SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Transkrypt

1 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA BUDOWY LINII 400 kv Ełk Łomża CZĘŚĆ II PROGRAM FUNKCJONALNO - UŻYTKOWY (PF-U)

2 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 2 1. Nazwa nadana zamówieniu przez Zamawiającego Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 2. Adres obiektu budowlanego, którego dotyczy program funkcjonalno-użytkowy Proponowana trasa linii zlokalizowana jest na obszarze gmin: Ełk, Prostki, Grajewo, Szczuczyn, Wąsosz, Grabowo, Stawiski, Jedwabne, Piątnica, Łomża. 3. W zależności od zakresu robót budowlanych objętych przedmiotem zamówienia - nazwy i kody: grup robót, , , , , , , klas robót, , , , , , , , , , , , , kategorii robót; , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Nazwa Zamawiającego oraz jego adres Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A. ul. Warszawska Konstancin Jeziorna 5. Imiona i nazwiska osób opracowujących program funkcjonalno-użytkowy EPC S.A. 6. Spis zawartości programu funkcjonalno-użytkowego

3 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 3 Zawartość I. CZEŚĆ OPISOWA Definicje Opis ogólny przedmiotu zamówienia Etap I: Prace przygotowawcze, w tym: Etap II: Prace budowlane, w tym: Etap III: Przebudowa obiektów krzyżowanych i kolidujących Etap IV: Zakończenie budowy linii, w tym: Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia Trasa linii Uwarunkowania dodatkowe Wymagania Zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia Wymagania w zakresie projektu wykonawczego Podstawowe założenia projektowe Wymagania klimatyczne i środowiskowe Wymagania elektryczne Konstrukcje wsporcze Fundamenty Uziemienia Przewody fazowe Przewody odgromowe Izolacja Wymagania elektryczne i mechaniczne dotyczące osprzętu Oznakowanie Prowadzenie linii przez las Oddziaływanie na środowisko Wymagania specjalne linie wielotorowe wielonapięciowe i linie nadleśne Warunki odbioru robót Raporty i odbiory Wymagane badania i pomiary kontrolne zestawienie zbiorcze Podstawowe dane techniczne linii...27 II. CZEŚĆ INFORMACYJNA Standardy, wymagania i przepisy Inne posiadane informacje i dokumenty niezbędne do zaprojektowania robót budowlanych

4 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Opis Obszarów Natura Spis załączników: 1. Słupy 2. Fundamenty 3. Uziemienia 4. Przewód fazowy 5. Przewody odgromowe stalowo aluminiowe nie dotyczy (z uwagi na 2xOPGW) 6. Przewód OPGW i osprzęt OPGW 7. Izolatory 8. Osprzęt 9. Oznakowanie 10. Nowa seria słupów E Specyfikacja techniczna badania traktu światłowodowego 12. Wymagania techniczne PSE Operator S.A. dotyczące zabezpieczeń antykorozyjnych konstrukcji stalowych i stalowych ocynkowanych 13. Instrukcja wykonywania napraw i zabezpieczeń antykorozyjnych fundamentów konstrukcji słupów linii elektroenergetycznych najwyższych napięć 14. Wykaz zestawów powłok malarskich dopuszczonych do zabezpieczeń antykorozyjnych konstrukcji stalowych i stalowych ocynkowanych 2009 rok. 15. Zakres i metodyka pomiarów elektrycznych linii elektroenergetycznych NN 16. Mapy w skali 1 : oraz mapy w skali 1 : Obiekty krzyżowane i kolidujące, Wykaz działek, Tabela stanu dokumentacji planistycznej w poszczególnych jednostkach administracyjnych kraju na trasie linii Ełk Łomża Spis rysunków: 18. Rys. 1 Linia na tle podziału administracyjnego 19. Rys 2 Powiązanie linii z KSE 20. Rys. 3. Miejsce gniazdowania ptaków lęgowych wymagających ochrony strefowej wokół gniazd

5 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 5 na terenie OSO Przełomowa Dolina Narwi (oznaczona jako PL051, Bagno Wizna PL050) (Sidło P.O., Błaszkowska B., Chylarecki P. 2004, zmodyfikowane). 21. Rys. 4 Linia na tle obszarów Natura 2000

6 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 6 I. CZEŚĆ OPISOWA 1. Definicje Na potrzeby niniejszej dokumentacji przyjmuje się, że użyte określenia oznaczają: Inwestycja budowa dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kv Ełk Łomża, pomiędzy Nową Rozdzielnią a stacją elektroenergetyczną Łomża; Linia dwutorowa linia elektroenergetyczna 400 kv, która jest przedmiotem Inwestycji; Proponowana linia przebieg linii opisany przez Zamawiającego w niniejszej Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Wskazany przez Zamawiającego przebieg trasy Linii ma wyłącznie charakter przykładowy, chociaż utrzymanie wskazanego przez Zamawiającego przebiegu jest zalecane. Zmiana trasy Projektowanej Linii w stosunku do Proponowanej Linii, opisanej w treści SIWZ może być dokonana bez zgody Zamawiającego, pod warunkiem połączenia stacji elektroenergetycznych Ełk i Łomża Projektowana linia przebieg linii zgodny z projektem budowlanym, na podstawie którego zostanie wydana prawomocna decyzja pozwolenia na budowę oraz zgodny z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach. Pas technologiczny - obszar pod linią, zawarty w granicach 70 m (po 35 m od osi linii), na którym mogą być przekroczone dopuszczalne w normach wartości natężenia pola elektrycznego dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową lub poziomu hałasu dla terenów zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej. MPZP miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Stacja Ełk elektroenergetyczna stacja Ełk 220/110 kv, znajdująca się w Nowej Wsi Ełckiej, która w ramach odrębnego przedsięwzięcia inwestycyjnego zostanie rozbudowana; Nowa Rozdzielnia rozdzielnia, która zostanie zbudowana w obrębie Stacji Ełk albo w odległości do 3 km od niej, w ramach odrębnego przedsięwzięcia inwestycyjnego, do której będzie przyłączona Projektowana Linia. Ostateczną lokalizację Nowej Rozdzielni wskaże Zamawiający po podpisaniu Umowy. 2. Opis ogólny przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wybudowanie linii elektroenergetycznej 400 kv Ełk Łomża wraz z wprowadzeniem linii do Nowej Rozdzielni i stacji Łomża. Przedmiot zamówienia obejmuje również realizację prac przygotowawczych, niezbędnych do uzyskania ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę linii, w tym uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Inwestycji. Zakres prac obejmuje w szczególności: 2.1. Etap I: Prace przygotowawcze, w tym: 1. Podjęcie działań z zakresu komunikacji społecznej (public relations). W ramach działań komunikacji społecznej Wykonawca zobowiązany jest do zastosowania się do wytycznych Zamawiającego oraz standardów opisanych w publikacji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego pod nazwą Inwestycje infrastrukturalne, komunikacja społeczna i rozwiązywanie konfliktów, Warszawa, czerwiec 2008r.

7 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 7 2. Pozyskanie prawa do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane zgodnie z wymogami ustawy z dnia r. Prawo budowlane, wraz z wypłatą stosownych wynagrodzeń i/lub odszkodowań (koszty wynagrodzeń i odszkodowań należy wliczyć w cenę oferty). 3. Na działkach umiejscowionych w pasie technologicznym projektowanej linii ustanowienie notarialnie służebności przesyłu dla budowy i eksploatacji linii wraz z wypłatą stosownych wynagrodzeń i/lub odszkodowań i poniesieniem wszystkich kosztów związanych z ustanowieniem służebności z wpisem tych służebności do ksiąg wieczystych działek obciążanych. 4. Uzyskanie koniecznych okresowych zezwoleń na zajęcie pasów drogowych, wyłączeń linii elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, gazowych itp., wynikających z wykonywania robót budowlanych. 5. Przekształcenia budynków mieszkalnych znajdujących się w pasie technologicznym projektowanej linii na budynki niemieszkalne. 6. Uzyskanie decyzji administracyjnych umożliwiających budowę projektowanej linii, w tym realizacja działań umożliwiających wprowadzenie projektowanej linii do MPZP lub uzyskanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej i leśnej, o ile zajdzie taka potrzeba. 7. Uzyskanie ostatecznych decyzji administracyjnych, w imieniu i na rzecz Zamawiającego, zezwalających Wykonawcy na wycięcie lasów i pojedynczych drzew dla realizacji inwestycji. 8. Opracowanie i uzgodnienie z Zamawiającym projektu budowlanego budowy projektowanej linii. Opracowanie i uzgodnienie z właścicielami obiektów kolidujących projektów budowlanych przebudowy wszystkich obiektów kolidujących wraz z uzyskaniem uzgodnień wymaganych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. 9. Weryfikacja i korekta raportu o oddziaływaniu na środowisko, jeżeli organ właściwy do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę stwierdzi, że we wniosku o wydanie tej decyzji zostały dokonane zmiany w stosunku do wymagań określonych w wydanej wcześniej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia, który służył będzie do złożenia wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zostanie przekazany Wykonawcy po podpisaniu umowy. Wykonawca zobowiązany jest do działania w zakresie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na podstawie przekazanego przez Zamawiającego raportu oraz do dostosowania przebiegu linii do uzyskanej decyzji lub w przypadku zmiany trasy do przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko i uzyskania decyzji, na podstawie której możliwe będzie uzyskanie pozwolenia na budowę i wybudowanie Linii. Jeżeli Zamawiający na dzień r. nie będzie posiadał Raportu, Wykonawca zobowiązany będzie do jego wykonania. 10. Uzyskanie ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany dla inwestycji oraz udzielającej pozwolenia na budowę. 11. Opracowanie projektów wykonawczych dla budowy projektowanej linii. Opracowanie projektów wykonawczych przebudowy wszystkich obiektów kolidujących wraz z niezbędnymi uzgodnieniami (m.in. z Zamawiającym) i pozwoleniami.

8 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Etap II: Prace budowlane, w tym: 1. Budowa tymczasowych dróg dojazdowych oraz placów manewrowych dla montażu fundamentów, słupów i przewodów fazowych oraz odgromowych. 2. Budowa fundamentów pod konstrukcje wsporcze oraz wykonanie uziemień. 3. Dostawa i montaż słupów wraz z zabezpieczeniem antykorozyjnym. 4. Dostawa i montaż izolacji 400 kv i przewodów oraz wykonanie naciągów przewodów fazowych linii. 5. Dostawa i montaż przewodów odgromowych. 6. Wykonanie wycinki drzew i krzewów. 7. Wprowadzenie linii do Nowej Rozdzielni i stacji Łomża. 8. Wypłata odszkodowań i/lub naprawa szkód powstałych w trakcie budowy linii (w tym rekultywacja gruntów zniszczonych w trakcie budowy linii) Etap III: Przebudowa obiektów krzyżowanych i kolidujących Uzyskanie warunków przebudowy obiektów krzyżowanych, realizację spraw formalno prawnych, projektów technicznych przebudowy oraz wykonanie przebudowy na całej trasie projektowanej linii 400 kv Ełk Łomża wszystkich obiektów kolidujących z linią tj.: a) linii WN, b) linii SN, c) linii nn, d) linii telekomunikacyjnych, e) innych obiektów. Sposób oraz zakres przebudowy obiektów kolidujących Wykonawca uzgodni i wykona w porozumieniu z ich Właścicielami Etap IV: Zakończenie budowy linii, w tym: 1. Uporządkowanie terenu budowy. Wykonanie makroniwelacji i mikroniwelacji. 2. Doprowadzenie do załączenia linii do pracy w ruchu próbnym, a w jego trakcie przeprowadzenie prób napięciowych i obciążeniowych. 3. Wykonanie pomiarów pola elektrycznego i magnetycznego oraz hałasu linii. 4. Wykonanie badań traktu światłowodowego linii zgodnie ze specyfikacją techniczną Badanie traktu światłowodowego. 5. Wykonanie pomiarów parametrów elektrycznych linii zgodnie ze specyfikacją techniczną Wymagania odnośnie zakresu i metodyki pomiarów parametrów elektrycznych linii elektroenergetycznych NN. 6. Sprawdzenie linii metodą KORONA lub równoważną. 7. Opracowanie dokumentacji powykonawczej, instrukcji eksploatacji linii, inwentaryzacji geodezyjnej oraz paszportu linii. 8. Wprowadzenie trasy linii do państwowych zasobów geodezyjnych. 9. Uzyskanie ostatecznej decyzji administracyjnej udzielającej pozwolenia na użytkowanie linii.

9 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Przeprowadzenie pomiarów, testów i prób przebudowywanych obiektów kolidujących. 11. Opracowanie dokumentacji powykonawczej przebudowywanych obiektów kolidujących. 12. Odbiory końcowe przebudowywanych obiektów kolidujących. 13. Wykonanie wszystkich zaleceń wynikających z uzyskanych decyzji. 14. Doprowadzenie do odbioru końcowego linii z przekazaniem do eksploatacji w KSE. 15. Realizacja ewentualnych kompensat przyrodniczych zgodnie z decyzjami o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia. 3. Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia 3.1. Trasa linii Powiązanie linii z systemem przesyłowym przedstawia Rys.1. Rysunek 1. Powiązanie linii z KSP W niniejszej dokumentacji przedstawiono proponowaną trasę linii. Ostateczny przebieg trasy linii będzie uzależniony od wyników oceny oddziaływania na środowisko oraz rozwiązań przyjętych w projekcie budowlanym. Trasę proponowanej linii na tle podziału administracyjnego przedstawia Rys.2.

10 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 10 Rysunek 2. Linia na tle podziału administracyjnego Wykaz gmin na trasie proponowanej linii zawiera poniższa tabela: Przybliżona L.p. Gmina dł. linii w gminie [km] 1 Ełk 6,4 2 Prostki 11,4 3 Grajewo 0,15 4 Szczuczyn 10,3 5 Wąsosz 11,5 6 Grabowo 4,6 7 Stawiski 13,2 8 Jedwabne 1,0 9 Piątnica 19,0 10 Łomża 7,4 11 Zambrów 1,2 Razem: ok. 86 Wykonawca jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowań i uzyskania wszelkich decyzji administracyjnych umożliwiających budowę linii we wszystkich gminach na trasie projektowanej linii, w tym podjęcia wszelkich działań mających na celu wprowadzenie

11 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 11 inwestycji do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP) lub uzyskanie ostatecznej decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub leśnej, o ile zajdzie taka potrzeba. Tabela dotycząca stanu dokumentacji planistycznej w poszczególnych jednostkach administracyjnych kraju na trasie proponowanej linii znajduje się w załączniku nr 17. Celem wykorzystania do prac projektowych oraz przy realizacji budowy linii Zamawiający, w terminie 14 dni od daty podpisania umowy, przekaże Wykonawcy wykaz właścicieli oraz numery działek leżących w pasie technologicznym linii (stan prawny na r.). Wykonawca w ramach przedmiotu zamówienia jest zobowiązany do aktualizacji tych danych Uwarunkowania dodatkowe Wymaga się, aby oferta uwzględniała wszystkie uwarunkowania wynikające z oględzin trasy linii w terenie. Ponadto, Wykonawca jest zobowiązany do uwzględnienia następujących uwarunkowań: 1. W celu przejścia trasy linii przez obszar chroniony, na odcinku pomiędzy miejscowościami Niewodowo oraz Zosin, należy wziąć pod uwagę możliwość wykorzystania trasy istniejącej linii 110 kv relacji Jantar Wizna. Wykorzystanie tej trasy wymusi zastosowanie słupów wielotorowych 2x kv jednak stwarza realne szanse na przejście przez ten obszar z poszanowaniem przepisów i zasad ochrony środowiska. W przypadku wyboru tego rozwiązania Wykonawca ma obowiązek dokonania wszelkich uzgodnień technicznych związanych z przebudową linii 110 kv oraz harmonogramem prac z właścicielem linii. 2. Trasa proponowanej linii została przedstawiona na mapach topograficznych i ewidencji gruntów w załączniku 16 i 17. Ewidencja gruntów obejmuje działki począwszy od stacji Ełk aż do słupa nr 192. Wyboru trasy linii dokona Wykonawca po uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. 3. Zamawiający dopuszcza zastosowanie zarówno słupów kratowych jak i rurowych (pełnościennych). Słupy kratowe serii E33 należy wykorzystać do budowy linii na odcinkach znajdujących się w strefie I obciążeń wiatrem oraz w strefie S1 obciążeń oblodzeniem, w których Wykonawca przewiduje zastosowanie słupów kratowych. Pozostałe słupy tj. rurowe, wielotorowe 400/110 kv, nadleśne oraz słupy dla strefy S2 obciążeń oblodzeniem należy zaprojektować w ramach przedmiotu zamówienia. Zamawiający dysponuje dokumentacją serii słupów kratowych E33 do dwutorowych linii 400 kv. 4. Na pomocniczych mapach ewidencji gruntów, w załączniku 17, zaznaczono lokalizację słupów mocnych. Lokalizacja poszczególnych stanowisk słupów mocnych oraz przelotowych ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie w trakcie procesu projektowania linii przez Wykonawcę. 5. Na całej długości linii mają być zawieszone dwa przewody odgromowe (typu OPGW), 6. Budowana linia musi spełniać wymagania techniczne i eksploatacyjne określone w niniejszym dokumencie oraz wymagania obowiązujących aktów prawnych. Budowana linia musi spełniać warunki wynikające z uzgodnień z Zamawiającym projektów budowlanych i wykonawczych dotyczących przedsięwzięcia.

12 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Oznakowanie przeszkodowe linii Wykonawca zobowiązany jest uzgodnić z właściwym organem. Wykonawca przedstawi Zamawiającemu pisemny dokument potwierdzający uzyskanie odpowiednich uzgodnień. 8. Wykonawca jest zobowiązany do spełnienia wszelkich wymagań wynikających z wytycznych związanych z procesem współfinansowania inwestycji ze środków Unii Europejskiej. 9. Wykonawca musi skoordynować realizację budowy linii 400 kv Ełk Łomża z innymi inwestycjami a szczególnie z rozbudową stacji Ełk (budową Nowej Rozdzielni) i z budową stacji Łomża oraz nowymi liniami 400 kv wprowadzanymi do obydwu wymienionych stacji. 10. Zamawiający informuje, że trwają prace obejmujące wykonanie raportu o oddziaływaniu na środowisko linii Ełk Łomża oraz uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Ukończenie prac nad raportem planowane jest na połowę sierpnia 2011r. 11. W przypadku, gdy umowa zostanie podpisana przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Inwestycji, Wykonawca będzie miał obowiązek złożenia wniosku oraz uzyskania decyzji. W przypadku wymagań organu wydającego decyzję, Wykonawca będzie miał obowiązek wprowadzenia korekt do raportu w sposób umożliwiający uzyskanie decyzji. Gdy wniosek złożony zostanie przez Zamawiającego, Wykonawca będzie miał obowiązek doprowadzić do uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Inwestycji. 4. Wymagania Zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia 4.1. Wymagania w zakresie projektu wykonawczego Dokumentacja i projekty wykonawcze powinny być opracowane w języku polskim dla przedmiotu objętego zamówieniem oraz dla obiektów związanych (oddzielnie dla każdego obiektu) z uwzględnieniem wymagań technicznych zawartych w PF-U (wraz z wymaganiami technicznymi i funkcjonalnymi zawartymi w standardach PSE Operator S.A. i przedmiotowych normach) oraz z uwzględnieniem odpowiednich zapisów w umowie i warunków zawartych w uzyskanych opiniach i uzgodnieniach, szczegółowych wytycznych, a także z uwzględnieniem wymagań zawartych w poszczególnych projektach budowlanych Podstawowe założenia projektowe Należy przyjąć: Przewody fazowe toru linii 400 kv wiązka 3 x AFL mm 2 Przewody odgromowe Dwa przewody typu OPGW 48J. Projektowa temperatura pracy przewodów fazowych +80 o C Max długość sekcji odciągowej 4000 m 1 Max rozpiętość przęsła wiatrowego 450 m 1 Max rozpiętość przęsła ciężarowego 585 m 1 Szerokość pasa technologicznego linii 70 m 1 W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować większą wartość na etapie projektu wykonawczego

13 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 13 Maksymalna liczba przęseł w sekcji odciągowej musi ograniczać się do 9-ciu przęseł. W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować wyższą wartość na etapie projektu wykonawczego. Maksymalna liczba przęseł w sekcji odciągowej, w której występuje skrzyżowanie z autostradą lub z drogą ekspresową nie może przekroczyć 3 przęseł. W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować wyższą wartość na etapie projektu wykonawczego. Zewnętrzne odstępy izolacyjne pionowe powinny być zwymiarowane z zapasem 0,5 m w stosunku do wartości określonych w NNA Wymagania klimatyczne i środowiskowe Linię należy zaprojektować w sposób zapewniający prawidłową jej pracę w warunkach odpowiadających strefie obciążeń wiatrem I oraz w strefie obciążeń oblodzeniem S1. Dla odcinka linii w okolicach stacji Ełk należy przyjąć zgodnie z NNA strefę obciążeń oblodzeniem S2. Do doboru izolacji należy przyjąć strefę zabrudzeniową II Wymagania elektryczne Napięcia probiercze izolacji doziemnej Izolacja doziemna linii powinna być zaprojektowana na następujące poziomy napięć: napięcie znamionowe najwyższe napięcie robocze znamionowe napięcie udarowe łączeniowe znamionowe napięcie udarowe piorunowe 400 kv 420 kv kv kv Wytrzymałość zwarciowa Dobór elementów linii do warunków zwarciowych należy dokonać na podstawie obliczonych dla danej linii wartości mocy zwarciowych, X0/X1 oraz czasu trwania zwarcia. Stacja Ełk Stacja Łomża Moc zwarcia [MVA] X0/X1 1,15 0,82 Czas zwarcia [s] Konstrukcje wsporcze Konstrukcje Dopuszcza się konstrukcje wsporcze zaprojektowane jako stalowe kratownice przestrzenne lub stalowe pełnościenne rurowe. Na etapie projektu wykonawczego Zamawiający może zaakceptować w uzasadnionych przypadkach również i inne konstrukcje stalowe, nie

14 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 14 stosowane do tej pory w kraju np. konstrukcje zawierające zarówno elementy kratownicowe jak i rurowe. Konstrukcje wsporcze, projektowane w ramach niniejszego zadania muszą spełniać wymagania zawarte w załączniku 1 pt. Słupy. Dane techniczne serii słupów kratowych E33 zamieszczono w załączniku 10 Nowa seria słupów E Gabaryty słupów Gabaryty słupów serii E33 zostały zaprojektowane przy uwzględnieniu łańcuchów izolatorów, których rysunki zamieszczono w Załączniku 10 Nowa seria słupów E33. Zastosowanie łańcuchów izolatorów zamieszczonych w Załączniku 10 nie jest obowiązkowe. Zamawiający zaakceptuje inne łańcuchy, jeśli będą spełnione wymagania norm PN-EN oraz PN-EN w zakresie odstępów wewnętrznych z następującym uzupełnieniem: Odstępy izolacyjne wewnętrzne i zewnętrzne należy zwymiarować wg metody empirycznej podanej w NNA z następującymi zastrzeżeniami: a. Wartość D el określoną w Tablicy 5.5/PL.1 NNA należy traktować, jako minimalną. Wewnętrzne odstępy izolacyjne doziemne powinny być tak dobrane, aby zapewnić wytrzymałość elektryczną układów izolacyjnych określoną w p PF-U, b. Linia powinna być tak zaprojektowana, aby odległość a som była odległością pomiędzy górnym a dolnym elementem osprzętu ochronnego najkrótszego łańcucha izolatorów. Podane w p PL.2 NNA wymaganie należy rozumieć w ten sposób, że w każdym zaprojektowanym układzie izolacyjnym linii odległość wewnętrzna pomiędzy częściami pod napięciem a uziemioną konstrukcją przy bezwietrznej pogodzie powinna być co najmniej o 5% większa od a som, c. Zewnętrzne odstępy izolacyjne pionowe powinny być zwymiarowane z zapasem 0.5 m w stosunku do wartości określonych w NNA. Dla słupów nowo projektowanych w ramach niniejszego zamówienia obowiązują następujące wymagania: 1. Gabaryty słupów mocnych powinny być tak zwymiarowane, aby mostki prądowe mogły być zawieszone swobodnie. Rozwiązania słupów mocnych z łańcuchami izolatorowymi podtrzymującymi mostek mogą być zastosowane jedynie w przypadkach uzgodnionych z Zamawiającym (np. słupy na dużych załomach linii). 2. Odstępy izolacyjne wewnętrzne i zewnętrzne wymiaruje się wg metody empirycznej podanej w NNA z następującymi zastrzeżeniami: a. Wartość D el określoną w Tablicy 5.5/PL.1 NNA należy traktować, jako minimalną. Wewnętrzne odstępy izolacyjne doziemne powinny być tak dobrane, aby zapewnić wytrzymałość elektryczną układów izolacyjnych określoną w p PF-U,

15 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 15 b. Linia powinna być tak zaprojektowana, aby odległość a som była odległością pomiędzy górnym a dolnym elementem osprzętu ochronnego najkrótszego łańcucha izolatorów. Podane w p PL.2 NNA wymaganie należy rozumieć w ten sposób, że w każdym zaprojektowanym układzie izolacyjnym linii odległość wewnętrzna pomiędzy częściami pod napięciem a uziemioną konstrukcją przy bezwietrznej pogodzie powinna być co najmniej o 5% większa od a som, c. Zewnętrzne odstępy izolacyjne pionowe powinny być zwymiarowane z zapasem 0.5 m w stosunku do wartości określonych w NNA Zabezpieczenie antykorozyjne konstrukcji Konstrukcje kratowe powinny być zabezpieczone przed korozją zgodne ze Specyfikacją Wymagania Techniczne PSE - Operator S.A. dotyczące zabezpieczeń antykorozyjnych konstrukcji stalowych i stalowych ocynkowanych. Należy zastosować system duplex (cynkowanie + malowanie) jako sposób zabezpieczenia antykorozyjnego konstrukcji kratowych. Grubość powłoki cynkowej powinna być zgodna z normą PN-EN ISO 1461:2009 Powłoki cynkowe nanoszone na żeliwo i stal metodą zanurzeniową - Wymagania i metody badań. Do doboru systemów malarskich należy przyjąć kategorię korozyjności C4. Zestaw malarski należy wybrać z wykazu zestawów malarskich określonych w standardzie PSE Operator S.A. i opublikowanych na stronie internetowej, dopuszczonych do stosowania w roku rozpoczęcia budowy linii. Słupy pełnościenne powinny być ocynkowane zgodnie z normą PN-EN ISO 1461:2009. Wszelkie odstępstwa od powyższego wymagania podlegają akceptacji Zamawiającego. Śruby oraz stopnie włazowe należy ocynkować ogniowo. Nie dopuszcza się stosowania śrub zabezpieczonych antykorozyjnie przez galwanizowanie Zabezpieczenie przed kradzieżą Montaż stałych systemów komunikacji pionowej należy przewidzieć od wysokości ok. 5 m nad terenem. Poniżej należy zastosować systemy demontowalne (np. wyjmowane stopnie włazowe). W przypadku zastosowania konstrukcji kratowych, kątowniki konstrukcji należy zabezpieczyć przed kradzieżą. Do wysokości min. 5 m należy zastosować specjalne nierozbieralne złącza śrubowe lub inne zaakceptowane przez Zamawiającego rozwiązania Fundamenty Fundamenty powinny spełniać wymagania zawarte w załączniku 2 pt. Fundamenty. W załączniku 10 pt. Nowa seria słupów E33 dla słupów serii E33 przedstawiono ich fundamenty dla typowych warunków gruntowych. Materiał ten ma charakter pomocniczy. Określenie rodzaju fundamentu, jego kształtu i wymiarów, należy wykonać w oparciu o szczegółowe rozpoznanie rodzaju i stanu gruntów poniżej projektowanego poziomu posadowienia do wymaganej głębokości, zależnej od tego czy jest to fundament stopowy, blokowy czy palowy.

16 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 16 W przypadku normalnych warunków gruntowych, jako podstawowy sposób posadowienia słupów przelotowych należy przewidzieć posadowienie na fundamentach prefabrykowanych, o ile to jest możliwe ze względów statyczno-wytrzymałościowych. Zabezpieczenie antykorozyjne fundamentów należy wykonać zgodnie z Instrukcją wykonywania napraw i zabezpieczeń antykorozyjnych fundamentów konstrukcji słupów linii elektroenergetycznych najwyższych napięć Uziemienia Każdy słup linii powinien być wyposażony w układ uziemiający. Uziemienia powinny być dobrane do warunków zwarciowych występujących w linii. Rezystancja uziemienia słupa (odniesiona do suchej pory roku) nie może przekraczać 15 Ω. Wymagania dotyczące uziemień określa załącznik 3 pt. Uziemienia Przewody fazowe Przewody fazowe powinny być wykonane w postaci wiązki trójprzewodowej złożonej z przewodów stalowo-aluminiowych typu AFL mm 2. Wiązka w przekroju poprzecznym powinna mieć kształt trójkąta równobocznego o boku 400 mm, skierowanego wierzchołkiem w dół. Przewód składowy wiązki powinien spełniać wymagania określone w załączniku 4 pt. Przewody fazowe. Do utrzymania geometrycznych parametrów wiązki w przęśle należy zastosować odstępniki tłumiące tzn. spełniające jednocześnie rolę czynnej ochrony drganiowej przewodów. Należy przeanalizować konieczność zastosowania środków dodatkowej ochrony przeciwdrganiowej przewodów, zapobiegających uszkodzeniom zmęczeniowym przewodu. Zastosowany sposób ochrony przeciwdrganiowej przewodów powinien zapewnić skuteczną ich ochronę przed zniszczeniami zmęczeniowymi. Dobór i sposób rozmieszczenia odstępników powinien być dokonany przez producenta odstępników. Przy doborze odstępników tłumiących należy uwzględnić zalecenia i wymagania zawarte w Broszurze Technicznej CIGRE nr 277 State of the Art on Spacers and Spacer Dampers. Odstępniki powinny spełniać wymagania techniczne zawarte w załączniku 8 pt Osprzęt. W uzasadnionych technicznie przypadkach Zamawiający może zaakceptować na etapie uzgadniania projektu wykonawczego inny typ odstępników oraz inny sposób wykonania ochrony przeciwdrganiowej przewodów. Przewody fazowe powinny być tak zaprojektowane, aby można było zastosować wózki jezdne do prac eksploatacyjnych powodujące dodatkowe obciążenie skupione o wartości 3 kn. Każda wiązka powinna być wykonana z przewodów składowych o maksymalnie zbliżonych parametrach mechanicznych, elektrycznych i reologicznych. Przewody składowe danej wiązki powinny pochodzić z jednej partii produkcyjnej. Bębny z przewodami składowymi do wykonania każdego przewodu wiązkowego powinny być jednoznacznie i w sposób trwały oznakowane. Długości przewodów na bębnach powinny być tak

17 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 17 określone, aby nie było konieczności stosowania połączeń śródprzęsłowych (złączek zaprasowywanych). W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może na etapie projektu wykonawczego zaakceptować zastosowanie połączeń śródprzęsłowych. Dopuszczalny docelowy kąt skręcenia wiązki wynosi 10 O. Po montażu przewodów kąt skręcenia wiązki nie powinien przekraczać 5 O. W stanach granicznych przewodu dla odcinków linii bez obostrzeń oraz z I i II poziomem obostrzenia należy stosować współczynnik częściowy M =2,22 dla przypadków układu obciążeń 1 i 3 wg Tablicy /PL.1 projektu NNA. Oznacza to, że naciąg obliczeniowy w przewodzie w jakimkolwiek punkcie przęsła nie może przekroczyć 45 % wytrzymałości przewodu Przewody odgromowe Linia powinna być wyposażona w dwa przewody odgromowe. Przewodami tymi mają być przewody skojarzone z włóknami światłowodowymi typu OPGW 48 J. Przekrój i parametry przewodu powinny być dobrane do obliczonych warunków zwarciowych linii. Na danej linii nie powinno się stosować więcej niż dwie wielkości przekrojów przewodów OPGW. W wyjątkowych sytuacjach np. w przypadku występowania w linii długich przęseł skrzyżowaniowych, Zamawiający może zaakceptować wyjątek od tej zasady. Przewód OPGW i osprzęt do przewodu powinny spełniać wymagania określone w załączniku 6 pt. Przewód OPGW i osprzęt OPGW. Doboru tłumików drgań oraz sposobu ich rozmieszczenia w przęsłach powinien dokonać producent przewodu OPGW lub producent tłumików. Osprzęt do instalacji przewodu OPGW powinien być wskazany przez producenta przewodu i powinien gwarantować właściwą współpracę z przewodem oraz zachowanie parametrów optycznych włókien. Skrzynki połączeniowe i zapas technologiczny przewodu OPGW należy umieszczać na poziomie zawieszenia dolnych przewodów fazowych. Skrzynki połączeniowe należy zamocować w sposób utrudniający demontaż i otwarcie przez niepowołane osoby. Na wieszakach zapasu technologicznego należy zgromadzić zapas każdego przewodu OPGW wchodzącego do puszki o długości równej odległości wieszaka od ziemi plus dodatkowo 10 m. Naciąg przewodu OPGW nie powinien przekraczać wartości zalecanej przez producenta Izolacja Izolację linii należy dobrać do II strefy zabrudzeniowej na całej długości trasy linii. Doboru izolatorów do stref zabrudzeniowych należy dokonać zgodnie z normą PN-E-06303:1998 "Narażenia zabrudzeniowe izolacji napowietrznej i dobór izolatorów do warunków zabrudzeniowych". W danej strefie zabrudzeniowej dopuszcza się zastosowanie tylko jednego rodzaju izolatorów. Zamawiający wymaga zastosowania izolatorów długopniowych porcelanowych lub kołpakowych szklanych. Wymagania dla izolatorów zamieszczono w załączniku 7 pt. Izolatory.

18 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 18 Wielorzędowe łańcuchy izolatorów powinny być tak zaprojektowane, aby zapewnić równy rozkład obciążenia mechanicznego przenoszonego przez łańcuch na poszczególne rzędy izolatorów, wyeliminować możliwość uszkodzenia izolatorów wskutek bocznych uderzeń przez izolatory z sąsiedniego rzędu oraz zminimalizować siły dynamiczne powstające przy zerwaniu jednego rzędu łańcucha. Podstawowym łańcuchem odciągowym jest łańcuch dwurzędowy typu ŁO2. Należy tak dobrać izolatory, aby nie występowała potrzeba stosowania łańcuchów o większej liczbie rzędów niż 2. W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować odstępstwo od tej zasady na etapie projektu wykonawczego. Układy izolacyjne powinny spełniać wymagania elektryczne określone w rozdz Dopuszczalny poziom zakłóceń radioelektrycznych kompletnego układu zawieszenia przewodu, wyznaczony wg normy PN-EN 60437:2007 "Badanie zakłóceń radioelektrycznych izolatorów wysokonapięciowych", należy przyjąć jako równy mniejszej wartości spośród: wartości dopuszczalnej ustalonej wg zasad podanych w CISPR 18-2."Radio interference characteristics of overhead power lines and high-voltage equipment Part 2 Methods of measurement and procedure for determining limits", 58 db, w przypadku izolatorów kołpakowych szklanych rozkład napięcia wzdłuż łańcucha izolatorów powinien być tak wysterowany, aby największa wartość napięcia na pojedynczym izolatorze kołpakowym nie przekraczała 21 kv. Zamawiający może zaakceptować wyższą wartość na etapie projektu wykonawczego. Prawidłowość zaprojektowania łańcuchów izolatorów i doboru osprzętu powinna być potwierdzona następującymi próbami elektrycznymi wykonanymi na kompletnych łańcuchach izolatorów: - próba napięciowa udarem piorunowym na sucho, - próba napięciowa udarem łączeniowym w deszczu, - próba zakłóceń radioelektrycznych, - wyznaczenia rozkładu napięcia (dotyczy izolatorów kołpakowych szklanych), - próba łukiem elektrycznym prądu przemiennego zgodnie z wymaganiami normy IEC "Insulators for overhead lines with nominal voltage over 1000 V AC power arc tests on insulator sets". W przypadku zastosowania izolatorów długopniowych porcelanowych prawidłowość konstrukcji łańcuchów wielorzędowych powinna być potwierdzona próbami mechanicznymi lub analizą obliczeniową aspektów dynamicznych (maksymalne naprężenia) i kinematycznych (przemieszczanie się rzędów łańcucha i uniknięcie ich kolizji) stanu przejściowego wywołanego zerwaniem się jednego rzędu łańcucha. Wybór łańcuchów do badań, zakres oraz układ badań podlegają uzgodnieniu z Zamawiającym na etapie projektu wykonawczego. Wyniki prób podlegają ocenie

19 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 19 i akceptacji Zamawiającego. Zamawiający, po zapoznaniu się z projektem łańcuchów, może zrezygnować z niektórych (lub wszystkich) prób lub ograniczyć liczbę łańcuchów podlegających próbom, zwłaszcza, gdy łańcuchy były uprzednio przebadane i stosowane w liniach.. Stosowanie łańcuchów izolatorów przedstawionych w załączniku 10 pt. Nowa seria słupów E33 nie jest obowiązkowe Wymagania elektryczne i mechaniczne dotyczące osprzętu Osprzęt liniowy, z wyjątkiem osprzętu przewodu OPGW, powinien spełniać wymagania określone w załączniku 8 pt. Osprzęt. Osprzęt przewodu OPGW powinien spełniać wymagania określone w załączniku 6 pt. Przewód OPGW i osprzęt OPGW. Do zamocowania przewodów fazowych do łańcuchów izolatorowych odciągowych należy przewidzieć uchwyty odciągowe klinowe. W miejscu zamocowania przewodów fazowych w uchwycie przelotowym należy zastosować pręty ochronne (armor rods) bez wkładki neoprenowej Oznakowanie Na słupach linii należy umieścić elementy ostrzegawcze i identyfikacyjne. Lokalizację symboli i tablic na słupach oraz wykonanie tablic zawiera załącznik 9 pt. Oznakowanie Co piąty słup linii powinien posiadać oznakowanie lotnicze z numerem słupa, w postaci dwóch tablic. Należy się liczyć z koniecznością ewentualnego dodatkowego oznakowania słupów i przewodów linii np. w przypadku uznania jej za obiekt przeszkodowy dla lotnictwa lub na potrzeby ochrony środowiska itp. W przypadku konieczności oznakowania światłami przeszkodowymi zgodnie z obowiązującymi przepisami, światła te powinny mieć własne źródła zasilania, zamontowane na słupie. Inne rozwiązania mogą być zastosowane jedynie w uzasadnionych przypadkach, uzgodnionych z Zamawiającym Prowadzenie linii przez las Dla odcinków linii prowadzonych przez kompleksy leśne należy stosować słupy leśne o zmniejszonym do minimum odstępie między skrajnymi przewodami fazowymi. Wymagana jest wycinka podstawowa i dodatkowa z uwzględnieniem 5-cio letniego przyrostu drzew. W szczególnych przypadkach Zamawiający może zaakceptować słupy nadleśne, których konstrukcja pozwala na minimalizację pasa wycinki. Seria słupów E33 nie zawiera słupów nadleśnych. W takim przypadku należy je zaprojektować z uwzględnieniem załącznika 1 oraz dodatkowych wymagań określonych w punkcie 4.15.

20 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Oddziaływanie na środowisko Nowa linia dwutorowa 400 kv powinna być tak zaprojektowana i wykonana, aby spełniała wymagania obowiązujących przepisów i norm dotyczących oddziaływania na środowisko w zakresie: - pola elektromagnetycznego, - szumów akustycznych (hałasu), - zakłóceń radioelektrycznych Pas technologiczny linii Linia 400 kv jest źródłem oddziaływania na środowisko w zakresie emisji pola elektromagnetycznego oraz hałasu. W zakresie emisji pola elektromagnetycznego możliwe jest przekroczenie wartości granicznej składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego, określonej w obowiązujących przepisach dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, natomiast w zakresie emisji hałasu przekroczenie dopuszczalnych poziomów określonych w obowiązujących przepisach dla terenów zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej. Przekroczenia te mogą mieć miejsce na obszarze znajdującym się pod przewodami linii lub w ich pobliżu i są powodem ograniczenia możliwości zabudowy mieszkaniowej w najbliższym otoczeniu linii. Ograniczenia zabudowy i zagospodarowania terenu w najbliższym otoczeniu linii wynikają również z innych przepisów i NNA, ustalających minimalną odległość pomiędzy przewodami linii a niektórymi obiektami (w tym gałęziami drzew). Z powyższych względów wprowadzono pojęcie pasa technologicznego linii w celu określenia obszaru ograniczeń oraz uwarunkowań jego zabudowy i zagospodarowania. Z doświadczenia Zamawiającego wynika, że o szerokości pasa technologicznego linii 400 kv decyduje zasięg oddziaływania linii na środowisko, a w szczególności zasięg oddziaływania akustycznego linii. Dla linii 400 kv, zarówno jednotorowych jak i dwutorowych, Zamawiający przyjął do celów planowania przestrzennego standardowy pas technologiczny o szerokości 70 m (tzn. po 35 m od osi linii w obie strony). Linię 400 kv należy tak zaprojektować, aby szerokość pasa oddziaływania linii, (rozumianego jako obszar, w którym oddziaływanie linii na środowisko może przekraczać wartości graniczne określone w obowiązujących przepisach dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz terenów zabudowy mieszkaniowej lub zagrodowej) nie była większa od szerokości pasa standardowego przyjętego przez Zamawiającego dla linii 400 kv. Uwaga: Przy zastosowaniu słupów serii E33 powyższe wymaganie oraz wymagania zawarte w p , oraz są spełnione przy prawidłowym projekcie linii oraz prawidłowo zaprojektowanych łańcuchach izolatorów Pole elektromagnetyczne W zakresie emisji pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz linia powinna spełniać wymagania podane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia

21 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U ). Rozporządzenie to podaje wartość natężenia równą 10 kv/m, jako dopuszczalny poziom składowej elektrycznej oraz wartość natężenia 60 A/m jako dopuszczalny poziom składowej magnetycznej dla miejsc dostępnych dla ludzi. Dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową Rozporządzenie podaje wartości dopuszczalne równe 1 kv/m oraz 60 A/m odpowiednio dla składowej elektrycznej i magnetycznej pola. Wykonawca powinien przedstawić wykresy rozkładu natężenia pola elektrycznego pod linią (w funkcji odległości od osi linii) oraz wykazać, że natężenie pola elektrycznego nie przekracza w żadnym układzie pracy oraz dla przyjętej wysokości zawieszenia przewodów fazowych: wartości dopuszczalnej dla miejsc dostępnych dla ludzi w żadnym miejscu pod linią, wartości dopuszczalnej dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową na granicy standardowego pasa technologicznego linii. Wykonawca powinien przedstawić również analogiczne wykresy rozkładu natężenia pola magnetycznego pod linią z zaznaczeniem wartości maksymalnej oraz wartości na granicy standardowego pasa technologicznego linii. Do obliczania pola magnetycznego należy przyjąć prąd równy 2500 A Oddziaływanie akustyczne W zakresie oddziaływania akustycznego linia powinna spełniać wymagania Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U nr 120 poz. 826). Rozporządzenie to podaje dopuszczalne poziomy hałasu określone wskaźnikami hałasu dla różnych rodzajów terenu. W projekcie wykonawczym należy przedstawić prognozowane poziomy wskaźników hałasu od linii w funkcji odległości od osi linii oraz określić ich wartości na granicy standardowego pasa technologicznego dla przejściowego (o ile taki układ wystąpi) oraz docelowego układu pracy linii. Poziomy wskaźników hałasu na granicy standardowego pasa technologicznego nie powinny przekroczyć wartości dopuszczalnych określonych w Tabeli 2 i 4 ww. rozporządzeniu dla terenów wymienionych w Lp Oddziaływanie na odbiór radiowy i telewizyjny Dopuszczalny poziom natężenia pola zakłóceń, mierzony w warunkach eksploatacyjnych w odległości 20 m od rzutu poziomego najbliższego przewodu linii, nie powinien przekraczać wartości podanych w normie PN-77/E "Przemysłowe zakłócenia radioelektryczne. Elektroenergetyczne linie i stacje wysokiego napięcia. Dopuszczalny poziom zakłóceń. Ogólne wymagania i badania terenowe".

22 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Wymagania specjalne - linie wielotorowe wielonapięciowe i linie nadleśne Wymagania specjalne dotyczą następujących linii lub odcinków linii: - wielotorowych wielonapięciowych (tj. mających razem więcej niż dwa tory oraz więcej niż jeden poziom napięć), - nadleśnych, W przypadku prowadzenia linii nad lasem, przez odcinek nadleśny należy rozumieć sekcję odciągową, w której zastosowano przynajmniej jeden słup o konstrukcji nadleśnej. Do projektowania tych linii (lub odcinków) należy przyjąć: - dla konstrukcji wsporczych dodatkowy współczynnik częściowy dla oddziaływań, wynoszący 1.10 (w przypadku odcinków nadleśnych wymaganie to dotyczy tylko słupów o konstrukcji nadleśnej), - dla fundamentów dodatkowy współczynnik częściowy dla oddziaływań, zwiększony o 0.05 w stosunku do współczynnika przyjętego dla konstrukcji wsporczych, tzn (w przypadku odcinków nadleśnych wymaganie to dotyczy tylko fundamentów słupów o konstrukcji nadleśnej), - zmniejszone naprężenie przewodów linii, dobrane zgodnie z wymaganiami NNA, punkt i (w przypadku linii lub długich odcinków linii wielotorowych wielonapięciowych Zamawiający może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od tego wymagania), - zmniejszone maksymalne rozpiętości przęseł: przęsło wiatrowe 400 m, przęsło ciężarowe 500 m. (w uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować większe rozpiętości) - maksymalna liczba przęseł w sekcji odciągowej 6 (w uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować większą liczbę) - zawieszenie na wszystkich słupach przelotowych dwurzędowych łańcuchów izolatorów w miejsce łańcuchów pojedynczych (dotyczy tylko izolatorów długopniowych), - niedopuszczenie do stosowania połączeń śródprzęsłowych przewodów, - przewód OPGW powinien mieć klasę 3 odporności na wyładowania piorunowe, - do doboru izolatorów III strefę zabrudzeniową (dotyczy tylko słupów nadleśnych). W przypadku wykorzystania linii 110 kv do poprowadzenia odcinka wielonapięciowego linii nadleśnej Wykonawca zobowiązany jest do uzgodnienia wymagań dotyczących słupów nadleśnych z właścicielem linii 110 kv.

23 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Warunki odbioru robót 5.1. Raporty i odbiory 1) Wykonawca zobowiązany jest przez cały okres realizacji zadania do składania Zamawiającemu co miesiąc, do ostatniego dnia każdego miesiąca, raportów z postępu prac z wykazywaniem odchyleń od harmonogramu z programem nadrobienia ewentualnych opóźnień. Wzór raportu uzgodniony będzie z Zamawiającym po podpisaniu umowy. 2) W trakcie realizacji budowy projektowanej linii 400 kv Ełk Łomża odbiorom częściowym podlegać będą: a) dokumentacja projektowa, b) elementy prac określone w harmonogramie rzeczowo finansowym uzgodnionym z Zamawiającym. 3) Wraz ze zgłoszeniem do odbioru częściowego etapu prac Wykonawca zobowiązany jest przekazać wyniki badań kontrolno-odbiorczych, atesty na dostarczone urządzenia i materiały oraz dokumentację potwierdzającą: a) poprawność montażu: fundamentów, słupów, przewodów, b) poprawność wykonania powłoki cynkowej i malarskiej na konstrukcjach wsporczych linii, c) poprawność wykonania zabezpieczenia antykorozyjnego fundamentów, d) poprawność wykonania uziemień, e) wykonanie prac związanych z pozyskaniem prawa do dysponowania nieruchomościami do celów budowlanych z potwierdzeniem wypłaty wynagrodzeń, f) wykonanie prac związanych z ustanowieniem służebności przesyłu dla budowy, eksploatacji linii wraz z aktem notarialnym i wypisami z Księgi Wieczystej działek obciążanych, g) wykonanie prac zgodnie z wymaganiami i standardami Zamawiającego (dotyczącymi linii 400 kv), 4) Warunkiem przekazania linii do testów oraz prób napięciowych i obciążeniowych jest dokonanie przez Zamawiającego przy udziale Wykonawcy sprawdzenia technicznego wybudowanej linii w zakresie zgodności z wymaganiami Zamawiającego oraz zgodności linii z opracowanymi przez Wykonawcę a zatwierdzonymi przez Zamawiającego rozwiązaniami technicznymi określonymi w projektach budowlanych oraz projektach wykonawczych. Podpisany przez Zamawiającego protokół sprawdzenia technicznego wybudowanej linii będzie stanowić podstawę do rozpoczęcia wykonywania na linii prób napięciowych i obciążeniowych. 5) Warunkiem zgłoszenia linii do sprawdzenia technicznego jest: a) zakończenie prac budowlano-montażowych na linii i powiązaniach z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym oraz trakcie światłowodowym, b) usunięcie wszystkich wad i usterek na linii stwierdzonych w protokołach odbiorów częściowych etapów prac,

24 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 24 c) przedłożenie wyników badań odbiorczych potwierdzających poprawność wykonania traktu światłowodowego w zakresie realizowanym przez Wykonawcę, d) przedłożenie protokołów odbiorów wykonania przebudowy wszystkich obiektów kolidujących i krzyżujących się z linią potwierdzających przez właścicieli tych obiektów, że nie wnoszą uwag do wykonanych prac, e) wykonanie niezbędnej wycinki: drzew pojedynczych, lasów i krzaków na całej trasie linii, f) przedłożenie protokołów z pomiarów parametrów elektrycznych linii, 6) Warunkiem zgłoszenia linii do odbioru końcowego jest: a) zakończenie z wynikiem pozytywnym prób napięciowych oraz testów obciążeniowych i uruchomieniowych linii łącznie z polami liniowymi 400 kv w Nowej Rozdzielni i w stacji Łomża, b) przekazanie Zamawiającemu pozyskanej przez Wykonawcę w imieniu i na rzecz Zamawiającego ostatecznej decyzji administracyjnej udzielającej pozwolenia na użytkowanie linii, c) potwierdzenie protokolarnie przez Zamawiającego o usunięciu ewentualnych wad i usterek powstałych w czasie prób napięciowych oraz testów obciążeniowych i uruchomieniowych. d) przedłożenie wyników pomiarów hałasu, pola elektromagnetycznego. e) przedstawienie dokumentacji powykonawczej linii. f) potwierdzenie przyjęcia kompletnej dokumentacji. 7) Opracowana dokumentacja powykonawcza powinna spełniać następujące wymagania: a) dokumentację powykonawczą oraz paszport linii należy dostarczyć w wersji papierowej w liczbie 6 egz. oraz w 6 egz. w wersji elektronicznej zapisanej na dysku CD (lub DVD) dołączonym do każdego egzemplarza. Wersję elektroniczną należy opracować z możliwością edycji przy wykorzystaniu powszechnie stosowanego oprogramowania (np. AUTOCAD, MS OFFICE - wersje po 2003 r.). Mapy cyfrowe z trasą linii powinny być wykonane w formatach *.shp dla danych wektorowych oraz GEOTIFF dla danych rastrowych w układzie współrzędnych 1992 zgodnie z obowiązującą instrukcją K-1, b) do dokumentacji powykonawczej należy dołączyć następujące mapy: ewidencyjną gruntów w skali 1:5000, co najmniej w pasie po 100 m od osi linii z zaznaczeniem pasa technologicznego linii oraz z zaznaczeniem numerów działek, które znajdują się całkowicie lub częściowo w pasie technologicznym linii, zasadniczą w skali 1:1000 co najmniej w pasie technologicznym, tj. po 35 m od osi linii, topograficzną w skali 1:25 000, co najmniej w pasie po 10 km od osi linii,

25 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 25 oraz wektorową mapę topograficzną w skali 1: tzw. VMap L2 w pasie 10 km od osi linii, c) w paszporcie linii należy zamieścić: charakterystykę techniczną linii, schemat linii z zaznaczeniem układu faz, dane dotyczące przewodów OPGW, wykaz montażowy, rysunki zastosowanych łańcuchów izolatorowych, plan trasy linii na mapach w skali 1:25 000, profile podłużne linii, wykaz obiektów krzyżowanych, tabele odległości słupów od stacji w obu relacjach oraz inne dane techniczne w zakresie uzgodnionym z Zamawiającym, d) dane alfanumeryczne (w tym współrzędne słupów) pochodzące z paszportu linii powinny być zapisane w formie tabel bazy danych Oracle zgodnych z wersją bazy x lub 9.2.x, przy czym forma tabel bazy Oracle ma być uzgodniona z Zamawiającym. e) do dokumentacji powykonawczej należy załączyć dokumentację formalnoprawną, w tym wypisy z ksiąg wieczystych z wpisem o ustanowieniu ograniczonego prawa rzeczowego w postaci służebności przesyłu Wymagane badania i pomiary kontrolne - zestawienie zbiorcze Poniżej zestawiono wymagane badania i pomiary kontrolne, które wynikają z wymagań zawartych Specyfikacji i norm w niej powołanych. Podano również etapy realizacji procesu inwestycyjnego, na którym należy je wykonać i przedstawić Zamawiającemu stosowne protokoły. Oprócz przedstawionych w poniższej tablicy badań i pomiarów Zamawiający będzie wymagał również przedstawienia dokumentów wymaganych przez Prawo budowlane i rozporządzenia wykonawcze, inne przepisy oraz systemy jakości dostawców materiałów i Wykonawcy (np. atestów, deklaracji zgodności, protokołów montażu słupów, fundamentów, przewodów, uziemień itp.).

26 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 26 Tabela nr 1 Wymagane próby, sprawdzenia i pomiary kontrolne Etapy realizacji zadania Elementy linii Projekt wykonawczy Dostawa Budowa (Odbiory częściowe) Sprawdzenia techniczne / Odbiór końcowy 1. Konstrukcje wsporcze Próby obciążeniowe wg p. 6. Załącznik 1* Słupy Próby wyrywkowe stali, wg p. 6.2 Załącznik 1* Słupy Sprawdzenie dopuszczalnych odchyłek od wymiarów konstrukcji i jej elementów wg PN-B-03205:1995 (tablica 5) oraz sprawdzenie grubości powłok ochronnych. 2. Fundamenty Badania geotechniczne wg p. 4.1 Załącznik 2* Fundamenty 3. Przewody fazowe Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznik 4* Przewód fazowy. Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg Załącznik 4* Przewód fazowy. Badania i próby wg p. 6 Załącznik 2* Fundamenty : badania próbek betonu, badanie nośności fundamentów palowych oraz sprawdzenie odchyłek geometrycznych usytuowania kotew fundamentowych od wymiarów przewidzianych w dokumentacji (wg PN-B-03205:1996, p. 6.4), badanie zagęszczenia gruntu. Pomiar kontrolny zwisów (wybrane przęsło w każdej sekcji). Pomiar kąta skręcenia wiązki. (w miejscach wskazanych przez Zamawiającego) 4. Przewody OPGW wraz z osprzętem Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznik 6* Przewód OPGW i osprzęt OPGW. Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg oraz próby wyrobu dla każdego bębna przewodu wg Załącznik 6* Przewód OPGW i osprzęt OPGW. Pomiar kontrolny zwisów (wybrane przęsło w każdej sekcji). Badania traktu światłowodowego 5. Osprzęt Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznik 8* Osprzęt. Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg Załącznik 8* Osprzęt. 6. Izolatory Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznik 7* Izolatory. 7. Łańcuchy izolatorów Próby elektryczne oraz próby mechaniczne lub analiza techniczna (tylko dla izolatorów długopniowych) wg p Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg Załącznik 7* Izolatory. 8. Uziemienia Pomiary rezystancji uziemienia każdego słupa. 9. Kompletna linia Pomiar parametrów elektrycznych linii Pomiar natężenia pola elektrycznego i magnetycznego Pomiar hałasu * - dotyczy załączników

27 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża Podstawowe dane techniczne linii Podanie poniższych danych jest obowiązkowe. Przedstawione dane prezentują koncepcję realizacji przedmiotu zamówienia (nie stanowią ostatecznych rozwiązań technicznych, nie podlegają ocenie, są wyłącznie do celów informacyjnych). Szczegółowe rozwiązania Wykonawca przedstawi w projekcie wykonawczym. L.p. Opis Dane dostarczone przez Wykonawcę 1 Typ przewodu fazowego 2 Przekrój i typ przewodu OPGW 3 Rodzaj izolatorów 4 Łańcuchy izolatorów 400 kv a) długość montażowa b) znamionowe napięcie łączeniowe c) znamionowe napięcie piorunowe d) wytrzymałość zwarciowa osprzętu ochronnego 5 Osprzęt przewodów fazowych a) typ uchwytu odciągowego b) typ uchwytu przelotowego 6 Osprzęt przewodów odgromowych a) typ uchwytu przelotowego przewodu OPGW b) typ uchwytu odciągowego przewodu OPGW 7 Konstrukcje wsporcze* a) typ konstrukcji b) sylwetki wszystkich słupów c) rozpiętość przęsła wiatrowego i ciężarowego d) wysokości podwyższeń (obniżeń) e) technologia montażu słupa f) zabezpieczenie antykorozyjne g) rysunek poglądowy przedstawiający drogi komunikacji pionowej słupów oraz strefy prac pod napięciem określone wg Załącznika 1 Słupy p. 7 8 Fundamenty* 9 Uziemienia a) rysunek poglądowy fundamentu słupa przelotowego i mocnego b) rysunek poglądowy sposobu połączenia konstrukcji słupa przelotowego i mocnego z fundamentem

28 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 28 L.p. Opis Dane dostarczone przez Wykonawcę 10 Prowadzenie linii przez tereny leśne sylwetki słupów w terenie leśnym szerokość pasa wycinki podstawowej 11 Oddziaływanie linii na środowisko zakładany układ faz: - w stanie przejściowym (dla jednego toru, o ile taki układ pracy wystąpi) - w stanie docelowym. rozkład natężenia pola elektrycznego w funkcji odległości od osi linii dla różnych układów pracy linii z zaznaczeniem wartości 1 kv/m oraz wartości na granicy standardowego pasa technologicznego. rozkład natężenia pola magnetycznego w funkcji odległości od osi linii dla różnych układów pracy linii z zaznaczeniem wartości na granicy standardowego pasa technologicznego. największa wartość natężenia pola elektrycznego pod linią największa wartość natężenia pola magnetycznego pod linią prognozowany poziom hałasu na granicy standardowego pasa technologicznego, określony wskaźnikami wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U nr 120 poz. 826). * w przypadku zastosowania słupów E33 w kolumnie Dane dostarczone przez Wykonawcę należy wpisać tylko E33, nie ma potrzeby podawania opisu. W przypadku rozwiązań i konstrukcji nie stosowanych dotychczas w energetyce polskiej, Wykonawca powinien podać dodatkowo wyjaśnienia, dane i rysunki ilustrujące oraz wyjaśniające zaproponowane rozwiązania konstrukcyjne. Materiały te powinny być opracowane w sposób umożliwiający ocenę i weryfikację przez Zamawiającego zaproponowanych rozwiązań technicznych. II. CZEŚĆ INFORMACYJNA 1. Standardy, wymagania i przepisy Linia powinna być zaprojektowana zgodnie z: a) normą PN-EN (wraz z aktualizacjami) Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kv wraz z Narodowym Aspektem Normatywnym dla Rzeczypospolitej Polskiej (zwanym dalej NNA),, opublikowanym jako PN-EN Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kv Część 3: Zbiór normatywnych warunków krajowych Polska wersja EN :2001, b) normami powołanymi w NNA,

29 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 29 c) obowiązującymi aktami prawnymi dotyczącymi elektroenergetycznych linii napowietrznych, d) specyfikacjami i standardami obowiązującymi w PSE Operator S.A., e) niniejszym PF-U. Obiekty budowlane, instalacje oraz ich składowe powinny spełniać wymagania przepisów prawnych i wymogów projektowych, standardów i specyfikacji technicznych PSE Operator S.A. oraz norm i przepisów przytoczonych w tych standardach. Należy stosować normy aktualne w okresie realizacji zamówienia. Wymagane standardy i specyfikacje zamieszczono na stronie internetowej Wymagania określone w PF-U są nadrzędne w stosunku do całego przedmiotu zamówienia, niezależnie od zapisów, które mogą znajdować się w szczegółowych Specyfikacjach Technicznych Zamawiającego. 2. Inne posiadane informacje i dokumenty niezbędne do zaprojektowania robót budowlanych 1) W celu opracowania oferty Zamawiający udostępnia Wykonawcy: a) komplet map topograficznych w skali 1: z wrysowaną trasą proponowanej linii (załącznik 1), b) komplet map ewidencji gruntów w skali 1:5000 z wrysowanym pasem technologicznym linii oraz z zaznaczonymi działkami znajdującymi się w pasie technologicznym proponowanej linii (załącznik 1), c) wykaz działek zlokalizowanych w pasie technologicznym proponowanej linii - stan prawny na styczeń 2010r (od stacji elektroenergetycznej Ełk do słupa nr 192). Wykaz działek wraz z ich właścicielami zostanie przekazany Wykonawcy wyłonionemu w przetargu (załącznik 2). d) przykładowe sylwetki słupów (załącznik 3). 2) Wykonawca jest zobowiązany do zweryfikowania danych otrzymanych w dokumentacji przekazanej przez Zamawiającego, na etapie opracowywania projektu budowlanego i pozyskiwania decyzji zatwierdzającej projekt budowlany oraz udzielającej pozwolenia na budowę linii. 3) Informacje dotyczące obiektów krzyżowanych dla proponowanej trasy linii określone w załączniku nr 2 Wykonawca zobowiązany zaktualizować na etapie realizacji zamówienia. 3. Opis Obszarów Natura 2000 Inwestycja przebiegać będzie przez następujące obszary Natura 2000: PLC Przełomowa Dolina Narwi Położenie administracyjne: województwo podlaskie; powiat łomżyński Powierzchnia: 7 649,1 ha

30 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 30 Najbliższe miejscowości: Drozdowo, Siemień Nadrzeczny, Łomża OSO PRZEŁOMOWA DOLINA NARWI W ostoi Przełomowa Dolina Narwi stwierdzono występowanie co najmniej 28 gatunków ptaków wymienionych z Załączniku I Dyrektywy Ptasiej (tabela nr 2 i 3). Liczebność 5 gat. kwalifikuje Przełomową Dolinę Narwi do międzynarodowych ostoi ptaków (tabela nr 2). Przełomowa Dolina Narwi jest jedną z 10 najważniejszych w Polsce ostoi dubelta i rybitwy białowąsej. Licznie gnieżdżą się tutaj derkacz i rybitwa czarna. Jest to także jedna z ważniejszych ostoi wodniczki i stanowi ważne miejsce lęgowe dla rybitwy białoskrzydłej (Sidło P.O., Błaszkowska B., Chylarecki P. 2004). Tabela nr 2. Gatunki ptaków, których liczebność kwalifikuje Przełomową Dolinę Narwi do międzynarodowych ostoi ptaków (Sidło P.O., Błaszkowska B., Chylarecki P. 2004) Gatunek Status Rok Liczebność Kryteria Derkacz Crex crex L m C1 Dubelt Gallinago media L m C6 Rybitwa czarna Chlidonias niger L p C6 Rybitwa białowąsa Chlidonias hybridus L p C6 Wodniczka Acrocephalus paludicola L m C6 Tabela nr 3. Inne gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, stwierdzone na terenie Przełomowej doliny Narwi w latach (Sidło P.O., Błaszkowska B., Chylarecki P. 2004) Gatunek Status Liczebność Bąk Botaurus stellaris L 2-4m Bączek Ixobrychus minutus L 1p Ślepowron Nycticorax nycticorax M + Bocian czarny Ciconia nigra M + Bocian biały Ciconia ciconia L 20p Łabędz krzykliwy Cygnus cygnus M + Kania ruda Milvus milvus M + Kania czarna Milvus migrans M + Bielik Haliaeetus albicilla L 1p Błotniak stawowy Circus aeruginosus L 4-5p Błotniak zbożowy Circus cyaneus M + Błotniak łąkowy Circus pygargus L 1p

31 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 31 Orlik krzykliwy Aquila pomarina L 1-2p Rybołów Pandion haliaetus M + Kropiatka Porzana porzana L 18-21p Zielonka Porzana parva L + Żuraw Grus grus L 3p Kulon Burhinus oedicnemus M + Batalion Philonachus pugnax L 2f M >5000i Łęczak Tringa glareola M 330i Rybitwa rzeczna Sterna hirundo L 23-24p Rybitwa białoczelna Sterna albifrons L 1p Zimorodek Alcedo atthis L 1p L - lęgowe M - obserwowane w ostoi w czasie migracji lub zalatujące także w czasie pozostałych sezonów p - pary m - samce f - samice + stwierdzone w ostoi, ale brak danych o liczebności i - osobniki Inwentaryzacja lęgowej awifauny na terenie ostoi była przeprowadzona kilkakrotnie, ostatnio w 2006 (Górski 2006) i 2008 w roku (Gorczewski A.). Na ich podstawie określono liczebność populacji lęgowych poszczególnych gatunków ptaków, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków umieszczonych w I Załączniku Dyrektywy Ptasiej oraz określono trendy liczebności w latach (tabela 4). Tabela nr 4. Liczebność gatunków ptaków lęgowych z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej UE oraz wybranych gatunków na terenie OSO "Przełomowa Dolina Narwi" latach (Gorczewski 2008, Górski 2006, zmodyfikowane) GATUNEK trend Liczebność ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej Bąk Botaurus stellaris Bocian biały Ciconia ciconia b.d. b.d. b.d. b.d. 27? Bocian czarny Ciconia nigra b.d. b.d. b.d

32 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 32 Błotniak stawowy Circus aeruginosus F Błotniak łąkowy Circus pygargus F? Orlik krzykliwy Aquila pomarina 1 2* Bielik Haliaeetus albicilla Kropiatka Porzana porzana F Zielonka Porzana parva N Derkacz Crex crex Żuraw Grus grus 3-4 7* b.d Dubelt Gallinago media F Rybitwa czarna Chlidonias niger F Rybitwa białowąsa Chlidonias hybridus F Sowa błotna Asio flammeus Ex Puchacz Bubo bubo Zimorodek Alcedo atthis F Dzięcioł średni Dendrocopos medius 2 2* Dzięcioł czarny Dryocopus martius Lerka Lullula arborea b.d. b.d. b.d. b.d. 12? Podróżniczek Luscinia svecica Jarzębatka Sylvia nisoria b.d. b.d. b.d. b.d. 2? Wodniczka Acrocephalus paludicola F Gąsiorek Lanius collurio b.d. b.d. b.d. b.d ? Ortolan Emberiza hortulana b.d. 6* b.d Liczebność wybranych gatunków ptaków Perkozek Podiceps ruficollis Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus Perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena Zausznik Podiceps nigricollis Łabędź niemy Cygnus olor

33 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 33 Gęgawa Anser anser F Krakwa Anas strepera Krzyżówka Anas platyrhynchos b.d. b.d Rożeniec Anas acuta Cyranka Anas querquedula Płaskonos Anas clypeata Głowienka Aythya ferina Czernica Aythya fuligula Wodnik Rallus aquaticus Kokoszka Gallinula chloropus Łyska Fulica atra Sieweczka rzeczna Charadrius dubius Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula Rycyk Limosa limosa Czajka Vanellus vanellus Kszyk Gallinago gallinago Kulik wielki Numenius arquata Krwawodziób Tringa totanus Śmieszka Larus ridibundus F Rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus F Rybitwa rzeczna Sterna hirundo F Rybitwa białoczelna Sterna albifrons Świerszczak Locustella naevia F Brzęczka Trzciniak Locustella luscinioides F Acrocephalus arundinaceus wzrost liczebności - spadek liczebności 0 - stała liczebność

34 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 34 F - fluktuacje Ex - gat. wymarły na terenie Ostoi N - nowy gat. Awifauna okresu przelotów na terenie OSO Przełomowa Dolina Narwi badana była wiosną 2004 roku (Górski 2004). Badania zostały skoncentrowane na zgrupowaniach ptaków wodnobłotnych (tabela nr 5). Tabela nr 5. Wybrane gatunki, zakres liczebności i dominacja ptaków wodno-błotnych stwierdzona wiosną 2004 roku na terenie OSO Przełomowa Dolina Narwi (Górski 2004, zmodyfikowane). Gatunek Zakres liczebności Średnia liczba osobników na 1 liczenie Dominacja % Świstun Anas penelope ,8 25,79 Śmieszka Larus ridibundus ,8 22,77 Batalion Philonachus pugnax ,6 20,32 Czajka Vanellus vanellus ,83 Krzyżówka Anas platyrhynchos ,22 Rożeniec Anas acuta ,2 3,26 Rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus ,4 2,51 Gęś zbożowa Anser fabalis ,55 Gęś białoczelna Anser albifrons ,2 2,44 Łabędź niemy Cygnus olor ,6 0,96 Rycyk Limosa limosa ,6 0,86 Bocian biały Ciconia ciconia ,6 0,67 Teren doliny Narwi na obszarze ostoi Przełomowa Dolina Narwi należy do najważniejszych w całej północno-wschodniej Polsce miejsc postojowych dla ptaków wodno-błotnych w okresie wiosennym (Górski 2004). Stwierdza się tutaj ich do 21 gatunków. Podczas jednej kontroli wiosną 2004 roku łączna liczebność wszystkich obserwowanych osobników ptaków wodno-błotnych wynosiła od 1252 do 7303 (Górski 2004). Największe znaczenie dla przelotnych ptaków ma odcinek doliny Narwi między nowym mostem w Łomży a Górą Królowej Bony, natomiast zdecydowanie najmniejsze odcinek położony pomiędzy Górą Królowej Bony a Niewodowem (Górski 2004). Jesienią natomiast ze względu na brak rozlewisk występuje tutaj niewielka liczba ptaków (Gromadzki 1994). Występowanie gatunków wymagających ochrony strefowej miejsc gniazdowania Na terenie ostoi Przełomowa Dolina Narwi stwierdzono gniazdowanie gatunków ptaków, które wymagają ustanowienia strefy ochrony wokół gniazd: bieli Haliaeetus albicilla (1 para),

35 Budowa linii 400 kv Ełk Łomża 35 orlik krzykliwy Aquila pomarina (1 para), puchacz Bubo bubo (1 para), bocian czarny Ciconia nigra (1 para). Wszystkie stanowiska ptaków zlokalizowane są na terenie Olszyny Pniewskiej w południowo-zachodniej części ostoi (rys.3). Rys. 3. Miejsce gniazdowania ptaków lęgowych wymagających ochrony strefowej wokół gniazd na terenie OSO Przełomowa Dolina Narwi (oznaczona jako PL051, Bagno Wizna PL050) (Sidło P.O., Błaszkowska B., Chylarecki P. 2004, zmodyfikowane). Miejsca szczególnie cenne dla awifauny Do najcenniejszych dla ptaków obszarów na terenie ostoi można zaliczyć: Olszyna Pniewska znajdują się tam jedyne stanowiska puchacza, bielika, orlika krzykliwego i bociana czarnego na terenie ostoi Podmokłe turzycowiska głównie we wschodniej części doliny główne miejsce lęgu wodniczki, ptaków siewkowatych i derkacz (Gorczewski A. 2008) Starorzecza rozmieszczone na całym obszarze ostoi miejsca rozrodu rybitw