WOLONTARIAT W MIEJSKIM OŚRODKU POMOCY RODZINIE W KIELCACH

Transkrypt

1 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Kielcach WOLONTARIAT W MIEJSKIM OŚRODKU POMOCY RODZINIE W KIELCACH KIELCE 2013

2 CZYM JEST WOLONTARIAT? Pojęcie wolontariatu ze względu na swoją specyfikę trudno jest zdefiniować, można jednak ogólnie założyć, że wolontariat jest poświęceniem czasu i energii na rzecz społeczności lokalnej, osób spoza rodziny, na rzecz rozwoju środowiska itp. Praca wolontariuszy to bez wątpienia akt ich dobrej woli i chęć bezinteresownego służenia pomocą innym, nie można jednak lekceważyć regulacji prawnych, które tę pomoc porządkują. W polskim prawodawstwie to Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [Dz. U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.] rozszerza pojęcie wolontariatu i nazywa wolontariuszem osobę, która ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie. Reguluje ona podstawowe kwestie, które określają, kto i gdzie może być wolontariuszem, obowiązki względem wolontariusza oraz jego prawa.

3 CZYM JEST WOLONTARIAT? bezpłatnym świadomym WOLONTARIAT JEST: dobrowolnym działaniem na rzecz innych wykraczającym poza więzi rodzinno-koleżeńskoprzyjacielskie

4 ŚWIADOMY WOLONTARIUSZ komunikatywny dąży do określonego celu asertywny odpowiedzialny zaangażowany zna swoje prawa i obowiązki zmotywowany dobrze zorganizowany aktywny społecznie

5 DLACZEGO POMAGAMY? Wykres 1. Motywacje Polaków angażujących się w wolontariat i filantropię liczę na to, że zdobędę pracę lub zdobędę doświadczenie zawodowe mam do spłacenia dług (kiedyś ktoś pomógł mnie) 2% 4% nie potrafię odmawiać moi znajomi i bliscy też to robią chcę zdobyć nowe umiejętności, nauczyć się czegoś nowego daje mi to możliwość bycia między ludźmi, nawiązania kontaktów, pozwala pożytecznie wykorzystać czas ważne są dla mnie wartości, które w ten sposób wcielam w życie uważam, że jeśli ja pomogę innym, to inni pomogą mnie 13% 18% 21% 23% 29% 32% sprawia mi to przyjemność/interesuję się tym 43% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Źródło: Zaangażowanie społeczne Polaków w roku 2010: Wolontariat, Filantropia i 1%, Raport z Badań, Jadwiga Przewłocka (Stowarzyszenie Klon/Jawor), Warszawa 2011

6 WOLONTARIAT W MOPR Głównym celem wolontariatu jest realizacja misji Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Kielcach, czyli umożliwienie osobom i rodzinom z terenu Miasta Kielce, przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, w których nie są oni w stanie sami sobie poradzić, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Wolontariat w OPS umożliwia zaangażowanie wolontariuszy w działania często niedoceniane czy niedostrzegane, które trudno jest zlecić czy kupić, tj. wsparcie, rozmowa, spacer, rozwijanie zainteresowań, ludzka serdeczność, dobre serce, itp. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Kielcach wychodząc naprzeciw dużemu zainteresowaniu tematem wolontariatu oraz potrzebą rozwijania partnerskiego współdziałania z organizacjami pozarządowymi trudniącymi się wolontariatem na terenie Miasta Kielce, w sierpniu 2012 roku przeprowadził i opracował badanie sondażowe wśród swoich pracowników.

7 ANKIETA WSPÓŁPRACA Z WOLONTARIUSZAMI W RAMACH DZIAŁAŃ MOPR W KIELCACH Celem badania było wychwycenie głównych tendencji towarzyszących rozwojowi wolontariatu w OPS, a także analiza potrzeb Ośrodka w zakresie współpracy z wolontariuszami, która stanowi ważne źródło informacji na temat kierunków rozwoju wolontariatu w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Kielcach. Badanie przeprowadzono metodą ilościową za pomocą ankiety skierowanej do pracowników MOPR w Kielcach. Wypełnione kwestionariusze odesłało 230 respondentów objętych badaniem.

8 ANALIZA POTRZEB MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY RODZINIE W KIELCACH W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY Z WOLONTARIUSZAMI Respondenci w przeprowadzonym badaniu opowiedzieli się za współpracą z wolontariuszami w następujących obszarach, które to wyznaczają główne kierunki działań wolontariuszy w Miejski Ośrodku Pomocy Rodzinie w Kielcach: Pomoc dzieciom i młodzieży, Pomoc osobom starszym i chorym, Pomoc osobom niepełnosprawnym i chorym, Pomoc w działaniach Ośrodka.

9 Wykres 2. Obszar I. Pomoc dzieciom i młodzieży TAK NIE 1. Pomoc w odrabianiu zadań szkolnych. 2. Wyrównywanie braków edukacyjnych w nauce Motywowanie do nauki. 4. Prowadzenie zajęć dla dzieci w zakresie Współudział w zabawach, nauka przez 6. Prowadzenie zajęć dodatkowych np. kółka Szkolenia (BHP i Ppoż., udzielanie pierwszej Pomoc wychowawcom świetlic w 9. Pomoc wychowawcom świetlic podczas 10. Organizacja różnych uroczystości (np. 11. Organizowanie zajęć rekreacyjnych, Prowadzenie zajęć specjalistycznych 13. Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne Źródło: Opracowanie MOPR

10 Wykres 3. Obszar II. Pomoc osobom starszym i chorym TAK NIE 1. Pomoc w czynnościach dnia codziennego np. robienie drobnych zakupów, pomoc w sprzątaniu, umawianiu wizyt lekarskich, itp. 2. Zadania typowo opiekuńcze: pomoc w drobnej higienie osobistej np. w umyciu, w ubraniu, w uczesaniu, przynoszenie posiłków, leków, mycie naczyń, itp Rozmowa, wysłuchanie, dotrzymanie towarzystwa, czytanie książek, prasy, spacer, itp Załatwianie spraw w urzędach, na poczcie, itp Źródło: Opracowanie MOPR

11 Wykres 4. Obszar III. Pomoc osobom niepełnosprawnym i chorym TAK NIE 1. Pomoc w czynnościach dnia codziennego np. 2. Rozmowa, wysłuchanie, dotrzymanie 3. Pomoc lektorska (ćwiczenia usprawniające 4. Pomoc niepełnosprawnym w miejscu ich 5. Doskonalenie sprawności psychofizycznej, 6. Organizacja czasu wolnego chorym 7. Pomoc osobom niepełnosprawnym ruchowo 8. Pomoc osobom w ośrodkach wsparcia. 9. Zajęcia dla dzieci chorych i ich rodzeństwa w 10. Prowadzenie zajęć dla dzieci w zakresie 11. Organizacja i prowadzenie różnego rodzaju 12. Pomoc w organizacji wakacji Źródło: Opracowanie MOPR

12 Wykres 5. Obszar IV. Pomoc w działaniach Ośrodka TAK NIE 1. Pomoc przy organizacji różnego typu imprez (integracyjnych, wyjazdowych, itp.), obsługa spotkań i pomoc porządkowa. 2. Wykonywanie i sprzedaż ozdób świątecznych, zbiórka żywności, pomoc na rzecz danej rodziny. 3. Udział w zbiórkach żywności, przy dystrybucji paczek żywnościowych na rzecz osób potrzebujących. 4. Udział w akcjach charytatywnych Udział w kwestach Pomoc w zbieraniu plastikowych nakrętek Źródło: Opracowanie MOPR

13 Tabela 1. Korzyści dla Ośrodka z pracy wolontariuszy Jakie dostrzega Pani/Pan korzyści z pracy wolontariuszy dla Ośrodka? Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź % a) zwiększenie usług pomocy niematerialnej oferowanej przez Ośrodek 64 b) możliwość objęcia wsparciem większej liczby osób potrzebujących 63 c) szybsze i bardziej kompleksowe reagowanie na potrzeby klientów 34 d) pozytywna zmiana wizerunku przełamanie stereotypu pracy społecznej 47 e) uwrażliwienie społeczne na potrzeby innych 63 f) wsparcie pracy socjalnej 59 Źródło: Opracowanie MOPR

14 Tabela 2. Czynniki utrudniające rozwój wolontariatu w OPS Jakie czynniki zdaniem Pani/Pan mogą utrudniać rozwój w OPS? Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź % a) błędne rozumienie idei wolontariatu 50 b) brak współpracy z partnerami lokalnymi 45 c) brak współpracy całej kadry ośrodka na rzecz rozwoju wolontariatu d) ograniczenia finansowe 40 e) ograniczenia lokalowe 39 f) niedostosowanie godzin pracy do możliwości wolontariuszy Źródło: Opracowanie MOPR

15 Podsumowując wyniki badania należy podkreślić, że zdecydowana większość respondentów opowiedziała się za współpracą z wolontariuszami w ramach działań Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Kielcach. Pracownicy OPS uważają, że wolontariusze mogą wpłynąć w istotny sposób na szerszy zakres podejmowanych działań, tj. udzielanej pomocy, zmniejszenie kosztów pracy, promocję instytucji. Należy więc podjąć działania mające na celu: uwrażliwienie mieszkańców Kielc na potrzeby innych oraz zachęcanie mieszkańców do podejmowania działań wolontaryjnych, rozwijanie partnerskiego współdziałania z Diecezjalnym Centrum Wolontariatu (DCW) i Regionalnym Centrum Wolontariatu (RCW), na rzecz polepszania warunków do rozwiązywania problemów społecznych mieszkańców Kielc, organizację szkoleń i programów edukacyjnych nt. wolontariatu, promocję profesjonalnej działalności wolontaryjnej.

16 Obszary działań, w których wskazana jest pomoc wolontariuszy w ramach zadań Ośrodka: Praca z dziećmi zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, organizacja czasu wolnego, odrabianie lekcji, wyrównywanie braków edukacyjnych, zabawa, nauka przez zabawę, udział w dodatkowych zajęciach. Pomoc osobom starszym pomoc w domu, robienie zakupów, zadania typowo opiekuńcze: pomoc w myciu, przynoszenie posiłków, leków, opału, mycie naczyń itp. Pomoc niepełnosprawnym sprzątanie, przynoszenie obiadów, rozmowa, wysłuchanie, dotrzymanie towarzystwa, umawianie wizyt lekarskich. Pomoc w Ośrodku pomoc w przygotowaniu imprez organizowanych przez Ośrodek, wykonywanie i sprzedaż ozdób świątecznych, zbiórka żywności, pomoc na rzecz danej rodziny.

17 Korzyści płynące z wolontariatu: Korzyści dla wolontariuszy: wolontariat pozwala na zdobycie doświadczenia zawodowego, kompetencji społecznych i zawodowych, jest sposobem na zagospodarowanie czasu, realizuje pasje, daje poczucie sensu i przynależności, rozwija osobowość itp. Korzyści dla organizacji: dobrze zarządzany wolontariat umożliwia organizacjom korzystanie z kompetencji i energii wolontariuszy, buduje więzi między organizacjami a społecznościami lokalnymi, pomoc udzielana jest większej grupie odbiorców, zmniejsza koszty pracy, poszerza zakres udzielanej pomocy oraz jest ważnym narzędziem promocji i rozwoju organizacji.

18 Korzyści płynące z wolontariatu cd. : Korzyści dla społeczności lokalnych: wolontariat przyczynia się do budowania lokalnej tożsamości opartej na pozytywnych wartościach, pozwala na integrację społeczną i wykorzystanie potencjału osób zagrożonych marginalizacją i wykluczeniem społecznym. Korzyści dla całego społeczeństwa: dobrze rozwijający się wolontariat umożliwia integrację społeczną, buduje świadomość dobra wspólnego oraz wzajemnego zaufania. Umożliwia w ten sposób efektywną komunikację i dzielenie się zasobami. Wolontariat jest ważnym narzędziem budowania kapitału ludzkiego i społecznego kraju.

19 PROGRAM WOLONTARYJNY W MIEJSKIM OŚRODKU POMOCY RODZINIE W KIELCACH Wyniki przeprowadzonego badania sondażowego posłużyły do opracowania Programu wolontaryjnego w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Kielcach, którego nadrzędnym celem jest budowanie i wzmacnianie więzi międzyludzkich, aktywizowanie potencjału i zasobów społeczności lokalnej. Program wolontaryjny przyjęto Zarządzeniem nr 9/2013 z dnia 5 lutego 2013 roku Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Kielcach. Stanowi on uzupełnienie działań w obrębie świadczonych usług pomocy niematerialnej dla osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej.

20 WOLONTARIAT W MOPR KROK PO KROKU Krok pierwszy nabór i szkolenie wolontariuszy przez DCW, RCW, Krok drugi typowanie dzieci, młodzieży, osób niepełnosprawnych, starszych i samotnych do pomocy wolontaryjnej przez pracowników MOPR, Krok trzeci weryfikacja kandydatów na wolontariuszy przez koordynatora MOPR, Krok czwarty wyznaczenie wolontariuszowi konkretnych zadań, zawarcie Porozumienia o wykonywaniu świadczeń wolontaryjnych, Krok piąty przygotowanie wolontariusza do wykonywania zadań, skierowanie wolontariusza do świadczenia wolontaryjnego, Krok szósty wprowadzenie wolontariusza w środowisko, Krok siódmy współpraca z pracownikami MOPR, odbiorcami pracy wolontariuszy i partnerami lokalnymi, Krok ósmy monitorowanie pracy wolontariuszy, Krok dziewiąty motywowanie i nagradzanie wolontariuszy, Krok dziesiąty promocja wolontariatu w środowisku lokalnym.

21 GDZIE WOLONTARUSZ MOŻE ŚWIADCZYĆ POMOC? Wolontariusze w ramach działań MOPR mogą pomagać m. in. : w Świetlicach Środowiskowych 4 Kąty, w Centrum Aktywności Środowiskowej, w Środowiskowych Domach Samopomocy, w Klubach Seniora, w domach osób zainteresowanych pomocą, w różnego rodzaju akcjach na rzecz Ośrodka.

22 UMOWA O WSPÓŁPRACY PARTNERSKIEJ Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Kielcach kierując się wolą prowadzenia współpracy w celu poprawy sytuacji osób potrzebujących wsparcia wolontaryjnego zamieszkujących na terenie Miasta Kielce ustanowił Partnerstwo z Diecezjalnym Centrum Wolontariatu (DCW) i Regionalnym Centrum Wolontariatu (RCW). Umowę o współpracy partnerskiej na rzecz realizacji Zadania pn. Promocja i wdrożenie idei wolontariatu w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Kielcach zawarto na podstawie Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [Dz. U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.] oraz Ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej [Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz z późn. zm.]

23 KONTAKT Z NAMI: MIEJSKI OŚRODEK POMOCY RODZINIE W KIELCACH (MOPR) Dział Projektów Strukturalnych Kielce, ul. Studzienna 2, pok. 31 tel wew wolontariat@mopr.kielce.pl DIECEZJALNE CENTRUM WOLONTARIATU W KIELCACH (DCW) Kielce, ul. Plac Najświętszej Maryi Panny 1 tel wew. 231, tel. kom wolontariat.kielce@caritas.pl REGIONALNE CENTRUM WOLONTARIATU W KIELCACH (RCW) Kielce, ul. Zdrojowa 19/1A tel , tel. kom kielce@wolontariat.org.pl

24 Dziękuję za uwagę Mariusz Przepióra tel wew. 220