SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. Rozpoznania na podstawie zmian patologicznych. SEKCJA 1 Malformacje wrodzone. SEKCJA 2 Urazy

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I Rozpoznania na podstawie zmian patologicznych SEKCJA 1 Malformacje wrodzone Przegląd malformacji wrodzonych I-1-2 Przepukliny tyłomózgowia, różne malformacje Zespół Arnolda-Chiariego, typ I I-1-6 Zespół Arnolda-Chiariego, typ II I-1-10 Zespół Arnolda-Chiariego, typ III I-1-14 Dysgenezja ciała modzelowatego I-1-18 Tłuszczak I-1-22 Malformacje tyłomózgowia Zespół Dandy-Walkera Aplazja robaka z połączeniem półkul mózgu Niesklasyfikowane dysplazje móżdżkowe Zespół zęba trzonowego (Jouberta) Zaburzenia powstawania uchyłków i bruzd Holoprosencefalia Warianty holoprosencefalii Wariant międzypółkulowy holoprosencefalii Zespół pojedynczego pośrodkowego siekacza szczękowego Dysplazja przegrodowo-oczna Malformacje rozwoju kory mózgowej Małogłowie (mikrocefalia) Wrodzona dystrofia mięśniowa Heterotopia istoty szarej I-1-26 I-1-30 I-1-34 I-1-36 I-1-40 I-1-44 I-1-48 I-1-52 I-1-54 I-1-58 I-1-62 I-1-66 Drobnozakrętowość (polimikrogyria, PMG) Bezzakrętowość (gładkomózgowie, lisencefalia) Schizencefalia Wielkomózgowie połowicze (hemimegalencefalia) I-1-70 I-1-74 I-1-78 I-1-82 Guzy dziedziczne/zespoły nerwowo-skórne Nerwiakowłókniakowatość typu I I-1-86 Nerwiakowłókniakowatość typu II I-1-90 Zespół von Hippla-Lindaua (VHL) I-1-94 Stwardnienie guzowate I-1-98 Zespół Sturge a-webera I Oponiakonaczyniakowatość (meningioangiomatosis) I Zespół nabłoniaków znamionowych I Dziedziczna teleangiektazja krwotoczna I Tłuszczakowatość mózgowo-czaszkowo-skórna (ECCL)I Choroba Lhermitte a-duclos (LDD) I Melanoza nerwowo-skórna (NCM) I Zespół Aicardiego I Zespół Li-Fraumeni I SEKCJA 2 Urazy Urazy przegląd Pierwotne skutki urazów ośrodkowego układu nerwowego Urazy postrzałowe i drążące Krwiak nadtwardówkowy Ostry krwiak podtwardówkowy Podostry krwiak podtwardówkowy Przewlekły krwiak podtwardówkowy I-2-2 I-2-6 I-2-10 I-2-14 I-2-18 I-2-22 VII

2 Mieszany krwiak podtwardówkowy Urazowy krwotok podpajęczynówkowy Stłuczenie mózgu Rozsiane uszkodzenie aksonowe (DAI) Uszkodzenie podkorowe Uraz okołoporodowy Dziecko maltretowane Wtórne skutki urazów ośrodkowego układu nerwowego Zespoły wgłobienia wewnątrzczaszkowego Urazowy obrzęk mózgu Pourazowe niedokrwienie mózgu Śmierć mózgu Lubdha M. Shah, MD Urazowe rozwarstwienie tętnicy w odcinku wewnątrzczaszkowym Urazowe rozwarstwienie tętnicy w odcinku zewnątrzczaszkowym Urazowa przetoka szyjno-jamista (CCF) I-2-26 I-2-28 I-2-32 I-2-36 I-2-40 I-2-44 I-2-48 I-2-52 I-2-56 I-2-60 I-2-64 I-2-66 I-2-70 I-2-74 SEKCJA 3 Krwotok podpajęczynówkowy i tętniaki Krwotok podpajęczynówkowy i tętniaki przegląd Krwotoki podpajęczynówkowe Tętniakowy krwotok podpajęczynówkowy Nietętniakowy SAH okołośródmózgowiowy Hemosyderoza powierzchniowa Tętniaki Tętniak workowaty Pseudotętniak Dolichoektazja tętnic układu kręgowo-podstawnego Tętniak wrzecionowaty miażdżycowy Wrzecionowaty tętniak niemiażdżycowy Tętniak o wyglądzie wypełnionego krwią pęcherza I-3-2 I-3-4 I-3-8 I-3-10 I-3-14 I-3-18 I-3-20 I-3-22 I-3-24 I-3-26 SEKCJA 4 Udary Udary przegląd I-4-2 Nieurazowy krwotok wewnątrzczaszkowy Ewolucja krwotoku wewnątrzczaszkowego I-4-6 Ulrich A. Rassner, MD Samoistny, nieurazowy krwotok wewnątrzczaszkowy I-4-10 Krwotok wewnątrzczaszkowy w przebiegu nadciśnienia tętniczego I-4-14 Odległy krwotok mózgowy I-4-18 Krwotok macierzy zarodkowej (GMH) I-4-20 Miażdżyca i zwężenia tętnicy szyjnej Miażdżyca wewnątrzczaszkowa (ASVD) Miażdżyca wewnątrzczaszkowa Miażdżyca tętniczek Waskulopatie niemiażdżycowe Nieprawidłowy przebieg tętnicy szyjnej wewnętrznej Przetrwałe połączenia szyjno-podstawne Niedokrwistość sierpowata (SCD), mózgowie Choroba moya-moya Pierwotne zapalenie tętnic OUN Różne zapalenia naczyń Odwracalny skurcz naczyń mózgowych Skurcz naczyń (vasospasm) Toczeń rumieniowaty układowy Zespół przeciwciał antyfosfolipidowych Zakrzepowe mikroangiopatie Amyloidoza mózgu CADASIL Ulrich A. Rassner, MD Choroba Behçeta Dysplazja włóknisto-mięśniowa Niedokrwienie i zawał mózgu Hydranencefalia I-4-24 I-4-28 I-4-32 I-4-36 I-4-40 I-4-42 I-4-46 I-4-50 I-4-54 I-4-58 I-4-60 I-4-64 I-4-68 I-4-70 I-4-72 I-4-76 I-4-80 I-4-82 I-4-84 VIII

3 Uszkodzenie istoty białej u wcześniaków Uszkodzenie niedotlenieniowo-niedokrwienne u noworodków Uszkodzenie niedotlenieniowo-niedokrwienne u dorosłych Lubdha M. Shah, MD Podciśnieniowy zawał mózgu Udar dzieciący Zespół Dyke a-davidoffa-massona Ostre niedokrwienie zawał mózgu Podostry zawał mózgu Przewlekły zawał mózgu Zawał mózgu w obszarze tętnicy mózgowej przedniej Zawał mózgu w obszarze tętnicy mózgowej środkowej Zawał mózgu w obszarze tętnicy mózgowej tylnej Zawał mózgu w obszarze tętnicy naczyniówkowej Zawał mózgu w obszarze tętnic przeszywających kręgu Willisa Zawał mózgu w obszarze tętnicy Percherona Zawał mózgu w obszarze szczytu tętnicy podstawnej Zawał mózgu wskutek zakrzepicy tętnicy podstawnej Zawał w obszarze tętnic przeszywających tętnicy podstawnej Zawał w obszarze tętnicy móżdżkowej górnej Zawał móżdżku w obszarze tętnicy móżdżkowej przedniej dolnej Zawał móżdżku w obszarze tętnicy móżdżkowej dolnej tylnej Mnogie zatorowe zawały mózgu Zawał mózgu spowodowany zatorami tłuszczowymi Zawał lakunarny Ulrich A. Rassner, MD Zespół hiperperfuzji mózgu Zakrzepica/zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej Zakrzepica zatoki opony twardej Zakrzepica żył korowych I-4-86 I-4-90 I-4-94 I-4-98 I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I Zakrzepica głębokich żył mózgowych Ziarnistości pajęczynówkowe zatok opony twardej i o nietypowym położeniu SEKCJA 5 Malformacje naczyniowe Przegląd malformacji naczyniowych Mózgowe malformacje naczyniowe z przetokami tętniczo-żylnymi Malformacje tętniczo-żylne Przetoka tętniczo-żylna opony twardej Przetoka tętniczo-żylna opony miękkiej Nieurazowa przetoka szyjno-jamista Tętniakowata malformacja żyły Galena Mózgowe malformacje naczyniowe bez przetok tętniczo-żylnych Rozwojowe malformacje żylne Wrodzona zatoka skórna czaszki (sinus pericranii) Malformacja jamista Teleangiektazja naczyń włosowatych SEKCJA 6 Nowotwory Przegląd nowotworów Gwiaździaki naciekające Rozlany gwiaździak niskiego stopnia Dziecięce guzy pnia mózgu Gwiaździak anaplastyczny Glejak wielopostaciowy Glejakomięsak Glejakowatość mózgu Gwiaździaki zlokalizowane Gwiaździak włosowatokomórkowy I I I-5-2 I-5-4 I-5-8 I-5-12 I-5-14 I-5-16 I-5-20 I-5-26 I-5-30 I-5-34 I-6-2 I-6-6 I-6-10 I-6-14 I-6-18 I-6-22 I-6-24 I-6-28 IX

4 X Gwiaździak włosowato-śluzakowaty Żółtakogwiaździak pleomorficzny Podwyściółkowy gwiaździak olbrzymiokomórkowy Skąpodrzewiaki i guzy mieszane Skąpodrzewiak Skąpodrzewiak anaplastyczny Gwiaździak zarodkowy Glejak struniakowy komory III Glejak angiocentryczny Guzy wyściółkowe Wyściółczak podnamiotowy Wyściółczak nadnamiotowy Podwyściółczak Guzy splotu naczyniówkowego Typowy brodawczak splotu naczyniówkowego Nietypowy brodawczak splotu naczyniówkowego Rak splotu naczyniówkowego I-6-32 I-6-36 I-6-40 I-6-44 I-6-48 I-6-52 I-6-56 I-6-58 I-6-60 I-6-64 I-6-68 I-6-72 I-6-76 I-6-78 Guzy neuronalne i mieszane glioneuronalne Zwojakoglejak I-6-82 Desmoplastyczny dziecięcy gwiaździak i zwojakoglejak I-6-86 Dysembrioplastyczny nowotwór neuroepitelialny (DNET) I-6-90 Centralny nerwiak komórkowy I-6-94 Nerwiak komórkowy pozakomorowy I-6-98 Tłuszczakonerwiak komórkowy móżdżku I Brodawkowaty guz glioneuronalny I Guz glioneuronalny komory IV tworzący rozety I Guzy miąższu szyszynki Szyszyniak Guz miąższu szyszynki o pośrednim zróżnicowaniu (PPTID) Szyszyniak zarodkowy (pineoblastoma) Brodawczak okolicy szyszynki I I I I Guzy płodowe i nerwiaki zarodkowe Rdzeniak zarodkowy (medulloblastoma) I Warianty rdzeniaka zarodkowego I Nadnamiotowy prymitywny guz neuroektodermalny I Nietypowy guz potworniakowato- -prążkowanokomórkowy I Przerzutowy nerwiak zarodkowy (metastatic neuroblastoma) I Guzy nerwów czaszkowych/obwodowych Nieprzedsionkowy nerwiak osłonkowy z komórek Schwanna I Nerwiakowłókniak I Guzy krwiotwórcze i guzy naczyń krwionośnych Naczyniak krwionośny zarodkowy (hemangioblastoma)i Hemangiopericytoma I Pierwotny chłoniak ośrodkowego układu nerwowego I Chłoniak wewnątrznaczyniowy (angiocentryczny) I Białaczka I Nowotwory zarodkowe Rozrodczak (germinoma) Potworniak Różne nowotwory złośliwe komórek zarodkowych I I I Guzy przerzutowe i odległe efekty nowotworów Przerzuty do miąższu mózgowia I Różne przerzuty wewnątrzczaszkowe I Przerzutowy chłoniak wewnątrzczaszkowy I Zespoły paranowotworowe I SEKCJA 7 Pierwotne torbiele nienowotworowe Omówienie pierwotnych torbieli nienowotworowych Pierwotne torbiele nienowotworowe Torbiel pajęczynówkowa Torbiel koloidowa I-7-2 I-7-6 I-7-10

5 Torbiel skórzasta Torbiel naskórkowa Torbiel neuroglejowa Torbiel okołokomorowa Torbiel szczeliny naczyniówkowej Torbiel resztkowa bruzdy hipokampa Poszerzenie przestrzeni okołonaczyniowych (Virchowa-Robina) Torbiel szyszynki Torbiel splotu naczyniówkowego Torbiel wyściółkowa Torbiel porencefaliczna Torbiel neuroenterogenna Nienowotworowe torbiele związane z guzami SEKCJA 8 Choroby zakaźne i demielinizacyjne Ogólne omówienie chorób zakaźnych OUN Zakażenia wrodzone/noworodkowe Zakażenia TORCH Wrodzona cytomegalia Wrodzone zakażenie HIV Noworodkowe opryszczkowe zapalenie mózgu Zakażenia nabyte Zapalenie opon mózgowych spowodowane przez paciorkowce B Zapalenie opon mózgowych spowodowane przez bakterie Citrobacter Zapalenie opon mózgowych Ropień Zapalenie wyściółki komór (ventriculitis) Ropniak Opryszczkowe zapalenie mózgu I-7-14 I-7-18 I-7-22 I-7-24 I-7-28 I-7-29 I-7-30 I-7-34 I-7-38 I-7-42 I-7-44 I-7-48 I-7-50 I-8-2 I-8-4 I-8-8 I-8-12 I-8-14 I-8-16 I-8-20 I-8-24 I-8-28 I-8-32 I-8-34 I-8-38 Różne rodzaje zapalenia mózgu I-8-42 Zapalenie mózgu spowodowane wirusem Zachodniego Nilu I-8-46 Zapalenie mózgu spowodowane wirusem HHV-6 I-8-48 Zapalenie móżdżku I-8-49 Zespół Rasmussena I-8-50 Podostre stwardniające zapalenie mózgu I-8-54 Gruźlica I-8-56 Wągrzyca mózgu I-8-60 Bąblowica I-8-64 Amebiaza I-8-66 Malaria mózgu I-8-68 Różne pasożyty I-8-70 Choroby grzybicze I-8-74 Choroby spowodowane przez riketsje I-8-78 Borelioza I-8-80 Nabyte zapalenie mózgu wywołane wirusem HIV I-8-82 James M. Provenzale, MD Toksoplazmoza nabyta I-8-86 James M. Provenzale, MD Nabyta cytomegalia (zakażenie CMV) I-8-88 Kryptokokoza I-8-90 Postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa (PML) I-8-92 Zapalny zespół rekonstytucji immunologicznej (IRIS) I-8-94 Różne manifestacje HIV/AIDS I-8-96 Choroby demielinizacyjne Stwardnienie rozsiane I Zespół Devica (zapalenie nerwu wzrokowego i rdzenia) I ADEM (ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia) I Zespół Susaca I SEKCJA 9 Dziedziczne zaburzenia metaboliczne/zwyrodnieniowe Dziedziczne zaburzenia metaboliczne przegląd I-9-2 XI

6 XII Prawidłowe warianty rozwojowe Hipomielinizacja Zaburzenia mitochondrialne Zespół Leigha (LS) MELAS Zespół Kearnsa-Sayre a (KSS) Zaburzenia lizosomalne Mukopolisacharydozy Gangliozydoza (GM2) Leukodystrofia metachromatyczna (MLD) Choroba Krabbego Choroba Fabry ego Zaburzenia peroksysomalne Spektrum zespołu Zellwegera Adrenoleukodystrofia sprzężona z chromosomem X Inne schorzenia peroksysomalne Patologie metabolizmu aminokwasów i związków organicznych Choroba syropu klonowego Zaburzenia cyklu mocznikowego Kwasica glutarowa typu I Choroba Canavan Choroba Alexandra (AD) Różne zaburzenia metabolizmu aminokwasów i związków organicznych Różne Wielkomózgowie z leukoencefalopatią i torbielami (MLC) Neurodegeneracja z gromadzeniem żelaza w mózgu (NBIA) PKAN Choroba Huntingtona (HD) Choroba Wilsona (WD) I-9-6 I-9-10 I-9-14 I-9-18 I-9-20 I-9-24 I-9-28 I-9-32 I-9-36 I-9-38 I-9-40 I-9-44 I-9-48 I-9-52 I-9-54 I-9-58 I-9-60 I-9-64 I-9-66 I-9-70 I-9-72 I-9-76 I-9-80 SEKCJA 10 Nabyte zaburzenia toksyczne/metaboliczne/zwyrodnieniowe Przegląd nabytych zaburzeń o podłożu toksycznym/metabolicznym I-10-2 Schorzenia o podłożu toksycznym, metabolicznym, żywieniowym, układowym z manifestacją w obrębie OUN Hipoglikemia noworodków I-10-6 Hipoglikemia dorosłych I Żółtaczka jąder podkorowych mózgu (kernicterus) I Schorzenia tarczycy I Schorzenia przytarczyc I Choroba Fahra I Encefalopatia alkoholowa I Encefalopatia wątrobowa I Zespół odwracalnej tylnej encefalopatii (PRES) I Przewlekła encefalopatia nadciśnieniowa I Idiopatyczne nadciśnienie śródczaszkowe (rzekomy guz mózgu) I Zatrucie tlenkiem węgla I Nadużycie leków/narkotyków (środków odurzających) I Zatrucie metanolem I Zatrucie cyjankiem I Zespół demielinizacji osmotycznej I Radioterapia i chemioterapia I Stwardnienie przyśrodkowo-skroniowe/ /stwardnienie hipokampa I Stan padaczkowy I Otępienia i schorzenia zwyrodnieniowe Prawidłowe starzenie się mózgu I Choroba Alzheimera I James M. Provenzale, MD Norman L. Foster, MD & Richard D. King, MD, PhD Otępienie naczyniowe I Czołowo-skroniowe zwyrodnienie płatowe I-10-82

7 Otępienie z ciałami Lewy ego Choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD) Choroba Parkinsona Zanik wieloukładowy (MSA) Zwyrodnienie korowo-podstawne Postępujące porażenie nadjądrowe Stwardnienie zanikowe boczne Lubdha M. Shah, MD Zwyrodnienie Wallera Lubdha M. Shah, MD Skrzyżowana diaschiza móżdżkowa (CCD) Przerostowe zwyrodnienie oliwkowe (HOD) CZĘŚĆ II Rozpoznania na podstawie struktur anatomicznych SEKCJA 1 Komory i zbiorniki Komory i zbiorniki mózgowia przegląd Prawidłowe warianty Jama przegrody przezroczystej (CSP) Jama zasłony wtrąconej (CVI) Poszerzenie przestrzeni podpajęczynówkowych I I I I I I I I I I II-1-2 II-1-8 II-1-9 II-1-10 SEKCJA 2 Siodło i przysadka mózgowa Siodło i przysadka mózgowa przegląd Zmiany wrodzone Anomalie rozwojowe przysadki Hamartoma (odpryskowiec) guza popielatego Torbiel kieszonki Rathkego (RCC) Nowotwory Mikrogruczolak przysadki Makrogruczolak przysadki Udar przysadki Czaszkogardlak Pituicytoma Gruczolak kwasochłonny wrzecionowatokomórkowy (SCO) Inne Zespół pustego siodła Przerost przysadki Limfocytarne zapalenie przysadki II-2-2 II-2-8 II-2-12 II-2-16 II-2-20 II-2-24 II-2-28 II-2-32 II-2-36 II-2-37 II-2-38 II-2-42 II-2-44 SEKCJA 3 Kąt mostowo-móżdżkowy- -przewód słuchowy wewnętrzny (CPA-IAC) CPA-IAC przegląd II-3-2 Wodogłowie Wewnątrzkomorowe wodogłowie obturacyjne Zewnątrzkomorowe wodogłowie obturacyjne Stenoza wodociągu Sylwiusza Wodogłowie normotensyjne (NPH) Zastawki drenujące CSF i ich powikłania II-1-14 II-1-18 II-1-20 II-1-24 II-1-28 Zmiany wrodzone Tłuszczak, CPA-IAC Torbiel naskórzasta, CPA-IAC Torbiel pajęczynówkowa, CPA-IAC Zmiany zapalne Porażenie Bella Zmiany naczyniowe Neuralgia nerwu trójdzielnego Połowiczy kurcz twarzy (HFS) II-3-6 II-3-10 II-3-14 II-3-18 II-3-22 II-3-24 XIII

8 Nowotwory Nerwiak osłonkowy (schwannoma) nerwu przedsionkowego (VS) Oponiak, CPA-IAC Przerzuty w obszarze CPA-IAC II-3-26 II-3-30 II-3-34 SEKCJA 4 Czaszka, powłoki miękkie głowy (skalp), opony Czaszka, powłoki miękkie głowy (skalp), opony przegląd Zmiany wrodzone Wrodzone ubytki kości sklepienia czaszki Przedwczesne zarośnięcie szwów czaszkowych (kraniostenoza) Przepuklina mózgowa (cephalocele) Zarostowa (atretyczna) przepuklina mózgowa Zmiany urazowe Złamanie kości sklepienia czaszki Torbiel opon miękkich ( rosnące złamanie ) Odma wewnątrzczaszkowa (pneumocephalus) Niedociśnienie wewnątrzczaszkowe II-4-2 II-4-6 II-4-10 II-4-14 II-4-20 II-4-24 II-4-28 II-4-30 II-4-34 Schorzenia nienowotworowe i nowotworopodobne Idiopatyczny rzekomy guz zapalny podstawy czaszki Dysplazja włóknista Choroba Pageta Hematopoeza pozaszpikowa Zgrubienie kości czaszki ( gruba czaszka ) Histiocytoza komórek Langerhansa czaszki i mózgowia Neurosarkoidoza Różne histiocytozy Torbiel łojowa Nowotwory Oponiak Oponiak atypowy i złośliwy Różne łagodne guzy mezenchymalne Różne złośliwe guzy mezenchymalne Naczyniak krwionośny (hemangioma) sklepienia czaszki Naczyniak krwionośny opony twardej/zatok żylnych Szpiczak Przerzuty do kości czaszki i opon mózgowo-rdzeniowych Indeks II-4-38 II-4-42 II-4-46 II-4-50 II-4-54 II-4-58 II-4-62 II-4-66 II-4-70 II-4-72 II-4-78 II-4-82 II-4-86 II-4-90 II-4-94 II-4-96 II XIV