Podręcznik nauki gry w warcaby (autorstwa Andrzeja Grodeckiego)

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Podręcznik nauki gry w warcaby (autorstwa Andrzeja Grodeckiego)"

Roman Kucharski
8 lat temu
Przeglądów:

1 Podręcznik nauki gry w warcaby (autorstwa Andrzeja Grodeckiego) WSTĘP WARCABY jedna z najstarszych i najbardziej popularnych gier na świecie. Pierwowzór gry zachował się na rysunkach w starożytnych grobowcach i piramidach Egiptu. W obecnym kształcie prawdopodobnie powstały w XVI wieku w Hiszpanii. Pierwszy podręcznik do gry wydano w r. we Francji pod tytułem Jeu de dames. W warcaby grywało wielu znanych ludzi np. Jan Jakub Rousseau, Napoleon Bonaparte, Benjamin Franklin, Lew Tołstoj, Karol Darwin, Fryderyk Chopin i wielu innych. Warcaby pojawiły się również w literaturze na przykład w poemacie Adama Mickiewicza pt. Warcaby z 9 roku....a jeśli niedojrzałej wiosny słotna pora Lub skwar nas w domu zamknie, albo chłód wieczora, Czyż to piękną zabawkę wynaleźć zabroni? Niechaj się czasem umysł i do gry nakłoni......ale czyj duch wznioślejszy, pojętność niesłaba, Takim lepiej rozmyślna przystoi Warcaba... Od roku odbywają się mistrzostwa świata mężczyzn. A od 9 roku istnieje Światowa Federacja Warcabowa (FMJD). W9 roku powstaje Centralna Komisja Gry Warcabowej, przekształcona w 99 roku w Polskie Towarzystwo Warcabowe. * Zasady gry w warcaby znają prawie wszyscy, ale tylko nieliczni zdają sobie sprawę z ogromnych możliwości kryjących się w tej z pozoru prostej, ale trudnej strategicznie i pięknej taktycznie rozrywce umysłowej. Niezależnie od poziomu gry warcaby ćwiczą pamięć, myślenie logiczne, widzenie przestrzenne, wywierają wpływ na ogólne zwiększenie aktywności umysłu, przyczyniając się do rozwoju inteligencji i rozbudowania zdolności twórczych. Dzięki tej książeczce chciałbym na nowo rozbudzić zainteresowanie tą grą.

we Francji pod tytułem Jeu de dames. W warcaby grywało wielu znanych ludzi np. Jan Jakub Rousseau, Napoleon Bonaparte, Benjamin Franklin, Lew Tołstoj, Karol Darwin, Fryderyk Chopin i wielu innych.

2 ZASADY GRY PLANSZA WARCABOWA: Diag. Diag. W warcaby gramy na polowej planszy, która jest kwadratowa o polach ciemnych i polach jasnych.gramy tylko na ciemnych polach.na diagramie mamy prawidłowo ustawione pionki po z każdej strony; z jednej białe, z drugiej czarne. - linia główna - dwójnik - trójnik Linia główna przechodzi przez pola A,B,C,D,E,F,G, H. Dwójnik to pola od A-G i B-H. Trójnik są to pola F-A, H-C i B, G. Pola znajdujące się w pierwszym rzędzie (A, C,E,G) to pola przemiany damkowej czarnych, a pola znajdujące się w ósmym rzędzie (B,D,F,H) to pola przemiany damkowej białych. NOTACJA WARCABOWA: Jak zapisać przebieg rozgrywanej partii? Aby zapisać ruch bierki oznaczamy najpierw jej pole wyjściowe. Następnie stawiamy myślnik - i oznaczamy pole, na którym się zatrzymała np..g-h.w przypadku bicia zapis wygląda podobnie, z tą jednak różnicą,że po zanotowaniu pola wyjściowego bierki, zamiast myślnika stawia się x np. DxB. Przykład zapisania partii:.c-d D-C.B-C C-D.A-B H-G.G-H?F-G!

Dwójnik to pola od A-G i B-H. Trójnik są to pola F-A, H-C i B, G.

3 .C-B B-A.HxD D-C.DxB AxC.BxD CxAX Podstawowe symbole notacji: - - posunięcie!! - bardzo dobry ruch x - bicie? - zły ruch X - z wygraną?? - duża pomyłka ~ - dowolne posunięcie = - remis! - dobry ruch PODSTAWOWE PRZEPISY:.Grę rozpoczyna zawsze grający jasnymi kamieniami..kamieniem można wykonać ruch tylko po przekątnej do przodu na sąsiednie wolne pole. Nie wolno wykonywać ruchu do tyłu..jeżeli kamień osiągnie w trakcie gry pole przemiany damkowej (są to pola dla białych B, D, F, H,a dla czarnych A, C, E, G) i nie ma możliwości dalszego bicia, staje się damką, ale uprawnienia damki nabiera dopiero od następnego posunięcia..damki są figurami uprzywilejowanymi. Mogą poruszać się wzdłuż całej długości przekątnych szachownicy, zarówno do przodu jak i do tyłu, jeśli pola te nie są zajęte przez inne pionki. SZCZEGÓLNE ZASADY BICIA: a) Bicie jest obowiązkowe zarówno do przodu jak i do tyłu. b) Zawsze należy bić większą liczbę bierek przeciwnika(damka nie ma pierwszeństwa bicia). c) Jeśli kamień osiągnie w trakcie bicia pole przemiany damkowej i ma możliwość dalszego bicia musi je kontynuować, pozostając nadal zwykłym kamieniem. d) Podczas wykonywania bicia nie wolno dwa razy przeskakiwać tej samej bierki. e) Zbite kamienie zdejmujemy dopiero po zakończeniu bicia. TAKTYKA I STRATEGIA GRY Omówienie najistotniejszych elementów gry. TAKTYKA - czyli gra kombinacyjna.

4 Jest to forsowny element gry, którego celem może być: - osiągnięcie pola przemiany damkowej - uzyskanie przewagi materialnej lub pozycyjnej Oto kilka przykładów kombinacji: Diag. Dzięki forsownej kombinacji, białe osiągają pole przemiany damkowej..h-g FxH.F-E DxF.ExG HxF.C-B AxC.DxFX Diag. Diag. Diagram pokazuje zamaskowaną kombinację,dzięki której,białe uzyskują wystarczającą przewagę materialną aby uzyskać wygraną pozycję..b-a DxB.A-B AxC.CxA ExC.DxFX Przy pomocy kombinacji uzyskujemy przewagę pozycyjną,która pozwoli wygrać partię..h-g FxH.F-E HxD.B-C DxB.AxE D-E.D-C A-B.C-D B-A.D-CX

Diag. Diagram pokazuje zamaskowaną kombinację,dzięki której,białe uzyskują wystarczającą przewagę materialną aby uzyskać wygraną pozycję..b-a DxB.

5 Od pierwszych posunięć trzeba uważać na taktyczne zagrożenia, czego przykładem niech będą te krótkie partie: Partia I.C-B D-E.B-A B-C.B-C? (już w trzecim posunięciu białe zagrały nieprawidłowo i wpadły na kombinację.)...c-d.exc C-B.AxC DxB.AxC E-F.GxE FxBX. Partia II.C-B B-A.B-C DxB.AxC C-B.G-F BxD.ExC D-C?.D-E F-G? (i dzięki przepisowi o większości bicia białe wygrywają kamienia).c-d! CxG.FxDX. Partia III.C-D D-C.B-C C-D.C-B B-A.DxB AxC.DxB AxC.A-B F-E.B-C? (białe zagrały błędnie dzięki czemu czarne przeprowadzają wygrywającą kombinację.)...c-d.exc E-F 9.GxC DxBX. Partia IV.C-B B-A.B-C DxB.AxC F-G.B-C G-H.G-F C-D.C-B AxC.DxB G-F.A-B D-C 9.B-A F-G?( nastąpiła nieoczekiwana kombinacja) 0.E-D GxE.C-B CxE.FxDX. KOMBINACJE DO SAMODZIELNEGO ROZWIĄZANIA We wszystkich przykładach białe zaczynają i uzyskują wygraną pozycję. Diag. Diag.

(i dzięki przepisowi o większości bicia białe wygrywają kamienia).c-d! CxG.FxDX. Partia III.C-D D-C.B-C C-D.C-B B-A.DxB AxC.DxB AxC.A-B F-E.B-C? (białe zagrały błędnie dzięki czemu czarne przeprowadzają wygrywającą kombinację.

6 Diag. Diag.0 -- Diag.9 Diag. Diag. Diag.

7 Diag. Diag. Diag. Diag. DEBIUT początek gry,podczas której obie strony starają się jak najlepiej wyprowadzić i ustawić pionki do dalszej rozgrywki. Wielu czołowych zawodników starało się znaleźć najlepsze systemy początkowych posunięć. Bazując na tych doświadczeniach pokażę trzy popularne otwarcia. a) Odegranie:.C-D D-C.B-C C-D.C-B B-A.DxB AxC! (jeżeli jednak czarne pobiją...axc? to tracą w następujący sposób pionka.c-b AxC.BxB B-A.D-C AxC.C-D C-B 9.AxC DxB 0.D-E FxD.ExAX.) Powstała spokojna pozycja z równą grą. b) Klin:.C-B B-A.B-C DxB.AxC i białe postawiły tzw. klinowego piona na C, co jest równoznaczne z opanowaniem centrum,czarne natomiast powinny starać się zagrać na okrążenie.

C-D D-C.B-C C-D.C-B B-A.DxB AxC! (jeżeli jednak czarne pobiją...axc? to tracą w następujący sposób pionka.c-b AxC.BxB B-A.D-C AxC.C-D C-B 9.AxC DxB 0.D-E FxD.ExAX.

8 Przykład partii klinowej:.c-b B-A.B-C DxB.AxC C-D.B-A DxB.AxC B-C.A-B C-D.B-A DxB.AxC D-C 9.C-B C-D 0.B-A DxB.AxC F-E.G-F ExG.HxF G-F.D-C F-G.E-D GxE.C-B AxE.FxDX. c) Kleszcze:.C-D D-E.B-C E-D.E-F obie strony doprowadziły do związania,które wymaga uważnej gry. Przykład partii rozegranej tym debiutem:.c-d D-E.B-C E-D.E-F B-A.F-E C-B.G-F B-C.DxB AxC.E-D A-B.D-E B-A? 9.F-G! HxB 0.AxG ExC.ExD CxE.G-F GxE.G-H ExG.HxBX. Niestety z braku miejsca nie będę omawiał elementów gry środkowej i od razu przejdę do końcówek. KOŃCÓWKI to ostatni etap gry,gdy zawodnicy mają po lub mniej kamieni,wymagający szczególnej uwagi. Rozróżniamy wiele elementów gry końcowej jak i typowych końcówek,omówię dwie z nich. a) Opozycja jest to sytuacja,kiedy pionki biały i czarny stają naprzeciw siebie. Ta strona, do której należy posunięcie przegrywa. Diag. Na diag. mamy przykład dalekiej opozycji,strona rozpoczynająca przegrywa. Np.:.D-E D-E.E-F E-FX

ExD CxE.G-F GxE.G-H ExG.HxBX. Niestety z braku miejsca nie będę omawiał elementów gry środkowej i od razu przejdę do końcówek.

9 Diag.9 Kolejny przykład pokazuje nam jak dzięki wymianom osiągamy korzystną opozycję..f-e FxD.B-C DxB.AxE C-D.E-D D-E.D-EX b) Trzy damki na jedną damkę często zadajemy sobie pytanie wygrana czy remis? Podstawowe znaczenie ma fakt czy strona słabsza jest na linii głównej czy poza nią. Jeżeli pojedyncza damka znajduje się na linii głównej to niezależnie od pułapek, które mogą ustawiać trzy damki, pozycja jest absolutnie remisowa. Jeżeli strona silniejsza zajęła główną linię to ma pozycję wygraną. W r. jako pierwszy opublikował tą końcówkę A.D.Pietrow i od tej pory końcówkę tę nazywamy Trójkątem Pietrowa. Jest to jedna z najważniejszych końcówek,którą trzeba się po prostu nauczyć,gdyż bardzo często występuje w grze praktycznej. Dodatkowym utrudnieniem są przepisy gry w warcaby klasyczne,które ograniczają ilość posunięć. Jeżeli strona silniejsza w ciągu posunięć nie zbije damki,partia kończy się remisem. Diag.0 Naukę końcówki podzielimy na trzy etapy. Patrz diagram. a) najpierw trzeba zająć obie linie dwójnika,damkami,które nie są na linii głównej..e-f B-C.C-E C-D.F-G D-H.A-H H-D.G-H D-B i opanowaliśmy obie linie. b) teraz trzeba zająć pola E,F lub jeżeli byłoby to niemożliwe to zajmujemy pola C i D są to pola na przecięciu dwójnika i trójnika w naszym konkretnym przykładzie będą to pola E (już zajęte) i F.

Jeżeli pojedyncza damka znajduje się na linii głównej to niezależnie od pułapek, które mogą ustawiać trzy damki, pozycja jest absolutnie remisowa.

10 .H-F B-E.H-C i czarna damka musi opuścić trójnik, gdyż w przeciwnym razie będzie od razu złapana (...E-A.C- B AxC 9.F-HX. jeżeli...e-f.c-g FxH 9.E- CX.)...E-D.F-D Diag. c) końcowe ustawienie Trójkąta Pietrowa,gdzie wierzchołek jest w opozycji do damki przeciwnika. Jeśli by czarne zagrały...e-h,to po.e-c znowu ustawiliśmy trójkąt. Pozostało nam tylko złapać w zastawioną sieć damkę. W pozycji na diagramie czarne mają dwa posunięcia...d-a i...d-h,przeanalizujemy oba. )...D-A 9.C-E A-D 0.E-B DxA.D-BX. )..D-H 9.C-E H-F 0.E-G FxH.D-GX. Trójkąt Pietrowa możemy ustawić z czterech stron,a mechanizm łapania damki jest ten sam. ZADANIE KONKURSOWE A ROZWIĄZANIA B C D E F G H Białe zaczynają i wygrywają. Osoba,która pierwsza przyśle prawidłowe rozwiązanie otrzyma nagrodę rzeczową. Termin nadsyłania rozwiązań do końca czerwca 00r. Diag.

Pozostało nam tylko złapać w zastawioną sieć damkę. W pozycji na diagramie czarne mają dwa posunięcia...d-a i...d-h,przeanalizujemy oba. )...D-A 9.C-E A-D 0.E-B DxA.D-BX. )..D-H 9.C-E H-F 0.E-G FxH.

11 .H-G HxD.B-C BxD.CxGX. Diag..F-G HxD.F-G HxF.D-E DxF.ExCX. Diag..E-F AxC.FxBx. Diag.9.B-C DxB.AxC BxD.F-E FxD.B-C DxB.AxGX. (opozycja) Diag.0.F-G HxF.F-G HxF.ExAX. Diag..C-D ExC.DxB AxC.E-D CxE.G-H ExG.HxF GxE.HxBX. Diag..A-B DxA.A-B AxC.C-BX. Diag..E-D BxE.E-D AxE.C-B AxC.G-F ExG.HxF CxG.HxDX. Diag..A-B CxA.A-B AxF.B-C BxD.D-C BxD.H-G HxF.GxGX. Diag..G-H G-F.D-E FxB.H-G HxF.F-E FxD.ExEX. Diag..D-E FxF.HxF FxH.F-G HxF.F-G HxF.D-C BxD.CxAX. Diag..F-G HxF.C-B AxC.E-D CxE.C-B AxE.FxD BxD.DxGX. Opracował Andrzej Grodecki

E-D AxE.C-B AxC.G-F ExG.HxF CxG.HxDX. Diag..A-B CxA.A-B AxF.B-C BxD.D-C BxD.H-G HxF.GxGX. Diag..G-H G-F.D-E FxB.H-G HxF.F-E FxD.

Podobne dokumenty

Szkolny Instruktor Warcabowy

Szkolny Instruktor Warcabowy Kandydatka/kandydat do tytułu Szkolny Instruktor Warcabowy Nazwisko Imię Data urodzenia Email Adres wraz z kodem pocztowym Szkoła: Przygotowanie pedagogiczne: Przyjmuję do