Poszukiwanie energii przyjaznej ludziom i środowisku

Transkrypt

1 TEMAT LEKCJI: Poszukiwanie energii przyjaznej ludziom i środowisku AUTOR: PRZEDMIOT: Fizyka CZAS TRWANIA: 90 minut CELE EDUKACYJNE: 0 Zapoznanie się z problema tyką źródeł energii elektrycznej, wpływu produkcji energii na środowisko i zdrowie człowieka. 0 Zapoznanie się z problematyką energii jądrowej i jej bez pieczeństwa. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: 0 5 kolorowych kapeluszy (biały, czerwony, czarny, niebieski, żółty), 0 5 kolorowych karteczek (biały, czerwony, czarny, niebieski, żółty) na stoły oraz kolorowe karteczki do losowania dla uczniów, 0 plakaty z zagadnieniami (Załącznik nr 3) lub prezentacja multimedialna, 0 plakat z opisanymi znaczeniami kolorów, 0 karta pracy nauczyciela (Załącznik nr 1), 0 karta pracy dla ucznia 5 zestawów (Załącznik nr 2), 0 zasady pracy grupowej (Załącznik nr 4). 0 dodatkowe brystole z odpowied nim kolorem do zapisywania najważniejszych argumentów podczas dyskusji, METODY I TECHNIKI PRACY: 0 metoda aktywizująca myślące kapelusze, 0 wykład, prezentacja, 0 praca w grupach, 0 praca indywidualna. 1

2 PRZEBIEG LEKCJI 0 PRZYGOTOWANIE ZAJĘĆ Na dwa lub trzy tygodnie przed planowaną lekcją, przydzielamy grupom uczniów zagadnienia do opracowania (Załącznik nr 3). Uczniowie przygotowują informacje na plakatach oraz w formie prezentacji multimedialnej. Na drugą godzinę lekcyjną przygotowujemy pięć stolików do pracy grupowej, na których znajdują się odpowiednie kolory kartek, kolorowe kapelusze i karty pracy. W sali lekcyjnej rozwieszamy plakaty z opisanymi znaczeniami kolorów oraz plakaty przygotowane przez grupy uczniów z zagadnieniami. 0 LEKCJA 1 1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji. Podaje zasady pracy metodą myślące kapelusze (10 minut). W tym celu wykorzystuje Załącznik nr 1 i Załącznik nr 4. Plansza z zasadami pracy w grupie może być na stałe umieszczona w pracowni. 2. Następnie wyznaczeni uczniowie przedstawiają przygotowane wcześniej zagadnienia (35 minut). Nauczyciel kontroluje pracę uczniów i w razie potrzeby udziela niezbędnych wskazówek. 0 LEKCJA 2 1. Uczniowie przy wejściu do klasy podzieleni zostają na pięć grup. Każda grupa podchodzi do przygotowanego wcześniej stanowiska. Zapoznaje się z kartą pracy (4 minuty). Uczeń wchodząc do klasy wybiera kartonik w jednym z pięciu kolorów. Na stolikach znajdują się karty pracy dla uczniów, kapelusz oraz brystol w odpowiednim kolorze. 2. Każda grupa reprezentuje określony punkt widzenia. Uczniowie spośród siebie wybierają przedstawiciela do dyskusji, zgodnie z instrukcją z karty pracy (Załącznik nr 2). Cała grupa przygotowuje dla swojego przedstawiciela argumenty do dyskusji zapisując je na plakacie (12 minut). Nauczyciel kontroluje pracę uczniów i w razie potrzeby udziela niezbędnych wskazówek. 2

3 3. Po kilkunastu minutach wytypowani uczniowie rozpoczynają dyskusję. Każdy zespół ma na przedstawienie omawianego zagadnienia 4 minuty. Przedstawiciel grupy ubiera kapelusz w odpowiednim kolorze. Powieszenie plakatów z argumentami do dyskusji. 4. Na zakończenie głos mają pozostali uczniowie obserwatorzy (5 minut). 5. Na zakończenie lekcji przeprowadzamy wśród uczniów ankietę z pytaniem: Za jakim rodzajem energii się opowiadasz? (4 minuty). Wyniki ankiety przedstawiamy na następnej lekcji. 6. PRAWA DO SCENARIUSZA Scenariusz zajęć powstał w ramach konkursu Lekcja zmieniania świata organizowanego przez Ministerstwo Środowiska. Ministerstwo nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w scenariuszu, a te nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska resortu. Prawa do materiałów na stronie posiada Ministerstwo Środowiska, a teksty są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-użycie niekomercyjne-bez utworów zależnych 3.0 Polska. 3

4 ZAŁĄCZNIK NR 1 0 KARTA PRACY NAUCZYCIELA CHARAKTERYSTYKA METODY: Metoda prezentacji własnego punktu widzenia, porozumiewania się w różnych sytuacjach, przygotowywania się do publicznych wystąpień. Metoda efektywnej pracy w grupie oraz współdziałania w zespole, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, rozwiązywania problemów w sposób twórczy, budowania więzi międzyludzkich. Uczniowie biorą udział w rozwiązywaniu problemów. Ich myśli i poglądy przedstawiane są w sposób uporządkowany, co zwiększa szansę wypracowania większej liczby korzystnych rozwiązań. RAMY ORGANIZACYJNE: Znaczenie kolorów powinno być opisane na plakacie. Osoby biorące udział w dyskusji mają na głowach kapelusze odpowiedniego koloru. Należy zwracać uwagę, aby dyskusja nie stała się sztuką dla sztuki. Dlatego warto, aby ktoś zapisywał najważniejsze argumenty na plakacie z odpowiednim kolorem. Warto także zwrócić uwagę na to, aby uczniowie w czasie dyskusji posługiwali się argumentami merytorycznymi a nie personalnymi. Pilnuj czasu tak, aby sprawiedliwie udzielać głosu wszystkim kapeluszom. OPIS METODY: : Pięć kapeluszy różnego koloru symbolizuje sposoby postrzegania problemu, jego analizy, znajdowania różnych rozwiązań i argumentowania w dyskusji: 0 biały opiera się na neutralnych faktach, liczbach, danych, argumentuje na płaszczyźnie rzeczowej, 0 czerwony ukazuje emocje i uczucia, wyraża przypuszczenia (zarówno pozytywne i negatywne), 0 czarny widzi wszystko w czarnych kolorach, wnosi trudności, wszystko jest dla niego niemożliwe, wydaje negatywne opinie, 0 niebieski odznacza się chłodnym dystansem, kontroluje, czuwa nad innymi kapeluszami (wewnętrzny prowadzący dyskusję), 0 żółty kieruje się optymizmem, myśli pozytywnie, konstruktywnie, widzi świetlaną przyszłość. PRZEBIEG: 1. Na dwa lub trzy tygodnie przed planowaną lekcją przydzielamy grupom uczniów zagadnienia do opracowania (Załącznik nr 3 ). Uczniowie przygotowują informacje na plakatach oraz w formie prezentacji multimedialnej. 2. Podanie tematu i celów lekcji. Przedstawienie zasad pracy metodą myślących kapeluszy. 3. Na pierwszej godzinie lekcyjnej przedstawiamy zagadnienia (Załącznik nr 3) przygotowane przez uczniów w formie plakatu oraz prezentacji multimedialnej. 4. Na drugiej godzinie lekcyjnej dzielimy uczniów na grupy dając im karteczki w pięciu kolorach. Każda z grup będzie reprezentować określony punkt widzenia. Uczniowie spośród siebie wybierają przedstawiciela do dyskusji, który ubiera kapelusz w odpowiednim kolorze. Każda grupa przygotowuje dla swojego przedstawiciela argumenty do dyskusji. 5. Po kilkunastu minutach przygotowań ma miejsce dyskusja, która jest obserwowana przez uczniów nie biorących udziału w dyskusji. 6. Na zakończenie dyskusji osoby biorące w niej udział mogą podzielić się swoimi odczuciami. Pozostali uczniowie obserwatorzy, mogą również wziąć udział w dyskusji lub podzielić się swoimi odczuciami. 7. Na koniec lekcji przeprowadzamy ankietę Za jakim rodzajem energii się opowiadasz?. 4

5 ZAŁĄCZNIK NR 2 0 KARTA PRACY UCZNIA CHARAKTERYSTYKA METODY: W szkole jest wiele tematów, które Cię interesują, masz swoje zdanie w wielu sprawach. Nie zawsze masz jednak szansę powiedzieć, co myślisz. Myślące kapelusze uczą dyskutowania, przedstawiania własnych argumentów, poznania opinii na ten sam temat i co najważniejsze pomagają w rozwiązywaniu ważnych problemów. DOBRE RADY: Wykorzystaj dobrze czas przeznaczony na przygotowanie się do dyskusji. Przestrzegaj zasad pracy w grupie i podczas dyskusji, np.: 0 uważnie słuchaj, gdy mówi ktoś inny, 0 pozwól się wypowiedzieć do końca, 0 mów krótko, wyraźnie, na temat, nie powtarzaj się, 0 nie atakuj innych, 0 nie bój się krytyki, wysłuchaj argumentów Twoich przeciwników. PRZEBIEG METODY: : 1. Zastanów się nad tematem i celem lekcji. 2. Zastanów się co masz do powiedzenia w tej sprawie. 3. Przeczytaj, jaką rolę w dyskusji ma twój kolor: 0 biały opierasz się na faktach i liczbach, 0 czerwony pokazujesz emocje i uczucia, 0 czarny z niczym się nie zgadzasz, nic Ci się nie podoba, wszystko negujesz, 0 niebieski kontrolujesz inne kapelusze, czuwasz nad dyskusja, 0 żółty wszystko Ci się podoba, wierzysz, że wszystko jest możliwe. 4. Wraz z całą grupą przygotuj argumenty do dyskusji, które zostaną spisane i przedstawione na plakacie. 5. Wraz z całą grupą przygotuj reprezentanta do udziału w dyskusji. 6. Dyskusja. ZAŁĄCZNIK NR 4 0 ZASADY PRACY GRUPOWEJ 0 Bądź aktywny na spotkaniach grupy. 0 Nie przerywaj. 0 Pozwól innym wyrażać własne opinie. 0 Nie narzucaj swojego zdania. 0 Mów we własnym imieniu. 0 Nie mów innym, co powinni, a czego nie powinni robić. 0 Mów o sobie. 0 Jeśli mówisz o jakiejś osobie, zwracaj się bezpośrednio do niej. 0 Nie oceniaj innych. 0 Pozwól innym działać zgodnie z ich decyzją (wyborem). 0 Nie dawaj rad. 0 Mów o faktach, a nie o ich interpretacji. 0 Unikaj uogólnień typu: Wszyscy ludzie... Każdy wie, że... Tak to jest, że... itp. 5

6 ZAŁĄCZNIK NR 3 0 ZAGADNIENIA 1. Czy energia jest nam potrzebna? Rodzaje energii. Energia była, jest i będzie potrzebna ludziom. Dzięki niej możemy zaspokoić nasze podstawowe potrzeby, osiągać coraz wyższy poziom życia, realizować nasze pragnienia, korzystać z komunikacji, łączności itp. Rodzaje energii : 0 energia pierwotna to konwencjonalne paliwa kopalne (węgiel, ropa, gaz), paliwa jądrowe, energia geotermiczna i tzw. odnawialne źródła energii (wodna, słoneczna, wiatrowa, pływów i fal morskich, biomasa), 0 energia końcowa to energia dostarczana odbiorcy, 0 energia elektryczna przetwarzana w energię użytkową. Źródła energii elektrycznej. Z czego produkuje się dziś energię elektryczną na świecie? Jaki jest udział energii geotermicznej i odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej na świecie? 2. Wpływ produkcji energii na środowisko i na zdrowie człowieka. Wymienienie źródeł energii i wpływ produkcji energii na środowisko i na zdrowie człowieka. Przedstawienie, które źródła energii wyrządzają najwięcej, a które najmniej szkód. 3. Jaka energia dla Polski? Może energia jądrowa? Wraz z rozwojem gospodarczym kraju rośnie poziom zużycia energii elektrycznej. Porównanie zużycia energii na jednego mieszkańca w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Polska będzie potrzebować większych niż dotychczas ilości energii elektrycznej, dlatego warto zastanowić się nad stanem i kierunkami rozwoju polskiej energetyki. Energetyka jądrowa może być szansą dla Polski, przyczynić się do poprawy stanu środowiska i rozwoju gospodarczego kraju. 4. Bezpieczeństwo energetyki jądrowej. Ryzyko dla zdrowia i środowiska jakie stanowi elektrownia jądrowa zależy od rodzaju reaktora, lokalizacji, jakości wykonania i sposobu eksploatacji. Zasady bezpieczeństwa w elektrowniach jądrowych. System barier ochronnych elektrowni jądrowych. Składowanie odpadów promieniotwórczych. Elektrownie jądrowe wokół Polski. Informacje do opracowania zagadnień można uzyskać na stronach internetowych: