez tego nie może się obejść, 5

6 - narkotyki, środki psychoaktywne tzw. dopalacze - dużo młodzieży zna te środki, wie gdzie można się w nie zaopatrzyć; młodzież używa ich w celach rozrywkowych, z ciekawości, jako sposób spędzania wolnego czasu lub traktuje je jako ucieczkę od problemów, - brak pozytywnych wzorców spędzania czasu wolnego- młodzież mało swojego wolnego czasu poświęca na sport, czytanie książek, udział w życiu kulturalnym, - brak właściwych postaw i zachowań: niestosowny strój, niewłaściwe korzystanie z telefonów komórkowych i urządzeń elektronicznych, używanie wulgaryzmów. Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na następujących obszarach: a) rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (zainteresowanie nauką szkolną), b) wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów), c) stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych, zespołów klasowych, kół zainteresowań, zespołów sportowych itp., d) uświadamianie zagrożeń oraz negatywnych konsekwencji wynikających z uzależnienia, e) wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych, f) kształcenie umiejętności interpersonalnych wśród uczniów, g) propagowanie dobra i odpowiedzialności za własne czyny jako postawy powszechnie akceptowanej. Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym, gdyż środowisko odgrywa ważną rolę w kształtowaniu osobowości ucznia. Pomocne jest w kształtowaniu odpowiednich postaw moralnych i przygotowaniu wychowanków do właściwych wyborów życiowych. Szkoła stale współpracuje z następującymi instytucjami: b) placówki kulturalno-oświatowe (Tarnogórskie Centrum Kultury), b) placówki opiekuńczo-wychowawcze (Powiatowa Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Poradnia Zdrowia Psychicznego, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Tarnogórski Ośrodek Terapii Uzależnień, Miejski Oddział Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Związek Harcerstwa Polskiego, Komenda Powiatowa Policji). Szkolny Program Profilaktyki jest ściśle związany ze Szkolnym Programem Wychowawczym oraz Szkolnym Programem Promocji Zdrowia. 6

7 3. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki Celem nadrzędnym programu profilaktyki jest oddziaływanie na młodzież w taki sposób, który wyposaży ją w umiejętności radzenia sobie z własnymi emocjami, nauczy rozwiązywania problemów, jakie niesie życie po to, by młodzi ludzie, wchodzący w dorosłość lepiej rozumieli siebie, umieli współżyć z innymi, a konflikty rozwiązywali drogą negocjacji - bez przemocy. Jest to pomoc w pracy nad samorozwojem i kształtowaniem systemu wartości młodzieży. Cele szczegółowe: - stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły, - przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym i przemocy w szkole, - uświadamianie konsekwencji zachowań niepożądanych (agresywnych), - uświadamianie negatywnych konsekwencji wynikających z uzależnień takich jak: nikotynizm, narkomania, środki psychoaktywne dopalacze, lekomania, - informowanie o zagrożeniach m.in. HIV i AIDS, AH1 N1 oraz ptasiej grypy, - promowanie zdrowego, aktywnego stylu życia, odpowiedzialności za ochronę zdrowia własnego i innych, - propagowanie i utrwalanie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój uczniów, - pogłębianie znajomości praw i obowiązków ucznia, - eliminowanie wulgarnego języka, propagowanie jego kultury, - utrwalanie szacunku do godła państwa polskiego i symboli narodowych, - wypracowanie umiejętności podejmowania właściwych decyzji, - rozwijanie poczucia odpowiedzialności za swoje czyny i dokonane wybory, umiejętności radzenia sobie ze stresem, - uczenie zachowań asertywnych oraz empatii wśród uczniów, - wspieranie rozwoju fizycznego i intelektualnego, - propagowanie efektywnego spędzania czasu wolnego, - rozwijanie zainteresowań uczniów (koła zainteresowań, konkursy), - wzmacnianie poczucia własnej wartości, wiary w siebie, postawy tolerancji, szacunku do drugiego człowieka, - rozwijanie umiejętności komunikacji, wyrażania własnych opinii, przekonań i poglądów, - nauka sposobów rozwiązywania problemów, kontroli swoich emocji, - wspieranie relacji rodzic uczeń - nauczyciel, w celu tworzenia właściwego klimatu szkoły zapewniającego podmiotowość i bezpieczeństwo uczniów, nauczycieli i rodziców, - wspieranie rodziców w pracy wychowawczej (pedagogizacja rodziców), - uczenie kultury korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych, - propagowanie noszenia stosownego stroju w szkole, - obejmowanie uczniów pomocą psychologiczno-pedagogiczną. 7

8 4.Struktura programu (strategie i metody) Program jest skierowany do całej społeczności szkolnej jak i pozaszkolnej, czyli środowiska lokalnego, gdyż odgrywa ono ważną rolę w kształtowaniu osobowości młodego człowieka. W szkole realizowana jest przede wszystkim profilaktyka pierwszorzędowa, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacja osób będących w grupie ryzyka. W przypadku rozpoznania uczniów z grupy drugiej i trzeciej szkoła (pedagog szkolny) kieruje takie osoby do współpracujących z nią placówek. Stosowane są następujące strategie : a) informacyjne (metody): - pogadanka, - prelekcja, - spotkanie ze specjalistą, - prezentacja filmu, - wycieczka tematyczna, - praca w oparciu o tekst przewodni (książka), - prezentacja teatralna, b) edukacyjne (metody): - realizacja znanych programów edukacyjnych, - zajęcia socjoterapeutyczne, - krąg uczuć, - drama, - przedstawienia, - burza mózgów, - dyskusja, - symulacja różnych sytuacji, - rozwiązywanie wyimaginowanego konfliktu, - technika uzupełniania zdań, - praca w małych grupach, - happeningi, - uroczystości (ceremoniał szkolny) itp. c) działań alternatywnych (metody): - koło zainteresowań, - spotkania w czytelni internetowej, - wycieczki, - zajęcia i zawody zespołowe, wyjście na basen itp., d) interwencyjne (metody): - interwencja w środowisku domowym ucznia, - interwencja w środowisku szkolnym ucznia, - interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego prowadzona przez specjalistę, - pomoc pedagogiczna oraz psychologiczna, - indywidualna lub grupowa terapia specjalistyczna (prowadzona przez specjalistę). 8

9 Udzielanie pomocy pedagogicznej rodzicom. 5. Szczegółowy plan działań profilaktycznych a) Pedagogizacja rodziców -indywidualne rozmowy, -spotkania z rodzicami - dyrekcja szkoły. (klasowe i ogólnoszkolne). - kształcenie umiejętności wychowawczych rodziców. Angażowanie rodziców do ścisłej współpracy wychowawczej ze szkołą. - rozwiązywanie indywidualnych problemów, - organizacja uroczystości imprez z udziałem rodziców i przy ich pomocy. - dyrekcja szkoły. - wzbudzanie świadomości, odpowiedzialności rodzicielskiej oraz ciągłości i jednolitości oddziaływań wychowawczych. Przekazywanie rodzicom informacji na temat zagrożeń wynikających z problemów i niebezpieczeństw współczesnego świata. - indywidualne rozmowy, - konsultowanie rodziców z instytucjami wsparcia, - spotkania, pogadanki, - ulotki informacyjne. - dyrekcja szkoły. - wzbudzanie świadomości na temat negatywnych konsekwencji wynikających z uzależnień, subkultur młodzieżowych, przemocy, agresji. b) Podnoszenie motywacji do nauki oraz wspieranie rozwoju osobistego ucznia - indywidualne rozmowy, zajęcia, - współpraca z pracownikami P.P.P. - psychologowie. Wzmacnianie motywacji uczniów do nauki. - wzbudzanie chęci do wysiłku intelektualnego u młodzieży. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. - indywidualne rozmowy, ćwiczenia, zajęcia, - współpraca z pracownikami P.P.P. - psychologowie. - rozwój samoświadomości, realnej samooceny. Wspieranie uczniów w rozwoju własnych zainteresowań. - indywidualne rozmowy, ćwiczenia, zajęcia, - współpraca z pracownikami P.P.P. - psychologowie. poczucia własnej wartości, umiejętności wykorzystywania własnych atutów, doskonalenia umiejętności. 9

10 Przygotowywanie uczniów do współpracy z rówieśnikami, do właściwej komunikacji. - lekcje wychowawcze, - zajęcia w grupach, - burza mózgów, osobisty przykład. - samorząd szkolny. umiejętności pracy w grupie. Uświadamianie uczniom zagrożeń wynikających z nadużywania alkoholu. c) Przeciwdziałanie alkoholizmowi - lekcje wychowawcze, gazetki ścienne, - pogadanki, - apele porządkowe, - psychologowie, - spotkania ze -terapeuci. specjalistami z Tarnogórskiego Ośrodka Terapii Uzależnień- program wczesnej interwencji profilaktyki FreD goes net. - propagowanie życia w trzeźwości. Kształcenie nawyku zdrowego stylu życia. Uświadamianie uczniom konsekwencji prawnych oraz społecznych. - lekcje wychowawcze, - gazetki ścienne, - ulotki informacyjne, - osobisty przykład. - lekcje wychowawcze, - pogadanki z funkcjonariuszem policji. - psychologowie, -terapeuci. - dyrekcja szkoły. odpowiedzialności za swoje zdrowie. odpowiedzialności za swoje czyny. Zapoznanie uczniów ze skutkami zażywania środków odurzających. d) Przeciwdziałanie narkomanii - lekcje wychowawcze, - przeprowadzenie pogadanek, - nauczyciele. - przygotowanie gazetek ściennych, - spotkania ze specjalistami z Tarnogórskiego Ośrodka Terapii Uzależnień- program wczesnej interwencji profilaktyki FreD goes net. - wzbudzanie świadomości konsekwencji z używania środków odurzających u młodzieży. 10

11 Zapoznanie rodziców uczniów z objawami oraz ze skutkami zażywania środków odurzających. - prelekcje na zebraniach z rodzicami, - indywidualne rozmowy. - dyrekcja szkoły, - pedagog szkolny. - wzbudzanie świadomości konsekwencji z używania środków odurzających u rodziców. Poszerzenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów. e) Przeciwdziałanie nikotynizmowi - lekcje wychowawcze, -gazetki ścienne, - pedagog szkolny. - prezentacje multimedialne, - plakaty. - uświadamianie uczniom szkodliwości palenia papierosów i wpływu na ich stan zdrowia oraz osób z ich otoczenia. Uświadomienie uczniom, że palenie papierosów to nałóg. - lekcje wychowawcze, -apele porządkowe, pogadanki. - dyrekcja szkoły, - pedagog szkolny. - wzbudzanie świadomości, że palenie papierosów to nałóg. Uświadomienie uczniom, co to są zachowania agresywne. f) Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym - zajęcia na temat agresji na lekcjach wychowawczych, - zaproszeni goście. - udział w programie Szkoła bez przemocy, - organizacja w szkole Dnia bez przemocy, - apele porządkowe. - wzbudzanie świadomości różnych zachowań i ich konsekwencji. Uczenie szacunku do drugiego człowieka oraz poszanowania jego godności. - rozmowy i dyskusje przy realizacji tematów na lekcjach wychowawczych, religii, wychowania do życia w rodzinie i innych przedmiotach. - katecheta, ksiądz, - pedagog szkolny. postawy godnego traktowania drugiego człowieka. 11

12 Propagowanie wśród uczniów noszenia stosownego stroju w szkole. g) Kształtowanie właściwych postaw i zachowań - rozmowy na lekcjach wychowawczych, - zapoznanie - pedagog szkolny. z obowiązkami oraz prawami uczniów. świadomości doboru odpowiedniego stroju do miejsca pracy Propagowanie właściwego korzystania z telefonów komórkowych oraz sprzętu elektronicznego. - rozmowy na lekcjach wychowawczych, - zapoznanie z obowiązkami oraz prawami uczniów. - pedagog szkolny. - kulturalne korzystanie z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego. Eliminowanie stosowania przez uczniów wulgaryzmów. - rozmowy na lekcjach wychowawczych. pozostali pracownicy szkoły. - dbałość o kulturę słowa. Utrwalanie szacunku do godła państwa polskiego i symboli narodowych. - rozmowy na lekcjach wychowawczych, lekcjach PO, - udział uczniów w apelach okolicznościowych i uroczystościach historycznych na terenie szkoły i poza nią. pozostali pracownicy szkoły. patriotycznej postawy, szacunku do godła państwa polskiego i symboli narodowych. h) Przeciwdziałanie zażywaniu przez młodzież środków psychoaktywnych tzw. dopalaczy - lekcje wychowawcze, - pogadanki i zajęcia profilaktyczne, - pedagog szkolny. - ulotki, broszury informacyjne, - gazetki ścienne. Poszerzenie wiedzy na temat skutków zażywania dopalaczy. - uświadamianie uczniom szkodliwości zażywania dopalaczy i ich wpływu na ich zdrowie i życie. Uświadamianie uczniom, że zażywanie dopalaczy uzależnia. - lekcje wychowawcze, - pogadanki i zajęcia profilaktyczne, - spotkania ze specjalistami, - apele porządkowe. - dyrekcja szkoły, - funkcjonariusze policji, psychologowie, terapeuci. - zwiększanie świadomości na temat konsekwencji zażywania środków psychoaktywnych. 12

13 Uświadomienie uczniom konieczności przestrzegania norm regulaminowych. i) Edukacja prawna - lekcje wychowawcze, - pogadanki. - dyrekcja szkoły, - nauczyciele. świadomości odnośnie przestrzegania norm społecznych. Uświadomienie uczniom konsekwencji naruszania norm prawnych. - lekcje wychowawcze, - pogadanki, spotkania ze specjalistami, apele porządkowe. - dyrekcja szkoły, -funkcjonariusze policji. - ukazanie uczniom konsekwencji ich czynów niezgodnych z prawem. Kształtowanie postawy zdrowego stylu życia. j) Edukacja zdrowotna - lekcje wychowawcze, - osobisty przykład, - pogadanki, - wychowawcy klas. - lekcje WDŻ, gazetki ścienne. odpowiedzialności za swoje zdrowie, - propagowanie zdrowego stylu życia. Uświadamianie uczniom skutków przypadkowych kontaktów seksualnych, zagrożenia związane z HIV/AIDS. - lekcje wychowawcze, - zajęcia profilaktyczne, - lekcje WDŻ, - pogadanki, - spotkania ze specjalistami. - psycholog, seksuolog. właściwej postawy wobec własnej seksualności, - wpajanie właściwych norm moralnych, właściwych postaw wobec zagrożenia HIV/AIDS. Zwiększanie wiedzy na temat zaburzeń łaknienia (bulimia, anoreksja). - lekcje wychowawcze, - zajęcia profilaktyczne, - lekcje WDŻ, - pogadanki, - spotkania ze specjalistami. - psycholog. odpowiedzialności za swoje zdrowie. 13

14 k) Pomoc psychologiczno-pedagogiczna 1. Dokumenty opracowane przez zespoły. Powoływanie zespołów ds. udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej dla uczniów wymagających wsparcia, wynikającego w szczególności: 1)z niepełnosprawności, 2) z niedostosowania społecznego, 3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym, 4) ze szczególnych uzdolnień, 5) ze specyficznych trudności w uczeniu się, 6) z zaburzeń komunikacji językowej, 7) z choroby przewlekłej, 8) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych, 9) z niepowodzeń edukacyjnych, 10) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi, 11) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. - zajęcia dydaktycznowyrównawcze, - zajęcia specjalistyczne: korekcyjnokompensacyjne, terapeutyczne, - terapia psychologiczna, - zajęcia rozwijające uzdolnienia, - porady i konsultacje, - dyrekcja szkoły, - zespoły ds. udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej (wychowawcy, nauczyciele), - instytucje współpracujące ze szkołą. - Rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawanie indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, - wspieranie rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych, - rozwijanie umiejętności wychowawczych nauczycieli. 14

15 6. Adresaci Szkolnego Programu Profilaktyki a) Uczniowie: - nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające samostanowienie i obronę własnych praw, ze szczególnym uwzględnieniem asertywności, - zdobywają umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem, - potrafią budować pozytywny obraz własnej osoby, - pogłębiają i wzmacniają naturalny system wsparcia tj. koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość, - wykształcają postawy sprzyjające podejmowaniu racjonalnych decyzji związanych z zażywaniem alkoholu, narkotyków i środków psychoaktywnych tzw. dopalaczy, - rozwijają takie umiejętności jak: chronienie siebie w sytuacji nacisku grupowego, otwartość, empatia, odreagowanie napięcia i budowanie pozytywnych relacji z ludźmi, - uczą się umiejętności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz przemocą z zewnątrz, - są przygotowani do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego. b) Rodzice: Pedagog szkolny i wychowawcy klas organizują prelekcje oraz spotkania ze specjalistami, dzięki którym rodzice: - poznają motywy sięgania młodzieży po środki uzależniające, - poznają możliwości rozpoznawania, czy ich dziecko zażywa środki psychoaktywne, - poznają możliwości i miejsca pomocy dla osób uzależnionych, - są wspierani przez wychowawców i pozostałych nauczycieli w procesie wychowania dzieci, - uczestniczą w życiu szkoły, są współorganizatorami uroczystości, przedsięwzięć i sukcesów szkoły. c) Nauczyciele: - stanowią swoją osobą przykład dla uczniów, - potrafią rozpoznawać wczesne objawy uzależnienia, - znają sposoby postępowania w sytuacjach spożywania przez młodzież alkoholu, narkotyków lub innych środków psychoaktywnych tzw. dopalaczy, - potrafią postępować z uczniami w taki sposób, aby nie wyzwalać w nich złości i poczucia bezradności, - zachęcają rodziców do współpracy w wychowaniu poprzez budowanie zaufania i pozytywnych relacji, - regularnie współpracują z pedagogiem szkolnym. 15

16 7. Współpraca z rodzicami Szkoła: - zapozna rodziców z opracowanym szkolnym programem profilaktyki, - dostosuje tematy z zakresu profilaktyki do pojawiających się problemów w szkole i w zespole klasowym, - zaprosi na zebrania z rodzicami specjalistów z zakresu profilaktyki, którzy przedstawią rodzicom istniejący problem, - prowadzić będzie pedagogizację rodziców w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom oraz stosowania właściwych metod wychowawczych, - organizować będzie spotkania z Radą Rodziców Szkoły oraz klasowymi radami rodziców, - informować będzie rodziców o objęciu ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną oraz terminach spotkań zespołów ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Rodzice: - współdecydują w sprawach działań profilaktycznych w szkole, - aktywnie uczestniczą w projektowaniu pracy i rozwoju szkoły, - uczestniczą w spotkaniach organizowanych przez dyrekcję szkoły, - pomagają i włączają się w organizację imprez klasowych, szkolnych, - uczestniczą w pedagogizacji rodziców prowadzonej przez szkołę, - ujednolicają oddziaływania wychowawcze wobec swoich dzieci zgodnie ze wskazówkami szkoły w trakcie rozwiązywania problemów wychowawczych, - uczestniczą w spotkaniach zespołów ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 16

17 8. Instytucje wspierające szkołę w realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Tarnowskich-Górach, ul. Sienkiewicza 8, tel./fax Tarnogórski Ośrodek Terapii Uzależnień TOTU w Tarnowskich Górach, ul. Karłuszowiec 11, tel , fax Poradnia Zdrowia Psychicznego w Tarnowskich Górach, ul. Piłsudskiego 16, tel Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowskich Górach, ul. Sienkiewicza 16, tel Komenda Powiatowa Policji w Tarnowskich Górach, ul. Bytomska 6, tel Misja Charytatywna Ziemi Tarnogórskiej Integracja ze świetlicą socjoterapeutyczną w Tarnowskich Górach, ul. Zamkowa 8, tel Polskie Stowarzyszenie Psychologów Praktyków Oddział Śląski w Bytomiu, ul. Chrzanowskiego 19, tel Wojewódzki Punkt Konsultacyjny ds. Narkomanii w Katowicach, ul. Powstańców Śląskich 31, tel Punkt Konsultacyjny ds. Narkomanii w Bytomiu, ul. Wrocławska 6, tel Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowskich Górach, ul. Towarowa,

18 9. Procedura ewaluacji programu Dokonywanie ewaluacji jest niezbędnym elementem każdego nowoczesnego programu. Ewaluacja jest sposobem rozpoznawania i rozwiązywania różnych dotąd niezaistniałych sytuacji i problemów, by działania profilaktyczne były skuteczne i efektywniejsze. Ewaluacja w naszej szkole przeprowadzana jest raz w roku w odniesieniu do zajęć, jak i działań profilaktycznych. 18

19 10. Załączniki Ankieta dla uczniów klas pierwszych Bezpieczeństwo w szkole Ankieta posłuży do zbadania jak uczniowie klas pierwszych postrzegają bezpieczeństwo i jak czują się w nowej szkole. Ankieta jest anonimowa. Drogi uczniu klasy pierwszej przeczytaj uważnie pytania ankiety i zakreśl wybraną odpowiedź. Prosimy o szczere odpowiedzi. 1. Z kim najczęściej rozmawiasz o szkole? a. Z rodzicami b. Z rodzeństwem c. Z kolegą d. Z nikim nie rozmawiam e. Inne 2. Kogo darzysz w szkole zaufaniem? a. Dyrekcję b. Wychowawcę c. Pedagoga szkolnego d. Innego nauczyciela e. Inne. 3. Jakie są Twoje relacje z innymi uczniami? a. Życzliwe b. Przeważnie pozytywne c. Obojętne d. Niekiedy wrogie 4. Czy znasz zasady zachowania się w szkole? a. Tak b. Nie 5. Czy wiesz jaki jest sygnał alarmowy obowiązujący w szkole i czy znasz zasady postępowania w czasie ewakuacji? a. Tak b. Nie 6. Czy stosowano wobec Ciebie przemoc na terenie szkoły? a. Tak (jeśli tak, to jaką?) b. Nie 7. Czy uczestniczyłeś w bójce na terenie szkoły? a. Tak (jeśli tak, to z jakiego powodu?) b. Nie 8. Czy w szkole użyto wobec Ciebie agresji słownej? a. Tak b. Nie 9. Czy w Twojej klasie istnieje zjawisko kozła ofiarnego? a. Tak b. Nie 19

20 10. Czy stosowano wobec Ciebie zastraszanie w naszej szkoły? a. Tak (w jaki sposób?) b. Nie 11. Czy spotkałeś się osobiście z wymuszaniem na terenie naszej szkoły? a. Tak b. Nie 12. Czy Twoim zdaniem do naszej szkoły mogą łatwo wejść osoby niepowołane, które mogłyby zagrozić Twojemu bezpieczeństwu? a. Tak b. Nie 13. Czy podczas pobytu w szkole kiedykolwiek (możliwość udzielenia kilku odpowiedzi): a. Używałeś wobec kogoś przemocy? b. Zabrałeś komuś pieniądze c. Uciekłeś z lekcji? d. Paliłeś papierosy? e. Zażywałeś narkotyki? f. Piłeś alkohol? g. Żadna z powyższych odpowiedzi 14. W jaki sposób reagujesz w sytuacji, gdy ktoś stosuje wobec Ciebie przemoc? (możliwość udzielenia kilku odpowiedzi) a. Nikt tego nie zrobił b. Uciekam c. Wołam o pomoc d. Poddaję się e. Zgłaszam ten fakt dorosłemu f. Mówię o tym zaufanemu koledze g. Atakuję h. Nie reaguję 15. Czy czujesz się bezpiecznie w swojej szkole? a. Tak b. Nie 16. Wymień trzy zalety naszej szkoły! a b c 17. Czy zmieniłbyś coś w celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa w naszej szkole? a. Nie,szkoła jest bezpieczna b. Tak ( co zmieniłbyś) Dziękujemy za wypełnienie ankiety!!! 20