Uchwała nr XXVIII/73/04. Rady Miejskiej Wałbrzycha. z dnia 13 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia Planu Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha

Transkrypt

1 Uchwała nr XXVIII/73/04 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 13 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia Planu Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. z 2001, nr 142, poz z późn. zm.) Rada Miejska Wałbrzycha uchwala, co następuje: 1 Uchwala się Plan Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha przedstawiony przez Prezydenta Miasta Wałbrzycha Wprowadzenie Plan Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha Analiza stanu społeczno gospodarczego województwa dolnośląskiego (Zintegrowany Program Wojewódzki) za jedną z głównych słabości całego regionu wykazuje koncentrację na małych obszarach tylko jednego rodzaju przemysłu. W szczególności dotyczy to przemysłu wydobywczego. Zagłębia kopalniane w przypadku zmian koniunktury lub wyczerpania złóż mogą stać się potencjalnymi obszarami problemowymi, zagrożonymi zjawiskami marginalizacji. Ich przejawem jest długotrwałe bezrobocie, niedostateczny poziom inwestycji i zróżnicowania działalności gospodarczej, patologie społeczne, niski poziom wykształcenia i dochodów ludności oraz duży udział przychodów mieszkańców ze źródeł socjalnych. Sytuacja zakończenia działalności zagłębia wydobywczego, a co za tym idzie konieczności podjęcia restrukturyzacji gospodarki dotyczy Wałbrzycha, gdzie na początku lat 90 tych w stan likwidacji postawione zostały wszystkie funkcjonujące w mieście kopalnie węgla kamiennego, będące do tamtej pory dominującą dziedziną

2 przemysłu i głównym źródłem zatrudnienia mieszkańców. Zamknięcie kopalń oraz zakładów współpracujących z przemysłem węglowym było równoznaczne z koniecznością podjęcia działań prowadzących do wykorzystania potencjału miasta i całego regionu w celu zapewnienia warunków dla rozwoju nowych dziedzin działalności gospodarczej, wsparcia lokalnych przedsiębiorstw nie związanych z przemysłem wydobywczym, stworzenia sprzyjającego klimatu dla inwestorów zewnętrznych. Pierwszym z programów naprawczych w formie strategii prowadzących do osiągnięcia tych celów była Strategia Rozwoju Gospodarczego Miasta Wałbrzycha do 2002 roku. Kolejnym opracowaniem był Program aktywizacji Gminy Górniczej Wałbrzych, a obecnie realizowane są działania zawarte w Strategii Rozwoju Miasta Wałbrzycha na lata Działania objęte Planem Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha ściśle wynikają z zapisów Strategii Rozwoju Miasta Wałbrzycha na lata Głównym celem opracowania i następnie realizacji Planu jest określenie, na podstawie analizy aktualnej sytuacji społeczno gospodarczej Wałbrzycha priorytetów i działań, które będą prowadziły do rozwoju miasta w latach Takie ramy czasowe wynikają z najbliższego okresu finansowania przewidzianego dla funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, który kończy się w 2006 roku. Działania zapisane w Planie będą przedmiotem starań o uzyskanie współfinansowania ze środków europejskich. Plan Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha zawiera również propozycje zadań, które mogą być realizowane przez Gminę Wałbrzych w późniejszych latach (kolejny okres programowania do funduszy strukturalnych ). Obszar realizacji Planu jest równoznaczny z terenem Wałbrzycha, gdyż gospodarka całego miasta podlega procesowi restrukturyzacji. To samo odnosi się do sfery społecznej, co wynika z faktu, że zagrożenia związane z niebezpieczeństwem wykluczenia społecznego występują generalnie na terenie całego Wałbrzycha. Odbiorcami zaproponowanych działań są przedsiębiorcy działający w Wałbrzychu, potencjalni inwestorzy, osoby rozpoczynające działalność gospodarczą, a także bezrobotni i grupy zagrożone wykluczeniem społecznym.

3 2. Charakterystyka obecnej sytuacji społeczno gospodarczej Wałbrzycha. 2.1 Położenie miasta, uwarunkowania zewnętrzne Wałbrzych położony jest w południowo-zachodniej Polsce, w centralnej części Sudetów Środkowych, w województwie dolnośląskim w pobliżu granic z Czechami i Niemcami. Miasto leży na wysokości m n.p.m. w kotlinie, nad którą rozciągają się lesiste pasma Gór Wałbrzyskich. Posiada status gminy miejskiej, granice administracyjne obejmują obszar 85 km², zamieszkały przez około mieszkańców. Wałbrzych posiada bardzo korzystne położenie komunikacyjne. Usytuowany jest w pobliżu skrzyżowania autostrad A4 (odległość ok. 40 km) i planowanej A3 (odległość ok. 29 km). Przez Wałbrzych przebiega droga krajowa nr 35 prowadząca z Wrocławia do przejścia granicznego z Czechami w Golińsku. Odległości od przejść granicznych: Kudowa Słone - 90 km, Golińsk/Mezimesti - 17 km, Lubawka - 29 km, Zgorzelec km Odległości od stolic europejskich: Warszawa km, Praga km, Wiedeń 434 km, Berlin km Odległości od lotnisk: Wrocław - Międzynarodowy Port Lotniczy - 78 km, Świebodzice - lądowisko dla awionetek 10 km. Bezpośrednie połączenia kolejowe: Praga, Warszawa, Wrocław, Kraków, Lublin, Gdańsk, Katowice, Łódź, Bydgoszcz, Toruń

4 2.2 Podstawowe dane statystyczne Powierzchnia Gminy: 85 km² w tym: tereny przemysłowe 7% drogi 7% tereny mieszkaniowe i inne tereny zabudowane 13% użytki rolne i leśne 66% tereny wypoczynkowe 1,7% Liczba mieszkańców: ok , w tym: mężczyźni: 47,2% kobiety: 52,8% w wieku przedprodukcyjnym 19% w wieku produkcyjnym 64% wieku poprodukcyjnym 17% Bezrobotni zarejestrowani (stan na koniec sierpnia 2003) osób (7.621 kobiet) w tym: z prawem do zasiłku: osób w tym: kobiet zarejestrowani absolwenci 559 w tym: 331 kobiet zarejestrowani niepełnosprawni 358 w tym: 197 kobiet 2.3 Uwarunkowania historyczne dotyczące sfery społeczno-gospodarczej miasta. Sytuacja społeczno gospodarcza Wałbrzycha, poza czynnikami zewnętrznymi związanymi z ogólną sytuacją kraju w dużej mierze wynika z uwarunkowań historycznych. W 1990 roku w stan likwidacji postawione zostały wszystkie z wówczas funkcjonujących, kopalnie węgla kamiennego. Przemysł wydobywczy, łącznie ze współpracującymi z kopalniami zakładami przemysłowymi i usługowymi, był przez wiele lat dominującą gałęzią gospodarki w Wałbrzychu i regionie. W efekcie likwidacji kopalń na przestrzeni kilku lat miejsca pracy utraciło blisko 20 tysięcy osób. Był to główny, ale nie jedyny problem związany z likwidacją kopalń, mający wpływ na

5 obecną sytuację Wałbrzycha. Inne problemy, które w znacznym stopniu nadal są nierozwiązane to: duża powierzchnia terenów zdegradowanych w wyniku działalności górniczej (hałdy i stawy osadowe), zanieczyszczenie środowiska naturalnego - w szczególności wód powierzchniowych oraz pylenie z hałd kopalnianych, szkody górnicze powodujące uszkodzenia budynków i budowli, przejęcie przez miasto kopalnianych budynków mieszkalnych w bardzo złym stanie technicznym, deficyt wody będący efektem eksploatacji węgla, konieczność ciągłego monitoringu zagrożenia gazowego, pozostałości po działalności kopalń kilkaset starych szybów i sztolni połączonych z powierzchnią miasta, w dużej części nieudokumentowanych i mogących stwarzać problemy w przyszłości (na przykład przy realizacji inwestycji infrastrukturalnych). 2.4 Bezrobocie, sfera społeczna. Niski potencjał innych sektorów działalności gospodarczej po likwidacji przemysłu wydobywczego, a w konsekwencji brak alternatywnych źródeł zatrudnienia spowodował, że sytuacja na rynku pracy w Wałbrzychu i regionie od kilku lat należy do najtrudniejszych w kraju, a bardzo wysokie wskaźniki bezrobocia utrzymują się do dzisiaj. Liczba osób bezrobotnych i stopa bezrobocia w latach Miasto Wałbrzych ogółem w tym kobiet: Powiat Wałbrzyski ogółem w tym kobiet: Stopa bezrobocia dla Powiatu Wałbrzyskiego ,0% 31,8% 36,5% 39,1% 30,1%* * spadek stopy bezrobocia w 2003 roku wynika z faktu, że wskaźnik bezrobocia od tego roku dla powiatu jest liczony z uwzględnieniem obszaru Wałbrzycha (po utracie praw powiatu grodzkiego). L.p. Wiek w latach Liczba bezrobotnych

6 i więcej 31 Razem: Struktura bezrobotnych wg wieku 0% 3% 28% 24% 0% 21% 24% i więcej L.p. Poziom wykształcenia Liczba bezrobotnych 1 wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólne zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej % Struktura bezrobotnych wg wykształcenia 4% 23% wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólne 32% 6% zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej L.p. Staż pracy w latach Liczba bezrobotnych 1 do 1 roku

7 i więcej bez stażu 2608 Razem: Struktura bezrobotnych wg stażu pracy do 1 roku 18% 1-5 lat 10% 5-10 lat 1% 20% lat 16% lat 22% 13% 30 i więcej bez stażu Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Wałbrzychu (stan na ) Pogarszająca się sytuacja na rynku pracy znalazła swoje odzwierciedlenie we wzroście liczby osób należących do grupy tak zwanego szczególnego ryzyka, zagrożonych wykluczeniem społecznym. Są to osoby długotrwale bezrobotne, dla których jedynym źródłem dochodów przez długi okres są świadczenia pomocy społecznej. Nie bez znaczenia pozostaje również niski poziom ich wykształcenia. Jest to stale powiększająca się grupa ludzi, którzy w większości nie są w stanie samodzielnie przezwyciężyć trudnych sytuacji życiowych, znaleźć zatrudnienie bądź usamodzielnić się. Osoby te w większym stopniu niż inne grupy są narażone na różnego rodzaju patologie społeczne - alkoholizm, narkomanię i przestępczość. Niektóre z tych osób podejmują ryzyko nielegalnej pracy zarobkowej, czego najbardziej jaskrawym przykładem z ostatnich lat jest zjawisko nielegalnego wydobycia węgla tzw. biedaszyby. Liczba osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej w postaci zasiłków i pomocy w naturze (dane na r.)

8 Pomoc społeczna Zasiłki i pomoc w naturze świadczenia społeczne Pomoc inna Dane ogólne Rodzaj udzielonej pomocy Liczba korzystających z pomocy dożywianie dzieci szkolnych 2443 zakup opału 3186 pomoc celowa na zakup żywności 4791 renty socjalne 896 zasiłki stałe 288 zasiłki stałe wyrównawcze 898 zasiłki okresowe gwarantowane 164 zasiłki macierzyńskie 417 dodatki mieszkaniowe 5914 zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne 836 dzieci w środowiskowych świetlicach opiekuńczo - wychowawczych 482 dzieci objęte programem zapobiegania narkomanii 2134 ilość rodzin objętych pomocą społeczną 6198 ilość osób w w/w rodzinach Na podstawie powyższych danych można stwierdzić, że ok. 13,2% ogółu mieszkańców Wałbrzycha skorzystało w 2003 roku ze świadczeń pomocy społecznej. Wzrost ilości rodzin korzystających z pomocy społecznej (w roku rodzin, w roku rodzin), pomimo spadku liczby mieszkańców, świadczy o postępującym ubożeniu wałbrzyszan, co znajduje swoje odbicie w danych statystycznych dotyczących bezrobocia na terenie gminy. Kolejny problem wiąże się z faktem systematycznego zmniejszania się liczby mieszkańców Wałbrzycha, która na koniec 2003 r. wynosiła osób (początek lat dziewięćdziesiątych - ok. 145 tysięcy). Do sytuacji takiej przyczynia się ujemny wskaźnik przyrostu naturalnego oraz wysoki odsetek osób, szczególnie młodych, które podejmują decyzję o wyjeździe na stałe z Wałbrzycha. Liczba mieszkańców Wałbrzycha z podziałem na grupy wiekowe l.p Podział Liczba osób. wiekowy 1. od 0 do 6 lat 6 736

9 2. od 7 do 13 lat od 14 do 16 lat od 17 do 21 lat od 22 do 40 lat od 41 do 60 lat powyżej 60 lat RAZEM Dane na podstawie zestawień Biura Ewidencji Ludności i Spraw Wewnętrznych UM w Wałbrzychu 2.5 Gospodarka Analiza aktualnej sytuacji gospodarczej Wałbrzycha daje podstawę do twierdzenia, że jej obraz na przestrzeni ostatnich lat uległ zmianie. Jest to efekt decyzji podejmowanych na szczeblu samorządu, władz państwowych, a także wspólnych działań różnych instytucji wałbrzyskich. Z pewnością można stwierdzić, że nie jest to już gospodarka zdominowana przez jedną branżę. Jednym z trzech głównych kierunków, określonych w Strategii Rozwoju Wałbrzycha na lata jest tworzenie w mieście warunków do rozwoju nowoczesnej gospodarki. Ważnym elementem realizacji tego celu jest wspieranie przez władze samorządowe pozyskiwania zaawansowanych technologicznie inwestycji o charakterze produkcyjno usługowym, które w Wałbrzychu w większości lokują się na terenie Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Invest Park. WSSE Invest Park Sp. z o.o. powstała w 1997 roku i należy do najlepiej rozwijających się w kraju. Od początku działalności współpracuje na zasadach partnerskich z Gminą Wałbrzych w zakresie budowy infrastruktury technicznej na terenie strefy, jak i innych działań prowadzących do pozyskania inwestorów. Podstrefa Wałbrzych WSSE INVEST-PARK zajmuje obszar 219,2 ha. Do zagospodarowania inwestycyjnego pozostaje obszar ok. 90 ha. Zgodnie z danymi z marca 2004 roku w podstrefie wałbrzyskiej zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej posiada 14 firm, które zainwestowały już łącznie ok. 910 mln złotych i zatrudniły 4480 osób. Największe z nich to: Ø TOYOTA MANUFACTURING POLAND Sp. z o.o.

10 Ø TAKATA PETRI Sp. z o.o. Ø GROSSMAN POLSKASp z o.o. Ø CERSANIT III S.A. Ø FAURECIA WAŁBRZYCH Sp. z o.o. Ø NSK STEERING SYSTEMS EUROPE (Polska) Sp. z o.o. Przemysł wałbrzyski funkcjonujący poza strefą reprezentowany jest głównie przez branżę ceramiczną, szklarską, włókienniczą, odzieżową, materiałów budowlanych, chemiczną, metalową, motoryzacyjną i spożywczą. Największe firmy to: Zakłady Porcelany Stołowej KRZYSZTOF S.A. Fabryka Porcelany WAŁBRZYCH S.A. Fabryka Porcelany Stołowej KSIĄŻ Sp. z o.o. CAMELA S.A. Fabryka Wkładów Odzieżowych RONAL POLSKA S.A. 2.6 Sektor małych i średnich przedsiębiorstw Gmina Wałbrzych wspiera działalność lokalnych przedsiębiorstw z sektora MŚP, na których w zasadniczej części opiera się rozwój gospodarczy miasta. Najważniejsze inicjatywy kierowane przez samorząd do tej pory do przedsiębiorców to: ulgi w podatkach lokalnych dla podmiotów gospodarczych inwestujących w Wałbrzychu i tworzących nowe miejsca pracy, działania prowadzące do udostępnienia nowych terenów inwestycyjnych, określonych jako strefa aktywizacji gospodarczej, przygotowanie dla potencjalnych inwestorów Oferty Inwestycyjnej, zawierającej zbiór najważniejszych informacji o nieruchomościach gruntowych i zabudowanych, przeznaczonych na przedsięwzięcia gospodarcze, działalność w ramach Urzędu Miejskiego Punktu Szansy, świadczącego usługi doradcze dla osób prowadzących działalność gospodarczą, a także pośredniczącego w udzielaniu preferencyjnych pożyczek z funduszu pożyczkowego Funduszu Regionu Wałbrzyskiego,

11 Bardzo ważnym elementem oferty gospodarczej Wałbrzycha jest działalność wyspecjalizowanych instytucji, zajmujących się wspieraniem przedsiębiorczości w szczególności w zakresie preferencyjnych pożyczek, obsługi programów pomocowych i działalności doradczej. Należą do nich: Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego, Dolnośląskie Centrum Euro-Info, Fundusz Regionu Wałbrzyskiego, Fundacja Wałbrzych 2000 Wałbrzyski Inkubator Przedsiębiorczości Flandria Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego świadczy pomoc dla przedsiębiorców w zakresie: - konsultingu gospodarczego, doradztwa ekonomicznego i finansowego, - działalności edukacyjnej w zakresie różnych aspektów aktywności gospodarczej, - restrukturyzacji przedsiębiorstw i kreowania nowych inicjatyw gospodarczych, - oceny przedsięwzięć inwestycyjnych i analizy wykonalności, - procedur tworzenia aplikacji, prowadzenia i rozliczania projektów według wymogów Unii Europejskiej, - planów strategicznych wraz z oceną ryzyka przedsięwzięć gospodarczych, - promowania produktów przedsiębiorstw regionalnych w kraju i za granicą - gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji gospodarczych Usługi dla przedsiębiorstw i przedsiębiorców DARR realizuje zarówno samodzielnie, jako wyspecjalizowana firma doradztwa gospodarczego oferująca standardowe usługi consultingowe, jak i we współpracy z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości - jako ośrodek Krajowego Systemu Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw. Jest tzw. akredytowanym wykonawcą usług dla MŚP oferowanych przedsiębiorcom w ramach programów wsparcia Phare 2000 i Phare Przy Dolnośląskiej Agencji Rozwoju afiliowane jest Dolnośląskie Centrum Euro Info, które oferuje wyspecjalizowane doradztwo dotyczące zasad funkcjonowania jednolitego rynku europejskiego i wymogów wynikających z konieczności przygotowania się polskich przedsiębiorstw do konkurowania na rynkach Unii Europejskiej. Centrum Euro Info:

12 - udziela szczegółowych informacji oraz organizuje szkolenia i seminaria dotyczące: cech Jednolitego Rynku Unii Europejskiej, formalno-prawnych warunków współpracy gospodarczej z firmami z krajów członkowskich, podstaw prawnych funkcjonowania Unii Europejskiej, - posiada bezpośredni dostęp do informacji o unijnych programach realizowanych w Polsce lub programów wewnętrznych Unii Europejskiej dostępnych dla polskich firm i instytucji. - pomaga polskim przedsiębiorstwom w znalezieniu partnerów w krajach Unii Europejskiej (za pośrednictwem sieci biur Euro Info Centres mających siedzibę przy izbach przemysłowych, zrzeszeniach pracodawców, gminach, agencjach rozwoju regionalnego), pomagając jednocześnie w sformułowaniu oferty firmy i precyzyjnym określeniu potrzeb kooperacyjnych, organizując udział firm w imprezach Komisji Europejskiej, mających na celu ożywienie współpracy między regionami, informując o rynkach poszczególnych Krajów Członkowskich Unii Europejskiej i rynkach regionalnych oraz o przygotowywanych imprezach gospodarczych, a także o przetargach ogłaszanych przez instytucje krajów członkowskich Unii Europejskiej. Fundusz Regionu Wałbrzyskiego oferuje preferencyjne pożyczki dla podmiotów gospodarczych i jednostek samorządów terytorialnych. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na finansowanie działalności gospodarczej, na cele inwestycyjne, eksploatacyjne oraz inne uzasadnione potrzeby wnioskodawcy, w szczególności przyczyniające się do utrzymania dotychczasowych i tworzenia nowych miejsc pracy w województwie dolnośląskim. Z uwagi na specyficzne formy prowadzenia działalności oraz różnorodne pochodzenie środków na pożyczki, w ramach Funduszu Pożyczkowego funkcjonują: - Fundusz Pożyczkowy dla przedsiębiorców z sektora małych przedsiębiorstw, - Samorządowy Fundusz Pożyczkowy, - Program Praca dla Absolwenta. Środki Funduszu Pożyczkowego FRW mogą być przeznaczone również na krótkoterminowe pożyczki interwencyjne. Fundusz Regionu Wałbrzyskiego mając na celu rozwój przedsiębiorczości w regionie

13 świadczy ponadto bezpłatne usługi doradcze i informacyjne dla przedsiębiorców, absolwentów oraz osób bezrobotnych chcących rozpocząć działalność gospodarczą. Usługi te obejmują przede wszystkim podstawowe doradztwo w zakresie procedury rejestracji działalności gospodarczej, możliwych zewnętrznych źródeł jej finansowania, pomocy w przygotowaniu wniosków pożyczkowych, jak również doradztwa dotyczącego prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem. Pożyczki z Funduszu Regionu Wałbrzyskiego lata ilość udzielonych pożyczek kwota pożyczek Fundacja Wałbrzych 2000 realizuje działania z zakresu wspierania restrukturyzacji gospodarki, przeciwdziałania bezrobociu i rozwoju przedsiębiorczości. Fundacja dysponuje środkami finansowymi na udzielanie pożyczek przeznaczonych na prowadzenie działalności gospodarczej. Ponadto Fundacja Wałbrzych 2000 zarządza Wałbrzyskim Inkubatorem Przedsiębiorczości Flandria, którego zadaniem jest: -tworzenie na bazie obiektu i zaplecza technicznego, nowych miejsc pracy dla bezrobotnych poprzez uruchamianie nowych i rozwój istniejących małych firm, -stosowanie odpowiednich kryteriów doboru i kwalifikacji tak, by uczestnikami korzystającymi z pomocy INKUBATORA stawały się firmy preferujące nowe technologie oraz wdrażające nowe rozwiązania a ponadto wykorzystujące tzw. nisze rynkowe i patenty, Inkubator stanowi formę promocji i wspomagania nowopowstających firm i tworzenia miejsc pracy. W tych ramach mieszczą się podstawowe cele jego istnienia, tj.: -udostępnianie firmom powierzchni pod działalność gospodarczą, -umożliwianie obsługi biurowej -oferowanie usług wspierających (doradztwo ekonomiczne, organizacyjne, techniczne).

14 Przemiany polityczne i gospodarcze z początku lat dziewięćdziesiątych, likwidacja przemysłu górniczego i proces restrukturyzacji gospodarki, łącznie z konsekwentnymi działaniami podejmowanymi przez lokalne władze w Wałbrzychu i wyspecjalizowane instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości, przyczyniły się do rozwoju małych i średnich firm. Były także impulsem dla wielu osób do podejmowania ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek. Na przestrzeni czterech ostatnich lat ( ) w Wałbrzychu zarejestrowano 7643 nowych podmiotów gospodarczych. 2.7 Gminne inwestycje z zakresu infrastruktury Na terenie Wałbrzycha zlokalizowane są tereny i obiekty nadające się do wykorzystania na cele produkcyjne, handlowe, usługowe, gastronomiczne, turystyczno-rekreacyjne i mieszkaniowe. Inwestycje infrastrukturalne realizowane są przez Gminę z myślą o mieszkańcach, a także w równym stopniu w celu poprawy warunków inwestowania na terenie miasta. W ich finansowaniu wykorzystywane są środki finansowe z budżetu gminy oraz pozyskiwane ze źródeł zewnętrznych. Największe inwestycje infrastrukturalne realizowane w ostatnich latach, mające najistotniejsze znaczenie w aspekcie gospodarki miasta to: uzbrojenie infrastrukturalne Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, zadania z zakresu budowy kanalizacji sanitarnej w poszczególnych dzielnicach miasta, aktywizacja gospodarcza obszaru Poniatowa, obwodnica wałbrzyska, 2.8 Podstawowe dane dotyczące infrastruktury technicznej. Energia cieplna Głównym dostawcą energii cieplnej jest Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. Ogółem w mieście działa ponad 350 lokalnych kotłowni. Największe eksploatowane przez PEC to: centralna Ciepłownia C-3 o mocy 104,14 MW, osiedlowa Ciepłownia C-1 o mocy 15.2 MW, Ciepłownia C-4 o mocy 5,2 MW.

15 Ponadto PEC eksploatuje 46 mniejszych kotłowni o łącznej mocy 8,55 MW. Długość sieci ciepłowniczej wynosi ok. 49 km, w tym 29,3 km zarządzane przez PEC. Od lat prowadzone są działania zmierzające do zmiany tradycyjnych systemów ogrzewania na proekologiczne. Energia elektryczna Przesyłanie oraz dystrybucja energii elektrycznej na obszarze miasta jest przedmiotem działalności Zakładu Energetycznego Wałbrzych S.A. Odbiorcy na terenie Wałbrzycha zasilani są w energię elektryczną napowietrznymi liniami wysokiego napięcia 110 kv, przyłączonymi do Głównych Punktów Zasilania (GPZ). Z GPZ-ów wyprowadzone są linie średniego napięcia 10 kv i 20 kv, które zasilają miejskie stacje transformatorowe. Do stacji tych przyłączone są linie niskiego napięcia. Dostawa gazu Siecią gazową o długości 263,7 km na terenie miasta zarządza Zakład Gazowniczy. Zasilanie w gaz odbywa się siecią niskoprężną i średnioprężną. Istnieje 29 stacji redukcyjno pomiarowych II stopnia i jedna I stopnia. Zaopatrzenie w wodę Wałbrzych zaopatrywany jest w wodę z ujęć głębinowych zlokalizowanych w Marciszowie Dolnym i Górnym, Gorzeszowie i Unisławiu Śląskim Długość sieci wodociągowej rozdzielczej - 212,4 km Stopień dostępności do sieci wodociągowej 99% Zużycie roczne wody 6,47 mln m 3 Wydajność sieci (dla całego przedsiębiorstwa) 81 tys. m 3 /d Kanalizacja sanitarna Długość sieci 150 km Liczba oczyszczalni 3 Wydajność oczyszczalni ścieków m 3 /d Kanalizacja deszczowa Długość sieci ok. 160 km, na której usytuowano ok wpustów ulicznych. Ok. 70% sieci wybudowana jest przed 1945 rokiem. Kanalizacja eksploatowana jest przez Zarząd Dróg i Komunikacji i innych zarządców.

16 Składowisko odpadów Składowiska odpadów komunalnych przy ul.beethovena Składowisko odpadów przemysłowych przy ul. Górniczej Składowisko odpadów komunalnych przy ul. Stacyjnej w rekultywacji Gruzowisko miejskie przy ul. Świdnickiej w rekultywacji. Transport Usługi przewozowe w zakresie przewozu osób na terenie miasta świadczy Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. oraz kilku przewoźników prywatnych prowadzących przewozy w obrębie miasta oraz na liniach łączących Wałbrzych z pobliskimi miejscowościami. Komunikacja pozamiejska i transport obsługiwany jest przez PPKS, PKP oraz prywatnych przewoźników. 2.9 Zasoby mieszkaniowe Budynki stanowiące mieszkaniowy zasób Gminy Wałbrzych to obiekty o bardzo zróżnicowanym wieku, konstrukcji i standardzie. Z ogólnej liczby ponad 46 tysięcy mieszkań, około 60 % zostało wybudowanych przed 1945 rokiem. Zabudowa ta charakteryzuje się dużym stopniem dekapitalizacji oraz niskim wskaźnikiem wyposażenia w urządzenia komunalne. Ponad 11 tysięcy mieszkań zostało wybudowanych w latach , po 1980 roku około 9 tysięcy mieszkań. Generalnie należy stwierdzić, ze zasób mieszkaniowy Wałbrzycha charakteryzuje się dużym zużyciem technicznym. Budynki wybudowane przed 1939 rokiem, ze względu na wiek (często powyżej 100 lat) i konstrukcję są najbardziej wyeksploatowane i narażone na fizyczne zniszczenie. Duża część budynków wymaga wzmocnień i remontów w różnym zakresie i z różnych względów. Najważniejsze z nich to: spękania elementów konstrukcyjnych z uwagi na nierównomierne osiadanie fundamentów, powodowane szkodami górniczymi, brak izolacji poziomych i pionowych, co jest przyczyną zawilgocenia ścian, stropów, prowadzących do zagrzybienia mieszkań oraz osłabienia konstrukcji,

17 nieszczelności pokryć dachowych, powodujące niszczenie konstrukcji dachów, stropów, a w konsekwencji całych budynków, samowole budowlane np. wybijanie dodatkowych otworów w ścianach, urządzanie bez izolacji pomieszczeń sanitarnych brak bieżącej konserwacji, wymian pokrycia dachowego, dociepleń ścian i stropów 2.10 Stan dróg, układ komunikacyjny Układ komunikacyjny Wałbrzycha, ze względu na uwarunkowania wynikające z ukształtowania terenu, a także braku znaczących inwestycji w tym zakresie w przeszłości, jest mało funkcjonalny. Główny kierunek komunikacji samochodowej północ południe, zasadniczo opiera się na jednym ciągu ulic. Jest to przyczyną poważnych utrudnień w komunikacji samochodowej na terenie miasta. W rezultacie przejazd przez Wałbrzych w czasie wzmożonego ruchu i niekorzystnych warunków atmosferycznych jest bardzo utrudniony. Również stan techniczny dróg na terenie miasta nie jest dobry. Jest to związane z brakiem możliwości finansowych na niezbędne inwestycje, a także utrudnieniami natury formalno prawnej, wiodącymi w konsekwencji do sytuacji, w której zarząd drogami na terenie miasta jest prowadzony przez cztery niezależne instytucje Środowisko naturalne Analizy prowadzone przez służby ochrony środowiska wykazują systematyczna poprawę stanu środowiska naturalnego w Wałbrzychu. W porównaniu do okresu działalności kopalń węgla kamiennego i zakładów z nimi współpracujących, przede wszystkim koksowni. I tak: wskaźniki czystości powietrza mieszczą się w granicach norm, a decydujący udział w zanieczyszczeniach ma tak zwana niska emisja oraz komunikacja samochodowa, systematycznie porządkowana jest gospodarka odpadami. Wałbrzych posiada nowoczesne składowisko odpadów komunalnych, dysponuje gruzowiskiem, odpady medyczne spalane są w nowoczesnej spalarni przyszpitalnej. Możliwa jest też utylizacja odpadów przemysłowych poprzez składowanie na komercyjnym składowisku przy ul. Górniczej,

18 w ostatnich latach wzrosła ilość ścieków poddanych procesowi oczyszczania w związku z rozbudową sieci kanalizacji sanitarnej. Należy jednak stwierdzić, że wciąż ilość ścieków poddawanych oczyszczaniu nie jest zadowalająca, a zasadniczym problemem w zakresie gospodarki wodno ściekowej pozostaje brak kanalizacji na niektórych obszarach miasta. Brak kanalizacji w kilku rejonach miasta (Lubiechów, Poniatów, Kozice) powoduje problem ochrony zasobów wód podziemnych, które narażone są na bezpośrednie oddziaływanie zanieczyszczeń przemysłowych i komunalnych, co w konsekwencji prowadzi do zagrożenia wód pierwszego horyzontu, ujmowanych przez studnie komunalne oraz przydomowe studnie wody pitnej Turystyka, atuty wynikające z historii miasta Bardzo korzystne położenie miasta w Górach Wałbrzyskich, niedalekie sąsiedztwo Gór Kamiennych i Sowich, zabytki, obiekty rekreacyjne - to wszystko stwarza dobre warunki do uprawiania sportu, różnych form turystyki i rekreacji przez cały rok, a co się z tym wiąże, do rozwoju firm związanych z tymi dziedzinami. Najważniejsze atuty Wałbrzycha i regionu związane z turystyką i rekreacją to: bardzo dobre warunki w Wałbrzychu i okolicach do uprawiania kolarstwa górskiego i szosowego. Na drogach i ścieżkach Ziemi Wałbrzyskiej rozgrywanych jest wiele krajowych i lokalnych wyścigów kolarskich. Na terenie miasta wytyczono kilkanaście tras rowerowych. Jedna z najciekawszych biegnie przez Książański Park Krajobrazowy, gdzie co roku odbywają się finały Grand Prix MTB, natomiast na sierpień 2004 w Wałbrzychu zaplanowane są Mistrzostwa Europy w kolarstwie górskim. rozbudowana sieć szlaków turystycznych prowadzących po okolicznych pasmach górskich, wiodących do punktów widokowych, miejsc pamięci, pomników przyrody. możliwość korzystania z usług Stada Ogierów Sieraków Wielkopolski Spółka z o.o. - Stada Książ, a także stadniny położonej w pobliskim Szczawnie Zdroju. W Wałbrzychu odbywają się wyścigi, zawody w powożeniu i ujeżdżeniu oraz międzynarodowe aukcje koni. działalność w pobliżu Wałbrzycha ośrodka sportów paralotniarskich. Przez cały rok można pobierać nauki latania na lotniach i paralotniach organizowane przez Aeroklub Ziemi Wałbrzyskiej. dobre warunki do uprawiania sportów zimowych, wynikające z sąsiedztwa pasm

19 górskich, długo utrzymującej się pokrywy śnieżnej oraz rozbudowanej sieci wyciągów narciarskich i bazy towarzyszącej. W okolicach Wałbrzycha rozgrywany jest corocznie międzynarodowy bieg narciarski pn. Bieg Gwarków. Historyczne początki miasta sięgają XII wieku. Prawa miejskie Wałbrzych uzyskał w XV wieku. Po wygaśnięciu rodu Piastów Wałbrzych był własnością niemieckich rodów rycerskich, początkowo Schaffgotsch ów, następnie Czettritz ów i Hochberg ów. Pierwsze wzmianki o górnictwie węglowym pochodzą z 1536 roku. Ośrodkiem przemysłowym Wałbrzych stał się dopiero w XIX wieku. Po upadku tkactwa lnianego górnictwo stało się gałęzią dominującą w Wałbrzychu, w tym czasie narodził się też przemysł ceramiczny i szklarski. Najciekawsze ślady przeszłości pozostałe do dziś to: Zamek Książ, trzeci co do wielkości zamek w Polsce, otoczony pięknym parkiem utrzymanym w stylu angielskim, dziś stanowi urzekający konglomerat wielu stylów architektonicznych. Imponująca bryła zamku posiada ponad 400 pomieszczeń, w tym reprezentacyjne sale, którym przywrócono dawny blask, salony wystawowe, sale konferencyjne oraz wygodne wnętrza hotelowo-gastronomiczne, Stado Ogierów Sieraków Wielkopolski Stado Książ, Staromiejski Rynek, Palmiarnia Lubiechów, Pałac rodu Czettritz ów zbudowany w latach , obecnie siedziba Urzędu Powiatowego, Pałac kupiecki rodziny Albertich, zbudowany w 1801r. w stylu klasycystycznym, obecnie siedziba Muzeum eksponującego bogate zbiory z zakresu geologii, górnictwa, ceramiki i historii miasta, Muzeum Przemysłu i Techniki ulokowane w obiektach byłej kopalni prezentuje górniczą historię miasta, Kościółek pw. Matki Boskiej Bolesnej zbudowany w 1305 r. Do dyspozycji turystów pozostają hotele dysponujące łącznie ponad 700 miejscami noclegowymi, hale sportowe, kryte pływalnie, jeden basen otwarty z polem namiotowym, korty tenisowe i siłownie oraz sieć placówek gastronomicznych. Pobliskie uzdrowiska Szczawno Zdrój i Jedlina Zdrój oferują różnorodne zabiegi lecznicze oraz wody mineralne.

20 Ważne znaczenie z punktu widzenia potencjalnych turystów mają działające w mieście instytucje kultury: Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego, Filharmonia Sudecka, Teatr Lalki i Aktora, Powiatowa Biblioteka Publiczna Biblioteka Pod Atlantami, Muzeum w Wałbrzychu, Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA Zamek Książ, Wałbrzyski Ośrodek Kultury Oświata Na terenie Wałbrzycha w roku szkolnym 2003/2004 funkcjonuje 25 szkół podstawowych, w tym 18 prowadzonych przez Gminę, 5 szkół publicznych prowadzonych przez Powiat, jedna szkoła niepubliczna oraz jedna szkoła resortowa (muzyczna). W szkołach podstawowych kształci się łącznie ok uczniów. W Wałbrzychu funkcjonuje 21 gimnazjów, 10 z nich to placówki publiczne prowadzone przez Gminę, 4 to gimnazja specjalne prowadzone przez Powiat, 3 to gimnazja specjalistyczne (o określonym profilu), 3 to placówki niepubliczne i jedno gimnazjum resortowe (muzyczne). Wszystkie te placówki kształcą łącznie ok uczniów. Szkolnictwo ponadgimnazjalne od 1 stycznia 2003 roku prowadzone jest przez Starostwo Powiatowe. Na terenie miasta prowadzi działalność 13 szkół publicznych ponadgimnazjalnych oraz 8 szkół niepublicznych. Szkół policealnych jest 9, w tym 4 niepubliczne, o łącznej liczbie ok słuchaczy. Wałbrzych, jako lokalne centrum edukacyjne oferuje możliwość zdobycia wykształcenia na poziomie wyższym. W 6 wyższych uczelniach kształci się ponad studentów, są to: Filia Politechniki Wrocławskiej w Wałbrzychu, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki w Jeleniej Górze, Studia w Wałbrzychu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Wałbrzychu Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Instytut Pedagogiki w Wałbrzychu, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Wydział Matematyki i Techniki, Studia w Wałbrzychu. Ponadto na terenie miasta funkcjonuje Dolnośląskie Centrum Informacji Zawodowej i Doskonalenia Nauczycieli w Wałbrzychu oraz Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna.

21 3. Wnioski wypływające z analizy diagnoza obszarów problemowych. 1) Sytuacja społeczno ekonomiczna Wałbrzycha w znacznej części wynika z uwarunkowań historycznych. Przez wiele lat gospodarka miasta oparta była na przemyśle wydobywczym, będącym podstawowym źródłem zatrudnienia. Od początku lat dziewięćdziesiątych trwa proces restrukturyzacji przemysłu na

22 obszarze miasta, prowadzący do dywersyfikacji działalności gospodarczej i rozwoju nowych branż. 2) Biorąc pod uwagę dane z ostatnich lat dotyczące lokalnych firm, w tym liczby zarejestrowanych nowych podmiotów gospodarczych, ich aktywność we współpracy z instytucjami wspierającymi przedsiębiorczość, a także korzystanie z funduszy pożyczkowych, czy też duże zainteresowanie ze strony małych firm działalnością w ramach Inkubatora Przedsiębiorczości należy stwierdzić, że w Wałbrzychu istnieje duży potencjał dla rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. Aby go wykorzystać i przyczynić się do rozwoju tego sektora gospodarczego konieczne jest wprowadzenie w życie kolejnych działań, które ułatwią funkcjonowanie i wesprą działalność przedsiębiorców funkcjonujących na terenie Wałbrzycha. 3) Na przestrzeni kilku ostatnich lat w Wałbrzychu pojawiły się przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego, przede wszystkim na obszarze bardzo dobrze rozwijającej się Wałbrzyskiej Specjalna Strefa Ekonomiczna Invest Park. Należy zintensyfikować działania, które doprowadzą do lokalizacji na obszarze miasta kolejnych inwestycji zewnętrznych, także poza terenem WSSE. 4) Istnieją sfery, których potencjał do tej pory nie jest w pełni wykorzystywany. Należą do nich turystyka, kultura, a także sport. Potencjał miasta i całego regionu, w szczególności w zakresie wykorzystania walorów turystycznych jest bardzo duży. Wsparcie tych dziedzin poprawi sytuację już istniejących i stworzy warunki do powstania nowych firm związanych z tymi obszarami życia gospodarczego. Również działania prowadzące do wzmocnienia bazy oświatowej Wałbrzycha, rozwoju szkolnictwa, w szczególności na poziomie wyższym, przyczynią się do zwiększenia możliwości rozwojowych miasta. 5) Sytuacja na rynku pracy w Wałbrzychu jest trudna. Wskaźniki bezrobocia dla Powiatu Wałbrzyskiego od kilku lat utrzymują się na wysokim poziomie i należą do najwyższych w kraju. Sytuacja na rynku pracy powoduje, że rośnie grupa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym występuje konieczność organizacji pomocy dla osób pozostających bez pracy i nieprzystosowanych społecznie. 6) Systematycznie zmniejszają się możliwości finansowe gminy związane

23 z realizacją inwestycji infrastrukturalnych, a także innych zadań będących w kompetencji samorządu lokalnego. W związku z tym priorytetem jest konieczność bardzo dobrego przygotowania się do wsparcia tych działań z zewnętrznych źródeł finansowania, w szczególności z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej. 7) Stan środowiska naturalnego w Wałbrzychu od momentu likwidacji przemysłu wydobywczego i zakładów z nim współpracujących, takich jak koksownie, ulega systematycznej poprawie. Konieczne jest jednak podjęcie działań z zakresu ochrony środowiska naturalnego Wałbrzycha, które zwiększą perspektywy rozwojowe miasta. W szczególności chodzi o zakończenie porządkowania gospodarki wodno ściekowej, a także wprowadzenie kompleksowych rozwiązań z zakresu segregacji, odzysku, przerobu i utylizacji odpadów. 8) Pogarsza się, przede wszystkim w wyniku bardzo ograniczonej wielkości środków na inwestycje, remonty i modernizacje, stan majątku komunalnego, w tym zasobów mieszkaniowych i dróg. Konieczne jest podjęcie działań prowadzących do zmiany tej sytuacji, wynikających z długofalowego programu rewitalizacji zasobów miejskich, opracowanie którego pozwoli na pozyskiwanie środków zewnętrznych na inwestycje w tym zakresie. Podobny problem dotyczy terenów i obiektów pokopalnianych, które również powinny zostać objęte długoletnim programem rewitalizacji. 4. Określenie celu strategicznego, priorytetów oraz celów szczegółowych wynikających z diagnozy obszarów problemowych. Biorąc pod uwagę wnioski wysunięte na podstawie analizy aktualnej sytuacji społecznej i gospodarczej Wałbrzycha, poniżej przedstawione zostały priorytety, a w ich obrębie cele szczegółowe, których realizacja ma doprowadzić do osiągnięcia celu strategicznego Planu Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha, którym jest:

24 Aktywizacja gospodarcza i społeczna Wałbrzycha. Dla osiągnięcia tak sformułowanego celu strategicznego, wyznaczone zostały cztery priorytety, a w ich obrębie cele szczegółowe realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha: Priorytet 1 korzystne warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. Aktywizacja społeczna i gospodarcza w odniesieniu do tak sformułowanego priorytetu, realizowana będzie poprzez działania umożliwiające osiągnięcie następujących celów: zatrzymanie dekapitalizacji i rozwój lokalnej infrastruktury prowadzący do udostępnienia nowych terenów inwestycyjnych, wyrównanie warunków dostępu komunikacyjnego do wszystkich obszarów miasta, stworzenie warunków umożliwiających większe zróżnicowanie obszarów działalności podmiotów gospodarczych poprzez wykorzystanie potencjału turystycznego, kulturowego, edukacyjnego i sportowego miasta i regionu, osiągnięcie wysokich standardów w zakresie infrastruktury turystycznej, poprawa dostępności przedsiębiorców i osób rozpoczynających działalność gospodarczą do informacji o zewnętrznych źródłach finansowania, usług doradczych, poprawa obsługi przedsiębiorców ze strony Urzędu Miejskiego, Priorytet 2 miejsca pracy, pomoc społeczna dla bezrobotnych, osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Aktywizacja społeczna i gospodarcza w odniesieniu do tak sformułowanego priorytetu, będzie możliwa poprzez działania prowadzące do osiągnięcia następujących celów: tworzenie alternatywnych źródeł zatrudnienia dla osób, które utraciły pracę, promowanie przedsiębiorczości w szczególności poprzez wsparcie dla podejmujących działalność gospodarczą, dostosowanie zawodowe mieszkańców do wymogów rynku pracy, zwiększenie poziomu pomocy społecznej dla osób zagrożonych wykluczeniem, rozszerzenie możliwości i polepszenie warunków kształcenia na różnych poziomach,

25 Priorytet 3 rozbudowa i modernizacja infrastruktury ochrony środowiska lepsze warunki życia mieszkańców. Aktywizacja społeczna i gospodarcza w odniesieniu do tak sformułowanego priorytetu będzie możliwa poprzez osiągnięcie następujących celów: poprawa stanu wód powierzchniowych i urządzeń z nimi związanych, ograniczenie negatywnego wpływu odpadów na wody powierzchniowe i podziemne, poprawa jakości powietrza atmosferycznego poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, Priorytet 4 rewitalizacja obszarów miejskich i poprzemysłowych. aktywizacja społeczna i gospodarcza w odniesieniu do tak sformułowanego priorytetu, będzie możliwa poprzez osiągnięcie następujących celów: polepszenie warunków życia i stanu infrastruktury w dzielnicach zdekapitalizowanych, wykazujących negatywne wskaźniki rozwoju ekonomicznego i społecznego zmiana dotychczasowej funkcji zabudowy i jej adaptację na cele turystyczne i usługowe aktywizacja gospodarcza terenów rewitalizowanych odnowa terenów poprzemysłowych, wykorzystanie ich potencjału krajobrazowego i turystycznego polepszenie stanu bezpieczeństwa mieszkańców.

26 5. Zestawienie projektów okres programowania oraz prognoza na lata następne ( ) Lista projektów, które zostały zawarte w Planie Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha, zawiera zadania już rozpoczęte, zaplanowane w budżecie Gminy na 2004 rok, przewidziane do wykonania w latach , a także proponowane do realizacji w następnym okresie finansowania dla funduszy strukturalnych Unii Europejskiej tj. w latach Kryteria jakie zastosowano przy określeniu kolejności wykonania poszczególnych zadań inwestycyjnych wynikają przede wszystkim z dążenia do skutecznej i szybkiej realizacji

27 celu strategicznego określonego w Planie Rozwoju Lokalnego Wałbrzycha, jakim jest aktywizacja społeczna i gospodarcza miasta. Przedstawione poniżej kryteria określają obszary działań, które powinny być realizowane w pierwszej kolejności. działania zmierzające do uruchomienia Strefy Aktywności Gospodarczej w północno wschodnim rejonie miasta (obszar dzielnicy Poniatów, sąsiedztwo Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej), uzupełnienie i kontynuacja zadań, które uzyskały dofinansowanie z programów przedakcesyjnych Phare SSG oraz ISPA, działania zmierzające do poprawy stanu środowiska naturalnego inwestycje z zakresu porządkowania gospodarki wodno ściekowej oraz gospodarki odpadami, rozbudowa i modernizacja układu komunikacyjnego miasta, a w szczególności kontynuacja budowy obwodnicy Wałbrzycha oraz przebudowa drogi gminnej pn. ul. Uczniowska; w aktualnej sytuacji formalno - prawnej drogą gminną jest odcinek wschodni obwodnicy; z punktu widzenia poprawy warunków funkcjonowania układu komunikacyjnego miasta, należy dążyć do jak najszybszego ostatecznego ustalenia kwestii formalno prawnych i pozyskania środków na kontynuację budowy kolejnych odcinków obwodnicy. działania zmierzające do pełniejszego wykorzystania potencjału turystyczno kulturalnego i sportowego miasta. działania związane z rozszerzeniem możliwości i polepszenia warunków kształcenia. W przypadku zadań dotyczących sfery społecznej, związanych z tworzeniem nowych warunków zatrudnienia, pomocą dla osób bezrobotnych, zagrożonych utratą pracy, należy dążyć do ich realizacji w możliwie najszerszym zakresie. Taka konieczność wynika z pogłębiającej się, trudnej sytuacji na rynku pracy w Wałbrzychu oraz rosnącej grupy osób objętej pomocą społeczną. Priorytet 1 korzystne warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. Projekty z zakresu infrastruktury

28 A. Zadania przewidziane do rozpoczęcia w latach Budowa odcinka ulicy Uczniowskiej służąca pozyskiwaniu inwestycji w obszarze aktywizacji gospodarczej Wałbrzycha. Opis: budowa odcinka ulicy i przebudowa dwóch wiaduktów w osi ulicy Uczniowskiej. Cel: ułatwienie dostępu komunikacyjnego do planowanego obszaru aktywizacji gospodarczej, inwestycje w strefie aktywizacji gospodarczej, nowe miejsca pracy 1.2 Aktywizacja gospodarcza obszaru Poniatowa kolektor kan. sanitarnej Poniatów II. 1.3 Stworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości poprzez uzbrojenie Poniatowa. Opis: zadanie 1.2. jest przewidziane do wykonania przy udziale środków Phare SSG i ISPA. Uzupełnieniem jego zakresu będzie projekt 1.3., współfinansowany w ramach funduszy strukturalnych. Przewidziane jest wykonanie kanalizacji sanitarnej, a także sieci wodociągowej oraz infrastruktury drogowej i towarzyszącej. Cel: zwiększenie atrakcyjności gospodarczej obszaru Poniatowa, przewidzianego na strefę aktywności gospodarczej, rozwój firm, głównie z sektora MŚP, nowe miejsca pracy. 1.4 Rekultywacja wysypiska odpadów komunalnych przy ul. Stacyjnej w Wałbrzychu. Opis: rekultywacja nieczynnego wysypiska. Cel: ochrona powietrza atmosferycznego oraz wód podziemnych przed zanieczyszczeniami, poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej oraz życia w obszarze planowanej strefy aktywności gospodarczej. Powyższe projekty, łącznie mają skutecznie przyczynić się do poprawy warunków inwestowania i udostępnienia nowych terenów pod działalność gospodarczą, w północno wschodnim obszarze Wałbrzycha (Poniatów, Szcawienko, Lubiechów), w sąsiedztwie centrum gospodarczego jakim jest Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna. Obszar ten, zgodnie z opracowywanym Planem Zagospodarowania

29 Przestrzennego Wałbrzycha, jest w znacznej części przewidziany na działalność produkcyjno usługową (strefa aktywizacji gospodarczej). 1.5 Modernizacja dróg gminnych zgodnie ze Studium Rozwoju i Poprawy Stanu Dróg na terenie Miasta Wałbrzycha. Opis: modernizacja dróg wraz z chodnikami, sygnalizacją świetlną i infrastrukturą podziemną. Rezultaty: poprawa warunków życia mieszkańców, poprawa możliwości aktywizacji gospodarczej. B. Propozycje zadań do realizacji w okresie Budowa kolektora tłocznego i sieci sanitarnej w Lubiechowie. Kontynuacja modernizacji dróg gminnych w oparciu o Studium Rozwoju i Poprawy Stanu Dróg na terenie Wałbrzycha. Budowa infrastruktury umożliwiającej udostępnienie kolejnych terenów do prowadzenia działalności gospodarczej. Priorytet 1 korzystne warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. Projekty z zakresu turystyki, kultury, sportu i rekreacji A. Zadania przewidziane do rozpoczęcia w okresie Odrestaurowanie Dziedzińca Honorowego w Zamku Książ zgodnie z Koncepcją programowo przestrzenną dotyczącą kompleksu pałacowo parkowego Książ. Opis: renowacja balustrad Dziedzińca Honorowego Zamku Książ, rzeźb oraz latarni.

30 Cel: przywrócenie Dziedzińcowi Honorowemu jego pierwotnego wyglądu co przyczyni się do podniesienia atrakcyjności turystycznej Zamku Książ i wzrost liczby turystów odwiedzających kompleks. 1.7 Modernizacja hali lekkoatletycznej w Wałbrzychu służącej rozwojowi infrastruktury edukacyjno-sportowej. Opis: kompleksowa modernizacja i oddanie do użytku lekkoatletycznej hali sportowej w dzielnicy Nowe Miasto Cel: poprawa stanu infrastruktury sportowo edukacyjnej w Wałbrzychu, zapewnienie dostępu do nowoczesnego obiektu mieszkańcom miasta i regionu, wzrost atrakcyjności miasta. 1.8 Lokalne Centrum dydaktyczno rehabilitacyjno - kulturalne przy Zespole Szkół Integracyjnych. Opis: oddanie do użytku segmentu D w Zespole Szkół Integracyjnych z salami rehabilitacji i gabinetami lekarskimi, biblioteką i aulą. Cel: zwiększenie standardu lokalnej infrastruktury edukacyjnej, umożliwienie korzystania z kompleksowego wachlarza usług dydaktycznych, kulturalnych i rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych jak i zdrowych z Wałbrzycha i regionu, wzrost atrakcyjności miasta. 1.9 Budowa wielofunkcyjnej hali sportowej przy Szkole Podstawowej nr 2 w Wałbrzychu. Opis: budowa nowoczesnej hali sportowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Cel: poprawa stanu infrastruktury sportowo edukacyjnej w Wałbrzychu, rozszerzenie możliwości i polepszenie warunków kształcenia Budowa kompleksu sportowo rekreacyjnego przy ul. Ratuszowej w Wałbrzychu. Opis: budowa nowoczesnego kompleksu sportowo-rekreacyjnego (hotel, basen, hala, kręgielnia itp.) na bazie istniejącego obiektu. Cel: poprawa stanu infrastruktury sportowo edukacyjnej w Wałbrzychu, zapewnienie dostępu do nowoczesnego obiektu mieszkańcom miasta i regionu., wzrost atrakcyjności

31 miasta Modernizacja kompleksu pałacowo parkowego Zamek Książ zgodnie z Koncepcją programowo przestrzenną dotyczącą kompleksu pałacowo parkowego Książ. Opis: modernizacja i remont pomieszczeń w Zamku Książ, wykonanie elewacji obiektu oraz prace w obrębie parku otaczającego Zamek Książ (amfiteatr, droga dojazdowa). Rezultat: odnowa obiektu należącego do zasobów dziedzictwa kulturowego, podniesienie atrakcyjności turystycznej Zamku Książ i Wałbrzycha Zagospodarowanie Parku Sobieskiego na cele turystyczne i rekreacyjne. Opis: budowa trasy rowerowej, nartostrady, toru saneczkowego, rynny zjazdowej. Rezultat: podniesienie potencjału turystycznego i sportowo - rekreacyjnego Wałbrzycha 1.13 Remont i renowacja zabytkowego obiektu Kościoła Zbawiciela Parafii Ewangelicko Augsburskiej. Opis: remont konstrukcji obiektu Kościoła połączony z jego renowacją Rezultat: odnowa i zabezpieczenie obiektu należącego do zasobów dziedzictwa kulturowego, podniesienie atrakcyjności turystycznej centrum miasta 1.14 Poprawa stanu technicznego funkcjonowania instytucji kultury poprzez modernizację i rozbudowę dotychczasowej bazy w celu poszerzenia ofert kultury o projekty dla osób jednocześnie oraz usługi towarzyszące (gastronomia, kawiarnia itp.) Opis: rozbudowa i modernizacja obiektu, na przykład przy ul. Broniewskiego 65A, obecnie zajmowanego przez WOK i Pocztę przeniesienie Poczty do innego obiektu Rezultat: poszerzenie dotychczasowej oferty kulturalnej oraz możliwości dostępu do dóbr kultury B. propozycje zadań do realizacji w następnych latach Modernizacja ulic i infrastruktury zabytkowego centrum Wałbrzycha.

32 Budowa tras rowerowych na terenie miasta Zagospodarowanie szlaków turystycznych na terenie miasta Zagospodarowanie kompleksu sportowego w dzielnicy Nowe Miasto Priorytet 1 korzystne warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. Zadania z zakresu usług, pomocy doradczej dla przedsiębiorców Opracowanie i wdrożenie pakietu ulg lokalnych dla przedsiębiorców. Pakiet ulg dla przedsiębiorców określa zasady na jakich gmina Wałbrzych, przy pomocy instrumentów dostępnych dla samorządów wspiera działalność lokalnych firm. W 2004 roku wprowadzone zostały w życie następujące zasady przyznawania ulg dla przedsiębiorców w zakresie podatków lokalnych: Uchwała w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie Gminy Wałbrzych. Zwolnienia dotyczą przedsiębiorców inwestujących i tworzących nowe miejsca pracy na terenie miasta. Uchwała w sprawie opłaty targowej na 2004 rok. Uchwała określa dzienne stawki opłaty targowej preferując tereny targowe przeznaczone do handlu, według załączników uchwały. Uchwała w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych na rok Generalnie stawki podatków od środków transportowych uległy na rok 2004 obniżeniu. Bezrobotni podejmujący działalność gospodarczą, na mocy Uchwały Rady Miejskiej Wałbrzycha zostali całkowicie zwolnieni z opłaty za wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Skuteczność przepisów określających ulgi w podatkach lokalnych będzie monitorowana, a