RZECZPOSPOLITAPOLSKA(12)OPISPATENTOWY(19)PL(1)179016(13)B1

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITAPOLSKA(12)OPISPATENTOWY(19)PL(1)179016(13)B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia (51) IntCl7: A01C1/08 C05D 9/02 ( 5 4 ) Sypki środek do zaprawiania nasion i sposób jego wytwarzania Uprawniony z patentu: Przedsiębiorstwo INTERMAG Spółka z o.o., Olkusz, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 08/97 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 07/00 Twórcy wynalazku: Roman Czuba, Wrocław, PL Henryk Górecki, Wrocław, PL Józef Hoffmann, Wrocław, PL Andrzej Kubiczek, Olkusz, PL Julian Kazibut, Olkusz, PL Barbara Węglarz, Olkusz, PL Adam Węglarz, Olkusz, PL (74) Pełnomocnik: Zieliński Stefan PL B1 1. Sypki środek do zaprawiania nasion, zawierający preparat tytanowy oraz nawozy, znamienny tym, że stanowią go granulki w których w masie glinokrzemianu magnezu korzystnie typu smektynowego wynoszącego 70-75% wagowych wraz z hydrożelem w ilości 2,5-4,5% wagowych są równomiernie rozmieszczone makroskładniki nawozowe wybrane z grupy: azot, fosfor, potas, magnez i mikroskładniki: bor, miedź oraz w postaci schelatowanej: żelazo, mangan, molibden, tytan, cynk, przy czym stosunek masowy wyrażony w procentach makroskładników do mikroskładników wynosi 2,4:1,15 do 4,4:2,21, korzystnie 3,4:1, Sposób wytwarzania sypkiego środka do zaprawiania nasion przez zmieszanie zmielonych składników, znamienny tym, że w pierwszym etapie wstępnie miesza się makroskładniki nawozowe i mikroskładniki zawierające: bor, miedź oraz w postaci schelatowanej: żelazo, mangan, molibden, cynk z częścią glinokrzemianu magnezu korzystnie typu smektynowego wraz z hydrożelem, po czym miele się do granulacji co najmniej 0,1 mm, a w drugim etapie otrzymaną mieszankę doprowadza się do ujednorodniema i połączenia z pozostałą częścią glinokrzemianu o uziamieniu poniżej 0,1 mm, korzystnie o takiej samej masie, a preparat tytanowy dodaje się w pierwszym lub drugim etapie procesu.

2 Sypki środek do zaprawiania nasion i sposób jego wytwarzania Zastrzeżenia patentowe 1. Sypki środek do zaprawiania nasion, zawierający preparat tytanowy oraz nawozy, znamienny tym, że stanowią go granulki w których w masie glinokrzemianu magnezu korzystnie typu smektynowego wynoszącego 70-75% wagowych wraz z hydrożelem w ilości 2,5-4,5% wagowych są równomiernie rozmieszczone makroskładniki nawozowe wybrane z grupy: azot, fosfor, potas, magnez i mikroskładniki: bor, miedź oraz w postaci schelatowanej: żelazo, mangan, molibden, tytan, cynk, przy czym stosunek masowy wyrażony w procentach makroskładników do mikroskładników wynosi 2,4:1,15 do 4,4:2,21, korzystnie 3,4:1, Sypki środek według zastrz. 1, znamienny tym, że uziamienie makroskładników jest niższe od 0,5 mm, korzystnie wynosi 0,04 mm, a uziamienie mikroskładników niższe od 0,1 mm, korzystnie równe 0,002 mm, przy czym skład ziarnowy frakcji poniżej 0,5 mm stanowi co najniżej 80%. 3. Sposób wytwarzania sypkiego środka do zaprawiania nasion przez zmieszanie zmielonych składników, znamienny tym, że w pierwszym etapie wstępnie miesza się makroskładniki nawozowe i mikroskładniki zawierające: bor, miedź oraz w postaci schelatowanej: żelazo, mangan, molibden, cynk z częścią glinokrzemianu magnezu korzystnie typu smektynowego wraz z hydrożelem, po czym miele się do granulacji co najmniej 0,1 mm, a w drugim etapie otrzymaną mieszankę doprowadza się do ujednorodniema i połączenia z pozostałą częścią glinokrzemianu o uziamieniu poniżej 0,1 mm, korzystnie o takiej samej masie, a preparat tytanowy dodaje się w pierwszym lub drugim etapie procesu. 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że preparat tytanowy wprowadza się w pierwszym etapie procesu w postaci wysuszonego preparatu, bądź w drugim etapie - nanosząc na gli nokrzemian, korzystnie natryskowo roztwór wodny preparatu tytanowego. 5. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że makroskładniki nawozowe stosuje się w postaci mocznika, superfosfatu, siarczanu potasu, siarczanu magnezu. 6. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że stosuje się mikroskładniki: bor, miedź, żelazo, mangan, molibden, tytan, cynk w postaci kolejno: kwasu borowego, siarczanu miedzi oraz schelatowanych: siarczanu żelazawego, siarczanu manganu, molibdenian amonu, preparatu tytanowego i siarczanu cynku. * * * Przedmiotem wynalazku jest sypki środek do zaprawiania nasion, zwłaszcza dla ogrodnictwa i sposób jego wytwarzania. Sypki środek do zaprawiania nasion jest wieloskładnikowym nawozem, przeznaczonym do przedsiewnego zaprawiania nasion roślin polowych i ogrodniczych. Zadaniem jego jest dostarczenie kiełkującym nasionom wszystkich niezbędnych w tym okresie składników. Środek ten można stosować oddzielnie lub łącznie z mnymi zaprawami przykładowo grzybobójczymi, fungicydami. Znane zaprawy przeznaczone do zwalczania grzybów, bakterii i chwastów powodują pogorszenie kiełkowania i wzrostu roślin. Stosowane nawozy tylko częściowo likwidują tego skutki. Wskutek niekorzystnych warunków atmosferycznych, zwłaszcza suszy po okresie siewu, a także innych niesprzyjających warunków takich jak nierównomiemość siewu i wymieszania nawozów z glebą, zła struktura gleby (mała zwięzłość) - ziarenka nasion nie są wystarczająco chronione przed uszkodzeniem, niedożywieniem w okresie kiełkowania i początkowych, najważniejszych dniach ich rozwoju.

3 Znany jest sposób otrzymywania preparatu tytanowego, zwłaszcza dla rolnictwa, przedstawiony w polskim opisie patentowym nr , który polega na wytwarzaniu kompleksów soli tytanowych z kwasami. Preparat tytanowy uzyskany tym sposobem jest schelatowanym preparatem zawierającym oprócz tytanu inne mikroelementy i przez to doskonale wchłanianym przez liście roślin po jego rozcieńczeniu do zawartości 1 mg Ti/dm3. Jego działanie polega na stymulowaniu wzrostu i rozwoju roślin, co jest związane z intensywnym pobieraniem przez rośliny makro- i mikroskładników mineralnych z gleby. Celem wynalazku jest zmniejszenie wpływu niekorzystnych warunków na rozwój ziaren nasion, zwłaszcza w okresie kiełkowania poprzez opracowanie sypkiego środka do przedsiewne go zaprawiania nasion, wykorzystującego substancje o działaniu otoczkującym ziarenka, a więc zapewniającym im odpowiednią wilgotność w strefie przyziamowej oraz zawierającego substancje odżywcze i mikroelementy. Do składu tego środka wprowadzono preparat tytanowy, którego korzystne skutki dla rozwoju roślin sprawdzono w praktyce. Sypki środek do zaprawiania nasion, według wynalazku, stanowią granulki, w których w masie, glinokrzemianu magnezu korzystnie typu smektynowego wynoszącego 70-75% wagowych wraz z hydrożelem w ilości 2,5-4,5% wagowych jako substancją wytwarzającą pod wpływem wilgoci gąbczastą otoczkę są równomiernie rozmieszczone makroskładniki nawozowe wybrane z grupy: azot, fosfor, potas, magnez i mikroskładniki: bor, miedź oraz w postaci schelatowanej: żelazo, mangan, molibden, tytan, cynk. Stosunek masowy wyrażony w procentach makroskładników do mikroskładników wynosi od 2,4:1,15 do 4,4:2,21, korzystnie 3,4:1,68. Uziamienie makroskładników jest niższe od 0,5 mm, korzystnie wynosi 0,04 mm, a uziar nienie mikroskładników niższe od 0,1 mm, korzystnie równe 0,002 mm, przy czym skład ziarnowy frakcji poniżej 0,5 mm stanowi co najmniej 80%. Glinokrzemian magnezu stanowią substancję powodującą adhezyjne przyleganie tych składników do nasion oraz wchłanianie w swoją strukturę składników odżywczych. Sposób, według wynalazku, polegający na zmieszaniu składników charakteryzuje się tym, że w pierwszym etapie wstępnie miesza się makroskładniki nawozowe i mikroskładniki zawierające: bor, miedź oraz w postaci schelatowanej: żelazo, mangan, molibden, cynk z częścią glinokrzemianu magnezu korzystnie typu smektynowego wraz z hydrożelem, po czym miele się do granulacji co najmniej 0,1 mm, a w drugim etapie otrzymaną mieszankę doprowadza się do ujed norodnienia i połączenia z pozostałą częścią glinokrzemianu o uziarnieniu poniżej 0,1 mm, korzystnie o takiej samej masie, a preparat tytanowy dodaje się w pierwszym lub drugim etapie procesu. Preparat tytanowy wprowadza się w pierwszym etapie procesu w postaci wysuszonego preparatu, bądź w drugim etapie - nanosząc na glinokrzemian, korzystnie natryskowo roztwór wodny preparatu tytanowego. Makroskładniki nawozowe stosuje się w postaci mocznika, superfosfatu, siarczanu potasu, siarczanu magnezu. Mikroskładniki: bor, miedź, żelazo, mangan, molibden, tytan, cynk stosuje się w postaci kolejno: kwasu borowego, siarczanu miedzi oraz schelatowanych: siarczanu żelazawego, siarczanu manganu, molibdenianu amonu, preparatu tytanowego i siarczanu cynku. Sypki środek do zaprawiania nasion, dzięki zawartości substancji wytwarzających gąbczastą otoczkę na powierzchni ziaren pod wpływem wilgoci z gleby, powietrza, rosy i substancji powodujących adhezyjne przyleganie jego składników do nasion, czyli hydrożelu zapewnia ziarenkom ochronę przed wysuszeniem, uszkodzeniem i zbyt wysokim stężeniem substancji nawozowych przy ściankach ziaren i przy wytwarzających się korzonkach włoskowatych. Stwarza to dogodne warunki dla rozwoju nasion bezpośrednio po wysianiu przez umożliwienie racjonalnego odżywiania ziarenek z magazynu wody i pokarmu będącego w składzie środka do zaprawiania nasion. Przeprowadzone testy biologiczne wykazały, że przyrost roślin, których nasiona zaprawiono tym środkiem był w pierwszych piętnastu dniach dwukrotnie większy niż porównywalnych

4 nasion, niezaprawionych. Świadczy to o zwiększonej sile kiełkowania i przyspieszaniu rozwoju roślin. Silny wzrost fazy kiełkowania daje rośliny silniejsze, dorodniejsze i bardziej odporne. Zaprawianie nasion środkiem, według wynalazku, jest korzystne dla wszystkich upraw roślin i na wszystkich glebach, lecz pożądane jest zwłaszcza: przy zmiennych warunkach pogodowych, na wszystkich glebach lekkich i średnich, na wszystkich glebach ubogich w składniki pokarmowe. Sposób wytwarzania środka, z uwagi na jego recepturowy charakter jest bezściekowy, bez odpadowy i nie powoduje emisji gazów. Zastosowanie odpowiedniego glinokrzemianu daje szereg korzyści, gdyż ze względu na jego absorpcyjne właściwości oraz właściwości pochłaniania roztworów w przestrzeniach międzypakietowych - podczas produkcji środka pylenie jest znacznie ograniczone. Przykład 1. Skład sypkiego środka do zaprawiania nasion (w kg): - superfosfat pylisty Ca(H2P 0 4) H20, C as04 2H siarczan potasu (K2 S 0 4) - 1,5 - mocznik krystaliczny CO(NH2 ) 2-4,4 - siarczan magnezu (M gs04 7H2 0 ) - 2,6 - kwas borowy (H3 BO3) - 1,1 - siarczan miedzi (CuS04 5H2 0 ) - 1,2 - siarczan manganu (M ns04 H2 0 ) - 0,52 - molibdenian amonu (NH4)6Mo H20-0,15 - siarczan cynku (ZnS04 7H2 0 ) - 1,3 - siarczan żelazawy (FeS0 4-7H2 0 ) wysuszony preparat tytanowy - 4,6 - hydrożel glinokrzemian magnezu Σ Si0 2 + A MgO ~ 80% sól sodowa kwasu etylenodwuaminoczterooctowego EDTA - 5 Wytwarzanie środka do zaprawiania nasion: Wyżej wymienione składniki, oprócz 45 kg glinokrzemianu typu smektynowego wstępnie miesza się ze sobą tak, aby poszczególne komponenty.wzajemnie się wymieszały, a cząsteczki glinokrzemianu i hydrożelu znalazły się w sąsiedztwie każdego ze składników. Wstępnie wymieszaną całość podaje się do młynka młotkowego, gdzie następuje zmielenie mieszaniny do granulacji 0,1 mm i poniżej. Konstrukcja młynka powoduje, że zmielone części są przetłaczane pneumatycznie do zbiornika cyklonowego. W drugim etapie miesza się zmielone składniki z 45 kg glinokrzemianu o uziarmeniu poniżej 0,1 mm. Czynność tę wykonuje się w mieszalniku bębnowym. Gotowy produkt zsypuje się do zbiornika wysypu, skąd jest konfekcjonowany. Przykład 2. Skład sypkiego środka do zaprawiania nasion, w (kg): - superfosfat pylisty Ca(H2 P 0 4) H2 0, C as04 2H siarczan potasu (K2 S 0 4) mocznik krystaliczny CO(NH2 ) siarczan magnezu (M gs04 7H2 0 ) kwas borowy (H3B 0 3) siarczan miedzi (CuS0 4 5H2 0 ) siarczan manganu (M ns04 H2 0) - 5,2 - molibdenian amonu (NH4)6Mo H20-1,5 - siarczan cynku (ZnS04 7H2 0 ) siarczan żelazawy (FeS04-7H2 0 ) preparat tytanowy ~ 46 - hydrożel glinokrzemian magnezu Σ Si0 2 + A MgO ~ 80% sól sodowa kwasu etylenodwuaminoczterooctowego - 50

5 Podane wyżej składniki oprócz 535 kg glinokrzemianu i preparatu tytanowego wstępnie miesza się ze sobą i miele analogicznie jak w przykładzie 1. W drugim etapie na partię 535 kg glinokrzemianu o uziamieniu poniżej 0,1 mm nanosi się natryskowo 24 litry roztworu wodnego preparatu tytanowego o stężeniu 9 g Ti/dm3, a następnie wprowadza do mieszalnika bębnowego. Do tego mieszalnika wsypuje się również sporządzoną w pierwszym etapie mieszankę z pozostałych składników. Gotowy produkt zsypuje się do zbiornika wysypu, skąd jest konfekcjonowany do nieprzezroczystych opakowań. Stosowanie: Sypki środek do zaprawiania nasion, stosuje się analogicznie jak zaprawy grzybobójcze. W celu uzyskania dobrej przyczepności środka do ziarenek nasion wskazane jest zwilżenie ich wodą w przykładowo podanych proporcjach (na 100 kg nasion): - jęczmień, pszenżyto 0,4-0,6 wody/0,20 kg środka - kukurydza 0,7-1,0 wody/0,30 kg środka - koniczyna, lucerna 0,3-0,4 wody/0,20 kg środka. Opisywany środek można też stosować bez zwilżania nasion wodą, co jednak zmniejszy jego przyczepność. Można go też stosować łącznie z zaprawą grzybobójczą: przez bezpośrednie zmieszanie nasion ze sporządzoną mieszanką, lub po uprzednim zwilżeniu nasion wodą.

6 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.