Polski terminal gazu skroplonego (LNG) geneza i ewolucja projektu
|
|
- Stanisław Kołodziejczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Polski terminal gazu skroplonego (LNG) geneza i ewolucja projektu Adam Matkowski, Marcin Sienkiewicz* ) Budowa terminalu odbioru gazu skroplonego w Świnoujściu to jedna z najważniejszych inwestycji infrastrukturalnych realizowanych w Polsce. Obiekt ten będzie miał dla naszego kraju znaczenie strategiczne, wzmocni bowiem znacząco bezpieczeństwo energetyczne i poprawi ekonomiczne warunki importu gazu. Uruchomienie w połowie 2014 r. gazo-portu pozwoli na realną dywersyfikację dostaw gazu ziemnego do Polski. Korzystanie z transportu morskiego umożliwi kontraktowanie gazu z dostawcami pochodzącymi z różnych rejonów świata i przy uwzględnieniu aktualnych tendencji na rynku Liquefied Natural Gas (LNG), pozwoli na uzyskanie niższych cen. 1. Rozwój rynku LNG na świecie a polskie gazownictwo w okresie PRL Pionierami komercyjnego wykorzystania gazu skroplonego byli Amerykanie. W 1959 r. zrealizowano pierwszą dostawę gazu skroplonego z Luizjany w USA do Canvey Island w Wielkiej Brytanii. W latach sześćdziesiątych nastąpił dynamiczny rozwój rynku LNG wraz z zagospodarowaniem złóż gazu ziemnego w Afryce Północnej i uruchomieniem terminali skraplających gaz w Algierii. Naturalnym rynkiem zbytu dla północno-afrykańskiego gazu skroplonego stała się Europa Zachodnia, a w tym przede wszystkim Francja, Włochy i Hiszpania. W kolejnych dwu dekadach wzrastało natomiast zapotrzebowanie na gaz w dynamicznie rozwijających się krajach wschodniej Azji, a szczególnie Japonii i Korei Południowej. Polska w owym czasie pozostawała poza rozwijającym się na świecie rynkiem LNG. W okresie drugiej fazy industrializacji lat siedemdziesiątych, podstawowym surowcem energetycznym pozostawał węgiel kamienny i brunatny, a sektor górniczy stał się głównym beneficjatem ówczesnej polityki inwestycyjnej. Środki finansowe skierowane zostały także do branży naftowej, która wzbogaciła się o nową rafinerię w Gdańsku oraz Naftoport i rurociąg Pomorski, które umożliwiały wykorzystanie surowca importowanego z rejonu Zatoki Perskiej. Funkcjonowanie sektora gazowego oparte było przede wszystkim o zasoby krajowe oraz nadal powszechnie wykorzystywany gaz koksowniczy. Odkrycie w 1964 r. złoża gazowego Bogdaj Uciechów, a w następnych latach złóż: Wierzchowice, Załęcze, Żuchlów dało podstawy do rozwoju sieci gazociągowej w zachodniej Polsce. W oparciu o eksploatację nowych złóż, wydobycie krajowe stale rosło, osiągając w 1978 r. wielkość 6,6 mld m 3, po czym zaczęło się obniżać. Wzrastająca konsumpcja gazu ziemnego generowała jednocześnie stały wzrost zapotrzebowania na import surowca. W połowie lat osiemdziesiątych gaz pochodzący z zewnętrznych dostaw stał się głównym źródłem zaopatrzenia dla Polski. * ) Mgr inż. Adam Matkowski GAZOPROJEKT Wrocław; dr Marcin Sienkiewicz Instytut Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Wrocławski Tabela 1 Wielkość, struktura zużycia oraz źródła zaopatrzenia w gaz w Polsce w latach , w mld m 3 Zmienna Źródła zaopatrzenia w gaz a. Wydobycie krajowe 5,0 5,4 5,0 4,8 4,0 2,7 3,6 3,7 b. Import 0,9 2,3 4,9 5,6 7,0 7,8 5,8 7,6 c. Koksownie, gazownie 2. Wielkość i struktura zużycia gazu a. Gospodarstwa domowe 1,7 1,6 1,7 1,3 1,1 0,9 0,1 7,7 9,3 11,5 11,7 12,1 11,2 10,5 11,3 1,4 1,7 2,9 3,8 4,5 4,8 5,3 5,7 b. Przemysł 6,3 7,6 8,6 7,9 7,6 6,4 5,2 5,6 Źródło: Raporty CASE, Warszawa 1999, nr 27, s. 39. Zewnętrznym dostawcą gazu został, posiadający ogromne zasoby tego surowca, Związek Sowiecki. W tym celu zbudowano węzeł sieciowy w rej. Jarosławia (Hermanowice Drozdowicze), umożliwiający połączenie z sowiecką siecią gazociągową. Poprzez Rozwadów, Wronów, Rembelszczyznę, gaz ziemny doprowadzony został do Włocławka. W 1975 r. długość sieci przesyłowej gazu ziemnego osiągnęła 9 tys. km. W 1987 r. przesłano nią największą ilość gazu (12,5 mld m 3 ) w historii PRL 1). 2. Prognozy rozwoju polskiego rynku gazu po 1989 r. Przełomowe wydarzenia z okresu lat zmieniły zasadniczo wewnętrzną i zewnętrzną sytuację polityczno-gospodarczą Polski. W nowych okolicznościach zagadnienie zaopatrzenia w surowce energetyczne, nabrało znaczenia komercyjnego, gdzie pierwszorzędną rolę zaczął odgrywać rachunek ekonomiczny i ostateczny wynik finansowy. Nastąpiło przejście w rozliczeniach za importowany gaz z rubli transferowych do płatności w dolarach amerykańskich. Ujawnił się także problem energochłonności polskiej gospodarki opartej na węglu. W uchwale sejmowej z 9 listopada 1990 r. w sprawie założeń polityki energetycznej Polski do 2010 roku kładziono szczególny nacisk na działania ( ) skierowane na zmniejszenie energochłonności naszej gospodarki. Cel ten zamierzano osiągnąć m.in. zmniejszając udział paliw stałych a zwiększając udział paliw węglowodorowych, w tym gazu 1) PGNiG, Historia polskiego gazownictwa, GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA WRZESIEŃ 2011
2 ziemnego 2). Na początku lat dziewięćdziesiątych przewidywano zatem uformowanie się korzystnych warunków dla rozwoju rynku gazu ziemnego w Polsce. Zakładano, że przejście z gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej, przemiany własnościowe, otwarcie na inwestycje zagraniczne wywołają procesy modernizacyjne w polskiej gospodarce, które w konsekwencji zmienią zdominowaną przez węgiel strukturę zużycia surowców energetycznych. W analizach poświęconych przyszłości polskiego rynku gazu, prognozowano stałe zwiększanie się konsumpcji surowca. W sporządzonym w 1990 r. przez SOFREGAZ-BEICIP na potrzeby Banku Światowego Programie rozwoju gazownictwa, przewidziano wzrost zapotrzebowania na gaz z 10,55 mld m 3 w 1988 r. do 13,34 mld m 3 w 2000 r. i do 24,80 mld m 3 w 2010 r. 3). Równie optymistyczne oceny perspektyw dla polskiego sektora gazowego znalazły się także w przyjętym przez rząd w 1992 r. Programie rozwoju gazownictwa w Polsce do 2010 r.. W dokumencie tym założono, że do 2010 r. wzrost konsumpcji gazu ziemnego osiągnie poziom między 22 a 27 mld m 3 rocznie. Do roku 2020 zużycie gazu miało natomiast urosnąć do poziomu 39 mld m 3 i osiągnąć ok. 20% udziału w zużyciu energii pierwotnej w Polsce. Przewidywano jednocześnie, że wraz ze zwiększeniem zużycia gazu maleć będzie na rynku udział surowca z krajowego wydobycia. Prognozowano, że udział ten z poziomu 33% w połowie lat dziewięćdziesiątych obniży się do 20 23% w 2010 r., a w 2020 r. nie przekroczy 15% 4). W prognozach na 2010 r. zakładano, że krajowe wydobycie osiągnie ok. 5,2 mld m 3 gazu. Przewidywano także w składzie bilansu gazu ziemnego znajdzie się także ok. 1 mld m 3 gazu z pokładów węgla 5). 3. Potrzeba dywersyfikacji dostaw gazu Spodziewany wzrost konsumpcji gazu ziemnego przy jednoczesnym wzroście jego znaczenia dla gospodarki, wymagał odpowiedniego zabezpieczenia źródeł jego dostaw. Wspomniana wyżej uchwała sejmowa zalecała zarówno zwiększenie wydobycia krajowego jak i dostaw zewnętrznych, z zastrzeżeniem dotyczącym konieczności zróżnicowania ich kierunków. Według przyjętego w 1992 r. przez rząd Programu zapotrzebowania Polski na gaz do 2010 r. organem odpowiedzialnym za realizację tego postulatu zostało Ministerstwo Przemysłu i Handlu (MPiH). Jednocześnie w tym samym dokumencie zobowiązywano MPiH do ( ) zawarcia wieloletniego kontraktu na dostawy gazu z Rosji oraz dodatkowo pozyskanie surowca z ( ) przewidywanego do realizacji gazociągu tranzytowego z Rosji do Europy Zachodniej przez Polskę 6). Przewidywano więc, że w latach większość importowanego gazu będzie pochodziła z Federacji Rosyjskiej. Wschodni sąsiad Polski postrzegany był w tym czasie przede wszystkim jako wiodący producent gazu na świecie, stale zwiększający ilość udokumentowanych złóż tego surowca. Podkreślano także dogodne położenie Polski na trasie między Rosją a dużymi 2) Uchwała Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 9 listopada 1990 r. w sprawie założeń polityki energetycznej Polski do 2010 r., Monitor Polski, 1990 r., nr 43, poz ) SOFREGAZ-BEICIP, Program rozwoju gazownictwa. Raport końcowy wersja wstępna. Tom 1. Rynek, december 1990 r., s ) Studium organizacyjno-techniczne i nakładowo-kosztowe budowy i eksploatacji terminala LNG i związanych urządzeń gazowniczych, Wrocław, kwiecień 1997 r., s. 7. 5) Koncepcja wielkości i scenariusza importu LNG do Polski, Wrocław, luty 1997 r., s ) Raporty CASE, Warszawa 1999, nr 27, s. 39. odbiorcami gazu w Zachodniej Europie. To tranzytowe położenie uznawane zostało za wystarczającą gwarancję dla bezpieczeństwa dostaw gazu na rynek krajowy 7). Utrzymaniu i rozwojowi dostaw z tego kierunku sprzyjała także istniejąca infrastruktura gazociągowa, która pozwalała na przesył (poprzez punkty w Drozdowiczach i Wysokoje) 5 mld m 3 gazu rocznie. Pozytywnie oceniono także polsko-rosyjskie porozumienie rządowe z 1993 r. dotyczące budowy gazociągu tranzytowego i dostaw gazu oraz umowę z 1996 r. zawartą między PGNiG i GAZPROMEM na dostawy do Polski 250 mld m 3 gazu w ciągu 25 lat, budowanym tranzytowym gazociągiem Jamalskim. Uzupełniające dostawy gazu do Polski mogły także pochodzić z brytyjskiego i norweskiego szelfu Morza Północnego 8). Jednym z potencjalnych sposobów na pozyskanie dodatkowych ilości surowca mógł być także zakup gazu skroplonego transportowanego drogą morską. Przyjęcie takiego rozwiązania musiałoby się z kolei wiązać z budową terminala do odbioru tegoż gazu na polskim wybrzeżu. Przystąpienie do takiej inwestycji zalecane było jeszcze w wymienionym wyżej Planie rozwoju gazownictwa, w którym stwierdzono konieczność geograficznego zróżnicowania źródeł dostaw gazu do Polski. W ramach przyjmowanych scenariuszy rozwoju infrastruktury w okresie rekomendowano uruchomienie dostaw ( ) w postaci ciekłego gazu ziemnego dostarczonego gazowcami do terminala ciekłego gazu ziemnego usytuowanego w rejonie Gdańska/najodpowiedniejsze usytuowanie/ 9). Natomiast w rządowym programie z 1992 r. dopuszczano możliwość pozyskania gazu skroplonego z pozaeuropejskich źródeł. Tylko budowa terminala LNG mogła umożliwić realizacje tego celu. 4. Geneza i ewolucja projektu polskiego terminala LNG PGNiG zainteresowało się gazem w stanie płynnym jeszcze w końcu lat siedemdziesiątych. W 1978 r. powstało Studium przedprojektowe dotyczące magazynowania skroplonego metanu. Celem opracowania było m.in. sprawdzenie agresywności skroplonego metanu w stosunku do materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych, ustalenie właściwych rodzajów materiałów potrzebnych do budowy magazynu oraz obliczenie wstępne pojemności zbiornika 10). Problematyka ta nie wyszła jednak w tym czasie poza fazę rozważań teoretycznych i opracowań studyjnych. W latach Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa wykonał wstępne prace badawcze, które wykazały nieopłacalność importu gazu skroplonego do Polski 11). Pomimo negatywnej oceny PGNiG sprowadzało zagraniczne opracowania i analizy poświęcone aspektom technicznym i ekonomicznym budowy i funkcjonowania terminala LNG. Gromadzono także informacje dotyczące sytuacji i perspektywom rynku LNG na świecie 12). Do prac studyjnych nad projektem dostaw LNG drogą morską do Polski powrócono ponownie w połowie lat dziewięćdziesiątych. W 1995 r. Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa z Krakowa 7) Ibidem, s ) Koncepcja, op. cit., s ) SOFREGAZ-BEICIP, Plan rozwoju gazownictwa. Projekt raportu końcowego. Tom 31., Warszawa, grudzień 1990 r. s ) Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, Dane uzupełniające do studium przedprojektowego dot. magazynowania skroplonego metanu, Kraków 1978 r. 11) Historia gazownictwa polskiego od połowy XIX w. po rok 2000, praca zbiorowa pod red. A. Wójtowicza, B. Nawrockiej-Fuchs, Warszawa 2002, s ) P. Jollivet (Gaz de France), Liquefied natural gas storage tanks, June 1990; J. Rousset (SOFREGAZ), Course on liquefied natural gas, GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA WRZESIEŃ
3 opracował Koncepcję dostaw skroplonego gazu ziemnego LNG do Portu Północnego w Gdańsku. W roku następnym na zlecenie PGNiG przystąpiono do opracowania warunków technicznych, logistycznych i ekonomicznych budowy terminala LNG na polskim wybrzeżu. Główny ciężar tych prac poniosło Biuro Studiów i Projektów Gazownictwa GAZOPROJEKT (dalej BSiPG GAZO- PROJEKT) z Wrocławia. Ich efektem było wydanie w pierwszych miesiącach 1997 r. opracowań, przedstawiających warunki dostaw skroplonego gazu do Polski. Zwracano w nich uwagę na rosnące znaczenie LNG w światowym handlu gazem oraz na uzyskanie w tej dziedzinie znacznego postępu technicznego i redukcji kosztów. Atutem takiego rozwiązania miały być także dogodne warunki magazynowania ( ) w celu zabezpieczenia potrzeb odbiorców szczytowych 13). Pozyskiwanie gazu skroplonego drogą morską nie wymagało skomplikowanej budowy infrastruktury liniowej, a zatem konieczności pozyskania przychylności i zgody do tego przedsięwzięcia partnerów zagranicznych. W ocenie specjalistów wrocławskiego GAZOPROJEKTU powrót do koncepcji dostaw gazu z Morza Północnego wiązał się z koniecznością pokonania wielu barier w postaci: braku wolnych ilości gazu, potrzebnych do zawarcia długoterminowego kontraktu, braku zaufania zachodnich dostawców wobec polskiego rynku gazu, na którym ceny regulowane były nadal przez państwo, wygórowanych warunków odnośnie zabezpieczeń płatności za gaz w formie m.in. gwarancji rządowych. 13) Koncepcja, s. 27. Transport LNG dzięki swojej mobilności nie nastręczał takich trudności, pozwalając na pozyskanie dowolnego dostawcy. Prace studyjne objęły także rozstrzygnięcie kwestii podstawowej, czyli lokalizacji przyszłego gazo-portu (rys. 1). Pierwotnie przyjęto osiem wariantów lokalizacyjnych: Mechelinki, Port Północy, Wisła Śmiała, Wisła Przekop w rejonie Gdańska, następnie rejon jeziora Jamno w środkowej części wybrzeża oraz Świnoujście i Dziwnówek na Pomorzu Zachodnim 14). Ostatecznie uznano, że cztery lokalizacje w rejonie Gdańska mają najlepsze warunki techniczne dla umiejscowienia terminala LNG (rys. 2). Na podstawie porównania symulacji nakładów finansowych i dalszej analizy technicznej sytemu gazowniczego, uwzględniającej m.in. analizy hydrauliczne uznano, że najkorzystniej przedstawia się lokalizacja terminala LNG według: wariantu III tj. w Mechelinkach 15). Ze względu na korzystne parametry techniczne lokalizacja w Mechelinkach wymagała także najmniejszych nakładów inwestycyjnych. Za tą lokalizacją przemawiała także bliskość PMG w Mechelinkach (Kosakowo), co umożliwiało ewentualną redukcję ilości zbiorników V= m 3 LNG z trzech do dwóch. Istotnym atutem tego miejsca była także najkrótsza odległość terminala od potencjalnych odbiorców gazu takich jak Żarnowiecka Elektrownia Gazowa oraz ciepłownie w Gdyni i Gdańsku. 14) BSiPG GAZOPROJEKT, Warunki dostaw skroplonego gazu ziemnego do Polski. Koncepcja wielkości dostaw i scenariusza importu LNG do Polski. Część syntetyczna, luty 1997 r., s ) Koncepcja wielkości i scenariusza importu LNG do Polski, Wrocław, luty 1997 r., s. 14. Rys. 1. Wstępne warianty lokalizacji terminala LNG 308 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA WRZESIEŃ 2011
4 Rys. 2. Wpięcie terminala LNG w wariantach lokalizacyjnych I, II, III do systemu Również podjęta wcześniej rozbudowa układu przesyłowego od Włocławka do Gdańska i dalej do PMG Kosakowo (Mechelinki) była po stronie zalet tej lokalizacji. Roczne zdolności przeładunkowe gazo-portu miały osiągnąć poziom 2,5 mln ton LNG, co odpowiadało 3 mld m 3 gazu rozprzężonego. Zakładano, że importowany gaz będzie pochodził od jednego dostawcy. Rozważano i porównywano warunki dostaw z Norwegii, Algierii, Trynidadu, Wenezueli, Nigerii, Jemenu, Omanu i Kataru. Następnie skonstruowano koncepcję technologiczną terminalu, zawierającą m.in. wykaz podstawowego wyposażenia, przy założeniu realizacji dostaw z Norwegii i Abu Dhabi w Katarze. Oszacowano także koszty i nakłady inwestycyjne na budowę gazo-portu. Wstępnie oceniono, że inwestycja może zamknąć się kwotą mln złotych. Najwięcej środków pochłonąć miała budowa zbiorników 590 mln (35%), następnie urządzeń rozładowczych i regazyfikacyjnych 150 mln (9%) oraz instalacji rurociągowej 110 mln (6,5%) 16). Sporządzone opracowania stały się merytoryczną podstawą złożonego w marcu 1998 r. wniosku o umieszczenie projektu budowy terminala odbiorczego LNG w Mechelnikach (Kosakowo) do rządowego programu zadań służących realizacji ogólnokrajowych celów publicznych. W uzasadnieniu wniosku wskazywano, że przyszły terminal LNG należy traktować jako: element dywersyfikacji kierunków pozyskania gazu dla Polski, a tym samym ważny czynnik bezpieczeństwa energetycznego kraju, źródło gazu o znaczeniu systemowym, którego podstawowym zadaniem jest zabezpieczenie pokrycia części lokalnego zapotrzebowania na gaz, uzupełniający dla krajowych PMG środek regulacji lokalnych nierównomierności poborów gazu 17). Ukończenie, mającej trwać ok. 7 lat inwestycji, planowano przed 2010 r., a uruchomienie importu nastąpić miało w 2010 r. Sprowadzony drogą morską gaz w ilości 3 mld m 3 rocznie miał pokrywać ok % prognozowanego krajowego zapotrzebowania na surowiec 18). Powstanie terminala LNG zależało jednak od decyzji podjętej na szczeblu politycznym. Prace analityczno-studyjne z lat prowadzone były najpierw w okresie rządów koalicyjnego gabinetu SLD-PSL Józefa Oleksego a następnie Włodzimierza Cimoszewicza. Zakończenie prac i złożenie wniosku nastąpiło natomiast pod rządami koalicyjnymi AWS-UW gabinetu Jerzego Buzka. Rząd premiera Jerzego Buzka w swej polityce uwypuklał potrzebę zdywersyfikowania dostaw surowców energetycznych do Polski. W przypadku gazu wysiłki zostały jednak skoncentrowane na projekcie dostaw surowca z Norwegii, przy wykorzystaniu transportu rurociągowego. Podpisany kontrakt na dostawy ponad 5 mld m 3 norweskiego gazu rocznie nie wszedł jednak w życie. Następny rząd Leszka Milera odmiennie oceniając sytuację gazową Polski, zrezygnował z wykonania tego projektu. W ocenie ówczesnego ministra gospodarki Jacka Piechoty spadające tempo wzrostu gospodarczego zmuszało do weryfikacji dotychczasowych optymistycznych prognoz zużycia gazu w Polsce. Jednocześnie podpisany wcześniej kontrakt jamalski ( ) stawiał do dyspozycji Polski ogromne ilości gazu, które stawiały pod znakiem zapytania sensowność pozyskiwania kolejnych źródeł zaopatrzenia 19). Projekt polskiego LNG, pomimo jego zgodności z umieszczonymi w dokumentach rządowych zapisach o potrzebie zróżnicowania dostaw gazu, nie miał w tym okresie szans na wykonanie. 17) BSiPG GAZOPROJEKT, Wniosek o wprowadzenie przedsięwzięcia inwestycyjnego p.n: Budowa terminala odbiorczego skroplonego gazu ziemnego LNG w Mechelnikach wraz z gazociągiem wyprowadzającym gaz do systemu do programu zadań rządowych służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych, Wrocław, marzec 1998 r., s ) Ibidem. 16) Ibidem, s ) Sprawa kontraktu norweskiego, , Money.pl, GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA WRZESIEŃ
5 5. Realizacja projektu Dogodna koniunktura dla realizacji planów związanych z budową polskiego terminala LNG pojawiła się dopiero w połowie pierwszej dekady XXI w. Decyzje o przystąpieniu do nowej inwestycji podjął rząd premiera Kazimierza Marcinkiewicza w styczniu 2006 r., w ramach prowadzonej polityki bezpieczeństwa energetycznego. Uruchomienie terminala zaplanowano na rok 2011, a jego zdolności przeładunkowe określono na 2,5 mld m 3 gazu rocznie w pierwszym etapie funkcjonowania i docelowo 5 mld m 3 w drugim etapie. Następnie podjęto decyzję dotyczącą lokalizacji gazo-portu i pozostałej infrastruktury. Pomimo przeprowadzonych w poprzednich latach opracowań wskazujących na rejon Gdańska jako najodpowiedniejszy na umiejscowienie gazo-portu, podjęto inną decyzję. W grudniu 2006 r. zarząd PGNiG w porozumieniu z Ministerstwem Gospodarki dokonał wyboru Świnoujścia jako miejsca na lokalizację przyszłego terminala LNG. Argumentowano, że podstawowym atutem tej lokalizacji jest bliskość cieśnin duńskich, mniejsze ryzyko nawigacyjne oraz struktura systemu przesyłowego w rejonie Szczecina Świnoujścia, która umożliwia rozprowadzenie gazu z przyszłego terminala w trzech kierunkach oraz uregulowana sytuacja prawna gruntów przeznaczonych pod budowę 20). Za taką decyzją mogły stać także względy strategiczne uwzględniające konieczność rozproszenia obiektów strategicznych na polskim wybrzeżu. W roku następnym PGNiG powołało do życia spółkę celową Polskie LNG jako wykonawcę i operatora obiektu. Jednocześnie wraz z rządem prowadzono działania zmierzające do pozyskania dostawcy gazu skroplonego dla polskiego terminala. W kręgu potencjalnych partnerów znalazła się m.in. Algieria, największy producent LNG w Afryce Północnej. Rząd Jarosława Kaczyńskiego doprowadził do podpisania z władzami Algierii memorandum o współpracy gospodarczej w zakresie energetyki, petrochemii i górnictwa. Rozmowy na temat ewentualnej współpracy prowadzono także z algierskim państwowym koncernem paliwowym SONATRACH 21). Zmiana rządu w listopadzie 2007 r. tym razem nie spowodowała zmiany decyzji i przerwania prac nad projektem polskiego LNG. Gabinet Donalda Tuska deklarował wolę dokończenia przedsięwzięcia podjętego przez poprzedników. W 2008 r., na mocy Uchwały Rady Ministrów, właścicielem Polskiego LNG został Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA. Wyraźne przyspieszenie działań na rzecz realizacji inwestycji w Świnoujściu nastąpiło jednak dopiero po styczniowym rosyjsko-ukraińskim konflikcie gazowym. W kwietniu 2009 r. Sejm RP przyjmuje specustawę o inwestycji w zakresie budowy terminalu LNG, która m.in. upraszczała i skracała procedury administracyjne i tryb przeprowadzania zamówień publicznych. Doprowadzono także do rzeczy zasadniczej dla powadzenia całego przedsięwzięcia pozyskano dostawcę gazu skroplonego. W czerwcu 2009 r. PGNiG podpisało kontrakt z katarskim koncernem QATARGAS. Między 2014 r. a 2024 r. z Zatoki Perskiej do Świnoujścia dostarczanych będzie 1 mln ton skroplonego gazu ziemnego rocznie. Kolejnym ważnym krokiem w procesie realizacji inwestycji było uzyskanie od Wojewody Zachodniopomorskiego, w lipcu 2009 r., pozwolenia na budowę terminalu LNG. Ta decyzja umożliwiła rozpoczęcie prac przygotowaw- 20) A. Wypych-Namiotko, Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury z upoważnienia ministra na interpelację nr 1083 w sprawie lokalizacji budowy terminalu gazowego, Warszawa, dnia 1 kwietnia 2008 r., 21) P.B. Sterańczak, Rośnie flota gazowców, Energia & Przemysł, nr 56, maj 2007 r., s. 30. czych w postaci wycinki drzew w części lądowej, oraz pogłębienia przyszłego basenu portowego w części morskiej. W 2010 r. wyłoniono wykonawcę międzynarodowemu konsorcjum SAIPEM-TECHINT-PBG, któremu przekazano plac budowy. Zabezpieczono także finansowanie inwestycji, pozyskując środki m.in. z Unii Europejskiej, która zakwalifikowała polski terminal LNG do Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej. Inicjatywą towarzyszącą realizacji polskiego gazo-portu, jest powołane do życia w marcu 2011 r. Europejskiego Centrum Szkolenia LNG. To niewątpliwie ważna placówka, która będzie jednocześnie skupiać i pogłębiać w jednym miejscu wiedzę oraz kształcić polskich specjalistów w zakresie LNG. W aktualnej, realizowanej już wersji, terminal w pierwszym etapie eksploatacji będzie mógł przyjąć 5 mld m 3 gazu ziemnego rocznie, a docelowo 7,5 mld m 3 gazu. Zakończenie budowy zaplanowano na czerwiec a uruchomienie dostaw na lipiec 2014 r. 22). Należy również podkreślić, że OGP Gaz-System SA podjął równolegle dostosowanie systemu przesyłowego do przyjęcia w.w. ilości gazu. Podjęta rozbudowa skutkować będzie oddaniem do eksploatacji do 2014 rok km gazociągów DN i rozbudową kilku tłoczni. Jednocześnie w PGNiG nie zaniechano pomysłu budowy drugiego terminala gazowego w rej. Zatoki Gdańskiej, bowiem w okresie ostatnich dwóch lat rozwija się koncepcyjnie i przedprojektowo pomysł uruchomienia dostawy sprężonego gazu ziemnego (CNG) w oparciu o najnowsze technologie gazownicze. 6. Podsumowanie Budowę terminala LNG w Świnoujściu uznać należy za najważniejszą, obok rurociągu Jamalskiego, inwestycję infrastrukturalną w polskim gazownictwie po roku Zarówno w jednym jak i drugim przypadku los tych przedsięwzięć zależał od decyzji podejmowanych przez czynniki polityczne. Okazuje się jednak, że początek historii formowania się koncepcji pozyskiwania dla polskich odbiorców gazu skroplonego sięga znacznie dalej poza przełomowy dla naszego kraju rok Zainteresowanie tą problematyką w polskim gazownictwie nastąpiło jeszcze w schyłkowym okresie rządów Edwarda Gierka. Do końca istnienia PRL, jak i w przeciągu kilkunastu lat istnienia III Rzeczpospolitej, nie zaistniała (z różnych względów, których wyjaśnienie wymagałoby osobnej publikacji) odpowiednia koniunktura polityczna sprzyjająca inwestycji w LNG. W przeciwieństwie bowiem do rurociągu Jamalskiego, który utrwalił narastającą od lat osiemdziesiątych tendencję wzrastającego importu gazu z kierunku wschodniego, terminal LNG wnosi jakościową zmianę w polski sektor gazowy. Przede wszystkim umożliwi Polsce uczestnictwo w dynamicznie rozwijającym się światowym rynku gazu skroplonego, poprawiając jednocześnie jej pozycję negocjacyjną wobec dotychczasowego rosyjskiego dostawcy. Podjęcie takiej decyzji było możliwie przede wszystkim dzięki zmianie w podejściu do kwestii bezpieczeństwa energetycznego kraju. W nowym świetle zaczęto bowiem postrzegać polityczny aspekt zaopatrzenia Polski w ropę i gaz ziemny, wskazując na związek tego problemu z bezpieczeństwem narodowym i stopniem suwerenności państwa w relacjach międzynarodowych. 22) Więcej na temat aktualnego projektu terminala LNG w: M. Sienkiewicz, Polskie LNG, Nowa Energia, nr 1, 2010 r., s GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA WRZESIEŃ 2011
II Międzynarodowa Konferencja POWER RING Bezpieczeństwo Europejskiego Rynku Energetycznego. Terminal LNG
II Międzynarodowa Konferencja POWER RING Bezpieczeństwo Europejskiego Rynku Energetycznego Terminal LNG Tadeusz Zwierzyński - Wiceprezes Zarządu PGNiG Warszawa, 1 grudnia 2006 roku Agenda 1. Co to jest
Bardziej szczegółowoTerminal LNG a rozbudowa krajowego systemu przesyłu gazu ziemnego
Terminal LNG a rozbudowa krajowego systemu przesyłu gazu ziemnego prof. dr hab. inż. Andrzej Osiadacz Zakład Inżynierii Gazownictwa Politechnika Warszawska Warszawa, kwiecień 2006 roku 1 Plan prezentacji:
Bardziej szczegółowoWojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus
SIEĆ DYSTRYBUCYJNA OGNIWEM STRATEGICZNEJ ROZBUDOWY SYSTEMU GAZOWEGO ZWIĘKSZAJĄCEGO BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW GAZU ZIEMNEGO ORAZ STOPIEŃ DOSTĘPU SPOŁECZEŃSTWA DO SIECI Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski,
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo dostaw gazu
HES II Bezpieczeństwo dostaw gazu Marek Foltynowicz Listopad 2006 1 Bezpieczeństwo energetyczne Bezpieczeństwo energetyczne stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoTerminal LNG w Świnoujściu - szansa dla regionu Polskie LNG IX konferencja Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy
Terminal LNG w Świnoujściu - szansa dla regionu Polskie LNG IX konferencja Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy Sulechów, 16 listopada 2012 1 Terminal LNG w Świnoujściu
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE TERMINALU LNG i INWESTYCJE TOWARZYSZĄCE
FINANSOWANIE TERMINALU LNG i INWESTYCJE TOWARZYSZĄCE Jan Chadam, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Warszawa, 6 sierpnia 2009 r. 1 FINANSOWANIE TERMINALU Projekt zostanie sfinansowany w części w formule project
Bardziej szczegółowo-1MX. Warszawa, dnia 2 marca 2010 r. WICEPREZES RADY MINISTRÓW MINISTER GOSPODARKI Waldemar Pawlak. DRO-III- 5311-1-5/10 L.dz.
-1MX WICEPREZES RADY MINISTRÓW MINISTER GOSPODARKI Waldemar Pawlak DRO-III- 5311-1-5/10 L.dz. 78/10 Warszawa, dnia 2 marca 2010 r. SIURO RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH WPfc. 2010-03- 0 3 Pan Janusz Kochanowski
Bardziej szczegółowohttp://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wmp20110460520 http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wmp20110460519
Nazwa Rzeczypospolitej Polskiej Protokołem o wniesieniu zmian do Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o budowie systemu gazociągów dla tranzytu rosyjskiego
Bardziej szczegółowoDZIEŃ DOSTAWCY. Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM
DZIEŃ DOSTAWCY Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM 2017-2022 Konieczność dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw gazu, w szczególności zakładająca realizację projektów Bramy Północnej Scenariusze
Bardziej szczegółowoRola gazu ziemnego w polityce energetycznej państwa
MINISTERSTWO GOSPODARKI Departament Ropy i Gazu Rola gazu ziemnego w polityce energetycznej państwa Maciej Kaliski Warszawa, 27 stycznia 2010 r. Wprowadzenie Polski sektor energetyczny stoi obecnie przed
Bardziej szczegółowoGaz ziemny w Polsce i Unii Europejskiej
Gaz ziemny w Polsce i Unii Europejskiej Gliwice, 25 września 2012 r. prof. dr hab. inż. Maciej KALISKI dr hab. inż. Stanisław NAGY, prof. AGH prof. zw. dr hab. inż. Jakub SIEMEK dr inż. Andrzej SIKORA
Bardziej szczegółowoEkonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce
Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz W2 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska W2. Zasoby i zużycie gazu ziemnego w świecie i Polsce
Bardziej szczegółowoWpływ rozbudowy krajowej infrastruktury gazowej na bezpieczeństwo energetyczne Polski Marcin Łoś Rafał Biały Piotr Janusz Adam Szurlej
Wpływ rozbudowy krajowej infrastruktury gazowej na bezpieczeństwo energetyczne Polski Marcin Łoś Rafał Biały Piotr Janusz Adam Szurlej Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Bezpieczeństwo energetyczne na wspólnym
Bardziej szczegółowoGAZ-SYSTEM S.A. Kluczowe informacje o Spółce
GAZ-SYSTEM S.A. Kluczowe informacje o Spółce Październik, 2013 r. Jak powstał GAZ-SYSTEM S.A.? Ważne fakty GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe Spółka Skarbu Państwa o znaczeniu strategicznym dla polskiej
Bardziej szczegółowoRozwój infrastruktury gazowniczej wyzwaniem XXI wieku. mgr inż. Andrzej Kiełbik
Rozwój infrastruktury gazowniczej wyzwaniem XXI wieku mgr inż. Andrzej Kiełbik 1. Warunki dla tworzenia zliberalizowanego rynku gazowego w Polsce: 2. Aktualny stan systemu gazowniczego w Polsce, 3. Plany
Bardziej szczegółowoGAZ-SYSTEM pozyskał finansowanie EBOiR na budowę terminalu LNG w Świnoujściu
Strona znajduje się w archiwum. GAZ-SYSTEM pozyskał finansowanie EBOiR na budowę terminalu LNG w Świnoujściu 4 października 2012 r. GAZ-SYSTEM S.A. podpisał umowę z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju
Bardziej szczegółowoTerminal LNG. Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu LNG 15.07.2014 r.
Terminal LNG Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu LNG 15.07.2014 r. Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu LNG 15.07.2014 r. Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu
Bardziej szczegółowoDZIEŃ DOSTAWCY. Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM. TOMASZ STĘPIEŃ Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A.
DZIEŃ DOSTAWCY Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM TOMASZ STĘPIEŃ Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Celem pierwszego bloku tematycznego jest przedstawienie perspektywy strategicznej rozwoju GAZ-SYSTEM
Bardziej szczegółowoCP Energia. Prezentacja Grupy CP Energia niezależnego dystrybutora gazu ziemnego. Warszawa, grudzień 2009
Prezentacja Grupy niezależnego dystrybutora gazu ziemnego Warszawa, grudzień 2009 Agenda Profil i strategia Grupy Realizacja celów emisji akcji serii G i I Rynek gazu ziemnego w Polsce 2 Profil i strategia
Bardziej szczegółowoMINISTER INFRASTRUKTURY
Warszawa, dnia kwietnia 2008 r. MINISTER INFRASTRUKTURY GT1-0780/684/4/08 Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w nawiązaniu do pisma Wicemarszałka Sejmu RP Pana Krzysztofa
Bardziej szczegółowoKOMENTARZ IPE nr 1/2019 JAKI KSZTAŁT BRAMY PÓŁNOCNEJ?
KOMENTARZ IPE nr 1/2019 JAKI KSZTAŁT BRAMY PÓŁNOCNEJ? Dr Rafał Miętkiewicz* 1 Polska należy do państw charakteryzujących się wzrastającym zapotrzebowaniem na gaz ziemny. Według prognoz zużycie gazu sięgnąć
Bardziej szczegółowoKohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu Wydział Energetyki i Paliw MINISTERSTWO GOSPODARKI Departament Ropy i Gazu Kohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Bardziej szczegółowoKredyt inwestycyjny z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na budowę Terminalu LNG w Świnoujściu. Warszawa, 14 grudnia 2011 system, który łączy
Kredyt inwestycyjny z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na budowę Terminalu LNG w Świnoujściu Warszawa, 14 grudnia 2011 GAZ-SYSTEM S.A. GAZ-SYSTEM S.A.: Spółka Skarbu Państwa o znaczeniu strategicznym
Bardziej szczegółowoStrategia PGNiG wobec zagranicznych rynków gazu GAZTERM 2019
Strategia PGNiG wobec zagranicznych rynków gazu GAZTERM 2019 PGNiG na zagranicznych rynkach gazu Norwegia 24 koncesje, LNG Wlk. Brytania, Londyn Polska 198 koncesji wydobywczych 47 poszukiwawczych i poszukiwawczo-rozpoznawczych
Bardziej szczegółowoAgenda. Rynek gazu w Polsce. 2 Prognozy rynkowe. Oferta gazowa Grupy TAURON - Multipakiet
Agenda 1 Rynek gazu w Polsce 2 Prognozy rynkowe 3 Dane rynkowe Źródło: Urząd Regulacji Energetyki Dane rynkowe Udział gazu ziemnego w strukturze zużycia energii pierwotnej w krajach europejskich Źródło:
Bardziej szczegółowo05. PALIWA GAZOWE. Spis treści: 5.1. Stan istniejący Przewidywane zmiany... 1
05. PALIWA GAZOWE Spis treści: 5.1. Stan istniejący... 1 5.2. Przewidywane zmiany... 1 5.1. Stan istniejący Gmina Chrząstowice nie jest zgazyfikowana. Mieszkańcy korzystają z gazu bezprzewodowego, dostarczanego
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA RAPORTU Instytutu Kościuszki Izabela Albrycht
Warszawa, 22.03.2013 Konferencja Rzeczpospolitej Rynek gazu ziemnego w Polsce. Stan obecny i perspektywy PREZENTACJA RAPORTU Instytutu Kościuszki Izabela Albrycht Cele raportu Stan infrastruktury gazowej
Bardziej szczegółowoPROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE GMINY WOŹNIKI NA LATA 2012-2030
05. Paliwa gazowe 5.1. Wprowadzenie... 1 5.2. Zapotrzebowanie na gaz ziemny - stan istniejący... 2 5.3. Przewidywane zmiany... 3 5.4. Niekonwencjonalne paliwa gazowe... 5 5.1. Wprowadzenie W otoczeniu
Bardziej szczegółowoWyciąg z raportu. Problematyka formuł cenowych
Wyciąg z raportu Uwarunkowania gospodarcze i geopolityczne Polski sprawiają, że konieczne jest zaproponowanie modelu rynku gazu, który odpowiadał będzie na wyzwania stojące przed tym rynkiem w aspekcie
Bardziej szczegółowoNowe otwarcie przedsiębiorstw sektora gazownictwa warunki funkcjonowania w jednolitym wewnętrznym rynku gazu ziemnego Unii Europejskiej
Nowe otwarcie przedsiębiorstw sektora gazownictwa warunki funkcjonowania w jednolitym wewnętrznym rynku gazu ziemnego Unii Europejskiej HES II Marek Foltynowicz Kluczowe czynniki kształtujące rynek Członkostwo
Bardziej szczegółowoPodsumowanie i wnioski
AKTUALIZACJA ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA OBSZARU MIASTA POZNANIA Część 13 Podsumowanie i wnioski W 755.13 2/7 I. Podstawowe zadania Aktualizacji założeń
Bardziej szczegółowoZałącznik 1: Wybrane założenia liczbowe do obliczeń modelowych
RAPORT 2030 Wpływ proponowanych regulacji unijnych w zakresie wprowadzenia europejskiej strategii rozwoju energetyki wolnej od emisji CO2 na bezpieczeństwo energetyczne Polski, a w szczególności możliwości
Bardziej szczegółowoZnaczenie polskiej infrastruktury gazowej na wspólnym rynku energii UE
Znaczenie polskiej infrastruktury gazowej na wspólnym rynku energii UE Autor: dr Mariusz Ruszel, adiunkt w Katedrze Ekonomii, Wydział Zarządzania, Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza ("Nowa
Bardziej szczegółowoJAN KRZYSZTOF BIELECKI - PRZEWODNICZĄCY RADY GOSPODARCZEJ PRZY PREZESIE RADY MINISTRÓW
CZY MOŻLIWA JEST DALSZA INTEGRACJA POLITYCZNA UE ORAZ WZROST KONKURENCYJNOŚCI GOSPODARKI EUROPEJSKIEJ BEZ ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO? DEBATA PLENARNA JAN KRZYSZTOF BIELECKI - PRZEWODNICZĄCY
Bardziej szczegółowo1. Liberalizacja europejskiej polityki energetycznej (wg. Prof. Alana Rileya) a) Trzeci pakiet energetyczny b) Postępowanie antymonopolowe Dyrekcja
MIĘDZYZDROJE, maj 2012 1. Liberalizacja europejskiej polityki energetycznej (wg. Prof. Alana Rileya) a) Trzeci pakiet energetyczny b) Postępowanie antymonopolowe Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji c) Połączenia
Bardziej szczegółowoKorytarz przesyłowy Zachód-Wschód Połączenie Ukrainy z europejskim rynkiem gazu
Korytarz przesyłowy Zachód-Wschód Połączenie Ukrainy z europejskim rynkiem gazu październik 2014 Wstęp Europa Centralna (Polska, Czechy, Słowacja i Węgry) wraz z Ukrainą zużywają ok. 85 mld m 3 gazu ziemnego
Bardziej szczegółowoWykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej. Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211
Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211 Gaz ziemny- najważniejsze Gaz ziemny jest to rodzaj paliwa kopalnianego zwany potocznie błękitnym paliwem, jest
Bardziej szczegółowoWkład BSiPG GAZOPROJEKT SA we wzrost bezpieczeństwa energetycznego kraju
Wkład BSiPG GAZOPROJEKT SA we wzrost bezpieczeństwa energetycznego kraju z odbudową obiektów gazowniczych, zniszczonych w czasie II wojny światowej. W 1950 roku system gazowniczy składał się z 154 gazowni
Bardziej szczegółowoRozbudowa sieci gazociągów przesyłowych w północno-zachodniej Polsce
Rozbudowa sieci gazociągów przesyłowych w północno-zachodniej Polsce Szczecin, 5 czerwca 2008 GAZ SYSTEM S.A. Spółka powstała w wyniku wydzielania z PGNiG S.A. działalności związanej z przesyłaniem gazu
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce Paweł Pikus Wydział Gazu Ziemnego, Departament Ropy i Gazu VII Forum Obrotu 2014 09-11.06.2014 r., Stare
Bardziej szczegółowoLiberalizacja rynku gazu w Polsce
Liberalizacja rynku gazu w Polsce stan obecny i perspektywy Warsztaty dla uczestników rynku gazu 16 października 2014 r. Warszawa, 2014 Stan obecny Rynek gazu w Polsce struktura rynku Odbiorcy końcowi:
Bardziej szczegółowoUwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć
Spis treści: Wstęp Rozdział I Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw 1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo 1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki 1.2.Energia
Bardziej szczegółowoMAGAZYNOWANIE GAZU JAKICH ZMIAN MOGĄ SPODZIEWAĆ SIĘ UCZESTNICY RYNKU
Grzegorz Łapa MAGAZYNOWANIE GAZU JAKICH ZMIAN MOGĄ SPODZIEWAĆ SIĘ UCZESTNICY RYNKU Autorzy: Grzegorz Łapa, Andrzej Kiełbik WARSZAWA, październik 2011r. PLAN PREZENTACJI 1. Zmiany w przepisach dotyczących
Bardziej szczegółowoz dnia... w sprawie listy spółek o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego
projekt z dnia 17.11.2005 r. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia... w sprawie listy spółek o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy
Bardziej szczegółowoHub gazowy w Polsce dywersyfikacja źródeł i autonomia w kreowaniu ceny na rynku
Hub gazowy w Polsce dywersyfikacja źródeł i autonomia w kreowaniu ceny na rynku Dr Marcin Sienkiewicz Dyrektor TGE Hub Polska. IX FORUM OBROTU Janów Podlaski, 20-22 czerwca 2016 Strona Agenda Co to jest
Bardziej szczegółowoTendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?
Miasto 2010 efektywność energetyczna w miastach Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego
Bardziej szczegółowoRola gazu w gospodarce niskoemisyjnej
Rola gazu w gospodarce niskoemisyjnej Andrzej Modzelewski RWE Polska SA 18 listopada 2010 r. RWE Polska 2010-11-17 STRONA 1 W odniesieniu do innych krajów UE w Polsce opłaca się najbardziej inwestować
Bardziej szczegółowoInwestycje w sieć gazowniczą oraz terminal. LNG w Świnoujściu a poprawa bezpieczeństwa
Inwestycje w sieć gazowniczą oraz terminal LNG w Świnoujściu a poprawa bezpieczeństwa energetycznego Polski Jan Chadam, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Program Infrastruktura i Środowisko na półmetku energetyka
Bardziej szczegółowoWallStreet 18 Karpacz 2014
WallStreet 18 Karpacz 2014 Agenda Kim jesteśmy Kluczowe fakty Charakterystyka rynku Gaz płynny Olej napędowy i biopaliwa Gaz ziemny Wyniki finansowe Prognozy finansowe Cele biznesowe Kim jesteśmy? UNIMOT
Bardziej szczegółowoRynek energii. Charakterystyka rynku gazu w Polsce
5 Rynek energii Charakterystyka rynku gazu w Polsce Źródła gazu ziemnego w Polsce Dostawy gazu na rynek krajowy, 2010 r. 7% 30% 63% Import z Federacji Rosyjskiej Wydobycie krajowe Import z innych krajów
Bardziej szczegółowoOperator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.
Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. ul. Mszczonowska 4 02-337 Warszawa tel. 22 220 18 00 faks: 22 220 16 06 e-mail: pr@gaz-system.pl www.gaz-system.pl PROJEKTY O STATUSIE PCI REALIZOWANE PRZEZ
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty bezpieczeństwa energetycznego w projekcie nowej polityki energetycznej państwa. Lublin, 23 maja 2013 r.
Wybrane aspekty bezpieczeństwa energetycznego w projekcie nowej polityki energetycznej państwa Lublin, 23 maja 2013 r. O czym będzie mowa Projekt nowej polityki energetycznej Polski (NPE) Bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowo100 lat działalności gazowników w PZITS WARSZAWA, 10 MAJA 2019
100 lat działalności gazowników w PZITS WARSZAWA, 10 MAJA 2019 1790 William Murdoch (Szkocki wynalazca) wprowadza pojęcie gazu świetlnego produkując go w wyniku suchej destylacji węgla i już dwa lata później
Bardziej szczegółowoRealizacja Programu polskiej energetyki jądrowej
Źródło: Fotolia.com Łukasz Sawicki 2012 r. Źródło: martinlisner - www.fotolia.com Realizacja Programu polskiej energetyki jądrowej Od 1 stycznia 2014 r. do 31 października 2017 r. Najwyższa Izba Kontroli
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA ROZWOJU 2014-16
STRATEGIA ROZWOJU 2014-16 Spis treści 3 Informacje o Spółce 4 Działalność 5 2013 - rok rozwoju 6 Przychody 8 Wybrane dane finansowe 9 Struktura akcjonariatu 10 Cele strategiczne 11 Nasz potencjał 12 Udział
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2007 r. w sprawie listy spółek o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego
PROJEKT 25.07.2007 r. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 2007 r. w sprawie listy spółek o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy
Bardziej szczegółowokm DŁUGOŚĆ KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ 903 STACJI GAZOWYCH 14 TŁOCZNI. 17,6 mld m 3 WOLUMEN PRZESŁANEGO GAZU 100% UDZIAŁÓW SKARBU PAŃSTWA
PROJEKT BALTIC PIPE GAZ-SYSTEM PODSTAWOWE INFORMACJE 11.059 km DŁUGOŚĆ KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ 903 STACJI GAZOWYCH 14 TŁOCZNI 17,6 mld m 3 WOLUMEN PRZESŁANEGO GAZU Siedziby Centrali i Oddziałów Tłocznie
Bardziej szczegółowoJak gaz łupkowy wpłynie na ceny gazu dla odbiorców? - Józef Dopke
Jak gaz łupkowy wpłynie na ceny gazu dla odbiorców? - Józef Dopke WYDOBYCIE GAZU ZIEMNEGO W USA Wydobycie gazu brutto w USA [1] wynosiło 666,4 mld m 3 w 2006 roku, 698,3 mld m 3 w 2007 roku, 725,9 mld
Bardziej szczegółowoStrategia GAZ-SYSTEM S.A. do 2025 roku
Strategia GAZ-SYSTEM S.A. do 2025 roku Tomasz Stępień, Prezes Zarządu Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Kierunki strategiczne KIERUNEK 1 Budowa pozycji Spółki dzięki aktywnemu zaangażowaniu
Bardziej szczegółowoGAZ-SYSTEM S.A. Projekty poprawiające konkurencyjność polskiej gospodarki. Wrzesień, 2013 r. Jan Chadam Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A.
GAZ-SYSTEM S.A. Projekty poprawiające konkurencyjność polskiej gospodarki Jan Chadam Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Wrzesień, 2013 r. Niemcy GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe Spółka Skarbu Państwa
Bardziej szczegółowoWarszawa, 17 czerwca 2005 r. Taryfa PGNiG SA
Warszawa, 17 czerwca 2005 r. Taryfa PGNiG SA W dniu 16 czerwca 2005 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki podjął decyzję w sprawie wydłużenia terminu obowiązywania taryfy PGNiG SA do dnia 30 września 2005
Bardziej szczegółowoPolityka państwa wobec paliwa CNG do pojazdów w Polsce na tle rozwiązań w innych krajach
Polityka państwa wobec paliwa CNG do pojazdów w Polsce na tle rozwiązań w innych krajach Adam Szurlej Ministerstwo Gospodarki Kraków, 22 września 2011r. Tezy prezentacji Historia CNG, Rynek CNG; świat
Bardziej szczegółowoPROJEKTY O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM REALIZOWANE PRZEZ GAZ-SYSTEM S.A.
PROJEKTY O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM REALIZOWANE PRZEZ GAZ-SYSTEM S.A. Co oznaczają dla rozwoju infrastruktury przesyłu gazu? S Y S T E M, K T Ó R Y Ł Ą C Z Y Kim jesteśmy? GAZ-SYSTEM S.A. jest jednoosobową
Bardziej szczegółowoŚrodowiskowo-przestrzenne aspekty eksploatacji gazu z łupków
Środowiskowo-przestrzenne aspekty eksploatacji gazu z łupków dr inż. Andrzej Tyszecki Poznań, 21 listopada 2012 Aspekty prawne Obszary: lądowe i morskie Prawo: krajowe, UE i międzynarodowe Problemy: zmienność
Bardziej szczegółowoBilans potrzeb grzewczych
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA GMINY OPALENICA Część 04 Bilans potrzeb grzewczych W 854.04 2/9 SPIS TREŚCI 4.1 Bilans potrzeb grzewczych
Bardziej szczegółowoKierunki rozwoju dystrybucyjnej sieci gazowej PSG
Kierunki rozwoju dystrybucyjnej sieci gazowej PSG Grzegorz Wielgus WARSZAWA 20.11.2017 Planowanie rozwoju systemu dystrybucyjnego PSG dane o sieci i odbiorcach Długość sieci gazowej 179,6 tys. km Liczba
Bardziej szczegółowoMusimy budować wspólny rynek gazu w ramach Grupy Wyszehradzkiej
Musimy budować wspólny rynek gazu w ramach Grupy Wyszehradzkiej Zacieśnianie współpracy w ramach V4 nabiera coraz większego tempa. Najprężniej rozwijająca się współpraca energetyczna to szczególna okazja
Bardziej szczegółowoWyzwania Energetyki 2012 CEF
Wyzwania Energetyki 2012 CEF Janusz Piechociński Luty 2012 Nowe narzędzie CEF Dnia 29 czerwca 2011 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych obejmujących lata
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o projekcie. Cel budowy gazociągu i Tłoczni gazu
Tłocznia gazu w Goleniowie. Fot. Bartosz Lewandowski, GAZ-SYSTEM S.A. Podstawowe informacje o projekcie Gazociąg Świnoujście Szczecin połączy terminal LNG w Świnoujściu z krajową siecią gazociągów poprzez
Bardziej szczegółowoNIEBEZPIECZNY PAT W SPRAWIE BALTIC PIPE. POLSKA WYKORZYSTA WIZYTĘ PREMIERA SOBOTKI?
06.12.2016 NIEBEZPIECZNY PAT W SPRAWIE BALTIC PIPE. POLSKA WYKORZYSTA WIZYTĘ PREMIERA SOBOTKI? 12 grudnia w Wiśle dojdzie do spotkania premier Beaty Szydło i jej czeskiego odpowiednika Bohuslava Sobotki.
Bardziej szczegółowoGłówne problemy. Wysokie koszty importu ropy: 1 mld dziennie w 2011 Deficyt w bilansie handlowym: ~ 2.5 % of PKB 7% wydatków gospodarstw domowych
Pakiet "Czysta Energia dla u" Europejska strategia dotycząca paliw alternatywnych i towarzyszącej im infrastruktury Warszawa, 15 kwietnia 2013 Katarzyna Drabicka, Policy Officer, European Commission, DG
Bardziej szczegółowoKohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarki niskoemisyjnej
Kohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Marcin Lewenstein Dyrektor Biura Planowania Strategicznego PGNiG SA 18 listopada 2010 r. Warszawa Rynek gazu w Europie wnioski dla Polski Prognozy
Bardziej szczegółowoWpływ transportu rurociągowego na funkcjonowanie Miasta. Czerwiec 2014
Wpływ transportu rurociągowego na funkcjonowanie Miasta Czerwiec 2014 Plan prezentacji 1 Podstawowe informacje o Grupie PERN Przyjaźń 2 Główne kierunki tłoczenia paliw 3 Zalety transportu rurociągowego
Bardziej szczegółowoNarodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu Ziemnego
Narodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu Ziemnego 2 PSG Polska Spółka Gazownictwa (PSG) to Narodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu Ziemnego i europejski lider w branży dystrybucji tego paliwa.
Bardziej szczegółowoProgram dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce
Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Jacek Szczepiński Poltegor Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego Zespół roboczy ds. wypracowania Programu 1. Pan Grzegorz Matuszak Krajowa Sekcja
Bardziej szczegółowoTransport Morski w gospodarce globalnej i Unii Europejskiej wykład 05. dr Adam Salomon
gospodarce globalnej i Unii Europejskiej wykład 05 dr Adam Salomon : TENDENCJE NA RYNKU ŁADUNKÓW MASOWYCH CIEKŁYCH dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki AM w Gdyni 2 Wolumen ładunków masowych
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
Bardziej szczegółowoRynek gazu w Polsce. Warszawa. 30 czerwca 2011
Rynek gazu w Polsce Warszawa 30 czerwca 2011 Agenda 1. Otoczenie regulacyjne w Polsce 2. Perspektywy rozwoju rynku gazu w Polsce Page 2 1. Otoczenie regulacyjne w Polsce ramy regulacyjne Rynek gazu ziemnego
Bardziej szczegółowoEnergetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Bardziej szczegółowoJednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla
VIII Konferencja Naukowo-Techniczna Ochrona Środowiska w Energetyce Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla Główny Inżynier ds. Przygotowania i Efektywności Inwestycji 1 Rynek gazu Realia
Bardziej szczegółowoPolskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej PGNiG za 12 miesięcy 2018 roku 14 marca 2019 r. Poszukiwanie i Wydobycie Udział segmentów w EBITDA Poszukiwanie i Wydobycie
Bardziej szczegółowoCzy w stosunkach polsko-niemieckich w obszarze polityki energetycznej jest miejsce na zaufanie?
KOMENTARZ IPE nr 1/2016 8.07.2016 r. Czy w stosunkach polsko-niemieckich w obszarze polityki energetycznej jest miejsce na zaufanie? dr Mariusz Ruszel 1 Dyskusja o współpracy w sektorze energetycznym pomiędzy
Bardziej szczegółowoPotencjał wzrostu zapotrzebowania na gaz ziemny
Potencjał wzrostu zapotrzebowania na gaz ziemny a podstawowe ograniczenia wynikające z braku infrastruktury przesyłowej. owej. 14 grudnia 2010 roku, Ministerstwo Gospodarki RP, Warszawa 1 Plan prezentacji
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o spółce PKO BP
Podstawowe informacje o spółce PKO BP PKO BANK POLSKI S.A. jeden z najstarszych banków w Polsce. W opinii wielu pokoleń Polaków uważany jest za bezpieczną i silną instytucję finansową. Większościowym akcjonariuszem
Bardziej szczegółowoNarodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu
Narodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu 2 PSG Zadania 3 Polska Spółka Gazownictwa (PSG) to Narodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu i europejski lider w branży dystrybucji tego paliwa. W łańcuchu
Bardziej szczegółowoDotyczy: zapytanie ofertowe dotyczące kompleksowego zamówienia na dostawę gazu ziemnego w terminie od dnia do
Kąty Wrocławskie, dnia 04.12.2019 Dotyczy: zapytanie ofertowe dotyczące kompleksowego zamówienia na dostawę gazu ziemnego w terminie od dnia 01.01.2019 do 31.12.2019. I. ZAMAWIAJĄCY. Gmina Kąty Wrocławskie
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI KIM JESTEŚMY
PALIWA ENERGIA GAZ SPIS TREŚCI 3 KIM JESTEŚMY Kim jesteśmy 3 Kadra zarządzająca 4 Struktura Grupy, akcjonariat 5 Obszar działalności 6 Zakres działalności 7 Otoczenie rynkowe 8-12 Spółka w liczbach 13
Bardziej szczegółowoRozbudowa systemu przesyłowego w ramach jednolitego rynku energii i rozwoju rynku gazu
Rozbudowa systemu przesyłowego w ramach jednolitego rynku energii i rozwoju rynku gazu Piotr Bujalski Zastępca Dyrektora Krajowej Dyspozycji Gazu GAZ-SYSTEM S.A. Warszawa, 7 marca 2013 GAZ-SYSTEM S.A.
Bardziej szczegółowoINFORMACJE ZAWARTE W ZMIANIE PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO
INFORMACJE ZAWARTE W ZMIANIE PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Głównym celem polityki przestrzennej, zapisanej w Planie, jest przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego województwa
Bardziej szczegółowoLiberalizacja rynku gazu w Polsce oraz strategia dywersyfikacji dostaw gazu
Liberalizacja rynku gazu w Polsce oraz strategia dywersyfikacji dostaw gazu Jan Chadam Prezes Zarządu Posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej 29 Październik 2014 GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe
Bardziej szczegółowoODDZIAŁ ZAKŁAD GAZOWNICZY W WARSZAWIE
ODDZIAŁ ZAKŁAD GAZOWNICZY W WARSZAWIE Tarczyn, 07.07.2017 r. Artur Ślarzyński Zastępca Dyrektora Oddziału ds. Wsparcia Operacyjnego Mariusz Konieczny Zastępca Dyrektora Oddziału ds. Technicznych 1 Struktura
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju energetyki warszawskiej w świetle zachodzących zmian
Perspektywy rozwoju energetyki warszawskiej w świetle zachodzących zmian IX Forum Operatorów Systemów i Odbiorców Energii i Paliw Warszawa, 6 listopada 2012 r. GAZ-SYSTEM GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe
Bardziej szczegółowoRYNEK GAZU PODSUMOWANIE 2017 R. PERSPEKTYWY NA 2018 R.
RYNEK GAZU PODSUMOWANIE 2017 R. PERSPEKTYWY NA 2018 R. Centrum Prasowe PAP Warszawa 07.02.2018 r. AGENDA ŚNIADANIA PRASOWEGO I. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA 2017 ROKU II. ZUŻYCIE GAZU III. HEG W 2017 ROKU
Bardziej szczegółowoGazprom a rynek rosyjski
Gazprom Strategie europejskie Konferencja PISM Zmiany na europejskich rynkach gazu i strategie największych eksporterów Andrzej Szczęśniak 21 czerwca 2012 r. NaftaGaz.pl - Centrum Analiz Gazprom a rynek
Bardziej szczegółowoLPG KOLEJNA PŁASZCZYZNA DO AMERYKAŃSKOROSYJSKIEGO STARCIA NAD WISŁĄ?
10.04.2018 LPG KOLEJNA PŁASZCZYZNA DO AMERYKAŃSKOROSYJSKIEGO STARCIA NAD WISŁĄ? W minionym roku opinię publiczną zelektryzowały doniesienia o dostawach skroplonego gazu (LNG) z USA do Polski. Surowiec
Bardziej szczegółowo3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych
3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych Soliński J.: Światowe rezerwy surowców energetycznych na podstawie przeglądu przedstawionego podczas 18. Kongresu Energetycznego. Energetyka, nr 2,
Bardziej szczegółowoZastosowanie technologii Gas to Liquids
Spis treści 1. WYKAZ SKRÓTÓW I OZNACZEŃ... 4 2. WSTĘP... 5 3. BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE CHARAKTERYSTYKA... 9 3.1. Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego... 9 3.2. Wskaźniki bezpieczeństwa energetycznego...
Bardziej szczegółowoLIBERALIZACJA RYNKU GAZU A BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
VII EDYCJA KONFERENCJI LIBERALIZACJA RYNKU GAZU A BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE 12 GRUDNIA 2016 HOTEL WESTIN W WARSZAWIE 2016, Adventure Consulting Sp. z o.o. Liberalizacja rynku gazu a bezpieczeństwo energetyczne
Bardziej szczegółowoSĄSIEDZKIE POŁĄCZENIA GAZOWE Z SYSTEMAMI GAZOWNICZYMI KRAJÓW OTACZAJĄCYCH - INTERKONEKTORY
Grzegorz Łapa SĄSIEDZKIE POŁĄCZENIA GAZOWE Z SYSTEMAMI GAZOWNICZYMI KRAJÓW OTACZAJĄCYCH - INTERKONEKTORY Autorzy: Adam Matkowski Andrzej Kiełbik WARSZAWA, LUTY 2011 PLAN PREZENTACJI 1. Istniejące połączenia
Bardziej szczegółowoImport. Magazynowanie
53 W ramach segmentu Obrót i Magazynowanie Grupa Kapitałowa PGNiG podejmuje działania obejmujące sprzedaż gazu importowanego oraz wydobywanego ze złóż krajowych, a także magazynowanie gazu w podziemnych
Bardziej szczegółowo