Załącznik do uchwały Nr. Rady Miasta Chorzów z dnia. PROGRAM ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ W CHORZOWIE NA LATA

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr. Rady Miasta Chorzów z dnia. PROGRAM ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ W CHORZOWIE NA LATA

2 Spis treści: I. Wstęp II. Zasoby miasta tworzące system pieczy zastępczej w Chorzowie. III. Diagnoza rodzinnej pieczy zastępczej w Chorzowie. IV. Wnioski do programu. V. Cele programu i zadania do realizacji. VI. Zagrożenia dla realizacji zadań ujętych w programie. VII. Limity rodzin zastępczych zawodowych na lata VIII. Źródła finansowania programu. IX. Wskaźniki ewaluacji programu. X. Sposób kontroli i realizacji programu. XI. Zakończenie. 2

3 I. Wstęp Program Rozwoju Pieczy Zastępczej w Chorzowie na lata wynika z obowiązku nałożonego na powiat ustawą z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zgodnie z art. 180 cytowanej ustawy do zadań własnych powiatu należy: 1) opracowanie i realizacja 3-letnich powiatowych programów dotyczących rozwoju pieczy zastępczej, zawierających między innymi coroczny limit rodzin zastępczych zawodowych; 2) zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych; 3) organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, przez wspieranie procesu usamodzielnienia; 4) tworzenie warunków do powstawania i działania rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin pomocowych; 5) prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym; 6) organizowanie szkoleń dla rodzin zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka i dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego oraz kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego; 7) organizowanie wsparcia dla rodzinnej pieczy zastępczej, w szczególności przez tworzenie warunków do powstawania: a. grup wsparcia, b. specjalistycznego poradnictwa; 8) powoływanie centrów administracyjnych do obsługi placówek opiekuńczo-wychowawczych; 9) wyznaczanie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej; 10) zapewnienie przeprowadzenia przyjętemu do pieczy zastępczej dziecku niezbędnych badań lekarskich; 11) prowadzenie rejestru danych o osobach zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz o osobach pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej lub rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzących rodzinny dom dziecka; 12) kompletowanie we współpracy z właściwym ośrodkiem pomocy społecznej dokumentacji związanej z przygotowaniem dziecka do umieszczenia w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka; 13) finansowanie: a. świadczeń pieniężnych dotyczących dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka, placówkach opiekuńczowychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych, interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych lub rodzinach pomocowych, na jego terenie lub na terenie innego powiatu, 3

4 b. pomocy przyznawanej osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze lub regionalne placówki opiekuńczoterapeutyczne. System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców. Piecza zastępcza zapewnia: 1) pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka; 2) przygotowanie dziecka do: a) godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia, b) pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki, c) nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych; 3) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych. Piecza zastępcza jest sprawowana w formie: 1) rodzinnej; 2) instytucjonalnej. Formami rodzinnej pieczy zastępczej są: 1) rodzina zastępcza: a) spokrewniona, b) niezawodowa, c) zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna; 2) rodzinny dom dziecka. Przedmiotowy program zakłada systematyczny rozwój rodzinnych form opieki nad dziećmi. Został przygotowany w oparciu o dane statystyczne obrazujące ilość dzieci, które trafiły do różnych form pieczy zastępczej, diagnozę sytuacji rodzinnej pieczy zastępczej funkcjonującej na terenie miasta Chorzów oraz o aktualne potrzeby wynikające z konieczności zapewnienia czasowej lub stałej opieki dzieciom poza rodzinami biologicznymi. II. Zasoby miasta tworzące system pieczy zastępczej w Chorzowie. System pieczy zastępczej w Chorzowie funkcjonuje od wielu lat. Sukcesywnie rozbudowywana była struktura rodzinnych form pieczy zastępczej poprzez tworzenie rodzin zastępczych zawodowych oraz rodzinnych domów dziecka. Do zasobów tworzących system pieczy zastępczej w naszym mieście wchodzą: 1. Instytucjonalna piecza zastępcza sprawowana w formie placówek opiekuńczo - wychowawczych, tj.; - Ośrodek Wsparcia Rodziny z siedzibą przy ul. Siemianowickiej 58 wraz z trzema filiami zlokalizowanymi w mieszkaniach na terenie miasta - działający jako placówka o charakterze socjalizacyjno-interwencyjnym dysponująca 60 miejscami. 4

5 - Rodzinny Dom Dziecka przy ul. Szabatowskiego działający jako placówka typu rodzinnego w której przebywa 6-ro dzieci (rodzeństwo). 2. Rodzinna piecza zastępcza w skład, której wchodzą: - rodziny zastępcze: spokrewnione, niezawodowe, zawodowe, w tym charakterze pogotowia rodzinnego, - rodzinne domy dziecka Obecnie na terenie miasta funkcjonuje: rodziny zastępcze spokrewnione tworzone przez wstępnych dziecka lub jego rodzeństwo. W rodzinach tych przebywa 181 dzieci, z czego 28 to wychowankowie pełnoletni, - 66 rodzin zastępczych niezawodowych w których przebywa 82 dzieci, w tym 12 pełnoletnich wychowanków, - 7 rodzin zawodowych w których przebywa 34 dzieci - 3 rodzinne domy dziecka w których przebywa 22 dzieci, w tym jeden pełnoletni wychowanek. Ponadto od 2011 w Miasteczku Śląskich zamieszkuje jedna z rodzin zawodowych z którą miasto zawarło umowę. Obecnie pod opieką tej rodziny jest pięcioro dzieci pochodzących z naszego miasta. Istotne znaczenie dla rozwoju pieczy zastępczej w naszym mieście ma także ilość dzieci przebywających w różnych placówkach oraz w rodzinach zastępczych poza naszym miastem. Poza naszym miastem, w tych formach pieczy zastępczej przebywa obecnie 91. Dzieci te umieszczane były w latach Miasto Chorzów pokrywa wydatki na ich utrzymanie (w tym zakresie zawierane są porozumienia z powiatami). Ponadto 74 dzieci pochodzących z Chorzowa przebywa w 5 specjalnych ośrodkach wychowawczych zlokalizowanych w Katowicach, Zabrzu, Częstochowie i Mysłowicach. Dzieci te były umieszczane w tych placówkach co najmniej od 10 lat w szczególności z powodu braku miejsc w placówkach opiekuńczowychowawczych lub rodzinach zastępczych na terenie naszego miasta lub innych powiatów. Za pobyt tych dzieci miasto nie pokrywa kosztów utrzymania (subwencja oświatowa). Należy zaznaczyć, że Ośrodek Pomocy Społecznej poszukuje miejsc dla dzieci w pieczy zastępczej poza naszym miastem jedynie wówczas, gdy brakuje miejsc w pieczy zastępczej na terenie naszego miasta lub gdy dzieci są chore, wymagają specjalistycznej opieki i rehabilitacji a na terenie miasta brak jest tego typu placówek. Na potrzebę zwiększenia ilości miejsc w rodzinnych formach pieczy zastępczej mają wpływ również regulacje zawarte w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zgodnie z którymi w placówce opiekuńczo-wychowawczej nie mogą być umieszczane dzieci do 7 roku życia, a od 2020r. dzieci poniżej 10 lat. III. Diagnoza rodzinnej pieczy zastępczej w Chorzowie. Zadaniem własnym powiatu zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej jest zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Liczba dzieci którym należy zapewnić opiekę w różnych formach pieczy zastępczej utrzymuje się od trzech lat mniej więcej na tym samym poziomie. Co prawda w 2013r. liczba dzieci którym należało zapewnić opiekę zmniejszyła się o ok. 10%, w stosunku do roku poprzedniego, jednakże liczba ta nadal jest wysoka. Ponadto 5

6 z powodu braku miejsc w pieczy zastępczej zlokalizowanej na terenie miasta zachodziła konieczność szukania i umieszczania dzieci poza naszym miastem. Miejsca te znajdowano w szczególności w placówkach. Wykres 1 prezentuje liczbę nowych dzieci pochodzących z Chorzowa umieszczonych w pieczy zastępczej w latach Wykres 1. Dzieci pochodzące z Chorzowa umieszczone w rodzinach zastępczych oraz placówkach w latach W tabeli 1 przedstawiono dzieci umieszczone w placówkach w 2013r. na terenie miasta jak i poza nim. Tabela 1. Dzieci umieszczone w placówkach w 2013 roku Na terenie miasta Chorzowa Poza miastem Nazwa placówki i adres Ogółem W tym w wieku: 0-3 lat 3-6 lat 7-13 lat powyżej 13 lat Ogółem placówki: Ośrodek Wsparcia Rodziny Ul. Siemianowicka 58 Ośrodek Opiekuńczo Wychowawczy Gliwice ul. Specjalny Jagiellońska Ośrodek 25 Wychowawczy Katowice ul. Brynicy Specjalny Ośrodek Wychowawczy Katowice ul. Leopolda Dom Dziecka Kłodzko Placówka Opiekuńczo- Wychowawcza w Blachowni Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentów OPS 6

7 W 2013 roku w placówkach umieszczono 45 dzieci z czego 35 to dzieci nowe umieszczone w pieczy zastępczej po raz pierwszy w 2013r. (10- ro dzieci zostało umieszczonych w placówkach w związku z rozwiązaniem rodzin zastępczych, w tym 2 zamieszkujących w Katowicach). Analizując dane zamieszczone w tabeli 1 można stwierdzić, że 12-ro dzieci (co stanowi 27%) miały poniżej 7 lat. Dzieci te zgodnie z ustawą nie powinny trafić do placówek lecz do rodzinnych form pieczy zastępczej. Pozostałe 73% wszystkich umieszczonych w placówkach stanowiły dzieci w wieku powyżej 7 lat. W tabeli 2 przedstawiono liczbę rodzin zastępczych i dzieci przebywających w tych rodzinach w 2013 roku pochodzących zarówno z miasta Chorzowa jak i innych miejscowości w Polsce. Dodatkowo podano liczbę nowych dzieci umieszczonych po raz pierwszy w pieczy zastępczej w 2013 roku. W tabeli nie ujęto zawodowej wielodzietnej rodziny zastępczej, która za zgodą Prezydenta Miasta od września 2011r. zamieszkuje w Miasteczku Śląskim. W rodzinie tej w dniu 31 grudnia 2013r. przebywało pięcioro dzieci pochodzących z naszego miasta. Tabela 2. Rodzinne formy pieczy zastępczej oraz przebywające i umieszczone w nich dzieci w roku sprawozdawczym 2013 Rodzaj rodzinnej pieczy zastępczej Ogółem rodzinne formy pieczy zastępczej Liczba rodzinnych form pieczy zastępczej Liczba dzieci przebywających w rodzinnych formach pieczy zastępczej Liczba dzieci umieszczonych w 2013 roku w tym: * 67* rodziny zastępcze spokrewnione rodziny zastępcze niezawodowe rodziny zawodowe, w tym: - o charakterze pogotowia rodzinnego - wielodzietne rodzinny dom dziecka * Liczba dzieci ogółem nie sumuje się ponieważ pięcioro dzieci przebywających w pogotowiach rodzinnych zostało umieszczonych w rodzinie zawodowej wielodzietnej lub niezawodowej a jedno dziecko z rodziny spokrewnionej umieszczono w rodzinie wielodzielnej. ** 3 dzieci, przebywających w pogotowiach rodzinnych zostało umieszczone w rodzinach wielodzietnych *** 2 dzieci umieszczonych interwencyjnie w pogotowiu rodzinnym przeniesiono do rodziny wielodzietnej ** *** Z danych zawartych w tabeli wynika, że w 2013r. na terenie miasta funkcjonowało 248 rodzin zastępczych oraz rodzinny dom dziecka. W rodzinnych formach pieczy zastępczej przebywało 390 dzieci. Największą grupę stanowią rodziny spokrewnione z dzieckiem. Wśród rodzin zastępczych spokrewnionych 150 rodzin to babcie i dziadkowie, natomiast 20 rodzin stanowi starsze rodzeństwo dzieci. Osoby, które pełnią funkcję rodziny zastępczej niezawodowej to w większości ciocie i wujkowie dzieci (45 rodzin), a w dalszej kolejności osoby niespokrewnione z dziećmi (24 rodziny). W 9-ciu rodzinach zawodowych w 2013r. przebywało 88 dzieci. Liczba dzieci które przebywały w 2013r. w zawodowych rodzinach zastępczych o charakterze pogotowia rodzinnego była bardzo duża (wzrost o ok. 10% w stosunku do roku poprzedniego). Najczęściej dzieci te 7

8 przyjmowane były na skutek interwencji policji lub kuratora w związku z nadużywaniem alkoholu przez rodziców lub opiekunów dzieci. Przez cały okres sprawozdawczy 2013r. liczba przebywających w pogotowiach rodzinnych dzieci przekraczała dwukrotnie dopuszczalną liczbę przewidzianą w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Na dzień 31 grudnia 2013r. w trzech pogotowiach przebywało 18 dzieci. Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej liczba ta powinna być dwukrotnie mniejsza (w jednym pogotowiu może przebywać do 3-ki dzieci). Liczba dzieci przebywających w pozostałych rodzinach zawodowych wielodzietnych w 2013 roku nie należała również do najniższych. Na dzień 31 grudnia 2013r. wynosiła 32 dzieci, co w przeliczeniu na jedną rodzinę stanowiło powyżej 5 dzieci. Niemalże w każdej rodzinie wielodzietnej przebywało dziecko niepełnosprawne, wymagające szczególnej opieki i pielęgnacji. Ogółem w dniu 31 grudnia 2013r. w 6-ciu zawodnych rodzinach przebywało 7-ro dzieci niepełnosprawnych. Głównymi przyczynami umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej były: nadużywanie alkoholu przez rodziców, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz przemoc. Dysfunkcjom tym często towarzyszyło ubóstwo, niepełnosprawność oraz bezrobocie. Większość rodziców biologicznych dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej nie utrzymuje z nimi kontaktów lub są to kontakty sporadyczne - osobiste w formie krótkich wizyt lub telefoniczne. Niektóre osoby nie odwiedzają dzieci ze względu na fakt, iż one same nie chcą utrzymywać kontaktów z rodzicami. Pozostali utrzymują systematyczne, pozytywne kontakty, jednak ich sytuacja życiowa nie pozwala na przejęcie pełnej opieki nad synem lub córką. Większość rodziców biologicznych nie podejmuje żadnych działań w celu poprawy swojej sytuacji lub też podejmowane przez nich próby zmiany nie przynoszą oczekiwanych efektów. Rodzice biologiczni po umieszczeniu dzieci w pieczy zastępczej kontaktują się początkowo z Ośrodkiem Pomocy Społecznej, deklarując chęć odzyskania dziecka. Uzależnieni od alkoholu podejmują terapię, ale nie potrafią utrzymać przez dłuższy czas abstynencji. Można domniemywać, że rodzice biologiczni w wielu przypadkach po odebraniu im dziecka czują się zwolnieni z odpowiedzialności za własne dzieci. W związku z tym wskazana jest ścisła współpraca interdyscyplinarna z rodziną biologiczną, umożliwiająca powrót dzieci do środowiska naturalnego. Duża część funkcjonujących rodzin zastępczych ze względu na specyfikę pełnionej funkcji, konieczność sprawowania opieki nad dziećmi wymaga wsparcia, specjalistycznych konsultacji lub porad, zarówno jednorazowo jak i w formie długoterminowej terapii lub leczenia. Większość umieszczanych w rodzinach zastępczych dzieci przejawia bowiem wiele niepokojących zachowań, a w związku z tym wypełnianie obowiązków powierzonych rodzinom zastępczym napotyka na duże trudności. Przyczyną takiej sytuacji jest z pewnością szereg wcześniejszych zaniedbań rodziców biologicznych względem własnych dzieci. Największy problem, szczególnie dla osób w podeszłym wieku i z niskim poziomem wykształcenia, stanowią trudności szkolne pozostających pod ich opieką dzieci, gdyż nie są oni w stanie pomóc wychowankom w wypełnianiu wymagań edukacyjnych stawianych przez szkołę. Wśród dzieci pozostających w pieczy zastępczej dominującym problemem jest funkcjonowanie emocjonalne, zaburzenia zachowania, nadpobudliwość lub też nieśmiałość, trudności w nawiązywaniu kontaktów, nerwowość, brak koncentracji itp. W związku z powyższym częstym zjawiskiem występującym w rodzinach zastępczych jest codzienne zmęczenie i stres opiekunów związany z licznymi wizytami lekarskimi, terapią dzieci i równoczesną pracą w domu dotyczącą niwelowania zaniedbań środowiska rodzinnego oraz dużym zaangażowaniem tych osób w rozwiązywanie problemów dzieci przyjętych na wychowanie. 8

9 Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej rodzinne formy pieczy zastępczej powinny zostać objęte opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynator może mieć pod opieką 30 rodzin zastępczych. Do zadań koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności: 1. udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej; 2. przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku; 3. pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu; 4. zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej; 5. zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających; 6. udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej; 7. przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy. W 2013r. zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej wykonywali pracownicy zespołu do spraw pieczy zastępczej zatrudnieni w Ośrodku Pomocy Społecznej (dwóch starszych pracowników socjalnych, specjalista pracy socjalnej oraz psycholog). Od 1 maja 2014r. w ramach Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2014 współfinansowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zatrudniono koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Pracownicy zespołu do spraw pieczy zastępczej udzielają pomocy i wsparcia rodzinom zastępczych oraz osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka w miejscu zamieszkania opiekunów zastępczych oraz w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej przy ul. Kruszcowej 22. Z uwagi na ograniczone możliwości lokalowe (dwa przechodnie pokoje biurowe) najczęściej praca z rodziną, w tym psychologiczna jest prowadzona w miejscu zamieszkania opiekunów zastępczych. Warunki lokalowe jaki dysponuje Ośrodek Pomocy Społecznej tj. brak odpowiedniego pomieszczenia, nie pozwalają na zapewnienie bieżących kontaktów rodziców biologicznych z dziećmi a także do prowadzenia pracy psychologicznej. IV. Wnioski do programu Na podstawie diagnozy i analizy danych sformułowano następujące wnioski: - Na terenie Miasta Chorzów zachodzi konieczność zapewnienia opieki i wychowania około 90 dzieciom rocznie w różnych formach pieczy zastępczej. W związku z powyższym zależy zwiększyć liczbę rodzinnych domów dziecka, rodzin zastępczych zawodowych, w tym specjalistycznych oraz o charakterze pogotowia rodzinnego. - W rodzinnych formach pieczy zastępczej takich jak rodziny zastępcze zawodowe oraz rodzinne domy dziecka należy umieszczać przede wszystkim wszystkie dzieci do 7-go roku życia. 9

10 - Należy zapewnić miejsca dzieciom również w placówkach opiekuńczo-wychowawczych z poszerzeniem oferty o placówkę typu specjalistyczno-terapeutyczną z ilością 14 miejsc. Placówka ta będzie mogła sprawować opiekę nad dziećmi o indywidualnych potrzebach, w szczególności: 1) legitymującymi się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności; 2) wymagającymi stosowania specjalnych metod wychowawczych i specjalistycznej terapii; 3) wymagającymi wyrównania opóźnień rozwojowych i edukacyjnych. - Rodzinom zastępczym oraz osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka należy zapewnić bieżącą pomoc i wsparcie ze strony koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej a także poradnictwo psychologiczne, w tym terapię rodzinną, podnoszenie ich kwalifikacji w zakresie opieki i wychowania dzieci, grup wsparcia, pomocy w kontaktach z rodzicami biologicznymi dzieci, itp. - Zintensyfikować działania promujące rodzicielstwo zastępcze. V. Cele programu i zadania do realizacji. Celem głównym programu jest stworzenie warunków dla skutecznego rozwoju systemu pieczy zastępczej z ukierunkowaniem na rodzinne jej formy. Cel ten został rozwinięty o trzy cele szczegółowe, które wskazują na główne obszary działania w obrębie zadań wynikających z pieczy zastępczej. Cel szczegółowy nr 1. Rozwój ilościowy rodzinnych form pieczy zastępczej. Lp. Zadania Sposoby realizacji zadań Terminy 1. Promowanie w środowisku lokalnym zastępczych form pieczy zastępczej 1.1 Dystrybucja ulotek, plakatów, publikowanie artykułów w lokalnej prasie. 1.2.Indywidualne spotkania i rozmowy z osobami zainteresowanymi tworzeniem pieczy zastępczej. 2 Zwiększanie liczby przygotowanych rodzinnych form pieczy zastępczej, tj. rodzin niezawodowych oraz zawodowych 2.1.Diagnoza i szkolenie kandydatów na rodzinne formy pieczy zastępczej 2.2.Kwalifikowanie osób po zakończonym szkoleniu na rodzinne formy pieczy zastępczej 2.3.Zawieranie umów z rodzinami zawodowymi każdorazowo po ukończeniu szkolenia - rodziny zawodowe w tym specjalistyczne: 2 w 2015, 2 w 2016r. - o charakterze pogotowia rodzinnego: 2 w 2015r.; 1 w 2016r. 10

11 3. Upowszechnienie roli i znaczenia rodzinnych form pieczy zastępczej 3.1.Promowanie zastępczych form pieczy zastępczej podczas imprez okolicznościowych w mieście Chorzów -np. dzień rodzicielstwa zastępczego, dzień dziecka, dzień pracownika socjalnego co najmniej raz w roku 2015 oraz Przekształcanie istniejących rodzin zawodowych w rodzinne domy dziecka 4.1. Zabezpieczenie środków finansowych na wynagrodzenia dla przekształcających się rodzin zawodowych w rodzinne domy dziecka oraz osób w nich zatrudnionych do pomocy w opiece i wychowaniu dzieci 4.2.Zawieranie umów z prowadzącymi rodzinny dom dziecka oraz osobami do pomocy w opiece i wychowaniu dzieci corocznie w budżecie Miasta - rodzinne domy dziecka: 2 w 2014r. oraz 2 w osoby do pomocy: 2 w 2014r. oraz 2 w 2015r. 5 Przekształcanie istniejących rodzin niezawodowych w rodziny zawodowe lub utworzenie nowych rodzin zawodowych 5.1.zabezpieczenie środków finansowych na wynagrodzenia dla rodzin zawodowych 5.2.przeszkolenie i zakwalifikowanie osób do pełnienia funkcji rodzin zawodowych 5.3.zawieranie umów z rodzinami niezawodowymi przygotowanymi do pełnienia funkcji zawodowych rodzin zastępczych corocznie w budżecie Miasta zgodnie z potrzebami 1 rodzina w 2015 r. 1 rodzina 2016 r. 6 Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych dla prowadzących rodzinny dom dziecka i rodzin zawodowych. 6.1.Zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych - najem lub zamiana mieszkania komunalnego według potrzeb i zgodnie z możliwościami Miasta 11

12 Cel szczegółowy nr 2. Podnoszenie jakości sprawowanej opieki przez rodziny zastępcze oraz prowadzących rodzinne domy Lp. Zadania Sposoby realizacji zadań Terminy 1. Podnoszenie kompetencji wychowawczoopiekuńczych osób prowadzących rodzinne domy dziecka oraz rodzin zastępczych. 1.1.Szkolenia tematyczne, warsztatowe rodzin zastępczych - wzmacniające przedmiotową wiedzę 1.2.Organizowanie opieki nad dziećmi w czasie trwania szkoleń 1.3.Zachęcanie opiekunów zastępczych i członków ich rodzin do korzystania z poradnictwa psychologicznopedagogicznego co najmniej 2 razy w roku zgodnie z potrzebami podczas wizyt domowych, wg potrzeb 2. Podejmowanie działań sprzyjających profesjonalizacji rodzinnych form pieczy zastępczej 2.1.Szkolenia tematyczne, warsztatowe rodzin zawodowych - wzmacniające przedmiotową wiedzę opiekunów zastępczych 2.2.Warsztaty i wsparcie psychologiczne zapobiegające wypaleniu zawodowemu 2.3.Tworzenie rodzin pomocowych na bazie funkcjonujących rodzin zawodowych i niezawodowych w celu zapewnienia urlopu zawodowym rodzinom zastępczym lub prowadzącym rodzinne domy dziecka 2.4.Szkolenie kandydatów na rodziny pomocowe zgodnie z potrzebami zgodnie z potrzebami zgodnie z potrzebami 2.5.Zabezpieczenie środków na wynagrodzenia dla rodzin pomocowych 3. Wspieranie działań sprzyjających integracji środowiska rodzin zastępczych. 2.6.Prowadzenie okresowych ocen pracy rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka 3.1.Prowadzenie grup wsparcia 3.2.Organizowanie opieki nad dziećmi w czasie trwania spotkań grupy wsparcia 3.3.Zapewnienie pomieszczeń dla osób tworzących grupę wsparcia oraz do opieki nad dziećmi 1 raz w miesiącu począwszy od 2015r. według potrzeb według potrzeb 12

13 Cel szczegółowy nr 3. Podnoszenie jakości i rozwój różnorodnych form wsparcia dla rodzinnych form pieczy zastępczej Lp. Zadania Sposoby realizacji zadań Terminy 1. Organizowanie poradnictwa dla rodzin zastępczych oraz osób prowadzących rodzinne domy dziecka 1.1.Prowadzenie konsultacji i wsparcia psychologicznego oraz terapii 1.2.Prowadzenie konsultacji i wsparcia pedagogicznego 1.3.Udzielanie pomocy prawnej 2. Pomoc rodzinom zastępczym w kontaktach dzieci z rodzicami biologicznymi. 3. Pomoc rodzinom w przygotowaniu dzieci do procesu adopcyjnego, oraz do powrotu pod opiekę rodziców biologicznych. 1.4.Zapewnienie pomieszczeń do prowadzenia pracy psychologicznej 2.1.Zapewnienie pomieszczenia z przeznaczeniem na kontakty 2.2.Zapewnienie obecności psychologa lub innego specjalisty podczas kontaktów 3.1.Współpraca z asystentami rodziny 3.2.Współpraca z ośrodkiem adopcyjnym dotycząca dzieci z uregulowaną sytuacją prawną 3.3.Prowadzenie mediacji 3.4.Współpraca z Sądem Rejonowym od 2015r od 2015r. od 2015r. według potrzeb 4. Systematyczne i kompleksowe wsparcie i pomoc nad rodzinami zastępczymi oraz osobami prowadzącymi rodzinny dom dziecka. 4.1.Objęcie rodzin zastępczych opieką koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej - zwiększanie liczby zatrudnionych koordynatorów 4.2.Prowadzenie okresowych ocen sytuacji dziecka 4.3.Sporządzanie planów pomocy dziecku 4.4.Sporządzanie programów usamodzielniania 3 osoby od 2015r. dla każdego dziecka na 2 miesiące przed ukończeniem 18 r.ż. przez wychowanka pieczy 5. Świadczenie pomocy finansowej na rzecz rodzin zastępczych oraz 4.5.Organizowanie wsparcia ze strony wolontariuszy 5.1.Wypłacanie świadczeń i dodatków na dzieci 13 według potrzeb zgodnie z obowiązującymi przepisami i budżetem

14 prowadzących rodzinne domy dziecka. 5.2.Przyznawanie pomocy dla nowoprzyjętych do rodziny dzieci jednorazowo po przyjęciu dziecka 5.3.Przyznawanie pomocy finansowej na wypoczynek dla dzieci 1 x w roku dla dzieci w wieku szkolnym, zgodnie z budżetem 5.4.Realizowanie świadczeń na pokrycie kosztów remontu i finansowanie kosztów utrzymania lokalu dla rodzin zawodowych oraz rodzinnych domów dziecka 5.5.Realizowanie pomocy dla pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej zgodnie z obowiązującymi przepisami i budżetem zgodnie z obowiązującymi przepisami i budżetem VI. Zagrożenia dla realizacji zadań ujętych w programie. 1. Niewystarczającą ilość środków finansowych na tworzenie nowych form rodzinnej pieczy zastępczej oraz na wsparcie i pomoc świadczoną rodzinom zastępczym oraz osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka. 2. Niewystarczającą liczba kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych. 3. Brak kandydatów na przyjęcie do rodzinnej pieczy zastępczej dzieci niepełnosprawnych, z zaburzeniami zachowania lub nastolatków, 4. Brak współpracy ze strony rodziców naturalnych w celu powrotu dziecka do rodziny. 5. Bardzo trudna sytuacja materialna rodzin naturalnych, brak możliwości znalezienia pracy oraz brak możliwości udzielenia materialnej pomocy rodzicom w stopniu umożliwiającym zapewnienie potrzeb rodziny na odpowiednim poziomie. 6. Długotrwała procedura sądowa związana z powrotami dzieci do rodziców naturalnych a także związana z procesem przysposobienia dzieci. VII. Limity rodzin zastępczych zawodowych na lata Lp. Forma rodzinnej pieczy zastępczej Rok Rodziny zawodowe o charakterze pogotowia rodzinnego Rodziny zawodowe w tym specjalistyczne Rodzinne domy dziecka (przekształcone z rodzin zawodowych)

15 VIII. Źródła finansowania programu Źródłem finansowania zadań określonych w programie będą środki finansowe: z budżetu miasta Chorzów z dotacji programowych w ramach udziału w konkursach ofert z funduszy Unii Europejskiej IX. Wskaźniki ewaluacji programu. Wskaźnikami osiągnięcia planowanych celów szczegółowych określonych w programie będą: liczba pozyskanych kandydatów na rodzinne formy pieczy zastępczej, liczba kandydatów, którzy uzyskali świadectwo kwalifikacyjne do pełnienia funkcji rodziny niezawodowej, zawodowej, lub rodzinnego domu dziecka, liczba zawartych umów o pełnienie funkcji zawodowych rodzin zastępczych lub prowadzących rodzinny dom dziecka, liczba dzieci umieszczonych w rodzinnych formach pieczy zastępczej, liczba dzieci do 7 roku życia umieszczonych w rodzinnych formach pieczy zastępczej, liczba dzieci, które powróciły do rodzin biologicznych, liczba dzieci, które przeszły pod opiekę rodzin adopcyjnych, liczba rodzin zastępczych lub prowadzących rodzinne domy dziecka korzystających ze wsparcia specjalistów (psychologów, pedagogów, prawników), liczba rodzin zastępczych lub prowadzących rodzinne domy dziecka objętych opieką koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, liczba rodzin zastępczych lub prowadzących rodzinne domy dziecka korzystających z grup wsparcia. X. Sposób kontroli i realizacji programu W terminie do dnia 31 marca każdego roku Ośrodek Pomocy Społecznej przedstawi Radzie Miasta roczne sprawozdanie z działalności i efektów pracy w zakresie systemu pieczy zastępczej wraz z zestawieniem potrzeb. XI. Zakończenie Program Rozwoju Pieczy Zastępczej stwarza szanse na zapewnienie dzieciom pozbawionym czasowej lub stałej opieki rodziców właściwej opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej. Rodzina jest środowiskiem, który najlepiej przygotowuje dzieci do dorosłości, pozwala odkryć własną tożsamość, nauczyć nawiązywania prawidłowych relacji z innymi ludźmi, pokonywania trudności życiowych, poszukiwania sposobów na osiągnięcie satysfakcji z własnego życia. Rozwój pieczy zastępczej wiąże się z ilościowym wzrostem rodzin zastępczych zawodowych oraz rodzinnych domów dziecka jak i podniesieniem jej jakości poprzez wzrost kompetencji i profesjonalizmu opiekunów zastępczych. Systematyczne udzielanie pomocy i wsparcia opiekunom zastępczym oraz przebywających u nich dzieciom jest niezbędne do wykonywania przez nich tak bardzo ważnej i odpowiedzialnej funkcji. 15