Desery mleczne. składniki, interakcje. SUROWCE I SKŁADNIKI POMOCNICZE białka serwatkowe. prof. dr hab. Stanisław Mleko. mgr Marta Tomczyńska-Mleko
|
|
- Julia Krupa
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Desery mleczne składniki, interakcje prof. dr hab. Stanisław Mleko Zakład Technologii Mleka i Hydrokoloidów, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie mgr Marta Tomczyńska-Mleko Katedra Prawa Rolnego i Gospodarki Gruntami, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Spośród wszystkich produktów mleczarskich desery mleczne wydają się być tymi produktami, w których tkwi duży potencjał pod względem możliwości nasycenia rynku, różnorodności formy oraz możliwości wzbogacania diety. Desery mleczne praktycznie nie były produkowane w Polsce jeszcze 10 lat temu. Charakterystyczną różnicą pomiędzy rynkami mleczarskimi na Zachodzie a naszym, jeszcze na początku lat 90. był fakt, że desery mleczne praktycznie nie pojawiały się w sprzedaży. Tymczasem stanowią one taki produkt, do produkcji którego można stosunkowo łatwo używać produktów ubocznych, takich jak na przykład serwatka i produkowane z niej preparaty. Desery są to produkty o bardzo szerokiej gamie właściwości reologicznych. Od mocnych żeli, przez słabe żele, koagulaty, kremy do musów i pian. Właściwości te kształtowane są przez dodatki w postaci zagęstników, stabilizatorów i substancji żelujących. Technolog żywności może korzystać z całej gamy tych produktów. na terenie Polski zasady zastosowania substancji dodatkowych do żywności reguluje ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz z dnia 27 września 2006). Wykaz substancji dodatkowych zawarty jest w załączniku nr 1 do rozporządzenia wykonawczego do tejże ustawy z dnia 12 października 2007 r. w sprawie specyfikacji i kryteriów czystości substancji dodatkowych (Dz. U. Nr 199 poz. 1441). Zastąpiło ono rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie specyfikacji, kryteriów czystości, wymagań dotyczących pobierania próbek i metod analitycznych stosowanych w trakcie urzędowej kontroli żywności do oznaczania parametrów właściwych dla poszczególnych dozwolonych substancji dodatkowych, poszczególnych substancji pomagających w przetwarzaniu oraz zawartości zanieczyszczeń oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu. Szczegółowe zasady stosowania w żywności substancji dodatkowych uzależnione jest od spełnienia konkretnych wymagań, określonych w ustawie. Zgodnie z art. 9 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia stosowanie substancji dodatkowych w żywności jest dopuszczone przy spełnieniu łącznie trzech warunków: jeżeli nie stanowią zagrożenia dla zdrowia konsumenta przy proponowanym poziomie ich stosowania, w zakresie, w jakim można to stwierdzić na podstawie dostępnych dowodów naukowych, stosowanie ich jest uzasadnione technologicznie, zaś cel ich stosowania nie może być osiągnięty w inny sposób, praktycznie możliwy z punktu widzenia technologicznego i ekonomicznego, użycie ich nie wprowadza konsumenta w błąd. Odpowiednie zestawienie substancji dodatkowych umożliwia otrzymanie deseru o odpowiednich właściwościach reologicznych. W przypadku najczęściej występującej tekstury słabego żelu o konsystencji kremowej można uzyskać stosowną teksturę przez użycie kombinacji tylko dwóch podstawowych składników: skrobi i κ-karagenu. Skrobia zapewnia odpowiednią konsystencję produktu (tzw. body) oraz pożądane odczu- Agro Przemysł 3/
2 Symbol Nazwa polska Nazwa angielska funkcja w żywności E 400 Kwas alginowy Alginic acid zagęstnik, substancja żelująca, nośnik E 401 Alginian sodu Sodium alginate zagęstnik, substancja żelująca, substancja klarująca, nośnik, stabilizator E 402 Alginian potasu Potassium alginate zagęstnik, substancja żelująca, nośnik, stabilizator E 403 Alginian amonu Ammonium alginate zagęstnik, substancja żelująca, nośnik, stabilizator E 404 Alginian wapnia Calcium alginate zagęstnik, substancja żelująca, nośnik, stabilizator E 405 Alginian propylenowo-glikolowy Propane-1, 2-diol alginate E 406 Agar Agar E 407 Karagen Carrageenan zagęstnik, substancja żelująca, emulgator, nośnik, stabilizator zagęstnik, substancja żelująca, substancja klarująca, nośnik, stabilizator zagęstnik, substancja żelująca, stabilizator, substancja klarująca i środek filtracyjny, nośnik E 410 Mączka chleba świętojańskiego Locust bean gum zagęstnik, substancja żelująca, stabilizator, nośnik E 412 Guma guar Guar gum zagęstnik, substancja żelująca, stabilizator, nośnik E 413 Tragakanta Tragacanth zagęstnik, substancja żelująca, nośnik E 414 Guma arabska Acacia gum (gum Arabic) zagęstnik, substancja żelująca, stabilizator, emulgator, nośnik, substancja do stosowania na powierzchnię E 415 Guma ksantanowa Xanthan gum zagęstnik, substancja żelująca, stabilizator, substancja do stosowania na powierzchnię, nośnik E 416 Guma karaya Karaya gum stabilizator E 417 Guma Tara Tara gum stabilizator E 418 Guma gellan Gellan gum zagęstnik, substancja żelująca, stabilizator E 425 Konjac Konjac zagęstnik, (i) Konjac guma (i) Konjac gum substancja żelująca (ii) Konjac glukomannan (ii) Konjac glukomannane Substancja żelująca, nośnik E 440 Pektyny Pectins zagęstniki, (i) pektyna (i) pectin substancja (ii) pektyna amidowana (ii) amidated pectin żelująca, nośnik, substancje do stosowania na powierzchnię, stabilizatory E 460 Celuloza Cellulose substancja wypełniająca, (i) Celuloza (i) Microcrystalline mikrokrystaliczna cellulose zagęstnik, substancja żelująca, nośnik, (ii) Celuloza sproszkowana (ii) Powdered cellulose stabilizator E 461 Metyloceluloza Methyl cellulose nośnik, stabilizator E 463 Hydroksypropyloceluloza Hydroksypropyl cellulose E 464 Hydroksypropylometyloceluloza Hydroxypropyl methyl cellulose substancja wypełniająca, zagęstnik, substancja żelująca, nośnik, stabilizator zagęstnik, substancja żelująca, nośnik, substancja do stosowania na powierzchnię, stabilizator E 465 Etylometyloceluloza Ethyl methyl cellulose nośnik, stabilizator Karboksymetyloceluloza, sól sodowa Carboxy methyl cellulose, zagęstnik, substancja żelująca, nośnik, stabilizator, E 466 karboksymetylocelulozy (CMC) Sodium carboxy methyl cellulose substancja wypełniająca Sól sodowa karboksymetylocelulozy Cross linked sodium carboxy E 468 nośnik usieciowana methyl cellulose E 469 Enzymatycznie zhydrolizowana karboksymetyloceluloza Enzymatically hydrolysed carboxy methyl cellulose E 1404 Skrobia utleniona Oxidized starch skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik nośnik E 1410 Fosforan monoskrobiowy Monostarch phosphate skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1412 Fosforan diskrobiowy Distarch phosphate skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1413 Fosforowany fosforan diskrobiowy Phosphated Distarch phosphate skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1414 Acetylowany fosforan diskrobiowy Acetylated distarch phosphate skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1420 Skrobia acetylowana Acetylated starch skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1422 Acetylowany adypinian diskrobiowy Acetylated distarch adipate skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1440 Hydroksypropyloskrobia Hydroxy propyl starch skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1442 Hydroksypropylofosforan diskrobiowy Hydroxy propyl distarch phosphate skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1450 Sól sodowa oktenylobursztynianu skrobiowego Starch sodium octenylsuccinate skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik E 1451 Acetylowana skrobia utleniona Acetylated oxidised starch skrobia modyfikowana (zagęstnik, stabilizator), nośnik Tab. 1. przedstawia wykaz zagęstników, substancji żelujących i stabilizatorów dopuszczonych do użycia w Polsce 54 3/2008 Agro Przemysł
3 Rys. 1. Schemat utleniania skrobi (Fortuna i Rożnowski, 2002) cie w ustach (tzw. mouthfeel). Powoduje, że produkt daje odczucie pełności, gęstości. Natomiast κ-karagen jest substancją żelującą, która nadaje produktowi zwięzłą teksturę, powstaje żel, czyli substancja będąca matrycą wypełniającą w jednej bryle całą zajmowaną objętość opakowania. Oczywiście w przypadku takich deserów istotne jest, aby ten żel był żelem słabym, czyli z reologicznego punktu widzenia posiadał małą wartość tzw. granicznego naprężenia płynięcia, co w praktyce oznacza, że wystarcza niewielka siła (np. potrząsanie lub wymieszanie łyżeczką), aby zniszczyć strukturę jednolitego żelu i otrzymać strukturę kremową z pozostałością drobnych, zżelowanych fragmentów. Taka różnorodność tekstury daje pożądane odczucia sensoryczne i podnosi smakowitość deseru. Skrobia to naturalny polisacharyd składający się z amylozy i amylopektyny. Do produkcji deserów można używać całej gamy skrobi modyfikowanych. Modyfikacje przeprowadza się wykorzystując ziarnistą budowę i polimeryczny charakter skrobi. (Tomasik 2000). Do celów spożywczych stosuje się modyfikacje chemiczne i fizyczne. Najczęściej przeprowadzane modyfikacje chemiczne to usieciowanie i stabilizacja. Podczas procesu usieciowania następuje wzmocnienie istniejących mostków wodorowych pomiędzy łańcuchami skrobi poprzez wprowadzenie dodatkowych mostków. Uzyskana w ten sposób skrobia jest bardziej odporna na mechaniczne i termiczne stresy. Proces usieciowania przygotowuje skrobię do danych warunków procesu. W procesie stabilizacji różnorodne grupy wprowadzone w procesie estryfikacji, acetylowania i utleniania uniemożliwiają równoległe i bliskie ustawienie się łańcuchów skrobiowych a przez to retrogradację i wynikająca z tego synerezę. Utlenianie skrobi przebiega w różnorodny sposób, w zależności od zastosowanego czynnika utleniającego. Podczas modyfikacji zachodzą równocześnie procesy hydrolizy skrobi oraz utleniania z wytworzeniem grup karboksylowych, aldehydowych i ketonowych. Uzyskana skrobia podczas stabilizacji poprawia trwałość przechowalniczą produktów bogatych w wodę. [Nadison 2002] Rys. 2. Proces estryfikacji skrobi (Fortuna i Rożnowski, 2002) Modyfikacje fizyczne można przeprowadzić stosując efekty rozpuszczalnikowe, działanie mechaniczne, naświetlanie promieniowaniem jonizującym α, β, γ, światłem spolaryzowanym; efekty termiczne, gradient potencjału, zimną plazmę oraz retrogradację. Zabiegi te prowadzą do zwiększenia rozpuszczalności skrobi bez zmniejszania ciężaru cząsteczkowego jej składników (amylozy i amylopektyny), albo do degradacji (Tomasik, 2000). Jedną z najczęściej stosowanych skrobi jest acetylowany adypinian dwuskrobiowy. Jest to skrobia estryfikowana bezwodnikami kwasu adypinowego i octowego (<0,12%). Można ją z powodzeniem stosować do wyrobu deserów mlecznych, ale również w produkcji jogurtów smakowych, twarogów termizowanych, lodów, napojów mlecznych i wielu innych (Rutkowski i wsp., 1997). Stosowanie skrobi modyfikowanych pozwala nie tylko na uzyskanie pożądanego efektu, ale, w porównaniu ze stabilizatorami, także na obniżenie kosztów produkcji (Wałkowski wsp., 1993). Karageny są polisacharydami wchodzącymi w skład ściany komórkowej czerwonych wodorostów morskich [Rhodophycae]. Są one linearnymi polimerami zbudowanymi z reszt dwugalaktozowych. Podstawowa jednostka łańcucha karagenu składa się naprzemiennie ze zwiazków (1,3) α-d-galaktopiranozy i (1,4) β-d-galaktopiranozy. Właściwości reologiczne roztworów różnych frakcji karagenu decydują o ich zastosowaniu. Karageny są rozpuszczalne w wodzie, dając roztwory o dużej lepkości. Właściwość ta spowodowana jest ich nierozgałęzioną strukturą i polimeryczną naturą. Wzajemne odpychanie się wielu ujemnie naładowanych grup estrowych kwasu siarkowego, rozmieszczonych wzdłuż łańcucha polimeru jest przyczyną rozproszenia cząstek w roztworze, co spowodowane jest przez otoczenie grup hydrofilowych karagenu cząsteczkami wody. Rozpuszczalność karagenu w wodzie zależy od budowy chemicznej frakcji, środowiska i temperatury. Rozpuszczalność galaktanów wzrasta wraz ze zwiększeniem stopnia estryfikacji, a maleje ze wzrostem liczby cząsteczek anhydrogalaktozy. Karageny żelujące rozpuszczają się po podgrzaniu do o C, podczas gdy nieżelujące rozpuszczają się w zimnej wodzie (Rutkowski i wsp., 1997). Wśród frakcji żelujących można wyróżnić jota i kappa. Żelują one w obecności jonów potasowych lub po potraktowaniu ich alkaliami w wysokiej temperaturze (Drohan i wsp., 1997). Często podczas stosowania dodatków do żywności w postaci polisacharydowych substancji żelujących i zagęstników dochodzi do interakcji pomiędzy tymi składnikami a białkami. W zależności od stężenia i sposobu żelowania biopolimerów jeden z nich zachowuje się jako układ ciągły, podczas gdy drugi jest w nim rozproszony lub tworzy odrębną sieć (Autio, 2002). Jednymi z najczęściej wykorzystanych interakcji są oddziaływania pomiędzy karagenem a białkami mleka. Jest to związane z unikalną właściwością karagenu tj. jego reaktywnością z białkami i zdolnością do stabilizowania białek mleka (Chinachoti, 1995). Właściwości żeli mleka uzyskanych po dodaniu κ-karagenu lub ι-karagenu są podobne do żeli wodnych tych polisacharydów. κ -kar agen daje żele sztywne i łamliwe, podczas gdy ι-karagen tworzy żele gumowate i elastyczne. Żele mleczne karagenu w porównaniu do wodnych, przy takim samym stężeniu hydrokoloidu są od 3 do 10-ciu razy twardsze, a różnica nie może być wytłumaczona obecnością w mleku jonów promujących żelowanie karagenu ani wpływem części stałych mleka. λ-karagen o odpowiednio dużej Agro Przemysł 3/
4 masie cząsteczkowej, nieżelujący w wodzie w obecności jonów potasowych i wapniowych tworzy giętkie żele w mleku, jeżeli stosuje się go w dostatecznym stężeniu (Gustaw i Mleko, 1998). W mieszaninie mleka z karagenem, polisacharyd reaguje specyficznie z κ- kazeiną formując z nią kompleksy, które łączą się tworząc trójwymiarową sieć. Snoren (1972) stwierdził obecność wiązań elektrostatycznych między κ -kazeiną a κ-k, ι-k i λ -karagenem. Reakcja ta zachodzi również przy normalnym ph mleka (6,6), mimo ze sumaryczny ładunek białek jest w tych warunkach ujemny. Fragmenty κ -kazeiny pomiędzy 97 a 112 resztą aminokwasową posiadają dodatni ładunek i mogą oddziaływać z grupami siarczynowymi karagenu (Snoren, 1972). Najprawdopodobniej w czasie żelowania karagenu w mleku zachodzą oba typy wiązań pomiędzy polisacharydem a micelami kazeinowymi: elektrostatyczne i przy udziale jonów. Wiązania elektrostatyczne występują tylko przy żelowaniu λ-karagenu, natomiast w przypadku ι-k i κ-karagenu łączą się one z micelami za pomocą obu wiązań (Gustaw i Mleko 1998). O ile interakcje między kazeiną a karagenem zostały dobrze poznane to o oddziaływania pomiędzy białkami serwatkowymi a κ-karagenem dowały wzrost siły potrzebnej do pęknięcia próbki podczas ściskania. Najwyższą wartość siły otrzymano dla mieszaniny κ-karagenu z WPI przy ph 6, a żele otrzymane w zakresie ph 7-11 miały podobne właściwości. Dla porównania żele samego WPI [10%] były zbyt elastyczne i nie pękały w ph 7-8, podczas gdy w ph 11 w ogóle nie otrzymano żelu (Mleko i wsp., 1997). Badania Mleko i wsp. (1997) wykorzystujące metodę SAXS potwierdzają zachodzenie interakcji pomiędzy κ-karagenem, a białkami serwatkowymi. Przy ph 10 cząsteczki białek serwatkowych i κ-karagenu są negatywnie naładowane, co powoduje ich wzajemnie odpychanie. Potwierdza to fakt, iż w tych warunkach kompleksy pomiędzy tymi substancjami nie powstają. Przy ph 7 zaobserwowano znacznie niższą intensywność rozpraszania. Zjawisko to można wytłumaczyć tworzeniem się wiązań pomiędzy białkami a karagenem. W układach przy ph 3 κ-karagen zachowuje się jak flokulant powodując wytrącanie białek serwatkowych. Spowodowane jest to poprzez oddziaływanie elektrostatyczne oraz skutek zwiększenia ekspozycji grup hydrofobowych na powierzchni ogrzewanych białek. Zmiany te prowadzą do ich agregacji (Mleko i wsp., 1997). Różnice w składzie warunkują różne wykorzystanie tych preparatów. Składnikiem, który wpływa na właściwości funkcjonalne tych produktów są. Aby wykorzystać je w produkcji produktów mleczarskich stężenie tych białek w preparacie powinno być stosunkowo wysokie i w praktyce stosuje się koncentraty o zawartości białka min. 60%. W przypadku niższej zawartości białka występujące w dużych ilościach sole mineralne i laktoza wpływają negatywnie na właściwości funkcjonalne białek. Białka serwatkowe są doskonałym źródłem wszystkich niezbędnych aminokwasów; są łatwo strawne. Pod względem żywieniowym przewyższają albuminę jaja kurzego, która jest uważana za wzorcowe białko. Niektóre produkty żywnościowe są ubogie w pewne aminokwasy (np. mąka pszenna i ryżowa wykazują niedostatek lizyny, a sojowa niską zawartość metioniny), dlatego można je wzbogacać, dodając białka serwatkowe. Białka serwatkowe można stosować w deserach mlecznych nie tylko z powodu ich znakomitych właściwości odżywczych, ale również z powodu ich właściwości żelujących, poprawiających teksturę produktu. W ostatnich latach podjęto próby stworzenia deserów mlecznych z dodatkiem białek serwatkowych (Mleko, 1997). toczą się dyskusje. Mleko i Gustaw (2002) otrzymali desery z dodatkiem białek serwatkowych o wyższej lepkości w porównaniu z deserami sporządzonymi z dodatkiem mleka w proszku. Miały one również niższą synerezę. Tizobula i Białka serwatkowe są doskonałym źródłem wszystkich niezbędnych aminokwasów. Pod względem żywieniowym przewyższają albuminę jaja kurzego, która jest uważana za wzorcowe białko. Badano możliwość zastąpienia mleka przez koncentraty białek serwatkowych w jednym z typów deserów mlecznych. 50% białek mleka zastąpiono białkami serwatkowymi, otrzymano deser o takich samych właściwościach reologicznych jak wsp. (1999) badając lepkość rożnych typów roztworów mlecznych zauważyli, że κ-karagen tworzy kompleksy nie tylko z κ-kazeiną ale również z białkami serwatkowymi. Ould Eleya i Turgeon (2000) badając wpływ ph na mieszaninę β-laktoglobuliny i karagenu zauważyli specyficzne interakcje tych biopolimerów przy ph 4. Stwierdzili oni, że tylko przy tym ph oba biopolimery asocjują wzajemnie, następnie żelują i tworzą mieszany żel. Zauważyli oni również, że przy ph w zakresie 5-7 następuje faza separacji i biopolimery ulęgają samodzielnej agregacji. Interakcje pomiędzy κ-karagenem i białkami serwatkowymi były widoczne w całym zakresie ph [1-11]. W ph kwaśnym [ph 1-3] dodatek 0,5% κ-karagenu ograniczał siłę potrzebną do zniszczenia [pęknięcia próbki] 10% WPI. W ph wyższym od 5-11, dodatnie interakcje pomiędzy białkami a polisacharydami powo- W ostatnim czasie, w przemyśle mleczarskim obserwuje się tendencję do wykorzystania białek serwatkowych. Powszechne stosowanie technik membranowych umożliwia izolację tych białek z serwatki i otrzymywanie preparatów białek serwatkowych. Preparaty białek serwatkowych występują w rożnych postaciach. Najczęściej spotykane to serwatka w proszku, koncentrat białek serwatkowych WPC [whey protein concentrate] i izolat białek serwatkowych WPI [whey protein isolate]. W skład białek serwatkowych wchodzą następujące białka β-laktoglobulina 50%, α-lacktoglobulina 20%, albumina serum BSA 10% i immunoglobuliny. Serwatka w proszku zawiera 13% białka, 76% laktozy, 1% tłuszczu i 10% popiołu. WPC zawiera około 80% białka, 7%laktozy i 4-7% popiołu, natomiast WPI składa się z ponad 90% białka 1% laktozy 1% tłuszczu i 3% popiołu. deser produkowany z dodatkiem białek mleka (Mann, 1996). Prowadzono badania nad otrzymaniem jogurtów o obniżonej zawartości tłuszczu z wykorzystaniem białek serwatkowych (Mleko, 1996). Stwierdzono że przez optymalny dodatek mikrokoagulatów tych białek można otrzymać jogurty o dwukrotnie mniejszej zawartości tłuszczu w porównaniu do jogurtów otrzymanych z dodatkiem pełnego mleka w proszku. Jogurty te posiadają takie same właściwości organoleptyczne oraz kwasowość. Produkty te charakteryzowały się podobną lub wyższą lepkością w porównaniu do jogurtu kontrolnego. Właściwości otrzymanych jogurtów nie ulegały zmianie po 7 dniach przechowywania Zastąpienie mleka białkami serwatkowymi pozwala również otrzymać desery o obniżonej synerezie (Mleko i Gustaw, 2002). Gustaw i Mleko (2001) porównując desery 56 3/2008 Agro Przemysł
5 Rys. 3. Proces żelowania białek serwatkowych t- czas, T- temperatura (Aguilera, 1995) sporządzone z dodatkiem WPI, WPC i OMP siarczkowe i jedną grupę sulfhydrylową. (odtłuszczone mleko w proszku) wykazali, Pod wpływem temperatury rozpada się na że najwyższą lepkością charakteryzowały monomery, które ulegają denaturacji. Przy się desery sporządzone z dodatkiem WPI, udziale wiązań dwusiarczkowych asocjują natomiast desery sporządzone z dodatkiem OMP miały wyższą lepkość niż desery tego tworzy się sieć żelu utrzymywana one w większe agregaty, a w następstwie z dodatkiem WPC. Desery mleczne sporządzone z dodatkiem WPI wykazują wysoką w żelowaniu białek serwatkowych polega przez oddziaływania fizyczne. Udział BSA elastyczność w szerokim zakresie temperatur na przyspieszeniu fazy przejścia β-lg z formy (Mleko, 1997). natywnej do zdenaturowanej. BSA cechuje Żelowanie białek serwatkowych może się niższą temperaturą żelowania i wcześniej zachodzić na gorąco, zwane inaczej żelowaniem indukowanym ogrzewaniem, jak ratura osiągnie punkt żelowania β-lg, oba tworzy matrycę żelową. Jednak, gdy tempe- również na zimno- żelowanie indukowane białka tworzą przenikający się wzajemnie żel jonami soli (Glibowski i wsp., 2002). Mechanizm żelowania białek pod wpływem stwierdzili, że podczas ogrzewania mleka (Gezimati i wsp., 1996). Lucey i wsp. (1999) ogrzewania nie został w pełni poznany z dodatkiem WPC zdenaturowane białka (Mleko, 1996). Zależy on od wielu czynników, koncentratu reagują nie tylko między sobą, takich jak: temperatura, ph, czas ogrzewania ale również z micelami kazeiny. Stopień i koncentracji soli. Proces żelowania białek denaturacji zależy od obecności innych globularnych pod wpływem ogrzewania można podzielić na dwa główne etapy. Podczas pierwszego następuje rozfałdowanie natywnej cząsteczki białka. Następnie łańcuchy polipeptydowe ulegają częściowej lub całkowitej asocjacji, tworząc agregaty. Stabilizacja agregatów wywołana jest interakcjami pomiędzy hydrofobowymi regionami rozfałdowanych łańcuchów polipeptydowych. W procesie tym biorą również udział wiązania jonowe i wodorowe, a także grupy sulfonowe. Udział grup sulfonowych polega na tworzeniu wiązań dwusiarczkowych (Aguilera, 1995). β-lg i BSA są głównymi białkami żelującymi w serwatce. β-lg w stanie natywnym występuje w postaci dimerów (Ju i wsp., 1998). Zawiera on dwa wiązania składników żywności (Mleko, 1996). Gustaw i Mleko (2001), badając desery mleczne, zauważyli, że desery z dodatkiem WPC charakteryzowały się dużo niższą lepkością niż desery otrzymane z dodatkiem WPI. Wynikało to, najprawdopodobniej, z niższej zawartości laktozy, tłuszczy i soli mineralnych w WPI w porównaniu z WPC. Inne badania wykazały, że dodatek sacharozy do roztworu białek serwatkowych przed ogrzewaniem osłabił ich agregację (Mleko i Gustaw, 2000). W procesie żelowania indukowanego cieplnie istotną role odgrywają jony soli. Rola ta polega na osłabianiu siły odpychania negatywnie naładowanych cząsteczek białka poprzez ekranowanie ładunków, co w konsekwencji powoduje tworzenie się agregatów (Bryant i wsp., 1998). Na żelowanie białek serwatkowych wywierają wpływ głównie jony Ca2+ i Na+. Należy pamiętać o tym zwłaszcza podczas używania jako środka żelującego izolatu białek serwatkowych. Sam izolat bez dodatku soli mineralnych w praktyce nie żeluje. Podczas ogrzewania 10% roztworu WPI w temperaturze O C przez min. nie zauważono żelowania białek serwatkowych. Po dodaniu 25-30mM NaCl lub CaCl żelowanie wystąpiło po ogrzaniu w temperaturze 80şC w ciągu 30 min. (Foegeding i wsp., 1998). Siła jonowa i ph wpływają na wygląd żelu, powstającego podczas ogrzewania białek serwatkowych. Przy ph znacznie wyższym lub niższym od pi (punkt izoelektryczny) i niskiej sile jonowej powstają przezroczyste żele o strukturze drobnousieciowanej. Struktura ta złożona jest z włókien o grubości równej jednej lub dwóm średnicom łańcuchów białka, które są scalone występującymi regularnie połączeniami. Gdy ph jest bliskie pi i wysokiej sile jonowej, powstają nieprzezroczyste żele o strukturze ziarnistej zbudowane z dużych włókien i o większej liczbie rozgałęzień w porównaniu do żeli o strukturze drobno usieciowanej (Doi 1993; Mleko, 1996). Fogeding (1998), badając właściwości reologiczne żeli WPI w zależności od ph, stwierdził, że najmocniejsze żele wymagające najwyższej siły do zniszczenia powstają przy ph 7. Kruche i łamliwe żele powstają w zakresie ph 2-4. Żelowanie białek serwatkowych na zimno wymaga ściślej kontroli początkowych warunków żelowania: stężenia białka, soli, ph jak i warunków ogrzewania czasu i temperatury. Celem tego procesu jest otrzymanie żelujących agregatów. Roztwór natywnych białek ogrzewa się w temp O C przy ph odległym od Agro Przemysł 3/
6 pi białka, tak aby nie agregowały one pod wpływem ogrzewania. Po zdenaturowaniu białek roztwór jest chłodzony i dodawane są jony soli, które neutralizują odpychanie elektrostatyczne miedzy liniowymi agregatami. Prowadzi to do łączenia filamentów i roztwór staje się bardziej lepki przy niskich stężeniach soli a przy wyższych zaś żeluje (Barbut i Foegeding, 1993; Mleko, 1996). W wyniku zimnego żelowania powstaje drobno usieciowana struktura o lepszej zdolności do utrzymywania wody i wyższej sile żelowania niż żele otrzymywane w sposób konwencjonalny w wyniku został z powodzeniem użyty do poprawy właściwości żelujących jogurtów. Poza białkami serwatkowymi, również polisacharydy mogą pełnić funkcje prozdrowotne, będąc równocześnie substancjami kształtującymi odpowiednie właściwości reologiczne. Przykładem takiej substancji są preparaty otrzymywane z aloesu. Miąższ aloesu zawiera ponad 140 biologicznie czynnych składników, natomiast występujące w nim polimannozy, glukomannozy i mukopolisacharydy posiadają zdolność do tworzenia na dużą ilość substancji aktywnych będzie wartościowym produktem prozdrowotnym. Sam żel używany jest zarówno zewnętrznie do przyśpieszania gojenia się ran i poparzeń oraz w przypadku podrażnienia skóry. Stosowany wewnętrznie zapobiega zaparciom, kaszlowi, bólom głowy, artretyzmowi i wzmacnia system odpornościowy. Białka serwatkowe a zwłaszcza izobaty tych białek mogą być używane do produkcji dietetycznych deserów o niskiej zawartości cukrów i tłuszczu. Produkcja deserów przy użyciu białek serwatkowych żelowanych na gorąco ogrzewania zawiesin białek serwatkowych w obecności soli. Powstałe żele są twardsze i bardziej elastyczne (Gilbowski i wsp., 2002). Tworzenie się drobnych agregatów białek serwatkowych było Miąższ aloesu zawiera ponad 140 biologicznie czynnych składników, natomiast występujące w nim polimannozy, glukomannozy i mukopolisacharydy posiadają zdolność do tworzenia żelu. Żele produkuje się z wewnętrznych części liści aloesu. przebiera trudniej w obecności podwyższonej zawartości cukrów (Mleko, 1997). Podjęto próbę otrzymywania deserów mlecznych na bazie białek serwatkowych, w których jako substancję słodzącą podstawą do stworzenia suszonego rozpyłowo preparatu, który po rozpuszczeniu w wodzie daje żele (Hudson i wsp., 2001). Celem było wyeliminowanie z produkcji deserów polisacharydowych hydrokoloidów i zastąpienie ich białkami serwatkowymi o wyższej wartości odżywczej. Otrzymano w ten sposób produkt, który zawiera tylko składniki otrzymywane z mleka. Wykazuje on dużą stabilność, utrzymując swoje właściwości stabilizująco-zagęszczająco-żelujące w szerokim spektrum ph (4-8) oraz temperatury (5-90 o C). Gustaw i inni (w druku) otrzymali spolimeryzowane preparaty białek serwatkowych, które po wysuszeniu przez liofilizację dały produkt, który żelu (Bozzi i wsp., 2007). Żele produkuje się z wewnętrznych części liści aloesu. Odseparowane polisacharydy żelują i otrzymane żele można ponownie rozpuścić w gorącej wodzie w celu ukształtowania tekstury deseru. W skład tego żelu wchodzą takie związki jak: celuloza, galaktomannany, acemanna, lignina, glukoza, mannoza, galaktoza, kwas glukoronowy, białka, wolne aminokwasy, witaminy, kwasy organiczne, fitosterole, biostymulatory oraz pierwiastki śladowe. Żel aloesowy jest zazwyczaj sprzedawany w postaci sproszkowanego koncentratu. Wystarczy 5% dodatek preparatu aloesowego a celu otrzymania efektu stabilizująco-zagęszczającego. Otrzymany deser ze względu używano sukralozy (Mleko i Gustaw, 2000). Sukraloza jest ok. 600 razy słodsza od zwykłego cukru. Jest bezpieczniejsza w użyciu od innego, powszechnie stosowanego słodzika - aspartamu, gdyż jest trwała w szerszym zakresie temperatury i ph. Otrzymane desery charakteryzowały się lepszymi właściwościami reologicznymi w porównaniu do deserów wytwarzanych przy użyciu sacharozy. Inulina jest naturalnym węglowodanem, który nie jest trawiony przez enzymy człowieka. Składa się ona z cząsteczki glukozy połączonej z łańcuchem (od kilku do kilkudziesięciu) cząsteczek fruktozy. Występuje ona w korzeniach lub bulwach niektórych roślin. Najczęstszą rośliną z której się otrzymuje inulinę jest cykoria. Inulina jest łagodnie słodka w smaku, posiada około 1/10 słodyczy cukru. Jej indeks glikemiczny wynosi 14, a kaloryczność 1.6 kcal/g. Stanowi więc dobry produkt dla diabetyków oraz osób z nadwagą. Podjęto próby wykorzystania inuliny do produkcji deserów mlecznych (Tarrega i Costell, 2006). Za pomocą tej substancji można mimikować właściwości deserów pełnomlecznych. Desery beztłuszczowe wyprodukowane przy użyciu odtłuszczonego mleka i skrobi charakteryzowały się takimi samymi właściwościami reologicznymi jak desery otrzymane na bazie mleka pełnego. Rys. 4. Tworzenie struktury żelowej białek serwatkowych w różnych warunkach (Brayant i McClements, 1998) Literatura 1. Augilera J. M. Gelation of whey protein. Food Technology, 1995, Autio K., Vesterinen E., Stolt M. Rheological properties of mixed starch-κ-carageenan gels in relation to enzymatic digestibility. Food Hydrocolloids, 2002,16, Barbut S., Foegeding E. A. Ca2+- induced gelation of preheated whey protein isolate. Journal of Food Science, 1993, 58, /2008 Agro Przemysł
7 4. Bozzi A., Perrin C., Austin F., Arce Vera F. Quality and authenticity of commercial aloe vera gel powders. Food Chemistry, 2007, 103, Brayant C. M., McClements D. J. Molecular basis of protein functionality with special consideration cold-set gels derived from heatdenatured whey. Trends in Food Science and Technology, 1998, 9, Chinachoti P. Carbohydrates functionality in food. Am. J. Clin. Nutr., 1995, 61, Doi E. Gel and gelling of globular proteins. Trends in Food Science & Technology, 1993, Drohan D., Tizobula A.., Mc Nulty D., Horne D.S. Milk protein-carrageenian interactions. Food Hydrocolloids, 1997,1, E.A. Foegeding, Gelation of whey proteins- Factors determining gel strength, Whey, International Dairy Federation, Brussels, Belgium (1998), pp Foegeding E., Li H., Bottcher S. R. Gelation of globular proteins, 1998, (9), Fortuna T., Rożnowski J.: Skrobie modyfikowane chemicznie ich właściwości i zastosowanie, Żywność. Technologia. Jakość. 2002, 2 (31), Gezimatti J. Sign H.. Creamer L. K. Heatinduced interaction and gelation of mixtures of bovine β-lactoglobulin and serum albumin. Journal of Agricultural Food Chemistry, 1996, 44, Glibowski P., Mleko S., Gustaw W. Żelowanie wstępnie ogrzewanych białek serwatkowych pod wpływem dodatku jonów. Przemysł Spożywczy 2002, 5, Gustaw W. Mleko S. Otrzymywanie deserów z wykorzystaniem białek serwatkowych, skrobi i κ-karagenem. Technologia żywności a oczekiwania konsumenta. (pod redakcją Haber T., Porzucek H.), Warszawa, Gustaw W., Mleko S. Właściwości funkcjonalne i zastosowanie karagenów w mleczarstwie. Żywność. Technologia. Jakość. 1998, 1 (14) Gustaw W., Szwajgier D., Mleko S. The rheological properties of yoghurt with the addition of lyophilized polymerized whey protein. Milchwissenschaft (w druku). 17. Hudson H., Daubert Ch., Foegeding EA. Thermal and ph stable protein thickening agent and method of making the same. US Patent, 6,261,624, July 17, Ju Z. Y., Kilara A. Properties of gels induced by heat, protease, calcium, salt and acidulant from calcium ion- aggregated whey protein isolate. Journal of Dairy Sciences, 1998, 81, Lucey J. A., Munro P. A., Singh H. Effects of heat treatments and whey protein addition on the rheological properties and structure of acid skim milk gels. International Dairy Journal, 1999, 9, Mann E. Dairy desserts and related products. Dairy Industries International,1996, Mleko S, Li-Chan E., Pikus. S. Interactions of κ- carrageenan with whey protein in gels formed at different ph. Food Research International, 1997, 30, Mleko S. Gustaw W. Rheological changes due to substitution of total milk proteins whey proteins in dairy desserts. Journal of Food Science and Technology, 2002, 2, Mleko S. Otrzymywanie jogurtów o obniżonej zawartości tłuszczu z wykorzystaniem mikrokoagulatów białek serwatkowych. Żywność. Technologia. Jakość. 1996, 1, Mleko S. Rheological properties of milk and whey protein desserts. Milchwissenschaft, 1997, 5, Mleko S. Żelowanie białek globularnych. Przemysł spożywczy, 1996, Mleko S., Gustaw W. Model whey protein polymer dessert. Milchwissenschaft 55,3, 2000, Nadison J.: Skrobie modyfikowane. Przemysł Spożywczy, 1995, 6, Ould Eleya M. M., Turgeon S. L. The effect of ph on the reology of β-lactoglobulin/ κ- carageenan mixed milk. Food Hydrocolloids, 2000, 14, Rutkowski A., Gwiazda S., Dąbrowski K. Substancje dodatkowe i składniki funkcjonalne żywności. 1997, Agro Food Technology, Katowice, Snoren T.H.M. Kappa-carrageenan. A study on its physicochemical properties, solgel transition and interaction with milk proteins. Thesis. Nederland Institut voor Zuivelonderzoek, Ede., Nederlands, Tarrega A., Costell E. Effect of inulin addition on rheological and sensory properties of fat-free starch-based dairy desserts. International Dairy Journal, 2006, 16, Tizobula A., Horne D.S. Influence of milk proteins on κ-carrageenan gelation. International Dairy Journal, 1999, 9, Tomasik P. Skrobie modyfikowane i ich zastosowania. Przemysł Spożywczy, 2000, 4, Wałkowski A. Lewandowicz G. Właściwości użytkowe krajowych spożywczych skrobi modyfikowanych. Przemysł Spożywczy, 1993, 5, reklama
ŻELOWANIE MODELOWYCH UKŁADÓW KONCENTRATU BIAŁEK SERWATKOWYCH
ŻYWNOŚĆ 3(20), 1999 STANISŁAW MLEKO ŻELOWANIE MODELOWYCH UKŁADÓW k-karagenian/skrobia W MLEKU ORAZ ROZTWORZE KONCENTRATU BIAŁEK SERWATKOWYCH Streszczenie Celem pracy było zbadanie lepkości modelowych układów
Bardziej szczegółowoWykład 4. Fizykochemia biopolimerów- wykład 4. Anna Ptaszek. 5 listopada Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład 4 - wykład 4 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 listopada 2013 1/30 Czym są biopolimery? To polimery pochodzenia naturalnego. Należą do nich polisacharydy i białka. 2/30 Polisacharydy
Bardziej szczegółowoWykład 3. Termodynamika i kinetyka procesowa - wykład 2. Anna Ptaszek. 24 kwietnia Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład 3 wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 24 kwietnia 2018 1 / 1 Konformacje łańcuchów Budowa amylozy i amylopektyny http://polysac3db.cermav.cnrs.fr/home.html 2 / 1 Konformacje
Bardziej szczegółowoWykład 6. Anna Ptaszek. 8 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 6.
Wykład 6 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 8 września 2016 1 / 27 Konformacje łańcuchów Budowa amylozy i amylopektyny http://polysac3db.cermav.cnrs.fr/home.html 2 / 27 Konformacje łańcuchów
Bardziej szczegółowoWykład 2. Termodynamika i kinetyka procesowa- wykład. Anna Ptaszek. 13 marca Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład i kinetyka procesowa- wykład Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 13 marca 014 1/30 Czym są biopolimery? To polimery pochodzenia naturalnego. Należą do nich polisacharydy i białka.
Bardziej szczegółowoHydrokoloidy są wysokocząsteczkowymi hydrofilowymi
Hydrokoloidy we współczesnej produkcji żywności ELŻBIETA DŁUŻEWSKA, KRZYSZTOF KRYGIER Hydrokoloidy są wysokocząsteczkowymi hydrofilowymi biopolimerami, powszechnie stosowanymi m.in. w przemyśle spożywczym
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNE DESERÓW OTRZYMANYCH Z BIAŁEK SERWATKOWYCH Z DODATKIEM RÓŻNYCH SUBSTANCJI SŁODZĄCYCH
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 27, 5 (54), 283 291 MACIEJ NASTAJ, WALDEMAR GUSTAW, BARTOSZ SOŁOWIEJ WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNE DESERÓW OTRZYMANYCH Z BIAŁEK SERWATKOWYCH Z DODATKIEM RÓŻNYCH SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowo"ŻYWNOŚĆ, TECHNOLOGIA, JAKOŚĆ" 1(2), 1995
"ŻYWNOŚĆ, TECHNOLOGIA, JAKOŚĆ" 1(2), 1995 Teresa Fortuna SKROBIE MODYFIKOWANE W PRODUKCJI ŻYWNOŚCI Skrobia jako naturalny polisacharyd jest substancją bardzo rozpowszechnioną w przyrodzie oraz substratem
Bardziej szczegółowoCukry właściwości i funkcje
Cukry właściwości i funkcje Miejsce cukrów wśród innych składników chemicznych Cukry Z cukrem mamy do czynienia bardzo często - kiedy sięgamy po białe kryształy z cukiernicy. Większość z nas nie uświadamia
Bardziej szczegółowoStymulowanie wzrostu bakterii fermentacji mlekowej przez białka mleka. Waldemar Gustaw
Stymulowanie wzrostu bakterii fermentacji mlekowej przez białka mleka Waldemar Gustaw Stymulowanie wzrostu bakterii fermentacji mlekowej Wzrost zainteresowania prozdrowotnym wpływem bakterii fermentacji
Bardziej szczegółowoAE/ZP-27-17/15 Załącznik Nr 1 Formularz Cenowy
AE/ZP-27-17/15 Załącznik Nr 1 Formularz Cenowy Cena brutto zamówienia - każdego pakietu powinna stanowić sumę wartości brutto wszystkich pozycji ujętych w pakiecie, natomiast wartość brutto poszczególnych
Bardziej szczegółowoBłonnik pokarmowy: właściwości, skład, występowanie w żywności
Błonnik pokarmowy: właściwości, skład, występowanie w żywności Dr hab. Jarosława Rutkowska, prof. nadzwycz. SGGW Zakład Analiz Instrumentalnych Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, SGGW w Warszawie
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY
PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY Zadanie 1216 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i zapisz poniżej nazwy cukrów X i Y, o których mowa. Kwasy nukleinowe są długimi łańcuchami poliestrowymi, zbudowanymi z połączonych
Bardziej szczegółowoANNALES. Katedra Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego i Przechowalnictwa Akademia Rolnicza w Lublinie, ul. Skromna 8, Lublin, Poland
ANNALES * U N I V E R S I T A T IS MARIAE CURIE- S K Ł O D O W S K A LUBLIN POLONIA VOL. LIX, Nr 1 SECTIO E 24 Katedra Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego i Przechowalnictwa Akademia Rolnicza w Lublinie,
Bardziej szczegółowoFosfor w żywności i żywieniu
Wydział Nauk o Żywności SGGW Fosfor w żywności i żywieniu Prof. dr hab. Mirosław Słowiński Zakład Technologii Mięsa Wydział Nauk o Żywności Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoModel : - SCITEC 100% Whey Protein Professional 920g
Białka > Model : - Producent : Scitec 100% Whey Protein Professional - jest najwyższej jakości, wolnym od laktozy, czystym koncentratem i izolat białek serwatkowych (WPC + WPI) o bardzo dobrej rozpuszczalności
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYBRANYCH HYDROKOLOIDÓW NA WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNE JOGURTU STAŁEGO
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 5 (54), 274 282 WALDEMAR GUSTAW, MACIEJ NASTAJ, BARTOSZ SOŁOWIEJ WPŁYW WYBRANYCH HYDROKOLOIDÓW NA WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNE JOGURTU STAŁEGO S t r e s z c z e n
Bardziej szczegółowoDozwolone substancje dodatkowe i warunki ich stosowania do Ŝywności dla niemowląt i małych dzieci
Załącznik nr 5 Dozwolone substancje dodatkowe i warunki ich stosowania do Ŝywności dla niemowląt i Tabela 1. Maksymalne dawki dozwolonych substancji dodatkowych stosowanych w produkcji preparatów przeznaczonych
Bardziej szczegółowoa) proces denaturacji białka następuje w probówce: b) proces zachodzący w probówce nr 1 nazywa się:
Zadanie 1. (4 pkt) Zaprojektuj doświadczenie chemiczne, za pomocą którego można wykryć siarkę w związkach organicznych. a) opisz przebieg doświadczenia b) zapisz przewidywane spostrzeżenia c) napisz równanie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR
29.8.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 230/7 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 817/2013 z dnia 28 sierpnia 2013 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI 1. ZAKRES, ROZWÓJ I ZNACZENIE CHEMII ŻYWNOŚCI 11
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA 9 1. ZAKRES, ROZWÓJ I ZNACZENIE CHEMII ŻYWNOŚCI 11 1.1. Zakres chemii żywności 11 1.2. Zarys rozwoju 12 1.2.1. Początki wiedzy o żywności 12 1.2.2. Zaczątki chemii żywności 13 1.2.3.
Bardziej szczegółowoCo to jest FERMENTACJA?
Co to jest FERMENTACJA? FERMENTACJA - rozkład niektórych monosacharydów, np. glukozy, pod wpływem enzymów wydzielanych przez drożdże lub bakterie. czyli tzw. biokatalizatorów. Enzymy (biokatalizatory)
Bardziej szczegółowoCz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy
Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy I. Budowa i właściwości disacharydów Wiązanie między monosacharydami powstaje z udziałem dwóch grup hydroksylowych pochodzących
Bardziej szczegółowoŻELOWANIE Ogólna Technologia Żywności II rok WNoŻiŻ
ŻELOWANIE Ogólna Technologia Żywności II rok WNoŻiŻ Hydrokoloidy Substancje zagęszczające i żelujące zaliczane są do hydrokoloidów - biopolimerów o dużej masie cząsteczkowej (100 000 1 000 000 D), rozpuszczalnej
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy
Bardziej szczegółowo(Tekst mający znaczenie dla EOG)
L 295/178 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 12.11.2011 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1130/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniające załącznik III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
Bardziej szczegółowoPURE DELIGHT SMAK SŁODKIEGO ZDROWIA!
PURE DELIGHT SMAK SŁODKIEGO ZDROWIA! Opracowaliśmy doskonałą formułę smaku i korzyści dla tych, którzy lubią słodycze i dbają o własne zdrowie i zdrowie swej rodziny. Zastąpiliśmy cukier biały krystaliczny
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKU BIOETANOLU NA WŁASCIWOŚCI ELASTYCZNYCH POWŁOK SKROBIOWYCH
Konferencja Naukowa Problemy gospodarki energią i środowiskiem w rolnictwie, leśnictwie i przemyśle spożywczym WPŁYW DODATKU BIOETANOLU NA WŁASCIWOŚCI ELASTYCZNYCH POWŁOK SKROBIOWYCH Autorzy: Adam Ekielski
Bardziej szczegółowoWykład 7. Anna Ptaszek. 13 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 7.
Wykład 7 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 13 września 2016 1 / 27 Układ wieloskładnikowy dwufazowy P woda 1 atm lód woda ciek a woda + substancja nielotna para wodna 0 0 100 T 2 / 27
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 9 do SIWZ Formularz ofert cenowych -zadanie nr 9 Dostawa mleka i przetworów mlecznych
Załącznik nr 9 do SIWZ Formularz ofert cenowych -zadanie nr 9 Dostawa mleka i przetworów mlecznych Lp. NAZWA PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Jedn. miary Planowana ilość Cena jednostkow
Bardziej szczegółowoElektrolity polimerowe. 1. Modele transportu jonów 2. Rodzaje elektrolitów polimerowych 3. Zastosowania elektrolitów polimerowych
Elektrolity polimerowe 1. Modele transportu jonów 2. Rodzaje elektrolitów polimerowych 3. Zastosowania elektrolitów polimerowych Zalety - Giętkie, otrzymywane w postaci folii - Lekkie (wysoka gęstość energii/kg)
Bardziej szczegółowoSubstancje o Znaczeniu Biologicznym
Substancje o Znaczeniu Biologicznym Tłuszcze Jadalne są to tłuszcze, które może spożywać człowiek. Stanowią ważny, wysokoenergetyczny składnik diety. Z chemicznego punktu widzenia głównym składnikiem tłuszczów
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE INULINY JAKO ZAMIENNIKA TŁUSZCZU W ANALOGACH SERA TOPIONEGO. Bartosz Sołowiej
ZASTOSOWANIE INULINY JAKO ZAMIENNIKA TŁUSZCZU W ANALOGACH SERA TOPIONEGO Bartosz Sołowiej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Zakład Technologii Mleka i Hydrokoloidów
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA Temat: Denaturacja białek oraz przemiany tłuszczów i węglowodorów, jako typowe przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w żywności mrożonej. Łukasz Tryc SUChiKL Sem.
Bardziej szczegółowo3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji.
3b 2 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. W celu zbadania właściwości sacharozy wykonano dwa doświadczenia, które zostały przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do SIWZ Formularz ofert cenowych -zadanie nr 2 Dostawa mleka i przetworów mlecznych Cena. szt szt 1600.
Lp. NAZWA PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 2 do SIWZ Formularz ofert cenowych -zadanie nr 2 Dostawa mleka i przetworów mlecznych Cena CENA Jedn. Planowana WARTOŚĆ STAWKA WARTOŚĆ OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoPodstawy biogospodarki. Wykład 7
Podstawy biogospodarki Wykład 7 Prowadzący: Krzysztof Makowski Kierunek Wyróżniony przez PKA Immobilizowane białka Kierunek Wyróżniony przez PKA Krzysztof Makowski Instytut Biochemii Technicznej Politechniki
Bardziej szczegółowoNajsmaczniejsze białko na rynku Bardzo dobry profil aminokwasowy Doskonała rozpuszczalność i jakość Zawiera nienaruszone frakcje białkowe.
Białka > Model : - Producent : Scitec 100% Whey Protein - doskonałe białko firmy Scitec Nutrition jest ultrafiltrowanym koncentratem białkowym o wysokiej jakości. Dzięki doskonałemu profilowi aminokwasowemu
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU. dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż.
CHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż. Joanna Biernasiak Plan prezentacji Zdolność cukru do tworzenia kłaczków - kryterium
Bardziej szczegółowoKOMISJA EUROPEJSKA. Bruksela, dnia XXX SANCO/13103/2010 Rev. 2 (POOL/E3/2010/13103/13103R2- EN.doc) [ ](2011) XXX projekt
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia XXX SANCO/13103/2010 Rev. 2 (POOL/E3/2010/13103/13103R2- EN.doc) [ ](2011) XXX projekt ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) nr / z XXX zmieniające załącznik III do rozporządzenia
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
1.10.2018 L 245/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2018/1461 z dnia 28 września 2018 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
Bardziej szczegółowoprotos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.)
Białka 1 protos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.) cząsteczki życia materiał budulcowy materii ożywionej oraz wirusów wielkocząsteczkowe biopolimery o masie od kilku tysięcy do kilku milionów jednostek
Bardziej szczegółowoW YZNACZANIE TEM PERATURY ŻELOW ANIA BIAŁEK SERW ATKOW YCH PRZY UŻYCIU REOMETRII ROTACYJNEJ I OSCYLACYJNEJ
ŻYWNOŚĆ 2(19), 1999 STANISŁAW MLEKO W YZNACZANIE TEM PERATURY ŻELOW ANIA BIAŁEK SERW ATKOW YCH PRZY UŻYCIU REOMETRII ROTACYJNEJ I OSCYLACYJNEJ Streszczenie Określono temperatury żelowania roztworów koncentratu
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2306849. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 17.07.2009 09802483.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2306849 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 17.07.2009 09802483.9
Bardziej szczegółowoHydrokoloidy stosowane w przetwórstwie mięsnym
46 temat wydania Hydrokoloidy stosowane w przetwórstwie mięsnym Hydrokoloidy tworzą ważną grupę dodatków funkcjonalnych stosowanych w przemyśle mięsnym. Są to naturalne polimery, najczęściej polisacharydy
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 11 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 6. Hydrokoloidy w żywności (powstawanie, żelowanie i podstawowe właściwości)
ĆWICZENIE 6. Hydrokoloidy w żywności (powstawanie, żelowanie i podstawowe właściwości) Wstęp Hydrokoloidy są polimerami (substancjami wielkocząsteczkowymi) które rozpuszczają się w wodzie i powoduję odpowiednio
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Tytuł projektu: Realizacja Przedmiot Treści nauczania z podstawy programowej Treści wykraczające poza podstawę
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1.
1 Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1. Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji podstawowe Węgiel i jego związki z wodorem 1.Omówienie
Bardziej szczegółowoANNALES. Stanisław Mleko, Waldemar Gustaw, Paweł Glibowski, Jarosław Mazurkiewicz. Wykorzystanie białek serwatkowych do otrzymywania polew do lodów
ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 1 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 4 Katedra Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego i Przechowalnictwa, Akademia Rolnicza ul. Akademicka 13,
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKU WYBRANYCH KONCENTRATÓW BIAŁEK SERWATKOWYCH (WPC) NA WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNE JOGURTÓW OTRZYMANYCH METODĄ TERMOSTATOWĄ
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 1 (50), 56 63 WALDEMAR GUSTAW, MACIEJ NASTAJ WPŁYW DODATKU WYBRANYCH KONCENTRATÓW BIAŁEK SERWATKOWYCH (WPC) NA WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNE JOGURTÓW OTRZYMANYCH METODĄ
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III
WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III Nr lekcji Temat lekcji Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej) Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania i kryteria ocen Uczeń:
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI CHEMII LUB BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU SPOSÓB NA IDEALNĄ PIANĘ
SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII LUB BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU SPOSÓB NA IDEALNĄ PIANĘ SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III.
Bardziej szczegółowoSACHARYDY MONOSACHARYDY POLISACHARYDY OLIGOSACHARYDY
SACHARYDY MONOSACHARYDY POLISACHARYDY OLIGOSACHARYDY C x H 2y O y y = 2-10 Oligosacharydy oligomery węglowodanowe, które zawierają od 2 do 10 monomerów, którymi są cukry proste (monosacharydy), np. glukoza,
Bardziej szczegółowoOcenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
Kryteria oceniania z chemii dla klasy 3A i 3B Gimnazjum w Borui Kościelnej Rok szkolny: 2015/2016 Semestr: pierwszy Opracowała: mgr Krystyna Milkowska, mgr inż. Malwina Beyga Ocenę niedostateczną otrzymuje
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
Bardziej szczegółowoWYBRANE METODY MODYFIKACJI ASFALTÓW. Prof. dr hab. inż. Irena Gaweł emerytowany prof. Politechniki Wrocławskiej
WYBRANE METODY MODYFIKACJI ASFALTÓW Prof. dr hab. inż. Irena Gaweł emerytowany prof. Politechniki Wrocławskiej Modyfikacja asfaltów gumą Modyfikacja asfaltów siarką Modyfikacja asfaltów produktami pochodzenia
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie
Bardziej szczegółowoPiany. Stabilność piany zależy od: Rodzaju stosowanych spc Stężenia spc
Ćwiczenie 4 Piany Piany Piany to układy heterofazowe, w których ciecz stanowi fazę ciągłą, a fazą rozproszoną jest gaz. Piany, podobnie jak emulsje, to układy termodynaczmicznie niestabilne, do ich stabilizacji
Bardziej szczegółowoDefinicja immobilizacji
Definicja immobilizacji Immobilizacja technika unieruchamiania biokatalizatorów / enzymów na nośnikach, stosowana powszechnie w badaniach naukowych i przemyśle (chemicznym, spożywczym) Problemy związane
Bardziej szczegółowoWielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony
Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: KE 2010 (PR), zad. 29. Pewien dwufunkcyjny związek organiczny ma masę molową równą 90 g/mol. W jego cząsteczce stosunek liczby
Bardziej szczegółowoNazwa producenta Ilość w opakowaniu handlowym. opak. Cena części / netto / słownie : zł groszy. Kwota podatku VAT słownie : zł groszy
Załącznik nr 1 Część nr 1 - Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Mleko początkowe. Opis produktu leczniczego, postać, dawka, ilość w opakowaniu j.m.. Nazwa handlowa, postać w opakowaniu
Bardziej szczegółowoetyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowoII. Analiza sensoryczna w ocenie jakości produktów spożywczych
SPIS TREŚCI Wprowadzenie 11 I. Jakość żywności, systemy zarządzania jakością i klasyfikacja żywności 13 1. Wstęp 13 2. Określenia jakości 14 3. Systemy zapewniające prawidłową jakość produktów spożywczych
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoWYKAZ ASORTYMENTOWY I CENOWY - ARTYKUŁY MLECZARSKIE
WYKAZ ASORTYMENTOWY I CENOWY - ARTYKUŁY MLECZARSKIE Załącznik nr 1 do Formularza ofertowego z dnia. r. Lp. Nazwa artykułu Kod CPV Opis Nazwa nadana przez oferenta Jedn ostka miar y Ilość Cena jednostk
Bardziej szczegółowo(notyfikowana jako dokument nr C(2016) 1419) (Jedynie tekst w języku duńskim jest autentyczny)
L 70/22 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2016/375 z dnia 11 marca 2016 r. zezwalająca na wprowadzenie do obrotu lakto-n-neotetraozy jako nowego składnika żywności zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 258/97
Bardziej szczegółowoI. Węgiel i jego związki z wodorem
NaCoBeZU z chemii dla klasy 3 I. Węgiel i jego związki z wodorem 1. Poznajemy naturalne źródła węglowodorów wymieniam kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną wyjaśniam, czym zajmuje się
Bardziej szczegółowoPEANUT BUTTER & COOKIES Lody waniliowe z ciastkami o smaku czekoladowym (12%) i sosem orzechowym (12%). Produkt beznabiałowy. 405g = 500 ml Zawsze mie
PEANUT BUTTER & COOKIES Lody waniliowe z ciastkami o smaku czekoladowym (12%) i sosem orzechowym (12%). Produkt beznabiałowy. 405g Zawsze mieliśmy romans z masłem orzechowym i ciasteczkami. Więc jak moglibyśmy
Bardziej szczegółowoW jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?
W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia
Bardziej szczegółowoStrona 1 z 5. Grupa 1 Diety dojelitowe oraz doustne, oraz preparaty dla pacjentów z dysfagią. Cena jedn. netto. Wartość netto Podatek VAT
Grupa 1 Diety dojelitowe oraz doustne, oraz preparaty dla pacjentów z dysfagią Wartość Podatek VAT Stawka Wartość ogółem 1 Dieta dla pacjentów z chorobą nowotworową, do podaży doustnej, okres przygotowania
Bardziej szczegółowoPasze pełnoporcjowe. Trzoda chlewna
Pasze pełnoporcjowe Trzoda chlewna Prestarter > dla prosiąt od 5-7 dnia życia do masy ciała ok. 10-12 kg (do ok. 10-14 dni po odsadzeniu) Prestartery Agrifirm mają za zadanie pomóc bezpiecznie odsadzić
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ - CHEMIA KLASA VII
OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ - CHEMIA KLASA VII WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ UCZEŃ POWINIEN: wyróżnić metale i niemetale wśród pierwiastków,
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE DESERÓW MLECZNYCH Z BIAŁEK SERWATKOWYCH Z DODATKIEM SKROBI I KARAGENU
YWNO. Nauka. Technologia. Jako, 25, 4 (45) Supl., 1 18 WALDEMAR GUSTAW, BARTOSZ SOŁOWIEJ, STANISŁAW MLEKO OTRZYMYWANIE DESERÓW MLECZNYCH Z BIAŁEK SERWATKOWYCH Z DODATKIEM SKROBI I KARAGENU S t r e s z
Bardziej szczegółowoNormy przetwarzania i specyfikacje składników dla produktów zwierzęcych
Normy przetwarzania i specyfikacje składników dla produktów zwierzęcych Obwieszczenie MFDS Nr 2015-94 (Rewizja: 12/16/2015) Spis treści Normy i specyfikacje dla poszczególnych kategorii produktów zwierzęcych
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoPowodzenia!!! WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP. Termin: r. Czas pracy: 90 minut. Liczba otrzymanych punktów
KOD Ucznia WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP Termin: 21.03.2006r. Czas pracy: 90 minut Numer zadania Liczba możliwych punktów 1 6 2 3 3 6 4 7 5 7 6 6 7 6 8 3 9 6 10 8 Razem 58 Liczba otrzymanych
Bardziej szczegółowoIngredients Research Concepts Consultancy Production for the dairy industry. Milase Premium. Marta Misiuwianiec-Królikiewicz
Ingredients Research Concepts Consultancy Production for the dairy industry Milase Premium Marta Misiuwianiec-Królikiewicz Zawartość Obecne na rynku koagulanty Koagulacja mleka Milase Premium Koagulanty
Bardziej szczegółowoOLIMP Pro Whey Shake Olimp Pro Whey Shake Dlaczego Olimp Pro Whey Shake jest tak skuteczny? Zalety szejka białkowego Olimp Pro Whey Shake:
OLIMP Pro Whey Shake Doskonała kompozycja najwyższej jakości białka serwatkowego w formie koncentratu, izolatu i hydrolizatu białka serwatki o pełnym składzie frakcji proteinowych. Olimp Pro Whey Shake
Bardziej szczegółowoCena : 249,00 zł Stan magazynowy : bardzo wysoki Średnia ocena : brak recenzji. superodzywki.pl
FA Core Mass 7000 gramów Cena : 249,00 zł Stan magazynowy : bardzo wysoki Średnia ocena : brak recenzji Utworzono 02-03-2017 MassCore to wysokiej jakości klasyczna, skuteczna i sprawdzona w działaniu odżywka
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI WĘGLA Z WODOREM 1) Uzupełnij i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego alkanów, alkenów i alkinów.
Nauczanie domowe WIEM, CO TRZEBA Klasa VIII Chemia od listopada do czerwca aktualizacja 05.10.2018 ZWIĄZKI WĘGLA Z WODOREM 1) Uzupełnij i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego alkanów, alkenów
Bardziej szczegółowoPROGRAM ŻYWIENIA TRZODY CHLEWNEJ. pasze pełnoporcjowe
PROGRAM ŻYWIENIA TRZODY CHLEWNEJ pasze pełnoporcjowe 2 PRESTARTER PRZEZNACZENIE: DLA PROSIĄT OD 5-7 DNIA ŻYCIA DO MASY CIAŁA OK. 10-12 KG (DO OK. 10-14 DNI PO ODSADZENIU) Prestartery stworzone przez firmę
Bardziej szczegółowoPL B1. Chleb balastowy oporny na działanie enzymów trawiennych oraz sposób wytwarzania chleba
PL 222613 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222613 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 400790 (22) Data zgłoszenia: 17.09.2012: (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoMakrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe
Makrocząsteczki Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Syntetyczne: -Elastomery bardzo duża elastyczność charakterystyczna dla gumy -Włókna długie,
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE I PROZDROWOTNE SERÓW TOPIONYCH Z DODATKIEM EKSTRAKTU Z BOCZNIAKA
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE I PROZDROWOTNE SERÓW TOPIONYCH Z DODATKIEM EKSTRAKTU Z BOCZNIAKA Dr hab. inż. Bartosz Sołowiej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Zakład
Bardziej szczegółowoL is t a E spis dodatków do żywności, które zostały uznane przez wyspecjalizowane instytucje Unii Europejskiej za bezpieczne i dozwolone do użycia.
L is t a E spis dodatków do żywności, które zostały uznane przez wyspecjalizowane instytucje Unii Europejskiej za bezpieczne i dozwolone do użycia. Nazwa pochodzi od kontynentu Europy. Lista ta jest sporządzana
Bardziej szczegółowoGrupaa. Substancje o znaczeniu biologicznym. I Wpisz znak X przy właêciwoêciach tłuszczu pochodzenia roêlinnego. 1 p.
Grupaa Substancje o znaczeniu biologicznym I Wpisz znak X przy właêciwoêciach tłuszczu pochodzenia roêlinnego. 1 p. nienasycony nasycony nie odbarwia wody bromowej 2 Oceƒ prawdziwoêç poni szych wniosków
Bardziej szczegółowoCHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.
CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Węgiel i jego związki. określa, czym zajmuje się chemia organiczna definiuje
Bardziej szczegółowoKOSZ CZEKOLADOWE SZALEŃSTWO
KOSZ CZEKOLADOWE SZALEŃSTWO 1. Czekolada Całusy Truskawkowe 300g Czekolada z nadzieniem (57%) truskawkowo-jogurtowym. Oprócz tłuszczu kakaowego czekolada zawiera tłuszcze roślinne. Składniki: czekolada
Bardziej szczegółowo- oznaczenia naukowo-badawcze. - jedna z podstawowych technik. - oznaczenia laboratoryjnodiagnostyczne. Elektroforeza. badawczych.
Elektroforeza - jedna z podstawowych technik badawczych - oznaczenia naukowo-badawcze - oznaczenia laboratoryjnodiagnostyczne Annals of the New York Academy of Sciences 928:54-64 (2001) 2001 New York
Bardziej szczegółowoKONCENTRATY BIAŁE INFORMACJE TECHNICZNE
INFORMACJE TECHNICZNE GLOBAL COLORS GROUP oferuje koncentraty najwyższej jakości sprzedawane pod lokalnymi markami KRITILEN=POLI CH=ROMBEST=SENKROFIL. Koncentraty KRITILEN WHITE (białe) są koncentratami
Bardziej szczegółowoOferta Dodatków do Żywności
Oferta Dodatków do Żywności 2014 Skrobie (modyfikowane i natywne) 5 Do gotowania 5 Specjalne 5 Instant ( rozpuszczalne i dyspergujące na zimno) 5 Cukry skrobiowe 6 Innowacyjne produkty od AVEBE 6 Eliane
Bardziej szczegółowoŻywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna
Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa
Bardziej szczegółowoKLASA II Dział 6. WODOROTLENKI A ZASADY
KLASA II Dział 6. WODOROTLENKI A ZASADY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą definiuje wskaźnik; wyjaśnia pojęcie: wodorotlenek; wskazuje metale aktywne i mniej aktywne; wymienia
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowo