PRACA POGLĄDOWA. iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications?
|
|
- Ignacy Makowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACA POGLĄDOWA K iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications? lek. Marcin Wełnicki, prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz WSTĘP Zaburzenia lipidowe należą do najważniejszych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego wciąż pierwszej przyczyny przedwczesnych zgonów w skali świata [1]. Według badania WOBASZ u ponad połowy Polaków stwierdza się podwyższone, nieprawidłowe stężenia poszczególnych frakcji lipidogramu [2]. Znaczna część tych osób wymaga farmakoterapii, jednocześnie jednak jej skuteczność jest niska. Według wyników badania 3ST-POL oraz sygnatariuszy Deklaracji Sopockiej stężenie LDL poniżej 100 mg/dl uzyskuje się tylko u ok. 12% leczonych [3, 4]. Przyczyn niskiej skuteczności leczenia dyslipidemii jest wiele przede wszystkim zapominamy, że podstawą terapii hipolipemizującej jest modyfikacja stylu życia. Trudno oczekiwać, aby bez zmiany nawyków żywieniowych i zwiększenia aktywności fizycznej jakikolwiek lek obniżający stężenie poszczególnych frakcji cholesterolu osiągnął pełną siłę działania. Kolejna kwestia to stosowanie zbyt niskich dawek leków, przede wszystkim statyn [3, 4]. Sygnatariusze Deklaracji Sopockiej podkreślają problem inercji terapeutycznej, czyli sytuacji, gdy mimo braku zadowalających efektów terapii nie zwiększa się dawki leku. I wreszcie kwestia doboru schematu farmakoterapii [3, 4]. W praktyce w leczeniu dyslipidemii najczęściej stosujemy inhibitory reduktazy HMG- -CoA (statyny) [5]. Zaletami tej grupy są: dobra tolerancja, wpływ na stężenie lipoprotein o małej gęstości (LDL) oraz silne dowody naukowe na ich skuteczność w kontekście redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego. Istnieją 54 KARDIOPROFIL VOL. 12/NR 2(48)/2014
2 jednak sytuacje, w których sama statyna nie wystarcza. Są wreszcie przypadki, w których to nie statyna powinna być lekiem pierwszego wyboru [5, 6]. u pacjentów obciążonych wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym [8]. FENOFIBRAT MECHANIZM DZIAŁANIA I WSKAZANIA Podstawowym mechanizmem działania fibratów, w tym fenofibratu, jest aktywacja receptorów typu α aktywujących proliferację peroksysomów (PPARα, peroxisome proliferator activated receptors). Receptory te występują przede wszystkim w wątrobie, są jednak obecne również w tkance tłuszczowej, kardiomiocytach, mięśniach szkieletowych oraz w nerkach [7]. Aktywacja PPARα stymuluje oksydację kwasów tłuszczowych, zwiększa aktywność lipazy lipoproteinowej, redukuje ekspresję apolipoproteiny (apo) C3 oraz stymuluje syntezę apo-a1 i apo-a2 i redukuje stężenie lipoproteiny A (LpA). Stosowanie fibratów prowadzi do redukcji stężenia triglicerydów (TG) i cząsteczek VLDL oraz zwiększenia stężenia lipoprotein o dużej gęstości (HDL) [7]. Badania wykazują również, że fenofibrat modyfikuje strukturę cząsteczek LDL, redukując stężenie utlenionych lipoprotein o niskiej gęstości (oxldl). Ta subpopulacja ma szczególnie aterogenne działanie [7]. Podobnie jak w przypadku statyn fibratom przypisuje się dość duży potencjał działania plejotropowego. Leki te mają działanie przeciwzapalne, stabilizujące blaszkę miażdżycową, poprawiają również funkcję komórek śródbłonka, wykazują działanie antyagregacyjne, redukują stężenie fibrynogenu i pozytywnie wpływają na insulinooporność organizmu [7]. Mimo tak złożonego i wielokierunkowego działania stosowanie fenofibratu, według zapisów charakterystyki produktu leczniczego, jest wskazane w bardzo wąskiej populacji pacjentów. Przede wszystkim jest to lek pierwszego rzutu u pacjentów z ciężką hipertriglicerydemią z obniżonym stężeniem frakcji HDL lub bez [8]. Drugą sytuacją kliniczną, w której fenofibrat znajduje zastosowanie, jest dyslipidemia mieszana. W tym przypadku fenofibrat może stanowić alternatywę dla statyny, jeśli inhibitor HMG-CoA jest źle tolerowany przez chorego, lub stanowić uzupełnienie terapii statyną, jeśli pomimo jej stosowania utrzymuje się wysokie stężenie triglicerydów i/lub niskie stężenie HDL. Należy zaznaczyć, że terapia skojarzona statyną i fenofibratem ma szczególne uzasadnienie KLASYFIKACJA ZABURZEŃ LIPIDOWYCH Aktualny podział zaburzeń lipidowych, zaproponowany przez autorów wytycznych dotyczących diagnostyki i leczenia dyslipidemii ESC w 2011 r., wyróżnia trzy główne klasy zaburzeń [5, 6, 9]. Przede wszystkim hipercholesterolemię, w której przebiegu obserwujemy podwyższone stężenie lipoprotein o małej gęstości LDL. Dla populacji ogólnej za górną granicę normy dla LDL uznajemy obecnie stężenie 115 mg/dl [5]. Jest ona jednak względna u pacjentów z wysokim i bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym stężenia prawidłowe wynoszą odpowiednio < 100 mg/dl i < 70 mg/dl [5]. W przypadku hipercholesterolemii, jak również w przypadku szeregu stanów klinicznych niezależnie od wyjściowego stężenia LDL wskazane będzie stosowanie statyn [5]. Kolejną klasę zaburzeń stanowi dyslipidemia aterogenna [5, 6, 9]. W tym przypadku typowe jest podwyższone stężenie triglicerydów, przekraczające 150 mg/dl. Jednocześnie obserwuje się nieprawidłowe, niskie stężenie frakcji HDL (w przypadku mężczyzn poniżej 40 mg/dl, w przypadku kobiet poniżej 45 mg/dl) [5, 9]. Stężenie frakcji LDL najczęściej jest prawidłowe, jednak obserwuje się wzrost procentowego udziału oksydowanych cząsteczek w całkowitej puli LDL (subfrakcja o bardzo wysokim potencjalne aterogennym) [5, 9]. Dość częste zjawisko stanowi jednoczesne występowanie zaburzeń typowych dla dyslipidemii aterogennej i podwyższonego stężenia LDL. Taką konstelację zaburzeń określamy mianem dyslipidemii mieszanej [5, 9]. Warto podkreślić, iż bardzo istotny jest tu kontekst kliniczny. W przypadku pacjenta ze stężeniem TG rzędu 250 mg/dl, HDL 30 mg/dl oraz LDL 110 mg/dl będziemy mówić o dyslipidemii aterogennej. Stężenie LDL jest prawidłowe. Jeśli jednak u tego samego pacjenta rozpoznamy cukrzycę typu 2 czy ostry zespół wieńcowy, to będziemy musieli przyjąć inne graniczne wartości stężenia LDL i przytoczony wcześniej wynik lipidogramu opiszemy jako dyslipidemię mieszaną. Niezależnie od nomenklatury a więc zarówno w przypadku dyslipidemii aterogennej, jak i dyslipidemii mieszanej podstawowym biochemicznym celem leczenia będzie skuteczna redukcja stężenia LDL. Lekami pierwszego wyboru będą zatem KARDIOPROFIL VOL. 12/NR 2(48)/
3 statyny w wielu przypadkach o ich zastosowaniu zdecyduje nie tyle stężenie LDL, ile wynik wywiadu dotyczącego schorzeń współistniejących [5, 9]. Jeśli jednak w trakcie leczenia zaobserwujemy nietolerancję statyny lub pomimo stosowania jej maksymalnej tolerowanej przez pacjenta dawki i uzyskania docelowego stężenia LDL utrzymywać się będzie podwyższone stężenie triglicerydów, to możemy zastosować fenofibrat. W pierwszym przypadku będzie to postępowanie alternatywne dla terapii statyną, w drugim zaś uzupełniające. Coraz częściej zwraca się również uwagę na fakt, iż w przypadku skutecznej redukcji stężenia LDL, kontroli wartości ciśnienia tętniczego oraz kontroli glikemii pacjent wciąż pozostaje w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Zjawisko to najlepiej poznane jest w populacji pacjentów z cukrzycą, dotyczy powikłań makronaczyniowych (zawał mięśnia sercowego, udar mózgu) i mikronaczyniowych (retinopatia, nefropatia, polineuropatia) tej choroby i określa się je terminem ryzyko resztkowe lub ryzyko rezydualne [10 12]. Problem ryzyka rezydualnego jest złożony, w kontekście lipidologicznym wydaje się jednak przede wszystkim związany ze stężeniem triglicerydów i frakcji HDL. Według niektórych obserwacji stężenie triglicerydów poniżej 150 mg/dl stanowi niezależny, pozytywny czynnik rokowniczy. Z kolei stężenie triglicerydów powyżej 200 mg/dl (pomimo skutecznej redukcji stężenia LDL do wartości poniżej 70 mg/dl) stanowi niezależny czynnik ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych [13]. Stężenie HDL, niezależnie od stężenia LDL, wykazuje natomiast odwrotną korelację z poziomem ryzyka sercowo-naczyniowego [14]. Obserwacje dotyczące ryzyka rezydualnego znajdują odzwierciedlenie w wytycznych, zarówno dotyczących terapii dyslipidemii, jak i wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego oraz Sygnatariuszy Deklaracji Sopockiej. Współistnienie cukrzycy i dyslipidemii aterogennej ze stężeniem triglicerydów powyżej 200 mg/dl stanowi według tych gremiów wskazanie do stosowania terapii skojarzonej: statyna + fibrat (preferencyjnie fenofibrat). Takie leczenie jest dobrze tolerowane, bezpieczne, a przede wszystkim pozwala uzyskać dodatkową redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego [3, 5, 15]. Ostatnia klasa zaburzeń lipidowych jest, z punktu widzenia zastosowania fenofibratu, najbardziej intuicyjna. To lek pierwszego wyboru w przypadku ciężkiej hipertriglicerydemii [5, 6, 9]. Hipertriglicerydemię uznajemy za ciężką, jeśli stężenie triglicerydów przekracza 500 mg/dl. W takim przypadku leczenie rozpoczynamy od włączenia fenofibratu, często jednocześnie stosując kwasy omega-3. Wyjątkowo wysokie stężenia triglicerydów (przekraczające 800, a według innych źródeł 1000 mg/dl) niosą istotne ryzyko wystąpienia ostrego zapalenia trzustki (OZT) (ok. 10% przypadków OZT) [9]. Warto również pamiętać, że ciężka hipertriglicerydemia może być wtórna m.in. do źle kontrolowanej lub nieleczonej cukrzycy oraz do nadużywania alkoholu. WSKAZANIA KLINICZNE VS BIOCHEMICZNE Przez wskazania biochemiczne rozumiemy istnienie pewnego punktu odcięcia w badaniach dodatkowych, w przypadku dyslipidemii pewnego zadanego stężenia określonej frakcji lipidogramu, przy której wskazane staje się stosowanie danego leku. W przypadku zapisu rejestracyjnego fenofibratu za takie wskazanie biochemiczne należy uznać ciężką hipertriglicerydemię [8]. Stan ten, jak wspomniano wcześniej, definiujemy jako stężenie triglicerydów przekraczające 500 mg/dl (5,6 mmol/l) [9]. Należy w tym miejscu wyjaśnić dwie potencjalne wątpliwości kliniczne. Pacjent z hipertriglicerydemią niespełniającą definicji ciężkiej (stężenie triglicerydów w zakresie mg/ dl) w ramach leczenia hipolipemizującego powinien otrzymać statynę. Dlaczego? Ponieważ najczęściej będzie to chory z dyslipidemią mieszaną, a więc w lipidogramie będziemy obserwować podwyższone stężenie zarówno triglicerydów, jak i LDL. Przypominamy, że to stężenie LDL jest pierwszorzędowym celem farmakoterapii dyslipidemii. Pewne wątpliwości może budzić chory z dyslipidemią aterogenną, w której przypadku bezwzględne stężenie LDL może być prawidłowe. Wówczas należy pamiętać o istnieniu oxldl oraz zastanowić się, czy nie współwystępują choroby stanowiące kliniczne, niezależne od wyjściowego stężenia LDL, wskazanie do stosowania statyn, np.: choroba wieńcowa, cukrzyca, przewlekła choroba nerek, miażdżyca tętnic obwodowych. Pacjent z ciężką hipertriglicerydemią w początkowym okresie leczenia powinien otrzymywać tylko fenofibrat, a włączenie statyny (lub zamianę leku na statynę) należy rozważyć po wstępnej redukcji stężenia triglicerydów. 56 KARDIOPROFIL VOL. 12/NR 2(48)/2014
4 Dlaczego? Przede wszystkim przypominamy, że stężenie LDL jest najczęściej wyliczane ze wzoru Friedewalda, który zawodzi w przypadku wysokich stężeń triglicerydów. Zwykle więc w takim przypadku nie znamy wyjściowego stężenia LDL. Oczywiście, pacjent z ciężką hipertriglicerydemią może mieć kliniczne wskazania do stosowania statyny niezależnie od stężenia LDL, ciężka hipertriglicerydemia jest jednak bezpośrednim zagrożeniem dla pacjenta (np. OZT), a powikłania miażdżycy mają charakter zdarzeń odroczonych. Ponadto w wielu przypadkach, poza genetycznie uwarunkowanymi zaburzeniami, hipertriglicerydemia ma charakter wtórny do szybko usuwalnych przyczyn (np. złej kontroli glikemii u cukrzyka). W populacji ogólnej badania ACCORD Lipid nie zaobserwowano różnic w występowaniu złożonego, pierwszorzędowego punktu końcowego badania ani poszczególnych punktów drugorzędowych (m.in. śmiertelności całkowitej, zgonów sercowo-naczyniowych, zastoinowej niewydolności serca) [10]. Terapia skojarzona okazała się natomiast skuteczna i klinicznie korzystna w subpopulacji pacjentów z cukrzycą i dyslipidemią aterogenną (w badaniu ACCORD Lipid zdefiniowaną jako TG 204 mg/dl i HDL-C 34 mg/dl). W tej grupie chorych jednoczesne stosowanie statyny i fibratu wiązało się z 32-procentową redukcją ryzyka względnego wystąpienia pierwszorzędowego punktu końcowego [10]. Zastosowanie fenofibratu jako leku alternatywnego w przypadku nietolerancji statyny oraz w ramach terapii skojarzonej w dyslipidemii mieszanej ma charakter wskazania klinicznego. Pierwsza sytuacja: nietolerancja statyny, nie wymaga chyba dodatkowych wyjaśnień. Warto pamiętać, że skuteczność fibratów w redukowaniu stężenia LDL jest mniejsza niż statyn, jednak w takiej sytuacji stężenie tej lipoproteiny pozostaje celem pierwszorzędowym [5]. Kwestia terapii skojarzonej (statyna + fibrat) wymaga przypomnienia wyników badania ACCORD Lipid [10]. BADANIE ACCORD LIPID W toku badania ACCORD Lipid porównywano efekty kliniczne monoterapii statyną (simwastatyną) i politerapii hipolipemizującej z zastosowaniem statyny i fenofibratu u ponad 5,5 tysiąca pacjentów z cukrzycą typu 2 [16]. Pierwszorzędowy punkt końcowy badania zdefiniowano jako: zgon sercowo-naczyniowy, zawał serca niezakończony zgonem lub udar mózgu niezakończony zgonem. Analiza miała charakter prospektywny, uwzględniono w niej podział pacjentów ze względu na wyjściowy profil zaburzeń lipidowych. Analizowano również wpływ leczenia na ryzyko powikłań mikronaczyniowych: nefropatię oraz retinopatię [16]. PODSUMOWANIE Podstawowym narzędziem w farmakoterapii zaburzeń lipidowych pozostają statyny [5]. Istnieją jednak sytuacje, w których nie powinniśmy zapominać o możliwości stosowania fibratów, preferencyjnie fenofibratu [5, 6, 8, 9]. Do tych sytuacji należy nietolerancja statyn, wówczas fenofibrat stanowi alternatywę dla inhibitora reduktazy HMG-CoA. Biochemicznym wskazaniem do stosowania fenofibratu jako leku pierwszego rzutu jest natomiast ciężka hipertriglicerydemia, zdefiniowana obecnie jako stężenie triglicerydów przekraczające 500 mg/ dl. Wreszcie, klinicznym wskazaniem do zastosowania fenofibratu jako uzupełnienia terapii statyną jest dyslipidemia mieszana (najczęściej definiowana jako stężenie triglicerydów powyżej 200 mg/dl przy obniżonym lub prawidłowym stężeniu HDL) u pacjentów wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego (według badania ACCORD Lipid u osób z cukrzycą), pod warunkiem uzyskania docelowego stężenia LDL i stosowania maksymalnej tolerowanej dawki statyny. W tym wypadku, niezależnie od stężenia LDL, terapia skojarzona statyną i fibratem pozwala również zredukować ryzyko rezydualne. KARDIOPROFIL VOL. 12/NR 2(48)/
5 Piśmiennictwo: 1. Sans S., Kesteloot H., Kromhout D. et al.: The burden of cardiovascular diseases mortality in Europe. Task force of the European Society of Cardiology on cardiovascular mortality and morbidity statistics in Europe. European Heart Journal 1997; 18: Pająk A., Wiercińska E., Polakowska M. et al.: Rozpowszechnienie dyslipidemii u mężczyzn i kobiet w wieku lat w Polsce. Wyniki programu WOBASZ. Kardiologia Polska 2005; 63(6, supl. 4). 3. Wożakowska-Kapłon B., Filipiak K.J., Mamcarz A. et al.: Actual problems of dyslipidaemia treatment in Poland - 2nd Declaration of Sopot. Experts Group Consensus endorsed by the Polish Cardiac Society Working Group on Cardiovascular Pharmacotherapy. Kardiol. Pol. 2014; 72(9): Sliz D., Mamcarz A., Filipiak K.J. et al.: 3ST-POL trial: standards of statin use in Poland in the context of the European Society of Cardiology guidelines. Pol Arch Med Wewn. 2010; 120(9): ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias. The Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosclerosis Society (EAS). European Heart Journal 2011; 32: Chapman J., Ginsberg H.N., Amarenco P. et al.: Triglyceride-rich lipoproteins and high-density lipoprotein cholesterol in patients at high risk of cardiovascular disease: evidence and guidance for management. European Heart Journal [online: doi: /eurheartj/ehr112]. 7. Knapik-Czajka M., Goździalska A., Gawędzka A. et al.: Jatrogenne miopatie indukowane wybranymi lekami hipolipemicznymi. Farm. Pol. 2010; 66(6): Charakterystyka Produktu Leczniczego. Fenofibrat. Empendium Medycyny Praktycznej (wersja mobilna, aktualizacja grudzień 2014). 9. Cybulska B., Szostak W.B., Kłosiewicz-Latoszek L.: Zapobieganie chorobom układu krążenia. W: Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych Gajewski P. (red.). Medycyna Praktyczna, Kraków Czarnecka D., Klima Ł.: Ryzyko rezydualne w schorzeniach sercowo-naczyniowych. Przew. Lek. 2009; 3: Fruchart J.C., Sachs F.M., Hermans M.P. et al.: The Residual Risk Reduction Initiative: a call to action to reduce residual vascular risk in patients with dyslipidemia. Am. J. Cardiol. 2008; 102(supl. 10A): 1K-34K. 12. Fruchart J.C., Sachs F.M., Hermans M.P. et al.; Residual Risk Reduction Initiative (R3I). The Residual Risk Reduction Initiative: A call to action to reduce residual vascular risk in dyslipidaemic patients. Diab. Vas. Dis. Res. 2008; 5: Miller M., Cannon C.P., Murphy S.A. et al.; PROVE IT-TIMI 22 Investigators: Impact of triglyceride levels beyond low-density lipoprotein cholesterol after acute coronary syndrome in the PROVE IT-TIMI 22 trial. J. Am. Coll. Cardiol. 2008; 51(7): Assmann G.: Dyslipidaemia and global cardiovascular risk: clinical issues. Eur. Heart J. Supl. (October 2006) 8(supl. F): F40-F46 [doi: /eurheartj/sul040]. 15. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, Diabetologia Kliniczna 2013; t. 2, supl. A. 16. The ACCORD Study Group. Effects of combination lipid therapy in type 2 diabetes mellitus. N. Engl. J. Med. 2010; 362: KARDIOPROFIL VOL. 12/NR 2(48)/2014
6 STRESZCZENIE Zaburzenia gospodarki lipidowej to wciąż jedne z najbardziej rozpowszechnionych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Podstawowym celem leczenia dyslipidemii jest skuteczna redukcja stężenia LDL. W toku licznych badań udowodniono, że efekt biochemiczny uzyskany za pomocą statyn przekłada się na wymierne korzyści kliniczne. Między innymi z tego powodu wskazania do stosowania statyn mają często charakter kliniczny, niezależny od wyjściowego stężenia LDL. Drugorzędowym celem biochemicznym w leczeniu zaburzeń lipidowych jest redukcja stężenia triglicerydów i utrzymanie odpowiednio wysokiego stężenia frakcji HDL. Skuteczność statyn w tym aspekcie jest ograniczona, a lekiem z wyboru uzupełnieniem terapii statyną lub alternatywą w przypadku jej nietolerancji jest obecnie fenofibrat. To również lek pierwszego wyboru w przypadku ciężkiej hipertriglicerydemii. Słowa kluczowe: fenofibrat, dyslipidemia aterogenna, ciężka hipertriglicerydemia ABSTRACT Dyslipidemia remains one of the most common cardiovascular disease risk factor. Reduction of LDL cholesterol concentration is primary aim of treatment of dyslipidemia. It has been shown that those biochemical results leads to the reduction of global cardiovascular risk. Therefore indications for statins usage are often clinical, rather than biochemical. However, secondary aim of treatment of dyslipidemia are reduction of triglycerides concentration and high HDL cholesterol concentration. The efficacy of statins in this matter is rather poor and fenofibrat seems to be the drug of the day. Fenofibrat is also drug of choice in case of sever hypertryglicerydemia. Key words: fenofibrat, atherogenic dyslipidemia, sever hypertriglyceridemia Adres do korespondencji: prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Warszawa, ul. Solec 93 a.mamcarz@3med.pl KARDIOPROFIL VOL. 12/NR 2(48)/
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoFARMAKOTERAPIA MIAŻDŻYCY
FARMAKOTERAPIA MIAŻDŻYCY Miażdżyca: Przewlekła choroba dużych i średnich tętnic, polegająca na zmianach zwyrodnieniowowytwórczych w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic wywołanych przez gromadzenie się:
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoAneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu
Bardziej szczegółowoAktualne problemy terapii dyslipidemii w Polsce Deklaracja Sopocka Stanowisko ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii
Aktualne problemy terapii Stanowisko ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Current issues in management of dyslipidemia Declaration of
Bardziej szczegółowoRADY DLA PRAKTYKÓW. ipertriglicerydemia niezależnym czynnikiem ryzyka zdarzeń sercowo- -naczyniowych kiedy i dlaczego należy pamiętać o fibratach?
RADY DLA PRAKTYKÓW H ipertriglicerydemia niezależnym czynnikiem ryzyka zdarzeń sercowo- -naczyniowych kiedy i dlaczego należy pamiętać o fibratach? Hypertriglyceridemia as an independent risk factor for
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoLeczenie dyslipidemii u chorych na cukrzycę indywidualizacja strategii terapeutycznych
PRACA POGLĄDOWA ISSN 2084 4441 Barbara Idzior-Waluś 1, Małgorzata Waluś-Miarka 2 1 Katedra Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2 Zakład Dydaktyki Medycznej,
Bardziej szczegółowoKwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia.
Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe omega-3 jak pokazują wyniki wielu światowych badań klinicznych i epidemiologicznych na ludziach, są
Bardziej szczegółowoNa czym polega postęp w leczeniu dyslipidemii w cukrzycy? Co z badaniem ACCORD?
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Barbara Idzior-Waluś, Małgorzata Waluś-Miarka Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Na czym polega postęp w leczeniu
Bardziej szczegółowoLeczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę Dyslipidemia management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą z: Diabetes
Bardziej szczegółowozbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)
HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej
Bardziej szczegółowoFenofibrat w świetle najnowszych wytycznych postępowania w dyslipidemii dlaczego cholesterol nie-hdl jest tak ważny?
artykuł POglądowy Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Fenofibrat w świetle najnowszych wytycznych postępowania w dyslipidemii dlaczego
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoAneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.
Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego
Bardziej szczegółowoCzy naprawdę liczy się tylko cholesterol LDL? Nie wpadnij w pułapkę
Czy naprawdę liczy się tylko cholesterol LDL? Nie wpadnij w pułapkę Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi Przypadek Mężczyzna lat 44,
Bardziej szczegółowoRóżnice w skuteczności leczenia dyslipidemii wśród kobiet i mężczyzn na podstawie wyników badania 3ST-POL
28 dowody medyczne w kardiologii S Kowalewski, A Mamcarz Ochronny wpływ trimetazydyny u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca i niewydolnością serca Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii wśród
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM 2 15. 10. 2015
SEMINARIUM 2 15. 10. 2015 Od tłuszczu pokarmowego do lipoprotein osocza, metabolizm, budowa cząsteczek lipoprotein, apolipoproteiny, znaczenie biologiczne, enzymy biorące udział w metabolizmie lipoprotein,
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć
I Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć Dlaczego to takie ważne? Marcin Gruchała Czynniki ryzyka zawału serca 15 152 osób z pierwszym
Bardziej szczegółowoNowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część II
Nowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część II leczenie hipolipemizujące, esc, Łukasz Kołtowski Maciej Bartoszek, Łukasz Kołtowski I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego
Bardziej szczegółowoW badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego
Bardziej szczegółowoFARMAKOLOGIA W PRAKTYCE KARDIOLOGICZNEJ
FARMAKOLOGIA W PRAKTYCE KARDIOLOGICZNEJ Pracę otrzymano: 5.8.5 Zaakceptowano do druku: 3.8.5 Copyright by Medical Education Znaczenie stężenia triglicerydów w codziennej praktyce o czym warto pamiętać?
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego
XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoMagdalena Krintus Katedra i Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Uniwersytet Mikołaja Kopernika Collegium Medicum w Bydgoszczy
Zalecenia dotyczące wykonywania rutynowego oznaczania profilu lipidowego po posiłku: konsensus Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS) oraz Europejskiego Towarzystwa Chemii Klinicznej i Medycyny
Bardziej szczegółowoZaburzenia lipidowe w cukrzycy
PRACA POGLĄDOWA FARMAKOLOGIA W PRAKTYCE KARDIOLOGICZNEJ 9 Pracę otrzymano: 24.01.2015 Zaakceptowano do druku: 30.01.2015 Copyright by Medical Education Lipid disorders in diabetes lek. Tamara Stasiak,
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoPostępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.
Bardziej szczegółowoNajczęstsze błędy w leczeniu dyslipidemii jak ich uniknąć?
najczęstsze błędy 65 dr n. med. Jowita Szeligowska lek. Marcin Wełnicki prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II Wydziału Lekarskiego, Warszawski Uniwersytet
Bardziej szczegółowoStosowanie algorytmów w leczeniu zaburzeń lipidowych w cukrzycy
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Barbara Idzior-Waluś, Małgorzata Waluś-Miarka Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Stosowanie algorytmów w leczeniu
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoNowe leki w terapii niewydolności serca.
Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej
Bardziej szczegółowoDyslipidemia aterogenna nieklasyczny czynnik ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych?
praca kazuistyczna Folia Cardiologica 2017 tom 12, nr 1, strony 86 90 DOI: 10.5603/FC.2017.0010 Copyright 2017 Via Medica ISSN 2353 7752 Dyslipidemia aterogenna nieklasyczny czynnik ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych?
Bardziej szczegółowoOstre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia
Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał
Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać
Bardziej szczegółowoCukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych
Bardziej szczegółowoFarmakoterapia prewencyjna czy warto stosować. Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17
Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17 Farmakoterapia prewencyjna Jest obok zmiany stylu życia podstawową metodą prewencji chorób sercowonaczyniowych (ChSN)
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoLeczenie dyslipidemii u dorosłych osób chorych na cukrzycę
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie dyslipidemii u dorosłych osób chorych na cukrzycę Management of dyslipidemia in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą z:
Bardziej szczegółowoRóżnice w skuteczności leczenia dyslipidemii u mężczyzn z rozpoznaną otyłością w porównaniu z mężczyznami nieotyłymi.
Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii u mężczyzn z rozpoznaną otyłością w porównaniu z mężczyznami nieotyłymi. Badanie 3ST-POL Difference in efficacy of dyslipidemia treatment in obese and not obese
Bardziej szczegółowoAterogenna dyslipidemia problem kliniczny
Aterogenna dyslipidemia problem kliniczny Atherogenic dyslipidemia clinical problem Longina Kłosiewicz-Latoszek 1, 2, Barbara Cybulska 1, 3 1 Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie 2 Zakład Medycyny
Bardziej szczegółowoPrewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski
Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24
Bardziej szczegółowoThe combined treatment of dyslipidemias with ezetimibe VYMET trial (2009)
Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 19.09.2009 Zaakcepetowano: 21.09.2009 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku
Bardziej szczegółowoFibraty rola i mechanizmy działania hipolipemizującego
24 Fibrates role and mechanisms of hypolipemic action Lek. Piotr Sobieraj 1 Dr hab. n. med. Jacek Lewandowski 1 Dr n. med. Krzysztof Dęmbe 2 Dr n. med. Przemysław Krasnodębski 2 1 Katedra i Klinika Chorób
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoLeczenie dyslipidemii u dorosłych osób chorych na cukrzycę
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie dyslipidemii u dorosłych osób chorych na cukrzycę Management of dyslipidemia in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą z:
Bardziej szczegółowoGdański Uniwersytet Medyczny I Katedra i Klinika Kardiologii
Gdański Uniwersytet Medyczny I Katedra i Klinika Kardiologii Kierownik: Prof. dr hab. med. Marcin Gruchała ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk tel./fax (0 58) 346 12 01; tel. 349 25 00, 349 25 04 - sekretariat
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoII Konferencja Cardiolipid 2017
II Konferencja Cardiolipid 2017 PIĄTEK, 8 WRZEŚNIA 2017 ROKU 14.30 14.40 Powitanie i otwarcie konferencji Przewodniczący Komitetu Naukowego: prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak, Przewodniczący
Bardziej szczegółowoPacjent z dyslipidemią aterogenną konsensus ekspertów europejskich co do diagnostyki i leczenia
Pacjent z dyslipidemią aterogenną konsensus ekspertów europejskich co do diagnostyki i leczenia 153 Pacjent z dyslipidemią aterogenną konsensus ekspertów europejskich co do diagnostyki i leczenia Consensus
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne
Bardziej szczegółowoOstre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach
Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Andrzej Budaj Przewodniczący komisji Wytycznych i Szkolenia PTK Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP,
Bardziej szczegółowoStatyny u jakich pacjentów i w jakich dawkach?
artykuł POglądowy Maryla Kocowska, Piotr Jankowski Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie Statyny u jakich pacjentów i w jakich dawkach? Statins in which patients and
Bardziej szczegółowoDyslipidemie. 1. Hipercholesterolemia
Dyslipidemie Dyslipidemia to stan, w którym stężenia lipidów i lipoprotein w osoczu nie odpowiadają wartościom uznanym za prawidłowe, a te zależą od całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjenta niżej.
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004
Bardziej szczegółowoLeczenie hipolipemizujące
Leczenie hipolipemizujące http://www.miasto.zgierz.pl/gim1/serwis/k onkurs2/zdrowie/wplyw/3_dzial_kon.htm Magdalena Zemlak Gastroenterologiczne Koło Naukowe przy Katedrze i Klinice Gastroenterologii i
Bardziej szczegółowoAspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada
Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:
Bardziej szczegółowoDavid Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA
David Levy P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy m d P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA Redakcja naukowa tłumaczenia prof. dr hab. n. med. W ALDEM AR KARNAFEL Z języka angielskiego tłumaczyła dr
Bardziej szczegółowoWartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?
Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoRóżnice w skuteczności leczenia dyslipidemii u kobiet z rozpoznaną otyłością w porównaniu z kobietami nieotyłymi. Badanie 3ST-POL
PRACE ORYGINALNE Marcin WEŁNICKI¹ Daniel ŚLIŻ 1,2 Krzysztof J. FILIPIAK³ Jowita SZELIGOWSKA¹ Marek NARUSZEWICZ 4 Janusz SIEBERT 5 Artur MAMCARZ¹ Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii u kobiet z
Bardziej szczegółowoŚmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347
Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia
Bardziej szczegółowoLIST OD REDAKTORA. prof. dr hab. n. farm. Marek Naruszewicz. Szanowni Czytelnicy,
prof. dr hab. n. farm. Marek Naruszewicz LIST OD REDAKTORA Szanowni Czytelnicy, od dwóch miesięcy obowiązuje nowa ustawa o szkolnictwie wyższym, której głównym przesłaniem było zarówno podniesienie jakości
Bardziej szczegółowoLeczenie hipercholesterolemii w warunkach ambulatoryjnych w Polsce
Choroby Serca i Naczyń 2015, tom 12, nr 4, 240 248 P R A C A O R Y G I N A L N A Leczenie hipercholesterolemii w warunkach ambulatoryjnych w Polsce Treatment of hypercholesterolaemia in ambulatory care
Bardziej szczegółowoDyslipidemie Dr hab. med. prof. nadzw. Małgorzata Lelonek
Dyslipidemie Dr hab. med. prof. nadzw. Małgorzata Lelonek 1 Klasyfikacja dyslipidemii 2 1. Hipercholesterolemia a) pierwotna (najczęściej uwarunkowana genetycznie) hipercholesterolemia rodzinna rodzinny
Bardziej szczegółowoWytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016
Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016 Łódź, Kraków, Warszawa listopad 2016 r. Lekarz POZ 4/2016 251 Autorzy (członkowie
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Bardziej szczegółowoKlinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2
Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 17.09.2012 Zaakceptowano/Accepted: 20.09.2012 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie
Bardziej szczegółowoJakość leczenia pacjentów z po ostrych epizodach choroby niedokrwiennej serca w XX i XXI wieku. Czynniki ograniczające wdrażanie wytycznych.
Jakość leczenia pacjentów z po ostrych epizodach choroby niedokrwiennej serca w XX i XXI wieku. Czynniki ograniczające wdrażanie wytycznych. Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał
Bardziej szczegółowoEffectiveness of dyslipidemia treatment in high cardiovascular risk patients in the clinical practice in a view of PRECUK study
Skuteczność terapii zaburzeń lipidowych u chorych wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego w codziennej praktyce klinicznej w świetle wyników badania PRECUK Paweł Bogdański, Katarzyna Musialik, Danuta Pupek-Musialik
Bardziej szczegółowoLeczenie ogólnoustrojowe u pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej
Normalizacja wyrównania metabolicznego 63 8 Leczenie ogólnoustrojowe u pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej Beata Mrozikiewicz-Rakowska, Waldemar Karnafel Powstanie zespołu stopy cukrzycowej (ZSC) jest
Bardziej szczegółowoPIĄTEK / SOBOTA / NIEDZIELA Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona. SOBOTA
PIĄTEK 15.45 17.15 / SOBOTA 14.45 17.15 / NIEDZIELA 10.00 11.30 Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona SOBOTA 10.00 12.00 Leki: statyny SOBOTA 09.00 10.00 Suplementy diety: monakolina, witamina
Bardziej szczegółowoCzy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą?
Interdyscyplinarne Spotkania Geriatryczne Czy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą? Bartosz Symonides, Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,
Bardziej szczegółowoProfilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012
Nowe wytyczne ESC/PTK w kardiologii Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Przemysław Trzeciak Częstochowa 11.12.2012 Umieralność z powodu chorób ukł. krążenia w latach
Bardziej szczegółowoCHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoTerapia skojarzona w leczeniu zaburzeń lipidowych
Terapia skojarzona w leczeniu zaburzeń lipidowych Dzięki wielu dużym randomizowanymi badaniom bezsprzeczna pozostaje skuteczność statyn w redukcji stężenia cholesterolu LDL (LDL-C) oraz zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoAlgorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA
Choroby Serca i Naczyń 26, tom 3, supl. A, A5 A9 Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Marcin Grabowski, Krzysztof J. Filipiak I Katedra i Klinika Kardiologii Akademii Medycznej
Bardziej szczegółowoLECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Bardziej szczegółowoHIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć?
HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć? KIM JESTEŚMY JESTEŚMY GRUPĄ, KTÓRA ZRZESZA PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI GOSPODARKI LIPIDOWEJ Z CAŁEJ POLSKI HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA FAKTY:
Bardziej szczegółowoStosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń
Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowopod patronatem National Lipid Association WARSZAWA, 9 10 września 2011 r.
pod patronatem National Lipid Association WARSZAWA, 9 10 września 2011 r. 1 PROGRAM 9 10 września 2011 r. Aktualne rekomendacje leczenia zaburzeń lipidowych o konferencji Termin 9 10 września 2011 r. 2
Bardziej szczegółowoKlinika Kardiologii, Katedra Kardiologii i Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Dyslipidemie
Dyslipidemie Dr hab. med. prof. nadzw. Małgorzata Lelonek FESC 1 Klasyfikacja kliniczna dyslipidemii 2 1. Hipercholesterolemia a) pierwotna (uwarunkowana genetycznie) hipercholesterolemia rodzinna rodzinny
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Fenardin, 160 mg, kapsułki, twarde 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda kapsułka zawiera 160 mg fenofibratu. Pełny wykaz substancji pomocniczych,
Bardziej szczegółowoWytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016
Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 06 Suplement do Lekarza Rodzinnego nr 6/06 Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy
Bardziej szczegółowoRozpowszechnienie dyslipidemiii leczenie zaburzeń lipidowych wśród lekarzy POZ
Rozpowszechnienie dyslipidemiii leczenie zaburzeń lipidowych wśród lekarzy POZ w Polsce. Badanie LIPIDOGRAM 5 LAT dr n. med. Jacek Jóźwiak KLRWP, Poznań 2013 Cel Celem strategicznym badań LIPIDOGRAM była
Bardziej szczegółowo