numer 2 październik - grudzień 2007

Transkrypt

1 początki kwartalnik październik - grudzień 2007 Fundacji Komeńskiego Szanowni Państwo, W oczekiwaniu na początek nowego, 2008 roku, zapraszamy do lektury kolejnego wydania naszego biuletynu. Jednocześnie, życzymy spokojnych Świąt Bożego Narodzenia i samych sukcesów w Nowym Roku! MAŁE DZIECKO W POLSCE Dzieci w Europie. I w Polsce. Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego dołączyła do sieci dziesięciu organizacji wydających czasopismo Children in Europe [ Dzieci w Europie ], które ma swoje narodowe wydania we Włoszech, Holandii, Portugalii, Danii, Szkocji, Irlandii i Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Francji, Szwecji oraz Austrii. Każdy numer miesięcznika jest poświęcony innym zagadnieniom związanym z wczesną edukacją i opieką nad małymi dziećmi. Tematem przygotowywanego przez nas, pierwszego polskiego wydania Children in Europe jest wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z terenów zaniedbanych ekonomicznie i kulturowo. Sieć Children in Europe podejmuje także działania, rzecznicze. Przygotowała dokument Usługi dla najmłodszych - tworzenie strategii europejskiej, który jest szeroko dyskutowany w środowiskach edukacyjnych w krajach, w których wychodzi czasopismo. Dokument ten znajdzie się na naszej stronie w styczniu - zapraszamy do jego lektury i dzielenia się opiniami na jego temat na naszym forum Dla dzieci.

2 ZAPROSZENIA Od października w ramach programu Dla dzieci działa punkt konsultacyjny pomagający organizacjom pozarządowym i samorządom lokalnym w przygotowaniu wniosków na działania związane z wczesną edukacją. - zapraszamy do odwiedzania forum internetowego pod adresem CO NOWEGO W FUNDACJI? Działamy Pro Publico Bono. W listopadzie otrzymaliśmy I nagrodę w kategorii Edukacja w IX edycji Konkursu Pro Publico Bono na Najlepsze Dzieło Obywatelskie. Nagrodę dostaliśmy za program Gdy nie ma przedszkola doceniając w ten sposób nasze działania na rzecz upowszechnienia edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich. Nagroda Pro Publico Bono przyznawana jest od 1999 r. Jej inicjatorem był Jan Nowak-Jeziorański. Celem Konkursu PRO PUBLICO BONO jest nagradzanie najciekawszych i najbardziej wartościowych inicjatyw organizacji obywatelskich. W skład Kapituły Nagrody wchodzą między innymi Maja Komorowska, Izabela Dzieduszycka, Andrzej Zoll, Franciszek Macharski, Jerzy Buzek. We wrześniu znowu byliśmy Razem Dla Dzieci. W dniach września 2007 po raz drugi zorganizowaliśmy Forum Edukacyjne Razem dla dzieci. Złożyły się na nie Seminarium Międzynarodowe Standardy jakości w edukacji przedszkolnej z udziałem międzynarodowych ekspertów oraz całodzienne warsztaty przygotowane przez 29 organizacji z całej Polski. W ciągu dwóch dni nasze Forum odwiedziło około 300 osób. Forum Edukacyjne jest jednym z elementów programu Dla Dzieci, który Fundacja Komeńskiego prowadzi wspólnie z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności. Podnoszenie jakości edukacji elementarnej to jedno z najważniejszych zadań programu. Więcej informacji na temat Forum znajdą Państwo pod adresem: Partnerstwo na Rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci. 22 września 2007 przedstawiciele Grupy Inicjatywnej podjęli decyzję o ukonstytuowaniu się Partnerstwa na Rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci. W skład Partnerstwa weszły następujące organizacje: Instytut Małego Dziecka im. A. Lindgren, Poznań, Polskie Stowarzyszenie Montessori, Łódź, Stowarzyszenie Dorośli dzieciom, Sępólno Krajeńskie, Stowarzyszenie Edukacja Inaczej, Aptynty, Stowarzyszenie Forum Oświatowe Klucze, Klucze, Stowarzyszenie Integracyjne Klub Otwartych Serc, Wieruszów, Stowarzyszenie Psychoprofilaktyki Szkolnej Spójrz Inaczej, Starachowice, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Jastkowskiej, Jastków, Towarzystwo Rozwijania Inicjatyw Oświatowych TRIO, Warszawa oraz Fundacja Rozwoju Dzieci im. J.A. Komeńskiego, Warszawa. Partnerstwo zamierza: - prowadzić kampanie społeczne na temat wspierania rozwoju i edukacji małych dzieci, - promować i upowszechniać najlepsze rozwiązania edukacyjne wypracowane przez organizacje pozarządowe, - przedstawiać wspólne stanowisko w sprawach dotyczących polityki edukacyjnej wobec małych dzieci. Najwyższym ciałem decyzyjnym Partnerstwa jest Rada Partnerstwa powołana na rok do czasu następnych wyborów. Rada Partnerstwo powołała Zespół Koordynujący, w skład którego weszły: Teresa Kot - sekretarz, Halina Wankowska Marczak - członek, Teresa Ogrodzińska - członek.

3 Informacja o tym jak można dołączyć do Partnerstwa znajduje się na stronie Dwa szkolenia Dla Dzieci. W listopadzie, w ramach programu Dla Dzieci - realizowanego we współpracy z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności - zorganizowaliśmy dwa szkolenia. Uczestnikami pierwszego byli członkowie organizacji pozarządowych, urzędnicy samorządowi, pracownicy instytucji gminnych i powiatowych, nauczyciele, studenci. W przyszłości będą oni udzielać konsultacji gminom i organizacjom pozarządowym. Szkolenie dotyczyło specyfiki tworzenia dobrych programów edukacyjnych, których odbiorcami są małe dzieci. Do udziału w drugim szkoleniu, poświęconemu nowoczesnym formom pracy z małymi dziećmi, zaprosiliśmy przedstawicieli organizacji pozarządowych działających na rzecz wspierania rozwoju i edukacji małych dzieci. To pierwszy etap programu dotacyjno-szkoleniowego, w którym będą uczestniczyć 24 organizacje. Jego celem jest przygotowanie organizacji pozarządowych do promowania działań na rzecz wspierania rozwoju oraz upowszechniania dobrych rozwiązań edukacyjnych dla dzieci w wieku 3-10 lat. Akademia Kobiet Aktywnych. Fundacja dla Polski zaproponowała nam współpracę przy realizacji szkoleń w ramach projektu Akademia Kobiet Aktywnych. Przygotowaliśmy scenariusz 6-godzinnego szkolenia p.t. Społeczno-ekonomiczny wymiar opieki i edukacji dla dzieci. Możliwość tworzenia świetlic lub małych przedszkoli, którego celem jest uwrażliwienie uczestniczek - kobiet zamieszkujących obszary wiejskie - na znaczenie wczesnej edukacji dla dalszego rozwoju człowieka, zmotywowanie do podjęcia działań w zakresie tworzenia oferty edukacyjno-wychowawczej dla małych dzieci oraz zapoznanie z różnymi formami działań dla małych dzieci. Do końca 2007 roku 23 trenerów przeprowadzi 32 szkolenia dla około 600 kobiet z 16 województw. Bernard Van Leer Foundation z wizytą w województwie lubelskim. W listopadzie odwiedzili nas Jacqueline Hayden i Michael Feigelson, przedstawiciele Bernard Van Leer Foundation - sponsora strategicznego Fundacji Komeńskiego. Nasi goście odwiedzili gminy Żyrzyn i Stoczek Łukowski (Ośrodki Przedszkolne w Szyszkach, Kośminie, Żerdzi i Żyrzynie) w województwie lubelskim, spotykali się z nauczycielkami, rodzicami oraz przedstawicielami lokalnych władz. Rozmawialiśmy o wyrównywaniu szans edukacyjnych i sposobach zapobiegania wykluczeniu społecznemu.. Kończymy pilotaż Grup Zabawowych. W listopadzie odbyło się ostatnie szkolenie dla konsultantów i koordynatorów programu Grupy Zabawowe, którego zakończenie planujemy na grudzień. Grupy Zabawowe to innowacyjna propozycja zajęć dla najmłodszych dzieci (w wieku 0-5 lat). Nasz projekt ma charakter pilotażu, realizujemy go przy wsparciu finansowym Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, we współpracy m.in. z Instytutem Małego Dziecka z Poznania. W grudniu wydamy poradnik dla gmin i organizacji pozarządowych Grupy Zabawowe - nowa forma edukacji najmłodszych.

4 TEMAT KWARTAŁU Trochę jak dorośli podczas przyjęcia - wywiad z prof. Elli singer z wydziału psychologii rozwojowej uniwersytetu w utrechcie (holandia). Fundacja: jak wygląda życie społeczne małych dzieci? Elly Singer: Dzieci szybko uczą się zachowań społecznych, które gwarantują im sukces. Spędzają dużo czasu, obserwując innych. Próbują nadać sens temu, co widzą i zobaczyć relację: jeśli robię to - to dzieje się to. Dowiadują się, jak działa świat. Tak, jak małe dzieci, które uczą się chodzić. Upadają, podnoszą się i znowu wstają. Podobnie w sytuacjach społecznych: jeśli ktoś im odmówi lub pojawia się mały konflikt - przyjmują to. Można powiedzieć - choć nigdy do końca nie wiesz, co dzieje się w ich głowach - że myślą sobie: Takie jest życie!. F.: Po prostu zapominają o niepowodzeniach? E.S.: Widać, że szybko adaptują się do nowych sytuacji i są przyjazne w stosunku do innych dzieci. A jeśli małe dzieci zachowują się przyjaźnie, to znaczy, że tak czują, ponieważ nie mają jeszcze umiejętności udawania. To jest wrodzona umiejętność małych dzieci. Mają prawdziwą chęć do uczenia się. I nie zrażają ich niepowodzenia. F.: Kiedy to się kończy? E.S.: W zwyczajnej rodzinie kończy się to wtedy, kiedy dzieci zaczynają się porównywać z innymi, a tak dzieje się, kiedy idą do szkoły podstawowej - w wieku około 7 lat. Wtedy widzą, że niektórzy są szybsi w nauce. Nauczyciele także zaczynają porównywać dzieci. F.: Dzieci uczą się zachowań społecznych również poprzez konflikt. W jaki sposób? E.S.: W konflikcie uczą się zasad w bardziej świadomy sposób. Czyj jest ten przedmiot? Mój, twój, czy powinniśmy się podzielić? Większość dzieci jest naprawdę zmotywowana do tego, żeby znaleźć rozwiązanie, ponieważ chcą, żeby zabawa toczyła się dalej. To sprawia, że stają się kreatywne i szukają rozwiązań. Nauczyciel w konflikcie może pomóc, wyjaśniając, co czuje każde z dzieci i czego potrzebuje. Konflikt to bardzo emocjonalna sytuacja. A uczymy się najlepiej w sytuacji emocjonalnej. Kiedy emocji jest za dużo, to się oczywiście nie sprawdza. F.: Piszesz, że dzieci czasem mają swoje własne sposoby na to, żeby rozwiązać konflikt, których raczej nie mogły nauczyć się od dorosłych. Co to za sposoby? E.S.: Często to są metody, które wykorzystują, kiedy chcą się przyłączyć do zabawy. Na przykład dziecko zabiera pożądany przedmiot i ucieka, ale robi z tego żart. Konflikt staje się rodzajem gry i zabawy. W świecie dorosłych dzieje się to rzadko. Czasem dobrzy partnerzy albo świetni przyjaciele potrafią napiętą sytuację rozładować żartem. Większość małych dzieci ma ten dar. Kiedy chcą dołączyć się do grupy, chodzą w kółko, obserwują i próbują zobaczyć, o co tam chodzi. Trochę jak dorośli podczas przyjęcia. Potrafią też oferować rzeczy, żeby znaleźć się w zabawie. Albo proponują jakąś rolę w zabawie. Jeśli wiedzą, że zrobiły krok za daleko, uśmiechają się. Mają już wypracowane tego typu strategie. To jest zachwycające. Uczą się od rodziców, ale też mają w sobie naturalny talent do rozwiązywania konfliktowych sytuacji. Pełna wersja wywiadu z prof. Elli Singer znajduje się w Raporcie z działań 2006/2007 wydanym przez Fundację Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego

5 Biuletyn Początki został przygotowany w ramach programu Dla Dzieci, który Fundacja Komeńskiego prowadzi wspólnie z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności. Jeśli nie chcą Państwo otrzymywać naszego biuletynu, prosimy o przesłanie wiadomości na adres frd@frd.org.pl Jednocześnie, w trosce o to, aby nasz biuletyn jak najlepiej informował Państwa o działaniach Fundacji - ale i o sytuacji wczesnej edukacji w Polsce - prosimy o nadsyłanie uwag i komentarzy do tego i poprzednich numerów biuletynu. Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego ul. Flory 1/8, Warszawa, tel. (+48 22) , (+48 22) fax: (+48 22) frd@frd.org.pl