NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

Transkrypt

1 FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW OCHRONY (SOO) 1. IDENTYFIKACJA OBSZARU 1.1. TYP 1.2. OBSZARU 1.3. DATA OPRACOWANIA 1.4. DATA AKTUALIZACJI B PLH POWIĄZANIA Z INNYMI OBSZARAMI NATURA INSTYTUCJA LUB OSOBA ZBIERAJĄCA INFORMACJE: Agnieszka Piernik, Pracownia Modelowania Procesów Ekologicznych UMK 1.7. OBSZARU: 1.8. WSKAZANIE I ZAKLASYFIKOWANIE OBSZARU: DATA ZAPROPONOWANIA JAKO OZW DATA ZATWIERDZENIA JAKO OZW DATA ZAKLASYFIKOWANIA JAKO OSO DATA ZATWIERDZENIA JAKO SOO wydrukowano przy uŝyciu programu Ostoje wersja

2 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 2 2. POŁOśENIE OBSZARU 2.1. POŁOśENIE CENTRALNEGO PUNKTU OBSZARU DŁUGOŚĆ GEOGRAFICZNA SZEROKOŚĆ GEOGRAFICZNA E N POWIERZCHNIA (ha): 2.3. DŁUGOŚĆ OBSZARU (km): 13, WYSOKOŚĆ (m n.p.m.): MINIMALNA MAKSYMALNA ŚREDNIA REGION ADMINISTRACYJNY (NUTS) Kod Nazwa regionu % PL615 Włocławski REGION BIOGEOGRAFICZNY Nazwa regionu biogeograficznego Kontynentalny 2 / 1

3 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 3 3. INFORMACJA PRZYRODNICZA 3.1. Typy SIEDLISK znajdujące się na terenie obszaru Natura 2000 oraz ocena znaczenia obszaru dla tych siedlisk 3.1.a. Typy SIEDLISK wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG Stopień Względna Stan Ocena Kod Nazwa siedliska % pokrycia Reprezen. powierzch zachow. ogólna 1310 Śródlądowe błotniste solniska z solirodkiem (Salicornion ramosissimae) 10,00 C A C A 1340 Śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (Glauco-Puccinietalia część - zbiorowiska śródlądowe) 20,00 B C B B 6510 NiŜowe i górskie świeŝe łąki uŝytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) 30,00 D 3.1 / 1

4 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH GATUNKI, których dotyczy Artykuł 4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG i gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków 3.2.a. PTAKI wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG Stan zach. 3.2.b. Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG Stan zach. 3.2.c. SSAKI wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Stan zach. 3.2.d. PŁAZY i GADY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Stan zach. 3.2.e. RYBY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Stan zach. 3.2.f. BEZKRĘGOWCE wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Stan zach. 3.2.g. ROŚLINY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Stan zach. 3.2 / 1

5 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH Inne waŝne gatunki zwierząt i roślin PTAKI SSAKI PŁAZY GADY RYBY BEZKRĘGOWCE ROŚLINY Aster tripolium Atriplex prostrata Carex distans Trifolium fragiferum Triglochin maritima A D D D C 3.3 / 1

6 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 4 4. OPIS OBSZARU 4.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU Klasy siedlisk % pokrycia Inne tereny (miasta, wsie, drogi, śmietniska, kopalnie, tereny przemysłowe) 16 % Siedliska rolnicze (ogólnie) 84 % Suma pokrycia siedlisk 100 % OPIS OBSZARU Obszar obejmuje rezerwat halofitów w Ciechocinku na Kujawach. Rezerwat o pow. 1,88 ha połoŝony jest w kompleksie łąk nadwiślańskich i pól uprawnych. Powstał w roku Siedliska słone występują w części rezerwatu. Na terenie rezerwatu halofitów najwyŝsze zasolenie notowane jest w obrębie szerokiego, stosunkowo płytkiego rowu odprowadzającego słone wody burzowe spod tęŝni, a w okresie działania basenu kąpielowego solnkę z basenu. Zasolenie, mierzone jako przewodnictwo (EC) świeŝej gleby (mierzone w nasyconym wyciągu glebowym ECe) osiąga nawet 38 ds/m w płatach soliroda zielnego i astra solnego, co oznacza wg skali Jacksona gleby silnie zasolone. W obrębie łąki jest o wiele mniejsze ok. 2 ds/m. W przeszłości łąki w dolinie Wisły (w tym rezerwat) zasilane były przez słone wody gruntowe, kontaktujące się ze słonymi źródłami, towarzyszącymi cechsztyńskim pokładom soli kamiennej. Na skutek melioracji doliny, głównie w latach 50-tych i 60-tych poziom wód obniŝył się o ponad 1 m. Doprowadziło to do niemal całkowitego zaniku solnisk, które obecnie istnieją dzięki funkcjonowaniu uzdrowiska. Inne cechy obszaru: W obrębie obszaru zlokalizowane są tęŝnie unikalne w Europie drewniane konstrukcje z XIX wieku, wybudowane w celu zagęszczania solanki w procesie produkcji soli. Trzy tęŝnie mają razem ok. 2 km długości i ok. 15 m wysokości. Konstrukcja tęŝni jest drewniana. Podstawę stanowią bale dębowe, szkielet zbudowany jest z sosny, a cała budowla wypełniona gałęziami tarniny (Prunus padus). Solanka ze źródła Grzybek pompowana jest na szczyt tęŝni, następnie przez specjalne otwory spada w dół przez gałęzie tarniny i zagęszczona na skutek działania słońca i wiatru zbierana jest w specjalnych zbiornikach. Z tęŝni nr I zagęszczona solanka kierowana jest na tęŝnię nr II, gdzie podlega dalszemu zagęszczaniu, a stamtąd na tęŝnię nr III. StęŜenie solanki zmienia się w ten sposób z kilku do ok 25%. Z tęŝni nr III solanka odprowadzana jest rurociągiem do warzelni soli, która działa do dziś. Po wybudowaniu tęŝni, ok. roku 1850 odkryto leczniczy wpływ solanki na organizm człowieka i w związku z tym rozwinęło się uzdrowisko. Obecnie trawniki pod tęŝniami są ostoją rzadkich gatunków słonorośli w Polsce, szczególnie astra solnego i soliroda zielnego, które na stanowiskach śródlądowych w strefie oddziaływania naturalnych solanek poza Ciechocinkiem nie występują. 4(1) / 1

7 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 4 4. OPIS OBSZARU 4.2. WARTOŚĆ PRZYRODNICZA I ZNACZENIE Jest to jedyne stanowisko śródlądowe w Polsce soliroda zielnego (Salicornia europaea) i astra solnego (Aster tripolium), zasilane naturalną solnaką. Płaty soliroda tworzą siedlisko, określane jako błotniste solniska z solirodem (Salicornion ramossissimae, kod 1310). Obok nich, na mikrowyniesieniach tworzą się płaty astra solnego (Aster tripolium) z udziałem świbki morskiej (Triglochin maritimum), reprezentujące słone łąki ze świbką morską i mlecznikiem nadmorskim (Triglochino-glaucetum maritimae, kod *1340-2). Poza tym, dość licznie występują fragmenty murawy z mannicą odstającą i muchotrzewem solniskowym (Puccinellio-Spergularietum salinae, kod *1340-1). Słonoroślom towarzyszy specyficzna, typowa dla tych siedlisk fauna bezkręgowców ZAGROśENIA Obecnie moŝliwe jest jedynie odtworzenie siedliska, które niegdyś występowało w okolicach Ciechocinka naturalnie. Dalsze pogłębianie rowów na terenie rezerwatu moŝe doprowadzić do całkowitego zaniku słonorośli w jego obrębie. Szansą na odtworzenie siedliska jest wybudowanie zastawki na głównym rowie odprowadzającym wody burzowe spod tęŝni i prowokowanie podtapiania łąki wodami słonymi. Szansą na przywrócenie stanu pierwotnego siedliska jest ponowne uruchomienie basenu solankowego i wykorzystanie spuszczanej okresowo z basenu solanki do zalewania łąki, jak to próbowano czynić w latach 60-tych i 70-tych XX w. Próby tamte nie powiodły się ze względu na brak porozumienia z władzami uzdrowiska i generalnie niską w owym czasie świadomość ekologiczną. Projekt ten nie miał równieŝ odrębnego finansowania STATUS OCHRONNY Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechocińskiej (1991), rezerwat halofitów (1963) STRUKTURA WŁASNOŚCI Teren rezerwatu jest własnością miasta, tereny otaczające naleŝą do rolników indywidualnych DOKUMENTACJA - ŹRÓDŁA DANYCH Dziuba S Badania faunistyczno-ekologiczne nad roztoczami (Acarina-Mesostigmata) gleby łąk zasolonych Uniw. Mikołaja Kopernika, Prace habil. Toruń 115 Nienartowicz A., Piernik A wyniki badań prowadzonych w ramach projektu KBN nr 3 P04F , dokumentacja w: Pracownia Modelowania Procesów Ekologicznych, Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska UMK Piernik A Inland halophilous vegetation as indicator of soil salinity. Basic Appl. Ecol Sotek Z Dynamika roślinności w rezerwacie halofilów. Zesz. Nauk. Uniw. Szczecińskiego Warot L., Nienartowicz A Dynamika zbiorowisk roślinnych w rezerwacie halofilów. W: Nienartowicz A., Kuntz M. (eds.) GIS i teledetekcja w badaniach struktury i funkcjonowania krajobrazu. Wyd. UMK (Toruń, 2001) Wilkoń-Michalska J Halofity Kujaw. St. Soc. Scien. Torun., sec. D. 7,1: Wilkoń-Michalska J Zmiany sukcesyjne w rezerwacie halofitów w Ciechocinku w latach Ochr. Przyr Wilkoń-Michalska J., SzadziewskI R Beziehungen zwischen der Flora and insbesondere der Dipterenfauna der binnenlandsalzböden von Kujawy. W: R. Tüxen (red.) Vegetation und Fauna, Ber. Symp. Internat. Verein. Veget. K-de (2) / 1

8 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 5 5. STATUS OCHRONNY OBSZARU ORAZ POWIĄZANIA Z OSTOJAMI CORINE BIOTOPES 5.1. DESYGNOWANE FORMY OCHRONY NA POZIOMIE KRAJOWYM I REGIONALNYM: % POKRYCIA PL02 14,4 % 5.2. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z INNYMI TERENAMI: desygnowanymi na poziomie krajowym lub regionalnym FORMY OCHRONY OBSZARU TYP RELACJI % POKRYCIA PL02 = 14,4 desygnowanymi na poziomie międzynarodowym STATUSU OCHRONY OBSZARU TYP RELACJI % POKRYCIA 5.3. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z OSTOJAMI CORINE BIOTOPES: CORINE TYP RELACJI % POKRYCIA 5 / 1

9 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 6 6. DZIAŁALNOŚĆ CZŁOWIEKA NA TERENIE OBSZARU I W JEGO OTOCZENIU I INNE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TEN OBSZAR 6.1. GŁÓWNE CZYNNIKI I RODZAJE DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA ORAZ PROCENT POWIERZCHNI OBSZARU IM PODLEGAJĄCY Wpływy i działalność na terenie obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ Wpływy i działalność wokół obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ 6.2. ZARZĄDZANIE OBSZAREM SPRAWUJĄCY NADZÓR (INSTYTUCJA LUB OSOBA): ZARZĄDZANIE OBSZAREM I PLANY: 6 / 1

10 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 7/8 7. MAPY OBSZARU Mapy fizyczne obszaru Numer mapy Skala Projekcja Opis N B 1: PUWG 1992 Yes Zdjęcia lotnicze obszaru Numer Obszar Temat Data 8. ZDJĘCIA OBSZARU Numer Obszar Temat Autor Data 7/8 / 1

11 NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH OPIS OBSZARU 4.7. HISTORIA 4.7 / 1